Αναστάσιος Ζαχαρίας 1, Παρασκευή Θεοδώρου 2, 1. Περίληψη. Εισαγωγή. Σύντομη περιγραφή του εκπαιδευτικού σεναρίου.

Transcript

1 10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής Σενάριο διδασκαλίας «Δημιουργία παρουσίασης με Διαμόρφωση-Χρονισμό διαφόρων στοιχείων κίνησης και μετάβασης διαφάνειας» Αναστάσιος Ζαχαρίας 1, Παρασκευή Θεοδώρου 2, 1 azacharias@sch.gr, 2 vantheodorou@sch.gr 1 MSc, Καθηγητής πληροφορικής, ΠΕ Εκπαιδευτικός Πληροφορικής, MSc Ψηφιακά Συστήματα & Επικοινωνίες, MSc Ειδική Αγωγή Περίληψη Το παρόν διδακτικό σενάριο προσπαθεί να δώσει ιδέες στον εκπαιδευόμενο με ποιο τρόπο μπορεί να δημιουργεί επιτυχημένες παρουσιάσεις, επιλέγοντας την κατάλληλη διαμόρφωση στη μετάβαση σε μία διαφάνεια αλλά και στη χρονική στιγμή που αυτά συμβαίνουν. Σκοπός είναι να τονιστούν τα πιο ουσιαστικά δεδομένα του θέματος τα οποία κοινοποιεί μια παρουσίαση. Το προτεινόμενο σενάριο υλοποιείται σε δύο διδακτικές ώρες στο γυμνάσιο αλλά και στο δημοτικό, προσαρμοσμένο ανάλογα με τη μαθησιακή ικανότητα των μαθητών. Η πρώτη διδακτική ώρα ξεκινάει με συζήτηση για τα εφέ κίνησης και μετάβασης σε μία διαφάνεια, ενώ στη συνέχεια ακολουθεί φύλλο εργασίας με σχετικές δραστηριότητες στον Η/Υ. Η δεύτερη διδακτική ώρα αρχίζει με συζήτηση για τη διαμόρφωση του «χρονισμού μιας παρουσίασης», ενώ πάλι ακολουθεί φύλλο εργασίας με δραστηριότητες εξάσκησης στην ανάπτυξη και εγγραφή παρουσιάσεων απλή ή /και με χρήση αφήγησης αλλά και με χρήση δείκτη laser που μπορεί να κάνει την παρουσίαση πιο επεξηγηματική και σαφή. Λέξεις κλειδιά: Δημιουργία παρουσίασης, Εφέ, Χρονισμός παρουσίασης Εισαγωγή Στο προτεινόμενο διδακτικό σενάριο επιχειρείται ο μαθητής να καταλάβει πως μπορεί να δημιουργεί μία παρουσίαση, να χρησιμοποιεί την κατάλληλη διαμόρφωση και την καλύτερη χρονική προβολή των συστατικών στοιχείων της, προκειμένου να αναδείξει και να τονίσει τα σημαντικά σημεία του θέματος με τα οποία ασχολείται. Σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Πληροφορικής, το παρόν σενάριο εντάσσεται στο μάθημα Πληροφορική της Β τάξης του Γυμνασίου και συγκεκριμένα αναφέρεται στο 9ο Κεφάλαιο του βιβλίου και ιδιαίτερα στην ενότητα 9.2 «Δημιουργία μιας παρουσίασης». Απευθύνεται σε μαθητές που έχουν ήδη διδαχθεί την «Επεξεργασία Κειμένου» στην αντίστοιχη ύλη της Α Γυμνασίου και τα «Λογιστικά Φύλλα» στη Β Γυμνασίου. Επίσης θεωρούμε ότι οι μαθητές γνωρίζουν τη βασική χρήση του υπολογιστή από τις τάξεις του Δημοτικού. Επιπρόσθετα, το σενάριο μπορεί να υλοποιηθεί τόσο στο Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) για την Πληροφορική, όσο και στο Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση των ολοήμερων δημοτικών σχολείων, για τις τάξεις, Γ, Δ, Ε και ΣΤ Δημοτικού, στην ενότητα «Δημιουργώ και εκφράζομαι με πολυμέσα και παρουσιάσεις». (1) Σύντομη περιγραφή του εκπαιδευτικού σεναρίου. Σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Πληροφορικής, το προτεινόμενο διδακτικό σενάριο εντάσσεται στο μάθημα Πληροφορική της Β τάξης του Γυμνασίου και συγκεκριμένα αναφέρεται στο 9ο Κεφάλαιο του βιβλίου και ιδιαίτερα στην ενότητα 9.2 «Δημιουργία μιας παρουσίασης». Το διδακτικό σενάριο με τίτλο «Δημιουργία παρουσίασης με Διαμόρφωση-Χρονισμό διαφόρων στοιχείων κίνησης και μετάβασης διαφάνειας» υλοποιήθηκε στο 2 ο Γυμνάσιο Καλλίπολης και συγκεκριμένα στη Β τάξη, ενώ η διάρκειά του ήταν δύο διδακτικές ώρες. Βασικός σκοπός του σεναρίου είναι οι μαθητές να γνωρίσουν πως να διαμορφώνουν την εμφάνιση διαφόρων στοιχείων κίνησης (όπως ενός απλού κειμένου, ενός τίτλου, στοιχείων κουκίδων, μίας εικόνας ή ενός γραφικού), τον τρόπο της μετάβασης σε μία διαφάνεια καθώς και το χρόνο που προβάλλεται η κίνηση ενός στοιχείου ή η μετάβαση μιας διαφάνειας (χρονισμός). Οι στόχοι του διδακτικού σεναρίου είναι οι μαθητές να μπορούν: να προσθέτουν εφέ κίνησης σε διάφορα στοιχεία (όπως σε ένα απλό κείμενο, σε τίτλους, στα στοιχεία κουκίδων, σε μία εικόνα ή σε ένα γραφικό) να επιλέγουν την κατεύθυνση και τα χαρακτηριστικά του εφέ κίνησης ενός στοιχείου όταν υπάρχει αυτή η δυνατότητα να καθορίζουν το χρονικό σημείο έναρξης της κίνησης του στοιχείου να καθορίζουν τα δευτερόλεπτα της διάρκεια της κίνησης ενός στοιχείου να προσδιορίζουν τα δευτερόλεπτα που μπορεί να καθυστερεί η έναρξης της κίνησης ενός στοιχείου να επιλέγουν το εφέ μετάβασης σε μία διαφάνεια να επιλέγουν τον ήχο κατά τη μετάβαση σε μία διαφάνεια να προσδιορίζουν τα δευτερόλεπτα της διάρκειας της μετάβασης στην παρούσα διαφάνεια να προσδιορίζουν το χρόνο που θα διαρκέσει η προβολή αυτής της διαφάνειας να καταγράφουν την προβολή της παρουσίασης των διαφόρων στοιχείων κίνησης και της μετάβασης από τη μία διαφάνεια στην άλλη στο χρόνο που επιθυμούν, ενώ μπορούν να χρησιμοποιούν αφήγηση ή/και χρήση laser να διακρίνουν και να εφαρμόζουν τα κατάλληλα εφέ που τονίζουν τα πιο ουσιαστικά δεδομένα του θέματος, τα οποία κοινοποιεί η παρουσίαση Πρακτικά Εργασιών 10 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Καθηγητών Πληροφορικής, Ναύπλιο Απριλίου 2016

2 2 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές να πειραματίζονται με τη διαμόρφωση μιας παρουσίασης, να ελέγχουν το αποτέλεσμα και να δοκιμάζουν τροποποιήσεις έως ότου προκύψει μια ικανοποιητική παρουσίαση να συνεργάζονται για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων που τους αναθέτονται, αναπτύσσοντας έτσι την ομαδική και συνεργατική μάθηση Στην πρώτη διδακτική ώρα γίνεται συζήτηση- επίδειξη σχετικά με τη διαμόρφωση των εφέ κατά την κίνηση διαφόρων στοιχείων και κατά τη μετάβαση σε μία διαφάνεια. Αμέσως μετά οι μαθητές σε ομάδες των 2 ή 3 μελών, συνεργάζονται στη δημιουργία σχετικών δραστηριοτήτων με οδηγό το «Φύλλο Εργασίας 1» που τους παρέχεται, σε ένα πρόγραμμα παρουσίασης στον Η/Υ. Ακολουθεί συζήτηση σχετικά με τη σωστή εκτέλεση των δραστηριοτήτων και αποτίμηση του διδακτικού σεναρίου. Τέλος η διδακτική ώρα ολοκληρώνεται με ανασκόπηση και ανακεφαλαίωση των όσων γίνανε σε αυτήν. Στη δεύτερη διδακτική ώρα γίνεται συζήτηση επίδειξη σχετικά με τη διαμόρφωση του «Χρονισμού μιας παρουσίασης» δηλαδή των χρονικών στιγμών που κάποιο στοιχείο κίνησης ή κάποιο γεγονός πραγματοποιείται κατά την εγγραφή της προβολής μιας παρουσίασης. Ακολούθως οι μαθητές σε ομάδες των 2 ή 3 μελών, συνεργάζονται για τη δημιουργία σχετικών δραστηριοτήτων, με οδηγό το «Φύλλο Εργασίας 2» που τους παρέχεται, σε ένα πρόγραμμα παρουσίασης στον Η/Υ. Στη συνέχεια γίνεται συζήτηση σχετικά με τη σωστή εκτέλεση των δραστηριοτήτων και αποτίμηση του διδακτικού σεναρίου. Τέλος η διδακτική ώρα ολοκληρώνεται με ανασκόπηση και ανακεφαλαίωση των όσων γίνανε σε αυτήν. Σχετικά με την οργάνωση της τάξης και ειδικότερα κατά τις δραστηριότητες οι μαθητές συνεργάζονται σε ομάδες των 2-3 ατόμων, που ο ένας χειρίζεται τον υπολογιστή ενώ ο δεύτερος και ο τρίτος καθοδηγούν και ελέγχουν τον χειριστή, ώστε να πετύχει η ομάδα τον επιδιωκόμενο στόχο. Ο ρόλος κάθε ομάδας αλλά και κάθε μέλους μιας ομάδας αναλύεται και διασαφηνίζεται με τις αναλύσεις που ακολουθούν. Ο ρόλος κάθε ομάδας εκπαιδευομένων είναι: Να κατορθώσει να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει ο καθηγητής τους. Να χαρεί το παιχνίδι με τους ρόλους, να ψυχαγωγηθεί, να ευχαριστηθεί, να δέσει σαν ομάδα και τέλος να απολαύσει την αναζωογονητική ομορφιά της δημιουργίας. Ο ρόλος κάθε μέλους της ομάδας προσβλέπει: Να εντάξει τις γνώσεις, ικανότητες και στάσεις του στη διάθεση της ομάδας προς το κοινό όφελος των μελών της. Να συνεργαστεί με ήθος, ευγενή άμιλλα και αλληλεγγύη. Κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων παρατηρήθηκε ότι ορισμένες ομάδες πραγματοποιούσαν τις δραστηριότητες αρκετά πιο γρήγορα από τις υπόλοιπες, ενώ πολύ λίγες ήταν αυτές που καθυστέρησαν με αποτέλεσμα την αργή εξέλιξη και ολοκλήρωση του μαθήματος. Οπότε προτιμήθηκε από το διδάσκοντα, οι μαθητές που τελείωναν πρώτοι την εργασία, αφού γινόταν ένας έλεγχος των εργασιών τους ότι ολοκληρώθηκαν σωστά, να αναλαμβάνουν ρόλο εκπαιδευτή-πολλαπλασιαστή στους συμμαθητές τους κατά την εκτέλεση των δραστηριοτήτων, γεγονός που βελτίωσε σημαντικά την απόδοση της τάξης, απασχόλησε δημιουργικά τους μαθητές που τελείωσαν πιο γρήγορα και βοήθησε το σύνολο των μαθητών να κατανοήσουν και να εμπεδώσουν το διδακτικό αντικείμενο. Το διδακτικό σενάριο προβλέπεται να υλοποιηθεί στο εργαστήριο Πληροφορικής. Κάποια ψηφιακά μέσα που είναι εύλογο να χρησιμοποιηθούν είναι τα παρακάτω: Κατάλληλα εξοπλισμένο εργαστήριο με Η/Υ. Το εργαστήριο θα λειτουργεί σε intranet, ώστε να επικοινωνούν οι χρήστες με το server που θα αποθηκεύουν σε αντίστοιχο φάκελο τις εργασίες τους. Ένας Η/Υ για τον καθηγητή, ένας για κάθε ομάδα μαθητών και προαιρετικά αν είναι εφικτό ένας Η/Υ που θα λειτουργεί σαν server για αποθήκευση αντιγράφων ασφαλείας των εργασιών που γίνονται. Ένας βίντεοπροβολέας, ή διαδραστικός πίνακας. Γρήγορη και σταθερή πρόσβαση στο διαδίκτυο για ότι τυχόν δεδομένα χρειαστούν να συλλέξουν. Ένα λογισμικό διαχείρισης σχολικού εργαστηρίου. Λογισμικό παρουσίασης (οι δραστηριότητες είναι εστιασμένες στο λογισμικό παρουσίασης PowerPoint 2010 της εταιρίας Microsoft). Συμπεράσματα Ένα πρόγραμμα παρουσίασης προσφέρει μία φιλική και εύχρηστη διεπαφή στο κοινό, ώστε οι παρακολουθούντες να κατανοήσουν με εποπτικό τρόπο τα σημαντικά δεδομένα και τις δυσκολίες ενός θέματος, εκπαιδευτικού ή ψυχαγωγικού περιεχομένου. Η συλλογή διάφορων στοιχείων, όπως εικόνες, κείμενα, ήχοι και video σε μία παρουσίαση με επιλογή των κατάλληλων εφέ, δίνουν προστιθέμενη αξία στην περιγραφή του θέματος που αναπτύσσει. Οι μαθητές όμως, είναι καλό να αντιλαμβάνονται ότι τα πολλά και μη ταιριαστά εφέ σε μια παρουσίαση, είναι πιθανό να αποθαρρύνουν το χρήστη από την παρακολούθηση και την κατανόηση του περιεχόμενου της. Τονίζεται όμως ότι η συνεργατική μάθηση (2), οι κοινοί στόχοι της ομάδας και η απαραίτητη αλληλοβοήθεια για την επίτευξη του καλύτερου εκπαιδευτικού κλίματος και αποτελέσματος εμψυχώνουν τους εκπαιδευόμενους να επινοήσουν τα καταλληλότερα εφέ αλλά και χρονισμούς ώστε η παρουσίαση να γίνει πιο κατανοητή και συνάμα πιο ελκυστική. Η συνεισφορά στην ομάδα για την επίτευξη των σκοπών και στόχων της διδακτικής ενότητας εκτιμάται και αξιολογείται ιδιαίτερα πέρα από την προσπάθεια σε προσωπικό επίπεδο. Επίσης παροτρύνεται η έκθεση αποριών και ερωτημάτων στην εκπαιδευτική διεργασία καθώς και η δοκιμή, ο πειραματισμός και η αποσαφήνιση συμπερασμάτων με αποτέλεσμα το μάθημα να ξεφεύγει από τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας και να γίνεται περισσότερο εποικοδομητικό και κοινωνικό-συγκρουσιακό.

3 3 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές Το σενάριο εφαρμόστηκε στη τάξη σύμφωνα με τον σχεδιασμό του και τους επιδιωκόμενους στόχους του. Οι μαθητές συμμετείχαν με έντονο ενδιαφέρον και μεγάλη ανυπομονησία να προχωρήσουν τις δραστηριότητες των φύλλων εργασίας και να τις δουν να ολοκληρώνονται στον υπολογιστή. Οι ομάδες ανέπτυξαν την ευγενή άμυλα στο ποιος θα τελειώσει πρώτος τα διαδοχικά βήματα των δραστηριοτήτων με αποτέλεσμα να θέλουνε από τον καθηγητή να επιβεβαιώνει ότι βαδίζουν σωστά προς το τερματισμό των δραστηριοτήτων. Άρα η εκπαιδευτική διεργασία ενδυνάμωσε ένα αγωνιστικό παίγνιο ανάμεσα στις ομάδες με περιζήτητο κριτή τον εκπαιδευτικό να ελέγχει την πρόοδο των δραστηριοτήτων και τον πολυπόθητο τερματισμό τους (επιτυχία της ομάδας). Μέσα σε αυτό το ευχάριστο και παιγνιδιάρικο κλίμα το εκπαιδευτικό σενάριο κύλησε όμορφα και εύρυθμα. Επίσης παρατηρήθηκε ότι η μεγάλη ποικιλία σε εφέ ενθουσίασε ιδιαίτερα τους μαθητές Το παρόν διδακτικό σενάριο μπορεί να επεκταθεί περιλαμβάνοντας επιπλέον δραστηριότητες, όπως εμπέδωσης, όπου οι μαθητές μπορούν να διαμορφώσουν μια παρουσίαση που θα είναι ένα λεύκωμα με το προφίλ τους ή αξιολόγησης, όπου οι μαθητές θα καλούνται να αξιολογούν από μόνοι τους τις εργασίες των συμμαθητών τους ως προς την μεταδοτικότητα του περιεχομένου μιας παρουσίασης σε ευρύ ή στοχευόμενο κοινό (target group) αλλά και την ψυχαγωγική της διάσταση που την κάνει ικανή να προσελκύσει το ενδιαφέρον κάποιου να την παρακολουθήσει.

4 4 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σενάριο: Δημιουργία μιας παρουσίασης με Διαμόρφωση-Χρονισμό διαφόρων στοιχείων κίνησης και μετάβασης διαφάνειας 1. Τίτλος εκπαιδευτικού σεναρίου: Δημιουργία μιας παρουσίασης με Διαμόρφωση-Χρονισμό διαφόρων στοιχείων κίνησης και μετάβασης διαφάνειας 2. Εκτιμώμενη διάρκεια εκπαιδευτικού σεναρίου Δύο διδακτικές ώρες 3. Ένταξη του διδακτικού σεναρίου στο πρόγραμμα σπουδών/προαπαιτούμενες γνώσεις Σύμφωνα με το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Πληροφορικής, το παρόν διδακτικό σενάριο εντάσσεται στο μάθημα Πληροφορική της Β τάξης του Γυμνασίου και συγκεκριμένα αναφέρεται στο 9ο Κεφάλαιο του βιβλίου και ιδιαίτερα στην ενότητα 9.2 Δημιουργία μιας παρουσίασης. Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές που έχουν ήδη διδαχθεί-επεξεργασία κειμένου στην αντίστοιχη ύλη της Α Γυμνασίου- και λογιστικά φύλλα στη Β Γυμνασίου. Επίσης θεωρούμε ότι οι μαθητές γνωρίζουν τη βασική χρήση του υπολογιστή από τις τάξεις του Δημοτικού. Ακόμα, το σενάριο σχετίζεται άμεσα τόσο με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) για την πληροφορική όσο και με το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τις ΤΠΕ στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση των ολοήμερων δημοτικών σχολείων για τις τάξεις, Γ -Δ, Ε και ΣΤ Δημοτικού στην ενότητα Δημιουργώ και εκφράζομαι με πολυμέσα και παρουσιάσεις. 4. Σκοποί και στόχοι του εκπαιδευτικού σεναρίου Βασικός σκοπός του σεναρίου είναι οι μαθητές να γνωρίσουν πως να διαμορφώνουν την εμφάνιση διαφόρων στοιχείων κίνησης (όπως ενός απλού κειμένου, ενός τίτλου, στοιχείων κουκίδων, μίας εικόνας ή ενός γραφικού), τον τρόπο της μετάβασης σε μία διαφάνεια καθώς και το χρόνο που προβάλλεται η κίνηση ενός στοιχείου ή η μετάβαση μιας διαφάνειας (χρονισμός). (3) Οι στόχοι του διδακτικού σεναρίου είναι να μπορούν οι μαθητές: να προσθέτουν εφέ κίνησης σε διάφορα στοιχεία (όπως σε ένα απλό κείμενο, σε τίτλους, στα στοιχεία κουκίδων, σε μία εικόνα ή σε ένα γραφικό) να επιλέγουν την κατεύθυνση και τα χαρακτηριστικά του εφέ κίνησης ενός στοιχείου όταν υπάρχει αυτή η δυνατότητα να καθορίζουν το χρονικό σημείο έναρξης της κίνησης του στοιχείου να καθορίζουν τα δευτερόλεπτα της διάρκειας της κίνησης ενός στοιχείου να προσδιορίζουν τα δευτερόλεπτα που μπορεί να καθυστερεί η έναρξης της κίνησης ενός στοιχείου να επιλέγουν το εφέ μετάβασης σε μία διαφάνεια να επιλέγουν τον ήχο κατά τη μετάβαση σε μία διαφάνεια να προσδιορίζουν τα δευτερόλεπτα της διάρκειας της μετάβασης στην παρούσα διαφάνεια να προσδιορίζουν το χρόνο που θα διαρκέσει η προβολή αυτής της διαφάνειας να καταγράφουν την προβολή της παρουσίασης των διαφόρων στοιχείων κίνησης και της μετάβασης από τη μία διαφάνεια στην άλλη στο χρόνο που επιθυμούν, ενώ μπορούν να χρησιμοποιούν αφήγηση ή/και χρήση laser να διακρίνουν και να εφαρμόζουν τα κατάλληλα εφέ που τονίζουν τα πιο ουσιαστικά δεδομένα του θέματος, τα οποία κοινοποιεί η παρουσίαση να πειραματίζονται με τη διαμόρφωση μιας παρουσίασης, να ελέγχουν το αποτέλεσμα και να δοκιμάζουν τροποποιήσεις έως ότου προκύψει μια ικανοποιητική παρουσίαση να συνεργάζονται για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων που τους αναθέτονται, αναπτύσσοντας έτσι την ομαδική και συνεργατική μάθηση 5. Περιγραφή του εκπαιδευτικού σεναρίου 1 η Διδακτική ώρα: Το εκπαιδευτικό σενάριο πραγματοποιείται στο εργαστήριο πληροφορικής. Ο εκπαιδευτικός κάνει εισαγωγή στο περιεχόμενο της διδακτικής ώρας. Στη συνέχεια τίθεται στους μαθητές το ερώτημα τι γνωρίζουν για τα εφέ κίνησης σε κάποια στοιχεία διαφανειών (όπως σε ένα απλό κείμενο, σε τίτλους, σε στοιχεία κουκίδων, σε μία εικόνα ή σε ένα γραφικό) μίας παρουσίασης. Ο καταιγισμός ιδεών καταγράφεται στον πίνακα και με συζήτηση-επίδειξη περιγράφεται η προσθήκη ενός εφέ κίνησης. Όμοια με καταιγισμό ιδεών και συζήτηση-επίδειξη περιγράφεται η προσθήκη εφέ μετάβασης από μια διαφάνεια σε μία άλλη. Δίνεται το φύλλο εργασίας 1 για να εκτελεστούν οι δραστηριότητες 1, 2 και 3. Ακολουθεί συζήτηση σχετικά με τη σωστή εκτέλεση των δραστηριοτήτων και αποτίμηση του διδακτικού σεναρίου. Τέλος η διδακτική ώρα ολοκληρώνεται με ανασκόπηση και ανακεφαλαίωση των όσων γίνανε σε αυτήν. 2 η Διδακτική ώρα: Ο εκπαιδευτικός κάνει σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα και εισαγωγή στο περιεχόμενο της διδακτικής ώρας. Στη συνέχεια τίθεται στους μαθητές το ερώτημα τι γνωρίζουν για τη διαμόρφωση «Χρονισμού μιας παρουσίασης με δοκιμή» Ο καταιγισμός ιδεών καταγράφεται στον πίνακα και με συζήτηση-επίδειξη περιγράφεται η διαμόρφωση «Χρονισμού μιας παρουσίασης με δοκιμή». Όμοια με καταιγισμό ιδεών και συζήτηση-επίδειξη περιγράφεται η διαμόρφωση «Εγγραφή παρουσίασης». Δίνεται το φύλλο εργασίας 2 για να εκτελεστούν οι δραστηριότητες 1, 2. Ακολουθεί συζήτηση σχετικά με τη σωστή εκτέλεση των δραστηριοτήτων και

5 5 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές αποτίμηση του διδακτικού σεναρίου. Τέλος η διδακτική ώρα ολοκληρώνεται με ανασκόπηση και ανακεφαλαίωση των όσων γίνανε σε αυτήν. 6. Επιστημολογική προσέγγιση και εννοιολογική ανάλυση θέματα θεωρίας του εκπαιδευτικού σεναρίου Η παρουσίαση ενός θέματος με ένα πρόγραμμα παρουσιάσεων στον Η/Υ είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος μετάδοσης και καθοδήγησης της κατανόησής του. Τα εφέ κίνησης ενός στοιχείου με την κατάλληλη χρήσης τους μπορούν να εστιάσουν την προσοχή του κοινού σε αυτό και να αναδείξουν καλύτερα τη σημασία του θέματος. Ομοίως και τα χαρακτηριστικά μετάβασης σε μία διαφάνεια μπορούν να καθοδηγήσουν το κοινό να προσέξει την πληροφορία που φέρει. Οπότε στον τρόπο προβολής μιας παρουσίασης μπορεί να οφείλεται η επιτυχία της διάχυσης των δεδομένων αλλά και η κατεύθυνση της επεξεργασίας τους. 7. Χρήση Η.Υ. και γενικά ψηφιακών μέσων για το εκπαιδευτικό σενάριο Το διδακτικό σενάριο προβλέπεται να υλοποιηθεί στο εργαστήριο Πληροφορικής. Κάποια ψηφιακά μέσα που είναι εύλογο να χρησιμοποιηθούν είναι τα παρακάτω: Κατάλληλα εξοπλισμένο εργαστήριο με Η/Υ. Το εργαστήριο θα λειτουργεί σε intranet, ώστε να επικοινωνούν οι χρήστες με το server που θα αποθηκεύουν σε αντίστοιχο φάκελο τις εργασίες τους. Ένας Η/Υ για τον καθηγητή, ένας για κάθε ομάδα μαθητών και προαιρετικά αν είναι εφικτό ένας Η/Υ που θα λειτουργεί σαν server για αποθήκευση αντιγράφων ασφαλείας των εργασιών που γίνονται. Ένας βίντεοπροβολέας, ή διαδραστικός πίνακας. Γρήγορη και σταθερή πρόσβαση στο διαδίκτυο για ότι τυχόν δεδομένα χρειαστούν να συλλέξουν. Ένα λογισμικό διαχείρισης σχολικού εργαστηρίου. Λογισμικό παρουσίασης (οι δραστηριότητες είναι εστιασμένες στο λογισμικό παρουσίασης PowerPoint 2010 της εταιρίας Microsoft). 8. Αναπαραστάσεις των μαθητών/πρόβλεψη δυσκολιών στο εκπαιδευτικό σενάριο Οι μαθητές έχουν μία δυσκολία στο να εκφράσουν με σαφήνεια τα πιο σημαντικά στοιχεία ενός θέματος. Επίσης η μεγάλη ποικιλία των εφέ τους περιπλέκει και αυξάνει την τάση για εντυπωσιασμό και υπερβολή με συνέπεια αντί η παρουσίαση να είναι το μέσο για να κοινοποιηθεί ένα θέμα γίνεται το θέμα το μέσο για να δημιουργηθεί μια εντυπωσιακή και ελκυστική παρουσίαση. Άλλες δυσκολίες δεν προβλέπονται στο σενάριο 9. Διδακτικό συμβόλαιο Ο διδάσκων ενθαρρύνει τους μαθητές τους να συμμετέχουν σωστά στην εκπαιδευτική διεργασία με ομαδικό πνεύμα και δημιουργική διάθεση. Εξηγείται στους εκπαιδευομένους το θέμα του εκπαιδευτικού σεναρίου και τους ρόλους που καλούνται να παίξουν σε αυτό. Τονίζεται η συνεργατική μάθηση, οι κοινοί στόχοι της ομάδας και η απαραίτητη αλληλοβοήθεια για την επίτευξη του καλύτερου εκπαιδευτικού κλίματος και αποτελέσματος.. Η συνεισφορά στην ομάδα για την επίτευξη των σκοπών και στόχων της διδακτικής ενότητας εκτιμάται και αξιολογείται ιδιαίτερα πέρα από την προσπάθεια σε προσωπικό επίπεδο. Παροτρύνεται η έκθεση αποριών και ερωτημάτων στην εκπαιδευτική διεργασία καθώς και η δοκιμή, ο πειραματισμός και η αποσαφήνιση συμπερασμάτων. 10. Υποκείμενη θεωρία μάθησης Εποικοδομητισμός που εκδηλώνεται με τη χρήση του καταιγισμού ιδεών. Ομαδοσυνεργατική Μάθηση που αναπτύσσεται με τη δημιουργία ομάδων, τις δραστηριότητες και τα φύλλα εργασίας Διερευνητική Μάθηση και καλλιέργεια της κριτικής σκέψης με αναζήτηση των κατάλληλων εφέ ώστε να προβληθεί στο κοινό το θέμα παρουσίασης με το πιο εύληπτο τρόπο. Κοινωνιογνωστικές συγκρούσεις που προκύπτουν από τη διαφορετική ή λανθασμένη προϋπάρχουσα γνώση από τις εμπειρίες των μαθητών από την οικογένεια και το άμεσο κοινωνικό περιβάλλον μπορούν να δώσουν αφορμή για την καλύτερη κατανόηση του θέματος αντιπαράθεσης.(4) 11. Οργάνωση της τάξης εφικτότερα σχεδίασης Σχετικά με την οργάνωση της τάξης και ειδικότερα κατά τις δραστηριότητες οι μαθητές συνεργάζονται σε ομάδες των 2-3 ατόμων, που ο ένας χειρίζεται τον υπολογιστή ενώ ο δεύτερος και ο τρίτος καθοδηγούν και ελέγχουν τον χειριστή, ώστε να πετύχει η ομάδα τον επιδιωκόμενο στόχο. ο ρόλος κάθε ομάδας αλλά και κάθε μέλους μιας ομάδας αναλύεται και διασαφηνίζεται με τις αναλύσεις που ακολουθούν. Ο ρόλος κάθε ομάδας εκπαιδευομένων είναι: Να κατορθώσει να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει ο καθηγητής τους. Να χαρεί το παιχνίδι με τους ρόλους, να ψυχαγωγηθεί, να ευχαριστηθεί, να δέσει σαν ομάδα και τέλος να απολαύσει την αναζωογονητική ομορφιά της δημιουργίας. Ο ρόλος κάθε μέλους της ομάδας προσβλέπει: Να εντάξει τις γνώσεις, ικανότητες και στάσεις του στη διάθεση της ομάδας προς το κοινό όφελος των μελών της. Να συνεργαστεί με ήθος, ευγενή άμιλλα και αλληλεγγύη. Κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων παρατηρήθηκε ότι ορισμένες ομάδες πραγματοποιούσαν τις δραστηριότητες αρκετά πιο γρήγορα από τις υπόλοιπες, ενώ πολύ λίγες ήταν αυτές που καθυστέρησαν με αποτέλεσμα την αργή εξέλιξη και ολοκλήρωση του

6 6 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές μαθήματος. Οπότε προτιμήθηκε από το διδάσκοντα, οι μαθητές που τελείωναν πρώτοι την εργασία, αφού γινόταν ένας έλεγχος των εργασιών τους ότι ολοκληρώθηκαν σωστά, να αναλαμβάνουν ρόλο εκπαιδευτή-πολλαπλασιαστή στους συμμαθητές τους κατά την εκτέλεση των δραστηριοτήτων, γεγονός που βελτίωσε σημαντικά την απόδοση της τάξης, απασχόλησε δημιουργικά τους μαθητές που τελείωσαν πιο γρήγορα και βοήθησε το σύνολο των μαθητών να κατανοήσουν και να εμπεδώσουν το διδακτικό αντικείμενο. 12. Αξιολόγηση Σε όλη τη διάρκεια της διδακτικής διεργασίας ο εκπαιδευτικός την αξιολογεί και προβαίνει σε εύρυθμες αναδράσεις. Οι μαθητές αξιολογούνται μέσα από τις δραστηριότητες που περιέχουν τα φύλλα εργασίας, αλλά και τη συνεισφορά του κάθε μαθητή στην επιμέρους ομάδα υλοποίησης των δραστηριοτήτων αλλά και στην ολομέλεια, τη συνεργασία σε αυτή για την επίτευξη των στόχων της.(5) 13. Το επιμορφωτικό σενάριο 1 η Διδακτική ώρα: Εισήγηση (Εισαγωγή στο μάθημα): 2-3 Καταιγισμός Ιδεών με το ερώτημα τι γνωρίζουν για τα εφέ κίνησης σε κάποια στοιχεία διαφανειών (όπως σε ένα απλό κείμενο, σε τίτλους, σε στοιχεία κουκίδων, σε μία εικόνα ή σε ένα γραφικό) μίας παρουσίασης: 1-2 Συζήτηση-Επίδειξη με θέμα προσθήκη εφέ κίνησης σε στοιχεία διαφανειών (όπως σε ένα απλό κείμενο, σε τίτλους, στα στοιχεία κουκίδων, σε μία εικόνα ή σε ένα γραφικό): 5 Καταιγισμός Ιδεών με το ερώτημα το τι γνωρίζουν για τα εφέ μετάβασης από μια διαφάνεια σε μία άλλη: 1-2 Συζήτηση-Επίδειξη με θέμα προσθήκη εφέ μετάβασης από μια διαφάνεια σε μία άλλη: 5 Δίνεται το φύλλο εργασίας 1 για να εκτελεστούν οι δραστηριότητες 1, 2 και 3: 22 Συζήτηση σχετικά με τη σωστή εκτέλεση του δραστηριοτήτων - Αποτίμηση του διδακτικού σεναρίου μέσω των δραστηριοτήτων: 3 Ανασκόπηση-Ανακεφαλαίωση: 1-3 2η Διδακτική ώρα Εισήγηση (Εισαγωγή - Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα): 2-3 Καταιγισμός Ιδεών με το ερώτημα το τι γνωρίζουν για τον «Χρονισμό μιας παρουσίασης με δοκιμή» :1-2 Συζήτηση-Επίδειξη με θέμα διαμόρφωση «χρονισμού μιας παρουσίασης με δοκιμή» :4 Καταιγισμός Ιδεών με το ερώτημα το τι γνωρίζουν για την «Εγγραφή παρουσίασης»: 1-2 Συζήτηση-Επίδειξη με θέμα διαμόρφωση «Εγγραφή παρουσίασης» : 4 Δίνεται το φύλλο εργασίας 2 για να εκτελεστούν οι δραστηριότητες 1 και 2: 24 Συζήτηση σχετικά με τη σωστή εκτέλεση του δραστηριοτήτων - Αποτίμηση του διδακτικού σεναρίου μέσω των δραστηριοτήτων: 3 Ανασκόπηση-Ανακεφαλαίωση: Προτάσεις για περαιτέρω δραστηριότητες προτεινόμενες εργασίες Το σενάριο μπορεί να επεκταθεί περιλαμβάνοντας επιπλέον δραστηριότητες, όπως δραστηριότητες εμπέδωσης όπου οι μαθητές μπορούν να διαμορφώσουν μια παρουσίαση που θα είναι ένα λεύκωμα με το προφίλ τους ή οι λέξεις κλειδιά από ένα μάθημα της πληροφορικής ή δραστηριότητες αξιολόγησης όπου οι μαθητές θα καλούνται να αξιολογούν από μόνοι τους τις εργασίες των συμμαθητών τους. 15. Χρήση εξωτερικών πηγών 1) Νέο πρόγραμμα σπουδών, (ΕΣΠΑ \Ε.Π. Ε&ΔΒΜ\Α.Π.1-2-,3 «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα)»). 2) Ματσαγγούρας Ηλ. (2000) Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. Αθήνα, εκδόσεις Γρηγόρη, ) Ξαρχάκος Κ. & Καρολίδης Δ. (2010). Μαθαίνετε εύκολα Microsoft Office Εκδόσεις: Άβακας. 4) Πρόγραμμα εκπαίδευσης εκπαιδευτών (2006). Εκπαιδευτικό υλικό για τους εκπαιδευτές θεωρητικής κατάρτιση, τόμοι I, II & III. Εκδόσεις: ΕΚεΠις. 5) Αράπογλου Α., Μαβόγλου Χ., Οικονομάκος Ηλ & Φύτρος Κ. (2013). Βιβλίο εκπαιδευτικού Πληροφορικής Γυμνασίου. Εκδόσεις: ΟΕΔΒ.

7 7 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές 16. Φύλλα Εργασίας 1 η Διδακτική ώρα: Ανάλυση Φύλλου Εργασίας 1 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 Βήμα 1: Δημιουργήστε κι αποθηκεύστε με το όνομα Διαμόρφωση την ακόλουθη διαφάνεια: Βήμα 2: Επιλέξτε τον τίτλο της διαφάνειας. Εικόνα 1 Κίνηση διαφάνειας Βήμα 3: Επιλέξτε την καρτέλα «Κινήσεις» από το μενού της κορδέλας. Βήμα 4: Από τα «Εφέ κίνησης» επιλέξτε «Εμφάνιση με κίνηση». Βήμα 5: Από το εργαλείο «Επιλογές εφέ» επιλέξτε «Κατεύθυνση Από κάτω» Βήμα 6: Επιλέξτε το εργαλείο «Προσθήκη κίνησης» για να προστεθεί-εφαρμοστεί η κίνηση με τα χαρακτηριστικά από τα προηγούμενα βήματα. Βήμα 7: Επιλέξτε το εργαλείο «Κινούμενα σχέδια» για να εμφανιστεί δεξιά το «παράθυρο Κίνησης» Βήμα 8: Από το εργαλείο «Έναρξη» για να καθορίσετε το σημείο έναρξης της αναπαραγωγής της κίνησης επιλέξτε την επιλογή με «Με κλικ» Βήμα 9: Στο εργαλείο «Διάρκεια» για να καθορίσετε τα δευτερόλεπτα της διάρκεια της κίνησης αποδώστε την τιμή 01,00. Βήμα 10: Στο εργαλείο «Καθυστέρηση» για να προσδιορίσετε τα δευτερόλεπτα της καθυστέρησης της αναπαραγωγής της κίνησης αποδώστε την τιμή 00,50. Βήμα 11: Επιλέξτε τα σχήματα-επεξηγήσεις 2 και 3 της διαφάνειας και επαναλάβετε ξανά τα βήματα από 3 έως και 10 με χρόνους της αρεσκείας σας. Βήμα 12: Επιλέξτε από την καρτέλα «Προβολή Παρουσίασης» το εργαλείο «Από την Αρχή» για να προβάλετε το αποτέλεσμα που δημιουργήσατε.

8 8 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές Βήμα 1: Δημιουργήστε 2 η διαφάνεια αυτή που ακολουθεί: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 Βήμα 2: Επιλέξτε τη 2 η διαφάνεια Εικόνα 2 Μετάβαση διαφάνειας Βήμα 3: Επιλέξτε την καρτέλα «Μεταβάσεις» από το μενού της κορδέλας. Βήμα 4:. Από το «Μετάβαση σε αυτή την διαφάνεια» επιλέξτε «Αποκάλυψη». Βήμα 5: Από το εργαλείο «Επιλογές εφέ» επιλέξτε «Από αριστερά». Βήμα 6: Από το εργαλείο «Ήχος» επιλέξτε «Καμπάνες». Βήμα 7: Στο εργαλείο «Διάρκεια» για να προσδιορίσετε τα δευτερόλεπτα της διάρκειας της μετάβασης στην παρούσα διαφάνεια αποδώστε την τιμή 02,00. Βήμα 8: Στο εργαλείο «Διαδοχή επιφάνειας»τσεκάρετε την επιλογή «Με κλικ» ώστε να μεταβαίνεις γρήγορα στην επόμενη διαφάνεια κάνοντας κλικ σε κάποια από τα πλήκτρα «Space» ή ή ή «Enter» ή «page down». Επίσης τσεκάρετε την επιλογή «Μετά από» για να προσδιορίσετε το χρόνο μετά από τον οποίο θα μετακινηθείτε στην επόμενη διαφάνεια. (δηλαδή το χρόνο που θα διαρκέσει η προβολή αυτής της διαφάνειας) και αποδώστε την τιμή 10,00. Βήμα 9: Επιλέξτε από την καρτέλα «Προβολή Παρουσίασης» το εργαλείο «Από την Αρχή» για να προβάλετε το αποτέλεσμα που δημιουργήσατε. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3 α) Διαμορφώστε στη 2 η Διαφάνεια την κίνηση του τίτλου με «Εφέ κίνησης» «Στροβίλισμα», με «Επιλογές εφέ» «Δύο Περιστροφές», με «Έναρξη» «Με κλικ», με «Διάρκεια» 04,00 και με καθυστέρηση 01,00. β) Διαμορφώστε στην 1 η Διαφάνεια τη μετάβαση σε αυτήν με «Μετάβαση σε αυτή τη διαφάνεια» «Περσίδες», με «Επιλογές εφέ» «Οριζόντια», με «Ήχος» «Άνεμος», με «Διάρκεια» 04,00, και χρόνο διάρκειας της προβολής της 10,00. γ) Προβάλλετε την παρουσίαση από την αρχή.

9 9 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές 2 η Διδακτική ώρα: Ανάλυση Φύλλου Εργασίας 2 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 Βήμα 1: Ανοίξτε το αρχείο με το όνομα Διαμόρφωση του προηγούμενου μαθήματος. Βήμα 2: Επιλέξτε την 1 η διαφάνεια. Εικόνα 3 Χρονισμός παρουσίασης με δοκιμή Βήμα 3: Επιλέξτε την καρτέλα «Προβολή παρουσίασης» από το μενού της κορδέλας. Βήμα 4: Επιλέξτε το εργαλείο «Χρονισμός παρουσίασης με δοκιμή» και καταγράψτε την προβολή της παρουσίασης των διαφόρων στοιχείων κίνησης και της μετάβασης από τη μία διαφάνεια στην άλλη κάνοντας κλικ σε κάποιο από τα πλήκτρα «Space» ή ή ή «Enter» ή «page down» για να εμφανιστεί το επόμενο στοιχείο, οποιαδήποτε χρονική στιγμή θέλετε. Βήμα 5: Επιλέξτε από την καρτέλα «Προβολή Παρουσίασης» το εργαλείο «Από την Αρχή» για να προβάλετε το αποτέλεσμα που δημιουργήσατε Βήμα 6: Αποθηκεύστε το αρχείο με το νέο όνομα Διαμόρφωση2

10 10 Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ρόλος και Εφαρμογές Βήμα 1: Ανοίξτε το πρώτο αρχείο με το όνομα Διαμόρφωση Βήμα 2: Επιλέξτε την 1 η διαφάνεια. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 Εικόνα 4 Εγγραφή παρουσίασης Βήμα 3: Επιλέξτε την καρτέλα «Προβολή παρουσίασης» από το μενού της κορδέλας. Βήμα 4: Επιλέξτε το εργαλείο «Εγγραφή παρουσίασης» και την υποεπιλογή του «Έναρξη εγγραφής από την αρχή» και καταγράψτε την προβολή της παρουσίασης των διαφόρων στοιχείων κίνησης και της μετάβασης από τη μία διαφάνεια στην άλλη κάνοντας κλικ σε κάποιο από τα πλήκτρα «Space» ή ή ή «Enter» ή «page down» για να εμφανιστεί το επόμενο στοιχείο, οποιαδήποτε χρονική στιγμή θέλετε. Μπορείτε σε αυτή την καταγραφή να αφηγείστε και να δείχνετε με laser (πατώντας ταυτόχρονα το πλήκτρο ctrl και το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού) τα οποία εμφανίζονται όποτε προβάλετε ξανά την παρουσίαση αρκεί να είναι τσεκαρισμένα τα εργαλεία «Αναπαραγωγή αφηγήσεων» και «Χρήση χρονομετρήσεων». Βήμα 5: Επιλέξτε από την καρτέλα «Προβολή Παρουσίασης» το εργαλείο «Από την Αρχή» για να προβάλετε το αποτέλεσμα που δημιουργήσατε Βήμα 6: Αποθηκεύστε το αρχείο με το νέο όνομα Διαμόρφωση3