ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙE ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙE ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ"

Transcript

1 Ε ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙE ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΗΜΟΣΙΟΥ-Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ: Η ΙΕΘΝΗΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΕΥΑΓΓΕΛΙΝΙ ΟΥ ΜΑΡΙΑ ΣΠΟΥ ΑΣΤΡΙΑ: ΚΑΝΕΛΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΑΘΗΝΑ 2004

2 Ε ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙE ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΗΜΟΣΙΟΥ-Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ: Η ΙΕΘΝΗΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΕΥΑΓΓΕΛΙΝΙ ΟΥ ΜΑΡΙΑ ΣΠΟΥ ΑΣΤΡΙΑ: ΚΑΝΕΛΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΑΘΗΝΑ

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην ελληνική γλώσσα 7 Στην γαλλική γλώσσα 9 ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ 11 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 1.1 ΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Γενικά Ελλάδα ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ορισµός Τυπολογία 25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο : Η ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 2.1 ΙΕΘΝΗΣ ΧΩΡΟΣ ΕΥΡΩΠΑΊΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Tουρισµός και οικονοµία Παρούσα κατάσταση του ελληνικού τουρισµού Τουρισµός και Ολυµπιακοί Αγώνες Προοπτική του τουρισµού 40 3

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο : Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΗΜΟΣΙΟΥ Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΕΤΑΙΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ιεθνής χώρος Ελλάδα Κοινοτική Πρωτοβουλία LEADER Aναπτυξιακές Εταιρίες 53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο : ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ 4.1 Εισαγωγή ΕΥΡΩΠΗ Αυστρία Ελβετία Ισπανία ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ Γουατεµάλα Κόστα Ρίκα ΩΚΕΑΝΙΑ Αυστραλία Νέα Ζηλανδία 75 4

5 4.5 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΣΙΑ Ιαπωνία Πακιστάν Ταϊλάνδη ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ Λίβανος Τουρκία ΑΦΡΙΚΗ Γκάνα Μαρόκο Σιέρρα Λεόνε ΕΛΛΑ Α Νοµός Αττικής, Σπάτα Νοµός Μαγνησίας, Βόλος 102 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 105 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 109 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 118 5

6 ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας 1: Οι τρείς φορείς διακυβέρνησης 14 Πίνακας 2: Βασικές µορφές τουρισµού 25 Πίνακας 3: Εναλλακτικές µορφές τουρισµού 26 Πίνακας 4: Οι αφίξεις διεθνώς, Πίνακας 5: Οι κορυφαίοι προορισµοί διεθνώς, Πίνακας 6: Οι χώρες µε τα µεγαλύτερα έσοδα, Πίνακας 7: Ο τουρισµός ανά περιοχή 31 Πίνακας 8: Επιβατική κίνηση εσωτερικού 101 Πίνακας 9: Επιβατική κίνηση εξωτερικού 101 Πίνακας 10: Κίνηση αεροσκαφών 101 Πίνακας 11: Χώρες και πεδία εταιρικής συνεργασίας ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ιάγραµµα 1: Ανάπτυξη του ελληνικού τουρισµού, ιάγραµµα 2: Ποσοστιαία αύξηση αφίξεων ανά δεκαετία, Ελλάδα, Ευρώπη και Παγκόσµια, ιάγραµµα 3: Ιδανικές συνθήκες ενός τουριστικού προορισµού 44 ιάγραµµα 4: Συστατικά ενός επιτυχηµένου εταιρικού σχήµατος 47 ΓΡΑΦΗΜΑ Γράφηµα 1: ιανυκτερεύσεις αλλοδαπών, 2000 (13 Περιφέρειες) 33 6

7 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Α. Στην ελληνική: Η παρούσα εργασία ασχολείται µε την µελέτη της συνεργασίας δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα στον τουρισµό. Ο τουρισµός αποτελεί οικονοµική δραστηριότητα µέγιστης οικονοµικής σηµασίας. Αντιπροσωπεύει σηµαντικό τµήµα της διενεργούµενης κατανάλωσης, δηµιουργεί σειρά παραγωγικών δραστηριοτήτων, επηρεάζει τις διεθνείς συναλλαγές και το ισοζύγιο πληρωµών, δηµιουργεί νέες θέσεις εργασίας. 1 Με λίγα λόγια, οι δαπάνες των τουριστών δηµιουργούν εισοδήµατα σε όλους εκείνους οι οποίοι εµπλέκονται στη λειτουργία του τουριστικού τοµέα (επιχειρήσεις, εργαζόµενοι, κράτος). 2 Στην διεθνοποιηµένη οικονοµία της σηµερινής εποχής το συγκριτικό πλεονέκτηµα ενός τουριστικού προορισµού δεν βασίζεται µόνο στα στις φυσικές οµορφιές, στα νησιωτικά συµπλέγµατα ή στα αξιοθέατα που προσφέρει, αλλά σε µεγαλύτερο βαθµό στο µάνατζµεντ και στην ικανότητα του να κατανοήσει τις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται στον τουρισµό. Η συνεργασία δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα είναι µια από αυτές τις αλλαγές. Στο νέο αυτό πλαίσιο, η σχέση κεντρικού-τοπικού ανασυντίθεται σε όλα τα επίπεδα και ταυτόχρονα παράγονται νέες µορφές διακυβέρνησης. Βασικό χαρακτηριστικό είναι η εµπλοκή του ιδιωτικού τοµέα στις δηµόσιες πολιτικές, που πριν ασκούνταν αποκλειστικά από την Τοπική Αυτοδιοίκηση ή απο αποκεντρωµένους θεσµούς του κράτους (περιφερειακή διοίκηση, νοµαρχίες, τοπικό κράτος). 3 Νέες µορφές συνεργασίας αναδύονται ανάµεσα στο δηµόσιο-ιδιωτικό τοµέα 1 Βαρβαρέσος Στ., Τουρισµός, έννοιες, µεγέθη, δοµές, Προποµπός 2000, σ Βλ. υποσηµείωση 1, σ Γετίµης Π., Εναλλακτικές µορφές αστικής διακυβέρνησης στην Ευρώπη, σ. 474 (άρθρο από το βιβλίο «Ο νέος ευρωπαϊκός χώρος-η διεύρυνση και η γεωγραφία της ευρωπαϊκής ανάπτυξης, Θεµέλιο 2000). 7

8 και στις µη-κυβερνητικές οργανώσεις που δηµιουργούν δίκτυα ή συµµαχίες τοπικής εξουσίας ενεργοποιώντας τοπικούς και υπερτοπικούς πόρους µε στόχο τη συµβολή στην τοπική αναπτυξιακή δυναµική. 4 Στο εξωτερικό, όπου η εµπειρία είναι µεγαλύτερη τέτοιου είδους συνεργασίες έχουν δώσει ώθηση στους τουριστικούς προορισµούς µε πολύ καλά αποτελέσµατα. Η εργασία εξετάζει τη διαχρονική εξέλιξη του τουρισµού σε διεθνές και εθνικό επίπεδο ενώ κατόπιν επιχειρείται εννοιολογική προσέγγιση του όρου (κεφάλαιο 1 ο ). Στη συνεχεία, παρουσιάζεται η δυναµική του τουρισµού στην διεθνή και εθνική οικονοµία υποστηριζόµενη από πίνακες και γραφήµατα (κεφάλαιο 2 ο ). Ακολουθεί η ανάλυση της εταιρικής σχέσης και τάσεις που διαγράφονται τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα. Στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο περιγράφονται µελέτες περίπτωσης από την διεθνή και ελληνική εµπειρία που αναδεικνύουν την αξία και την αποτελεσµατικότητα του νέου αυτού αναπτυξιακού εργαλείου σύγχρονης διακυβέρνησης. Η µελέτη ολοκληρώνεται µε τα συµπεράσµατα. Για τη συγγραφή της εργασίας πραγµατοποιήθηκαν συνεντεύξεις ενώ χρησιµοποιήθηκαν εκτενής ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, άρθρα από επιστηµονικά περιοδικά και εφηµερίδες καθώς και σελίδες του διαδικτύου. Οφείλω να ευχαριστήσω ορισµένους επαγγελµατίες του χώρου, τους κυρίους ασκαλαντωνάκη Γιάννη, Γενικό ιευθυντή της ξενοδοχειακής αλυσίδας Grecotel και ρακόπουλο Γιώργο, Γενικό ιευθυντή του Σ.Ε.Τ.Ε, οι οποίοι προσέφεραν τόσο τον πολύτιµο χρόνο τους όσο και χρήσιµες πληροφορίες για τη συγγραφή της εργασίας. Τους ευχαριστώ θερµά. 4 Γετίµης Π., Εναλλακτικές µορφές αστικής διακυβέρνησης στην Ευρώπη, σ. 474 (άρθρο από το βιβλίο «Ο νέος ευρωπαϊκός χώρος-η διεύρυνση και η γεωγραφία της ευρωπαϊκής ανάπτυξης, Θεµέλιο 2000). 8

9 Β. Στην γαλλική: La dissertation présente se concentre à l étude de la coopération du secteur publique avec le secteur privé, en ce qui concerne le tourisme. Le tourisme constitue une activité économique de première importance. Il représente une partie importante de la consommation realisée, il crée une série d activités productives, il influence les transactions internationales et la balance des paiements, il crée de nouveaux postes de travail. Autrement dit, les dépenses des touristes créent des revenus pour tous ceux qui s occupent du secteur touristique (entreprises, employés, état). A l économie globalisée de l époque actuelle, l avantage comparatif d une destination touristique n est pas basé seuleument sur les beautés naturelles, sur l ensemble des Îles ou sur les curiosités offertes, mais plutôt, sur le management et sa capacité de comprendre les changements rapides qui ont lieu dans le tourisme. La coopération du secteur publique avec le secteur privé est un de ces changements. Dans ce nouveau cadre, la relation du central avec le local se recompose à tous les niveaux et en même temps de nouveaux types d administration sont produits. Le caractéristique principal est la participation du secteur privé dans les politiques publiques, qui avant, étaient exercées exclusivement par l Administration Locale ou par des institutions étatiques décentralisées (administration régionale, preféctures, état local). De nouvelles formes de coopération émergent, entre le secteur publique-privé et les organisations nongouvernementales, qui créent des réseaux ou des alliances de pouvoir local, en activant des ressources locales et régionales, ayant comme but la contribution à la dynamique locale de développement. A l étranger, où l expérience est beaucoup plus grande, des 9

10 coopérations de ce genre ont donné une poussée aux destinations touristiques, avec de très bons résultats. Le dissertation examine l évolution historique du tourisme au niveau international et national, tandis qu ensuite, nous essayons de faire une approche terminologique du mot (chapitre 1). Ensuite, nous présentons la dynamique du tourisme dans l économie internationale et nationale, soutenue par des tableaux et des schémas (chapitre 2). Nous continuons avec l analyse de la relation de société et les tendances qui sont tracées à l étranger et en Grèce. Au quatrième et dernier chapitre, nous décrivons quelques cas réels, tirés par l expérience internationale et grecque qui démontrent la valeur et l efficacité de ce nouvel instrument de développement, d administration moderne. Nous finissons la dissertation avec les résultats. Pour écrire la dissertation, nous avons realisé des interviews et nous avons utilisé une bibliographie grecque et étrangère vaste, des articles des magazines scientfiques, ainsi que des pages d internet. Je dois remercier quelques professionnels du secteur, Messieurs Yiannis Daskalantonakis de la chaîne hôtelière Grecotel et Yiorgos Drakopoulos, Directeur Général du Σ.Ε.Τ.Ε (Association des Employés dans les Entreprises Touristiques), qui ont offert leur temps précieux et des informations utiles pour la rédaction de cette dissertation. Je les remercie infiniment. 10

11 ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙ ΙΑ τουρισµός, εταιρική σχέση, αγροτουρισµός, κοινοπραξία, ανάθεση, σύµβαση παραχώρησης. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Α.Ε.Π: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν.Α.Α: ιεθνής Αερολιµένας Αθηνών Ε.Ε: Ευρωπαϊκή Ένωση Ε.Ο.Τ: Ελληνικός Οργανισµός Τουρισµού Ε.Σ.Υ.Ε: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος Ι.Τ.Ε.Π: Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων Κ.Ε..Κ.Ε: Κεντρική Ένωση ήµων και Κοινοτήτων Ελλάδας Κ.Ε.Π.Ε: Κέντρο Προγραµµατισµού και Οικονοµικών Ερευνών Μ.Κ.Ο: Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις Ο.Η.Ε: Οργανισµός Ηνωµένων Εθνών Ο.Ο.Σ.Α: Οργανισµός Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης Π.Ο.Τ: Παγκόσµιος Οργανισµός Τουρισµού Σ.Α.Α: Σύµβαση Ανάπτυξης Αεροδροµίου Σ.Ε.Τ.Ε: Σύνδεσµος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Τ.Ε..Κ: Τοπική Ένωση ήµων και Κοινοτήτων Φ.Ε.Κ: Φύλλο Εφηµερίδας της Κυβερνήσεως P.P.P.: Public Private Partnership W.T.O: World Tourism Organization W.T.O.B.C: World Tourism Organisation Business Council W.T.T.C: World Travel & Tourism Council * Οι µελέτες περίπτωσης του 4 ου κεφαλαίου αποτελούν επιλογή και προσαρµογή µελετών περιπτώσεων που παρουσιάζονται στο βιβλίο: Public-Private sector cooperation, enhancing tourism competitiveness, Έκδοση W.T.O.B.C * Οι χάρτες που παρουσιάζονται στο 4 ο κεφάλαιο βρίσκονται στην ιστοσελίδα 11

12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παγκοσµιοποίηση της οικονοµίας, οι νέες τεχνολογίες και η διάχυση της πληροφορίας µετασχηµατίζουν την οικονοµική και κοινωνική σφαίρα: καταρρίπτουν τα εθνικά σύνορα και καθιστούν τις παραδοσιακές κυβερνήσεις ολοένα και περισσότερο αδύναµες στην εκτέλεση του κυρίαρχου ρόλου τους. H ρύθµιση της οικονοµίας παρέµενε αναντίρρητα µια εθνική υπόθεση έως τα µέσα της δεκαετίας του 70. Σήµερα, ολοένα και περισσότερο η ρύθµιση γίνεται ένα πεδίο αποκλειστικά για υπερεθνικούς οργανισµούς οικονοµικής συνεργασίας. 5 Η συµφωνία στα κριτήρια του Μάαστριχτ επισηµοποίησε τον περιορισµό της εθνικής ευελιξίας των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εισαγωγή διαφορετικών πολιτικών κοινωνικής ευηµερίας, απασχόλησης και ανάπτυξης. 6 Οι τάσεις αυτές σηµατοδοτούν την αποµάκρυνση των εθνικών κυβερνήσεων από τη ρύθµιση της εθνικής οικονοµίας, ενώ παράλληλα, προετοιµάζουν το έδαφος για τη διεύρυνση του ρόλου των περιφερειών, του ιδιωτικού τοµέα και των διαφόρων υπερεθνικών µη κυβερνητικών οργανώσεων. 7 Προβάλλεται ως αναγκαιότητα η υιοθέτηση των αρχών της αγοράς, της επιχειρηµατικότητας και της αποτελεσµατικότητας από τους ίδιους τους πολιτικούς θεσµούς (κράτος, τοπική αυτοδιοίκηση). 8 Αυτό σηµαίνει είτε ανάληψη πρωτοβουλιών συνεργασίας δηµόσιουιδιωτικού τοµέα σε κοινές δράσεις επιχειρηµατικού τύπου µε ό,τι αυτό συνεπάγεται (κερδοφορία, ρίσκο, ανταγωνισµός, αποτυχία) είτε 5 Καυκαλάς Γ., Προοπτικές της ενοποίησης & τάσεις συγκρότησης του ευρωπαϊκού χώρου, σ.35 (άρθρο στο βιβλίο «Ο νέος ευρωπαϊκός χώρος-η διεύρυνση και η γεωγραφία της ευρωπαϊκής ανάπτυξης, Θεµέλιο 2000). 6 Bλ. Υποσηµείωση 5. 7 Βλ. υποσηµείωση 5. 8 Γετίµης Π., Εναλλακτικές µορφές αστικής διακυβέρνησης στην Ευρώπη, σ.472 (άρθρο στο βιβλίο «Ο νέος ευρωπαϊκός χώρος-η διεύρυνση και η γεωγραφία της ευρωπαϊκής ανάπτυξης, Θεµέλιο 2000). 12

13 ιδιωτικοποίηση και εµπορευµατοποίηση δηµόσιων αγαθών και υπηρεσιών είτε υπεργολαβίες και νέες µορφές απορρύθµισης. 9 Το πλαίσιο αυτό εκφράζει ακριβώς την τάση υποκατάστασης της κεντρικής εξουσίας από πολυεπίπεδες µορφές διακυβέρνησης. Το ισχυρό εθνικό κράτος υποκαθίσταται όχι µόνο από την αγορά αλλά και από ένα περισσότερο ευέλικτο πλαίσιο κρατικών λειτουργιών. Το νέο πλαίσιο περιλαµβάνει διάφορες ενδιάµεσες µορφές συµµετοχικής και πρωτοβουλιακής διακυβέρνησης, όπως δίκτυα συνεργασίας, συµµαχίες πολιτών και µεικτές δηµόσιες-ιδιωτικές πρωτοβουλίες. 10 Οι ρόλοι και οι ευθύνες των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας αλλάζουν συνεχώς. Παρά τις διαφορές από χώρα σε χώρα, η γενική τάση είναι η στροφή από τον κυβερνητικό έλεγχο σε µια ευέλικτη και συµµετοχική διακυβέρνηση. 11 Οι αλλαγές αυτές περιγράφονται γλαφυρά στο έγγραφο της Παγκόσµιας Τράπεζας σχετικά µε τους Επιχειρηµατικούς Συνεργάτες της στο πρόγραµµα Ανάπτυξης: «µετά την εµφάνιση της παγκοσµιοποίησης και της διεύρυνσης των οικονοµιών οι ρόλοι των τριών αυτών γίνονται ολοένα και περισσότερο αλληλένδετοι και αλληλοεξαρτώµενοι. Ζούµε πλέον σε ένα κόσµο όπου η επιτυχία εξαρτάται από τη στενή συνέργεια των συµφερόντων ανάµεσα στις επιχειρήσεις, την κοινωνία των πολιτών και την κυβέρνηση». 12 Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και ο Ο.Ο.Σ.Α µέσα από µία σειρά εκθέσεων υιοθετεί τις εταιρικές σχέσεις ως νέα µορφή διακυβέρνησης. Κυριαρχεί το πρότυπο των δικτύων, όπου υφίσταται ένα οριζόντιο επίπεδο δοµών διακυβέρνησης ανάµεσα σε ισότιµους εταίρους οι οποίοι συνεργάζονται. στη διαδικασία λήψης αποφάσεων µε οριζόντια διακλαδική-διατοµεακή σχέση. Οι δοµές διακυβέρνησης που συναποτελούν τα δίκτυα µπορούν να γεφυρώσουν 9 Βλ. υποσηµείωση Βλ. υποσηµείωση Καυκαλάς Γ., Προοπτικές της ενοποίησης & τάσεις συγκρότησης του ευρωπαϊκού χώρου, σ.36 (άρθρο από το βιβλίο «Ο νέος ευρωπαϊκός χώρος-η διεύρυνση και η γεωγραφία της ευρωπαϊκής ανάπτυξης, Θεµέλιο 2000). 12 Public private sector cooperation, enhancing tourism competitiveness, W.T.O.B.C 2000, σ

14 το χάσµα ανάµεσα στο δηµόσιο, ιδιωτικό και τον µη κερδοσκοπικό τοµέα ενώνοντας ανθρώπινους και οικονοµικούς πόρους µε απώτερο στόχο την εύρεση λύσεων σε δυσεπίλυτα προβλήµατα. Η συνεργασία δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα (P.P.P, Public-Private Partnership) βρίσκεται στον πυρήνα των νέων µορφών διακυβέρνησης. Η έννοια της διακυβέρνησης προκύπτει από το γεγονός της αναπτυσσόµενης αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης µεταξύ των δυνάµεων των πολιτικών και ιδιωτικών πεδίων και εκείνων της κοινωνίας των πολιτών. Ως γενικός όρος, βασισµένος σε µια πρόταση του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών, 13 η διακυβέρνηση µπορεί να οριστεί ως η άσκηση οικονοµικής, πολιτικής και διοικητικής εξουσίας µε σκοπό τον σχηµατισµό του τρόπου µε τον οποίο οι άνθρωποι ζουν µαζί σε µια κοινότητα. Η διακυβέρνηση περιλαµβάνει την πολιτεία, την αγορά και την κοινωνία των πολιτών. Κάθε ένας από τους παράγοντες αυτούς διαθέτει διακριτές λειτουργίες (βλ. Πίνακα 1). 13 «Good Governance and Sustainable Development», United Nations Development Programme,

15 Πίνακας 1: Οι τρείς φορείς διακυβέρνησης Πολιτεία (νόµοι, κανόνες, ιεραρχία) Αγορά: (προσφορά, ζήτηση, ανταγωνισµός) Κοινωνία των Πολιτών: (αλληλεγγύη) Πηγή: Συλλογική εργασία ΙΕ Εκπαιδευτικής Σειράς «Νέες µορφές διακυβέρνησης και εταιρικά σχήµατα (partnerships) για την προώθηση και στήριξη της τοπικής ανάπτυξης σε επιλεγµένα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης», Ε.Σ , σ. 11. Έχοντας ως δεδοµένο τις διακριτές λειτουργίες πολιτείας, αγοράς και κοινωνίας των πολιτών αλλά και τις διαδικασίες αλλαγών στις οποίες υπόκεινται οι σύγχρονες κοινωνίες, οι σχέσεις µεταξύ των τριών παραγόντων υπόκεινται σε συνεχή προσαρµογή. Σκοπός, εποµένως των σύγχρονων κυβερνήσεων είναι η ισορροπία πολιτείας, αγοράς και κοινωνίας πολιτών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται επωφελώς µέσω της συνέργειας τοπικών, περιφερειακών εταίρων και ιδιωτικών φορέων στην ανάπτυξη πολιτικών. Η έννοια της χρηστής διακυβέρνησης έχει απασχολήσει διεθνείς οργανισµούς όπως τον Ο.Ο.Σ.Α, τον Ο.Η.Ε αλλά και την Ε.Ε (Επιτροπή των Περιφερειών). Οι πέντε αρχές της χρηστής διακυβέρνησης, όπως 15

16 περιγράφονται στην Λευκή Βίβλο 14 συµβάλλουν στην δηµοκρατικότερη διακυβέρνηση και στην ενδυνάµωση του κράτους δικαίου ενώ εφαρµόζονται σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης (παγκόσµιο, ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό, τοπικό). Οι πέντε αρχές είναι οι εξής: διαφάνεια: τα όργανα πρέπει να εργάζονται κατά τρόπο πιο διάφανο. Πρέπει να κοινοποιούν τι ακριβώς κάνει η Ε.Ε και ποιες αποφάσεις λαµβάνει. συµµετοχή: η ποιότητα, η σχετικότητα και η αποτελεσµατικότητα των πολιτικών της Ε.Ε εξαρτώνται από την εξασφάλιση ευρείας συµµετοχής σε όλη την πορεία της πολιτικής, από την χάραξη έως την εφαρµογής. λογοδότηση: χρειάζεται να γίνουν σαφέστεροι οι ρόλοι στις νοµοθετικές και εκτελεστικές διαδικασίες. Κάθε όργανο της Ε.Ε πρέπει να εξηγεί και να αναλαµβάνει την ευθύνη για ό,τι κάνει στο πλαίσιο της Ευρώπης. αποτελεσµατικότητα: οι πολιτικές πρέπει να είναι αποτελεσµατικές και έγκαιρες, να παρέχουν ό,τι χρειάζεται βάσει σαφών στόχων, αξιολόγησης της µελλοντικής επίπτωσης και, όπου υπάρχει, βάσει παλαιότερης πείρας. συνοχή: πολιτικές και δράση πρέπει να έχουν συνοχή και να γίνονται εύκολα κατανοητές. Η συνοχή απαιτεί πολιτική ηγεσία και ισχυρή αρµοδιότητα εκ µέρους των οργάνων για να εξασφαλιστεί µια συνεπής προσέγγιση εντός ενός πολυσύνθετου µηχανισµού. Στο ίδιο πνεύµα και η Επιτροπή των Περιφερειών στη γνωµοδότηση της µε θέµα: «Νέες µορφές διακυβέρνησης: ένα πλαίσιο πρωτοβουλίας των πολιτών» (2001/C144/01) διαπιστώνει ότι η πολιτική αξιοπιστία και νοµιµότητα διέρχονται κρίση και ότι τα παραδοσιακά πρότυπα 14 Ευρωπαϊκή ιακυβέρνηση, Μια Λευκή Βίβλος, Βρυξέλλες, , COM (2001) 428 Τελικό, Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. 16

17 διακυβέρνησης δεν ανταποκρίνονται πλέον στη σύνθετη πραγµατικότητα της σύγχρονης κοινωνίας. Σήµερα, ο ιδιωτικός τοµέας εµπλέκεται ολοένα και συχνότερα σε τοµείς που θεωρούνταν ανέκαθεν αντικείµενο ενασχόλησης των δηµόσιων υπηρεσιών. Ο βαθµός συνεργασίας δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα καθορίζει την ανταγωνιστικότητα µιας χώρας, στο βαθµό που ο παγκοσµιοποιηµένος ανταγωνισµός δεν περιορίζεται αποκλειστικά στον επιχειρηµατικό στίβο. Η συνεργασία δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα µπορεί να συνάπτεται µεταξύ: κεντρικής κυβέρνησης, περιφερειών και δήµων. περιφερειών και δήµων από τη µία πλευρά και του ιδιωτικού τοµέα από την άλλη (public private partnership). κεντρικής κυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών. ιδιωτικών επιχειρήσεων (τοπικά παραγωγικά συστήµατα, συστάδες). Οι εταιρικές σχέσεις αρχικά εµφανίστηκαν στα πλαίσια αντιµετώπισης θεµάτων δηµόσιας υγείας, περιβάλλοντος, υποδοµών, απασχόλησης και εκπαίδευσης. Την τελευταία δεκαετία περίπου οι εταιρικές σχέσεις εφαρµόζονται και στον τοµέα του τουρισµού. Ο τουρισµός, ως ο κατ εξοχήν τοµέας οικονοµικής ευηµερίας, παρουσιάζει πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης τέτοιων συνεργασιών αφού τόσο ο δηµόσιος όσο και ο ιδιωτικός τοµέας συµµετέχουν στη διαµόρφωση του τουριστικού προϊόντος. Ο τουρισµός είναι παράγοντας δηµιουργίας και ανακατανοµής του παγκόσµιου πλούτου και µέσο επικοινωνίας και γνωριµίας των λαών. 15 Στο νέο αυτό πλαίσιο δικτύων δηµόσιας πολιτικής η τυπική ιεραρχία ελαχιστοποιείται ενώ οι εταίροι (stakeholders) προέρχονται από διάφορους τοµείς της κοινωνικής και οικονοµικής ζωής επιτρέποντας την ανάπτυξη αποτελεσµατικών παρεµβάσεων. Τέτοιου είδους συνεργασίες που προωθούν την οικονοµική ανάπτυξη είναι απαραίτητο να επιδιώκουν την συµµετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων φορέων (κεντρική, περιφερειακή 15 Λογοθέτης Μιλτ., ίκαιο της τουριστικής βιοµηχανίας, Σάκκουλας 2001, σ

18 διοίκηση, τοπική αυτοδιοίκηση, ιδιωτικές επιχειρήσεις και Μ.Κ.Ο) για την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων που ο κάθε εταίρος προσκοµίζει στην συνεργασία. Αναλυτικότερα µέσω των εταιρικών σχέσεων επιτυγχάνονται οι εξής στόχοι: η κοινωνία των πολιτών, το κράτος, οι επιχειρήσεις και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, εργάζονται από κοινού για το σχεδιασµό στρατηγικών, για την προσαρµογή πολιτικών στις τοπικές συνθήκες και για την ανάπτυξη καινοτόµων πρωτοβουλιών. προωθείται η συγκέντρωση δεξαµενών σκέψης (think tanks), τεχνογνωσίας και εµπειρίας. επιτυγχάνεται συντονισµός φορέων, υπηρεσιών και πολιτικών που δεν µπορεί να επιτευχθεί µε τις σχεδιασµένες πολιτικές σε εθνικό επίπεδο. διερευνώνται όλες οι λύσεις και αποφεύγεται ο κατακερµατισµός πόρων. αυξάνεται η αποτελεσµατικότητα µέσω της επαρκέστερης χρήσης παραγωγικών συντελεστών και πόρων. προωθείται η καινοτοµία. Ειδικότερα για τον τουρισµό, είναι γενικά αποδεκτό ότι αποτελεί το κατ εξοχήν πεδίο άµεσης εκδήλωσης νέων µορφών πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Για να µπορέσει να αναπτυχθεί µε βιώσιµο τρόπο απαιτείται ένα κατάλληλο φυσικό, ρυθµιστικό, οικονοµικό και κοινωνικό πλαίσιο εργασίας. Αυτό το πλαίσιο εργασίας µπορούν να το παρέχουν αποκλειστικά οι κυβερνήσεις και ο δηµόσιος τοµέας. Οι ίδιες αρχές παρέχουν συνήθως την απαραίτητη βασική φυσική υποδοµή για τον τουρισµό (οδικό δίκτυο, αεροδρόµια) ώστε να ξεκινήσει ο προορισµός την αναπτυξιακή του πορεία και δηµιουργούν το νοµικό πλαίσιο εργασίας εντός του οποίου λειτουργεί ο κλάδος. 16 Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, ο ρόλος που διαδραµατίζουν οι κυβερνήσεις 16 Public private sector cooperation, enhancing tourism competitiveness, W.T.O.B.C 2000, σ

19 στον τοµέα του τουρισµού έχει διαφοροποιηθεί σηµαντικά. Την τελευταία δεκαετία, υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις απεµπλοκής των κρατικών αρχών από τον τουρισµό. Το φαινόµενο αυτό έχει προκαλέσει την κατάργηση αρκετών τυπικών ευθυνών και δραστηριοτήτων του κράτους στον τοµέα του τουρισµού, προς χάριν των περιφερειακών και τοπικών αρχών και κυρίως του ιδιωτικού τοµέα. 17 Αυτό συνέβη διότι ο τουρισµός άρχισε να εξελίσσεται και να ενισχύεται η πιθανή εµπορική του αξία. Συνεπώς, το ενδιαφέρον του ιδιωτικού τοµέα αυξήθηκε όσον αφορά τις επιχειρηµατικές ευκαιρίες που προσέφερε ο τουρισµός. Τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις εγκαταλείποντας το ρόλο του άµεσου επενδυτή στον κλάδο, έχουν αναλάβει ρόλους διευκόλυνσης ή κινητοποίησης των επενδύσεων του ιδιωτικού τοµέα. Σε πολλές χώρες του κόσµου (Αυστραλία, Ελβετία, Ταϊλάνδη, Η.Π.Α, Καναδάς κ.α.) οι εταιρικές σχέσεις αναδεικνύονται σε προνοµιούχο αναπτυξιακό εργαλείο. Στις χώρες αυτές η οργάνωση του τουρισµού σε επίπεδο κεντρικής εξουσίας είναι καλά οργανωµένη, η έννοια της συνεργασίας είναι ιδιαίτερα αναπτυγµένη και αποσαφηνισµένη, συνεπώς επιδεικνύουν παραδείγµατα µε αξιοσηµείωτη απόδοση.(βλ. κεφάλαιο 4 ο, σ. 55 κ.ε.). Για τη χώρα µας ο τουρισµός θεωρείται ως βασικός µοχλός ανάπτυξης. Όµως, προς το παρόν, τα παραδείγµατα που έχει να επιδείξει ως προς την συνεργασία δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα είναι ελάχιστα. Αυτό είναι φυσικό διότι ο τουρισµός στην Ελλάδα αντιµετωπίζει πολύ σοβαρότερα προβλήµατα: γραφειοκρατία, πολυνοµία, έλλειψη οργάνωσης, σχεδιασµού και στρατηγικής. θα πρέπει µελλοντικά να διδαχθεί απο τις εµπειρίες ξένων χωρών δίνοντας περαιτέρω ώθηση στον τουριστική βιοµηχανία της, υπό την προϋπόθεση ότι επιθυµεί να παραµείνει ανταγωνιστικός 17 Public private sector cooperation, enhancing tourism competitiveness, W.T.O.B.C 2000, σ

20 προορισµός. Η συνεργασία δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα θα µπορούσε να δώσει διέξοδο σε πολλά προβλήµατα όπως στον ανταγωνισµό που αντιµετωπίζει από νέους προορισµούς (Κεντρική Ευρώπη, Αίγυπτος, Μαρόκο), στην προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς αλλά και στο βασικό πρόβληµα που αντιµετωπίζει η χώρα: το προϊόν που επί αρκετές δεκαετίες διαφηµίζει δηλαδή ο µαζικός παραθερισµός (leisure tourism) που συνδυάζει φυσικές οµορφιές και αξιοθέατα δεν είναι πλέον ανταγωνιστικός. Ο ελληνικός τουρισµός χρειάζεται να επανατοποθετηθεί για να ικανοποιήσει τον σύγχρονο, εκλεκτικό, ενεργητικό τουρίστα προσφέροντας ένα διαφοροποιηµένο τουριστικό προϊόν. Η συνεργασία δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα µπορεί να προσφέρει πολλά προς αυτή την κατεύθυνση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 1.1 ΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Γενικά Ο τουρισµός, µε την έννοια της περιήγησης έχει τις ρίζες του στον αρχαίο ελληνικό κόσµο. Σύµφωνα µε τους αρχαίους συγγραφείς, η λέξη περιηγητής δήλωνε τον συγγραφέα που περιέγραφε λεπτοµερώς τόπους, πόλεις καθώς και µνηµεία άξια θέας και λόγου. Με την έννοια αυτή, η λέξη περιηγητής αρχίζει να χρησιµοποείται ήδη από τους χρόνους του βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππου Β και αποκτά ευρύτατη χρήση κατά τους χρόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των ιαδόχων, όταν η µυθική εκστρατεία που έφερε τον ελληνισµό στα πέρατα της Ασίας προσείλκυσε το ενδιαφέρον πλείστων συγγραφέων να περιγράψουν τον θαυµαστό κόσµο της Οικουµένης 20

21 που γνώρισαν. 18 Στους αρχαιότερους περιηγητές αυτού του τύπου συγκαταλέγονται ο ιόδωρος και ο Πολέµων. Επιφανέστερος όµως όλων επρόκειτο να αποβεί ο Παυσανίας. Ο Παυσανίας, ως ο πρώτος περιηγητής, άφησε σηµαντικές µαρτυρίες για την αρχαία Ελλάδα. Αλλά και ο Ηρόδοτος παρουσιάζει στα έργα του µε γλαφυρότητα γεωγραφικά χαρακτηριστικά των τόπων που επισκέπτεται. Η τάση της γνωριµίας και περιγραφής του παλαιότερου αρχαίου κόσµου συνεχίστηκε κατά τους ελληνορωµαϊκούς χρόνους και αναβίωσε από την εποχή της Αναγέννησης. Στην αρχαία Ελλάδα και στην αρχαία Ρώµη ο ελεύθερος χρόνος απεικόνιζε την προέλευση και την τάξη των πολιτών που ήταν ελεύθεροι και οικονοµικά εύποροι. 19 Εποµένως, όσοι διέθεταν ελεύθερο χρόνο ταξίδευαν για να γνωρίσουν περιοχές της αυτοκρατορίας αλλά και για λόγους αναψυχής (παρευρίσκονταν σε αθλητικούς αγώνες, γιορτές και θεατρικές παραστάσεις). Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα ανθούν δύο µορφές τουρισµού: ο πανεπιστηµιακός, ανεπτυγµένος γύρω από τα πανεπιστήµια της εποχής (Οξφόρδη, Παρίσι) και ο τουρισµός των µεγάλων θρησκευτικών γεγονότων και εορτών. Στην αναγέννηση ο τουρισµός εµπλουτίζεται µε νέα κίνητρα: οι άνθρωποι ταξιδεύουν µε σκοπό την ευχαρίστηση. 20 Κατά τη διάρκεια του 19 ου αιώνα ανθεί ο αριστοκρατικός τουρισµός. Η νέα αστική τάξη τον χρησιµοποιεί µε σκοπό την κοινωνική επίδειξη. Εκδίδονται οι πρώτοι τουριστικοί οδηγοί (1839) ενώ το 1841 ο Άγγλος Τόµας Κούκ (Thomas Cook) οργανώνει το πρώτο ταξίδι µε οδηγούς. Την ίδια περίπου εποχή παρατηρείται µεγάλη ανάπτυξη πολυτελών ξενοδοχειακών µονάδων (το Ritz στο Παρίσι, το Carlton στο Λονδίνο). Στις αρχές του 20 ου αιώνα, το τουριστικό φαινόµενο µαζικοποιείται. Το αεροπλάνο διαδραµάτισε καθοριστικό ρόλο στην 18 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόµος 57, σ Βαρβαρέσος Στ., Τουρισµός, έννοιες, µεγέθη, δοµές, Προποµπός Βλ. υποσηµείωση

22 ανάπτυξη και διεθνοποίηση του µαζικού τουρισµού. Η βιοµηχανική επανάσταση, ο Α Παγκόσµιος Πόλεµος και η οικονοµική κρίση του 1929 καταστρέφουν τον αριστοκρατικό τουρισµό του 19 ου αιώνα. Η αύξηση του εισοδήµατος και του ελεύθερου χρόνου, η αύξηση του πληθυσµού των συνταξιούχων, η ανεξαρτησία των νέων από την οικογένεια τους, η µείωση του κόστους ταξιδιού, η ανάπτυξη της αυτοκινητοβιοµηχανίας, ο πολλαπλασιασµός των τουριστικών προϊόντων και η δηµιουργία ταξιδιωτικών οργανισµών (tour operators) συντελούν στην αλµατώδη οικονοµική ανάπτυξη του τουρισµού: αυτός για πολλές χώρες αποτελεί την κυριότερη πηγή συναλλάγµατος και συνεπώς σηµαντικό παράγοντα του ισοζυγίου πληρωµών. Κοινωνικές οµάδες προηγουµένως αποκλεισµένες από τις διακοπές τώρα µπορούν να ταξιδεύουν και καταναλώνουν τουριστικά αγαθά και υπηρεσίες στους χώρους υποδοχής. Πλέον, το ταξίδι και οι διακοπές αποτελούν βιολογική ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου Ελλάδα Από τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους (1830) και έπειτα, η Ελλάδα δέχεται συνεχώς, σε όλες τις εποχές, τους ξένους περιηγητές. Αυτό είναι φυσικό αφού η χώρα διαθέτει πλούσια πολιτιστική κληρονοµιά και απαράµιλλες φυσικές οµορφιές. Τα πρώτα ξενοδοχεία ιδρύονται αυτή την εποχή στο Ναύπλιο και την Αθήνα. Στο Μεσοπόλεµο δόθηκε από το κράτος ώθηση στον τουρισµό µε τη λειτουργία του Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισµού (1936). Την ίδια εποχή εµφανίστηκαν τα πρώτα οργανωµένα ταξίδια: οι ξένοι επισκέπτες έφθαναν στη χώρα εµπνεόµενοι από το φιλελληνικό πνεύµα και το ενδιαφέρον για την κλασική αρχαιότητα. Μετά τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο το Κράτος άρχισε να ασχολείται συστηµατικά µε τον τουρισµό, µε την ίδρυση το 1950, του Ελληνικού Οργανισµού Τουρισµού ως Νοµικού Προσώπου ηµοσίου ικαίου. Ο στόχος ήταν να δηµιουργηθεί ένας Οργανισµός ευέλικτος και 22

23 απαλλαγµένος από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες του ηµοσίου βάσει ειδικής νοµοθετικής εξουσιοδότησης. 21 «Ελληνικός Οργανισµός Τουρισµού», σε εµβρυώδη κατάσταση, είχε ιδρυθεί και το 1929 υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εθνικής Οικονοµίας. Προς το τέλος, όµως της δεκαετίας 1970, ο Ε.Ο.Τ χάνει σιγά σιγά τη δυναµική, την αυτοτέλεια και την ευελιξία του, πότε µε την ίδρυση και πότε µε την κατάργηση του Υπουργείου Τουρισµού. 22 Μεγάλη ώθηση στον τουρισµό έδωσε η κατασκευή από τον Ε.Ο.Τ την περίοδο των πρότυπων ξενοδοχείων ΞΕΝΙΑ σε ειδικά επιλεγµένες τοποθεσίες σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. 23 Η ιδιωτική πρωτοβουλία αναπτύσσεται παράλληλα µε την κατασκευή ξενοδοχείων υψηλής ποιότητας. Τα χρόνια που ακολούθησαν ο ελληνικός τουρισµός σηµείωσε σηµαντικές προόδους που οφείλονται σε παράγοντες όπως η δηµιουργία υποδοµών (αεροδρόµια, µαρίνες), η αξιοποίηση και προβολή των φυσικών και πολιτιστικών πόρων τουριστικού ενδιαφέροντος, η συστηµατική προβολή και διαφήµιση της Ελλάδας ως ιδανικής χώρας για διακοπές και άλλες ενέργειες οργανωτικού και λειτουργικού χαρακτήρα. 24 Ο τουρισµός στη χώρα µας παρουσιάζει πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα. Από πλευράς µειονεκτηµάτων αναφέρονται: η συνολικά υποβαθµισµένη προσφορά υπηρεσιών από το Κράτος προς ξένους και Έλληνες σε όλες σχεδόν τις δραστηριότητες της οικονοµικής και κοινωνικής ζωής. Η χαµηλή ποιότητα των προσφερόµενων υπηρεσιών από τις γενικές και ειδικές υποδοµές και το προσωπικό στον χώρο του τουρισµού, τόσο του δηµόσιου όσο και του ιδιωτικού τοµέα. 21 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, Τόµος Ελλάς, Β, σ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, Τόµος Ελλάς, Β, σ Βλ. υποσηµείωση Λογοθέτης Μιλτ., ίκαιο της τουριστικής βιοµηχανίας, Σάκκουλας 2001, σ

24 Η εποχικότητα του τουρισµού και το γεγονός ότι η πρόσβαση των επισκεπτών στην Ελλάδα γίνεται κατά 80% περίπου αεροπορικώς. Από πλευράς πλεονεκτηµάτων αναφέρονται το ενδιαφέρον για την κλασική Αρχαιότητα ως λίκνο του υτικού Πολιτισµού, καθώς και το κλίµα, οι ακτές και τα νησιά της χώρας, ως τόπο διακοπών. 25 Η χώρα µας, αν και πάντα αποτελεί σηµαντικό πόλο έλξης για τους ξένους επισκέπτες τόσο για τα πολιτιστικά της ενδιαφέροντα όσο και για τόπο διακοπών, βρίσκεται σε κλίµα οξύτατου ανταγωνισµού: η Ευρώπη και η Μεσόγειος χάνουν το µερίδιο τους στην παγκόσµια τουριστική αγορά προς όφελος άλλων προορισµών. 26 Η συντονισµένες προσπάθειες του δηµόσιου και του ιδιωτικού τοµέα θα µπορούσαν να αποφέρουν σηµαντικά αποτελέσµατα για την ανάπτυξη του τουρισµού της χώρας σε τοµείς όπως προστασία του περιβάλλοντος και του πολιτιστικού και φυσικού πλούτου, βελτίωση των υποδοµών που αφορούν στον τουρισµό, βελτίωση της ποιότητας των προσφερόµενων υπηρεσιών µε την εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού που ασχολείται µε τον τουρισµό καθώς και δηµιουργία ειδικών περιοχών µε υψηλής ποιότητας τουριστικές εγκαταστάσεις και προσωπικό για προσέλκυση επισκεπτών υψηλού επιπέδου. 1.2 ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ορισµός Η λέξη τουρισµός προέρχεται από τη γαλλική λέξη tour και την αγγλική touring, που σηµαίνουν γύρος, περιήγηση. Και οι δύο λέξεις προέρχονται από τη λατινική λέξη tornus. 27 ιεθνείς Οργανισµοί και επιστήµονες, κατά καιρούς, επιδίωξαν να ορίσουν την έννοια του τουρισµού και του τουρίστα. Όµως, επειδή 25 Βλ. υποσηµείωση Βλ. υποσηµείωση Βαρβαρέσος Στ., Τουρισµός, έννοιες, µεγέθη, δοµές, Προποµπός

25 ο τουρισµός αποτελείται από διαφορετικές δραστηριότητες και προϊόντα, και αλληλεπιδρά µε άλλες είναι δύσκολη η εννοιολογική προσέγγιση του. Ένας µεγάλος αριθµός κλάδων παραγωγής (ταξιδιωτικά γραφεία, ξενοδοχεία, ταξιδιωτικοί οργανισµοί κ.α.) εµπλέκονται άµεσα ή έµµεσα στην εξυπηρέτηση του τουρίστα του προσφέροντας ένα µέρος του τελικού προϊόντος. Όλες οι µορφές τουρισµού περιλαµβάνουν κάποιο ταξίδι, πλην όµως όλα τα ταξίδια δεν αποτελούν τουρισµό. Για παράδειγµα η αποδηµία περιλαµβάνει ταξίδι το οποίο, είναι µέρος µιας µόνιµης εγκατάστασης σε ένα τόπο. Επίσης, ο τουρίστας διαφέρει από την έννοια των επιβατών τράνζιτ ή τους νοµάδες που δεν έχουν µόνιµη διαµονή. Το τουριστικό φαινόµενο δεν περιλαµβάνει µόνο το ταξίδι αλλά και τις δραστηριότητες, τα υλικά (αγαθά) και αϋλα προϊόντα (υπηρεσίες), τις παραγωγικές µονάδες αλλά και την τουριστική εµπειρία. Καθένας από τους πολλούς και διάφορους ορισµούς που έχουν κατά καιρούς δοθεί για τον τουρισµό στόχευε να εξυπηρετήσει µια ειδική περίπτωση. 28 Σήµερα, διεθνώς, δεν υπάρχει ορισµός που να είναι ευρέως αποδεκτός. Παρά ταύτα, ο ορισµός που δίνει ο Π.Ο.Τ για τον τουρισµό είναι ο εξής: «ο τουρισµός περιλαµβάνει τις δραστηριότητες εκείνες των ανθρώπων που ταξιδεύουν και διαµένουν όχι για διάστηµα µεγαλύτερο του ενός χρόνου, σε ένα τόπο φιλοξενίας µε πρόθεση την αναψυχή, ή επαγγελµατικούς λόγους». Ο Π.Ο.Τ αναφέρει τρείς παράγοντες, την µετακίνηση, το σκοπό και τη διάρκεια του ταξιδιού, οι οποίοι πρέπει να συνυπάρχουν για να θεωρηθεί ένα ταξίδι ως τουρισµός Τυπολογία Ο τουρισµός διακρίνεται σε βασικές και εναλλακτικές κατηγορίες. 28 Ηγουµενάκης Γ., Κραβαρίτης Κ., Λύτρας Π., Εισαγωγή στον τουρισµό, Ιnterbooks

26 Πίνακας 2: Βασικές µορφές τουρισµού µαζικός εσωτερικός συνεχής ατοµικός εξωτερικός εποχιακός Πηγή: Ηγουµενάκης Ν., Κραβαρίτης Κ., Λύτρας Π., Εισαγωγή στον τουρισµό, Interbooks 1999, σ. 106, προσαρµογή. Ο µαζικός τουρισµός, σε αντίθεση µε τον ατοµικό ο οποίος περιλαµβάνει την ανεξάρτητη ατοµική οργάνωση και εκτέλεση του ταξιδιού, χαρακτηρίζεται από οµαδικότητα συµµετοχής των τουριστών στις διάφορες φάσεις της τουριστικής δραστηριότητας ακόµα και στον τρόπο εκτέλεσης και οργάνωσης της τουριστικής µετακίνησης. Ο εσωτερικός πραγµατοποιείται από τους κατοίκους µιας χώρας, πάντα µέσα στην επικράτεια της. Ο συνεχής τουρισµός, σε αντίθεση µε τον εποχιακό, διαρκεί όλο τον χρόνο. Οι εναλλακτικές µορφές τουρισµού αναπτύχθηκαν για να δώσουν διέξοδο στα προβλήµατα εποχικότητας που αντιµετωπίζουν οι τουριστικοί προορισµοί, µεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Ελλάδα. Στόχος αυτών είναι η υποδοχή τουριστών καθ όλη τη διάρκεια του έτους και όχι µόνο τους θερινούς µήνες. Πίνακας 3: Εναλλακτικές µορφές τουρισµού γενικός τουρισµός τουρισµός κινήτρων τουρισµός αναπήρων τουρισµός περιπέτειας τουρισµός τρίτης ηλικίας xρονοµεριστικός (time sharing) θρησκευτικός ορεινός οικολογικός περιπέτειας επαγγελµατικός αγροτικός θαλάσσιος κοινωνικός Πηγή: Ηγουµενάκης Ν., Κραβαρίτης Κ., Λύτρας Π., Εισαγωγή στον τουρισµό, Interbooks 1999, σ. 112, προσαρµογή. 26

27 Από τις µορφές αυτές, ο χρονοµεριστικός αποτελεί, αναµφίβολα, την ταχύτερα αναπτυσσόµενη µορφή τουρισµού σήµερα. Συνίσταται στην αρχή πώλησης του δικαιώµατος χρήσης ορισµένων ηµερών η εβδοµάδων σε ξενοδοχείο ή συγκρότηµα διαµερισµάτων την ίδια χρονική περίοδο κάθε χρόνο. Επίσης, αναπτύσσεται δίκτυο ανταλλαγής παρόµοιων δικαιωµάτων, επειδή είναι φυσικό ο αγοραστής να κουράζεται µε την ιδέα επιστροφής την ίδια χρονική περίοδο κάθε χρόνο. Μια τελευταία µορφή τουρισµού είναι ο υψηλός τουρισµός, όρος του Αµερικανού επενδυτή Τζώρτζ Σόρος (George Soros). Ο υψηλός τουρισµός συνίσταται στην ανάδειξη της Ελλάδας σε τόπο δεύτερης κατοικίας για τους εύπορους κατοίκους της Ευρώπης µε στόχο προοπτική προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο : Η ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 2.1 ΙΕΘΝΗΣ ΧΩΡΟΣ Ο τουρισµός στην εποχή µας αναπτύσσεται δυναµικά ακόµα και υπό καθεστώς δυσµενών διεθνών συγκυριών. Η δυναµικότητα του επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις των τουριστικών αφίξεων και εισπράξεων: από το 1950 µέχρι το 1998 σηµειώνεται συνεχής αύξηση των µεγεθών αυτών (µε εξαίρεση την περίοδο της πετρελαϊκής κρίσης, ). 30 Ήδη από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950, ο τουρισµός, µε τις οικονοµικές και πολιτιστικές επιδράσεις του, αντιπροσωπεύει τον τοµέα µε την ταχύτερη ανάπτυξη στην παγκόσµια 29 Εφηµερίδα Οικονοµική Καθηµερινή, 4 Ιουλίου Λογοθέτης Μιλτ., ίκαιο της τουριστικής βιοµηχανίας, Σάκκουλας 2001, σ

28 οικονοµία και θεωρείται ένας από τους δυναµικά αναπτυσσόµενους κλάδους της. Συνολικά, η πορεία του διεθνούς τουρισµού είναι ανοδική. Μπορεί και αντιστέκεται επιτυχώς σε διεθνείς κρίσεις, περιβαλλοντικές επιπτώσεις και οικονοµικές διακυµάνσεις, γεγονός που αποδεικνύει πως ο τουρισµός αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτισµού µας. Το 2001, το τροµοκρατικό χτύπηµα της 11 ης Σεπτεµβρίου οδήγησε σε µείωση της τουριστικής κίνησης της τάξης του 0.6%. Η αµερικανική ήπειρος είχε τις περισσότερες απώλειες (6.0%). Η Ευρώπη, παρά τη µικρή µείωση (0.7%) παραµένει διεθνώς ο δηµοφιλέστερος τουριστικός προορισµός. Πίνακας 4: Οι αφίξεις διεθνώς, 2001 Αφίξεις (εκατοµµύρια) % Κόσµος Αφρική Αµερική Αν. Ασία Ειρηνικός Ευρώπη % Μ. Ανατολή Ν. Ασία Πηγή: W.T.O Για το έτος 2002, Η Γαλλία αναδεικνύεται σε κορυφαίο προορισµό (βλ. Πίνακα 5) ενώ η Η.Π.Α ως η χώρα µε τα µεγαλύτερα έσοδα (βλ. Πίνακα 6). 28

29 Πίνακας 5: Οι κορυφαίοι προορισµοί διεθνώς Χώρες Αφίξεις (εκατοµµύρια) Μερίδιο Αγοράς % (2002) Γαλλία % 2 Ισπανία Η.Π.Α Ιταλία Κίνα Μεγάλη % Βρετανία 7 Καναδάς Μεξικό Αυστρία Γερµανία Πηγή: W.T.O Πίνακας 6: Οι χώρες µε τα µεγαλύτερα έσοδα, 2002 δις. δολάρια Η.Π.Α 80.7 Ισπανία 36.7 Γαλλία 33.5 Ιταλία 29.0 Κίνα 19.9 Πηγή: W.T.O Το 2003 ήταν ένα δύσκολο έτος για τον τουρισµό. Οι επιπτώσεις από το τροµοκρατικό χτύπηµα της 11 ης Σεπτεµβρίου, η οικονοµική επιβράδυνση ανεπτυγµένων οικονοµιών, το S.A.R.S και ο πόλεµος στο 29

30 Ιράκ οδήγησαν σε µείωση των διεθνών ταξιδίων, τα οποία αντικαταστάθηκαν από το εσωτερικό ταξίδι. 2.2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Το 2003 και για την Ευρώπη δεν ήταν ιδιαίτερα καλό έτος για τον τουρισµό: το ισχυρό ευρώ ευνόησε τους τουριστικούς προορισµούς εκτός ευρωζώνης. Η οικονοµική ύφεση στην δυτική Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Γερµανία που είναι η δεύτερη µεγαλύτερη αγορά για την Ελλάδα, υποχρέωσε τους τουρίστες να ταξιδεύουν λιγότερο. Σε αυτή την αρνητική συγκυρία ήρθε να προστεθεί ο πόλεµος στο Ιράκ και η επιδηµία S.A.R.S. Οι επιπτώσεις υπήρξαν αισθητές: ακυρώσεις, µετάθεση της απόφασης για ταξίδια, µείωση των κρατήσεων, στροφή στον εσωτερικό τουρισµό. Παρά ταύτα, ο τουρισµός αποτελεί µια από τις µεγαλύτερες βιοµηχανίες της ευρωπαϊκής οικονοµίας µε συνεχή ανάπτυξη και πολύ καλή προοπτική. Συµβάλλει µε 11.78% στο Α.Ε.Π ενώ η τουριστική οικονοµία συµβάλλει µε 12.62% στη συνολική απασχόληση (W.T.T.C 2003). Το 2002 ο τουρισµός απέφερε για την ευρωπαϊκή οικονοµία έσοδα της τάξης των εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 6.6% των εξαγωγών της Ε.Ε. Ο τουρισµός προσφέρει εργασία για 6.8 εκατ. ανθρώπους (4.2% της συνολικής απασχόλησης) 31 αντιπροσωπεύοντας το 11.9% της συνολικής απασχόλησης στην Ε.Ε. Τα προηγούµενα χρόνια µόνο στον ξενοδοχειακό και επισιτιστικό τοµέα δηµιουργήθηκαν θέσεις εργασίας. 32 Η πρόκληση που αντιµετωπίζει στις µέρες µας η Ευρώπη είναι ο ανταγωνισµός από άλλους προορισµούς που κερδίζουν συνεχώς έδαφος (Αυστραλία, Ασία, Νέα Ζηλανδία). Παρά ταύτα, οι υποδοµές, οι καινοτόµες ιδέες και η εµπειρογνωµοσύνη καθιστούν την Ε.Ε, µε 31 European Travel and Tourism Action Group, tourism facts. 32 Working together for the future of the European Tourism, Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Βρυξέλλες, , COM (2001) 665 Τελικό. 30

31 ποσοστό περίπου 60%, την περισσότερο επισκεπτόµενη περιοχή του διεθνούς τουρισµού. Τα επόµενα χρόνια αναµένεται να πολλαπλασιαστεί ο αριθµός των επισκεπτών ακόµα περισσότερο. Πίνακας 7: Ο τουρισµός ανά περιοχή Αφίξεις (εκατοµµύρια) Μερίδιο αγοράς % (2001) Κόσµος Αφρική Αµερική Αν. Ασία Ειρηνικός Ευρώπη Μέση Ανατολή Ν. Ασία ιεθνώς το 2000 πέντε ευρωπαϊκές χώρες συγκαταλέγονταν µεταξύ των 10 κυριότερων προορισµών διεθνώς ενώ το 1999 στην Ε.Ε αναλογούσε το 43% των αφίξεων και το 40% των των συναλλαγµατικών εσόδων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας τη σηµασία του τουρισµού για την ευρωπαϊκή οικονοµία, συνεργάζεται στενά µε το Κοινοβούλιο, την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για την ανάπτυξη του. Η τουριστική πολιτική της Ε.Ε έχει ως στόχο την προώθηση ισόρροπης τουριστικής ανάπτυξης στα κράτη-µέλη σε τοµείς που αφορούν την ελεύθερη µετακίνηση και προστασία των τουριστών, το πλαίσιο εργασίας των 31

32 τουριστικών επαγγελµάτων, τις µεταφορές και την τουριστική ανάπτυξη. 33 Παρ όλο που ακόµα δεν υπάρχει ευρωπαϊκή πολιτική για τον τουρισµό, πολιτικές που αφορούν το περιβάλλον, τις µεταφορές, τις νέες τεχνολογίες έχουν άµεση επίδραση στον τουρισµό. Το Συµβούλιο της Ε.Ε σε απόφαση του, 34 αναγνωρίζοντας τη σηµασία του τουρισµού για την οικονοµία προτείνει τη δηµιουργία ειδικής πολιτικής για τον τουρισµό η οποία θα σέβεται το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Προτείνει επίσης τη δηµιουργία ορυφόρων Λογαριασµού Τουρισµού: πρόκειται για σειρά δεικτών τους οποίους ανέπτυξε ο Π.Ο.Τ, ο Ο.Ο.Σ.Α και η Eurostat οι οποίοι παρέχουν στατιστικές πληροφορίες και ανάλυση των οικονοµικών επιδράσεων για τον τουρισµό µε σκοπό την κατανόηση των πολλαπλών τουριστικών δραστηριοτήτων. 2.3 ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Τουρισµός και οικονοµία Ο τουρισµός αποτελεί για την Ελλάδα την ατµοµηχανή της οικονοµίας. Συνολικά και για τις 13 περιφέρειες της χώρας (αλλά ιδιαίτερα για τις νησιωτικές περιοχές) ο τουρισµός αποτελεί σηµαντικό κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας. Οι τέσσερις Περιφέρειες εκείνες οι οποίες κατά το έτος 2000 παρουσίασαν τις περισσότερες διανυκτερεύσεις αλλοδαπών είναι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (34%), η Κρήτη (25%), τα Ιόνια νησιά (12%) και η Αττική (11%), (βλ. γράφηµα 1). 33 Βαρβαρέσος Στ., Τουρισµός, έννοιες, µεγέθη, δοµές, Προποµπός, σ Επίσηµη εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Απόφαση του Συµβουλίου για το µέλλον του ευρωπαϊκού τουρισµού, 21 Μαϊου 2002, (2002/C 135/01). 32

33 Γράφηµα 1: ιανυκτερεύσεις αλλοδαπών, 2000 (13 Περιφέρειες) 0% 1% 7% 1% 1% Αν. Μακεδονία-Θράκη Κεντρική Μακεδονία υτική Μακεδονία 25% 12% 2% 1% Ήπειρος Θεσσαλία Ιόνια Νησιά υτική Ελλάδα 34% 11% Στερεά Ελλάδα Αττική Πελοπόννησος 2% 3% Βόρειο Αιγαίο Νότιο Αιγαίο Κρήτη Τα στοιχεία για την δηµιουργία του γραφήµατος προέρχονται από το ένθετο «Νοµοί- Η οικονοµική και κοινωνική φυσιογνωµία των 52 Νοµών και 13 Περιφερειών» του περιοδικού Επιλογή, Εκδόσεις All Media, Mάϊος Ο τουρισµός είναι ο κινητήριος µοχλός ανάπτυξης αφού µαζί µε τη ναυτιλία αποτελούν τις µεγαλύτερες εθνικές βιοµηχανίες συνεισφέροντας σηµαντικά στην ευηµερία της χώρας. Ο τουρισµός: δηµιουργεί προϋποθέσεις για µεγάλες επενδύσεις σε υποδοµές. βοηθά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων των περιοχών στις οποίες αναπτύσσεται. αποφέρει πρόσθετα έσοδα από φορολογία στο δηµόσιο τοµέα. στηρίζει την περιφερειακή ανάπτυξη. δηµιουργεί νέες θέσεις εργασίας (µειώνει την ανεργία). αναζωογονεί την οικονοµία. 33

34 τονώνει την ανάπτυξη. O τουρισµός, από το 1950 µέχρι σήµερα, αναπτύσσεται µε ταχύτερους ρυθµούς από τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς και παγκόσµιους. ιάγραµµα 1: Ανάπτυξη του ελληνικού τουρισµού Πηγή: Ελληνικός Τουρισµός 2010: Στρατηγική και στόχοι, Σ.Ε.Τ.Ε 2003 Η συνεισφορά του στο Α.Ε.Π εκτιµάται περίπου στο 18%. Τα έσοδα προσεγγίζουν τα 10 δις. δολάρια Η.Π.Α και υπερβαίνουν το σύνολο της αξίας όλων των ελληνικών εξαγωγών, προϊόντων και υπηρεσιών (στοιχεία 2000). 35 O τουρισµός καταγράφει θεαµατικές επιδόσεις σε διεθνές επίπεδο: η Ελλάδα, σύµφωνα µε τον Π.Ο.Τ (2000), κατατάσσεται ανάµεσα σε 165 χώρες 10 η ως προς τα τουριστικά έσοδα και 15 η ως προς τις διεθνείς τουριστικές αφίξεις. 36 Σύµφωνα µε µια πρόσφατη µελέτη, 37 η συµβολή του τουρισµού στα µεγέθη και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας είναι εντυπωσιακή: 35 Ενηµερωτικό φυλλάδιο Σ.Ε.Τ.Ε για τον τουρισµό. 36 Βλ. υποσηµείωση Παυλόπουλος Π., Θέµατα Οικονοµικής κα τουριστικής πολιτικής, Ι.Τ.Ε.Π, σ

35 η τουριστική οικονοµία κυµαίνεται σήµερα στο 18% του Α.Ε.Π (σε σύγκριση µε το 3% που ήταν το 1960). η συµβολή της τουριστικής οικονοµίας στην οικονοµική ανάπτυξη των τελευταίων 20 ετών ήταν 12 περίπου φορές µεγαλύτερη από την αντίστοιχη της βιοµηχανίας. ο τουρισµός έχει προκαλέσει το σύνολο σχεδόν της βελτίωσης της κατανοµής του περιφερειακού εισοδήµατος τα τελευταία χρόνια. το τουριστικό συνάλλαγµα είναι 2.5 φορές µεγαλύτερο από το συνάλλαγµα από βιοµηχανικές εξαγωγές και 1.8 φορές µεγαλύτερο από τη συνολική αξία των εξαγωγών. Επιπρόσθετα, ο τουρισµός, ως µια οικονοµική δραστηριότητα που κατατάσσεται στην κατηγορία «εντάσεως εργασίας» δηµιουργεί νέες θέσεις απασχόλησης, υψηλής και χαµηλής εξειδίκευσης, για νέους και γυναίκες, θέσεις στην περιφέρεια, θέσεις που δεν επηρεάζονται και δεν κινδυνεύουν από πρακτικές µετεγκατάστασης επιχειρήσεων. 38 Συνεπώς, ο τουρισµός δίνει λύσει στο σηµαντικό πρόβληµα της ανεργίας. Συγκεκριµένα, την τελευταία 20ετία η αύξηση της απασχόλησης στην τουριστική οικονοµία ήταν 87%, έναντι 9.2%της συνολικής απασχόλησης και 15% µείωσης στη µεταποίηση. Ο τουρισµός αποτελεί την κύρια πηγή απασχόλησης για πολλές περιοχές της χώρας και δηµιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης σε πολλά επίπεδα, από ανειδίκευτους εργάτες µέχρι τεχνοκράτες υψηλής εξειδίκευσης. 39 Κατά το έτος 2000 η συνολική απασχόληση στον τουρισµό ήταν περίπου άτοµα (δηλ. ένας (1) στους πέντε (5) εργαζόµενους της χώρας µας απασχολείται, άµεσα ή έµµεσα, στον τουρισµό). Μέχρι το 2010, ο τουρισµός µπορεί να δηµιουργήσει τουλάχιστον νέες θέσεις απασχόλησης, καλύπτοντας περίπου το 35% του σηµερινού 38 Τουρισµός και απασχόληση, Σ.Ε.Τ.Ε 2003, σ Βλ. υποσηµείωση

36 αριθµού ανέργων. 40 Ο τουρισµός αποτελεί την κύρια οικονοµική δραστηριότητα για πολλές περιφέρειες της χώρας και είναι γεγονός πως οι τουριστικά ανεπτυγµένες περιοχές είναι αυτές που παρουσιάζουν τα µικρότερα ποσοστά ανεργίας Παρούσα κατάσταση του ελληνικού τουρισµού Για αρκετά χρόνια ο τουρισµός βρίσκεται σε στασιµότητα. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη τουριστικής πολιτικής. Ο τουρισµός δεν έχει ακόµα κύρια θέση στον σχεδιασµό της εθνικής οικονοµίας ενώ απουσιάζουν οι καινοτοµίες, οι ιδέες, ο σχεδιασµός. Κατ ουσίαν, απουσίαζει η τουριστική πολιτική και ένα σταθερό σχήµα που θα επιτρέπει την υλοποίηση της. Το πρόβληµα αυτό καθίσταται εντονότερο λόγω του ότι η σηµασία του τουρισµού γίνεται ολοένα και σηµαντικότερη για την ελληνική οικονοµία και κοινωνία. εν χαράχθηκε µακροχρόνια πολιτική για τον τουρισµό µας ενώ µέχρι και σήµερα απουσιάζει η λογική του µακροπρόθεσµου σχεδιασµού σε όλους τους ασχολούµενους µε τον τουρισµό. Η Ελλάδα είναι πλέον ένας «ώριµος» (µε την έννοια του κύκλου ζωής προϊόντος) τουριστικός προορισµός, ο οποίος κινδυνεύει να εισέλθει σε περίοδο στασιµότητας. Ένα από τα σηµαντικότερα προβλήµατα του ελληνικού τουρισµού είναι η έντονη εποχικότητα της ζήτηση και η γραφειοκρατία: οι καθυστερήσεις π.χ στην έκδοση βίζας από τις πρώην σοβιετικές δηµοκρατίες αποθαρρύνουν πελάτες υψηλών απαιτήσεων-οι οποίοι υπολογίζεται ότι δαπανούν πέντε φορές περισσότερα χρήµατα από τον µέσο Ευρωπαίονα ταξιδεύσουν στην Ελλάδα. Ένα άλλο πρόβληµα είναι ότι χώρες µε σηµαντική αγοραστική δύναµη και σηµαντικό αριθµό εξερχόµενων τουριστών (Η.Π.Α, Καναδάς, Ρωσία Ιαπωνία) δεν διαµορφώνουν το µείγµα αγοράς για τον τουρισµό. Η Ελλάδα παρουσιάζει εξάρτηση από µικρές χώρες όπως Κύπρος, Αυστρία, ανία. 40 Τουρισµός και απασχόληση, Σ.Ε.Τ.Ε 2003, σ 4. 36

37 Μέχρι και το 1990 η τουριστική ανάπτυξη ήταν ταχύτερη από ότι στην Ευρώπη και στον κόσµο. Όµως, τη δεκαετία η µείωση του ρυθµού αύξησης των αφίξεων είναι µεγαλύτερη στην Ελλάδα από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή και παγκόσµια. ιάγραµµα 2: Ποσοστιαία αύξηση αφίξεων ανά δεκαετία, Ελλάδα, Ευρώπη και Παγκόσµια, Πηγή: Ελληνικός Τουρισµός 2010, Στρατηγική και στόχοι, Σ.Ε.Τ.Ε 2003 Παρά τα µεγάλα προβλήµατα που αντιµετωπίζει ο τουρισµός, η Ελλάδα διατηρήθηκε στη δέκατη θέση στην παγκόσµια κατάταξη των κρατών µε τα µεγαλύτερα έσοδα από τον τουρισµό (10.6 δις.δολάρια), γεγονός που αποδεικνύει οτι η χώρα διαθέτει ένα αξιόλογο πρωτογενές τουριστικό προϊόν Στην πρώτη θέση βρίσκονται οι Η.Π.Α (65.1 δις. δολ.), στη δεύτερη η Ισπανία (41.7 δις. δολ.) και στην τρίτη θέση η Γαλλία (36.6 δις. δολ.). 37

38 επίπεδα: 42 πολεοδοµική αναβάθµιση Τουρισµός και Ολυµπιακοί Αγώνες 2004 Οι Ολυµπιακοί Αγώνες αποτελούν αποτελούν όχι µόνο την κορωνίδα των αθλητικών γεγονότων αλλά και µοναδική ευκαιρία ανάδειξης της φιλοξενούσας πόλης στο διεθνές στερέωµα. Συγκεκριµένα, οι Αγώνες αντιπροσωπεύουν ευκαιρίες σε τέσσερα ενίσχυση του τουρισµού. βελτίωση της εικόνας της πόλης και του κύρους της πόλης διεθνώς. ενίσχυση της αίσθησης συµµετοχής και υπερηφάνειας για την πόλη. Όπως αποδεικνύεται από τη µελέτη περίπτωσης (κεφ. 4 ο, σ ) η Αυστραλία δηµιούργησε ένα επιτυχηµένο εταιρικό σχήµα µε σκοπό την αξιοποίηση στο µέγιστο των πλεονεκτηµάτων που προκύπτουν από ένα τέτοιο γεγονός. Η συνεργασία ήταν τόσο επιτυχηµένη ώστε η.ο.ε χαρακτήρισε τη στρατηγική της Επιτροπής Τουρισµού ως πρότυπο για τις µελλοντικές χώρες φιλοξενίας των Αγώνων. Παρά ταύτα, η Ελλάδα δεν αξιοποίησε επαρκώς το στοίχηµα των Αγώνων ως µοχλό προβολής της χώρας µε αποτέλεσµα να αντιµετωπίζει το παράδοξο της µειωµένης τουριστικής κίνησης σε περίοδο Ολυµπιακών Αγώνων. εν υπήρξε στρατηγικός σχεδιασµός συνεπώς οι Αγώνες δεν κεφαλαιοποιήθηκαν προς όφελος της τουριστικής βιοµηχανίας, δεν συνδέθηκαν µε τον ελληνικό τουρισµό ενώ η διαφηµιστική προβολή της χώρας θα µπορούσε να θεωρηθεί ανεπαρκής. 42 Εισήγηση. Οικονόµου µε τίτλο: «Οι Ολυµπιακοί Αγώνες του 2004 ως καταλύτης αναβάθµισης του διεθνούς ρόλου και της εσωτερικής οργάνωσης της Αθήνας: µια ενδιάµεση αξιολόγηση», στο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας ικαίου του Περιβάλλοντος, «Ολυµπιακοί Αγώνες και Περιβάλλον», 1-2/02/2001, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΔΕΥΤΕΡΑ 21 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ

ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ 1 ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 2 Κος ΜΟΥΣΟΥΡΟΥΛΗΣ:(Γενικός Γραµµατέας Επενδύσεων και Ανάπτυξης ΥΠ.ΟΙ.Ο.) Ευχαριστούµε που ήρθατε στη σηµερινή ενηµερωτική παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΕΒ

ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΕΒ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΕΒ Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι, Σας ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας να

Διαβάστε περισσότερα

ìþíåò áñãßá Παριανός Τύπος óôçí ðñüåäñï ôçò Êïéíüôçôáò ÁíôéðÜñïõ Èá êüíïõìå ðñùôïóýëéäç ôç äþëùóþ ôïõ Ç íåïëáßá ìáò øçößæåé óôéò 30 Ìáñôßïõ Σελ.

ìþíåò áñãßá Παριανός Τύπος óôçí ðñüåäñï ôçò Êïéíüôçôáò ÁíôéðÜñïõ Èá êüíïõìå ðñùôïóýëéäç ôç äþëùóþ ôïõ Ç íåïëáßá ìáò øçößæåé óôéò 30 Ìáñôßïõ Σελ. Παριανός Τύπος ΑΡΙΘΜΟΣ Α ΕΙΑΣ 03 ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ταχ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΑΡΟΥ εκαπενθήµερη εφηµερίδα στην υπηρεσία της Πάρου και της Αντιπάρου Περίοδος Β Έτος 4ο Αρ. φύλλου 77 Τιµή 1 ευρώ Πέµπτη 6 Μαρτίου 2008 ÅéêïíéêÞ

Διαβάστε περισσότερα

Οµάδα κατασκευών. του Συνδέσµου Νέων της Ι.Μ..

Οµάδα κατασκευών. του Συνδέσµου Νέων της Ι.Μ.. Οµάδα κατασκευών του Συνδέσµου Νέων της Ι.Μ.. Για 3 η χρονιά λειτουργεί η οµάδα κατασκευών του Συνδέσµου Νέων της Μητρόπολής µας. Πυξίδα µας η καλή συντροφιά σε τόπο αρκετά οικείο πλέον, στο «Πέρασµα»,

Διαβάστε περισσότερα

3. Έντυποι γενικοί όροι συναλλαγών εκτυπώνονται ευανάγνωστα σε εµφανές µέρος του εγγράφου της σύµβασης.

3. Έντυποι γενικοί όροι συναλλαγών εκτυπώνονται ευανάγνωστα σε εµφανές µέρος του εγγράφου της σύµβασης. Ν.2251/1994 Προστασία του Καταναλωτή Άρθρο 1 Γενικές διατάξεις 1.Η Πολιτεία µεριµνά για τα συµφέροντα των καταναλωτών. 2. Η Πολιτεία µεριµνά ιδίως για: α) την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών, β)

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοποιημένο όριο και Αντικοινωνικό περιθώριο. Περί της ψυχοσεξουαλικής εξελίξεως

Κοινωνικοποιημένο όριο και Αντικοινωνικό περιθώριο. Περί της ψυχοσεξουαλικής εξελίξεως Κοινωνικοποιημένο όριο και Αντικοινωνικό περιθώριο. Βασίλης Γιαννακίδης Περί της ψυχοσεξουαλικής εξελίξεως Εργασία στα πλαίσια του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Επέκεινα «Εισαγωγική εκπαίδευση στην ψυχαναλυτική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ

ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια (210-4903576) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 Ο πρωτόφαντος πόλεµος µε τα φαντάσµατα, και οι ουτοπίες του Ο 2Οός

Διαβάστε περισσότερα

2 Η Έκδοση Οδηγού για τη διενέργεια δράσεων Πληροφόρησης και ηµοσιότητας

2 Η Έκδοση Οδηγού για τη διενέργεια δράσεων Πληροφόρησης και ηµοσιότητας 2 Η Έκδοση Οδηγού για τη διενέργεια δράσεων Πληροφόρησης και ηµοσιότητας Περιεχόμενα Εισαγωγή... 3 1. Κανονιστικό Πλαίσιο... 5 Κεφάλαιο I: Στόχοι της Πληροφόρησης και Δημοσιότητας... 5 Κεφάλαιο II: Στρατηγική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ Τεύχος 1043 / Μαϊος 2007. Έλα Πνεύµα Άγιο. Στον καθένα δίνεται η φανέρωση του Πνεύµατος για κάποιο καλό.

ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ Τεύχος 1043 / Μαϊος 2007. Έλα Πνεύµα Άγιο. Στον καθένα δίνεται η φανέρωση του Πνεύµατος για κάποιο καλό. Έλα Πνεύµα Άγιο «Αδελφοί, κανείς δεν µπορεί να πει: ο Ιησούς είναι Κύριος, παρά µόνο κάτω από την έµπνευση του Αγίου Πνεύµατος. Υπάρχει βέβαια ποικιλία χαρισµάτων, αλλά το ίδιο Πνεύµα. Και ποικιλία διακονιών

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 19. Καταστάσεις στις Οποίες Χάνουμε την Αγάπη και την Ευτυχία μας

Κεφάλαιο 19. Καταστάσεις στις Οποίες Χάνουμε την Αγάπη και την Ευτυχία μας Κεφάλαιο 19 Καταστάσεις στις Οποίες Χάνουμε την Αγάπη και την Ευτυχία μας Θα μπορέσουμε να αγαπάμε τους άλλους πιο ολοκληρωμένα και σταθερά, όταν μπορέσουμε να απελευθερωθούμε από το λαβύρινθο των δυσάρεστων

Διαβάστε περισσότερα

(2000-2004) (Dalin,1998) (Fullan,1991,1993,Levin,1976,Ravitch,2000,Rogers, 1995, Sarason,1982,1990).

(2000-2004) (Dalin,1998) (Fullan,1991,1993,Levin,1976,Ravitch,2000,Rogers, 1995, Sarason,1982,1990). ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ: Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ (2000-2004) Χρίστος ούκας,σύµβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Αρετή- ήµητρα ούκα,msc Ανάπτυξης- Σχεδιασµού Εκπαιδευτικών Μονάδων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΣΤΙΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ.

Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΣΤΙΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ. Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΣΤΙΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ. Αντιμετώπιση των μνημονιακών επιπτώσεων με έναν νέο, αριστερού χαρακτήρα, «προστατευτισμό» Αριστερή απάντηση στην κρίση

Διαβάστε περισσότερα

ισότητα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συστηµάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης», Βρυξέλλες, 08-09-2006, COM (2006) 481 τελικό.

ισότητα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συστηµάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης», Βρυξέλλες, 08-09-2006, COM (2006) 481 τελικό. 1 ΕΛΕΝΗ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗ Μέλος του Σ της ΟΛΜΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Τα αναλυτικά προγράµµατα και τα σχολικά βιβλία είναι µια πολύ σοβαρή υπόθεση που πρέπει να

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ Το 3 ο κεφάλαιο αποτελείται από τέσσερις ενότητες, οι οποίες προβλέπεται να διδαχθούν σε 4 διδακτικές ώρες. Α. Ι ΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι διδακτικοί στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Αλεξάνδρειο Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης

Αλεξάνδρειο Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης Αλεξάνδρειο Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΉΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «Τύπος και Εθνικό Σύστηµα Υγείας» Για το Α Εξάµηνο του

Διαβάστε περισσότερα

Sınav : YUNANCA ÖĞRETMENĐ-GOÖD. Yarışma Sınavı. 2 Ο άντρας της ιστορίας ----. A ) τα τελευταία δέκα χρόνια είχε καταδικαστεί

Sınav : YUNANCA ÖĞRETMENĐ-GOÖD. Yarışma Sınavı. 2 Ο άντρας της ιστορίας ----. A ) τα τελευταία δέκα χρόνια είχε καταδικαστεί şağıdaki soruları parçaya göre cevaplayınız. (1-5)???????µ????????? µ?????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????.??????????,???? ß??????????????????µ?????????????????????????,???

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 21ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2001

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 21ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2001 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 21ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2001 Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο συνήλθε σε έκτακτη σύνοδο, στις 21 Σεπτεµβρίου 2001, για να προβεί σε ανάλυση της διεθνούς

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακό Πρόγραµµα ήµου Λαρισαίων 2012-2014

Επιχειρησιακό Πρόγραµµα ήµου Λαρισαίων 2012-2014 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ Επιχειρησιακό Πρόγραµµα ήµου Λαρισαίων 01-014 ΠΡΟΣΧΕ ΙΟ ΕΤΗΣΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 014 ΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της σύνταξης του ετήσιου προγράµµατος

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη ειδικής έκθεσης «Το φαινόµενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιµετώπισή του»

Περίληψη ειδικής έκθεσης «Το φαινόµενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιµετώπισή του» Περίληψη ειδικής έκθεσης «Το φαινόµενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιµετώπισή του» Η παρούσα έκθεση περιλαµβάνει τις διαπιστώσεις του Συνηγόρου από την ενδελεχή διερεύνηση των αναφορών που

Διαβάστε περισσότερα

Συνεδρίαση 10 η. Θέµα 1 ο «Έγκριση πολιτιστικών εκδηλώσεων 2015, Περιφερειακής Ενότητας Κεντρικού Τοµέα»

Συνεδρίαση 10 η. Θέµα 1 ο «Έγκριση πολιτιστικών εκδηλώσεων 2015, Περιφερειακής Ενότητας Κεντρικού Τοµέα» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Ταχ. /νση: Λ. Συγγρού 15-17 Ταχ. Κώδικας: 117 43, Αθήνα Τηλ.: 2132063554 E-mail: epolitismou@patt.gov.gr Συνεδρίαση 10 η Απόφαση υπ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΤΟΥΣ 2013

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΤΟΥΣ 2013 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΤΟΥΣ 2013 Συντονιστικής Επιτροπής ( Σ) ΕΝΩΣΗΣ ΛΕΑ ΕΛΛΑ ΟΣ --- Αγαπητοί Πρόεδροι των ΛΕΑ ΕΛΛΑ ΟΣ, Αγαπητοί συνάδελφοι µέλη των ΛΕΑ που συµµετέχετε στην 14 η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ της Νάξου και τυπικά στην

Διαβάστε περισσότερα

Καχυποψία και πίστις

Καχυποψία και πίστις Καχυποψία και πίστις Ματθαίος 9:9-15 Α. Εισαγωγή Εδώ και αρκετούς µήνες κάνω µαθήµατα οδήγησης. Πριν µερικές ηµέρες κάποιος παραβίασε ένα βαθύ κόκκινο φανάρι και ο δάσκαλος βλέποντας το συµβάν γυρίζει

Διαβάστε περισσότερα

Μ Ε Λ Ε Τ Η ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΥΠΟ ΟΧΗΣ ΚΑΙ. Προϋπολογισµού: 64.288,09 σε ΕΥΡΩ

Μ Ε Λ Ε Τ Η ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΥΠΟ ΟΧΗΣ ΚΑΙ. Προϋπολογισµού: 64.288,09 σε ΕΥΡΩ ΕΛΛΗΝΙΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΙΟΥ ΗΜΟΣ ΑΡΧΑΝΩΝ -- ΑΣΤΕΡΟΥΣΙΙΩΝ /ΝΣΗ ΗΜΟΤΙΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΙΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΗΜΟΣ: Αρχανών - Αστερουσίων ΤΙΤΛΟΣ: ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΥΠΟ ΟΧΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η Ι ΑΚΤΙΚΗ ΜΑΣΠΡΟΤΑΣΗ Επικοινωνούµε έτσι κιαλλιώς Γενικόςστόχος Οι µαθητές, µέσω καινοτόµων διαδικασιών και δράσεων, να αποκτήσουν γνώσεις και να αναπτύξουν δεξιότητες, αξίες και στάσεις, ώστε να είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΗΣ 24 ης /2010

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΗΣ 24 ης /2010 ΠΑΡΟΝΤΕΣ ΗΜΟΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΠΡΟΕ ΡΟΙ ΤΟΠΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ 1. ΚΑΡΑΤΖΕΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 13. ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ 2. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 14. ΜΠΑΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 3. ΓΙΑΝΝΑΚΟΥΛΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ 15. ΜΠΑΣΑΚΙ ΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 4.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΞΙΖΕΙ! 1 Αγαπητοί συµπατριώτες, φίλες και φίλοι, Οι εκλογές του Νοέµβρη, που συµπίπτουν µε το τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΝΝΟΙΩΝ επιμέλεια: Μαρία Κάππου ΕΝΝΟΙΕΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Οδηγός μελέτης και επανάληψης. Επιμέλεια: Μαρία Κάππου [1]

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΝΝΟΙΩΝ επιμέλεια: Μαρία Κάππου ΕΝΝΟΙΕΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Οδηγός μελέτης και επανάληψης. Επιμέλεια: Μαρία Κάππου [1] ΕΝΝΟΙΕΣ ΛΥΚΕΙΟΥ Οδηγός μελέτης και επανάληψης Επιμέλεια: Μαρία Κάππου [1] ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα θέματα που προτείνονται για συζήτηση κατά τη σχολική διαδικασία 1. ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΑΞΗ Οικολογία Προστασία του περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΡΕΣΕΙΣ. Ερευνητική Εργασία. 2012 2013 Τμήμα: Α 3

ΑΙΡΕΣΕΙΣ. Ερευνητική Εργασία. 2012 2013 Τμήμα: Α 3 ΑΙΡΕΣΕΙΣ Ερευνητική Εργασία 2012 2013 Τμήμα: Α 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙ Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 1)ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΙΡΕΣΗ;...3 2)ΑΙΤΙΑ ΑΙΡΕΣΕΩΝ...4 3)ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ...5 4)ΓΝΩΣΤΕΣ ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρώντας το νερό ως στοιχείο

Θεωρώντας το νερό ως στοιχείο Υ ΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΥΠΟΓΕΙΑ ΝΕΡΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Γεώργιος Κ. Στουρνάρας Καθηγητής Υδρογεωλογίας και Τεχνικής Γεωλογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών Εισαγωγή Η λέξη περιβάλλον οδηγεί συνειρµικώς σε µόλυνση, ρύπανση,

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις Λογοτεχνίας

Απαντήσεις Λογοτεχνίας Απαντήσεις Λογοτεχνίας 1) Το είδος του ποιήματος Στον Κρητικό ο Σολωμός επιχειρεί να εφαρμόσει έναν συνδυασμό του δραματικού, αφηγηματικού και λυρικού τρόπου: το ποίημα παρουσιάζεται ως δραματικός μονόλογος

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 19 ΜΑΪΟΥ 2010 ΚΕΙΜΕΝΟ. Γιώργου Ιωάννου. Στου Κεµάλ το Σπίτι

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 19 ΜΑΪΟΥ 2010 ΚΕΙΜΕΝΟ. Γιώργου Ιωάννου. Στου Κεµάλ το Σπίτι ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 19 ΜΑΪΟΥ 2010 ΚΕΙΜΕΝΟ Γιώργου Ιωάννου Στου Κεµάλ το Σπίτι πρόκειται για το σπίτι του Κεµάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, όπου σήµερα στεγάζεται το τουρκικό προξενείο.

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΑΘΜΟΥ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ Σ.ΕΜΠΟ Ο.Λ.Π.» Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΑΘΜΟΥ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ Σ.ΕΜΠΟ Ο.Λ.Π.» Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Τετάρτη, 25 Απριλίου 2007 «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΑΘΜΟΥ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ Σ.ΕΜΠΟ Ο.Λ.Π.» Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Α. ΣΤΑΘΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

6o ΚΥΝΗΓΙ ΚΡΥΜΜΕΝΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ Γρίφος Νο 1. Ακούγεται το τραγούδι του Νίκου Ξυλούρη «ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ»

6o ΚΥΝΗΓΙ ΚΡΥΜΜΕΝΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ Γρίφος Νο 1. Ακούγεται το τραγούδι του Νίκου Ξυλούρη «ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» Γρίφος Νο 1 Ακούγεται το τραγούδι του Νίκου Ξυλούρη «ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» Γρίφος Νο 2 Κύριε Μπεκάτσα µου, δεν ήταν η πρώτη φορά που γύριζε σπίτι και µου αράδιαζε παραµύθια πως τάχατες συνάντησε τον Νιάρχο, νύχτα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΝΑ. Εισηγητής : Καλοµοίρης Πέτρος

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΝΑ. Εισηγητής : Καλοµοίρης Πέτρος ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΝΑ Εισηγητής : Καλοµοίρης Πέτρος Ηράκλειο Mάρτιος 2010 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΝΕΑ Τ Ν ΠΡΟ ΟΝΤ Ν ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝ ΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΦΙΕΡ ΜΑΤΑ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΟΜΙΛΟΥ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ. Μαζί ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

ΤΑ ΝΕΑ Τ Ν ΠΡΟ ΟΝΤ Ν ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝ ΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΦΙΕΡ ΜΑΤΑ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΟΜΙΛΟΥ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ. Μαζί ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Η ΤΡΑΠΕ Α ΤΑ ΝΕΑ Τ Ν ΠΡΟ ΟΝΤ Ν ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝ ΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΟΜΙΛΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΟΜΙΛΟΥ ΦΙΕΡ ΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΦΙΕΡ ΜΑΤΑ Μαζί Μ Μ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Πολιτιστικά ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

www.stamoulis.gr ίλοι μας, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ Α.Ε.

www.stamoulis.gr ίλοι μας, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ Α.Ε. Φ ίλοι μας, Με μεγάλη χαρά σας παρουσιάζουμε τις συλλογές ΑΘΩΣ/ΠΑΙΔΙΚΑ και ΑΘΩΣ/ΕΦΗΒΙΚΑ των εκδόσεων Σταμούλη που έχουν στόχο να συμβάλλουν στην πνευματική καλλιέργεια των παιδιών μας. Οι εκδόσεις Αθ.

Διαβάστε περισσότερα

Portfolio Γλωσσικής Αγωγής αλλόγλωσσων µαθητών: για µια παιδαγωγική της αξιολόγησης. Μαρία Καπετανίδου, Σχολική Σύµβουλος Π.Ε. 1.

Portfolio Γλωσσικής Αγωγής αλλόγλωσσων µαθητών: για µια παιδαγωγική της αξιολόγησης. Μαρία Καπετανίδου, Σχολική Σύµβουλος Π.Ε. 1. Portfolio Γλωσσικής Αγωγής αλλόγλωσσων µαθητών: για µια παιδαγωγική της αξιολόγησης. Μαρία Καπετανίδου, Σχολική Σύµβουλος Π.Ε. 1. Εισαγωγή Η µετανάστευση, στις σύγχρονες κοινωνίες, εξακολουθεί να αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

4.2. ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου

4.2. ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου 4.2. ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου Το γλωσσικό ζήτηµα υπήρξε ένα πρόσφορο πεδίο πάνω στο οποίο καλλιεργήθηκαν σοβαρές αντιπαραθέσεις ιδεών και συµπεριφορών σε κρίσιµες φάσεις της ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

για τη ριζική ανανέωση και αλλαγή της δηµοκρατικής παράταξης και του πολιτικού συστήµατος

για τη ριζική ανανέωση και αλλαγή της δηµοκρατικής παράταξης και του πολιτικού συστήµατος Προχωράµε για τη ριζική ανανέωση και αλλαγή της δηµοκρατικής παράταξης και του πολιτικού συστήµατος για να πάει η Ελλάδα µπροστά Με πίστη και πεποίθηση υποστηρίζω την ύπαρξη στην ελληνική κοινωνία ενός

Διαβάστε περισσότερα

Για τις απαρχές του ελευθεριακού ρεύµατος

Για τις απαρχές του ελευθεριακού ρεύµατος Αναδηµοσίευση στο Civilitas.GR 2007* Για τις απαρχές του ελευθεριακού ρεύµατος Η ελευθεριακή σκέψη Μέρος Α Μπροσούρα που εκδόθηκε στο Ναύπλιο το 2005 µε τίτλο «Ο ελευθεριακός σοσιαλισµός. Για τις απαρχές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΗΓΗ: www.efpolis.gr [1]

ΠΗΓΗ: www.efpolis.gr [1] ΠΗΓΗ: www.efpolis.gr ΝΟΜΟΣ 2251/1994 (ΦΕΚ 191 Α / 16 Νοεμβρίου 1994) Προστασία των καταναλωτών, όπως ισχύει μετά τις τροποποιήσεις του Ν. 2496/1997 (ΦΕΚ 87 Α /16-5-1997), του Ν. 2741/1999 (ΦΕΚ 199 Α /28-9-1999),

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ Μεταφρασμένο στη Δημοτική ΚΟΖΑΝΗ Μάρτιος 2006 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΜΟΣ Α...5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α...5 Παραίνεση των αγίων πατέρων για προκοπή στην τελειότητα...5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β... 12 Για

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Ανθρωπιστικών Σπουδών. Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισµό. Ακαδηµαϊκό Έτος 2014-2015. Καθηγήτ. Φοιτήτ: Αριθµός Μητρώου: Ευριπίδη Μήδεια

Τµήµα Ανθρωπιστικών Σπουδών. Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισµό. Ακαδηµαϊκό Έτος 2014-2015. Καθηγήτ. Φοιτήτ: Αριθµός Μητρώου: Ευριπίδη Μήδεια Τµήµα Ανθρωπιστικών Σπουδών Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισµό Θεµατική Ενότητα ΕΛΠ 31 Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο Ακαδηµαϊκό Έτος 2014-2015 Καθηγήτ Τµήµα Φοιτήτ: Αριθµός Μητρώου: Ευριπίδη Μήδεια 1 Πίνακας Περιεχοµένων

Διαβάστε περισσότερα

H ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

H ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ H ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ: ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η εκτίμηση και ο σχηματισμός μιας έστω και αδρομερούς εικόνας του κράτους που ίδρυσε ο Αλέξανδρος είναι πραγματικά

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ

ΜΙΚΡΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ Φώκια - αλιεία: Αντιµετωπίζοντας τη σχέση αλληλεπίδρασης στις ελληνικές θάλασσες ΜΙΚΡΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ Εκπαιδευτικό Πρόγραµµα για την Αλιεία «Η θάλασσα κοινό µας σπίτι» Εταιρεία για τη Μελέτη και

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΑΡ ΙΚΙΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ. «Μέλισσα, µέλισσα, µέλι γλυκύτατο»

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΑΡ ΙΚΙΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ. «Μέλισσα, µέλισσα, µέλι γλυκύτατο» ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΑΡ ΙΚΙΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ «Μέλισσα, µέλισσα, µέλι γλυκύτατο» ΓΑΡ ΙΚΙ 2014 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 1. Η ΜΕΛΙΣΣΑ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ 1.1. Τα µέρη

Διαβάστε περισσότερα

Κώστας Κολυβάς (Μπερδεμπές)

Κώστας Κολυβάς (Μπερδεμπές) Ο Κώστας Κολυβάς (Μπερδεμπές), ο μπάρμπα Κώστας, γεννήθηκε το 1920 στον οικισμό Κολυβάτα Αλεξάνδρου. Ήταν το πρώτο από τα τρία παιδιά μιας φτωχής αγροτοκτηνοτροφικής οικογένειας. Έρχεται για πρώτη φορά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑ.Λ./ΕΠΑ.Σ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2007 YΠΟΥΡΓΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

στοριογραφικη έρευνα περί πόλιν Ναούσικ ο ωδείο μας στην Κύπρο -Οι νέες ποικιλίες ροδακινιάς - νεκταρινιάς Ι»'4

στοριογραφικη έρευνα περί πόλιν Ναούσικ ο ωδείο μας στην Κύπρο -Οι νέες ποικιλίες ροδακινιάς - νεκταρινιάς Ι»'4 ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΝΑΟΥΣΑΣ στοριογραφικη Έτος 33ο - Απρίλιος Ιούνιος 2010 έρευνα περί ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 131 ΐε εν 1106-2118 πόλιν Ναούσικ ο ωδείο μας στην Κύπρο ^ 1 -Οι νέες ποικιλίες

Διαβάστε περισσότερα

Μάιος 2010 Ο ΗΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (2007 2013) Γενική ιεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισµού http://ec.europa.eu/culture/index_en.

Μάιος 2010 Ο ΗΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (2007 2013) Γενική ιεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισµού http://ec.europa.eu/culture/index_en. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Εκτελεστικός οργανισµός εκπαίδευσης, οπτικοακουστικών θεµάτων και πολιτισµού ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠH Ο ΗΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (2007 2013) Μάιος 2010 Γενική ιεύθυνση Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΕΥΤΕΡΑ 21 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Να το κρατήσουμε; Ένα εκπαιδευτικό σενάριο για τη γλώσσα στην Β Δημοτικού

Να το κρατήσουμε; Ένα εκπαιδευτικό σενάριο για τη γλώσσα στην Β Δημοτικού Να το κρατήσουμε; Ένα εκπαιδευτικό σενάριο για τη γλώσσα στην Β Δημοτικού Μαρία Παπαδοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΠΤΠΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Email: mariapap@uth.gr Ταυτότητα του σεναρίου Αντικείμενο:

Διαβάστε περισσότερα

ο απογραφέας απόσπασμα από το επερχόμενο

ο απογραφέας απόσπασμα από το επερχόμενο ο απογραφέας απόσπασμα από το επερχόμενο ΠΑΝΟΣ ΜΑΝΑΦΗΣ: Ο απογραφέας, απόσπασμα από το επερχόμενο εκδόσεις δήγμα Μαντινείας 48, Τ.Κ. 54644, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, τηλ. 6937 160705 και 6937 108881 Ιστοσελίδα: http://www.ekdoseis-digma.gr/

Διαβάστε περισσότερα

της, την προστασία της.

της, την προστασία της. 2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΡΗΤΙΝΗΣ Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης «ΜΗΝ ΑΓΡΙΕΥΕΤΕ ΤΗΝ ΑΡΚΟΥΔΑ...ΑΓΚΑΛΙΑΣΤΕ ΤΗΝ» Γνωριμία με την καφέ αρκούδα, τον βιότοπό της, την προστασία της. Υπεύθυνες Προγράμματος: Βουγιατζή

Διαβάστε περισσότερα

«ο δρόµος είχε τη δική του ιστορία...»

«ο δρόµος είχε τη δική του ιστορία...» ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2007 Τεύχος 2 Η Μ Ι Ο Υ Ρ Γ Ι Κ Ο Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Ρ Ι Ν Ε Ω Ν «ο δρόµος είχε τη δική του ιστορία...» Κάθε δρόµος και άνοιγµα µονοπατιού. Κάθε µονοπάτι και δύσκολο, επίπονο. Προσφέρει τις δικές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΙΑΣ

ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΟΚΟΜΙΑΣ Ο επαγγελµατικός ρόλος των παιδαγωγών προσχολικής ηλικίας: Απόψεις, ανάγκες, προσδοκίες.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2012. Ηµεροµηνία: Κυριακή 18 Μαρτίου 2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2012. Ηµεροµηνία: Κυριακή 18 Μαρτίου 2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α' ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ηµεροµηνία: Κυριακή 18 Μαρτίου 2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Η πρώτη στάση/συµπεριφορά που επισηµαίνει ο συγγραφέας του πρώτου κειµένου παρουσιάζει τις νεότερες

Διαβάστε περισσότερα

Μάρτιος- Απρίλιος 2009, Έτος 13ο - Τεύχος 72ο. Εκδίδεται από το Γρ α φ ε ί ο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου

Μάρτιος- Απρίλιος 2009, Έτος 13ο - Τεύχος 72ο. Εκδίδεται από το Γρ α φ ε ί ο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου Μάρτιος- Απρίλιος 2009, Έτος 13ο - Τεύχος 72ο Εκδίδεται από το Γρ α φ ε ί ο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου Περιεχόμενα 3 4 5 6 8 9 10 11 12 14 17 18 20 22 24 Πασχαλινό Μήνυμα Σεβασμιωτάτου

Διαβάστε περισσότερα

1 www.24grammata.com

1 www.24grammata.com 1 Στη Σία ΦΛΩΡΙΝΙΩΤΙΚΕΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΑΡΙΣΤΕΙ ΟΥ ΚΑΛΛΕΡΓΗ 7 - ΦΛΩΡΙΝΑ ΤΗΛ. 2385023777 Καλ/κή επιµέλεια: Ι. Σεϊδάρη Επιµέλεια Εξωφύλλων: Μπλάζα Συµεόνοφσκι 2 ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΝΤΕΜΟΣ Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΤΟΥ ΓΥΡΙΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Π.Ο.Σ.Ε.Α. www.posea.gr e-mail: infoposea@in.gr

Π.Ο.Σ.Ε.Α. www.posea.gr e-mail: infoposea@in.gr www.posea.gr e-mail: infoposea@in.gr ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ ΙΟΥΝΙΟΣ - ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2006 ΤΕΥΧΟΣ 27 Ε Κ Δ Ι Δ Ε ΤΑ Ι Μ Ε Τ Η Ν Ε Υ Γ Ε Ν Ι Κ Η Χ

Διαβάστε περισσότερα

Παρράσιο Πάρκο Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Σχέδιο της Πρότασης

Παρράσιο Πάρκο Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Σχέδιο της Πρότασης Παρράσιο Πάρκο Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Σχέδιο της Πρότασης Ο στόχος του παρόντος φυλλαδίου είναι να δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές για τη δημιουργία και τη διαχείριση του Παρράσιου Πάρκου Πολιτιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων. Άρθρα 20 (β) (iii) και 28 του Κανονισµού (EΚ) 1698/2005

Αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων. Άρθρα 20 (β) (iii) και 28 του Κανονισµού (EΚ) 1698/2005 5.3.1.2.3. Αύξηση της αξίας των γεωργικών και δασοκοµικών προϊόντων ΤΙΤΛΟΣ ΥΠΟΜΕΤΡΟΥ Αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Άρθρα 20 (β) (iii) και 28 του Κανονισµού (EΚ) 1698/2005 Άρθρο 19

Διαβάστε περισσότερα

«Μήδεια» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Σπύρου Α. Ευαγγελάτου

«Μήδεια» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Σπύρου Α. Ευαγγελάτου Κριτική Θεάτρου Του Νεκταρίου-Γεωργίου Κωνσταντινίδη «Μήδεια» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Σπύρου Α. Ευαγγελάτου Ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος επιστρέφει μετά από δώδεκα χρόνια, στη «Μήδεια» του Ευριπίδη με νέα

Διαβάστε περισσότερα

591 Κ.Ι\ ΘΕΜΑ: ΚΑΩΣΤΟΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ & ΠΕΡΙΒΑλλΟΝ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΤΜΗΜΑ ΚΛΩΣΤΟΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ. Τ.Ε.Ι Πειραιά για την απόκτηση του πτυχίου.

591 Κ.Ι\ ΘΕΜΑ: ΚΑΩΣΤΟΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ & ΠΕΡΙΒΑλλΟΝ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΤΜΗΜΑ ΚΛΩΣΤΟΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ. Τ.Ε.Ι Πειραιά για την απόκτηση του πτυχίου. Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ 591 Κ.Ι\ ΤΜΗΜΑ ΚΛΩΣΤΟΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑ ΤΕΥΘΥΝΣΗ ΒΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΕΙΕΥΓΕΝΙΣΜΟΣ ΘΕΜΑ: ΚΑΩΣΤΟΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ & ΠΕΡΙΒΑλλΟΝ Διπλωματική εργασία που υποβλήθηκε στο Τ.Ε.Ι Πειραιά για την απόκτηση του πτυχίου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ Αγγελος Ι. Σκούµπας ΧΜ Ιωάννης Τσιτσόπουλος ΑΤΜ Σεπτεµβριος 2006 1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Καταγραφή της υφιστάµενης κατάστασης της βιοµηχανίας -µεταποίησης στην

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ 2008 2

ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ 2008 2 Απαντήσεις Αρχαία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2008 Ι ΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ἨΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ Β6, 4-10 Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Έτσι λοιπόν κάθε γνώστης αποφεύγει την υπερβολή και την έλλειψη, ενώ προσπαθεί να πετύχει

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησία Παναγίας Χρυσοαιματούσης στη

Εκκλησία Παναγίας Χρυσοαιματούσης στη Εκκλησία Παναγίας Χρυσοαιματούσης στη Χλώρακα 1924 1928. Επειδή η εκκλησία της Παναγίας της Χρυσελεούσης ήταν μικρή και δεν εχωρούσε τον κόσμο κατά τις μεγάλες εορτές όπου όλοι οι πιστοί πήγαιναν να λειτουργηθούν,

Διαβάστε περισσότερα

Φωτογραφία εξωφύλλου: Πανσέληνος στο Αιγαίο* * Όλες οι φωτογραφίες του εγχειριδίου προέρχονται από το προσωπικό αρχείο της Ματίνας Στάππα-Μουρτζίνη

Φωτογραφία εξωφύλλου: Πανσέληνος στο Αιγαίο* * Όλες οι φωτογραφίες του εγχειριδίου προέρχονται από το προσωπικό αρχείο της Ματίνας Στάππα-Μουρτζίνη Αγωγή Υγείας Βασιικέές Αρχές -- Σχεεδιιασµός Προγράµµατος Φωτογραφία εξωφύλλου: Πανσέληνος στο Αιγαίο* * Όλες οι φωτογραφίες του εγχειριδίου προέρχονται από το προσωπικό αρχείο της Ματίνας Στάππα-Μουρτζίνη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΠΑΙ ΙΑ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ Ασωνίτου Κ., Καρζή Θ.

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΠΑΙ ΙΑ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ Ασωνίτου Κ., Καρζή Θ. 5. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Στη συνέχεια παρουσιάζεται Πρόγραµµα σχεδιασµού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων προσαρµοσµένης Φυσικής Αγωγής για παιδιά µε νοητική καθυστέρηση. Τα στοιχεία που ακολουθούν αποτελούν τµήµα (έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Συµβολή

Διαβάστε περισσότερα

Προϋπολογισµός: Αρ. Μελέτης: Μ Ε Λ Ε Τ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΞΥΛΙΝΟΥ ΑΠΕ ΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΑΘΛΟΠΑΙ ΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟΥ Ν.

Προϋπολογισµός: Αρ. Μελέτης: Μ Ε Λ Ε Τ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΞΥΛΙΝΟΥ ΑΠΕ ΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΑΘΛΟΠΑΙ ΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟΥ Ν. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΗΜΟΣ ΜΙΝΩΑ ΠΕ ΙΑ ΑΣ /ΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Έργο: ''ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΞΥΛΙΝΟΥ ΑΠΕ ΟΥ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΑΘΛΟΠΑΙ ΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟΥ Ν.ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ''

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστούµε πολύ, το προσωπικό του Ειδικού σχολείου Αιγάλεω, για την πολύτιµη βοήθεια που µας πρόσφεραν.

Ευχαριστούµε πολύ, το προσωπικό του Ειδικού σχολείου Αιγάλεω, για την πολύτιµη βοήθεια που µας πρόσφεραν. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ. 3 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ.. 5 1. ΛΙΣΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΞΙΟΤΗΤΩΝ.. 7 2. ΙΑΦΟΡΑ TEST.... 13 3. ΠΡΟΒΟΛΙΚΑ TEST... 16 Ι ΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ...

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Καληµέρα σε όλους, καλή χρονιά, να είµαστε καλά, µε υγεία πάνω απ όλα, προσωπική για τον καθένα µας, συλλογική για τη χώρα µας και να

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Καληµέρα σε όλους, καλή χρονιά, να είµαστε καλά, µε υγεία πάνω απ όλα, προσωπική για τον καθένα µας, συλλογική για τη χώρα µας και να ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Καληµέρα σε όλους, καλή χρονιά, να είµαστε καλά, µε υγεία πάνω απ όλα, προσωπική για τον καθένα µας, συλλογική για τη χώρα µας και να έχουµε δύναµη για τις προσπάθειές µας. Θα ήθελα ξεκινώντας

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σχολή Επιστημών του ] Ανθρώπου *HJ. νθρωπολογίας

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σχολή Επιστημών του ] Ανθρώπου *HJ. νθρωπολογίας vm mi Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σχολή Επιστημών του ] Ανθρώπου *HJ νθρωπολογίας Πολυτεχνείο 73. Συγκρότηση και αντιθέσεις των μεταπολιτευτικών μνημονικών αφηγήσεων. Πτυχιακή εργασία Σεβαστίδου Όλγα Επόπτρια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Από 01/01/2014 έως 30/11/2014 ΕΣΟ Α ιαµορφωµένος Σύνολο

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Από 01/01/2014 έως 30/11/2014 ΕΣΟ Α ιαµορφωµένος Σύνολο Περιγραφή ΕΣΟ Α Εγκεκριµένος ιαµορφωµένος Τελικά Βεβαιωθέντα Εισπραχθέντα 06 ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΗΜΟΣΙΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ 94.287.796,16 106.006.479,69 90.087.351,79 68.397.792,86 06.00 ΕΣΟ Α ΗΜΟΥ 94.287.796,16

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΜΑΝΟΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΜΑΝΟΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ Μ.Μ.Ε. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΜΑΝΟΛΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πρώτον. Το ταξίδι στην Κίνα θα φέρει καρπούς

Διαβάστε περισσότερα

Προπτυχιακή Εργασία. Βιτωράκη Ανδριάνα. Ιδιωτικοποίηση και Συνταγματικά Δικαιώματα ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Προπτυχιακή Εργασία. Βιτωράκη Ανδριάνα. Ιδιωτικοποίηση και Συνταγματικά Δικαιώματα ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Προπτυχιακή Εργασία Βιτωράκη Ανδριάνα Ιδιωτικοποίηση και Συνταγματικά Δικαιώματα ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΘΕΜΑ: ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΒΙΤΩΡΑΚΗ ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΜΑΙΟΣ 2005

Διαβάστε περισσότερα

Μ Ε Λ Ε Τ Η Π Υ Ρ Ο Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Π Υ Ρ Ο Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ AΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ: ΕΠΩΝΥΜΙΑ - ΤΙΤΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: Μ Ε Λ Ε Τ Η Π Υ Ρ Ο Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Που συντάχθηκε, σύμφωνα με την αριθ. 8 Πυροσβεστική Διάταξη (ΦΕΚ 725 τ. Β / 19-8-1997)

Διαβάστε περισσότερα

ιπλωµατική εργασία µε θέµα

ιπλωµατική εργασία µε θέµα ιπλωµατική εργασία µε θέµα της ΙΩΑΝΝΙ ΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ Επιβλέπων καθηγητής : ηµήτριος Γκίνογλου 1 Ευχαριστίες Αρχικά θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες µου στον επιβλέποντα καθηγητή της παρούσας εργασίας,

Διαβάστε περισσότερα

Session mai 2014 ATTENTION CERTIFICATION EN LANGUE FRANÇAISE. NIVEAUX B1&B2 sur l échelle proposée par le Conseil de l Europe

Session mai 2014 ATTENTION CERTIFICATION EN LANGUE FRANÇAISE. NIVEAUX B1&B2 sur l échelle proposée par le Conseil de l Europe ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ MINISTÈRE DE L ÉDUCATION ET DES CULTES CERTIFICATION EN LANGUE FRANÇAISE NIVEAUX B1&B2 sur l échelle proposée par le Conseil de l

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤO ΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ.

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤO ΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤO ΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ Αθήνα, 2 Απριλίου Κυρίες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ ΣΤΟ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΜΠΡΙΤΖ. Το ευ αγωνίζεσθαι ιαδικασία Αλέρτ Συµβάσεις και Συστήµατα

ΤΟ ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ ΣΤΟ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΜΠΡΙΤΖ. Το ευ αγωνίζεσθαι ιαδικασία Αλέρτ Συµβάσεις και Συστήµατα ΤΟ ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ ΣΤΟ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΜΠΡΙΤΖ Το ευ αγωνίζεσθαι ιαδικασία Αλέρτ Συµβάσεις και Συστήµατα Ελληνική Οµοσπονδία Μπριτζ Φεβρουάριος 1997 Εγχειρίδιο συµπεριφοράς παικτών κατά τους αγώνες *** Ελληνική

Διαβάστε περισσότερα

Αλίκη Βαξεβάνογλου 1. Ιωάννινα 2004

Αλίκη Βαξεβάνογλου 1. Ιωάννινα 2004 Αλίκη Βαξεβάνογλου 1 Η εξέλιξη της κοινωνικο-οικονοµικής κατάστασης των Τσιγγάνων στην Ελλάδα: Ανίχνευση των παραµέτρων µεταβολής και διατήρησης της πολιτισµικής ταυτότητας στο παράδειγµα των Τσιγγάνων

Διαβάστε περισσότερα

Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης

Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης Νεοελληνική Γλώσσα Β Δημοτικού Τίτλος: «Εκφράζω τα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΦΡΩ ΕΣ ΚΑΛΥΜΜΑ ΚΑΤΩ ΡΑΒ ΟΣ ΛΑΒΕΣ ΠΕΙΡΟΣ ΚΛΕΙ ΩΜΑΤΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΧΕΙΡΟΛΑΒΗ ΕΞΙΑ ΧΕΙΡΟΛΑΒΗ ΜΑΞΙΛΑΡΙ ΚΑΘΙΣΜΑΤΟΣ

ΑΦΡΩ ΕΣ ΚΑΛΥΜΜΑ ΚΑΤΩ ΡΑΒ ΟΣ ΛΑΒΕΣ ΠΕΙΡΟΣ ΚΛΕΙ ΩΜΑΤΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΧΕΙΡΟΛΑΒΗ ΕΞΙΑ ΧΕΙΡΟΛΑΒΗ ΜΑΞΙΛΑΡΙ ΚΑΘΙΣΜΑΤΟΣ Κωδ: ΑΒΡΟΛ AB ROLLER V-CRUNCH Οδηγίες Χρήσης ΦΥΛΑΞΤΕ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΦΥΛΛΑ ΙΟ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΡΟΕΙ ΟΠΟΙΗΣΗ Το Παρόν προϊόν και οι πληροφορίες που περιέχονται σ' αυτό το φυλλάδιο δεν έχουν σκοπό να υποκαταστήσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ-ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ: ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ Κατεύθυνση : Ψυχοπαιδαγωγικές συνιστώσες της πολυπολιτισμικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορική ανασκόπηση των βοτάνων

Ιστορική ανασκόπηση των βοτάνων Σχολικό έτος 2012-2013 Ιστορική ανασκόπηση των βοτάνων Τα βότανα αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του φυτικού βασιλείου, είναι το σημείο επαφής μας με τη μάνα γη, ένας κόμβος επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο βασίλεια

Διαβάστε περισσότερα

Iανουάριος - Φεβρουάριος 2011, Έτος 15ο - Τεύχος 83ο

Iανουάριος - Φεβρουάριος 2011, Έτος 15ο - Τεύχος 83ο Iανουάριος - Φεβρουάριος 2011, Έτος 15ο - Τεύχος 83ο Εκδίδεται από το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου Περιεχόμενα 3 6 7 8 9 10 11 12 14 15 16 17 17 19 20 23 25 27 29 Γιαγιάδες.

Διαβάστε περισσότερα

Ευέλικτη Ζώνη Ευέλικτη Zώνη Ευέλικτη Ζώνη

Ευέλικτη Ζώνη Ευέλικτη Zώνη Ευέλικτη Ζώνη ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ & ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ & ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Ε Υ Ε Λ Ι Κ Τ Η Ζ Ω Ν Η Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΠΑΝΤΕΧΝΟΝ» ΙΣΤΟΡ ΒΙΒΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΠΑΝΤΕΧΝΟΥ» 19-7-2007 / 2-3-2009 ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ο.Ε.Ο.Π.

«ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΠΑΝΤΕΧΝΟΝ» ΙΣΤΟΡ ΒΙΒΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΠΑΝΤΕΧΝΟΥ» 19-7-2007 / 2-3-2009 ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ο.Ε.Ο.Π. «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΠΑΝΤΕΧΝΟΝ» ΙΣΤΟΡ ΒΙΒΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΠΑΝΤΕΧΝΟΥ» 19-7-2007 / 2-3-2009 ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ο.Ε.Ο.Π. Ο.Ε.Ο.Π. «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΠΑΝΤΕΧΝΟΝ» ΙΣΤΟΡ ΒΙΒΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΠΑΝΤΕΧΝΟΥ» 19-7-2007

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων, των βασικών κινητικών και σωµατικών. σχηµάτων.

Άσκηση και ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων, των βασικών κινητικών και σωµατικών. σχηµάτων. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΗΛΙΚΙΑ 6-8 ΕΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Λέφας Ανδρέας, εκπαιδευτικός Φυσ. Αγωγής 1. Παιχνίδια µε την µπάλα που βελτιώνουν τη γνώση γύρω από το άθληµα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΥ «για τη δίκαιη δίκη και την αντιµετώπιση φαινοµένων αρνησιδικίας» Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΥ «για τη δίκαιη δίκη και την αντιµετώπιση φαινοµένων αρνησιδικίας» Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΥ «για τη δίκαιη δίκη και την αντιµετώπιση φαινοµένων αρνησιδικίας» Α. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Το Σύνταγµα προβλέπει το δικαίωµα κάθε πολίτη ακρόασής του ενώπιον του αρµόδιου ικαστηρίου.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Υπολογισμός Φόρου για την Ατομική Επιχείρηση, Ομόρρυθμη Εταιρεία, Ετερόρρυθμη Εταιρεία, Κοινωνία Κληρονομικού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ:

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: Η Σηµασία των Συστηµάτων Εσωτερικού Ελέγχου. Πρακτική Εφαρµογή στις Ξενοδοχειακές Υπό των φοιτητών: ΜΠΑΡΜΠΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, 31 Αυγούστου2011

Αθήνα, 31 Αυγούστου2011 Αρ.Πρωτ. Αθήνα, 31 Αυγούστου2011 Προς: Τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονοµικών κ. Παντελή Οικονόµου Θέµα: Συνάντηση Προεδρείου ΠΕΣΕ Ε µε τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονοµικών κ. Παντελή Οικονόµου για φορολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ. Οι επιπτώσεις της ένταξης της Κύπρου στην ΟΝΕ στον εισερχόµενο τουρισµό της

ΘΕΜΑ. Οι επιπτώσεις της ένταξης της Κύπρου στην ΟΝΕ στον εισερχόµενο τουρισµό της ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Οι επιπτώσεις της ένταξης της Κύπρου στην ΟΝΕ στον εισερχόµενο τουρισµό της Εισηγητές:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΚΑΠΝΙΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: «Χαιρετισμός και Οδηγίες για τα μαθήματα που διδάσκουν οι Κοινωνιολόγοι σε Γυμνάσια, Γ.Ε.Λ και ΕΠ.ΑΛ

Θέμα: «Χαιρετισμός και Οδηγίες για τα μαθήματα που διδάσκουν οι Κοινωνιολόγοι σε Γυμνάσια, Γ.Ε.Λ και ΕΠ.ΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ---------- ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕ5: Παρουσίαση Βασικών Παραµέτρων Α Επιλογής

ΠΕ5: Παρουσίαση Βασικών Παραµέτρων Α Επιλογής ΠΕ5: Παρουσίαση Βασικών Παραµέτρων Α Επιλογής Εισαγωγή Επιλογή Σχεδίου Ανάπτυξης (1/2) Για την προκριθείσα πρώτη επιλογή της περιοχής της «Βιοµηχανικής Ζώνης ραπετσώνας- Κερατσινίου» έχουν διατυπωθεί αρκετές

Διαβάστε περισσότερα