Ο Οδηγός Κατανάλωσης (Τελευταία ενημέρωση 2014)

Transcript

1 ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ! Ο Οδηγός Κατανάλωσης (Τελευταία ενημέρωση 2014) Περιβάλλον

2 2 Περιεχόμενα (Τελευταία ενημέρωση 2014) Η εκστρατεία 3 Αποδοτικότητα των πόρων. 4 Τί είναι; 4 Γιατί τη χρειαζόμαστε; 4 Μετατροπή των αποβλήτων σε πόρο 5 Νερό: ένας ζωτικός πόρος 6 Πρασινίζοντας την οικονομία της ΕΕ 8 Τι είναι η πράσινη οικονομία; 8 Μετατρέποντας την Ευρώπη σε πράσινη οικονομία 9 Πολιτικές που διαφυλάσσουν τους φυσικούς πόρους 9 Η πράσινη οικονομία και οι θέσεις εργασίας 12 Συμβουλές 14 Αέρας 15 Νερό 19 Έδαφος 27 Μεταλλεύματα 29 Ξυλεία 31 Βιοποικιλότητα 34 Σπατάλη 40 Επαναχρησιμοποίηση 50 Ανακύκλωση 52 Μεταφορές/Ταξίδια 55 Ενεργειακή αποδοτικότητα 57 Υπερκατανάλωση 62 Πράσινη Οικονομία 65

3 3 Η εκστρατεία Οι επιλογές σας κάνουν τη διαφορά! Θέλετε να ζήσετε τη ζωή σας στο έπακρο, σεβόμενοι παράλληλα τη φύση; Τότε η εκστρατεία Generation Awake απευθύνεται σε εσάς. Αυτό που έχει σημασία είναι να συνειδητοποιήσουμε τις καταναλωτικές μας επιλογές, καθώς και τις συνέπειές τους στους φυσικούς πόρους του πλανήτη. Από τη στιγμή που θα γίνετε μέλος της εκστρατείας Generation Awake γνωρίζετε πλέον ότι οι επιλογές σας δεν αλλάζουν μόνο τον κόσμο μέσα στον οποίο ζείτε, αλλά και τον πλανήτη συνολικά. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πάντα στη ζωή είναι θέμα επιλογών, το να παίρνετε καθημερινά έξυπνες αποφάσεις που σέβονται το περιβάλλον είναι αυτό που κάνει τη διαφορά όχι μόνο για τη δική σας ζωή, αλλά και για τη ζωή της οικογένειάς σας και των φίλων σας. Καταρχάς, με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσετε να εξοικονομήσετε χρήματα, να βελτιώσετε τον τρόπο ζωής σας και κατ' επέκταση να βοηθήσετε την οικονομία της χώρας σας. Πάνω από όλα, όμως, οι πιο έξυπνες καταναλωτικές επιλογές μετατρέπουν την πόλη σας, τη χώρα σας, την Ευρώπη και γενικότερα τον πλανήτη σε ένα πιο υγιές και βιώσιμο μέρος για το παρόν και τις μέλλουσες γενεές. Μαζί μπορούμε να δουλέψουμε προς μια κοινωνία όπου μάθαμε ότι είναι δυνατόν να κερδίσουμε περισσότερα χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους, όπου η τακτική του «πέταξέ το» είναι απομεινάρι του παρελθόντος, όπου η σπατάλη είναι ανύπαρκτη και όπου όλα τα αντικείμενα έχουν αξία και μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν ως νέα. Το Generation Awake είναι μια εκστρατεία που δημιουργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να τονίσει αυτά που μπορεί ο καθένας από μας να κάνει στην καθημερινότητά του για να κάνει οικονομία στο νερό, την ενέργεια και τους άλλους φυσικούς πόρους και επίσης να μειώσει τα απορρίμματα. Εάν σας αρέσει αυτό που θα δείτε, κοινοποιήστε το μήνυμα στην οικογένειά σας και τους φίλους σας και επίσης ελάτε μαζί να μας βρείτε στο Facebook. Ευχαριστούμε είναι φανταστικό να σας έχουμε μαζί μας.

4 4 Αποδοτικότητα των πόρων. Τί είναι; Χρειαζόμαστε φυσικούς πόρους όπως είναι τα μέταλλα, τα μεταλλεύματα, τα δάση, το έδαφος, την τροφή, τον αέρα και το νερό για την ευημερία και ευεξία μας, αλλά τα χρησιμοποιούμε με ρυθμούς πολύ πιο γρήγορους από τους ρυθμούς αναπλήρωσής τους. Όταν καταστρέφουμε ζώα και φυτά τα οποία διατηρούν τα οικοσυστήματά μας σε ισορροπία, αποθηκεύουμε προβλήματα για το μέλλον. Για να διασφαλίσουμε ότι εμείς και τα παιδιά μας θα μπορέσουμε να προσβλέπουμε σε μια ποιοτική ζωή, ένα υγιεινό περιβάλλον και μια ζωντανή οικονομία, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τους πόρους, τόσο σαν άτομα, όσο και σαν κοινωνία. Η αποδοτικότητα των πόρων σχετίζεται με το να κάνουμε περισσότερα χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους, να κάνουμε βιώσιμη χρήση τους, και να ελαχιστοποιήσουμε τον αντίκτυπό μας στο περιβάλλον. Γιατί τη χρειαζόμαστε; Εάν συνεχίσουμε να ακολουθούμε τον ίδιο δρόμο, μέχρι το 2050 θα εξορύσσουμε πέντε φορές περισσότερους πόρους από ό,τι σήμερα. Αυτό θα είναι μάλλον αδύνατο. Η υπερεκμετάλλευση των οικοσυστημάτων μας έχει ήδη περάσει το 60 %, τα παγκόσμια αλιευτικά αποθέματα απειλούνται σοβαρά και με την υπερβολική υλοτομία, βάζουμε την ποιότητα του νερού και του αέρα μας σε κίνδυνο. Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός πλησιάζει τα 9 δισεκατομμύρια, χρειάζεται να γίνουμε μια κοινωνία που χρησιμοποιεί πιο αποδοτικά τους πόρους. Μια κοινωνία που θα βελτιώνει το περιβάλλον παρά να το καταστρέφει. Αυτός είναι ο λόγος που πιέζει η ΕΕ για αποδοτικότητα των πόρων, που σημαίνει να χρησιμοποιούμε τους πόρους με βιώσιμο τρόπο. Οι πρώτες ύλες όπως το νερό, τα μεταλλεύματα και η ξυλεία πρέπει να έχουν πιο αποδοτική διαχείριση σε όλο τον κύκλο ζωής τους, από τη στιγμή που τα παίρνουμε μέχρι την τελική διάθεσή τους. Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις στο περιβάλλον προέρχονται από την παραγωγή τροφίμων, τις κατασκευές και τις μεταφορές, επομένως αυτοί οι τομείς χρειάζονται να αλλάξουν περισσότερο. Ως καταναλωτές, μπορούμε να παίξουμε το ρόλο μας αν σκεπτόμαστε τη διάρκεια ζωής και τον αντίκτυπο των προϊόντων που αγοράζουμε, πώς χρησιμοποιούμε την ενέργεια και το νερό στο σπίτι καθώς και να συζητούμε με την οικογένεια και τους φίλους μας για τις αγοραστικές μας επιλογές.

5 5 Μετατροπή των αποβλήτων σε πόρο Παραδοσιακά τα απόβλητα ήταν συνώνυμα με πηγή μόλυνσης. Όμως με κατάλληλη διαχείριση τα απόβλητα μπορούν να γίνουν πολύτιμη πηγή υλικών, ειδικά όταν οι πρώτες ύλες σπανίζουν ολοένα και περισσότερο. Η καλύτερη επιλογή είναι να σταματήσουμε να δημιουργούμε απόβλητα. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, οι άλλες επιλογές είναι η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση. Μείωση Σκέπτεστε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των αντικειμένων που αγοράζετε, συμπεριλαμβανομένης της συσκευασίας; Πάντα να χρησιμοποιείτε ανακυκλώσιμες σακούλες για τα ψώνια, να μειώσετε τη σπατάλη των τροφίμων και να επιλέγετε ανταλλακτικά προϊόντων αν μπορείτε, αποφεύγοντας τις συσκευασίες μιας χρήσης. Γιατί να μη βάλετε και ένα αυτοκόλλητο «Μην αφήνετε διαφημιστικό υλικό» επάνω στο γραμματοκιβώτιό σας και να διακόψετε τη συνδρομή σας σε καταλόγους διανομής έντυπων εφημερίδων υπέρ των ηλεκτρονικών πληροφοριακών δελτίων, ταξιδιωτικών φυλλαδίων και καταλόγων ή την παράδοση αυτών μέσω ; Θα μπορούσατε να επιλέξετε την ηλεκτρονική λήψη των λογαριασμών και των αποσπασμάτων του τραπεζικού λογαριασμού σας, ή ακόμα να αρχίσετε να κομποστοποιείτε στο σπίτι τα απορρίμματα φρούτων και λαχανικών. Όταν κάνετε δώρα στους αγαπημένους σας, σκεφθείτε την προσφορά υπηρεσίας αντί για υλικό αντικείμενο, όπως εισιτήρια για μια εκδήλωση, ή ένα σεμινάριο για ένα χόμπι που αγαπούν. Και αν τελικά χρειάζεστε ένα αντικείμενο που θα χρησιμοποιήσετε μόνο μια φορά, όπως ένα βιβλίο ή ένα εργαλείο, σκεφθείτε την εναλλακτική του δανεισμού παρά της αγοράς. Αν έχετε μωρό, σκεφθείτε να επενδύσετε σε επαναχρησιμοποιούμενες πάνες. Μέχρι την ηλικία των δυόμισι ετών ένα παιδί που χρησιμοποιεί πάνες μιας χρήσης θα έχει χρησιμοποιήσει περίπου 6500 πάνες, το ισόποσο 1,5 τόνου αποβλήτων. Επαναχρησιμοποίηση Η επαναχρησιμοποίηση αντικειμένων έχει πολλά πλεονεκτήματα. Περικόπτει τη ζήτηση για φυσικούς πόρους, εξοικονομεί ενέργεια, μειώνει τα απόβλητα και σας εξοικονομεί χρήματα. Μπορεί εσείς να μην έχετε ανάγκη τα παλιά σας ρούχα, βιβλία, τσάντες, έπιπλα ή το κινητό τηλέφωνο, αλλά κάποιος άλλος μπορεί. Έχετε σκεφτεί να πουλήσετε ή να δωρίσετε αντικείμενα που δεν χρησιμοποιείτε μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων ή φιλανθρωπικών μαγαζιών, ή την ανταλλαγή με φίλους; Μπορείτε επίσης να παίξετε και εσείς το ρόλο σας αγοράζοντας ρούχα και άλλα αντικείμενα από δεύτερο χέρι. Σκεφθείτε να αγοράσετε επαναχρησιμοποιούμενα αντί μιας χρήσης αντικείμενα όταν υπάρχει επιλογή, όπως οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, και αν μπορείτε, επαναχρησιμοποιήστε τα αντικείμενα για κάποιον άλλο σκοπό. Τα πλαστικά ταψάκια τροφίμων είναι ιδανικά για αποθήκευση στην κατάψυξη, τα βαζάκια της μαρμελάδας για μπαχαρικά και οι παλιές κάρτες για ταμπελάκια δώρων ή κολάζ.

6 6 Μάθετε αν τα σπασμένα ή φθαρμένα αντικείμενα μπορούν να επισκευαστούν πριν τα πετάξετε και όταν αγοράζετε νέα προϊόντα σκεφθείτε εάν θα μπορούν να επισκευαστούν. Οι τοπικοί ιστότοποι δωρεάν ανακύκλωσης (freecycling) είναι καλή επιλογή γιατί φέρνουν σε επαφή ανθρώπους που έχουν αντικείμενα να χαρίσουν με εκείνους που θέλουν να βρουν κάτι δωρεάν, από μωρουδιακά μέχρι παλιές τηλεοράσεις και μπάζα. Πολλοί σχεδιαστές και επιχειρηματίες άρχισαν να κάνουν άμεση ανακύκλωση, μεταμορφώνοντας παλιά και ανεπιθύμητα αντικείμενα σε ελκυστικά μοναδικά αντικείμενα που μπορούν να φέρουν μια τιμή. Τα σπασμένα κοσμήματα, τα απορρίμματα υφασμάτων και επίπλων ειδικά τα παλαιά αντικείμενα αποτελούν καλά υλικά για δημιουργικά μυαλά. Γιατί να μη ρίξετε μια ματιά σε ιστότοπους χειροποίητης τέχνης για έμπνευση και να δοκιμάσετε και εσείς; Ανακύκλωση Η ανακύκλωση είναι η επόμενη καλύτερη επιλογή μετά την επαναχρησιμοποίηση. Μετατρέπει τα χρησιμοποιημένα αντικείμενα σε νέα προϊόντα, βοηθώντας στην εξοικονόμηση πεπερασμένων πόρων και στην προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων. Με την ανακύκλωση αποφεύγεται η μόλυνση του νερού και του αέρα που προκαλούν τα ορυχεία, τα λατομεία και η υλοτομία στην αναζήτηση πρώτων υλών, και απαιτεί λιγότερη ενέργεια για την κατασκευή νέων προϊόντων σε σύγκριση με τη χρήση πρώτων υλών. Επίσης σημαίνει ότι μειώνει την ποσότητα των αποβλήτων που μεταφέρονται στις τοποθεσίες καύσης και τις χωματερές, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τεράστιες εκπομπές μεθανίου, ένα αέριο θερμοκηπίου το οποίο έχει αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή κατά 20 φορές περισσότερο από το διοξείδιο του άνθρακα. Τα ποσοστά ανακύκλωσης των δημοτικών αποβλήτων έχουν αυξηθεί σημαντικά στην ΕΕ από 23 % το 2001 σε 35 % το 2010 αλλά υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο βελτίωσης, καθώς μόνο 4 από τα 28 κράτη έχουν πετύχει το νομοθετικό στόχο της ανακύκλωσης 50 % των οικιακών και παρόμοιων αποβλήτων μέχρι το Το μεγαλύτερο μέρος των οικιακών μας αποβλήτων μπορεί να ανακυκλωθεί: τα οργανικά απόβλητα μεταξύ των οποίων τα νωπά και μαγειρευμένα τρόφιμα, το χαρτί, τα υφάσματα το γυαλί και ορισμένα πλαστικά. Πολλοί δήμοι προσφέρουν υπηρεσία περισυλλογής από το σπίτι για μερικά ή όλα τα είδη ανακυκλώσιμων αποβλήτων. Εάν ο δικός σας δήμος δεν το κάνει, ίσως να έχετε ένα τοπικό κέντρο ανακύκλωσης όπου μπορείτε να πάτε τα αντικείμενα επιτόπου. Νερό: ένας ζωτικός πόρος Το νερό είναι άφθονο σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης και ανεπαρκές σε άλλα, αλλά όπου και να ζείτε πρέπει να προσέχετε τη χρήση σας σε νερό και να αποφεύγετε τη σπατάλη του όπου είναι δυνατό. Το νερό είναι πεπερασμένος πόρος, πρέπει να υποστεί επεξεργασία για να γίνει ασφαλές για πόση και τα υγρά απόβλητα πρέπει να υποστούν διαδικασία καθαρισμού πριν επιστραφούν στο περιβάλλον: και οι δυο αυτές διαδικασίες καταναλώνουν ενέργεια και άλλους πόρους. Προβλέποντας ένα μέλλον μεγαλύτερης ανεπάρκειας νερού, περισσότερων απρόβλεπτων καιρικών συνθηκών και μιας αυξημένης ζήτησης για πόσιμο νερό, είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε όλοι το νερό πιο αποδοτικά, τόσο στην άμεση όσο και στην έμμεση χρήση του.

7 7 Είναι εύκολο να εντοπίσετε πού μπορεί να κάνετε άμεση σπατάλη νερού και να πάρετε μέτρα για να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας. Μπορείτε να κάνετε ντους αντί για μπάνιο, να εγκαταστήσετε κεφαλή ντους και καζανάκι τουαλέτας εξοικονόμησης νερού, και άλλες οικιακές συσκευές, να επιδιορθώσετε τις βρύσες που στάζουν, να κλείνετε τη βρύση όταν πλένετε τα δόντια σας και να συλλέγετε το νερό της βροχής για να ποτίσετε τον κήπο. Υπάρχουν επίσης πράγματα που δεν πρέπει να κάνουμε: μη χρησιμοποιείτε τη λεκάνη της τουαλέτας σαν κάδο απόρριψης υγρών αντικειμένων και μη χύνετε μπογιές ή άλλες ουσίες βλαβερές για το περιβάλλον στις αποχετεύσεις. Η έμμεση κατανάλωση νερού είναι κυρίως αόρατη που σημαίνει ότι είναι πιθανό να χρησιμοποιείτε πολύ περισσότερο νερό από ό,τι νομίζετε. Αυτό συμβαίνει γιατί χρησιμοποιούμε νερό για την παραγωγή σχεδόν των πάντων. Για παράδειγμα, όταν αγοράζετε πατάτες από το κατάστημα της περιοχής, η άμεση χρήση νερού είναι το νερό που χρειάζεται για την προετοιμασία, το πλύσιμο και το βράσιμο της πατάτας. Όμως η έμμεση χρήση είναι όλο το νερό που χρειάστηκε σε όλη την προμηθευτική αλυσίδα για την παραγωγή της πατάτας από την αρχή: οι μήνες που ποτιζόταν, η μεταφορά, τα καύσιμα για τις μηχανές κ.λπ. Πολλές εταιρείες έχουν αρχίσει να υπολογίζουν και να δημοσιοποιούν το υδατικό αποτύπωμα των προϊόντων τους και αν επιλέγετε προϊόντα με μικρότερα αποτυπώματα, μάλλον κάνετε χάρη στο περιβάλλον. Μάθετε περισσότερα σχετικά με την έμμεση και άμεση χρήση νερού στον Οδηγό του Νερού (

8 8 Πρασινίζοντας την οικονομία της ΕΕ Τι είναι η πράσινη οικονομία; Για να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες προκλήσεις, χρειάζεται να αλλάξουμε τον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε τα αγαθά. Πρέπει να δημιουργούμε περισσότερη αξία χρησιμοποιώντας λιγότερα μέσα παραγωγής, να μειώσουμε τις δαπάνες και να ελαχιστοποιήσουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Χρειάζεται να κάνουμε περισσότερα χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους. Οι αποδοτικότερες διαδικασίες παραγωγής και τα καλύτερα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης μπορούν να μειώσουν σημαντικά τη μόλυνση και τα απόβλητα και να εξοικονομήσουν νερό και άλλους πόρους. Αυτό είναι και καλό για τις επιχειρήσεις, καθώς μπορεί να περικόψει τις λειτουργικές δαπάνες και να μειώσει την εξάρτηση από τις πρώτες ύλες. Αυτό είναι το σκεπτικό πίσω από την πράσινη (ή κυκλική) οικονομία, ένα σύστημα που βελτιώνει τη ροή των αγαθών και υπηρεσιών ώστε να ωφεληθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο από τις πρώτες ύλες και που ελαχιστοποιεί τη σπατάλη στο απόλυτο δυνατό. Στην πράσινη οικονομία, τα υλικά χωρίζονται ανά είδος. Τα βιολογικά υλικά τρόφιμα, φυτικά απορρίμματα, ξύλο και υφαντουργικές ίνες καταναλώνονται και επιστρέφουν στο περιβάλλον ως κομπόστ ή λίπασμα για να αποκαταστήσουν τις θρεπτικές ουσίες στο έδαφος και/ή επεξεργάζονται για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Τα τεχνικά υλικά συντηρούνται, επαναχρησιμοποιούνται, ανακαινίζονται ή ανακυκλώνονται ξανά και ξανά σε ένα σύστημα κλειστού βρόχου. Το σύστημα είναι ενεργειακά αποδοτικό και χρησιμοποιεί ανανεώσιμη ενέργεια όσο το δυνατό, μειώνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η πράσινη οικονομία θα χρειαστεί να εγκαταλείψει την «πάρε-κατασκεύασε-απόρριψε» προσέγγιση στην κατασκευαστική βιομηχανία. Θα δημιουργήσει νέα δυναμική σε όλους τους τομείς. Θα υπάρξει ζήτηση για καινοτομία στο σχεδιασμό των προϊόντων και της κατασκευής καθώς θα αναζητήσουμε την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς προϊόντων με παρατεταμένη ζωή τα οποία μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, να επισκευαστούν, να αποσυναρμολογηθούν και τα εξαρτήματά τους να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να βοηθήσουν τον εργαζόμενο πληθυσμό να αναπτύξει νέες δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις μιας πράσινης οικονομίας.

9 9 Μετατρέποντας την Ευρώπη σε πράσινη οικονομία Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι απολαμβάνουν μια ποιοτική ζωή, με άνετη πρόσβαση σε μια τεράστια σειρά προϊόντων και καταναλωτικών αγαθών. Είναι μια κατάσταση που πολλοί θεωρούν σαν δεδομένο, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι χρησιμοποιούμε τους φυσικούς πόρους ταχύτερα από ό,τι μπορούν να αναπληρωθούν. Καθώς αναπτύσσεται ο πλούτος παγκοσμίως, οι άνθρωποι άλλων περιοχών προσδοκούν, και με το δίκιο τους, να μπορέσουν να απολαύσουν μια παρόμοια ζωή υψηλής ποιότητας. Για αυτόν το λόγο χρειάζεται η Ευρώπη μια πράσινη οικονομία. Και είναι εφικτό να δημιουργούμε περισσότερα χρησιμοποιώντας λιγότερες πρώτες ύλες και να μειώσουμε τον αντίκτυπο στο περιβάλλον μέσω περισσότερων επιχειρηματικών προτύπων καινοτομίας και αποδοτικότητας των πόρων και άριστης διαχείρισης των αποβλήτων ως πόρο. Ο δρόμος προς την πράσινη οικονομία πρέπει να μαθαίνει και να οικοδομεί επάνω στην επιτυχία των οικολογικών βιομηχανιών, σε τομείς όπως είναι η επεξεργασία των αποβλήτων και η ανακύκλωση, η επεξεργασία του νερού και η προμήθεια και επίσης οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτοί είναι μεταξύ των πιο ευπροσάρμοστων και ταχύτατα αναπτυσσόμενων τομέων τα πρόσφατα χρόνια και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία θα βοηθήσει επίσης να δημιουργηθεί ηγεσία σε μια παγκόσμια οικονομία που έχει άμεση ανάγκη λύσεων για τις προκλήσεις της πληθυσμιακής αύξησης, των ανεπαρκών πόρων και ενός υποβαθμισμένου φυσικού περιβάλλοντος. Πολιτικές που διαφυλάσσουν τους φυσικούς πόρους Τα καλά νέα είναι ότι σημειώνεται πρόοδος. Το νερό και ο αέρας μας είναι σημαντικά καθαρότερα από ό,τι ήταν πριν μερικές δεκαετίες και περισσότερη Ευρωπαϊκή φύση προστατεύεται όπως ποτέ άλλοτε. Η ΕΕ στρέφει πλέον την προσοχή της στο να κάνει την ευρωπαϊκή οικονομία πιο αποδοτική σε σχέση με τους πόρους, με νέες πολιτικές για την κινητοποίηση των επιχειρήσεων, της βιομηχανίας και των μεμονωμένων καταναλωτών. Πολλές από τις ιδέες βρίσκονται στο «Χάρτη πορείας για μια αποδοτική από πλευράς πόρων Ευρώπης». Υπογραμμίζονται τα μέτρα που πρέπει να λάβουν οι πολιτικοί φορείς για την πιο αποδοτική χρήση των πόρων και καθορίζονται ορόσημα κατά τη διάρκεια αυτής της πορείας που θα δείχνουν πώς τα πάμε. Σε παρόμοιο πνεύμα, το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Δράσης της ΕΕ με το σύνθημα Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας προβάλλει το όραμα μιας πράσινης, χωρίς περιορισμούς οικονομίας που θα επιτευχθεί μέχρι τα μέσα αυτού του αιώνα. Σε αυτό το βιώσιμο μέλλον, η ευμάρεια και το υγιεινό περιβάλλον απορρέει από μια καινοτόμο, κυκλική οικονομία όπου τίποτε δεν σπαταλάται και όπου οι τρόποι διαχείρισης των φυσικών πόρων ενισχύουν την ανθεκτικότητα της κοινωνίας μας.

10 10 Η αποδοτική χρήση των πόρων αποτελεί, επίσης, βασικό κομμάτι της Ευρώπης 2020, της στρατηγικής δηλαδή της ΕΕ για να γίνει μια έξυπνη και βιώσιμη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς. Πολλές πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ που συμβάλλουν σε αυτό το στόχο πολιτικής, έχουν ήδη ξεκινήσει, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της ευαισθητοποίησης στους τομείς μεταφοράς και ενέργειας, σχετικά με την αποδοτικότερη χρήση των ανεπαρκών πόρων και την πιο βιώσιμη κατανάλωση. Οι προσπάθειες για την προώθηση περισσότερων πράσινων προϊόντων στην ενιαία αγορά περιλαμβάνουν την έναρξη, σε όλη την ΕΕ, μεθόδων μέτρησης της περιβαλλοντικής απόδοσης των προϊόντων και οργανισμών, για να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Οι προτεινόμενες μεθοδολογίες θα βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι τα πιο αποδοτικά και φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα της αγοράς είναι γνωστά και αναγνωρίσιμα. Η ΕΕ θα συνεχίσει να προωθεί και να ενθαρρύνει τις μεθόδους παραγωγής και τα προϊόντα που αξιοποιούν αποδοτικά τους πόρους. Ένα παράδειγμα είναι η Πρωτοβουλία του ευρωπαϊκού πράσινου αυτοκινήτου. Επί του παρόντος το 73 % όλου του πετρελαίου που καταναλώνεται στην Ευρώπη χρησιμοποιείται στις μεταφορές και οι τρέχουσες εκτιμήσεις προβλέπουν διπλασιασμό των επιβατικών αυτοκινήτων στα επόμενα 20 χρόνια. Η Πρωτοβουλία του πράσινου αυτοκινήτου στοχεύει στην προώθηση της έρευνας και καινοτομίας στον τομέα των φιλικών προς το περιβάλλον οχημάτων. FOR_GREEN_CARS.pdf/view Μπορείτε επίσης να διαβάσετε στο Χάρτη πορείας της Επιτροπής προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα μέχρι το 2050 για το πώς οι κλάδοι που ευθύνονται για την πλειονότητα των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην Ευρώπη παραγωγή ενέργειας, βιομηχανία, μεταφορές, κτήρια, κατασκευές και γεωργία αναμένεται να κάνουν τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα τις επόμενες δεκαετίες. Αφού δείτε τον Χάρτη πορείας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, δείτε πώς ο Ενεργειακός χάρτης πορείας 2050 συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ένωση, με στόχο τη μείωση κατά % των εκπομπών στην ΕΕ ως το Έχετε ποτέ σκεφτεί σοβαρά πόσο ζωτικής σημασίας είναι η βιοποικιλότητα για την επιβίωσή μας; Και πώς αυτή εξαφανίζεται; Η Στρατηγική Βιοποικιλότητας έχει στόχο να ανατρέψει αυτή την τάση. Ως το 2050, η βιοποικιλότητα της ΕΕ και οι υπηρεσίες που προσφέρει στο οικοσύστημα, δηλαδή το φυσικό του κεφάλαιο, θα πρέπει να προστατεύονται, να αξιολογούνται και να αποκαθίστανται κατάλληλα.

11 11 Η Οδηγία για τα πτηνά διατηρεί τους πληθυσμούς των άγριων πτηνών στην Ευρώπη και προστατεύει τους υγροβιότοπους διεθνούς σημασίας. Το δίκτυο Natura 2000 για την προστασία των φυσικών περιοχών δημιουργήθηκε για να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη επιβίωση των πιο ευάλωτων και απειλούμενων ειδών και οικότοπων στην Ευρώπη. Η Οδηγία για τους οικότοπους αποκαθιστά τους προστατευόμενους οικότοπους και τα προστατευόμενα είδη της Ευρώπης και βοηθά στη δημιουργία ενός συνεκτικού οικολογικού δικτύου προστατευόμενων περιοχών στην Ευρώπη. Η Οδηγία-Πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ) και το Σύστημα πληροφοριών για τα ύδατα στην Ευρώπη (WISE) συμβάλλουν στην προστασία όλων των υδάτινων συστημάτων από περιβαλλοντικές καταστροφές. Το WISEαποτελεί την πύλη πληροφόρησης για τα ευρωπαϊκά ύδατα. Το Σχέδιο διαφύλαξης των υδάτινων πόρων της Ευρώπης 2012 καθορίζει το δρόμο για τη βελτιωμένη υλοποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας για το νερό και την περαιτέρω ενσωμάτωση των πολιτικών. Το 2013, θεσπίστηκε νέος νόμος καταπολέμησης του παράνομου εμπορίου εισαγωγής ξυλείας στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων βρίσκεται επί του παρόντος υπό αναθεώρηση, με στόχο τη διασφάλιση ότι τα αναπόφευκτα απόβλητα θα αντιμετωπίζονται ως πόρος. Η μείωση της παραγωγής αποβλήτων, με την αύξηση των ποσοστών της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης, με τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης των χωματερών, και τον αυστηρό περιορισμό της ανάκτησης ενέργειας σε μη-ανακυκλούμενα απόβλητα, όπως και τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων (περιλαμβανομένης της μείωσης του αριθμού των πλαστικών τσαντών που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ), και επίσης τη μείωση των αποβλήτων στις θάλασσες και τη βελτίωση της υλοποίησης της νομοθεσίας για τα απόβλητα περιλαμβάνονται μέσα στις προβλεπόμενες δράσεις.

12 12 Η Ευρώπη βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εισαγόμενες πρώτες ύλες και ενέργεια. Μπορείτε να μάθετε πώς ο Χάρτης πορείας προς μια Ευρώπη με αποδοτική χρήση πόρων προτείνει την αύξηση της παραγωγικότητας των πόρων και την αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από τη χρήση των πόρων, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και να μειωθεί η εξάρτησή μας από τις εισαγωγές, ενώ ταυτόχρονα θα προστατεύεται το φυσικό μας κεφάλαιο. Ένα σημαντικό βήμα έγινε στις αρχές του 2012 με την έναρξη της Ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας για τις πρώτες ύλες. Οι συμπράξεις καινοτομίας φέρνουν μαζί τα δημόσια και ιδιωτικά ενδιαφερόμενα μέρη πέρα από όρια και τομείς με σκοπό να επιταχύνουν την κατανόηση της καινοτομίας για να προάγουν την ανεξαρτησία της ΕΕ στις πρώτες ύλες και την αποδοτικότητα στη χρήση των υλικών και τη μείωση της σπατάλης μέχρι το Ξέρατε ότι οι δημόσιες υπηρεσίες της Ευρώπης είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές; Κάθε χρόνο δαπανούν περίπου 2 τρις EUR, τα οποία αντιστοιχούν σχεδόν στο 17 % του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της ΕΕ. Χρησιμοποιώντας την αγοραστική τους δύναμη για να επιλέγουν προϊόντα και υπηρεσίες με χαμηλότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή. Μάθετε για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις: Η πράσινη οικονομία και οι θέσεις εργασίας Η πράσινη οικονομία κρύβει ευκαιρίες για μελλοντική ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ευρώπη. Τομείς όπως η ανακύκλωση, η επεξεργασία του νερού, η διαχείριση των φυσικών πόρων, η βιώσιμη δασοκαλλιέργεια και γεωργία και τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα και υπηρεσίες γνωστά με το συλλογικό όρο οικολογικές βιομηχανίες είναι υπεύθυνα για περίπου το 2,5 % του ΑεγχΠ της ΕΕ και έχουν αποδειχτεί ευπροσάρμοστα στην οικονομική κρίση, αναπτυσσόμενα κατά 8 % περίπου τα τελευταία 10 χρόνια. Η Ευρώπη έχει δυναμικό μερίδιο στη διεθνή αγορά ορισμένων από αυτούς τους τομείς, για παράδειγμα το εκτιμώμενο μερίδιο στη διεθνή αγορά των βιομηχανιών ανακύκλωσης είναι της τάξης του 50 %. Άλλος ένας αναπτυξιακός τομέας είναι η βιολογική γεωργία. Οι εξαγωγές περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν σχεδόν στο τριπλάσιο από το 1999 μέχρι το 2010, ξεπερνώντας τα 24 δις EUR. Οι οικολογικές βιομηχανίες ήδη απασχολούν περισσότερα άτομα από τις χαλυβουργίες, τις αυτοκινητοβιομηχανίες και το φαρμακευτικό τομέα.

13 13 Μια πρόσφατη μελέτη του περιοδικού Harvard Business Review έδειξε ότι οι εταιρείες που επενδύουν στη βιωσιμότητα έχουν μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη. Επίσης έδειξε ότι οι εταιρείες που διαχειρίζονται αποδοτικά τους πόρους, που χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια και νερό, και παράγουν λιγότερα απόβλητα για την παραγωγή μιας μονάδας εισοδήματος, τείνουν να παράγουν υψηλότερα επενδυτικά κέρδη από τους ανταγωνιστές τους. Δείτε: Αναπτύσσοντας νέες λύσεις για τα απόβλητα, με την επεξεργασία τους ως πόρο παρά ως βάρος, προσφέρεται μια σημαντική ευκαιρία για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και επίσης εξοικονομούνται φυσικοί πόροι. Νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ θα αναπτυχθούν σε μερικά χρόνια για να βελτιωθεί ο τρόπος που διαχειριζόμαστε και επεξεργαζόμαστε τα διαφορετικά είδη αποβλήτων. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2012, αν είχε υλοποιηθεί πλήρως ολόκληρη η νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα, η Ευρώπη θα εξοικονομούσε 72 δις EUR το χρόνο, ο κύκλος εργασιών του τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων και της ανακύκλωσης θα αυξανόταν κατά 42 δις EUR και μέχρι το 2020 θα είχαν δημιουργηθεί νέες θέσεις εργασίας.

14 14 Συμβουλές Έχουμε μαζέψει εδώ όλες τις συμβουλές που υπάρχουν στον ιστότοπό μας και ακόμα περισσότερες. Οι συμβουλές είναι ταξινομημένες κατά θέμα αέρας, νερό, έδαφος, μεταλλεύματα, απόβλητα και λοιπά για να καταλάβετε καλύτερα τις επιπτώσεις των διαφόρων αντικειμένων και καθημερινών συνηθειών στους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον και επίσης για να σας παρουσιάσουμε βιώσιμες εναλλακτικές, ώστε κάθε μέρα να μπορείτε να κάνετε σοφές καταναλωτικές επιλογές για σας και για τον πλανήτη. Επίσης έχουμε έναν ειδικό οδηγό για το νερό [σύνδεσμος στο PDF], που αποκαλύπτει μερικά γεγονότα που προκαλούν έκπληξη σχετικά με τις αόρατες ποσότητες νερού που καταναλώνουμε έμμεσα. Καλό διάβασμα και να θυμάστε πως οι επιλογές σας κάνουν τη διαφορά!

15 15 Αέρας Μια από τις πιο βασικές ανάγκες που έχουμε ως άνθρωποι είναι να έχουμε πρόσβαση σε καθαρό αέρα. Ωστόσο, η ποιότητα του αέρα αλλοιώνεται εξαιτίας ενός συνδυασμού δραστηριοτήτων. Όπως είναι η οδήγηση επιβατικών οχημάτων, η καύση ορυκτών υλικών και η κτηνοτροφία, οι οποίες μολύνουν την ατμόσφαιρα με επικίνδυνα για το περιβάλλον αέρια του θερμοκηπίου, όπως είναι το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο. Με το να υιοθετήσουμε απλές καθημερινές συνήθειες, όπως το να περπατάμε περισσότερο, να χρησιμοποιούμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και να τρώμε λιγότερο κρέας, μπορούμε να συμβάλλουμε ώστε να περιοριστεί η καταστροφή που συντελείται εις βάρος της ατμόσφαιρας. Μπογιές Είναι «πράσινες» οι μπογιές που χρησιμοποιείτε; Υπάρχουν εκατομμύρια υποστηρικτές στην Ευρώπη της τάσης «Φτιάξε το Μόνος Σου» (DIY) που ισχύει για τα μαστορέματα. Κάθε χρόνο, οι ιδιοκτήτες σπιτιών ξοδεύουν δισεκατομμύρια ευρώ για να αγοράσουν είδη ξυλείας, μπογιές, βερνίκια καθώς και άλλα υλικά για την κατασκευή αντικειμένων που βασίζονται στην ιδέα του «Φτιάξε το Μόνος Σου». Μπορείτε, όμως, να περιορίσετε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο αυτών των δραστηριοτήτων σας, με το να επαναχρησιμοποιείτε υλικά, να ελέγχετε αν το ξύλο που χρησιμοποιείτε είναι προϊόν βιώσιμης επεξεργασίας και να αγοράζετε μπογιές που είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Στην περίπτωση, ειδικά, των μπογιών υπάρχουν σημαντικά για το περιβάλλον οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση τους αν ακολουθήσουμε μερικές απλές συμβουλές. Όταν διαλέγετε μπογιές, προϊόντα λουστραρίσματος ή συντήρησης ξύλινων επιφανειών, αναζητήστε εκείνα τα προϊόντα που έχουν τον μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Υπολογίστε πόσα περίπου υλικά θα χρειαστείτε και προσπαθήστε να μην αγοράσετε υπερβολικά πολλά υλικά. Συχνά, μάλιστα, παρατηρείται ένα μεγάλο μέρος των μπογιών που αγοράζονται να μην χρησιμοποιείται ποτέ, γεγονός που δημιουργεί πρόβλημα ως προς την απόρριψη του προϊόντος. Αν έχετε τη δυνατότητα επιλογής, επιλέξτε ένα προϊόν, στην ετικέτα του οποίου δεν αναγράφεται κάποιο σύμβολο κινδύνου. Στις περισσότερες χώρες, πρόκειται για ένα μαύρο σύμβολο που εσωκλείεται σε ένα πορτοκαλί ή κίτρινο τετράγωνο και συνοδεύεται από περιγραφή του κινδύνου που απεικονίζει. Οι «φυσικές» ή οι «100% φυσικές» μπογιές, οι νεροβαφές και το ασβεστόνερο συχνά περιέχουν λιγότερες επικίνδυνες ουσίες απ' ό,τι οι συνηθισμένες μπογιές. Είναι πιο ευχάριστες στην εργασία και επίσης είναι πιο καλές για την ποιότητα του αέρα σε εσωτερικό χώρο. Μερικοί, μάλιστα, προμηθευτές χρωμάτων διαθέτουν ακόμα και μπογιές από ανακυκλωμένα υλικά. Τέλος, αναζητήστε το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα για τις μπογιές εσωτερικού χώρου. Το σήμα αυτό δηλώνει ότι έχουν μικρότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον.

16 16 Ποδήλατο Γνωρίζετε κατά πόσο μειώνονται οι εκπομπές CO₂ όταν χρησιμοποιείτε το ποδήλατό σας; Αν ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων επέλεγαν τη δίτροχη κίνηση αντί της τετρακίνησης, τα αποτελέσματα που θα είχε αυτό στη μείωση των εκπομπών CO₂ θα ήταν ανυπολόγιστης σημασίας. Η γενικότερη τάση που παρατηρείται, πάντως, δείχνει μια στροφή προς τη δίτροχη κίνηση. Θα έχετε ίσως παρατηρήσει ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι στην πόλη σας χρησιμοποιούν το ποδήλατο για τις μετακινήσεις τους. Τον προηγούμενο χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των ποδηλατών κατά 1,3 εκατομμύρια, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των ποδηλατών της χώρας στα 13 εκατομμύρια (αριθμός που αντιστοιχεί στο 27 % του συνολικού πληθυσμού της χώρας). Από αυτούς τους νέους ποδηλάτες, οι χρησιμοποιούν το ποδήλατό τους σε συχνά ή τακτά χρονικά διαστήματα. Τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση του ποδηλάτου είναι πολλά είτε το χρησιμοποιείτε για να πάτε στη δουλειά είτε για διασκέδαση. Κατ' αρχάς, είναι ένας καλός τρόπος για να είστε πάντοτε σε φόρμα. Επιπλέον, συμβάλλετε στη δημιουργία ενός πιο υγιούς και πιο καθαρού περιβάλλοντος με λιγότερη ατμοσφαιρική ρύπανση, καθώς και στην κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου. Το ποδήλατο είναι, επίσης, ένας πολύ πιο οικονομικός και εύκολος τρόπος για να ελίσσεστε στους δρόμους, καθώς σας δίνει τη δυνατότητα να αποφεύγετε το κυκλοφοριακό μποτιλιάρισμα αλλά και το κόστος για την αγορά καυσίμων. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ποδηλασία είναι ένας τρόπος, με τον οποίο χρησιμοποιούνται με πολύ αποτελεσματικό τρόπο οι φυσικοί πόροι. Μήπως, όμως, επιθυμείτε να προσθέσετε περισσότερη οικολογική πινελιά στην καθημερινότητά σας; Αν δεν έχετε ήδη αγοράσει ποδήλατο, γιατί δεν αγοράζετε ένα μεταχειρισμένο; Ενώ η ποδηλασία έχει γίνει ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους μετακίνησης, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στη δημιουργία μιας πιο φιλικής προς το περιβάλλον κοινωνίας, η «επανάσταση» του ποδηλάτου έχει οδηγήσει, επίσης, και στην αύξηση του αριθμού των ποδηλάτων που καταλήγουν να μην χρησιμοποιούνται από τους ιδιοκτήτες τους. Συχνά τα παλιά ποδήλατα καταλήγουν στη χωματερή. Ωστόσο, είναι κατασκευασμένα από ανακυκλώσιμα υλικά, όπως το αλουμίνιο και τα ελαστικά του ποδηλάτου, άρα είναι πολύτιμα ακόμα και ως απορρίμματα. Αν επιθυμείτε να αγοράσετε ένα καινούργιο ποδήλατο, σιγουρευτείτε ότι το μοντέλο ποδηλάτου που θέλετε να αγοράσετε έχει κατασκευαστεί με προδιαγραφές για να αντέξει όσο το δυνατόν περισσότερο. Και φυσικά μην ξεχνάτε να το διατηρείτε σε καλή κατάσταση. Πολλοί άνθρωποι αγοράζουν με ενθουσιασμό ένα ποδήλατο με σκοπό να το χρησιμοποιήσουν για τη μετακίνησή τους στον εργασιακό τους χώρο, αλλά στο τέλος καταλήγουν να το παρατάνε σε μια άκρη. Η συμπεριφορά αυτή δεν αποτελεί ένδειξη καλής χρήσης των φυσικών πόρων. Μια καλή ιδέα είναι να δανειστείτε ένα ποδήλατο για μερικές εβδομάδες και να δείτε κατά πόσο σας αρέσει να το χρησιμοποιείτε για τις μετακινήσεις σας. Από τη στιγμή που συνειδητοποιήσετε ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής σας ζωής, μπορείτε να προχωρήσετε στο επόμενο βήμα, δηλαδή στο να αγοράσετε ένα μεταχειρισμένο ή ένα καινούργιο ποδήλατο.

17 17 Υπολογιστές Γιατί θα έπρεπε το αφεντικό σας να σας συμβουλεύει να εργάζεστε πιο συχνά από το σπίτι; Γιατί είναι καλύτερο για το περιβάλλον... Οι καθημερινές μετακινήσεις των εργαζομένων στον χώρο εργασίας τους μολύνουν το περιβάλλον, ενώ παράλληλα απαιτούν τη χρήση πόρων. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τη συνήθη φθορά του παρατηρείται στο οδόστρωμα, καθώς και τα νέα υλικά και τους πόρους που χρειάζονται για την επιδιόρθωσή του. Φυσικά, κάποιοι από εμάς δεν έχουν άλλη επιλογή από το πάνε στη δουλειά τους χρησιμοποιώντας το αυτοκίνητο. Πόσοι, όμως, από εμάς έχουμε εναλλακτική επιλογή, αλλά δεν την ακολουθούμε; Όλοι θέλουμε να αποφύγουμε τις ώρες κυκλοφοριακής αιχμής κατά τις πρωινές και απογευματινές ώρες. Γνωρίζατε ότι το να πηγαίνετε σημειωτόν με το αυτοκίνητό σας λόγω κυκλοφοριακού μποτιλιαρίσματος διπλασιάζει με τρομακτικά γρήγορο ρυθμό την κατανάλωση των καυσίμων; Για να μην αναφέρουμε και όλες τις επιπλέον εκπομπές αερίων που προκαλούνται από αυτόν τον τρόπο οδήγησης. Ένας εξαιρετικός τρόπος για να μειώσετε τον αριθμό των πόρων που χρησιμοποιείτε είναι να πάρετε το ποδήλατό σας για να πάτε στη δουλειά σας ή απλώς να περπατήσετε μέχρι τον χώρο όπου εργάζεστε και ταυτόχρονα θα κρατήσετε τη φόρμα σας. Γιατί να μην χρησιμοποιήσετε τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή να μοιράζεστε τα αυτοκίνητά σας με ένα συνάδελφο η κάποιον άλλον που έχει τον ίδιο προορισμό; Το να μοιράζεστε το αυτοκίνητό σας με κάποιον άλλο συμβάλλει τόσο στη μείωση του κόστους των μετακινήσεών σας, όσο και στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Μπορείτε, μάλιστα, να δώσετε για απόσυρση το αυτοκίνητό σας και να γίνετε μέλος σε κάποια εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων, η οποία δίνει τη δυνατότητα στα μέλη της να χρησιμοποιούν κάποιο όχημα για όσες ώρες, ημέρες ή εβδομάδες επιθυμούν. Γιατί, όμως, δεν ρωτάτε το αφεντικό σας αν μπορείτε να εργαστείτε από το σπίτι; Κλειδιά του αυτοκινήτου Όλοι γνωρίζουμε πως δεν είναι εύκολο να ζήσουμε χωρίς το αυτοκίνητό μας, αλλά είναι αυτός λόγος για να μην κάνουμε τουλάχιστον μια προσπάθεια για να το χρησιμοποιούμε λιγότερο? Μερικές από τις ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε για να γίνει πιο «πράσινη» η ζωή που ζούμε απαιτούν πραγματική προσπάθεια εκ μέρους μας. Άλλες ενέργειες μπορεί να φαίνονται ότι είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Προτιμήστε να περπατήσετε παρά να πάρετε το αυτοκίνητό σας. Δεν είναι καθόλου δύσκολο να επιλέξετε το περπάτημα, καθώς έχει πολλά και προφανή οφέλη για το περιβάλλον. Αρχικά, επιτυγχάνεται η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης, ενώ επίσης μειώνεται ο αριθμός των πόρων που απαιτούνται για την κατασκευή, την τροφοδοσία με ενέργεια και τη συντήρηση του αυτοκινήτου, για να μην αναφέρουμε και τα οφέλη που έχει για την υγεία μας η συχνή φυσική άσκηση. Κάποιες φορές, φυσικά, είναι αναπόφευκτο να χρησιμοποιήσετε το αυτοκίνητό σας για να μετακινηθείτε. Όταν, όμως, πρόκειται να διανύσετε μια μικρή απόσταση, όπως όταν θέλετε να πάτε στα μαγαζιά της περιοχής σας ή να συναντήσετε κάποιον φίλο σας για καφέ, σκεφτείτε προσεκτικά εάν είναι πραγματικά απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε το αυτοκίνητό σας για να μεταβείτε στον προορισμό σας ή εάν μπορείτε με την ίδια ευκολία να περπατήσετε για να φτάσετε ως εκεί. Υπάρχει πραγματικά κάποιος από εσάς που να μην δυσανασχετεί όταν πηγαίνει να αγοράσει τρόφιμα; Υπάρχει πραγματικά κάποιος

18 18 από εσάς που να μην δυσανασχετεί όταν πηγαίνει να αγοράσει τρόφιμα; Οι ουρές, ο κόσμος καθώς και η μάχη για να βγείτε από το πάρκινγκ αυτοκινήτων μπορεί να είναι πολύ βαρετά. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα βρεθείτε στο ταμείο αναρωτηθείτε εάν ήταν όντως απαραίτητο να κάνετε όλη αυτή τη διαδρομή για τα ψώνια σας. Μήπως θα ήταν προτιμότερο να ζητήσετε να σας παραδοθούν τα τρόφιμα που επιθυμείτε στο σπίτι σας; Οι αγορές τροφίμων μέσω του διαδικτύου είναι ένας πιο αποδοτικός τρόπος για να γεμίσετε το σπίτι σας με τρόφιμα. Και μια μικρή συμβουλή: Βεβαιωθείτε ότι ελέγχετε την ημερομηνία ανάλωσης των τροφίμων που έχετε στη διάθεσή σας, έτσι ώστε να γνωρίζετε ποιο προϊόν πρέπει να καταναλωθεί πρώτα και μην ξεχνάτε ότι η σπατάλη φαγητού ισοδυναμεί με σπατάλη πόρων. Αν προτιμάτε να μεταβείτε οι ίδιοι στο κατάστημα τροφίμων, σκεφτείτε αν μπορείτε να προμηθευτείτε ό,τι χρειάζεστε από την περιοχή σας και προσπαθήστε να μεταβείτε στο κατάστημα είτε με τα πόδια είτε με το ποδήλατο. Και φυσικά μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας και τη λίστα με τα ψώνια σας.

19 19 Νερό Ζώντας στην Ευρώπη, ξεχνάμε πολύ εύκολα ότι το νερό δεν είναι ένας ανεξάντλητος φυσικός πόρος, και ότι πολλοί άνθρωποι στην άλλη άκρη του πλανήτη δεν μπορούν να έχουν συχνή πρόσβαση σε αυτόν. Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε το νερό επηρεάζει τις ζωές και άλλων ανθρώπων. Επομένως, έχουμε ευθύνη να το χρησιμοποιούμε με πιο αποδοτικό τρόπο είτε όταν πρόκειται για άμεση προσωπική χρήση, προτιμώντας να κάνουμε ένα ντους παρά να γεμίσουμε με νερό την μπανιέρα, είτε αποφεύγοντας να σπαταλάμε προϊόντα για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκε νερό. Με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και μάλιστα όχι στο τόσο μακρινό μέλλον είναι πολύ πιθανό μεγαλύτερες περιοχές της Ευρώπης να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της έλλειψης του νερού και της περιορισμένης πρόσβασης σε πόσιμο νερό καλής ποιότητας. Μπανιέρα Γιατί να μην κάνετε ένα ντους αντί για μπάνιο; Πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι το νερό δεν είναι ανεξάντλητος πόρος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σχεδόν το ένα πέμπτο του πληθυσμού ζει σήμερα σε περιοχές όπου το νερό είναι δυσεύρετο, ενώ υπάρχει φόβος ότι μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι θα έρθουν πολύ σύντομα αντιμέτωποι με συνθήκες σοβαρών ελλείψεων σε νερό. Υπάρχει αρκετό πόσιμο νερό στον πλανήτη για να καλύψει τις ανάγκες του σημερινού πληθυσμού που ανέρχεται στα επτά δισεκατομμύρια με ενδεχόμενο αύξησης αυτού του αριθμού αλλά το νερό αυτό δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο στη γη, ενώ μεγάλη ποσότητα από αυτό σπαταλάται. Στην Ευρώπη, ολοένα και περισσότερες περιοχές παρουσιάζουν έλλειψη νερού και φαινόμενα ξηρασίας. Επομένως, είναι δική μας ευθύνη να προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε το νερό με πιο αποδοτικό τρόπο. Αυτό μπορούμε να το καταφέρουμε κάνοντας απλές αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, όπως με το να κάνουμε ντους αντί να γεμίζουμε με νερό την μπανιέρα. Με το να γεμίζετε την μπανιέρα ξοδεύετε πολύ περισσότερο νερό από ένα γρήγορο ντους. Ένα πεντάλεπτο ντους κάθε μέρα αντί για μπάνιο εξοικονομεί 400 λίτρα νερού την εβδομάδα και καταναλώνεται πολύ λιγότερη ενέργεια. Αν πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε μπάνιο στην μπανιέρα, προσπαθήστε τουλάχιστον να μην τη γεμίσετε μέχρι πάνω με νερό. Αν μάλιστα τη γεμίσετε με υπερβολικά ζεστό νερό, θα χρειαστεί να προσθέσετε και κρύο, γεγονός που σημαίνει ότι σπαταλάτε ταυτόχρονα ενέργεια αλλά και νερό! Νερό για το μπάνιο Μπορείτε να μοιραστείτε το νερό για το μπάνιο; Εάν όντως αποφασίσετε να κάνετε μπάνιο, κατά πάσα πιθανότητα θα θέλετε τόσο να χαλαρώσετε όσο και να πλυθείτε. Οπότε γιατί να μην αφήσετε το νερό για να το χρησιμοποιήσει κάποιος άλλος αφού τελειώσετε; Γεμίστε την μπανιέρα με νερό μέχρι τη μέση αντί μέχρι πάνω και ελέγχετε συνεχώς τη θερμοκρασία του νερού ώστε να μην χρειαστεί να προσθέσετε ζεστό ή κρύο νερό μετά.

20 20 Σαμπουάν Έχετε σκεφτεί ποτέ να αγοράσετε ένα «πράσινο» σαμπουάν; Για να δράσουν αποτελεσματικά ορισμένα σαμπουάν και μαλακτικά, πρέπει να μείνουν στα μαλλιά σας για αρκετά λεπτά, ενώ το νερό απλώς σπαταλάται. Προσπαθήστε να αγοράζετε προϊόντα περιποίησης μαλλιών τα οποία δεν χρειάζεται να αφήνετε στα μαλλιά σας τόση πολλή ώρα. Μπορείτε επίσης να αγοράσετε οργανικά σαμπουάν και μαλακτικά. Κατασκευάζονται με φυσικά συστατικά και είναι πολύ πιο φιλικά προς τα υδάτινα οικοσυστήματα, στα οποία καταλήγουν. Βρύση Στάζει η βρύση σας; Μια βρύση με διαρροή μπορεί να σπαταλήσει περισσότερα από 100 λίτρα νερό τον μήνα. Μερικές φορές πρέπει απλώς να βεβαιωθείτε ότι η βρύση έχει κλείσει καλά, αλλά εάν έχει μόνιμη διαρροή, θα πρέπει να την επιδιορθώσετε το συντομότερο δυνατό. Όγκος ροής βρύσης Μήπως «καταπιέζετε» το νερό σας; Οι βρύσες εμφανίζουν σημαντική ποικιλία όγκου ροής, από 2 έως 25 λίτρα το λεπτό, αλλά σχεδόν ποτέ δεν χρειάζεστε περισσότερα από 10 λίτρα το λεπτό. Μπορείτε να το ελέγξετε με το να ανοίγετε την παροχή λιγότερο ή με το να μην αφήνετε τη βρύση να τρέχει τόσο πολύ. Ή μπορείτε να μειώσετε τον όγκο ροής τοποθετώντας βρύσες και ντους χαμηλής ροής, εγκαθιστώντας περιοριστές ροής στις βρύσες και στα ντους, ή μια βαλβίδα μείωσης πίεσης για να μειώσετε τη ροή ολόκληρου του συστήματος νερού. Σκεφτείτε το καλά κάθε φορά που ανοίγετε τη βρύση: απαιτείται πολλή ενέργεια για τη μετατροπή των λυμάτων σε πόσιμο νερό, και καλό θα ήταν να χρησιμοποιείτε μόνο την ποσότητα που χρειάζεστε πραγματικά. Θερμοκρασία νερού Είναι το νερό σας τόσο ζεστό που δεν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε; Εάν το νερό σας είναι υπερβολικά ζεστό, θα χρειαστεί να προσθέσετε κρύο νερό για να επιτύχετε την κατάλληλη θερμοκρασία. Μπορείτε όμως να μειώσετε τη θερμοκρασία ρυθμίζοντας τον θερμοστάτη του συστήματος θέρμανσης νερού. Όσο περιμένετε να ζεσταθεί το νερό, συγκεντρώστε το κρύο νερό που δεν χρησιμοποιήσατε σε μια κανάτα και χρησιμοποιήστε το για να πιείτε ή να ποτίσετε φυτά. Ακόμα και αν έχετε πετύχει τη σωστή θερμοκρασία νερού, είναι καλό να χρησιμοποιείτε το ζεστό νερό όσο πιο συνετά γίνεται, προκειμένου να εξοικονομήσετε όλη την ενέργεια που χρειάζεται για να θερμανθεί το νερό.

21 21 Είδη ρουχισμού Θα πείραζε πραγματικά τα ρούχα σας αν τα ξαναφορούσατε; Για λόγους υγιεινής, είναι καλό να πλένετε ρούχα όπως κάλτσες και εσώρουχα αφού τα φορέσετε μία φορά. Άλλα ρούχα όμως, όπως οι μπλούζες και τα παντελόνια, μπορούν να φορεθούν πολλές φορές πριν χρειαστεί να πλυθούν. Όσο πιο πολλές φορές φοράτε τα ρούχα σας μεταξύ των πλύσεων, τόσο περισσότερο νερό εξοικονομείτε. Απορρυπαντικό πλυντηρίου σε σκόνη Τι πιστεύουν τα ποτάμια για το απορρυπαντικό του πλυντηρίου σας; Το απορρυπαντικό που χρησιμοποιείτε για το πλύσιμο των ρούχων μοιραία καταλήγει στα ποτάμια και τις θάλασσες. Ορισμένα απορρυπαντικά περιέχουν ανόργανα στοιχεία όπως φωσφορικά άλατα, τα οποία προκαλούν ραγδαία ανάπτυξη των φυκιών, με αποτέλεσμα τη μόλυνση των υδάτων. Χρησιμοποιώντας λιγότερο απορρυπαντικό, μπορείτε να ελαττώσετε την ποσότητα των φωσφορικών αλάτων που καταλήγουν στο οικοσύστημα. Σκεφτείτε, επίσης, το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσετε οργανικά απορρυπαντικά: τα φυσικά τους συστατικά είναι πολύ πιο φιλικά προς τα υδάτινα οικοσυστήματα στα οποία καταλήγουν. Βρύση κουζίνας Κεράστε τα φυτά σας ένα ποτήρι νερό. Εάν βάλετε ένα ποτήρι νερό και δεν το πιείτε όλο, μην το πετάξετε. Χρησιμοποιήστε το για να ποτίσετε τα φυτά του σπιτιού σας. Θα σας ευχαριστήσουν για αυτή την κίνηση. Φλιτζάνι καφέ Πρέπει όντως να ξαναγεμίσετε τον βραστήρα σας; Μην αδειάζετε και ξαναγεμίζετε τον βραστήρα σας κάθε φορά που θέλετε να φτιάξετε ένα ζεστό ρόφημα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το νερό που είναι ήδη μέσα. Αν γεμίζετε τον βραστήρα και τις κατσαρόλες σας μόνο με το νερό που χρειάζεστε, βράζετε λιγότερο νερό και εξοικονομείτε ενέργεια.

22 22 Νεροχύτης Πλύντε τα πιάτα σας αλλά βοηθήστε και το περιβάλλον! Ένας τρόπος για να σταματήσετε να σπαταλάτε νερό είναι να ακολουθήσετε μια σειρά από μικρές συμβουλές. Για παράδειγμα, μην πλένετε τα πιάτα κάτω από τρεχούμενο νερό. Να θυμάστε ότι ο όγκος του νερού που βγαίνει από τη βρύση της κουζίνας μπορεί να είναι διαφέρει σημαντικά κάθε φορά από 2 έως 25 λίτρα το λεπτό επομένως, η θέση της λαβής της βρύσης και ο χρόνος που αφήνετε να τρέξει νερό από αυτή τη θέση επηρεάζει σημαντικά την ποσότητα του νερού που χρησιμοποιείτε. Η χρήση λεκάνης για το πλύσιμο των πιάτων ή το κλείσιμο του νεροχύτη με τάπα μπορεί να μειώσουν μέχρι και 50 % ή και περισσότερο την αλόγιστη χρήση νερού. Και, φυσικά, η χρήση ζεστού νερού σημαίνει κάτι παραπάνω από σπατάλη νερού θα εκπλαγείτε από το κόστος της ενέργειας που απαιτείται για να ζεσταθεί το νερό. Εάν το νερό είναι υπερβολικά ζεστό, ελέγξτε τον θερμοστάτη του μπόιλερ. Μπορεί απλώς να χρειάζεται να τον ρυθμίσετε. Πλυντήριο πιάτων Είναι το πλυντήριο πιάτων σας όσο αποτελεσματικό θα μπορούσε να είναι; Εάν επιλέξετε να χρησιμοποιείτε πλυντήριο πιάτων αντί να πλένετε τα πιάτα στο χέρι, αγοράστε μια συσκευή με αξιολόγηση υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας και χρησιμοποιείτε το οικονομικό πρόγραμμα όποτε αυτό είναι δυνατό. Το οικονομικό πρόγραμμα καταναλώνει αρκετά λιγότερο νερό από το κανονικό πρόγραμμα. Ξύστε τα υπολείμματα φαγητού από τα πιάτα και συγκεντρώστε τα σε ένα μπολ (και ανακυκλώστε ή κομποστοποιήστε το!) αλλά μην ξύνετε τα υπολείμματα φαγητού κάτω από τρεχούμενο νερό πριν τα βάλετε στο πλυντήριο πιάτων. Τα περισσότερα πλυντήρια πιάτων είναι αρκετά ισχυρά ώστε να καθαρίσουν τους λεκέδες χωρίς πρόπλυση. Και μην ξεχάσετε: να βάζετε το πλυντήριο σε λειτουργία μόνο αν είναι γεμάτο. Περιμένετε μέχρι να γεμίσει και μην το παρακάνετε με τη σκόνη πλυντηρίου ή τις ταμπλέτες. Αναλογιστείτε τις καταστροφικές συνέπειες των φωσφορικών αλάτων και της ανάπτυξης φυκιών στις θάλασσες και τα ποτάμια. Κλειδιά του αυτοκινήτου Θέλετε να μάθετε πώς να περιορίσετε τη χρήση νερού; Ενδεχομένως να νομίζετε ότι το να πλένετε το αυτοκίνητό σας στο σπίτι εξοικονομεί περισσότερο νερό από το πλυντήριο αυτοκινήτων, αλλά στην πραγματικότητα ισχύει το αντίθετο. Ένα οικονομικό αυτοματοποιημένο πλυντήριο αυτοκινήτων χρησιμοποιεί κατά βάση λιγότερο νερό ανά όχημα από το να πλένατε το ίδιο αυτοκίνητο στο σπίτι σας. Εάν παρόλα αυτά προτιμάτε να πλένετε το αυτοκίνητό σας στο σπίτι, αποφύγετε τη χρήση λάστιχου, καθώς εκτοξεύει νερό με ταχύτητα περίπου 18 λίτρων το λεπτό. Αντ' αυτού, χρησιμοποιήστε το νερό της βροχής που έχετε συλλέξει σε ένα κουβά. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για κάθε αυτοκίνητο. Να θυμάστε ότι τα αυτοκίνητα δεν χρειάζονται εβδομαδιαίο πλύσιμο. Στην πραγματικότητα, ορισμένα αυτοκίνητα πλένονται μόνο μία φορά τον χρόνο!

23 23 Φρούτα Είναι πολύ πιο «πράσινα» τα οργανικά φρούτα και λαχανικά; Τα οργανικά φρούτα και λαχανικά παράγονται με βιώσιμο τρόπο και δεν ραντίζονται με εντομοκτόνα και άλλες χημικές ουσίες. Αναπτύσσονται σε έδαφος, το οποίο δεν περιέχει παρασιτοκτόνα και κομπόστ που έχουν παραχθεί από τον άνθρωπο. Μπορεί να βρείτε ένα σαλιγκάρι στο μαρούλι σας, αυτό σημαίνει ότι είναι πιο φυσικό. Τα οργανικά φρούτα και λαχανικά εξοικονομούν και νερό, αφού δεν χρειάζεται να τα πλύνετε τόσο καλά όσο τα αντίστοιχα μη οργανικά. Και δεν θα βρείτε ποτέ κερί στο ξύσμα οργανικού λεμονιού! Παράθυρο Εκμεταλλευτείτε τις βροχερές μέρες στο έπακρο! Το πότισμα των φυτών με νερό της βρύσης είναι σπατάλη όταν μπορούμε να έχουμε νερό δωρεάν όλη τη χρονιά. Αφήστε λοιπόν τα φυτά σας σε χώρο που μπορούν να ποτιστούν από τη βροχή ή αφήστε κουβάδες σε σημεία που μπορούν να συλλέξουν το νερό της βροχής από τις στέγες ή τις υδρορροές. Ακόμα καλύτερα, γιατί να μην βάλετε έναν κουβά στην υδρορροή για να συλλέγετε αρκετό νερό και να το χρησιμοποιείτε για το πότισμα του κήπου και επίσης για το πλύσιμο της βεράντας; Τα φυτά σας προτιμούν να πίνουν βρόχινο νερό και θα σας ευγνωμονούν για αυτό! Λάμπα Ποια είναι η σχέση του νερού και της ενέργειας; Η παραγωγή ενέργειας απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού, κυρίως για την ψύξη των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αν και το νερό επιστρέφεται στα ποτάμια μετά τη χρήση, οι διαφορές θερμοκρασιών και ποσοτήτων μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες στο οικοσύστημα. Ακόμα και αν η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από υδροηλεκτρικές μονάδες, τα φράγματα διαταράσσουν τη συνέχεια των ποταμών, εμποδίζοντας τα ψάρια να προσεγγίσουν τις περιοχές ωοτοκίας. Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα εμπόδια μπορεί να οδηγήσουν στον θάνατο ολόκληρου του ποταμού.

24 24 Ντους Μήπως το ντους σας διαρκεί περισσότερο από το αγαπημένο σας τραγούδι; Κάθε μέρα χρησιμοποιούμε μεγάλη ποσότητα νερού στο σπίτι, αλλά πόση από αυτή χρειαζόμαστε πραγματικά; Το νερό δεν είναι ένας ανεξάντλητος φυσικός πόρος, ενώ ήδη πολλές περιοχές του πλανήτη, μεταξύ των οποίων και περιοχές της Ευρώπης, υποφέρουν από έλλειψη απαραίτητων αποθεμάτων νερού. Μπορείτε να συμβάλετε στη διατήρηση αυτού του πολύτιμου φυσικού πόρου. Τα πρωινά ντους αποτελούν μεγάλο μέρος του νερού που καταναλώνεται στην Ευρώπη, αλλά δεν είναι όλα αποτελεσματικά. Τα ντους υψηλής πίεσης, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν σε πέντε λεπτά περισσότερο νερό από όσο χωράει σε μια ολόκληρη μπανιέρα. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να κάνετε ντους με πιο αποδοτικό τρόπο. Για παράδειγμα, μπορείτε να κλείνετε τη βρύση, όση ώρα πλένεστε με σαμπουάν ή αφροντούς. Μπορείτε, μάλιστα, να μειώσετε και τον συνολικό χρόνο που συνήθως αφιερώνετε για να κάνετε ντους. Σκεφτείτε, λοιπόν, το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσετε έναν χρονομετρητή αυτόματης διακοπής της λειτουργίας της ντουσιέρας και να αντικαταστήσετε την ενσωματωμένη κεφαλή ή το τηλέφωνο της ντουσιέρας με κάποιο μοντέλο μικρότερης παροχής. Τουαλέτα Είναι η τουαλέτα σας πιο έξυπνη από όσο νομίζετε; Με τα καζανάκια διπλής ροής μπορείτε να απορρίψετε υγρά και χαρτιά απελευθερώνοντας νερό με χαμηλή πίεση, η οποία χρησιμοποιεί 70 % λιγότερο νερό σε σχέση με τη συνήθη επιλογή υψηλής πίεσης. Εάν δεν διαθέτετε καζανάκι διπλής ροής, είναι εύκολο και φθηνό να εγκατασταθεί και λειτουργεί σχεδόν σε όλες τις τυπικές τουαλέτες. Νιπτήρας Μήπως με το να αφήνετε τη βρύση να τρέχει, χαραμίζετε το νερό; Κάνετε περίπου δύο λεπτά για να βουρτσίσετε τα δόντια σας, αλλά σπαταλάτε νερό αν αφήσετε τη βρύση να τρέχει συνέχεια όσο τα βουρτσίζετε. Ανοίξτε τη βρύση μόνο όταν χρειαστεί να ξεπλύνετε την οδοντόβουρτσά σας. Το ίδιο ισχύει και για το ξύρισμα. Γεμίστε τον νιπτήρα με νερό μέχρι τη μέση όταν ξεκινάτε το ξύρισμα, αλλά μην αφήσετε τη βρύση να τρέχει συνέχεια.