Ποινικές προεκτάσεις στην υπόθεση της Χρ. Γιωρκάτζη

Transcript

1 01- KATHI 2-11_KATHI NEW 01/11/14 00:39 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 317 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Ενισχυμένη) ΣHMEPA ΡΩΣΟΣ ΠΡΕΣΒΕΥΤΗΣ Αποτυχημένη η αμερικανική συνταγή «Φαίνεται ότι οι Αμερικανοί κόβουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται», υποστηρίζει ο πρεσβευτής της Ρωσίας στη Λευκωσία, Στάνισλαβ Οσάτσκι. «Η επιβολή των αμερικανικών συνταγών δεν φέρνει επιθυμητά αποτελέσματα, δεν οδηγεί στην επίλυση των προβλημάτων και τη διευθέτηση των διαφορών και συγκρούσεων αλλά αντίθετα στην κλιμάκωσή τους», υποδεικνύει ο Ρώσος διπλωμάτης. Σελ. 13 ΔΡ ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ με επιληψία στην Κύπρο Ο καθηγητής Σάββας Παπακώστας, Ανώτερος νευρολόγος επιληπτολόγος στο Ινστιτούτο Νευρολογίας αναφέρει στην «Κ» πως Κύπριοι υποφέρουν σήμερα από επιληψία και ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς, γύρω στις 2.500, παρουσιάζει τη λεγόμενη φαρμακοανθεκτική μορφή της νόσου. Σελ. 14 ΕΠΙΣΤΗΜΗ Σωτήριες οσμές για τον άνθρωπο Η λειτουργία της όσφρησης δεν αφορά μόνο τη μύτη, αλλά ολόκληρο το σώμα, το ήπαρ, την καρδιά, ακόμα και τα σπερματοζωάρια. Τεράστια η σημασία που έχουν οι οσφρητικοί υποδοχείς, οι οποίοι υπάρχουν όχι μόνο στη μύτη, αλλά σχεδόν σε κάθε ανθρώπινο όργανο. Ζωή, σελ. 7 Ποινικές προεκτάσεις στην υπόθεση της Χρ. Γιωρκάτζη Από την προεδρική παρέμβαση προκύπτει ενδεχομένως θέμα πλαστογραφίας Βουλευτές αλλά και ειδικοί του ποινικού δικαίου εκτιμούν ότι από την καταγγελτική και παρέμβαση καταπέλτη του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη διά της γραπτής ανακοίνωσης που εξέδωσε την Ελεγχόμενο τέλος για ΚΑ Σενάρια και αντιδράσεις Ο επικεφαλής του Τμήματος Κρατικών Ενισχύσεων της Κομισιόν διεμήνυσε σε ομάδα νομικών των Κυπριακών Αερογραμμών ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού βλέπει θετικά το κλείσιμο της εταιρείας και την ταυτόχρονη δημιουργία νέας, απαλλαγμένης από τα βαρίδια του παρελθόντος. Τρεις από τις επτά εταιρείες αποκλείστηκαν από την τελική φάση επιλογής επενδυτή, ενώ καταγγελίες έφθασαν στην Κομισιόν. Σελ. 12 Σε τεντωμένο σχοινί Ισραήλ-Παλαιστίνη Καταγγελίες Αμπάς Το ιστορικό τέμενος, που βρίσκεται στην καρδιά της παλαιάς πόλης της Ιερουσαλήμ, βρέθηκε για μία ακόμη φορά στο επίκεντρο της ισραηλοπαλαιστινιακής σύρραξης αυτή την εβδομάδα, όταν Παλαιστίνιος αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον ραββίνο Γιούντα Γκλικ. Σελ. 22 Παρασκευή σχετικά με τη διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη και τα όσα αποκαλύφθηκαν για το συμβόλαιο εργασίας της, προκύπτουν και ποινικά ζητήματα. Βουλευτές μέλη της Επιτροπής Θεσμών έθεσαν στην «Κ» την ανάγκη όπως ο γενικός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης επιληφθεί του θέματος άμεσα, προς διαφύλαξη του ήδη τρωθέντος κύρους της Κεντρικής Τράπεζας. Σελ. 4 Ελληνικά σχέδια μετά το Μνημόνιο Τι θα γίνει με την τελευταία δόση και ποιο θα είναι το μέλλον «Με τους Ευρωπαίους θα τα βρούμε με κάποιο τρόπο. Το ΔΝΤ είναι το πρόβλημα», λέει αξιωματούχος που γνωρίζει με κάθε λεπτομέρεια το πλέγμα των σχέσεων με τους δανειστές και τις εξελίξεις των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και τη μεταμνημονιακή εποχή. Το τελευταίο Οικονομία Η Αμφίπολη συνεχίζει να συναρπάζει ΦΟΒΟΙ για νέα παρατεταμένη εποπτική αστάθεια που να μοιάζει με την Οδύσσεια της παραίτησης Δημητριάδη. Οικονομική, σελ. 3 Αν και το μεγάλο μυστικό της Αμφίπολης φαίνεται να σφραγίστηκε μαζί με όσα πήραν μαζί τους οι τυμβωρύχοι, εντούτοις ακόμα και αν δεν αποκαλυφθεί ο «ένοικος» του τάφου ή αυτός που έδωσε την εντολή για την κατασκευή του, το λαμπρό μνημείο, που δεν παύει να μας εντυπωσιάζει, αποτελεί ένα λαμπρό αριστουργηματικό εύρημα. Σελ. 18 διάστημα το ενδιαφέρον έχει στραφεί στις διαβουλεύσεις με την Ευρωζώνη για το τι ακριβώς θα γίνει μετά τη λήξη του ευρωπαϊκού προγράμματος, στο τέλος του έτους. Τι σχεδιάζει η ελληνική κυβέρνηση για την επόμενη μέρα και γιατί πιστεύει πως θα τα βρει με τους Ευρωπαίους. Σελ. 20 Παρουσιάστηκαν οι «Ηγέτες» AΠΕ Η «Κ» παρουσίασε την περασμένη Πέμπτη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο το νέο εκδοτικό της εγχείρημα, τη σειρά βιβλίων «Ηγέτες», που θα προσφέρει από αυτή την Κυριακή στους αναγνώστες της και περιλαμβάνει μία σειρά δέκα πολυτελών τόμων μέσα από τους οποίους σκιαγραφούνται δέκα κορυφαίες ιστορικές φυσιογνωμίες του Ελληνισμού. Σελ. 14 EYAΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ Κοινό πλάνο αντίδρασης Ελλάδας-Κύπρου Κύπρος και Ελλάδα διαθέτουν κοινό σχέδιο αντίδρασης για αντιμετώπιση των τουρκικών προκλήσεων διαβεβαιώνει ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος. Σε συνέντευξη στην «Κ» καθιστά σαφές ότι οι τουρκικές προκλήσεις δεν θα τερματίσουν τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. «Δεν μπορεί να γίνει δεκτό ένα πάγωμα, μια αναστολή της άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας» ξεκαθαρίζει ο κ. Βενιζέλος, επικρίνοντας τη διεθνή κοινότητα για μισόλογα έναντι της Τουρκίας. Σελ. 6 AMETAKINHTOΣ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Συνομιλίες μόνο χωρίς Μπαρμπαρός Δεν υπάρχει περίπτωση να επιστρέψει στις συνομιλίες όσο παραμένει σε ισχύ η τουρκική Navtex, ξεκαθαρίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Οι προσπάθειες να πειστεί η Άγκυρα να αποσύρει την οδηγία και το Μπαρμπαρός δεν έχουν μέχρι τώρα αποτέλεσμα. Σελ. 5 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ Σωσίβιο Μπάιντεν ζητεί η Λευκωσία Καθοριστικό κρίνεται το επικείμενο τετ α τετ του Αμερικανού αντιπροέδρου με τον Ερντογάν στην Άγκυρα. Ο Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε να παρέμβει προς την πλευρά της Άγκυρας αλλά το σκηνικό στο μέτωπο κατά του ISIS και η διγλωσσία στην Ουάσιγκτον δεν επιτρέπει αισιοδοξία. Σελ. 7 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Ηγέτες κι επιλογές Τρίτος στη σειρά διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας βρίσκεται στο κέντρο του κυκλώνα, έχοντας διαμορφώσει τέτοιες σχέσεις με την πολιτική ηγεσία, που η συνύπαρξή τους είναι αδύνατη. Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη έχει θέσει τον εαυτό της σε μια εξαιρετικά δύσκολη θέση, από την οποία θα είναι πλέον αδύνατον να υπηρετήσει τα συμφέροντα του τόπου. Ως εκ τούτου, το εθνικό συμφέρον επιτάσσει την ομαλή αποχώρησή της από την Κεντρική Τράπεζα. Από την άλλη, όμως, και το Προεδρικό φέρει σημαντικό μέρος της ευθύνης, κι όχι μόνο, διότι δεν έλεγξαν το συμβόλαιο, όταν αυτό τους επιστράφηκε. Η επιλογή προσώπων στους διορισμούς, όπως αποδεικνύεται, δεν αποτελεί ένα από τα πλεονεκτήματα του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός πλέον στις επιλογές του, αφού οι συνθήκες δεν επιτρέπουν την πολυτέλεια του λάθους. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ K SPORTS Γνωρίστε τον άνθρωπο πίσω από τον φιλόσοφο. Δεύτερος τόμος: Αριστοτέλης Ζωή, σελ. 8 ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ «Κ» ΓΗΠΕΔΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΣ Περιμένοντας την κυβέρνηση O Χρ. Ζαβός φέρνει στο προσκήνιο όλες τις διεργασίες που γίνονται και θα ακολουθήσουν για να λυθεί το γηπεδικό πρόβλημα της πόλης. ΟΜΟΝΟΙΑ Κρίσιμο ρόλο παίζει το σκάουτινγκ Ο Γιωργαλλίδης ήξερε ακριβώς που να εκτιναχθεί όταν κέρδισε πέναλτι η Δόξα, κάτι που οφείλεται στη μελέτη και προετοιμασία από το τμήμα σκάουτινγκ. ΑΠΟΕΛ Το νέο αίμα στην ομάδα Οι γαλαζοκίτρινοι βγαίνουν κερδισμένοι από την ικανότητα του Γ. Δώνη να δίνει ευκαιρίες στους νεαρούς και να αναδεικνύει νέους ποδοσφαιριστές. ΑΝΟΡΘΩΣΗ «Ο ασθενής αναρρώνει» Οι βάσεις για το κτίσιμο καλής ομάδας και η οικονομική περισυλλογή είναι το ζητούμενο της φετινής «Κυρίας». Οι αλήθειες πίσω από την εικόνα της ομάδας.

2 02-KATHI NEW.qxp_Master_cy 11/1/14 12:34 AM Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 2 Nοεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Τι πταίει για τη Γιωρκάτζη; Η παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας στο ζήτημα Χρυστάλλας Γιωρκάτζη ήρθε πολύ αργοπορημένα κι αφού το όλο ζήτημα ενέπλεξε απευθείας και τον ίδιο, ενώ μείζονος σημασίας θέμα υπήρχε ευθύς όταν το θέσαμε ως εφημερίδα στις 7/9/2014 και έπρεπε να υπάρξει από τότε προεδρική παρέμβαση. Την επόμενη μέρα ο γ. εισαγγελέας στην απάντησή του προς την «Κ» σημείωνε: «Η Νομική Υπηρεσία γνώριζε εξ αρχής ότι ο Δικηγόρος κ. Α. Γιωρκάτζης είχε αναλάβει τη νομική εκπροσώπηση του κ. Α. Βγενόπουλου σε συγκεκριμένες νομικές διαδικασίες και υπάρχει επί τούτου και σχετική αλληλογραφία. Το γεγονός ότι ο κ. Α. Γιωρκάτζης είναι ο εν διαστάσει σύζυγος της κας Χρ. Γιωρκάτζη ήταν επίσης γνωστό στη Νομική Υπηρεσία και σε εμένα προσωπικά. Το γεγονός ότι η θυγατέρα της κας Γιωρκάτζη αποχώρησε από δικηγορικό οίκο στον οποίο εργοδοτείτο στη Λευκωσία για να εργαστεί στη δικηγορική εταιρεία του πατέρα της κ. Α. Γιωρκάτζη στη Λεμεσό, προτού η κα Χρ. Γιωρκάτζη διοριστεί Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, μου το ανάφερε η ίδια η κα Γιωρκάτζη πριν από μερικούς μήνες» Κι όμως και πάλι δεν υπήρξε προεδρική παρέμβαση. Στη δήλωσή του της περασμένης Παρασκευής ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπογραμμίζει: «Θλίβομαι ακόμη να παρατηρήσω ότι πέραν της εν λόγω παραλείψεως ουδέποτε και με οποιονδήποτε τρόπο, η κα Γιωρκάτζη μου γνωστοποίησε ότι η θυγατέρα της εργοδοτείτο στο δικηγορικό γραφείο του πρώην συζύγου της, αλλά το χείριστο, ότι το εν λόγω γραφείο εκπροσωπούσε νομικά τον πρώην Πρόεδρο της Λαϊκής Τράπεζας κ. Ανδρέα Βγενόπουλο. Θλίψη, όμως, μου προκαλούν και οι αναφορές της κας Γιωρκάτζη ότι τάχα, μετά τη δημοσιοποίηση των σχέσεων του πρώην συζύγου και της θυγατέρας της με τον κ. Βγενόπουλο, συζήτησε το θέμα μαζί μου και ότι τάχα της είπα ότι είχα γνώση από πού προέρχονται οι κατηγορίες που εκτοξεύονται εναντίον της». Αν κ. Πρόεδρε εσείς δεν είχατε, για οποιονδήποτε λόγο, πάρει πρέφα το ζήτημα του ασυμβίβαστου, θα έπρεπε να σας το είχαν υποδείξει οι συνεργάτες σας, που όπως λέτε δεν κοίταξαν ούτε το συμβόλαιο της κ. Γιωρκάτζη πριν το υπογράψετε, αφού είχε προηγηθεί μάλιστα ένα θρίλερ καταδίωξης του προηγούμενου διοικητή! Εδώ ακριβώς έγκειται το μέγα πρόβλημα. Οι ηγέτες αυτού του τόπου όταν ανέρχονται στο ύπατο αξίωμα, και επειδή δεν υπάρχει πια ο Τ/κ αντιπρόεδρος ή βοηθός διοικητής ή εισαγγελέας ως αντίπαλο δέος, και μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε χωρίς οποιαδήποτε αναστολή, εφευρίσκετε «νόμιμες οδούς» για να διαφεύγετε. Στην περίπτωση της ΚΤΚ δώσετε ευρώ στον Πανίκο Δημητριάδη να φύγει για να διορίσετε την κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, όταν πολλοί σας προειδοποιούσαν ότι δεν έχει ό,τι χρειάζεται ένας διοικητής για να κυβερνήσει την ΚΤΚ. Θεωρήσατε προφανώς ότι άμα τα κατάφερε ο Χριστόδουλος που ήταν δάσκαλος, δεν θα τα καταφέρει η Χρυστάλλα; Ξεχάσατε ότι επί Χριστόδουλου δεν ήμασταν στην Ευρωζώνη και δεν χρειαζόταν να δίνουμε αναφορά κανενός ούτε να παρακάθεται ο Διοικητής στο Συμβούλιο Κυβερνητών στη Φραγκφούρτη. Τώρα και οπώρας συνελήφθη να κλέπτει η δική σας, κατά πως εσείς αποκαλύψατε, και ο τόπος για άλλη μια φορά αναζητά εν μέσω κρίσης αξιόπιστο διοικητή. Θα τον έχουμε μάλλον όταν θα έχουμε και αξιόπιστους ηγέτες... paraschosa@kathimerini.com.cy Ένας πατέρας ζήτησε από τον Αρίστιππο να διδάξει τον γιο του. Ο φιλόσοφος ζήτησε ως αμοιβή 500 δραχμές. Ο πατέρας θεώρησε υπερβολικό το ποσό. «Με τόσα θα μπορούσα να αγοράσω ένα ζώο». «ΟΚ» είπε ήρεμα ο Αρίστιππος. «Αγόρασε κι έτσι θα έχεις δύο». Πάντα ήθελα να ξεφύγω από αυτή την απάντηση, όταν την άκουσα με περίπου τα ίδια λόγια πριν από χρόνια, από ένα Ηγέτη της δικής μου Καθημερινότητας, ο οποίος μου πιπίλιζε το μυαλό με τους Ηγέτες της εποχής του. Το ότι σήμερα κυκλοφορεί με την Καθημερινή η σειρά Ηγέτες, μιλάει από μόνο του αρκεί να έχεις αυτιά να το ακούσεις και μάτια να το διαβάσεις. Όχι να το επεξεργαστείς οπτικά, να το ξεφυλλίσεις, αλλά να το διαβάσεις και να δεις πως η εποχή τους δεν είχε διαφορές από τη δική σου, ω ηγέτη του σήμερα, δεν είχε καμία διαφορά στην πραγματικότητα. Δεν θα μπω με λόγια μεγάλα στη μεγάλη σου περιοχή για να σε πείσω ή να σου αποδείξω ότι έχω δίκιο. Δεν με νοιάζει αν νομίζεις ότι έχω δίκιο ή άδικο. Αυτό που με νοιάζει είναι η δική σου μετουσίωση σε ηγέτη και όχι απλά σε πολιτικό. Είναι αλήθεια πως η σειρά μοιάζει να αναφέρεται σε εκείνους που διάγουν τον βίο τους μέσα στην πολιτική. Δεν είναι έτσι όμως. Οι Ηγέτες βρίσκονται παντού γύρω μας, έχουν πρακτική εφαρμογή σε κάθε μικρή ή μεγάλη απόφαση στους χώρους εργασίας και στην κοινωνία. Της κοινωνίας όμως ηγούνται οι επαγγελματίες της πολιτικής ή οι πολιτικοί κατ επάγγελμα. Των οποίων οι συμπεριφορές και οι αποφάσεις, το φέρεσθαι και το γίγνεσθαι, επηρεάζουν την κοινωνία προς τα κάτω. Ένα από τα βασικά ελαττώματα του σημερινού πολιτικού στην Κύπρο λοιπόν, είναι ότι φύσει και θέσει θέλει να κατακτήσει την εξουσία εφόσον η εξουσία είναι προσωποκεντρική μέσα σε κομματικά πλαίσια. Το πρόσωπο λοιπόν θέλει να γίνει ηγέτης. Σήμερα δεν είναι, μπορεί να γίνει; Η συζήτηση για το αν υπάρχουν Ηγέτες στην κυπριακή πολιτική είναι μεγάλη, όπως ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ/ Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ Στην Κύπρο ζουν Ηγέτες; «Τριγύρω ηγέτες στη μέση κενό». εξίσου μεγάλη είναι και η πολιτική μας σκηνή για μια τόσο μικρή χώρα, όπως μεγάλο είναι και το χάσμα συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων αλλά όχι ελέω της απουσίας ηγέτη που θα συνενώσει τον πολιτικό κόσμο. Το χάσμα οφείλεται στο ότι ο καθένας θέλει να είναι ηγέτης στο κόμμα του, στον πολιτικό του χώρο και μετά στην κοινωνία. Με άλλα λόγια, είμαστε εγωιστές. Είτε γιατί νομίζουμε ότι το κόμμα μας ανήκει, είτε γιατί μέσα από το κόμμα νομίζουμε ότι η εξουσία μας ανήκει, είτε γιατί μέσα από την εξουσία έχουμε τη λανθάνουσα εντύπωση πως η κοινωνία μας ανήκει. Μια σύνοδος του Εθνικού μας Συμβουλίου δεν είναι μια σύνοδος ηγετών αλλά μια σπασμένη φρυγανιά σε κομμάτια που ο καθένας θέλει να υπερασπιστεί παίρνοντας από τον διπλανό του. Διαφωνίες στην πολιτική υπάρχουν και πάντα θα υπάρχουν αλλά η σοφία βρίσκεται στη συμφωνία με τον πολιτικό σου αντίπαλο, με στόχο το καλό της κοινωνίας. Αυτά, είναι λόγια θα μου πεις. Όλα είναι λόγια θα σας πω. Και οι υπό συζήτηση Ηγέτες και μίλησαν αλλά και έπραξαν εξού και υποστηρίζω ότι τους Ηγέτες πρέπει να διαβάσεις και όχι να τους φυλλομετρήσεις ή να τους στολίσεις εμφατικά στη βιβλιοθήκη σου. Θεωρώ αναγκαίο λοιπόν να γίνει η συζήτηση για το αν υπάρχουν σήμερα Ηγέτες ή όχι, μέσα από συνέδρια και συζητήσεις που μόνο χαμένος χρόνος δεν θα είναι. Μην μπείτε στην ατραπό ότι η κοινωνία έχει άλλα προβλήματα που πρέπει να λυθούν, πως οι Τούρκοι παραμονεύουν και πως πληρώνουμε ακριβά το γάλα. Όλα από την Ηγεσία ξεκινάνε, και αν είχαμε κάνει ανάλογες συζητήσεις για το παρελθόν, σήμερα θα μετρούσαμε τα κέρδη τους. Πώς, θα ρωτήσεις; Θα έκαναν στροφή ή θα έβαζαν τρικλοποδιά στον εαυτό τους οι εκάστοτε ηγήτορες της Κύπρου για να γίνουν Ηγέτες; Αν είχαμε κάνει τις συζητήσεις αυτές και αν η κοινωνία δεν είχε ανάγκη τον εύκολο πλουτισμό και τη faux ευμάρεια αλλά να βγάλει η ίδια τα μέσα έξω της και να ζητήσει από τους πολιτικούς να κάνουν το ίδιο, σήμερα δεν θα φτάναμε να ξεστομίζουμε ότι όλοι «στην Κύπρο ζούμε». Ίσως σήμερα, να μη βγάζαμε τα μέσα έξω της τσέπης μας για να αποδείξουμε ότι δεν έχουμε μια, όταν και ηγετικά/πνευματικά/ κοινωνικά χωλαίνουμε. Να γιατί πρέπει να διαβάσουν όλοι τους Ηγέτες. Γιατί πλέον, με την οικονομία να μας ορίζει σαν σύστημα ορατό μα και αόρατο, η κρίση «γέννησε» Ηγέτες σε γειτονιές, γεννώντας συστήματα αλληλοϋποστήριξης και έμπρακτης συμπαράστασης. Αυτοί οι Ηγέτες που πάλεψαν με παντοπωλεία, κοινωνικά ιατρεία κτλ., είναι εκείνοι πλέον που από κάτω προς τα πάνω πρέπει να ζητήσουν την αλλαγή, που πρέπει να ζητήσουν από τους πολιτικούς να γίνουν Ηγέτες. Να γίνει μια συζήτηση απλή στο κάτω-κάτω. Δεν είναι εύκολο όταν οι πολιτικοί δρουν σαν ατομιστές ποδοσφαιριστές: Κάνουν μία και δύο και τρεις ντρίμπλες παραπάνω για να βάλουν εκείνοι το γκολ και να πάρουν ατομικά τη δόξα να κλέψουν την εντύπωση χωρίς να μοιράζουν πάσες και να βλέπουν γήπεδο Αυτό δεν είναι ηγεσία, είναι ο σώζων εαυτόν σωθήτω ή αυτό που τόσο μίζερα καλείται «μικροπολιτικό όφελος». Όταν έρχονται λοιπόν 10 άνθρωποι σε 10 τόμους και σου δείχνουν την πολιτική μέσα από την κοινωνία, την κοινωνία μέσα από τη ζωή τους, και δεν θέλεις να μιλήσεις γι αυτό, δεν θέλεις να συζητήσεις, σημαίνει ότι δεν θέλεις να αλλάξεις και θέλεις να συνεχίσεις απλά να παπαγαλίζεις ότι «στην Κύπρο ζούμε». Την Κύπρο που ζούμε όμως μπορούμε να την κάνουμε καλύτερη και οι Ηγέτες, δείχνουν το πώς θα γίνει το πρώτο βήμα για να ζήσουν Ηγέτες στην Κύπρο. tsikalasm@sppmedia.com ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Με άριστα το 10 EΝΩΝΟΥΜΕ ΔΥΝAΜΕΙΣ / Γράφει Ο Δεν διόρισα ένα πλάσμα και να μου βγει... #chrystalla #klerides #antoniou #allstars 1Στους μανδαρίνους. Άφησε ο Νίκαρος τον Κοντό με τη γραβάτα να ετοιμάσει το συμβόλαιο με τη Γιωρκάτζη και τον έκανε γιο-γιο η επαναστάτρια του κουπεπιού και μαζί ρεζίλι όλη τη Healthy προεδρία. 2Στην Pasionaria. «Δεν θα περάσουν» βροντοφώναξε στη Βουλή η επαναστάτρια του κουπεπιού Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Λίγα λεπτά μετά πέρασε από πάνω της ο not_so_healthy Πρόεδρός μας. 3Στον Κληρίδη. Τελικά μπορεί να μην προλαβαίνει να κινήσει τις διαδικασίες για το σκάνδαλο της οικονομίας, αλλά προλαβαίνει να στέλνει επιστολές εκφοβισμού σε βουλευτές, που τόλμησαν να αμφισβητήσουν τη σοφία του στην υπόθεση Γιωρκάτζη. 4Στο ΡΙΚ. Να πει κάποιος στον κύριο Τρυφωνίδη, μέλος του Δ.Σ. του ΡΙΚ και φίλου της επαναστάτριας του κουπεπιού, πως το ίδρυμα δεν είναι η κουζίνα της κυρίας Χρυστάλλας. 5Στο δάνειο. Αν υποψιαστώ πως στην Επιτροπή Ελέγχου των ΣΠΕ Τελικά δεν είναι γάτα... την περίοδο που δόθηκε το δάνειο 2 εκατ. στον σύζυγο Γιωρκάτζη ήταν ο Άντης Τρυφωνίδης μαζί με τη Χρυστάλλα Αν υποψιαστώ λέω 6Στον Νικόλα. Νικόλα, μπράβο, αν ισχύει το θέμα που θέτεις με τη διασύνδεση του δικηγορικού Αναστασιάδη με την Τράπεζα Κύπρου. Για να γίνεις πιστευτός όμως πρέπει να πεις ένα συγγνώμη για τη σχέση σου και του πατέρα σου ως δικηγόρων της Λαϊκής, ενώ ο μακαρίτης ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας. 7Στην ευημερία. Επειδή η Χρυστάλλα υπερτερούσε σε ακαδημαϊκά προσόντα του Πανίκου και του Ορφανίδη, ζήτησε και πήρε αύξηση σε σχέση με τις απολαβές των πανεπιστημιακών πρώην διοικητών. Έτσι κι αλλιώς ζούμε σε καιρούς ανάπτυξης και ευημερίας. Από την άλλη πώς να φτάσουν τη Χρυστάλλα οι EPA ευρώ που λάμβαναν οι προκάτοχοι της. Ακόμη ένα έργο του Κοντού με τη γραβάτα; 8Στους λίγους. Όταν η «Κ» ξεκινούσε τις αποκαλύψεις για τη Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, λίγοι έως ελάχιστοι ήταν αυτοί που τόλμησαν να ζητήσουν εξηγήσεις από το μέχρι πρότινος «ιερό δισκοπότηρο» των Αβέρωφ, Αναστασιάδη, ΑΚΕΛ, Πολίτη, Φιλελεύθερου και Αντ1. Θεμιστοκλέους, Τορναρίτης, Δαμιανού, respect. 9Στα όρνεα. Τώρα βέβαια που τα όρνεα είδαν το κουπέπι να ξετυλίγεται ξεφτιλισμένο έπεσαν όλοι να φάνε τη γέμιση. Στον not_so_healthy. Αν προεδράρα σε εξαπάτησε όπως 10 λες και σε χρησιμοποίησε, δεν σε ενημέρωσε για την οικογενειακή σχέση με Βγενόπουλο, και σου έκρυψε τις αλλαγές στο συμβόλαιο της, μία είναι η οδός. Ποινική ανάκριση. Τα λοιπά είναι άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Διευθυντής Σύνταξης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-ADV COOP_Master_cy 31/10/14 19:31 Page 1

4 04-ΤΟ ΘΕΜΑ_Master_cy 01/11/14 00:41 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟ ΘΕΜΑ Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 Στον Εισαγγελέα η μπάλα για Γιωρκάτζη Από την προεδρική παρέμβαση προκύπτουν ενδεχομένως και ποινικά ζητήματα, όπως η πλαστογραφία εκτιμούν βουλευτές Γράφουν ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΜΑΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ To ζήτημα τάξης, ασυμβίβαστου και νεποτισμού που η «Κ» έθεσε για τη διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, από τις 7 Σεπτεμβρίου, αν και αρχικά αντιμετωπίσθηκε, με περιφρόνηση από την ίδια, με επιφύλαξη από τα πολιτικά κόμματα και διά της σιωπής από τα άλλα ΜΜΕ, πήρε πλέον διαστάσεις μείζονος πολιτειακού ανομήματος, καθώς η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη βρέθηκε την Παρασκευή σε ρήξη με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μετά από όσα η ίδια είπε το πρωί της <<<<<< Ο νομικός σύμβουλος της Κεντρικής Τράπεζας, όταν ερωτήθηκε από το Προεδρικό, διέψευσε ότι είδε το συμβόλαιο της διοικήτριας της ΚΤΚ, μετά που το τροποποίησε η ίδια και πριν υπογραφεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. ίδιας μέρας στην Επιτροπή Θεσμών της Βουλής, ενώπιον της οποίας συζητείται στην ουσία το θέμα που η «Κ» έθεσε πριν από δύο μήνες, περί ασυμβίβαστου για τη διοικήτρια τη στιγμή που το δικηγορικό Γραφείο «Αντρέας Γιωρκάτζης ΔΕΠΕ», του εν διαστάσει συζύγου της Χρ. Γιωρκάτζη και της θυγατέρας αμφοτέρων, Μαριάννας Γιωρκάτζη, εκπροσωπεί στα δικαστήρια τη MIG και τον Ανδρέα Βγενόπουλο. Όταν της έδινε την πράξη διορισμού της ως διοικήτριας της ΚΤΚ, στις 10 Απριλίου 2014, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν γνώριζε, όπως επισημαίνει στην ανακοίνωσή του, ότι η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη την είχε τροποποιήσει χωρίς να το γνωρίζει το Προεδρικό. Τα δύο συμβόλαια Όροι υπηρεσίας του Αθανάσιου Ορφανίδη και του Πανίκου Δημητριάδη όπως αναγράφονται στις Πράξεις διορισμού τους. 7. Η υπηρεσία του Διοικητή θα είναι σε βάση πλήρους απασχόλησης, όπως ορίζεται στο εδάφιο (1) του άρθρου 19 του Νόμου. Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του, ο Διοικητής δε θα δικαιούται να απασχολείται άμεσα ή έμμεσα, ή να έχει οποιοδήποτε συμφέρον είτε άμεσα είτε έμμεσα είτε ο ίδιος είτε η σύζυγος του είτε οποιοδήποτε πρόσωπο με το οποίο έχει συγγενικό δεσμό εξ αίματος η εξ αγχιστείας μέχρι και του πρώτου βαθμού, σε οποιαδήποτε τραπεζική η χρηματοπιστωτική, εμπορική, βιομηχανική, γεωργική η άλλη επιχείρηση κατά τρόπο που να είναι ασυμβίβαστο με τα καθήκοντα του Διοικητή, ούτε να δέχεται αμοιβή ή οποιοδήποτε άλλο αντάλλαγμα για οποιαδήποτε άλλη εργασία ή απασχόληση πέρα από τα καθήκοντα του ως Διοικητή. Όροι υπηρεσίας της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη όπως αναγράφονται στην Πράξη διορισμού της. 7. Ο Διοικητής οφείλει κατά τη διάρκεια της θητείας του να αφιερώνει ολόκληρο το χρόνο του αποκλειστικά στην υπηρεσία της Τράπεζας και να μην ασχολείται με οποιαδήποτε άλλη εργασία, επάγγελμα ή επιχείρηση. Ο Διοικητής δεν δύναται να αναλάβει στη Δημοκρατία οποιαδήποτε θέση ή να αποκτήσει συμφέρον σε οποιοδήποτε αδειοδοτημένο πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοοικονομικό ίδρυμα ή θυγατρική αυτών που λειτουργεί στη Δημοκρατία ή που ελέγχεται από οργανισμό που λειτουργεί στη Δημοκρατία και που βρίσκεται κάτω από την εποπτεία της Τράπεζας ή να δεχθεί οποιαδήποτε αντιμισθία από αυτούς για δύο έτη μετά τον τερματισμό του διορισμού του». Η φωτιά και η πυρκαγιά Οι πρώτες σπίθες της φωτιάς που προκάλεσε μετέπειτα την πυρκαγιά στο Προεδρικό, άναψαν το πρωί της Παρασκευής στην Επιτροπή Θεσμών και όταν ιδιαίτερα οι δύο βουλευτές του κυβερνώντος ΔΗΣΥ, Α. Κυπριανού και Α. Θεμιστοκλέους επέμεναν να μάθουν κατά πόσον η Χρ. Γιωρκάτζη είχε ενημερώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη σχέση της κόρης της με το γραφείο που εκπροσωπούσε τον Α. Βγενόπουλο. Η απάντηση της κ. Γιωρκάτζη ήταν καταφατική αλλά αρνήθηκε για την ακριβή στιχομυθία, ωστόσο, ανέφερε χαρακτηριστικά «για να βρίσκομαι εδώ που βρίσκομαι» εξυπακούεται πως ήταν υπό την έγκριση του Προέδρου. Ωστόσο, μετά από αρκετές πιέσεις ανέφερε πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της επεσήμανε πως γνωρίζει ποιοι βάλλουν εναντίον της. O Πρόεδρος Αναστασιάδης όμως, όταν ήρθαν στην αντίληψη του όσα ελέχθησαν στην Επ. Θεσμών από τη Χρ. Γιωρκάτζη έγινε έξω φρενών, όπως σημειώνουν πηγές της «Κ», εξού και στην απάντηση του υπογραμμίζει σχετικά: «ουδέποτε και με οποιονδήποτε τρόπο, η κ. Γιωρκάτζη μου γνωστοποίησε ότι η θυγατέρα της εργοδοτείτο στο δικηγορικό γραφείο του πρώην συζύγου της, αλλά το χείριστο, ότι το εν λόγω γραφείο εκπροσωπούσε νομικά τον πρώην Πρόεδρο της Λαϊκής Τράπεζας κ. Ανδρέα Βγενόπουλο. Θλίψη, όμως, μου προκαλούν και οι αναφορές της κ. Γιωρκάτζη ότι τάχα, μετά τη δημοσιοποίηση των σχέσεων του πρώην συζύγου και της θυγατέρας της με τον κ. Βγενόπουλο, συζήτησε το θέμα μαζί μου και ότι τάχα της είπα ότι είχα γνώση από πού προέρχονται οι κατηγορίες που εκτοξεύονται εναντίον της. Είμαι υποχρεωμένος να κάνω ξεκάθαρο πως δεν είμαι διατεθειμένος να ανεχθώ οποιονδήποτε να επικαλείται το όνομά μου ή να δώσω κάλυψη σε οποιονδήποτε, ο οποίος καταχρώμενος της εμπιστοσύνης που επέδειξα στο πρόσωπό του να με επικαλείται προκειμένου να αποφύγει των εκ της κείμενης νομοθεσίας υποχρεώσεών του». Χάθηκε το ασυμβίβαστο Το ζήτημα της αποφυγής «των εκ της κείμενης νομοθεσίας υποχρεώσεών της» της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη ήταν ακριβώς το ζήτημα που η «Κ» είχε θέσει στις 7 Σεπτεμβρίου 2014 ως θέμα ασυμβίβαστου, που προέκυπτε για τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, αφού γνωρίζαμε ότι κάτι τέτοιο ως και εκ της ευρωπαϊκής νομοθεσίας ενέπιπτε στις υποχρεώσεις εργασίας του. Κι ενώ γνωρίζαμε ότι υπήρχε θέμα ασυμβίβαστου εκείνο που δεν γνωρίζαμε ήταν ότι από το συμβόλαιο που υπέγραψε η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη απουσίαζε ο όρος περί ασυμβίβαστου που υπήρχε στα συμβόλαιο των δύο πρώην διοικητών Αθανάσιου Ορφανίδη και Πανίκου Δημητριάδη. Νύξη για το ζήτημα είχε κάνει πριν από μερικές ημέρες η αγγλόφωνη Cyprus Mail, και το θέμα ηγέρθη στην Επιτροπή Θεσμών με τη διοικήτρια να λέει πως της δόθηκαν δύο ειδών συμβόλαια εκείνο που είχαν υπογράψει οι Αυξέντης Αυξεντίου και Χριστόδουλος Χριστοδούλου κι εκείνο που είχαν υπογράψει οι Αθανάσιος Ορφανίδης και Πανίκος Δημητριάδης και η ίδια επέλεξε το πρώτο, το οποίος είχε εξετάσει και ο νομικός σύμβουλος της ΚΤΚ πριν η ίδια το υπογράψει. Ωστόσο, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ο νομικός σύμβουλος της ΚΤΚ, όταν ερωτήθηκε από το Προεδρικό είπε ότι κάτι τέτοιο δεν έγινε. Παράλληλα και ο γενικός εισαγγελέας, σε τοποθέτησή του ανέφερε πως ο ίδιος ως νομικός σύμβουλος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είδε το συγκεκριμένο συμβόλαιο. Τι λέει η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη Στη δεινή θέση που βρίσκεται και με το βάρος της ευθύνης που φέρει ως επικεφαλής της ΚΤ μιας χώρας της Ευρωζώνης, η οποία εκτός των άλλων βρίσκεται και σε μνημόνιο, η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων, δεν έχει άλλη επιλογή από την παραίτηση. Όπως ελέχθη στην «Κ» από πηγή προσκείμενη στη διοικήτρια η ίδια είπε ότι και η άλλη επιλογή που έχει μπορεί να της δώσει διέξοδο από το αδιέξοδο που έχει περιπέσει. Δηλαδή, το δικηγορικό Γραφείο Α. Γιωρκάτζη να αποσυρθεί από την υπεράσπιση MIG και Α. Βγενόπουλου. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής Θεσμών οι βουλευτές Μάριος Καρογιάν και Άριστος Δαμιανού έθεσαν θέμα για την απόφαση της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη να αυτοεξαιρεθεί από τις συνεδρίες της Επιτροπής Εξυγίανσης. Μάλιστα, ο Μάριος Καρογιάν ρώτησε πολλές φορές την κ. Γιωρκάτζη κατά πόσο είναι ενήμερη για τη στρατηγική που ακολουθείται γύρω από την υπόθεση Βγενόπουλου. Η ίδια η δε διαβεβαίωσε πως δεν γνωρίζει κάτι περισσότερο, ωστόσο ο κ. Καρογιάν, επεσήμανε σε δηλώσεις του πως ο ίδιος έχει άλλες πληροφορίες, αφήνοντας νοηθεί βάσει πληροφοριών του ότι και η ίδια η κ. Γιωρκάτζη γνωρίζει. Πρόεδρος, συμβόλαια και ενδεχόμενη πλαστογραφία Μετά από τα όσα ελέχθησαν στη Βουλή για το ζήτημα των συμβολαίων με την κ. Γιωρκάτζη να σημειώνει σκωπτικά ότι «η θυγατέρα της δεν εργάζεται σε βιομηχανική ή γεωργική επιχείρηση» να χαρακτηρίζει ψιθυρολογίες όσα σχετικά λέγονται και αφήνουν να εννοηθεί ότι η ίδια προσπαθεί να αποσύρει την υπόθεση Βγενόπουλου, ενώ μίλησε και για εκφοβισμούς που δέχεται αποφεύγοντας όταν της ζητήθηκε να τεκμηριώσει, τη σκυτάλη έλαβε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η γραπτή ανακοίνωση του οποίου ήταν καταπέλτης για το ζήτημα των συμβολαίων της διοικήτριας της ΚΤΚ. Μάλιστα, ξεκινά την παρέμβασή του υπογραμμίζοντας: «Προς αποκατάσταση της αλήθειας επιθυμώ να αναφέρω ότι τα αληθή γεγονότα έχουν ως ακολούθως: Έδωσα οδηγίες στον Διευθυντή του Γραφείου μου, όπως κατά κανόνα συμβαίνει για κάθε νέο διορισμό ανεξάρτητου αξιωματούχου να ετοιμάσει το έγγραφο διορισμού, αλλά και το σχετικό συμβόλαιο της κας Χρυστάλλας Γιωρκάτζη για το διορισμό της ως Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου. Ο Διευθυντής του Γραφείου μου, ενεργώντας με βάση τις οδηγίες μου, πέραν της ετοιμασίας του εγγράφου διορισμού, απέστειλε στην κα Γιωρκάτζη και πιστό αντίγραφο του συμβολαίου των δύο προκατόχων της, προκειμένου να λάβει γνώση των όρων βάσει των οποίων θα ετύγχανε διορισμού. Η κα Γιωρκάτζη επέστρεψε στον Διευθυντή του Γραφείου μου το εν λόγω συμβόλαιο χωρίς οποιαδήποτε αναφορά περί αφαίρεσης διατάξεων που άπτονταν του ασυμβίβαστου εκτέλεσης συγκεκριμένων καθηκόντων από συμφέροντα εξ αίματος συγγενών της». Ενώ δηλαδή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διά του διευθυντή του Γραφείου του έστειλε στη Χρ. Γιωρκάτζη τα συμβόλαια των δύο προκατόχων της (Ορφανίδη και Δημητριάδη), προφανέστατα διότι αυτά ήταν συμβατά και με τους όρους που τίθενται για το ασυμβίβαστο στους υπόλοιπους διοικητές των ΚΤ της Ευρωζώνης, η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη επέλεξε Έξω φρενών αναχώρησε από την Επιτροπή Θεσμών η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, όπου είχε αποκαλυφθεί πλήρως το ζήτημα με την αλλαγή του άρθρου 7 του συμβολαίου της και πήγε στο Προεδρικό, όμως έπεσε επάνω σε ένα μαινόμενο Πρόεδρο, ο οποίος είχε πληροφορηθεί όσα είχε πει η διοικήτρια στους βουλευτές για τον ίδιο. να πάει πίσω, να υιοθετήσει και να παρουσιάσει στο Προεδρικό, αντίγραφο συμβολαίου που υπέγραψαν οι Α. Αυξεντίου και Χρ. Χριστοδούλου και μάλιστα όπως σημειώνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας «χωρίς οποιαδήποτε αναφορά περί αφαίρεσης διατάξεων που άπτονταν του ασυμβίβαστου εκτέλεσης συγκεκριμένων καθηκόντων από συμφέροντα εξ αίματος συγγενών της». Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με τις σχετικές αναφορές του θέτει ζητήματα που πιθανότατα να ενέχουν ποινικές ευθύνες, για την κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Τα συγκεκριμένα ερωτήματα προκύπτουν και από την παρακάτω αναφορά του Προέδρου: «Αν είναι κάτι για το οποίο οφείλω να απολογηθώ είναι η παράλειψη να ελεγχθεί κατά γράμμα το συμβόλαιο που υπεγράφη και οι τυχόν αλλαγές που επέφερε εν αγνοία μου ο υπό διορισμό αξιωματούχος». Παραδεχόμενος ο Νίκος Αναστασιάδης ένα ζήτημα που τίθεται από τον ίδιο για επάρκεια του διευθυντή του Γραφείου του, σημειώνει και τις αλλαγές που επέφερε εν αγνοία του η διοικήτρια της ΚΤΚ, αλλαγές που όπως σαφώς επισημαίνει ο Πρόεδρος του απέκρυψε η κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Κλείνοντας ουσιαστικά το κεφάλαιο Χρυστάλλα Γιωρκάτζη για τον ίδιο και την κυβέρνηση του, ο Νίκος Αναστασιάδης δεν άφησε περιθώρια στη διοικήτρια, αν και ανεξάρτητος αξιωματούχος, παρά να αφήσει το κλειδί στον φύλακα της Αγίας Παρασκευής και να αναζητήσει αλλού απασχόληση, υπογραμμίζοντας καταληκτικά: «Θέλω να επαναλάβω πως η δήλωσή μου περί μηδενικής ανοχής σε θέματα που μπορεί να κριθούν ή να εκληφθούν, ανάμεσα σε άλλα, ως παραβίαση των Κανόνων χρηστής διοίκησης από οποιονδήποτε, ισχύει και για την κα Χρυστάλλα Γιωρκάτζη». Την άδειασε ο Εισαγγελέας αλλά τη βρίσκει μπροστά του Αποστάσεις ασφαλείας φαίνεται να κρατά πλέον ο γενικός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης από την υπόθεση Γιωρκάτζη. Ο ίδιος υποστήριξε πως η απαντητική του επιστολή προς την «Κ» ερμηνεύθηκε λανθασμένα, σημειώνοντας πως ακριβώς επειδή είμαστε μία μικρή χώρα, θα πρέπει να είμαστε επαυξημένα προσεκτικοί. Σε ερωτήσεις των μελών της Επιτροπής Θεσμών κατά πόσο «θεωρεί ότι η σχέση που υπάρχει μεταξύ Χρυστάλλας Γιωρκάτζη και της θυγατέρας της ως μέλους του δικηγορικού γραφείου που υπερασπίζεται τον Α. Βγενόπουλο, δημιουργεί εκ των προτέρων σύγκρουση συμφερόντων κατά τρόπο που να δημιουργεί εύλογες υπόνοιες για τη λειτουργία ανεξάρτητων ακριβοδίκαιων τρόπων της δικαιοσύνης», ο γενικός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης ανέφερε πως βεβαίως και υπάρχει δυνατότητα επηρεασμού, ωστόσο εναπόκειται από την ακεραιότητα και το ήθος του κρατικού αξιωματούχου να μην επηρεάσει. Ωστόσο μετά την ανακοίνωση του Πρόεδρου της Δημοκρατίας, μέλη της Επιτροπής Θεσμών και της Επιτροπής Νομικών της Βουλής, με τα οποία μίλησε η «Κ», θεωρούν ότι από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εγείρονται για τη Χρυστάλλα Γιωρκάτζη και ποινικά θέματα, όπως ενδεχομένως να είναι: «η εξαπάτηση, η καταδολίευση και η πλαστογραφία». Επισημαίνουν ταυτόχρονα ότι σαφώς τίθεται ζήτημα για αυτεπάγγελτη έρευνα από τον γενικό εισαγγελέα από τη στιγμή που ο νομικός σύμβουλος της ΚΤΚ, διαψεύδει ότι είδε το εν λόγω συμβόλαιο. Η έρευνα, όπως μας ελέχθη, θα πρέπει Βουλευτές θεωρούν ότι από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εγείρονται για τη Χρ. Γιωρκάτζη και ποινικά θέματα, όπως ενδεχομένως να είναι: «η εξαπάτηση, η καταδολίευση και η πλαστογραφία» και καλούν τον γενικό εισαγγελέα να προβεί οσονούπω σε αυτεπάγγελτη έρευνα. να γίνει άμεσα, διότι όσο αφήνεται το ζήτημα πλήττεται τόσο το κύρος του θεσμού του Πρόεδρου της Δημοκρατίας όσο και η αξιοπιστία του Διοικητή της ΚΤΚ, η οποία βρίσκεται πλέον στο ναδίρ, με απρόβλεπτες για την οικονομία συνέπειες. Από την πλευρά του το ΑΚΕΛ ζήτησε «κατ αρχήν την πλήρη και ανεξάρτητη διερεύνηση της σοβαρής αυτής υπόθεσης, ώστε να καταγραφούν τα πραγματικά γεγονότα και οι ευθύνες» κατηγόρησε κυβέρνηση και ΔΗΣΥ για σιωπή δύο μηνών και τεράστιες ευθύνες που φέρουν και που δεν διαγράφονται με το τωρινό ξέσπασμα κατά της κ. Γιωρκάτζη, την οποία πρόσφατα επέλεξαν μετά βαΐων και κλάδων ως νέα διοικήτρια. Ο ΔΗΣΥ και τα άλλα κόμματα ευθέως ή και διά της πλαγίας ζήτησαν την παραίτηση της κ. Γιωρκάτζη.

5 05-POLITIKI_Master_cy 31/10/14 18:30 Page 5 Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Συνομιλίες μόνο με ακύρωση της Navtex Ο όρος της Λευκωσίας για επιστροφή στο τραπέζι, οι κινήσεις Αναστασιάδη για εκτόνωση της κρίσης και το ρωσικό φλερτ προς Λευκωσία Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ Το σαφές μήνυμα πως η ακύρωση της οδηγίας προς ναυτιλλομένους (Navtex) που έχει εκδώσει η Τουρκία και βάσει της οποίας διενεργεί έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, αποτελεί προϋπόθεση για να επαναρχίσει ο διάλογος στο Κυπριακό στέλνει η Λευκωσία, μέσω τρίτων, στην Άγκυρα. Η κυπριακή κυβέρνηση έχει εναποθέσει τις ελπίδες της για να ξεπεραστεί η κρίση που προκαλεί η δραστηριότητα του Μπαρμπαρός στις νότιες θάλασσες του νησιού Οι προσπάθειες να πειστεί η Άγκυρα να αποσύρει την οδηγία και το Μπαρμπαρός δεν έχουν μέχρι τώρα αποτέλεσμα. Το γεγονός προβληματίζει τη Λευκωσία που αντιλαμβάνεται πως η επιστροφή στον διάλογο και ο τερματισμός της κρίσης δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. στην πειθώ του ειδικού συμβούλου του γ.γ. του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, και στις προσπάθειες των Αμερικανών. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ θα βρίσκεται στις 20 Νοεμβρίου στην Τουρκία και θα μεταφέρει τον όρο του Νίκου Αναστασιάδη για επανέναρξη συνομιλιών, μαζί με την επιθυμία του για λύση το συντομότερο δυνατόν. Ο κ. Μπάιντεν είχε την Παρασκευή τηλεφωνική συνομιλία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο κ. Αναστασιάδης, πάντως, κινείται σε δύο ακόμα άξονες αυτή την περίοδο όχι μόνο για να εκτονώσει την κρίση με την Τουρκία, αλλά να ενισχύσει το προφίλ της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ευρύτερη περιοχή. Η τριμερής συνεργασία με την Ελλάδα και την Αίγυπτο, που αναμένεται να σφραγιστεί με τη συνάντηση κορυφής των ηγετών των τριών χωρών στο Κάιρο, θέτει τις βάσεις για την επίτευξη ευρύτερων συμμαχιών με γειτονικές χώρες που διαθέτουν ενεργειακά αποθέματα. Ο τρίτος άξονας είναι η Ρωσία, την οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα επισκεφθεί τον Ιανουάριο, καθώς η Μόσχα κινείται αυτή την περίοδο για να καλύψει το κενό που αφήνει η κάπως «χλιαρή» αντίδραση των ΗΠΑ στις τουρκικές παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και για να διασφαλίσει το πολιτικό μέλλον του Προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ. Η απάντηση του Προέδρου της ΚΥΠΕ Οι υπουργοί Εξωτερικών της Κύπρου, Ελλάδος και Αιγύπτου, στη συνάντηση προπαρασκευής της τριμερούς συνάντησης σε επίπεδο ηγετών που θα γίνει στο Κάιρο στις 8 Νοεμβρίου. Η τριμερής προκαλεί την έντονη ενόχληση της Άγκυρας, η οποία προέβη μάλιστα και σε διάβημα διαμαρτυρίας προς την Αθήνα. Δημοκρατίας στις παραινέσεις που δέχεται από φίλους και εταίρους για να επιστρέψει στο τραπέζι των συνομιλιών είναι ξεκάθαρη. Ο διάλογος για το Κυπριακό θα επαναρχίσει αν η Τουρκία ακυρώσει τη Navtex, την οδηγία προς ναυτιλλομένους που διατηρεί σε ισχύ μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου. Στην ουσία, δηλαδή, η Λευκωσία ζητά να τερματίσει τις έρευνες το Μπαρμπαρός και να δεσμευτεί η Άγκυρα ότι δεν θα επαναλάβει το σεισμογραφικό πλοίο τις δραστηριότητές του σε περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ. Αυτό το μήνυμα φέρεται να μετέφερε ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, στην κυβέρνηση Νταβούτογλου στις επαφές που είχε πριν από λίγες μέρες στην τουρκική πρωτεύουσα. Ανάλογο είναι και το μήνυμα που μεταφέρουν Αμερικανοί αξιωματούχοι σε Τούρκους συνομιλητές τους, ενώ ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ζητά να συνδράμει προς αυτή την κατεύθυνση και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος επισκέπτεται επίσημα την Άγκυρα στις 20 Νοεμβρίου (δες ξεχωριστό ρεπορτάζ από Νέα Υόρκη). Προς το παρόν, πάντως, οι προσπάθειες να πειστεί η Άγκυρα να αποσύρει την οδηγία και το Μπαρμπαρός δεν έχουν αποτέλεσμα. Το γεγονός προβληματίζει τους συνεργάτες του Πρόεδρου Αναστασιάδη, που αντιλαμβάνονται ότι η επιστροφή στον διάλογο και ο τερματισμός της κρίσης δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Επικαιροποίηση στρατιωτικής συνεργασίας με Ρωσία Στο ευρύτερο παιχνίδι της Μεσογείου μπαίνει δυναμικά και η Ρωσία, η οποία φλερτάρει την Κύπρο για να καλύψει το κενό που άφησε η «αναιμική» προς το παρόν παρέμβαση των ΗΠΑ στις τουρκικές παραβιάσεις της ΑΟΖ. Η Μόσχα εξέδωσε ισχυρή ανακοίνωση για το θέμα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν πρόσφατα στο Μιλάνο συζήτησε με τον Νίκο Αναστασιάδη για την επίσκεψη. Και την περασμένη Πέμπτη ο Ρώσος πρέσβης παρέδωσε την πρόσκληση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η μετάβαση του κ. Αναστασιάδη στη Μόσχα τοποθετείται στις αρχές Ιανουαρίου και όπως αντιλαμβάνεται η «Κ» θα εστιαστεί στην υπογραφή συμφωνιών που επικαιροποιούν την στρατιωτική συνεργασία που έχουν ήδη οι δύο χώρες με παροχή διευκολύνσεων σε αποθήκες και ανταλλακτικά σε ρωσικά πλοία και αεροσκάφη. Στη ρωσική πρωτεύουσα θα συζητηθούν και οικονομικά θέματα. Ένας δεύτερος λόγος για τις ρωσικές κινήσεις είναι η διασφάλιση του πολιτικού μέλλοντος του Προέδρου της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος είναι στο στόχαστρο της Τουρκίας. Ο Ερντογάν και η τριμερής Συνομιλητές της κυπριακής κυβέρνησης, οι οποίοι έχουν ισχυρές προσβάσεις και στην Τουρκία υποστηρίζουν πως η κρίση στην ΑΟΖ προκλήθηκε και συντηρείται όχι από τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, αλλά από τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Ο τελευταίος φέρεται να είναι πολύ ενοχλημένος από τη αρνητική στάση της Αιγύπτου και του Προέδρου της Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι έναντι της Τουρκίας στον αραβικό κόσμο. Γεγονός που, όπως φέρεται να θεωρεί ο κ. Ερντογάν, κόστισε στη χώρα του τη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και εμπόδισε τους Τ/κ στο να αποκτήσουν μεγαλύτερη πολιτική οντότητα στην ισλαμική διάσκεψη. Με το Μπαρμπαρός, ο κ. Ερντογάν θεωρεί πως πετυχαίνει με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Αφενός πιέζει ασφυκτικά τη Λευκωσία να δεχθεί συζήτηση του φυσικού αερίου στο πλαίσιο των συνομιλιών του Κυπριακού κι αφετέρου στέλνει μήνυμα προς Αίγυπτο και προς Ισραήλ ότι η Τουρκία έχει ισχύ στην περιοχή και θα πρέπει να λάβει μερίδιο από την όποια εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Σε αυτό πλαίσιο, η τουρκική κυβέρνηση φέρεται πολύ ενοχλημένη από την συνάντηση κορυφής του Καΐρου στις 8 Νοεμβρίου μεταξύ των ηγετών της Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου. Προέβη, μάλιστα, και σε διάβημα διαμαρτυρίας επ αυτού προς την ελληνική κυβέρνηση. Σημειώνεται πως στη συνάντηση του Καΐρου θα είναι σκιώδης και η συμμετοχή του Ισραήλ. Ο υπουργός Εξωτερικών Άβιγκτορ Λίμπερμαν θα επισκεφθεί την Κύπρο στις 5 Νοεμβρίου για να συζητήσει με τους κ.κ. Αναστασιάδη και Κασουλίδη και θέματα ευρύτερης συνεργασίας για την ενέργεια στην ανατολική Μεσόγειο. Είναι γνωστό, άλλωστε, πως η κοινοπραξία του Λεβιάθαν και του Ταμάρ στο Ισραήλ έχει υπογράψει επιστολές προθέσεων με τα δύο τερματικά υγροποίησης αερίου της Αιγύπτου για πώληση και επεξεργασία ισραηλινού φυσικού αερίου. Ανάλογες συζητήσεις έχει με την Αίγυπτο και η Κύπρος για το κοίτασμα «Αφροδίτη».

6 06-POLITIKI_Master_cy 31/10/14 18:08 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΣΤΗΝ «Κ» Η διεθνής κοινότητα δεν μιλά καθαρά στην Τουρκία Η κοινή στρατηγική Αθηνών - Λευκωσίας και η μεγάλη προοπτική της τριμερούς με την Αίγυπτο Συνέντευξη στον ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ Τη σαφέστατη θέση ότι η διεθνής κοινότητα δεν λέει καθαρά στην Τουρκία ότι πρέπει να αποχωρήσει από την κυπριακή ΑΟΖ διατυπώνει ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Ευάγγελος Βενιζέλος. Σε συνέντευξή του στην «Κ», ο κ. Βενιζέλος τονίζει επίσης ότι η κοινή στρατηγική Αθηνών-Λευκωσίας βρίσκεται σε τροχιά υλοποίησης, αλλά επισημαίνει πως θα πρέπει να αποφευχθούν λάθη του παρελθόντος. Και πρωτίστως δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να υπάρξει μορατόριουμ στην άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας επενδύει πολλά στην τριμερή συνεργασία με την Κύπρο και την Αίγυπτο, χαρακτηρίζει κραυγαλέα παράνομη τη μεταφορά τουρκικής πλατφόρμας γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ και τονίζει ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο το κεκτημένο που δημιούργησε το δημοψήφισμα του Πώς αναλύετε τις ενέργειες της Τουρκίας αυτή την περίοδο στην κυπριακή ΑΟΖ; Η Τουρκία πιέζεται πάρα πολύ, πανταχόθεν. Ενώ επικαλείται τη θεωρία των μηδενικών προβλημάτων στην εξωτερική πολιτική, βρέθηκε να περικυκλώνεται από προβλήματα σε όλη τη συνοριακή της γραμμή και σε όλες τις επιμέρους περιφερειακές ταυτότητές της. Αυτό, σε συνδυασμό με τον βαθύ διχασμό που υπάρχει στο εσωτερικό της τουρκικής κοινωνίας, που καταγράφτηκε στις εκλογές διότι ναι μεν υπήρξε μια καθαρή και μεγάλη νίκη του κ. Ερντογάν, αλλά υπάρχει και μια αντιπολίτευση, η οποία είναι ριζικά αντίθετη προς τις επιλογές του, παρά τις εσωτερικές της διαφωνίες οδηγούν σε επιλογές στην εξωτερική πολιτική που στην πραγματικότητα είναι το δόγμα της εξαγωγής μιας κρίσης, η οποία, τελικά, αφορά την ίδια την τουρκική πολιτική, την εξωτερική πολιτική, την πολιτική άμυνας και ασφάλειας, αλλά και την πολιτική Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει δεκτό ένα μορατόριουμ. Δεν μπορεί να γίνει δεκτό ένα πάγωμα, μια αναστολή της άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Η διεθνής κοινότητα πρέπει με καθαρότητα να καλέσει την Τουρκία να διακόψει την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και τις προκλητικές ενέργειες. Πρέπει να το πει η διεθνής κοινότητα και να το κατανοήσει η Τουρκία» τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, Ευάγγελος Βενιζέλος. κοινωνικής συνοχής που εφαρμόζει η Τουρκία. Υπό την έννοια αυτή, χρειάζεται αναμφίβολα πολύ μεγάλη προσοχή. Εμείς αναλύουμε σε βάθος την τουρκική στρατηγική και θέλουμε οι δικές μας κινήσεις, οι κινήσεις του ελληνισμού, οι κινήσεις της Ελλάδος, αλλά πρωτίστως οι κινήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την οποία συμπαρατάσσεται και προς την οποία συμπαρίσταται η Ελλάδα, να είναι σχεδιασμένες χωρίς λάθη του παρελθόντος. Με αυτές τις συγκεκριμένες κινήσεις που κάνει η Τουρκία, τι επιδιώκει, κατά την εκτίμησή σας; Πέρα από το να εξάγει τα προβλήματα που έχει η ίδια Θέτει επί τάπητος το βασικό της ζήτημα, που ήταν πάντα η αμφισβήτηση της ύπαρξης και της διεθνούς νομικής προσωπικότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έχω πει κατ επανάληψη, όσες φορές έχω μιλήσει και έχω γράψει για το Κυπριακό ζήτημα τα τελευταία 35 χρόνια όχι ως πολιτικός, αλλά ως επιστήμονας ότι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που έχει ο κυπριακός ελληνισμός είναι η ύπαρξη και διεθνής νομική προσωπικότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό το λέω από τη δεκαετία του 80. Και αυτό έχει ενισχυθεί τώρα από κάτι άλλο. Από ένα κεκτημένο που έχει αφήσει το σχέδιο Ανάν, το εξαιρετικής σημασίας κεκτημένο του δημοψηφίσματος. Γιατί, για πρώτη φορά, η διεθνής κοινότητα και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αποδέχθηκαν αυτή την αρχή της δημοκρατικής αυτοδιάθεσης του κυπριακού λαού. Εναπόθεσαν, δηλαδή, τη λύση του κυπριακού προβλήματος στη δημοκρατική βούληση του κυπριακού λαού. Αυτό έχει τεράστια σημασία, αφού δεν είχε αναγνωριστεί ποτέ ως το Και αναγνωρίστηκε και έχει δημιουργήσει ένα κεκτημένο, το οποίο πρέπει να το αξιοποιήσουμε στο έπακρο. Και γι αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία, όταν διαβάζουμε και ερμηνεύουμε σωστά το κοινό ανακοινωθέν του Φεβρουαρίου του 2014, να επιμείνουμε στα σημεία αυτά. Τι κατά τη γνώμη σας μπορεί να γίνει στην περίπτωση που η Τουρκία, φέρει, όπως λέγεται, μια πλατφόρμα γεωτρήσεων στην περιοχή; Μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο; Αυτό θα ήταν κραυγαλέα παράνομο. Θα ήταν μια απροκάλυπτη και «Το 2004 η διεθνής κοινότητα και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών εναπόθεσαν τη λύση του κυπριακού προβλήματος στη δημοκρατική βούληση του κυπριακού λαού. Αυτό έχει δημιουργήσει ένα κεκτημένο, το οποίο πρέπει να το αξιοποιήσουμε στο έπακρο». Θέλουμε οι δικές μας κινήσεις, οι κινήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την οποία συμπαρατάσσεται και προς την οποία συμπαρίσταται η Ελλάδα, να είναι σχεδιασμένες χωρίς λάθη του παρελθόντος. προκλητική παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Πρέπει να σημειωθεί επιπλέον ότι αυτά συμβαίνουν σε μια περιοχή όπου δεν υπάρχει κάποια αμφισβήτηση ως προς την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Τουρκίας. Δεν λέει η Τουρκία ότι διεκδικεί κάποια δικαιώματα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στο Αιγαίο, όπου έχουμε ζήτημα οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Εδώ μιλάμε για περιοχή η οποία είναι οπωσδήποτε περιοχή της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της Κυπριακής Δημοκρατίας, περιοχή οριοθετημένη με τις όμορες χώρες, αλλά η Τουρκία αμφισβητεί την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και των οργάνων της. Θεωρεί ότι τα όργανά της δεν είναι όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά της ελληνοκυπριακής διοίκησης, την οποία θέλει να εξισώσει με το παράνομο ψευδοκράτος. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία να γίνει κατανοητό, ιδίως από τη διεθνή κοινότητα. Εδώ μιλάμε για κάτι, το οποίο αντιβαίνει στο απλό γεγονός ότι η Κύπρος είναι κράτος-μέλος του ΟΗΕ, κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κράτος-μέλος της Ευρωζώνης. Βρίσκετε ικανοποιητική την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας; Όχι, δεν τη βρίσκω ικανοποιητική. Θα ήθελα κάτι παραπάνω. Λείπει ένας κρίσιμος κρίκος από την αντίδραση αυτή. Γιατί ναι, η διεθνής κοινότητα λέει καθαρά ότι η Κυπριακή Δημοκρατία υπάρχει, έχει διεθνή προσωπικότητα, έχει εθνική κυριαρχία και εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Άρα, έχει ΑΟΖ, έχει υφαλοκρηπίδα, έχει δικαιώματα στην εκμετάλλευση του θαλάσσιου ορυκτού πλούτου. Λέει ότι πρέπει να γίνεται σεβαστό το διεθνές δίκαιο, λέει ότι πρέπει να επανέλθουμε στις συνομιλίες. Δεν λέει ότι πρέπει η Τουρκία αμέσως να διακόψει την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και τις προκλητικές ενέργειες. Αυτό πρέπει να ειπωθεί με καθαρότητα, όπως υπογραμμίσθηκε, για παράδειγμα, στο Κοινό Ανακοινωθέν Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου της 29ης Οκτωβρίου. Πρέπει να το πει η διεθνής κοινότητα και να το κατανοήσει η Τουρκία. Τίποτα ανακοινώσιμο για οριοθέτηση ΑΟΖ Σύνοδος του Εθνικού Συμβουλίου στη Λευκωσία παρουσία του Πρωθυπουργού Να αποφευχθούν λάθη του παρελθόντος «Θα ήταν κραυγαλέα παράνομο το ενδεχόμενο να φέρει η Τουρκία πλατφόρμα γεωτρήσεων στην περιοχή», δηλώνει ο Ευ. Βενιζέλος στον Λ. Αδειλίνη. Υπάρχει σκέψη για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου ή και με την Αίγυπτο, όπου θα γίνει και τριμερής συνάντησης κορυφής; Με την Αίγυπτο, η Ελλάδα βρίσκεται σε συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Για την Κύπρο είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι υπογράψαμε μια συμφωνία με τον κ. Κασουλίδη την οποία μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ιστορική, διότι με τη συμφωνία για την έρευνα και τη διάσωση έχουμε οριοθέτηση για πρώτη φορά των θαλασσίων χώρων. Των θαλάσσιων περιοχών των δύο χωρών που αντιστοιχούν στο FIR Αθηνών και στο FIR Λευκωσίας. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Σε σχέση με τις άλλες θαλάσσιες ζώνες, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, θα κινηθούμε και από την άποψη αυτή ο ρόλος της Αιγύπτου είναι βεβαίως καταλυτικός. Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο αυτή τη στιγμή; Δεν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο. -Κατά τη γνώμη σας, πρέπει να προβεί σε κάποια σαφή και καθαρή δήλωση η Τουρκία για να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες; Εδώ μιλάμε για γεγονότα κατ αρχάς. Δεν αρκούν οι δηλώσεις. Χρειάζονται ενέργειες, οι οποίες να είναι σύμφωνες με τη διεθνή νομιμότητα και να υποστηρίζουν και να υποβοηθούν τις διαπραγματεύσεις που είναι επιταγή της διεθνούς κοινότητας. Εμείς δεχτήκαμε με πολύ μεγάλη χαρά τον διορισμό του κ. Αϊντε ως ειδικού συμβούλου του γ.γ. του ΟΗΕ. Είναι ένας εξαιρετικά έμπειρος Ευρωπαίος πολιτικός που γνωρίζει εις βάθος το Κυπριακό, όπως είχα την ευκαιρία να δω κατά τη συνάντηση που είχα μαζί του στη Νέα Υόρκη μακρά συνάντηση, πολύ ουσιαστική. Και θα τον υποδεχτώ στην Αθήνα, στις 5 Νοεμβρίου, για μια ακόμη συνάντηση. Αλλά, βεβαίως, εδώ ο κρίσιμος παράγοντας είναι ένας και μόνο, είναι η Τουρκία. Δεν μπορεί να εξομοιωθεί η στάση της Ελλάδος με τη στάση της Τουρκίας. Ούτε μπορεί να εξομοιωθεί η υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας με ένα παράνομο ψευδοκράτος, η αναγνώριση του οποίου απαγορεύεται με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Να έλθουμε τώρα στην τριμερή συνάντηση Ελλάδας Κύπρου Αιγύπτου Η τριμερής συνάντηση είναι πολύ σημαντική. Είναι η τρίτη τριμερή συνάντηση. Έχουν προηγηθεί άλλες δύο στη Νέα Υόρκη, σε υπουργικό επίπεδο. Και αυτή η συνάντηση έχει τις εξής δύο ιδιομορφίες. Πρώτον, γίνεται σε μια συγκυρία πολύ κρίσιμη λόγω των τουρκικών ενεργειών. Δεύτερον, προετοιμάζει την πρώτη Συνάντηση Κορυφής που θα έχουμε στις 8 Νοεμβρίου. Την επομένη της επίσκεψης εδώ στη Λευκωσία του Έλληνα Πρωθυπουργού του κ. Σαμαρά θα ξαναέρθω και εγώ φυσικά στην Κύπρο θα έχουμε την ευκαιρία να μετάσχουμε σε συνεδρίαση των αρχηγών των κυπριακών πολιτικών κομμάτων, η οποία νομίζω ότι θα είναι εξαιρετικά χρήσιμη εθνικά. Αλλά θα ήταν ευχής έργον έως την ημέρα αυτή, να έχουμε θετικές εξελίξεις επί του πεδίου. Να έχουμε ενέργειες αποκλιμάκωσης και όχι ενέργειες κλιμάκωσης. Τι προσδοκάτε από αυτή την τριμερή συνάντηση κορυφής; Έχουμε ήδη ένα κοινό ανακοινωθέν της Νέας Υόρκης, πριν από ένα περίπου μήνα, όπου τοποθετηθήκαμε στα μεγάλα ανοιχτά θέματα της περιοχής, στις διάφορες κρίσεις. Εγώ είχα την ευκαιρία να μετάσχω και στη μεγάλη διάσκεψη για τη Γάζα που έγινε στο Κάιρο πριν από δυο εβδομάδες. Ο ρόλος της Αιγύπτου είναι καθοριστικός για όλα τα θέματα. Για τη Γάζα, για τη Συρία, για τον Λίβανο, για τη Λιβύη. Και εκτός από αυτό, έχουμε τα θέματα της ενέργειας, τα οποία, όπως αντιλαμβάνεστε, συνδέονται και με μια προσέγγιση η οποία είναι πάντα διεθνοπολιτική, δεν είναι απλώς οικονομική ή αναπτυξιακή. Και έχουμε και άλλα θέματα, πολύ σημαντικά, δεν πρέπει να τα υποτιμούμε, όπως είναι οι κοινές τουριστικές πρωτοβουλίες σε μια μεσογειακή αγορά. Αλλά βεβαίως για εμάς σε διμερές επίπεδο έχει πολύ μεγάλη σημασία και η συζήτηση για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου. Αθήνα και Λευκωσία έχουν πλάνο κοινής αντίδρασης στις τουρκικές προκλήσεις. Με τέτοιες εμφανείς παραβιάσεις, δεν θα έπρεπε η διεθνής αντίδραση να είναι πιο ισχυρή, με την επιβολή ακόμα και κυρώσεων κατά της Τουρκίας; Η διεθνής νομιμότητα δεν είναι ολοκληρωμένο σύστημα. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα που έχει η έννοια του δικαίου παγκοσμίως. Δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης και δεν υπάρχει εκτέλεση όλων των αποφάσεων. Δυστυχώς. Αλλιώς δεν θα συνεχιζόταν το επί 40 χρόνια διεθνές έγκλημα της κατοχής και του εποικισμού στην Κύπρο. Αλλά δεν είναι μόνο η Κύπρος, δυστυχώς, το παράδειγμα. Υπάρχουν πάρα πολλές ανοιχτές πληγές στο σώμα της διεθνούς νομιμότητας. Αυτό το οποίο εμείς πρέπει να κάνουμε, ξεκινάει από το τι είναι αυτό που πρέπει να αποφύγουμε. Και πιστεύω ότι αυτό που πρέπει να αποφύγουμε είναι να επαναλάβουμε λάθη του παρελθόντος. Όπως; Δηλαδή, κινήσεις οι οποίες στο παρελθόν μπορεί να φαινόντουσαν σωστές, αλλά αποδείχθηκε ιστορικά ότι δημιούργησαν μεγαλύτερο πρόβλημα. Και δεν αναφέρομαι στην περίπτωση μόνο της Κύπρου, αναφέρομαι και στην περίπτωση της Ελλάδας, γιατί έχουμε και εμείς μια ελλαδική εμπειρία τεράστια, η οποία έχει διαμορφώσει μια κατάσταση. Δεν θέλω να αναφερθώ σε λεπτομέρειες, σκοπίμως, αλλά θέλω να πω το εξής το οποίο συνοψίζει τα πάντα: Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει δεκτό ένα μορατόριουμ. Δηλαδή δεν μπορεί να γίνει δεκτό ένα πάγωμα, μια αναστολή της άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό είναι βασικό. Υπάρχει κάποιο πλάνο κοινής αντίδρασης Ελλάδας-Κύπρου; Προφανώς. Έχουμε επεξεργαστεί σε λεπτομέρειες το σχέδιό μας. Και αυτό φάνηκε και από τις κινήσεις που έχουμε κάνει σε διμερές επίπεδο και από τις πολυμερείς διεθνείς πρωτοβουλίες μας. Φάνηκε και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου μάλιστα για λόγους καθαρά συγκυριακούς, ο Έλληνας Πρωθυπουργός εκπροσώπησε και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως προβλέπει η Συνθήκη της Λισσαβόνας σε περίπτωση εκτάκτου απουσίας ενός μέλους του Συμβουλίου.

7 07-POLITIKI_Master_cy 10/31/14 10:25 PM Page 7 Κυριακή 2 Nοεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Στον Tζο Μπάιντεν ελπίζει η Λευκωσία Καθοριστικό το επικείμενο τετ α τετ του Αμερικανού αντιπροέδρου με τον Ερντογάν στην Aγκυρα ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Στις ΗΠΑ εναποτίθενται όλες οι ελπίδες για να πειστεί η Άγκυρα να αποσύρει την οδηγία προς ναυτιλλομένους και το σεισμογραφικό/ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» από την κυπριακή ΑΟΖ, καθώς οι προσπάθειες του ειδικού συμβούλου του γ.γ. για το Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, δεν δείχνουν να καρποφορούν. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε την Παρασκευή εκτενή τηλεφωνική συνομιλία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη που του εξήγησε αναλυτικά τις κυπριακές θέσεις. Ο Τζο Μπάιντεν θα συναντηθεί στην Άγκυρα στις 20 Νοεμβρίου με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν κι αν υπάρχει κάποια ελπίδα ότι η Τουρκία θα κάνει πίσω, αυτό εν πολλοίς θα εξαρτηθεί από αυτή τη συνάντηση. Ωστόσο ένα καίριο ζήτημα που προκύπτει και πάλι είναι κατά πόσο οι θέσεις Μπάιντεν αντανακλούν στην πολιτική του Λευκού Οίκου, αφού υπάρχει σημαντική μερίδα στελεχών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και μάλιστα αυτών που διαβουλεύονται με τον Άιντε οι οποίοι δεν βλέπουν παράλογο να ενταχθούν και οι ενεργειακοί σχεδιασμοί στις συνομιλίες του Κυπριακού και θεωρούν πως πρέπει να τηρηθούν ίσες αποστάσεις μεταξύ Λευκωσίας Άγκυρας. Ταυτόχρονα, θέτουν πολύ ελαστικά κριτήρια για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού, τα οποία η κυπριακή κυβέρνηση δεν αποδέχεται. Η ατζέντα των συνομιλιών Μπάιντεν Ερντογάν είναι ήδη αρκετά βαριά με πολλά θέματα, με σοβαρότερα τα εξής: Πρώτον, οι δύο άνδρες έχουν να ξεπεράσουν το προσωπικό τους πρόβλημα, μετά την ομιλία του κ. Μπάιντεν στο Χάρβαρντ, την οργισμένη αντίδραση Ερντογάν και τη συγγνώμη του Αμερικανού αντιπροέδρου. Δεύτερον, έχουν να ξεκαθαρίσουν πολλά και μεγάλα εμπόδια στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, αρχίζοντας από την αντιμετώπιση του «Ισλαμικού Κράτους», τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή και τις τεταμένες σχέσεις της Άγκυρας με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τις αραβικές χώρες του Κόλπου. Για τους Αμερικανούς τα δύο βασικά ζητήματα, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και η ενέργεια, εντάσσονται σ έναν ευρύ γεωπολιτικό χάρτη που ξεκινά από την Ουκρανία και επεκτείνεται μέχρι το Αφγανιστάν, με κοινό παρονομαστή τη δημιουργία ενός συστήματος ασφάλειας. Οι απόψεις του Αμερικανού αντιπροέδρου γύρω από το θέμα αυτό είναι αρκετά γνωστές και μάλιστα κάποιες από αυτές ελέχθησαν και δημόσια στην ομιλία του στο Χάρβαρντ. Σ όλες αναγνωρίζεται η συμβολή της Τουρκίας, τίθενται όμως και σοβαρές προϋποθέσεις γι αυτά που θα πρέπει να κάνει για να διαδραματίσει τον ρόλο στους σχεδιασμούς της ΝΑΤΟϊκής συμμαχία και σ αυτά εντάσσεται και το Κυπριακό. Για πολλούς αναλυτές στην Ουάσιγκτον, η επίσκεψη Μπάιντεν μπορεί και να αποτελεί την τελευταία ευκαιρία να διασωθούν οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία, καθώς πληθαίνουν οι επικριτές του Ερντογάν που περιγράφεται ως «απρόβλεπτος», «παρανοϊκός», «μεγαλομανής» και «επίδοξος δικτάτορας». Αν η επίσκεψη Μπάιντεν αποτύχει, οι πιθανότητες να περάσουν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις σε χειμερία νάρκη είναι μεγάλες. Και σ αυτή την περίπτωση και οι πιθανότητες να διαθέτουν οι ΗΠΑ μοχλό πίεσης προς την Τουρκία για το Κυπριακό είναι ελάχιστες. Αντίθετα, αν σημειωθούν θετικές εξελίξεις και οι προοπτικές να αρθούν οι τουρκικές προκλήσεις στην Κύπρο και να επαναληφθούν οι συνομιλίες, μπορούν να βελτιωθούν. Το σενάριο της αποτυχίας της επίσκεψης Μπάιντεν στην Άγκυρα θα σηματοδοτήσει Ο Πρόεδρος κατέστησε σαφές στον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ ότι χωρίς την άρση των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας δεν υπάρχει προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών. Ο Τζο Μπάιντεν εξέφρασε την πρόθεση των ΗΠΑ για την ανάληψη εντονότερης διπλωματικής δράσης, έτσι ώστε να καταστεί εφικτό, μακριά από προκλήσεις και παράνομες ενέργειες, να επαναρχίσει ο διάλογος. πολλές αλλαγές στους στρατηγικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία θα παραμείνει σύμμαχος και εταίρος στο ΝΑΤΟ. Ήδη, κάποια μηνύματα εστάλησαν προς τον Ταγίπ Ερντογάν απευθείας από τον Μπαράκ Ομπάμα, όταν του ανακοίνωσε την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνηση να προχωρήσει μονομερώς στον εφοδιασμό των Κούρδων υπερασπιστών του Κομπάνι, παρά την τουρκική αντίδραση. Ωστόσο σε ό,τι αφορά την Κύπρο, στην εξίσωση για την Τουρκία έχουν προστεθεί κι άλλες παράμετροι, που δεν εξαρτώνται από τη στάση της στο Κυπριακό. Πολιτικοί αναλυτές συνδέουν την οργή της Άγκυρας και την αποστολή του Μπαρμπαρός με την πρόθεση της Κύπρου να προμηθεύει σε συνεργασία με το Ισραήλ με φυσικό αέριο της Αίγυπτο. Την ίδια στιγμή καθώς έχουν επιδεινωθεί τόσο πολύ οι σχέσεις Άγκυρας Ισραήλ, είναι αμφίβολο αν ο Νετανιάχου επιθυμεί οι αγωγοί φυσικού αερίου να περάσουν από την Τουρκία, παρότι η Ουάσιγκτον διαμηνύει στη Λευκωσία ότι για το Ισραήλ και οι τρεις επιλογές παραμένουν ανοιχτές, με πιο προβληματική αυτή της Αιγύπτου. Στην περίπτωση που είτε οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας επιδεινωθούν, είτε η Τουρκία αποφασίσει να ακολουθήσει τον επικίνδυνο δρόμο της κλιμάκωσης στην κυπριακή ΑΟΖ, υπάρχει περίπτωση η Ουάσιγκτον να επεκτείνει το «δόγμα» που έθεσε σε ισχύ το 2011 όταν ξεκίνησε η γεώτρηση της NOBLE και έστειλε αμερικανικά πολεμικά κοντά στα τουρκικά πλοία. Τότε, ωστόσο, είχε επισημανθεί στη Λευκωσία ότι εστάλησαν γιατί τις έρευνες τις διεξήγαγε μία αμερικανική εταιρεία. Αυτή τη φορά υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες το δόγμα να επεκταθεί στο σύνολο των ερευνών που διεξάγονται στα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ. Αυτή όμως για την ώρα είναι άποψη του αντιπροέδρου Μπάιντεν. Η άλλη που μάλλον βρίσκει σύμφωνους τον Τζον Κέρι και τη Βικτόρια Νούλαντ είναι να τα βρει η Λευκωσία με την Άγκυρα, καθώς η ένταση μπορεί και να αποθαρρύνει τις εταιρείες ενέργειας. Κάτι ανάλογο εκφράστηκε κι από τον Άιντε σε κάποιες από τις επαφές του. ΓΤΠ Παρεμβάσεις της ομογένειας Παρεμβάσεις προς τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έγιναν από μέρους επιφανών μελών του Κογκρέσου, αλλά και παραγόντων της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Τζο Μπάιντεν, στην οποία αναφέρθηκε εκτενώς στις τουρκικές προκλήσεις. Του απέστειλε επίσης και επιστολή με την οποία τον καλεί να εγείρει το θέμα των τουρκικών παραβιάσεων στη συνάντηση που θα έχει με τον Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα και να του ζητήσει να αποσύρει η Τουρκία την οδηγία προς ναυτιλλομένους και το Μπαρμπαρός. Παρέμβαση προς τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν έγινε κι από παράγοντα της Ομογένειας μέσω της οποίας διευθετήθηκε και η τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Αναστασιάδη που είχε συνάντηση μαζί του. Παράλληλα την Παρασκευή η γνωστή ομάδα των ηγετών της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας συναντήθηκε αρχικά με την υφυπουργό Εξωτερικών, Βικτώρια Νούλαντ και αργότερα με το σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του αντιπροέδρου, Κόλιν Καλ. Και στις δύο συναντήσεις εκφράστηκε η απογοήτευση για τη στάση που τήρησε η αμερικανική κυβέρνηση στην κρίση με την Τουρκία κι ότι σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε δημόσια καταδίκη των τουρκικών ενεργειών. Μάλιστα, απορρίπτονται οι εξηγήσεις που έδωσε ο αμερικανός πρέσβης στη Λευκωσία, σε συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο και ομογενείς στη Λευκωσία, που είπε ότι αν καταδικάσουν τις τουρκικές παραβιάσεις, δεν θα τους θεωρεί η Άγκυρα «αντικειμενικούς κριτές». Την ίδια άποψη ενστερνίζεται και η Βικτώρια Νούλαντ, που τηρεί «σχεδόν ίσες αποστάσεις» στο ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων. Παράλληλα, επισημάνθηκαν κι οι κίνδυνοι οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να αφήνουν εκτεθειμένη την Κύπρο στους τουρκικούς εκβιασμούς. Πέραν του ότι αυτό αποτελεί πλήγμα στον Πρόεδρο Αναστασιάδη ο οποίος άλλαξε πλήρως τον προσανατολισμό της κυπριακής εξωτερικής πολιτικής ίσως αναγκάσει τη Λευκωσία να αναζητήσει αλλού στηρίγματα για την ασφάλειά της.

8 08-PARAPOLITIKA_Master_cy 10/31/14 11:59 PM Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 2 Nοεμβρίου 2014 Το κοντό ποδάρι του ψέματος Τα βαριά «φρύδια» Είχε πέσει βαριά σιωπή στις 7 Σεπτεμβρίου ότι η «Κ», έφερε στην επιφάνεια το ζήτημα του ασυμβίβαστο για τη Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Τα κανάλια δεν τόλμησαν να πουν μια κουβέντα ενώ κάποια Μέσα, με το κρατικό ΡΙΚ πρώτο γελοιοποιήθηκαν, όταν μετά από 48 ώρες αντέδρασε το ΑΚΕΛ κι ήταν αναγκασμένα να διαβάσουν έστω την ανακοίνωση χωρίς να έχουν πει το στόρι! Στο ΡΙΚ, όπως είναι γνωστό «κυβερνά» ο εξ απαλών ονύχων φίλος της Χρυστάλλας, Άντης Τρυφωνίδης. Ωστόσο, θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι μπορεί να κρυφτεί μια φαμπρικαρισμένη είδηση αλλά όχι μια πραγματική. Κι εμείς ξέραμε ότι υπήρχε ασυμβίβαστο και ήταν σιδεροκέφαλο. Όπως και ο «Πολίτης» για να είμαι και δίκαιος ήξερε ότι ο Χριστόδουλος πήρε ένα εκατομμύριο από τη FOCUS χωρίς να το δηλώσει και χωρίς να πληρώσει φόρους. Όμως την υπόθεση την έτρεξε σχεδόν μόνος του, ενώ τώρα που ο Χριστόδουλος είναι πίσω από τα σίδερα βγήκαν όλοι τα ΜΜΕ σαν τους ανεμόμυλους του Δον Κιχώτη να αμολήσουν αητούς. Τσιφούτηδες, μάθετε ότι οι καιροί άλλαξαν κι ο κόσμος ξέρει ποιος είναι ποιος και πόσο βαριά είναι τα «φρύδια» του καθενός! Μάνα μου ρε Αδικία και θλίψη νιώθει η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη από την Επιτροπή Θεσμών. Αυτό γιατί οι άλλοτε συμπαραστάτες και φίλοι της στον αγώνα κατά της διαφθοράς εκπρόσωποι του λαού, αυτή τη φορά δεν την κάλεσαν για να της χαϊδέψουν τ αφτιά. Η ίδια δεν είχε συνηθίσει σε «ανάκριση» από τους βουλευτές και εμφανώς εκνευρισμένη άρχισε τα παράπονα από το γεγονός ότι αντί να τη συγχαρούν για την επιτυχία των τεστ αντοχής, ασχολούνται με άλλα. Τι ψυχή έχει βρε μικρόκαρδοι ένα συμβόλαιο ευρώ τον χρόνο Ο κουμπάρος ο Ανδρέας Πάντως, στην Επιτροπή Θεσμών το ρεσιτάλ το έδωσε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Θεμιστοκλέους. Όταν ο γενικός εισαγγελέας και η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας ανέφεραν πως δεν είναι παράνομο το ζήτημα που συνέβη, ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους εξεμάνη. «Το θέμα δεν είναι τι μας επιβάλλει η νομιμότητα αλλά το δημόσιο ήθος αναλόγως της θέσης που θα έχει ο καθένας απέναντι στο λαό» σημείωσε ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους σημειώνοντας: Είναι νόμιμο να αποφεύγει τον έλεγχο της αστυνομίας ένας βουλευτής. Είναι ηθικό; Είναι νόμιμο να Γιωργάκη φαίνεται ότι σου κλήρωσε ακόμα μία φορά. Τώρα να δούμε αν αυτή τη φορά θα κάτσει η μπίλια στο νούμερο που θέλεις. φεύγω από το σπίτι του κουμπάρου μου στις 3 το πρωί, είναι ηθικό;» σημείωσε χαρακτηριστικά ο βουλευτής του ΔΗΣΥ. Ο θρόνος και η κόρη Γέλασε η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη με τις υπόνοιες που αφέθηκαν ότι ο Ανδρέας Βγενόπουλος εγκατέλειψε το προηγούμενο δικηγορικό γραφείο στο οποίο εργαζόταν η κόρη της διοικήτριας της Κεντρικής Τράπεζας ούτως ώστε να την ακολουθήσει στο δικηγορικό γραφείο Α. Γιωρκάτζης. «Αν μία 27χρονη δικηγόρος έχει τόση δύναμη τι να πω» είπε μειδιώντας, ενώ την ίδια στιγμή πρόσθεσε πως οι ημερομηνίες δεν το επιβεβαιώνουν, αφού η ίδια ανέλαβε αργότερα τη θέση της διοικήτριας. Το γέλιο ωστόσο της έκοψε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού αναφέροντας πως δεν έχει να κάνει με την ίδια και την κόρη της αλλά με σκοπιμότητα, επισημαίνοντας πως η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας είχε προ πολλού εκφράσει τον διακαή της πόθο να αναλάβει το τιμόνι της Κεντρικής Τράπεζας και είχε μαθευτεί ότι της προετοίμαζαν τον θρόνο. Επίσκεψη Δημήτριου Υπό κανονικές συνθήκες, η επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημητρίου που είναι ένας ακόμη Μητροπολίτης του Οικουμενικού Θρόνου στην Κύπρο, θα έπρεπε να χαρακτηριστεί «εθιμοτυπικού χαρακτήρα». Ωστόσο η βαρύτητα που προσδίδει στο αξίωμα η ηγεσία της δραστήριας και με μεγάλης πολιτικής επιρροής στην Ουάσιγκτον Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας, έδωσαν στην επίσκεψη του Δημήτριου και ουσιαστικό και πολιτικό χαρακτήρα. Ας ξεκινήσουμε από την συνάντηση που είχε παρουσία και ηγετικών στελεχών της Κυπριακής Ομοσπονδίας Αμερικής που τον συνόδευσαν στην Κύπρο με τον Αμερικανό πρέσβη στη Λευκωσία, Τζον Κόνιγκ. Ετέθησαν ενώπιόν του και κάπως έντονα τα παράπονα της Ομογένειας για τη «χλιαρή» στάση της αμερικανικής κυβέρνησης στις τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και μάλιστα με αρκετές προσωπικές αιχμές προς τον πρέσβη. Ο οποίος δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι για να μπορέσει η αμερικανική κυβέρνηση να παίξει μεσολαβητικό ρόλο με την Τουρκία, δεν μπορεί να της ασκεί έντονη δημόσια κριτική. Βάλσαμο για εγκλωβισμένους Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η επίσκεψή του στην Αγία Τριάδα του Ριζοκαρπάσου, καθ οδόν προς το Μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα. Η συνάντησή του με τους εγκλωβισμένους, τους συγγενείς του νεκρού στρατιώτη (αγνοούμενου μέχρι το 2010) Γιαννάκη Λιασή κι οι ομιλίες που έγιναν από τον ίδιο, τα μέλη της συνοδείας του κι αυτόν τον αμερικανό πρέσβη, ήταν μία από τις σπάνιες στιγμές ελευθερίας για τους εγκλωβισμένους κι εύστοχα χαρακτηρίστηκαν «βάλσαμο» στις καρδιές τους, από τον ανταποκριτή του ΑΠΕ, Αριστείδη Βικέτο στην ανταπόκρισή του. Η αλήθεια είναι ότι ο αμερικανός πρέσβης φρόντισε η είσοδος και μετακίνηση της αρχιεπισκοπικής αποστολής στα Κατεχόμενα να είναι πλήρως ανεμπόδιστη. Κι εδώ γεννιέται το ερώτημα: Όπου θέλουν οι Αμερικανοί έχει πέραση ο λόγος τους. Γιατί αυτό δεν συμβαίνει και σε άλλα ζητήματα; Ένα ακόμη ερώτημα είναι πώς είναι δυνατόν ένα τόσο σημαντικό γεγονός να μην καλυφθεί από το ημικρατικό πρακτορείο ειδήσεων, το ΚΥΠΕ. Το οποίο στην επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου κάλυψε μόνο τα γεγονότα που εκδίδονταν ανακοινώσεις Τύπου από την Αρχιεπισκοπή, το Υπουργείο Παιδείας, την Προεδρία της Βουλής και της Δημοκρατίας. Κι επειδή το ίδιο ερώτημα το είχε κι η εξ Αμερικής αποστολή, καλό είναι να προβληματίσει. Αντίθετα, το βάρος της ενημέρωσης το ανέλαβε ο ανταποκριτής του ΑΠΕ. Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Κώστας Κληρίδης Ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης υποστήριξε την Παρασκευή στην Επιτροπή θεσμών πως η απαντητική του επιστολή προς την «Κ» για την υπόθεση Γιωρκάτζη ερμηνεύθηκε λανθασμένα, σημειώνοντας πως ακριβώς επειδή είμαστε μία μικρή χώρα, θα πρέπει να είμαστε επαυξημένα προσεκτικοί. (Apology accepted!). Κρίσιμες εκλογές Σε δύσκολη θέση βρίσκεται το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ, καθώς οι δημοσκοπήσεις για τις ενδιάμεσες εκλογές της Τρίτης (για το σύνολο των εδρών της Βουλής, 36 εδρών της Γερουσίας και 36 κυβερνητών πολιτειών) δείχνουν σαφές προβάδισμα των Ρεπουμπλικάνων. Αυτό σημαίνει ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα διατηρήσουν την πλειοψηφία στη Βουλή (σήμερα 233 έναντι 199) και έχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες να επανακτήσουν την πλειοψηφία στη Γερουσία (την κατέχουν οι Δημοκρατικοί με 55-45). Οι λόγοι έχουν να κάνουν με τη χαμηλή δημοτικότητα του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα (42-46%) και το πρόγραμμα υγείας (ObamaCare) που δεν έπεισε τον λαό. Και ναι μεν η αμερικανική οικονομία έχει βελτιωθεί, όμως απτά δείγματα της βελτίωσης δεν έχουν φτάσει ακόμη στα μικρομεσαία στρώματα. Αν δεν αλλάξει κάτι τις τελευταίες δύο μέρες, τα υπόλοιπα δύο χρόνια θα είναι πολύ δύσκολα για τον Ομπάμα και το Δημοκρατικό Κόμμα. Ιδίως για τον πρόεδρο που έχει μεταξύ άλλων να σκεφθεί και την υστεροφημία του. Δύσκολα όμως θα είναι τα πράγματα και για την Ομογένεια, την Ελλάδα και την Κύπρο, αν χάσουν οι Δημοκρατικοί την πλειοψηφία στη Γερουσία, αφού θα φύγει από πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων ο ένθερμος φιλέλληνας Γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ. Ο ρεπουμπλικάνος που θα τον αντικαταστήσει (γερουσιαστής Μπομπ Κόρκερ, από το Τενεσί) είναι από αδιάφορος μέχρι φιλότουρκος. Κι αυτό θα είναι τραγωδία. Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Όχι άλλες Χρυστάλλες ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Η ηδονή της τιμωρίας Το παιχνίδι μάλλον είναι πολύ πιο χοντρό, τα λεφτά πολύ περισσότερα. Από τις εταιρείες βιτρίνες για εξυπηρέτηση αλλότριων σκοπών, περάσαμε στα πρόσωπα βιτρίνες. Μάλλον πάντα έτσι ήταν. Και τα λεφτά, πάντα ήταν πολλά. Μπορεί επί άλλων νομισμάτων να μην ήταν δισεκατομμύρια όπως είναι τώρα με το ευρώ, αλλά πάντα ήταν πολλά. Αυτό που άλλαξε τώρα είναι η απαίτηση της κοινωνίας για κάθαρση. Η υπομονή του κόσμου εξαντλήθηκε και τα επίπεδα ανεκτικότητας μειώθηκαν πολύ, πάρα πολύ. Θέλω να πιστεύω ή καλύτερα ελπίζω, πως οι λογικές των άτρωτων ανθρώπων μας εγκαταλείπουν με πολύ αυξανόμενο ρυθμό. Οι άνθρωποι σε θέσεις κλειδιά, που θεωρούσαν τους εαυτούς τους ανίκητους και αυθεντίες και από τη θέση τους μπορούσαν να έφτιαχναν το ένα γλέντι μόλις τελείωνε το προηγούμενο, κλείνουν την πόρτα ο ένας μετά από τον άλλο. Να μην περιμένουν να αλλάξουν οι άνθρωποι αυτοί μυαλά. Αυτούς θα πρέπει να αλλάξουμε. Όταν μάθεις να τρως με χρυσά κουτάλια, δεν καταδέχεσαι μετά να φας με τσίγκινο. Κεντρικοί τραπεζίτες, νυν και πρώην, διευθυντές και παρατρεχάμενοι υπουργείων και αρχών, με εξουσίες πολλές και με ευθύνη διαχείρισης εκατομμυρίων ευρώ, να μην περιμένουμε να αλλάξουν λογικές. Εδώ δεν καταδέχονται να αφήσουν τις λιμουζίνες τους θα αφήσουν τα χρυσά λάφυρα; Όταν φτάνεις στο σημείο να ξεγελάς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σημαίνει πως δεν έχεις όρια. Πως είσαι ικανός για όλα. Και τι νόμιζε η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη; Ότι ποτέ και κανείς δεν θα ανακάλυπτε την μανούβρα με το συμβόλαιο; Ότι θα την κάλυπταν οι πάντες; Δεν ξέρω τι είναι η Χρυστάλλα, αλλά αφελής δεν είναι σίγουρα. Δεν ξέρω ποιοι τις έταξαν πλάτες και σε πόσους σήμερα χρωστά χάρες, αλλά έχουμε χάσει την μπάλα. Και όταν εδώ και δύο μήνες αναφέρεται σε προσφορά προς την πατρίδα, και ποιος έδωσε περισσότερα, η πατρίδα σε αυτήν ή αυτή προς την πατρίδα, ε τότε είναι που θα πρέπει να ανησυχούμε. Και δεν είναι μόνο η Χρυστάλλα. Ας είναι όμως η τελευταία. Όταν φτάνεις στο σημείο να ξεγελάς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σημαίνει πως δεν έχεις όρια. Πως είσαι ικανός για όλα. Αυτές τις λογικές όμως τις εκτρέφουμε πενήντα και πλέον χρόνια. Κανείς δε γεννήθηκε με αυτές. Αυτές βρήκαμε αυτές συνεχίζουμε. Και ένα σύστημα, για να συνεχίσει να είναι σε αρμονία σημαίνει πως γιγαντώθηκε με ομοιομορφία. Όλοι οι πυλώνες αυτών των νοοτροπιών ήταν ικανοποιημένες. Κόμματα και πολιτικοί, εισαγγελείς, δικαστές και δικηγόροι, δημοσιογράφοι και εκδότες, τράπεζες και τραπεζίτες, πολίτες και κοινωνία. Όλοι ευθυνόμαστε για αυτό το χάλι και όλοι θα πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για ωχαδερφισμό και το χαλί δεν χωρά τίποτα από κάτω. Το παρκέ έχει πέσει και όποιος πατήσει τώρα στο χάλι, τον τρώει η τρύπα. Χωρίς αλλαγή στη νοοτροπία, χωρίς καθαρά χέρια και καινούργιο δεφτέρι είμαστε όλοι ξεγραμμένοι. Οι πολιτικοί και τα κόμματα θα τα λένε μόνοι τους, θα τα ακούνε μόνοι τους, οι εκδότες θα τα γράφουν μόνοι τους θα τα διαβάζουν μόνοι τους, και οι δικαστές θα δικάζουν διαζύγια. Τα καλύτερα μυαλά μας θα μεταναστεύουν στο εξωτερικό και όσοι θα μείνουμε πίσω θα ασχολούμαστε με οτιδήποτε άλλο εκτός από την πολιτική διεργασία. Αν δεν αποδείξουμε όλοι ότι είμαστε καθαροί, ότι εννοούμε αυτά που λέμε είμαστε καταδικασμένοι. Αν η δικαιοσύνη δεν χώσει όλους τους Χριστόδουλους στη στενή, να μην περιμένουμε από την κοινωνία να εμπιστεύεται ξανά τους θεσμούς και τα δικαστήριά μας. Αν οι βουλευτές μας δεν πάψουν να λειτουργούν με κριτήριο το καλό του κόμματός τους και του εαυτού τους, οι Χρυστάλλες θα συνεχίσουν να γεννιούνται όπως τη Λερναία Ύδρα. Όσο καθυστερούμε να ασχοληθούμε με τα μεγάλα και τα σημαντικά, και γυροφέρνουμε πονηρά γύρω από τα μικρά και ασήμαντα, οι Χρυστάλλες θα μας συντροφεύουν. Όχι στους εφιάλτες μας, αλλά στη ζωή μας. Ας ξεκινήσουμε όλοι σήμερα να λειτουργούμε, βλέποντας όσο πιο μακριά μπορούμε. Ας κοιτάξουμε να βρούμε τις στεριές που έχουν καθαρό ουρανό και στις θάλασσες τους καταγάλανα νερά. Εκεί είμαι σίγουρος πως οι Χρυστάλλες δεν κατοικούν, ποτέ δεν κατοικούσαν. Διερωτάται κανείς αν ο πάλαι ποτέ ισχυρός άντρας, ο δελφίνος για το ύπατο αξίωμα, είχε ανάγκη μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. «Ρε κουμπάρε, νομίζεις ότι οι ηγέτες μας έχουν μεγάλη διαφορά από τα μωρά του νηπιαγωγείου; Σκέφτονται και ενεργούν με τον ίδιο τρόπο. Με λογική, αλλά και με συναίσθημα. Με πονηριά, αλλά και με εμπάθειες. Η μόνη διαφορά είναι ότι τα παιδιά εκφράζονται αυθόρμητα, ενώ οι μεγάλοι ενεργούν με τακτικισμούς και σκοπιμότητες». Η κουβέντα του καφενέ είχε και τον αντίλογό της. «Νομίζω ρε φίλε, ότι αδικείς τα μωρά. Οι μικροί με την αθωότητά τους προσφέρουν τεράστια χαρά σε όλους, χωρίς ανταλλάγματα, ενώ αν ρίξουν και καμιά σφαλιάρα στα άλλα παιδιά, ο καβγάς διαρκεί μερικά λεπτά. Οι μεγάλοι, όταν προσφέρουν στους συνανθρώπους τους, αναμένουν συνήθως ανταλλάγματα. Και όχι σπάνια ανταλλάζουν τη δήθεν μεγαλοψυχία τους, με την ηδονή της εξουσίας». Η δραματική ιστορία του πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Χριστόδουλου Χριστοδούλου αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα ανθρώπου του «νηπιαγωγείου». Ενεργούσε από τη μία ως «μητέρα Τερέζα» και από την άλλη αποδεδειγμένα πλέον, ήταν κλέφτης του κράτους. Και διερωτάται κανείς αν ο πάλαι ποτέ ισχυρός άντρας, ο δελφίνος για το ύπατο αξίωμα, είχε ανάγκη μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Για δεκαετίες εξασφάλιζε βασιλικούς μισθούς και τώρα απολαμβάνει βασιλικές πολυσυντάξεις. Η ίδια ιστορία με τον πάλαι ποτέ πανίσχυρο και πάμπλουτο Ντίνο Μιχαηλίδη και πολλούς άλλους, που αναμένουν προς το παρόν πανικοβλημένοι, τη δική τους σειρά στο εδώλιο. «Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι» λέει η αρχαία φράση και μάλλον δεν υπάρχει άλλη λογική απάντηση. Από εκεί και πέρα οι άλλες εξηγήσεις κινούνται στην σφαίρα της μεταφυσικής ερμηνείας των γεγονότων και ειδικότερα στην απλή φράση του λαού ότι «όλα εδώ πληρώνονται». Οι πεινασμένοι άνθρωποι, οι απελπισμένοι άνεργοι, οι φοβισμένοι μεροκαματιάρηδες, ηδονίζονται κυριολεκτικά αυτές τις μέρες παρακολουθώντας την πτώση των «γιγάντων» της πολιτικής ζωής, των «τιτάνων» του οικονομικού κατεστημένου, των «ηρώων» της τηλεόρασης. Αυτά που για δεκαετίες δεν τολμούσαν να πουν, αφού συνήθιζαν να «φιλούν τα χέρια των αφεντικών», τώρα τα εκστομίζουν με πάθος και με την απαραίτητη γαρνιτούρα. Ξεχνούν για λίγο τη μιζέρια τους, αισθάνονται για λίγο δυνατοί, μέχρι τη στιγμή που το στομάχι αρχίσει να γουργουρίζει. Και τότε έρχεται η επιστροφή στην πικρή πραγματικότητα της καθημερινότητας. Ο τραπεζίτης συνεχίζει να ενοχλεί για τις δόσεις. Ο εργοδότης κόβει μισθούς, με την απειλή της απόλυσης. Τα παιδιά συνεχίζουν να γκρινιάζουν για το χαρτζιλίκι. Και η θλίψη στην ψυχή, μαζί με την πίεση στο αίμα, δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, που ανατρέπουν την «καλή» ζωής. Ο λαουτζίκος καλά κάνει και σκέφτεται με το συναίσθημα, αλλά οι ηγέτες του τόπου επιβάλλεται σήμερα να αρχίσουν να σκέφτονται και να ενεργούν με την ψυχρή λογική. Για δεκαετίες έλεγαν «κρύψε να περάσουμε» και με το άλλοθι του κυπριακού προβλήματος χαριεντίζονταν στην ηδονή της εξουσίας και άφηναν τους κατεργαράκους να βυσσοδομούν στις μέλλουσες γενιές. Τώρα που αρχίσαμε να πληρώνουμε τον λογαριασμό, είναι ο κατάλληλος χρόνος για τομές. Μπήκαν στη φυλακή ο Χριστόδουλος Χριστοδούλου, ο Ντίνος Μιχαηλίδης και άλλοι ισχυροί. Δεν θα ήταν καλύτερα το νομικό σύστημα, τα δικαστήρια, να διάταζαν την κατάσχεση της περιουσίας τους και να επέβαλλαν πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ. Με τον τρόπο αυτό, οι εγκληματίες του «λευκού κολάρου» θα αναγκάζονταν να φέρουν από το εξωτερικό χρήματα, τα οποία για δεκαετίες φύλαγαν σε φορολογικούς παραδείσους. Σήμερα είναι ο κοσμάκης που πληρώνει τα κελιά πολυτελείας και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των «ευυπόληπτων» καταδίκων. Έτσι και αλλιώς και με μια μέρα στη φυλακή, οι άνθρωποι αυτοί απαξιώνονται για πάντα. Και η μεγαλύτερη τιμωρία τους, δεν είναι τα κάγκελα της φυλακής, αλλά η απόρριψη τους από την κοινωνία, από την αδυναμία τους να πάνε στον καφενέ του χωριού τους για ένα καφέ. Στο τέλος της ημέρας ο χρεοκοπημένος τόπος χρειάζεται χρήματα για να επιβιώσει και όχι φυλακές πολυτελείας για να «κοροϊδεύουν» το σύστημα οι λεγόμενοι επώνυμοι.

9 09-GNOMES CY_Master_cy 31/10/14 23:46 Page 9 Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 ΣΤΙΓΜΑ / Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ Χαλαρά Παρασκευή πρωί άνοιξα το ραδιόφωνο κι έπεσα σε μια συζήτηση με τον Χρίστο Πέτρου, τον σύμβουλο του Προέδρου της Δημοκρατίας για τις αερομεταφορές. Το θέμα ήταν οι τραγελαφικές καταστάσεις στις κυπριακές αερογραμμές (ΚΑ). Όπου το κράτος ψάχνει στρατηγικό επενδυτή, μιλά με εταιρείες και στο τέλος αποκαλύπτεται ότι ο εθνικός αερομεταφορέας δεν έχει πια τίποτα δικό του παρά μόνο το όνομα και το έμβλημα, το γνωστό ιπτάμενο αγρινό. Και η εύλογη απορία του κ. Πέτρου ήταν γιατί η κυβέρνηση ανέθεσε το όλο εγχείρημα σε λογιστές, στον οίκο KPMG, και δεν προτίμησε να δώσει το πρότζεκτ σε ανθρώπους που ξέρουν τις αερομεταφορές. Για παράδειγμα στα κατάλληλα τμήματα εταιρειών όπως η Air France ή η Lufthansa. Θυμίζω ότι δεν μιλούσε κάποιος τυχαίος, αλλά ο σύμβουλος του Προέδρου της Δημοκρατίας για τις αερομεταφορές. Το έψαξα λίγο και διαπίστωσα ότι ο κ. Πέτρου έχει πλούσια εμπειρία στον τομέα. Από το 1992 μέχρι το 2010 διετέλεσε διευθυντής Διεθνών Σχέσεων του ευρωπαϊκού οργανισμού Ασφάλειας Πτήσεων, Eurocontrol. Από το 2010 είναι εκτελεστικός διευθυντής του Μεσογειακού Ιδρύματος Ασφάλειας Πτήσεων και του Ινστιτούτου Αεροπορικής Εκπαίδευσης που εδρεύουν στην Κύπρο. Είναι δηλαδή, ο κατεξοχήν κατάλληλος άνθρωπος για να ρωτήσει η κυβέρνηση πώς να κινηθεί. Κι όμως, κανείς δεν ρώτησε τον αρμόδιο σύμβουλο του Προέδρου και ο άνθρωπος έχει μείνει με την απορία. Γιατί να προτιμηθούν οι λογιστές κι όχι έμπειρες αεροπορικές εταιρείες για να διαχειριστούν τα προβλήματα των κυπριακών αερογραμμών; Κάπως έτσι, χαλαρά και κάνοντας του κεφαλιού Τα όσα συνέβησαν και συμβαίνουν στις κυπριακές αερογραμμές είναι ένα μόνο παράδειγμα της προχειρότητας και της ανευθυνότητας με την οποία αντιμετωπίζουν οι κρατικές υπηρεσίες σοβαρότατα θέματα. τους, διαδοχικές κυβερνήσεις κατέστρεψαν τις Κ.Α. Διόριζαν για δεκαετίες ανθρώπους στη διοίκηση που ήταν δικοί τους. Ήταν ελεγχόμενοι, μεν, αλλά είχαν μια βασική αδυναμία. Δεν ήξεραν τίποτα ή σχεδόν τίποτα, από αερομεταφορές. Ήταν είτε ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι, είτε ημέτεροι, παρατρεχάμενοι, του εκάστοτε Προέδρου. Και φτάσαμε τώρα στο σημείο να έχουν ξεπουληθεί όλα τα περιουσιακά στοιχεία, να παρακαλάει το κράτος επενδυτές, οι κυπριακές αερογραμμές να είναι έτοιμες για κλείσιμο και οι Βρυξέλλες να λένε ανοιχτά πως οι Κύπριοι είναι αυτοί που δεν θέλουν να κρατήσουν την εταιρεία ζωντανή. Τα όσα συνέβησαν και συμβαίνουν στις Κ.Α. δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Είναι ένα μόνο παράδειγμα της προχειρότητας και της ανευθυνότητας με την οποία αντιμετωπίζουν οι κρατικές υπηρεσίες σοβαρότατα θέματα. Τα παραδείγματα πολλά, δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοθυμηθεί. Τη χαλαρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκε η περίοδος πριν από το κούρεμα του Μαρτίου 2013; Όταν αφέθηκε ο φρέσκος τότε Πρόεδρος να πάει στο Eurogroup ανενημέρωτος, ως πρόβατο επί σφαγή; Δεν είχε κράτος, υπηρεσίες, να τον προετοιμάσουν και πήγε στις Βρυξέλλες νομίζοντας πως θα τον σώσουν οι Ευρωπαίοι φίλοι του. Να μη μιλήσω για την προηγούμενη κυβέρνηση που, αντί να προτείνει συνδρομή, έτριβε τα χέρια της και περίμενε στη γωνία για να εκμεταλλευθεί πολιτικά το γεγονός. Τι να πούμε και για τον διορισμό της Pimco που κλήθηκε να υπολογίσει τις ανάγκες κράτους και τραπεζών. Πήρε του κόσμου τα χρήματα κι έκανε μισή δουλειά. Λέγανε τότε στις αρμόδιες υπηρεσίες να προσληφθεί η BlackRock, οίκος που είχε δουλέψει και στην Ελλάδα, ήξερε το σύστημα. Αλλά πού να ακούσουν αυτοί. Εμπιστεύθηκαν μια εταιρεία που απεδείχθη εκ των υστέρων ότι έπασχε από διοίκηση. Και στο τέλος έφεραν και την BlackRock μέσα για να σώσει την κατάσταση. Σκηνές απείρου κάλλους. Και να ήταν μόνο αυτά. Τι να πει κανείς για τις φυλακές; Για τον τρόπο που λειτουργούσε και σε μεγάλο βαθμό λειτουργεί η αστυνομία; Για το πώς γίνονται οι διορισμοί στους ημικρατικούς, στο Προεδρικό και στις άλλες υπηρεσίες που οι διοικήσεις τους διορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση; Τι να ειπωθεί για το Κυπριακό; Το εθνικό ζήτημα, που αφέθηκε στις ορέξεις πολιτικάντηδων. Ανθρώπων που παραμύθιασαν ανερυθρίαστα γενιές Κυπρίων για εξυπηρετήσουν είτε ανεδαφικές πολιτικές, προσωπικές φιλοδοξίες ή ακόμα και την ίδια την τσέπη τους. adilinis@gmail.com Σχεδόν όλες οι δημοσκοπήσεις που έδειχναν τον Νίκο Αναστασιάδη ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί των προεδρικών εκλογών κατέγραφαν τα εξής δύο παράδοξα: Πρώτον, ότι σημαντικό ποσοστό όσων δήλωναν ότι θα τον ψηφίσουν παραδέχονταν ότι δεν τον εμπιστεύονταν. Και δεύτερον, πολλοί από όσους δήλωναν ότι δεν θα τον τιμούσαν με την ψήφο τους εμφανίζονταν να είχαν αυξημένες προσδοκίες από την κυβέρνησή του και δήλωναν ότι ήθελαν να πετύχει. Τα δύο αυτά ευρήματα σε μεγάλο βαθμό αποτυπώνουν και το ρευστό κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον κάτω από το οποίο ο Πρόεδρος ανέλαβε τα καθήκοντά του. Αποτυπώνουν επίσης τις προσδοκίες που δημιούργησε η εκλογή του Ν. Αναστασιάδη και τα μεγάλα στοιχήματα που ανέλαβε η κυβέρνησή του, για την οποία είναι αλήθεια ότι ισχύει το βαρύγδουπο «είναι καταδικασμένη να επιτύχει». Κάθε μέρα που περνά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας χάνει ΑΡΑΔΕΣ / Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Επικίνδυνα ανεπαρκείς Μία κοινωνία εν βρασμώ και ένας Πρόεδρος που διορθώνει ένα σοβαρό λάθος με ένα σοβαρότερο. δύο πολύτιμους συμμάχους: Τον χρόνο που εξαντλείται και τον κύριο Χριστόφια που όσο κι αν δεν εξαντλείται (να εκτίθεται) έπαψε να είναι το βολικό άλλοθι για τους κυβερνώντες. Το πρόσφατο σίριαλ με τη διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας συνιστά μνημείο κυβερνητικής ανεπάρκειας, το οποίο πολιτικώς χρεώνεται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε κάθε περίπτωση. Όσο κι αν τιμά τον Πρόεδρο η απολογία για την παράλειψη να ελεγχθεί από το γραφείο του το συμβόλαιο που υπεγράφη ανάμεσα στον ίδιο και την κ. Γιωρκάτζη, η ουσία είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ακόμη περίπτωση που επιβεβαιώνει όσους επικρίνουν τον κ. Αναστασιάδη για άστοχες επιλογές προσώπων. Επιπλέον αυτού ο Πρόεδρος φροντίζει να δικαιώνει πανηγυρικά και όσους τον κατηγορούν ότι είναι ειδικός στο να διορθώνει ένα σοβαρό λάθος με ένα σοβαρότερο ακόμη χειρότερο. Ακόμη και ο ίδιος σε στιγμές ειλικρίνειας ομολογεί ότι οι χειρισμοί του στο θέμα του τέως διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας δεν ήταν και οι καλύτεροι. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Ενώ αρχικά απέδιδε αξιόποινες πράξεις στον Πανίκο Δημητριάδη και μάλιστα προανήγγειλε από τηλεοράσεως την έναρξη αστυνομικής έρευνας, όταν διαπίστωσε ότι δεν ήταν βέβαιη η κατάληξη της δίωξής του, ήρθε σε συνδιαλλαγή μαζί του, τον αποζημίωσε, του κατέθεσε τα χρήματα στο εξωτερικό και τον ευχαρίστησε και από πάνω, δημοσίως. Ποιον; Τον άνθρωπο τον οποίο κατηγορούσε για ανεπάρκεια και για πιθανή διάπραξη ποινικών αδικημάτων, τον επιβράβευσε με δημόσιο χρήμα. Στη συνέχεια ο κύριος Πρόεδρος και το κόμμα του, αφού απάλλαξαν τον τόπο από τον ανεπαρκή κατά τους ίδιους κ. Δημητριάδη, όπως έπραξαν ενωρίτερα και με τον βοηθό διοικητή κ. Σταυρινάκη, (όπως είχαν υποσχεθεί προτού καταλάβουν την εξουσία), διόρισαν στη θέση του μετά βαΐων και κλάδων την κυρία Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, η οποία, μαζί με αρκετούς τοποτηρητές, ανέλαβε να φέρει στον σωστό δρόμο το τραπεζικό μας σύστημα. Το χειρότερο όλων σ αυτή την πολύ νοσηρή υπόθεση είναι ότι εμπλέκονται θεσμοί που υποτίθεται ότι αποτελούν στυλοβάτες της συνταγματικής ομαλότητας, όπως είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο γενικός εισαγγελέας. Ο πρώτος δεν θα μπορούσε να κουνήσει το δάκτυλό του εναντίον του κεντρικού τραπεζίτη χωρίς τη συνδρομή του γενικού εισαγγελέα και αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα, το οποίο κάποια στιγμή θα πρέπει να απαντήσει ο ίδιος ο κ. Κώστας Κληρίδης. Πώς είναι δυνατόν να τερματίζεται η διερεύνηση αδικημάτων εναντίον ενός ανθρώπου και ταυτόχρονα να του καταβάλλεται αποζημίωση, μετ ευχαριστιών και με τους όρους του, αλλά την ίδια ώρα να τελεί υπό έρευνα για το τραπεζικό σκάνδαλο; Πώς είναι δυνατόν αξιωματούχοι της Κεντρικής Τράπεζας που υπηρέτησαν είτε με τον υπό έρευνα Πανίκο Δημητριάδη, είτε με τον επίσης τελούντα υπό έρευνα, Αθανάσιο Ορφανίδη, να παραμένουν στη θέση τους και μάλιστα μεσούσης της έρευνας; Μήπως γιατί έχουν πολιτικές πλάτες και υπηρετούν κομματικές ατζέντες; Να υποθέσουμε ότι ο δημόσιος αποκεφαλισμός της κ. Γιωρκάτζη από τον Πρόεδρο δεν έχει να κάνει με το θέμα της θυγατέρας της αλλά με τον έλεγχο της Κεντρικής και μέσω αυτής των Τραπεζών; Είναι βαριά η ευθύνη του Προέδρου να υλοποιήσει την υπόσχεση για τιμωρία όσων ενέχονται. Φοβούμαστε όμως ότι είναι και ο ίδιος μέρος του προβλήματος και όσο περνά ο καιρός χάνει την ήδη διαβρωμένη έξωθεν καλή μαρτυρία που πρέπει να συνοδεύει τον πρώτο πολίτη της χώρας. Το ανέκδοτο με τον συμπέθερο το χάψαμε, το οικόπεδο της κυρίας Άντρης το ξεχάσαμε, τον Δημητριάδη που ήταν άσχετος τον απελάσαμε, το παραμύθι με τη Γιωρκάτζη συγχωρέστε μας αλλά δυσκολευόμαστε να το πιστέψουμε. antoniouy@kathimerini.com.cy AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Με το κεφάλι ψηλά Μόνο μία ήταν η είδηση της εβδομάδας. Και εννοώ πως μόνο μία ήταν η είδηση, από όλη αυτή τη ζοφερή επικαιρότητα, που μπορούσε να μας χαρίσει μία δόση ελπίδας για το μέλλον αυτού του τόπου. Όχι δεν αναφέρομαι στη θεσμοθέτηση ιατρικού συμβουλίου που αποφάσισε η κυβέρνηση προκειμένου να σταματήσουν οι καταχρήσεις από «επώνυμους» κατάδικους, οι οποίοι μόλις τους ανακοινωθεί η ποινή τους βρίσκονται ξαφνικά κλινήρεις στα δημόσια νοσοκομεία. Αυτό το έργο το έχουμε ήδη δει τόσες πολλές φορές το τελευταίο διάστημα που κατάντησε να είναι πιο βαρετό και ανούσιο ακόμα και από τα ανέπνευστα κυπριακά σίριαλ που ταλαιπωρούν τις οθόνες μας. Ούτε στα 207 εκατομμύρια πλεόνασμα που παρουσίασαν οι κυβερνητικοί λογαριασμοί αναφέρομαι, διότι ποσώς με έχει συγκινήσει το γεγονός, δεδομένου ότι δεν βλέπω πως αυτή η «επιτυχία» της κυβέρνησης θα ανακουφίσει άμεσα όλες εκείνες τις ομάδες που αυτό το ίδιο το κράτος, μέσα από τη διαπλοκή, τη σήψη και τη σαπίλα του έφερε στα όρια της οικονομικής δυσπραγίας. Και επίσης λυπούμαι να σας πληροφορήσω πως με έχει αφήσει παγερά αδιάφορη η στήριξη της Γαλλίας, της Αιγύπτου και της Ελλάδας σε ό,τι αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην ΑΟΖ, διότι την ίδια ώρα που αυτή η στήριξη έβλεπε το φως της δημοσιότητας μια άλλη είδηση με έκανε να ανατριχιάζω για τη σοβαρότητα αυτού του κράτους στο οποίο ζούμε και το οποίο απαιτούμε να στηρίζουν όλοι διεθνώς. Η είδηση ότι η Κύπρος δεν διαθέτει κανένα μέσο εντοπισμού υποβρυχίων στα χωρικά ύδατα και ευρύτερα στην ΑΟΖ κάτι που αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για την ασφάλεια των ερευνών και των γεωτρήσεων που διεξάγονται από ξένες εταιρείες. Με λίγα λόγια δεν έχουμε καν τη δυνατότητα ελέγχου του θαλάσσιου χώρου και αυτό υποψιάζομαι πως συμβαίνει γιατί πολύ πιθανόν να έβαλε και σε αυτόν τον τομέα το χέρι της η διαφθορά και η διαπλοκή της κρατικής μας μηχανής. Ποια ήταν η μια και μοναδική είδηση λοιπόν που μου έδωσε έστω και μια μικρή δόση ελπίδας ότι σε αυτό τον τόπο μπορεί κάποτε να αλλάξει το σαθρό μας σύστημα και να πάμε ένα βήμα πιο μπροστά; Η άρνηση μιας μερίδας μαθητών που παρέλαυναν στην Πάφο στο πλαίσιο των εορτασμών για την 28η Οκτωβρίου να χαιρετήσουν τους επίσημους. Αντί δηλαδή να γυρίσουν τα κεφάλια τους προς την εξέδρα των επισήμων για τον καθιερωμένο χαιρετισμό επέλεξαν να τα γυρίσουν προς την αντίθετη μεριά όπου βρισκόταν το άγαλμα του Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Αν λοιπόν αυτοί οι μαθητές, όσοι κι αν είναι, πέντε-δέκα, δεν έχει σημασία, ήθελαν με αυτή τους την κίνηση να στείλουν το μήνυμα της απαξίωσής τους απέναντι στους κρατικούς αξιωματούχους και στον τρόπο που λειτουργεί η πολιτική σε αυτό τον τόπο, τότε, ναι, αυτό είναι ίσως η πιο σοβαρή «επαναστατική» κίνηση που είδα να συμβαίνει από τον καιρό της οικονομικής μας κατάρρευσης. Διότι αν η νέα γενιά έχει τη συνείδηση πως αυτοί οι οποίοι μας κυβερνούν και μας αντιπροσωπεύουν δεν αξίζουν ούτε μιας καλημέρας (πόσω μάλλον επίσημου χαιρετισμού) τότε αυτό πάει να πει πως οι νέοι έχουν τη θέληση και τη διάθεση να πάρουν τη ζωή και το μέλλον στα χέρια τους και να μην το αφήσουν (όπως πράξαμε εμείς) έρμαιο στη ματαιοδοξία και στη μωροφιλοδοξία μιας ομάδας ατάλαντων πολιτικών, οι οποίοι εξακολουθούν να συμπεριφέρονται λες και τη ζημιά σε αυτό τον τόπο την έκαναν οι εξωγήινοι και όχι οι ίδιοι με τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους. Η δική μας γενιά είναι ήδη χρεωκοπημένη και δεν εννοώ μόνο οικονομικά αλλά κυρίως ηθικά. Η επόμενη γενιά είναι αυτή η οποία θα κάνει τη διαφορά. Και ευελπιστώ πως η κίνηση του κεφαλιού προς την αντίθετη μεριά είναι μια πρώτη ένδειξη πως η επόμενη γενιά θα προχωρήσει κρατώντας ένα πιο αξιόπιστο GPS από το δικό μας. elenixenou11@gmail.com Αυτοί οι μαθητές, όσοι κι αν είναι, ήθελαν με αυτή τους την κίνηση να στείλουν το μήνυμα της απαξίωσής τους απέναντι στους κρατικούς αξιωματούχους και στον τρόπο που λειτουργεί η πολιτική σε αυτό τον τόπο. Η επίκληση της διεθνούς νομιμότητας για την παραβίαση των κανόνων του Δικαίου της Θάλασσας αποτελεί την αυτονόητη πρώτη αντίδραση στο σκηνικό έντασης που έχει δημιουργήσει η Τουρκία στις σχέσεις της με την Ελλάδα και την Κύπρο. Με αφορμή την παραβίαση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της τελευταίας από τουρκικά πλοία, και τη διαφαινόμενη πρόθεση της Αγκυρας να αποκτήσει πλατφόρμα με σκοπό να προχωρήσει σε γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, ορθώς προβάλλεται η σημασία της αναγνώρισης της διεθνούς προσωπικότητας και της εθνικής κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλλά η ελληνική και κυπριακή προσέγγιση δεν εξαντλούνται στην καθόλα αναγκαία και ορθή επίκληση του δικαίου. Καλώς ή κακώς, αυτό που μετρά είναι οι ψυχροί υπολογισμοί. Υπό αυτό το πρίσμα, το επόμενο βήμα είναι η στρατιωτική εγρήγορση της Ελλάδας που βρίσκεται σε εξέλιξη ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ / Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Η ελληνική αντίδραση στις τουρκικές προκλήσεις Επίκληση διεθνούς νομιμότητας, στρατιωτική εγρήγορση, εμβάθυνση συνεργασιών, ταύτιση με τα συμφέροντα ΗΠΑ και Ε.Ε. και σε αυτή τη φάση παίρνει τη μορφή της αυξημένης ελληνικής ναυτικής παρουσίας ανοικτά της Κύπρου. Ακολουθούν οι γεωπολιτικές κινήσεις που υλοποιούνται παράλληλα, σε τρεις άξονες: ο πρώτος αφορά την τριμερή συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου, που ξεκίνησε διστακτικά πέρυσι στη Νέα Υόρκη και επιταχύνεται ως απόρροια της ξεκάθαρης πολιτικής βούλησης όλων των εμπλεκομένων μερών. Στη συνάντηση των τριών υπουργών Εξωτερικών, Βενιζέλου, Κασουλίδη και Σούκρι, στη Λευκωσία -και ενώ επίκειται η σύνοδος κορυφής Σαμαρά, Αναστασιάδη και Σίσι, στο Κάιρο- οι τρεις χώρες κατήγγειλαν «τις παράνομες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ και κάλεσαν την Τουρκία να σταματήσει τις σεισμικές δραστηριότητες στην περιοχή». Το ότι την καταγγελία προσυπογράφει το σημαντικότερο ίσως αραβικό κράτος -η χώρα με τον μεγαλύτερο μουσουλμανικό πληθυσμό, την κρίσιμη γεωγραφική θέση και τον ξεχωριστό ιστορικό συμβολισμόέχει τεράστια σημασία. Ο δεύτερος άξονας είναι οι στρατηγικές σχέσεις που αναπτύσσουν η Ελλάδα και η Κύπρος με την ισχυρότερη χώρα της περιοχής, το Ισραήλ. Στο πλαίσιο αυτό ο Ισραηλινός υπ. Εξωτερικών θα επισκεφθεί τη Λευκωσία την ερχόμενη εβδομάδα, ενώ στο τέλος του μήνα θα ακολουθήσει και ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Ο τρίτος αφορά την εμβάθυνση της συνεργασίας με τους «ισχυρούς» που περιλαμβάνει την παροχή πολλαπλών διευκολύνσεων. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η επιστολή του Φρανσουά Ολάντ προς τον Νίκο Αναστασιάδη, στην οποία ο Γάλλος πρόεδρος υπογραμμίζει ότι «το Δίκαιο της Θάλασσας πρέπει να γίνεται σεβαστό απ όλα τα κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας». Το οικοδόμημα στηρίζεται και στην ενεργειακή διάσταση. Τη στιγμή που η Τουρκία προκαλεί στην κυπριακή ΑΟΖ, εντός της οποίας δραστηριοποιούνται δυτικές εταιρείες, μεταξύ αυτών και η αμερικανική Noble, ο Ελληνας υπ. Ενέργειας, Γιάννης Μανιάτης, θα επισκεφθεί τις ΗΠΑ όπου θα έχει επαφές όχι μόνο με τον Αμερικανό ομόλογό του και την αρμόδια υφ. Εξωτερικών για θέματα Ενέργειας, αλλά και με εκπροσώπους ενεργειακών κολοσσών, ενώ θα μιλήσει στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στην Ουάσιγκτον και στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, για το ενεργειακό σκηνικό στην Αν. Μεσόγειο και τον ρόλο που προτίθενται να διαδραματίσουν η Ελλάδα και η Κύπρος για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης που αποτελεί δεδηλωμένο στρατηγικό στόχο των ΗΠΑ. Επίκληση διεθνούς νομιμότητας, στρατιωτική εγρήγορση, εμβάθυνση στρατηγικών συνεργασιών με τους περιφερειακούς παίκτες, ταύτιση με τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ και των χωρών της Ε.Ε. στην περιοχή αλλά και με τους οικονομικούς σχεδιασμούς των εταιρειών τους, Αθήνα και Λευκωσία κινούνται προσεκτικά και μεθοδικά σε μια δύσκολη συγκυρία, με την προσδοκία ότι θα βρουν ανταπόκριση από συμμάχους και εταίρους.

10 10-EPISTOLES CY_Master_cy 31/10/14 20:31 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 Ηγέτες Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΛΑΜΠΙΤΣΗ Hσαν πάρα πολλοί όσοι συγκεντρώθηκαν στην Αίθουσα Τελετών του Παγκυπρίου Γυμνασίου, την Πέμπτη το βράδυ, στην εκδήλωση παρουσίασης της νέας εκδοτικής σειράς της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, με τον τίτλο ΗΓΕΤΕΣ, τον πρώτο τόμο της οποίας, τον αφιερωμένο στον Αθηναίο ΠΕΡΙΚΛΗ, έχετε ήδη στα χέρια σας, με τη σημερινή κυκλοφορία της εφημερίδας. Μεταξύ των πολλών ήσαν και αρκετοί από τους ηγέτες, ή όσους θεωρούνται ως τέτοιοι, του δύσμοιρου αυτού λαού. Για να είμαι ειλικρινής, λίγο κατσούφηδες τους είδα. Ένας, μάλιστα, έφυγε νωρίς. Υπολόγισα πως η κατήφειά τους οφειλόταν στη σκέψη πως η όποια σύγκριση με τα ιστορικά πρόσωπα θα τους αναδείκνυε λιγότερο ηγέτες. Άλλοι πάλι, ίσως να σκέφτονταν πως και να διαβάσουν τους τόμους της σειράς δεν είχαν μπροστά τους ικανοποιητικά χρονικά περιθώρια, για να βελτιωθούν και να αποδείξουν έμπρακτα τις ηγετικές τους ικανότητες. Αυτός, όπως αποκάλυψε ο διευθυντής της αθηναϊκής Καθημερινής, Αλέξης Παπαχελάς, ήταν και ένας από τους στόχους του εκδοτικού εγχειρήματος. Λιγότερο κατηφείς μου φάνηκαν οι νεότεροι πολιτικοί. Ίσως επειδή σκέφτονταν πως θα είχαν την ευκαιρία να πέσουν με τα μούτρα στο διάβασμα, να μάθουν και να γίνουν καλύτεροι πολιτικοί. Όμως, και έτσι να γίνει, λίγο χλωμό το βλέπω να υπάρξει τέτοια αλλαγή σε Κύπριους πολιτικούς. Διότι οι Κύπριοι πολιτικοί είναι επαγγελματίες και, κατά τον καθηγητή Χρίστο Γιανναρά: «Η επαγγελματική ενασχόληση με την πολιτική, είναι κλινικά βεβαιωμένο, συνεπάγεται την απώλεια επαφής με την πραγματικότητα». Ίσως αυτό να είχε υπόψη του ο διευθυντής της Καθημερινής Κύπρου, Ανδρέας Παράσχος, με την καταληκτική φράση του προλογίσματός του: «Η Κύπρος έχει ανάγκη από πολιτικούς που δεν έχουν ανάγκη την πολιτική». Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου η αναφορά στα όσα σημαντικά είπε για τον Περικλή ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου, κ. Γιώργος Γεωργής, είναι αδύνατο να αναφερθούν. Εξάλλου, οι πλείστοι αναγνώστες θα διαβάσουν τον σχετικό με τον Αθηναίο πολιτικό τόμο. Γι αυτό θα σταθώ για λίγο στα όσα είπε η τέως υπουργός Εξωτερικών της Δημοκρατίας, κ. Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, η οποία σκιαγράφησε τον ηγέτη μέσα από δέκα συνολικά χαρακτηριστικά που κατά την άποψή της πρέπει αυτός να έχει. Κάνοντας, λοιπόν, αναφορά στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και στην ομιλία που εκφώνησε στις 28 Αυγούστου 1963, την γνωστή με τον τίτλο «έχω ένα όνειρο» (I have a dream), η κ. Μαρκουλή ανέφερε πως το πρώτο που πρέπει να χαρακτηρίζει έναν ηγέτη είναι να έχει όραμα. Χωρίς όραμα, χωρίς δηλαδή την προσδοκία για μια ιδανική μελλοντική κατάσταση, κάποιος δεν μπορεί να θεωρείται ηγέτης. Αναφέρθηκε, ακόμα στο χαρακτηριστικό της δημοκρατικότητας, της ηθικής προσωπικότητας, στην ικανότητα να επιλέγει τους καταλληλότερους συνεργάτες, στη συνέπεια λόγων και έργων, στο υψηλό αίσθημα δικαιοσύνης, στο σεβασμό των νόμων, στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του. Χρησιμοποιώντας συχνά ως μέθοδο πειθούς την επίκληση στην αυθεντία, φρόντισε να ενισχύει τις απόψεις της για κάθε χαρακτηριστικό και με τα λόγια μιας αυθεντίας, όπως του Ισοκράτη, του Μακιαβέλλι και άλλων. Είναι άξιο αναφοράς πως η κ. Μαρκουλλή, της οποίας η ομιλία θα πρέπει να δημοσιευτεί, μίλησε για το άθροισμα των χαρακτηριστικών, λέγοντας πως ένας για να είναι πραγματικός ηγέτης πρέπει να έχει όλα τα χαρακτηριστικά και όχι μόνο μερικά από όσα επισήμανε. Όση ώρα παρακολουθούσα την ομιλία της, σκεφτόμουν πως θα έπρεπε να προσθέσει και ένα ακόμα χαρακτηριστικό. Αυτό της αυτοκριτικής και της παραδοχής των λαθών. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για τους δικούς μας πολιτικούς, οι οποίοι είναι κατά την δική τους αντίληψη αλάνθαστοι, γεγονός που αποδεικνύεται και από το ότι μετρούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού όσοι, στα 54 χρόνια του κυπριακού κράτους, παραιτήθηκαν παραδεχόμενοι τα λάθη τους. Εξάλλου, δεν έχει κανείς παρά να παρακολουθήσει τις δηλώσεις τους, όταν φεύγουν από την εξουσία. Θα νομίσει πως όταν κυβερνούσαν, ήσαν όχι αλάνθαστοι αλλά θεοί. Αυτό και αν επιβεβαιώνει την απώλεια επαφής με την πραγματικότητα. lampitsis.p@cytanet.com.cy Τ α αποτελέσματα των στρες τεστ που διενεργήθηκαν στις 26 Οκτωβρίου από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπήρξαν ιδιαιτέρως θετικά για τις κυπριακές τράπεζες. Με νωπές τις μνήμες από το κούρεμα του Μαρτίου 2013, οι θετικές ειδήσεις σήμερα δίνουν ώθηση στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, αλλάζουν το κλίμα και οπωσδήποτε συνιστούν την καλύτερη είδηση στον χώρο της οικονομίας εδώ και καιρό. Ο ΥΠΟΙΚ Χ. Γεωργιάδης δήλωσε ότι «οι κυπριακές τράπεζες εισέρχονται στην Τραπεζική Ένωση και στην άμεση εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με κεφαλαιουχική επάρκεια, με ενισχυμένο το εποπτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, με νέες καθαρές διοικήσεις και διευθύνσεις, με σημαντική συμμετοχή ξένων επενδυτών και κυρίως, με δυνατότητα να συμβάλουν στην ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας». Η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χ. Γιωρκάτζη εξέφρασε την ελπίδα ότι μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων «πλέον οι τράπεζες θα διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία τις αποταμιεύσεις των καταθετών», ενώ αναφέρθηκε σε δύο προκλήσεις στις οποίες θα επικεντρωθεί πλέον η ΚΤ μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της άσκησης που είναι «τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η μείωση των επιτοκίων». Σε ευρύτερο πεδίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ανακοίνωσή της εξέφρασε την ικανοποίησή της για «τα αποτελέσματα του τεστ αντοχής πανευρωπαϊκά που αντιπροσωπεύουν Ό χι κύριε υπουργέ των Εσωτερικών. Καμιά δικολαβία και καμιά επίκληση της Αντιγόνης άσχετη και ανιστόρητη δεν μπορεί να στηρίξει το περιεχόμενο της ομιλίας σας στην κηδεία των καταδρομέων που έχασαν τη ζωή τους μετέχοντας στη μοίρα καταδρομών που επετέθη κατά του Προεδρικού, όντας σε διατεταγμένη υπηρεσία και εκτελώντας διαταγές των ανωτέρων τους, όπως κοπιαστικά και διά μακρών προσπαθείτε να αναδείξετε. Επικαλείστε μάλιστα επιλεκτικά το σχετικό άρθρο του όρκου των νεοσυλλέκτων που «η ίδια η πολιτεία όρισε οι νεοσύλλεκτοι στρατιώτες της να ορκίζονται ότι θα εκτελούν προθύμως και άνευ αντιλογίας τας διαταγάς των ανωτέρων των». Αγνοείτε όμως παρότι υπήρξατε και υπουργός Άμυνας τα πρώτα δύο και τα πλέον ουσιώδη άρθρα του όρκου: «Ορκίζομαι (1) να τηρώ πίστη στην πατρίδα, (2) Υπακοή στο Σύνταγμα, τους νόμους και τα ψηφίσματα του κράτους». Τα πρώτα αυτά άρθρα του όρκου θεμελιώνουν στη συνείδηση του νεοσύλλεκτου στρατιώτη την έννοια της πίστης πρώτα και κύρια στην πατρίδα και στους δημοκρατικούς θεσμούς της Πολιτείας και αναδεικνύουν την έννοια της δημοκρατικής νομιμότητας. Και Επόμενο τεστ: Η ανάπτυξη! Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ τον πιο εξονυχιστικό έλεγχο κάτω από τον οποίο τέθηκαν πότε τράπεζες στην Ευρώπη». Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χαρακτήρισε τα στρες τεστ «σημαντικό πρώτο βήμα», δηλώνοντας παράλληλα τη στήριξη του Ταμείου «στην αποφασιστικότητα της ΕΚΤ να επαναλαμβάνει τις ασκήσεις σε ετήσια βάση, βελτιώνοντας συνεχώς τη διαδικασία. Η άσκηση σηματοδοτεί την ουσιαστική πρόοδο που έχει επιτευχθεί προς την κατεύθυνση μιας τραπεζικής ένωσης». Τα θετικά μηνύματα από τα στρες τεστ βοηθούν στην καλύτερη αντιμετώπιση των ζητημάτων που συνδέονται με την πραγματική οικονομία, την ύφεση, την ανεργία και το κεντρικό θέμα που συνιστά το αναπτυξιακό πρόγραμμα σήμερα. Η γραμμή παραμένει πολύπλοκη και η αξιολόγηση της 26ης Οκτωβρίου μπορεί να ενισχύσει την αλλαγή της κατεύθυνσης. Για παράδειγμα η μηνιαία έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υποθέσεων της Επιτροπής στις 30 Οκτωβρίου υπενθυμίζει τις δυσκολίες αναφέροντας ότι «ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Κύπρο υποχώρησε τον Οκτώβριο στις 98,8 μονάδες από τις 99,8 μονάδες που ήταν τον Σεπτέμβριο». Σταθερό κλειδί παραμένει η εφαρμογή του μνημονίου, καθώς και η συνεχής παρακολούθηση των πραγμάτων που παρέχουν τη δυνατότητα για βελτιώσεις σχετικές με όρους του μνημονίου που δεν βοηθούν. Η Κύπρος χρειάζεται να επεξεργαστεί μια δική της πολιτική για το μέλλον και πάνω από όλα να θέσει σε εφαρμογή μια σχεδιασμένη αναπτυξιακή πολιτική με κυπριακή σφραγίδα. Ανάπτυξη σημαίνει, εκτός άλλων, προσέλκυση επενδυτών και αυτό με τη σειρά του σημαίνει μείωση της γραφειοκρατίας, καθαρή εικόνα γύρω από το θεσμικό πλαίσιο, αξιοπιστία στο διεθνές πεδίο, πολιτική που να πείθει ότι τηρούμε τις δεσμεύσεις μας και συνεχής προσπάθεια για να λύσουμε τα δικά μας προβλήματα. Παραδείγματα που συμβάλλουν στο ξεπέρασμα της κρίσης και στην οικοδόμηση των προϋποθέσεων για πραγματική ανάπτυξη είναι η δικαιότερη κατανομή των βαρών, το προσωπικό παράδειγμα της ηγεσίας, η μεταρρύθμιση στο κράτος, η αναβάθμιση της ποιότητας του ανθρώπινου δυναμικού, η συνεχής πρόοδος στις εφαρμογές νέων τεχνολογιών, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, η μείωση των ανισοτήτων, η καταπολέμηση κάθε αιτίας που μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση. Μείζον θέμα παραμένει η δική μας μάχη για να αντιμετωπίσουμε τις αιτίες της υστέρησής μας, το πελατειακό κράτος, τα πλέγματα συμφερόντων που συντηρούν την αδιαφάνεια, τις στρεβλώσεις, την κοινωνική αδικία. Η πεντάμηνη φυλάκιση του πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και πρώην υπουργού Οικονομικών και πρώην υπουργού Εσωτερικών Χ. Χριστοδούλου από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας στις 27 Οκτωβρίου σχετικά με έξι κατηγορίες που αφορούσαν αδικήματα φορολογικής φύσεως, δείχνει πόσο βαθειά έφτασαν η ανομία και η ασυνειδησία. Η δικαστής, ανακοινώνοντας την απόφαση, σημείωσε ότι «εύλογα αναμένεται ότι πρόσωπο το οποίο τιμήθηκε με υπηρεσία σε τόσα σημαντικά πολιτειακά αξιώματα θα είναι ιδιαίτερα συνεπής στην τήρηση των νόμων και των υποχρεώσεών του δίνοντας και το παράδειγμα στους υπόλοιπους πολίτες». Η καταδίκη Χριστοδούλου δεν είναι το τέλος της υπόθεσης, καθώς η κύρια δίκη που συνδέει Βγενόπουλο και Χριστοδούλου ακόμα να γίνει. Σε κάθε περίπτωση, η κοινή γνώμη ζητά πολύ περισσότερα από την πολιτική τάξη, ζητά διαφάνεια, ελεγξιμότητα, χρηστή διοίκηση, δημόσιο ήθος. Ζητά αλλαγή και απαιτεί καινούργιες προσεγγίσεις. Ζητά να αναθεωρήσουμε τις πρακτικές που οδηγούν σε συνεχή αδιέξοδα. Αν δεν αντιμετωπίσουμε τις βασικές αιτίες που μας οδήγησαν στον γκρεμό, αν δεν υιοθετήσουμε μια καλά επεξεργασμένη και ρεαλιστική αναπτυξιακή πολιτική, τότε το μνημόνιο θα παρατείνεται στον χρόνο και ο φαύλος κύκλος θα παίρνει ολοένα και πιο εκρηκτικές κοινωνικές διαστάσεις. Τα πράγματα είναι δύσκολα, γιατί η προσφυγή στον μηχανισμό της Τρόικας «οικοδομήθηκε» πάνω σε πρακτικές δεκαετιών, πάνω στην αδυναμία παρακολούθησης των διεθνών εξελίξεων, στην εικονική λειτουργία των εποπτικών αρχών και τη συνήθεια να αρνούμαστε την ανάληψη πολιτικής ευθύνης, παραπέμποντας τις λύσεις στον αυτόματο πιλότο. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Με προϋποθέσεις, η Κύπρος μπορεί να κατακτήσει μια σταθερή αναπτυξιακή πορεία, αυτήν που θα μας βγάλει από τα σημερινά αδιέξοδα και θα συνδυάσει την ανάπτυξη με την κοινωνική δικαιοσύνη. Ο Υπ. Εσωτερικών και η δημοκρατική νομιμότητα Του ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ είναι αυτά τα άρθρα κληρονομιά από τον όρκο των Αθηναίων εφήβων «Ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά [ ] Και ευηκοήσω των αεί κραινόντων και τοις θεσμοίς τοις ιδρυμένοις πείσομαι και ούστινας αν άλλους το πλήθος ιδρύσηται ομοφρόνως. Και αν τις αναιρεί τους θεσμούς ή μη πείθηται ουκ επιτρέψω. Αμυνώ δε και μόνος και μετά πολλών». Δεν μπορεί υπουργός μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης σε μια δημοκρατικά συντεταγμένη πολιτεία να αγνοεί ή έστω να υποβαθμίζει το στοιχείο της δημοκρατικής νομιμότητας. Ούτε μπορεί να αγνοεί ότι σε όλες τις δημοκρατικές χώρες η διά της βίας κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών αποτελεί πράξη εσχάτης προδοσίας, η οποία τιμωρείται με την εσχάτη των ποινών. Χαρακτηρίζει μεν ο υπουργός το πραξικόπημα ως «προδοτικό», αφήνει όμως να νοηθεί ότι η προδοσία βαρύνει αποκλειστικά τη χούντα των Αθηνών. Σαν να μην υπήρξε ΕΟΚΑ-Β, σαν να μην υπήρξαν Κύπριοι συνεργοί. Επί του συγκεκριμένου ζητήματος, αφήνοντας κατά μέρος το πιθανότατο ενδεχόμενο να μην ήταν τυχαία η επάνδρωση της μονάδας που διενήργησε την επίθεση στο Προεδρικό, οπωσδήποτε δεν ήταν εύκολο στον κληρωτό στρατιώτη να αρνηθεί διαταγές ανωτέρων κατά τη διενέργεια του πραξικοπήματος. Το αδίστακτο των πραξικοπηματιών ενείχε τον κίνδυνο άμεσης εκτέλεσής του. Μια τέτοια άρνηση θα συνιστούσε βέβαια ηρωική πράξη. Την ηρωική πράξη ενός στρατιώτη που μένει πιστός στον όρκο του για υπεράσπιση της πατρίδας και της δημοκρατικής νομιμότητας. Κι εκείνος που θα την τολμούσε θα ετιμάτο ως πραγματικός ήρωας από την πολιτεία. Εκείνοι οι στρατιώτες που, αν δεν συνεργούσαν συνειδητά, δεν βρήκαν το θάρρος της ηρωικής άρνησης σε μια εκ του εμφανούς έκνομη και προδοτική ενέργεια, ναι, υπήρξαν θύματα της λαίλαπας μέσα στην οποία βρέθηκαν. Από τη στιγμή όμως που δεν βρήκαν το ηρωικό θάρρος να αρνηθούν έκνομες διαταγές, συνήργησαν συνειδητά ή ασυνείδητα έχει λιγότερη σημασία σε μια πράξη εσχάτης προδοσίας. Η Πολιτεία δεν θα τους καταδικάσει ως προδότες. Ασφαλώς όμως και δεν θα τους τιμήσει ως ήρωες, ούτε και ως μάρτυρες που έπεσαν σε διατεταγμένη από την Πολιτεία υπηρεσία πιστοί στον όρκο τους. Ο πόνος των γονιών κατανοητός. Και το δικαίωμα της ταφής σύμφωνα με τα θρησκευτικά θέσμια αδιαμφισβήτητο. Όχι όμως ηρωικές κορώνες από πολιτειακό αξιωματούχο. Ο οποίος το μόνο που κατάφερε ήταν αφενός να ανασύρει την ατζέντα του 74 κι αφετέρου να δημιουργήσει αμφιβολίες για τη δυνατότητά του να αντιλαμβάνεται τη σημασία της δημοκρατικής νομιμότητας. Και μια φιλική υπόδειξη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με αφορμή την ομιλία του στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς: Φίλτατε Πρόεδρε, οι μεγάλοι πολιτικοί μπορεί, με τη διορατικότητα και την τόλμη των μεγάλων αποφάσεων, να δημιουργούν την ιστορία. Δεν γράφουν όμως οι πολιτικοί την ιστορία. Αφήστε, λοιπόν, την επιστημονική ιστορική έρευνα να δώσει μια κατά το δυνατόν αντικειμενική ετυμηγορία για τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Και μην παρασύρεστε σε ρητορικά σχήματα που αποτελούν μια αποτίμηση της ιστορίας, η οποία απλώς ικανοποιεί ένα συγκεκριμένο ακροατήριο. Είναι ένα πράγμα οι άνθρωποι που πίστεψαν σε ένα όραμα ελευθερίας κι αγωνίστηκαν γι αυτό κι είναι άλλο πράγμα αν η από μέρους της ηγεσίας στόχευση και μεθόδευση του αγώνα είχαν αμυδρή έστω δυνατότητα επιτυχούς έκβασης. Στη βάση μιας τέτοιας αποτίμησης και μόνο μπορεί να κριθεί αν ο αγώνας της ΕΟΚΑ «ιστορικά έχει δικαιωθεί». Και μια τέτοια αποτίμηση δεν μπορεί να εκφέρεται αφοριστικά από πολιτικούς σε επετειακές ομιλίες. Τα θύματα μιας άθλιας διαχρονικά ηγεσίας Σ αυτή τη χώρα είμαστε της υπερβολής και των άκρων. Ποτέ δεν μας άρεσε η ουσία. Πάντα προτιμούσαμε τα συνθήματα. Ίσως τελικά αυτό να καθόρισε και την πορεία μας. Αυτή η παντελής έλλειψη μέτρου και λογικής. Καθώς και κάθε ανάληψης ευθύνης. Όπως προχωρούμε σε ηρωοποίηση κάποιων, με την ίδια ευκολία καταλήγουμε και στους αποδιοπομπαίους τράγους. Οι οποίοι είναι για μια ζωή. Και αποτελούν άλλοθι για τη διαχρονική ανεπάρκεια μας. Δεν θα μπορούσε λοιπόν ένα θέμα όπως η παρουσία υπουργού στην κηδεία οστών των 18χρονων που συμμετείχαν στην επίθεση στο προεδρικό που σε μια σοβαρή πολιτεία θα είχε προ πολλού τύχει διαχείρισης, με την πολιτική ηγεσία να ζητά συγγνώμη από τις οικογένειες των στρατιωτών που τους ανάγκασε να βιώσουν μια τέτοια κατάσταση. Και να δίνει στους ίδιους συγχωροχάρτι, αναγνωρίζοντας ότι οι δικές τους ευθύνες (που είναι εκεί) είναι πολύ μικρότερες από τις δικές της στην Κύπρο να μην είχε αναχθεί σε μείζον θέμα. Να μην είχε τύχει της ίδιας βίαιης εκμετάλλευσης. Να μην είχε αποτελέσει για τους μονίμως «αντιστασιακούς» (όπως το ΑΚΕΛ και ο τέως) λόγω αγανάκτησης, βιασμό της ιστορίας, δικαίωση του πραξικοπήματος. Την τέλεια ευκαιρία για να μετρήσουν αντιστάσεις. Αυτό που όλοι αυτοί δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται είναι ότι οι στρατιώτες δεν ήταν απλά κάποιοι χαρακτήρες μιας ιστορίας. Ήταν 18χρονα παιδιά. Που κλήθηκαν- όχι εξ υπαιτιότητας δικής τους να επιλέξουν μεταξύ επίθεσης στο Προεδρικό της χώρας και άρνησης εκτέλεσης καθήκοντος. Γνωρίζοντας πως αυτό ενείχε τον κίνδυνο εκτέλεσής τους. Αυτό που δείχνουν να αγνοούν είναι πως το κυπριακό πρόβλημα θα υπήρχε και χωρίς τους 12 αυτούς νέους. Κάποιοι άλλοι θα εκτελούσαν τις οδηγίες. Με πρώτους πιθανότατα, όλους αυτούς που σήμερα Του ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ φωνάζουν σε διάφορες αίθουσες, και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη και τις υποδείξεις της Ρωσίας, όπως μας είπε ο Καρογιάν (ενίοτε εκτελώντας και χρέη κυβ. εκπροσώπου της) παραδίδουν μαθήματα ηρωισμού. Όπως πολύ βολικά αγνοούν το γεγονός ότι η σύγχρονη ιστορία της χώρας δεν ξεκίνησε με εκείνη την επίθεση. Ούτε και τέλειωσε το 74 με το πραξικόπημα. Του πραξικοπήματος και της εισβολής προηγήθηκαν πάρα πολλά. Και ακολούθησε μια περίοδος 40 χρόνων. Με τεράστια λάθη, μια στάση ύποπτη από το σύνολο της ηγεσίας του τόπου. Τότε που το ΑΚΕΛ απέρριπτε κάθε πρωτοβουλία δεν προερχόταν από τη Σοβ. Ένωση. Και στήριζε τον Σ. Κυπριανού για να οδηγήσει κάθε προσπάθεια λύσης σε ναυάγιο. Σε μια χώρα που κανείς δεν τιμωρήθηκε για τα όσα έγιναν πριν από το 1974 όπου, αντίθετα, άνθρωποι που οδήγησαν στα συγκεκριμένα γεγονότα και διαχειρίστηκαν με τρόπο καταστροφικό τα αποτελέσματα τους, συνεχίζουν να αντιμετωπίζονται ως ήρωες, τιμώνται και δίνουν τα ονόματά τους σε δρόμους, βρήκαμε το πρόβλημα για την κατάσταση που βρίσκεται η χώρα, 40 χρόνια μετά. Αναγάγαμε δώδεκα 18χρονα παιδιά σε κεντρικούς χαρακτήρες της σύγχρονης ιστορίας μας. Φορτώνοντας σ αυτούς όχι μόνο το βάρος της εθνικής συνείδησης για το έγκλημα του πραξικοπήματος, αλλά και για τα όσα ακολούθησαν. Για ολόκληρη την πορεία της χώρας. Κεντρικοί χαρακτήρες της ιστορίας όμως δεν είναι αυτοί. Το μόνο που μπορεί να τους προσάψει κάποιος είναι ότι βρέθηκαν στο λάθος χώρο τη λάθος στιγμή. Και πως δεν βρήκαν το θάρρος της ηρωικής άρνησης σε μία χωρίς αμφιβολία έκνομη ενέργεια. Κάτι που πλήρωσαν με τη ζωή τους. Τραγικοί πρωταγωνιστές ήταν το σύνολο της ηγεσίας, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σήμερα φωνάζουν και (υποκριτικά) «αγωνιούν» για τυχόν νομιμοποίηση του πραξικοπήματος. Το οποίο εδώ και 40 χρόνια με συνθήματα καταδικάζουν. Αλλά με τη στάση τους και τη διαχείριση που έκαναν, νομιμοποίησαν. Είναι όλοι αυτοί που συνειδητά χρησιμοποίησαν την ιστορία ελλείψει πολιτικής για να καλλιεργήσουν εμμονές, να φανατίζουν και να διχάζουν, παρά να επιχειρήσουν αναστροφή της. Για τους οποίους η επίθεση, το πραξικόπημα ήταν ο τρόπος να παραμένουν στο προσκήνιο, να κτίζουν πολιτική και να φτιάχνουν καριέρες. Όπως ήταν για κάποιος άλλους το «όχι» σε όλα. Που είναι έτοιμοι να μετατρέψουν τα πιόνια σε πρωταγωνιστές για να μην αναλάβουν τις όποιες ευθύνες. Ο βιασμός της ιστορίας, η δικαίωση του πραξικοπήματος, η πορεία της χώρας είναι δικό τους έργο. Τα παιδιά δεν ήταν ήρωες. Δεν ήταν όμως το πραξικόπημα. Υπήρξαν τα θύματα της ίδιας της ιστορίας η οποία, βέβαια, δεν έγινε απλά. Ήταν αποτέλεσμα της ανικανότητας μιας άθλιας ηγεσίας, που τους οδήγησε στο στρατό και στη συνέχεια στο προεδρικό. Και οι πρωταγωνιστές μιας απίστευτης έκτοτε εκμετάλλευσης από μια εξίσου άθλια αν όχι αθλιότερη ηγεσία, η οποία εδώ και 40 χρόνια κρύβει, πίσω από αυτούς (αλλά και το πραξικόπημα), τις δικές της τεράστιες ευθύνες, την πλήρη ανικανότητά της να εκφέρει πραγματικό πολιτικό λόγο, να δώσει απαντήσεις στα προβλήματα και ελπίδα. Ανάγοντάς τους από πιόνια σε κύριους υπαίτιους της πορείας της χώρας ώστε να συνεχίζει να υπάρχει και να δικαιώνεται. Τα πιόνια όμως δεν μπορεί, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, να είναι πρωταγωνιστές. Ούτε η ηγεσία άμοιρη ευθυνών. Έχει αυτό το επώδυνο στοιχείο η ιστορία. Κάποιες φορές παρουσιάζει και τα γεγονότα. Ζυγίζει και τις ευθύνες. Και η ζυγαριά των ευθυνών όσο και να «αγωνιούν» γέρνει ξεκάθαρα προς αυτούς. antopoly@cytanet.com.cy

11 11-POLITIKI_Master_cy 31/10/14 18:11 Page 11 Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Στροφή στην πολιτική του «Ταξίμ» Η Άγκυρα ξεκαθάρισε στον σύμβουλο του γ.γ. Έσπεν Μπαρθ Άιντε ότι η ομοσπονδιακή λύση δεν αποτελεί μονόδρομο για την ίδια Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Για πολλά χρόνια το σχέδιο του «Taksim», δηλαδή της τελικής διχοτόμησης της Κύπρου αποτελούσε την επίσημη πολιτική γραμμή και το όραμα της Άγκυρας στο Κυπριακό. Ο επί σειρά ετών ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας Ραούφ Ντενκτάς κράτησε ζωντανό το συγκεκριμένο όραμα μέχρι τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, αλλά η τουρκική κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) απομακρύνθηκε από αυτή τη στρατηγική κατά την περίοδο του Σχεδίου Ανάν. Σήμερα, μια δεκαετία μετά το Σχέδιο Ανάν, το οποίο προέβλεπε την δημιουργία της Ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας, η Άγκυρα επαναφέρει στο προσκήνιο την προοπτική της τελικής διχοτόμησης της Κύπρου με απώτερο στόχο την άσκηση πίεσης στη Λευκωσία και στην Αθήνα. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στο πλαίσιο της συνάντησής του με τον ειδικό σύμβουλο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, με έμμεσο τρόπο έφερε στο προσκήνιο της συζήτησης την εναλλακτική στρατηγική της χώρας του στο Κυπριακό. «Με ιδιαίτερη προσοχή, ο κ. Τσαβούσογλου εξήγησε στον κ. Άιντε ότι η ομοσπονδιακή λύση δεν αποτελεί μονόδρομο για την κυβέρνηση του στο Κυπριακό», τονίζει στην «Κ» μια καλά πληροφορημένη τουρκική πηγή, η οποία παρακολούθησε τις επαφές του κ. Άιντε στην τουρκική πρωτεύουσα. Η ίδια πηγή αναφέρει το εξής: «Ο κ. Τσαβούσογλου κατηγόρησε την ελληνοκυπριακή πλευρά με το πρόσχημα ότι δεν επιθυμεί τη λύση. Μετά τη ρήξη με το Κίνημα Γκιουλέν ο Ερντογάν αναζήτησε δεκανίκια από τον στρατό και το βαθύ κράτος, που τώρα επιβάλλουν την πολιτική τους. Οι τελευταίες κινήσεις του Αναστασιάδη στην ΑΟΖ δείχνουν ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά απέχει πολύ από την ομοσπονδιακή λύση. Για αυτό τον λόγο, η Άγκυρα είναι προετοιμασμένη για όλα τα ενδεχόμενα». Το παραπάνω μήνυμα επανέλαβε η τουρκική πλευρά κατά τη διάρκεια των σημαντικών επαφών του κ. Άιντε στην τουρκική πρωτεύουσα. Ο ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ στην Άγκυρα είχε μια συνάντηση με τον Τούρκο Πρωθυπουργό, η οποία διήρκησε πάνω από μία ώρα. Ο Αχμέτ Νταβούτογλου επανέλαβε τα μηνύματα του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών και ζήτησε από τον ΟΗΕ να «πιέσει» την Αθήνα και τη Λευκωσία για την επανέναρξη των συνομιλιών και την έναρξη εντατικών διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας λύσης στο πρόβλημα της ΑΟΖ. Διαφορετικά, η Άγκυρα είναι υποχρεωμένη να εστιάσει την προσοχή της σε εναλλακτικές στρατηγικές και φυσικά στην περίφημη λύση των δύο κρατών. Αυτό υπήρξε το μήνυμα του κ Νταβούτογλου προς τον στενό συνεργάτη του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ. Η προειδοποίηση της τουρκικής κυβέρνησης έρχεται σε μία στιγμή που η Αθήνα ενισχύει τη στρατιωτική παρουσία της στην ανατολική Κατά τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντε εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι μπορεί ακόμη να βρεθεί λύση. Στις 5 Νοεμβρίου ο κ. Άιντε θα μεταβεί στην Αθήνα ενώ στις 6 και 7 Νοεμβρίου θα βρίσκεται στη Λευκωσία για επαφές με την ε/κ και την τ/κ πλευρά. Μεσόγειο, και οι κυβερνήσεις της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Ελλάδας αναζητούν νέα περιθώρια συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή. Η Αίγυπτος, την προηγούμενη εβδομάδα προχώρησε στη διακοπή της συνεργασίας της με την Τουρκία στο πεδίο της οικονομίας και του εμπορίου. Το Κάιρο ακύρωσε μια εμπορική συμφωνία, την οποία είχε υπογράψει η κυβέρνηση των Αδελφών Μουσουλμάνων με την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η συγκεκριμένη κίνηση της Αιγύπτου, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των επαφών του Καΐρου με τη Λευκωσία και την Αθήνα έχουν θορυβήσει την Άγκυρα. «Η Άγκυρα συνειδητοποιεί ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι αποφασισμένη να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια στην ΑΟΖ για να πιέσει την τουρκική και την τουρκοκυπριακή πλευρά. Γι αυτό τον λόγο, φέρνει στο προσκήνιο τη λύση των δύο κρατών». Αυτό είναι το συμπέρασμα των πηγών μας στην τουρκική πρωτεύουσα και στην Κωνσταντινούπολη. Πίσω από τη σκλήρυνση της στάσης της Άγκυρας στο Κυπριακό, κρύβεται και μια άλλη εξέλιξη, η οποία συσχετίζεται με τις σαρωτικές εξελίξεις στο τουρκικό πολιτικό πεδίο. Την προηγούμενη εβδομάδα, αναλύοντας το ενδεχόμενο της διακοπής των συνομιλιών ανάμεσα στο τουρκικό κράτος και στο κουρδικό κίνημα, ο βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών, Ερτουγρούλ Κιουρκτσού έδωσε τη δική του εξήγηση σε ό,τι αφορά τη στροφή της τουρκικής κυβέρνησης στην εθνικιστική ρητορική. Ο κ. Κιουρκτσού, ο οποίος είναι υψηλόβαθμο στέλεχος του τουρκικού μαρξιστικού κινήματος, επεξηγεί: «Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε την Τουρκία να έρχεται σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τους Κούρδους, την Κύπρο και τους γείτονες της. Παρατηρούμε την επιστροφή των παλιών στρατηγικών και της εθνικιστικής ρητορικής UNFICYP στο πολιτικό προσκήνιο της Άγκυρας. Υπάρχει μια λογική επεξήγηση για αυτή την εξέλιξη. Μετά το διαζύγιο της κυβέρνησης με το Κίνημα Γκιουλέν, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποχρεώθηκε να αναζητήσει τη συνεργασία του στρατού και των εκπροσώπων του παλαιού καθεστώτος και του βαθύ κράτους. Σήμερα, στο Κουρδικό, στο Κυπριακό και σε άλλα εθνικά ζητήματα, οι εθνικιστικές δυνάμεις και ο στρατός επιβάλλουν στρατηγικές στον κ. Ερντογάν». Μπορεί ο Πρόεδρος Ερντογάν και οι σύντροφοι του να είναι αποφασισμένοι να επαναφέρουν στο προσκήνιο τη στρατηγική της διχοτόμησης («Taksim»), ωστόσο, μεγάλες μερίδες της τουρκοκυπριακής κοινότητας δεν αποδέχονται αυτή την πολιτική γραμμή και διαφωνούν με τις τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας στα περίχωρα της Κύπρου. Την προηγούμενη εβδομάδα, διά στόματος γενικού γραμματέα του «κυβερνώντος» Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, Κουτλάι Ερκ, η τουρκοκυπριακή Αριστερά ξεκαθάρισε ότι δεν αποδέχεται τη λύση των δύο κρατών. «Μόνο η Τουρκοκυπριακή κοινότητα θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να ορίσει τη στρατηγική της τουρκικής πλευράς στο Κυπριακό», υπήρξε το μήνυμα του κ. Ερκ, το οποίο βρήκε αντίκτυπο στην τουρκική πρωτεύουσα. Λίγο πριν από το συγκεκριμένο μήνυμα, σύσσωμη η τουρκοκυπριακή Αριστερά και μεγάλες μερίδες της τουρκοκυπριακής κοινότητας υπογράμμισαν τη σημασία της άμεσης επανέναρξης των συνομιλιών στο Κυπριακό. Παράλληλα, πρότειναν εντατικές διαβουλεύσεις ανάμεσα στις δύο κοινότητες για τη διευθέτηση του ζητήματος της ΑΟΖ.

12 12-POLITIKI_Master_cy 10/31/14 6:42 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ EΠIKAIPOTHTA Κυριακή 2 Nοεμβρίου 2014 «Ελεγχόμενος θάνατος» για τις Κυπριακές Αερογραμμές Παρεμβαίνει η Κομισιόν μετά από καταγγελίες τριών εκ των ενδιαφερόμενων επενδυτών Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Η απόφαση της Επιτροπής που διαπραγματεύεται την αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή για τις Κυπριακές Αερογραμμές να θέσει εκτός διαδικασίας επτά από τις εννέα ενδιαφερόμενες εταιρείες-επενδυτές οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια τον κρατικό αερομεταφορέα της Κύπρου στον ξαφνικό θάνατο. Αυτό τουλάχιστον καταγγέλλουν πρόσωπα που παρακολουθούν στενά τις σχετικές διεργασίες. Στο παρελθόν ουκ ολίγες φορές ακούστηκαν φωνές για το αύριο της εταιρείας, όμως στην προκειμένη περίπτωση ο κόμπος, όπως φαίνεται και όπως λέγεται, έχει φθάσει στο χτένι. Η απόφαση της αρμόδιας επιτροπής όπως στην τελική φάση των διαπραγματεύσεων περάσουν μόνο η ιρλανδέζικη εταιρεία χαμηλού κόστους Ryan Air και η ελλαδική Aegean Airlines προκαλεί ερωτηματικά κατά πόσον πραγματική πρόθεση του κράτους (που είναι ο μεγαλομέτοχος των Κυπριακών Αερογραμμών), είναι η διατήρηση της εταιρείας ή το κλείσιμό της. Ασχέτως της απόφασης που αναμένεται να λάβει η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις που δόθηκαν στην εταιρεία (απόφαση που ίσως τερματίσει άδοξα τις διαπραγματεύσεις πώλησης), οι επιλογές της κυβέρνησης εκτιμάται ότι δεν δίνουν προοπτική στις Κυπριακές Αερογραμμές. Κάτι που μέχρι πρότινος, όπως εκφραζόταν από επίσημα χείλη, αποτελούσε προϋπόθεση σε ποια χέρια θα κατέληγε η εταιρεία. Τουναντίον η ανάγνωση των κινήσεων της κυβέρνησης οδηγεί στην εκτίμηση ότι τεχνοκράτες και πολιτικοί που χειρίζονται το θέμα πώλησης έχουν καταλήξει ότι Κυπριακές Αερογραμμές με τη σημερινή μορφή είναι μια χαμένη υπόθεση. Ήδη σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της «Κ» τρεις από τις επτά ενδιαφερόμενες εταιρείας που τέθηκαν εκτός κούρσας κινούνται στο προσκήνιο και παρασκήνιο για να «σκοτώσουν» τη διαδικασία. Μάλιστα, μία εκ των τριών εταιρειών έχει ήδη αποταθεί εγγράφως στις Βρυξέλλες, επιδιώκοντας το μπλοκάρισμα των διαπραγματεύσεων από την Κομισιόν, η οποία εμφανίζεται ιδιαίτερα ευαίσθητη σε ζητήματα αεροπορικών εταιρειών. Η επιστολή έχει αποδέκτη τον Joachim Luecking επικεφαλής του Τμήματος Κρατικών Ενισχύσεων της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν και σε αυτή περιγράφοντα οι ενέργειες Υπέρ του κλεισίματος της εταιρείας και η Κομισιόν, η οποία συστήνει να αφαιρεθούν οι προϋποθέσεις για πώληση της εταιρείας. Πρόβλημα υποστελέχωσης αντιμετωπίζουν τώρα οι Κεντρικές Φυλακές, εξαιτίας της αποχώρησης 12 συνολικά αξιωματικών μέσα σε περίοδο ενάμιση χρόνου, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πολλά κενά στις υψηλές βαθμίδες του σωφρονιστικού ιδρύματος. Τελευταία αποχώρηση ήταν αυτή της αναπληρώτριας διευθύντριας Ελένης Βατυλιώτη, η οποία παραιτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου. Η κ. Βατυλιώτη ανέλαβε ως αναπληρώτρια διευθύντρια τον περασμένο Ιανουάριο μετά την απομάκρυνση του μέχρι τότε αναπληρωτή διευθυντή Γιώργου Τρυφωνίδη μετά τις μαζικές αυτοκτονίες. Για περίπου μία εβδομάδα εκτελούσε χρέη αναπληρωτή διευθυντή ο Ανδρέας Πηλαβάς, ως ο αρχαιότερος των υψηλόβαθμων στελεχών, ο οποίος υπηρετεί στις Κεντρικές Φυλακές από το Την περασμένη Τετάρτη όμως διορίστηκε ως αναπληρώτρια διευθύντρια η νομικός Άννα Αριστοτέλους, η οποία θα παραμείνει μέχρι τον διορισμό διευθυντή. Αυτή τη στιγμή οι βαθμοφόροι που υπηρετούν στις φυλακές είναι η νέα αναπληρώτρια διευθύντρια, ένας λειτουργός και δύο επιθεωρητές. Επισημαίνεται ότι τους προηγούμενους μήνες δήλωσαν πρόθεση παραίτησης και άλλοι αξιωματικοί προβληματισμένοι για την κατάσταση στις φυλακές. Όπως πληροφορούμαστε για να λειτουργήσει το σωφρονιστικό ίδρυμα πρέπει να στελεχώνεται από 15 αξιωματικούς. Αρμόδιες πηγές ανέφεραν στην «Κ» ότι οι ελλείψεις είναι φανερές, αλλά εκφράζεται η αισιοδοξία ότι μέχρι την πλήρωση των βασικών κενών δεν θα παρουσιαστεί πρόβλημα. «Ο κάθε ένας αξιωματικός φεύγει για τον δικό του λόγο» είπε στην «Κ» ο κ. Πηλαβάς, ερωτηθείς για τους λόγους αποχώρησης των στελεχών των φυλακών. Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσον η μαζική φυγή οφείλεται σε οικονομικούς λόγους με αφορμή τα όσα ακούγονται για μειώσεις μισθών στο Δημόσιο, ο κ. Πηλαβάς είπε ότι «το οικονομικό είναι ένας παράγοντας Αποφασισμένη η κυβέρνηση - Tα δύο σενάρια Η απόφαση της Κομισιόν για τις κρατικές ενισχύσεις αναμένεται πριν από το τέλος του χρόνου και ήδη εκφράζονται απόψεις ότι υπό τις περιστάσεις ο «ξαφνικός θάνατος» είναι ένα «καλό» σενάριο. Αφενός υποστηρίζεται ότι με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση θα αποφύγει να βάλει η ίδια λουκέτο στην εταιρεία εάν δεν πάει κάτι καλά με τους ενδιαφερόμενους αγοραστές και αφετέρου θα δημιουργηθεί μια εταιρεία σε νέες βάσεις με μηδενικό παθητικό και το κυριότερο θα δώσει συνέχεια στο πτητικό έργο των ΚΑ κάτι που έθετε ως προϋπόθεση για την επιλογή επενδυτή. Ωστόσο, τεράστια ερωτηματικά εγείρονται από τη στάση που τηρεί η Τεχνική Επιτροπή στην παρούσα φάση επιλέγοντας για τον τελικό γύρο δύο εταιρείες που, όπως αναφέρουν πληροφορίες που δεν έχουν διαψευστεί, αυτό που τους ενδιαφέρει από τις Κυπριακές Αερογραμμές είναι το σήμα και η εμπορική τους ονομασία. Παρά ταύτα η αλλαγή στάσης έχει να κάνει με τα μηνύματα που πήρε από τις Βρυξέλλες η κυβέρνηση όταν ομάδα νομικών των Κ.Α. συναντήθηκε στις 16 Οκτωβρίου με τον Joachim Luecking της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού. Σύμφωνα με τα πρακτικά της συνάντησης τα οποία έχει στην κατοχή της η «Κ» ο επικεφαλής του Τμήματος Κρατικών Ενισχύσεων της Κομισιόν ούτε λίγο ούτε πολύ πρότεινε το κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών με ταυτόχρονη δημιουργία νέας εταιρείας. Την ίδια μέρα όπως είπε στους δικηγόρους η Διεύθυνση Ανταγωνισμού θα εκδώσει καταδικαστική απόφαση εναντίον των «παλαιών» ΚΑ για τις κρατικές ενισχύσεις που έλαβε. αλλά υπάρχουν και άλλες αιτίες». Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες κάποιοι αξιωματικοί αποχώρησαν γιατί δεν άντεξαν κάποια δεδομένα στις φυλακές. Πάντως ο κ. Πηλαβάς εξέφρασε την εκτίμηση ότι παρά τη μαζική φυγή αξιωματικών δεν πρόκειται να υπάρξουν προβλήματα. Ωστόσο, παρατήρησε ότι «οι φυλακές είναι όπως τη θάλασσα, μια ηρεμία και μια φουρτούνα». Επισημαίνεται ότι στις κεντρικές φυλακές κρατούνται 550 άτομα. Πάντως ο αρμόδιος υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Ιωνάς Νικολάου διαβεβαίωσε ότι το πρόβλημα θα λυθεί μέσω και των προαγωγών που θα γίνουν για την κάλυψη βασικών κενών. Μιλώντας στην «Κ» ο κ. Νικολάου υπενθύμισε ότι δεν υπάρχει περιθώριο διορισμού διευθυντή, αλλά μόνο προσώπου που θα τον αναπληροί, λόγω της εκκρεμούσας υπόθεσης με τον διευθυντή Μιχάλη Χατζηδημητρίου τα τελευταία έξι χρόνια. Η «Κ» επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας Παύλο Παπαγεωργίου, ο οποίος εξήγησε ότι αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να διοριστεί διευθυντής στις φυλακές. «Για να γίνει κάτι τέτοιο πρέπει ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ της συγκεκριμένης εταιρείας μετά την πρόσκληση της KPMG για λογαριασμό της κυβέρνησης προς εταιρείες και επενδυτές που ενδιαφέρονται για τις Κ.Α. Όπως αναφέρεται στην επιστολή στις 3 Οκτωβρίου η KPMG άλλαξε τους όρους προσφορών. Συγκεκριμένα υποστηρίζεται. «Η προσφορά μας περιλαμβάνεται στο επισυναπτόμενο παρακάτω, μαζί με ένα ηλεκτρονικό μήνυμα από την KPMG, ημερομηνίας 3 Οκτωβρίου 2014, που παγώνει τη διαδικασία προσφοράς, αφήνοντάς μας ξεκρέμαστους, να περιμένουμε να παρουσιάσουμε την τελική μας προσφορά, καθώς εκείνοι άλλαξαν τους όρους και τις προϋποθέσεις της προσφοράς από μόνοι τους, χωρίς να μας ενημερώσουν. Η προσφορά μας είναι ξεκάθαρη και ολοκληρωμένη, να μεγιστοποιήσουμε τους ανθρώπινους πόρους στις Κυπριακές Αερογραμμές και να αυξήσουμε τον αριθμό των εισερχόμενων επιβατών της στα 3 εκατομμύρια, προσφέροντας 3 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο στην κυπριακή οικονομία που ελέγχεται από την Τρόικα». Στο καταληκτικό σημείο της επιστολής υπάρχει η εκτίμηση ότι η Ryan Air ή η Aegean Airlines ενδιαφέρονται να συνάψουν ετεροβαρείς συμφωνίες με τις Κυπριακές Αερογραμμές. Η παραπονούμενη εταιρεία μετά από νομική συμβουλή που έλαβε από δικηγορικά γραφεία στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες υποστηρίζει ότι ολόκληρη η διαδικασία είναι ελαττωματική. «Οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν τηρήθηκαν καθόλου. Η εταιρεία μας ενήργησε πάντοτε με τις καλύτερες προθέσεις για τις Κυπριακές Αερογραμμές με στόχο να αναδομήσει την εταιρεία και την αξία της στην κυπριακή οικονομία. Αυτό που αιτούμαστε από εσάς και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι να αναλάβετε αμέσως δράση για να τερματίσετε την ελαττωματική διαδικασία». Οι αντιδράσεις που καταγράφονται ήδη αλλά και το ενδεχόμενο παρέμβασης της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν δεν φαίνεται να επηρεάζουν τη διαδικασία πώλησης, η οποία συνεχίζεται κανονικά. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» σε τεχνοκρατικό και πολιτικό επίπεδο θεωρούν ότι η οποία κατάσταση δημιουργηθεί είναι διαχειρίσιμη, και το μόνο πρόβλημα που εντοπίζουν είναι ότι η τυχόν συμφωνία για πώληση των Κ.Α. θα είναι υπό την αίρεση της Κομισιόν, εάν πραγματοποιηθεί τελικά έρευνα. Oλα κρίνονται στην Ε.Ε. Το γεγονός και μόνο ότι υπάρχουν καταγγελίες και ισχυρισμοί ότι κάτι δεν πάει καλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει την αντίδραση της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν, η οποία σε τέτοιες περιπτώσεις ανοίγει υπόθεση. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η τελική φάση πώλησης των Κ.Α. στην καλύτερη των περιπτώσεων θα εκτροχιασθεί από τα χρονικά πλαίσια που είχαν τεθεί για ολοκλήρωση τέλος του χρόνου. Σε μια τέτοια εξέλιξη και με δεδομένα τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κρατικός αερομεταφορές θα πιεσθεί έντονα. Το ακραίο σενάριο είναι η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν εάν και εφόσον εμπλακεί να κρίνει την όλη διαδικασία ελαττωματική, όπως είναι ο ισχυρισμός της παραπονούμενης εταιρείας ή εταιρειών. Σε μια τέτοια περίπτωση η διαδικασία θα τιναχθεί στον αέρα και οι Κ.Α. θα μείνουν επί ξύλου κρεμάμενες, έχοντας απολέσει πολύτιμο χρόνο. Βεβαίως, τα σενάρια για την τύχη της διαδικασίας θα έχουν αξία εάν οι κρατικές ενισχύσεις που έλαβαν οι Κ.Α. στο παρελθόν δεν κριθούν παράνομες. Σε αντίθετη περίπτωση οι εξελίξεις στον κρατικό αερομεταφορέα θα είναι καταιγιστικές. Οι Κ.Α. με δεδομένη την αδυναμία να επιστρέψουν τα 100 εκατ. ευρώ που έχουν λάβει θα τερματίσει τον κύκλο εργασιών της με τη διαδικασία που είναι γνωστή και ως «ξαφνικός θάνατος». Κάτι ανάλογο που έγινε και με την Ολυμπιακή Αεροπορία στην Ελλάδα. Φυλακές χωρίς... αξιωματικούς ελέω αποχωρήσεων Μέσα σε ενάμιση χρόνο παραιτήθηκαν 12 βαθμοφόροι από το σωφρονιστικό ίδρυμα να «παγώσει» η θέση και να προκηρυχθεί εκ νέου από την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας». Ο κ. Παπαγεωργίου ανέφερε ότι «η εκκρεμότητα που υπάρχει στις Κεντρικές Φυλακές με τον κ. Χατζηδημητρίου δεν μας επιτρέπει να προχωρήσουμε σε διορισμό διευθυντή». Με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία, το σχέδιο υπηρεσίας προνοεί ότι ο διευθυντής των φυλακών θα έχει διοικητικές ικανότητες και θα κατέχει δίπλωμα είτε νομικής είτε εγκληματολογίας. Η νέα αναπληρώτρια διευθύντρια των Κεντρικών Φυλακών Άννα Αριστοτέλους είναι 38 ετών. Σπούδασε νομικά και για μεγάλο χρονικό διάστημα υπηρετούσε στο Αρχηγείο Αστυνομίας πρώτα στο Τμήμα Μελετών και ακολούθως ως αξιωματικός παρά τω Αρχηγώ. Σημειώνεται ότι αποτέλεσε το δεξί χέρι του τέως Αρχηγού Αστυνομίας Μιχάλη Παπαγεωργίου. Τον Μάρτιο του 2013 όμως οπότε και ανέλαβε ως υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης ο Ιωνάς Νικολάου μετακινήθηκε από το Αρχηγείο στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, αναλαμβάνοντας καθήκοντα αξιωματικού παρά τω Υπουργώ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔHΣ

13 13-EPIKAIROTHTA_Master_cy 31/10/14 18:10 Page 13 Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 Νέοι κανόνες του παιχνιδιού ή παιχνίδι χωρίς κανόνες; Ο σημερινός κόσμος και η αμερικανική πολιτική μέσα από τη ρωσική ματιά Του ΣΤΑΝΙΣΛΑΒ ΟΣΑΤΣΚΙ Αυτή την ερώτηση υπόβαλε ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν μιλώντας στη συνεδρίαση της διεθνούς λέσχης συζητήσεων «Βαλντάι» που έγινε στο Σότσι στις 24 Οκτωβρίου. Αναζητώντας την απάντηση στην προαναφερόμενη ερώτηση πού περιγράφει με ακρίβεια την ιστορική διχάλα μπροστά στην οποία βρέθηκε ο πλανήτης μας και την επιλογή που θα πρέπει να κάνουμε προσπάθησε να ξεκαθαρίσει γιατί ο κόσμος μας γίνεται όλο και πιο επισφαλής και όλο και λιγότερο προβλέψιμος. Σήμερα έχουν συσσωρευτεί πολλές αντιθέσεις. Και δυστυχώς δεν υπάρχει σιγουριά ότι το υφιστάμενο σύστημα οικουμενικής και περιφερειακής ασφάλειας είναι ικανό να μας σώσει από τις αναταραχές, γιατί είναι σοβαρά αδυνατισμένο, κομματιασμένο και παραμορφωμένο. Πολλοί από τους μηχανισμούς διασφάλισης της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων έχουν διαμορφωθεί σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Δεύτερου παγκόσμιου πολέμου. Η σταθερότητα αυτού του συστήματος δεν στηρίχθηκε μόνον στην ισορροπία των δυνάμεων και στο δικαίωμα των νικητών αλλά και στο γεγονός ότι οι ιδρυτές του έβλεπαν ο ένας τον άλλον με σεβασμό και προσπαθούσαν να πετύχουν συμφωνίες. Παρ όλα τα ελαττώματά του αυτό το σύστημα μπορεί και να μην επέτρεπε πάντα να επιλυθούν τα διεθνή προβλήματα, όμως και δεν επέτρεπε συνήθως η όξυνσή τους να ξεπεράσει ορισμένα όρια. Σε περίπτωση που αυτό το σύστημα θα καταστρεφόταν χωρίς να αντικατασταθεί με ένα καινούργιο δεν θα έμενε κανένα άλλο μέσο επίλυσης των διαφορών εκτός από την ωμή βία. Λογικά έπρεπε να ανασυγκροτηθεί, να προσαρμοσθεί στη νέα πραγματικότητα. Όμως οι ΗΠΑ που Εάν δεν δημιουργήσουμε ένα σαφές σύστημα αμοιβαίων δεσμεύσεων και συμφωνιών, εάν δεν φτιάξουμε αξιόπιστους μηχανισμούς επίλυσης κρίσιμων καταστάσεων τα χαρακτηριστικά της παγκόσμιας αναρχίας θα αυξάνονται αναπόφευκτα. «Φαίνεται ότι οι Αμερικανοί με τις ενέργειές τους κόβουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται». «Η επιβολή των αμερικανικών συνταγών δεν φέρνει επιθυμητά αποτελέσματα, δεν οδηγεί στην επίλυση των προβλημάτων και τη διευθέτηση των διαφορών και συγκρούσεων αλλά αντίθετα στην κλιμάκωσή τους». ανακήρυξαν τον εαυτό τους «νικητές» του «ψυχρού πολέμου» θεώρησαν αλαζονικά ότι τέτοια ανάγκη δεν υπάρχει. Έτσι ο «ψυχρός πόλεμος» τελείωσε «χωρίς να υπογραφεί ειρήνη», δηλαδή χωρίς να συμφωνηθεί να τηρούνται οι υφιστάμενοι ή να δημιουργηθούν νέοι κανόνες και προδιαγραφές. Οι «νικητές» αποφάσισαν να προσαρμόσουν όλο τον κόσμο στα δικά τους συμφέροντα. Και επειδή το υφιστάμενο σύστημα των διεθνών σχέσεων και του διεθνούς δικαίου δεν τους άφηνε να πετύχουν τους στόχους τους, το ανακήρυξαν απαρχαιωμένο και άχρηστο. Η αντικειμενικότητα και δικαιοσύνη θυσιάζονταν στην πολιτική σκοπιμότητα. Τους κανόνες του δικαίου τους αντικαθιστούσαν οι αυθαίρετες ερμηνείες και υποκειμενικές εκτιμήσεις. Στις συνθήκες υπεροχής μιας χώρας και των συμμάχων (ή δορυφόρων) της, οι συνταγές αυτής της χώρας παρουσιάζονταν ως γενικές λύσεις, η δική της γνώμη επιβαλλόταν ως γνώμη όλης της διεθνούς κοινότητας, ενώ τα «ελεύθερα» ΜΜΕ όχι σπάνια παρουσίαζαν το μαύρο σαν άσπρο και το άσπρο σαν μαύρο. Η εθνική κυριαρχία για τα περισσότερα κράτη έχανε όλο και πιο πολύ τη σημασία της. Επικράτησε η «αρχή»: ή νομιμότητα του ενός ή του άλλου καθεστώτος είναι τόσο πιο μεγάλη όσο πιο μεγάλη είναι η νομιμοφροσύνη του προς το μόνο παγκόσμιο κέντρο επιρροής. Και για ανυπότακτους προορίζονταν βίαιες ενέργειες, οικονομική και προπαγανδιστική πίεση, επέμβαση στα εσωτερικά, ανατροπή ανεπιθύμητων καθεστώτων και προσφυγές σε κάποια «υπερνομικότητα» όταν ήταν απαραίτητο να διευθετηθούν παράνομα οι μεν ή οι δε συγκρούσεις. Όμως η επιβολή των αμερικανικών συνταγών δεν φέρνει επιθυμητά αποτελέσματα, δεν οδηγεί στην επίλυση των προβλημάτων και τη διευθέτηση των διαφορών και συγκρούσεων αλλά αντίθετα στην κλιμάκωσή τους. Αντί για κυρίαρχα και σταθερά κράτη, δημιουργείται και δυναμώνει το χάος. Αντί για τη δημοκρατία υποστηρίζονται οι αντιδραστικές δυνάμεις πάσης φύσεως από ανοικτούς νάζι μέχρι ισλαμιστές ριζοσπάστες. Φαίνεται ότι οι Αμερικανοί με τις ΑSSOCIATED PRESS ενέργειές τους «κόβουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται». Δεν γίνεται να ανακατεύει κανείς την πολιτική και την οικονομία κι όμως τέτοιο ανακάτωμα λαμβάνει χώρα. Κατά τη γνώμη του Ρώσου Προέδρου οι πολιτικά αιτιολογημένες κυρώσεις ήταν λάθος που επέφερε ζημιά σε όλους. Αν και είναι ξεκάθαρο ότι η απόφαση για τις κυρώσεις εγκρίθηκε υπό πίεση και ξέρουμε ποιοι άσκησαν αυτή την πίεση. Η Ρωσία δεν θα πάρει πόζα, δεν θα κάνει τον προσβεβλημένο, και δεν θα ζητήσει τίποτε από κανένα. Η Ρωσία είναι αυτάρκης χώρα. Και στις συνθήκες των κυρώσεων θα πραγματοποιεί τους μετασχηματισμούς πιο αποφασιστικά, ενώ η εξωτερική πίεση μόνον θα συσπειρώσει τη ρωσική κοινωνία. Φυσικά οι κυρώσεις παρεμβάλλουν προσκόμματα για μας, επιχειρούν να μπλοκάρουν την ανάπτυξή μας και να μας σπρώξουν προς την αυτοαπομόνωση. Αλλά η χώρα μας δεν θα φραχθεί από τον υπόλοιπο κόσμο. Είμαστε έτοιμοι για διάλογο και για την εξομάλυνση των οικονομικών και πολιτικών σχέσεων. Λένε ότι η Ρωσία στρέφει τα νώτα της προς την Ευρώπη και αναζητά άλλους εταίρους πρώτα απ όλα στην Ασία. Όμως οι δραστηριότητές της Ρωσίας στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού δεν άρχισαν σήμερα και δεν συνδέονται με τις κυρώσεις. Συνδέονται με γεγονός ότι η Ανατολή παίρνει όλο και πιο μεγάλο μέρος στην παγκόσμια οικονομία και πολιτική. Και αυτό το γεγονός επίσης έχει σχέση με τη διαμόρφωση ενός πολυκεντρικού κόσμου. Πρέπει να σημειωθεί ότι η δημιουργία του πολυκεντρικού κόσμου καθ εαυτόν δεν ενισχύει τη σταθερότητα. Για να επικρατήσει χρειάζεται να τηρούνται ορισμένοι κανόνες. Εάν δεν δημιουργήσουμε ένα σαφές σύστημα αμοιβαίων δεσμεύσεων και συμφωνιών, εάν δεν φτιάξουμε αξιόπιστους μηχανισμούς επίλυσης κρίσιμων καταστάσεων τα χαρακτηριστικά της παγκόσμιας αναρχίας θα αυξάνονται αναπόφευκτα. Πέρυσι προειδοποιούσαμε τους Αμερικανούς και Ευρωπαίους εταίρους μας ότι οι βιαστικές παρασκηνιακές αποφάσεις για τη σύνδεση της Ουκρανίας με την Ε.Ε. εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους πρώτα από όλα οικονομικούς και ότι απροετοίμαστα και αυθαίρετα βήματα θίγουν συμφέροντα πολλών τρίτων χωρών συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας ως βασικού εμπορικού εταίρου της Ουκρανίας. (Να θυμηθούμε ότι οι διαπραγματεύσεις για την προσχώρηση της Ρωσίας στον ΠΟΕ κράτησαν 19 χρόνια, ήταν δύσκολες όμως επέτρεψαν να γίνουν ικανοποιητικές συμφωνίες.) Με τη σύνδεση της Ουκρανίας με την Ε.Ε. από την «πίσω πόρτα» στη Ρωσία θα διείσδυαν ξένα εμπορεύματα και υπηρεσίες. Όμως κανένας δεν ρώτησε τη γνώμη μας. Και γενικά αντί για εκπολιτισμένο διάλογο έγινε πραξικόπημα που είχε ως συνέπειες χάος, ξεχαρβάλωμα της οικονομίας και εμφύλιο πόλεμο με πολυάριθμα θύματα. Αν δεν ενθαρρύνονταν οι αυθαίρετες ενέργειες δεν θα γίνονταν όλα αυτά. Η Ρωσία έκανε την επιλογή της: τις προτεραιότητές μας αποτελούν η περαιτέρω τελειοποίηση των θεσμών της δημοκρατίας και της ανοικτής οικονομίας, η ταχεία εσωτερική ανάπτυξη, και η στερέωση της κοινωνίας στη βάση των παραδοσιακών αξιών και του πατριωτισμού. Ο κ. Στάνισλαβ Οσάτσκι είναι ο πρεσβευτής της Ρωσίας στην Κύπρο.

14 14-EPIKAIROTHTA_Master_cy 31/10/14 21:38 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 «Ηγέτες» αλλά και έλλειμμα ηγεσίας Η «Κ» παρουσίασε τη νέα εκδοτική της σειρά δέκα βιβλίων που θα προσφέρει στους αναγνώστες της κάθε Κυριακή Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ «Ο ηγέτης θα πρέπει να είναι δίκαιος, σώφρων, γενναίος και φιλόσοφος» σημείωσε ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτωνας. Σε μία από τις κρισιμότερες στιγμές κατάπτωσης θεσμών και αξιών, καλούμαστε να αναλογιστούμε ποιος είναι ο πραγματικός ηγέτης και ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του. Η ύπαρξη ενός ηγέτη σε μία κοινωνία όπου οι πολίτες απαξιώνουν την πολιτική θεωρείται επιβεβλημένη. Οι προβληματισμοί αυτοί αναλύθηκαν και συζητήθηκαν στην παρουσίαση της νέας εκδοτικής σειράς της «Κ» «Ηγέτες» που έγινε την περασμένη Πέμπτη στο ιστορικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας μας, το Παγκύπριο Γυμνάσιο ενώπιον πολιτικών αλλά και ανθρώπων των γραμμάτων. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης έγινε η παρουσίαση της νέας σειράς βιβλίων «Ηγέτες», η οποία θα προσφέρεται κάθε Κυριακή με την έντυπη «Καθημερινή» στους αναγνώστες της. Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Γιώργος Γεωργής, η τέως υπουργός Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, ενώ χαιρετισμό απηύθυναν οι διευθυντές της «Καθημερινής» Ελλάδας και Κύπρου Αλέξης Παπαχελάς και Ανδρέας Παράσχος. Καθένα από τα δέκα βιβλία της σειράς σκιαγραφεί και μία κορυφαία ηγετική μορφή, η οποία σφράγισε με την παρουσία και το έργο της την ιστορία του Ελληνισμού από την Αρχαιότητα μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν. Κάθε τόμος καταγράφει τις ημέρες και τα έργα μιας ισχυρής Οι «Ηγέτες» αποτελούν το νέο εκδοτικό εγχείρημα της «Καθημερινής». Κάθε βιβλίο σκιαγραφεί και μία κορυφαία ηγετική μορφή η οποία σφράγισε με την παρουσία και το έργο της την ιστορία του Ελληνισμού από την Αρχαιότητα μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν. προσωπικότητας της οποίας η σκέψη κατάφερε να μας απασχολεί χρόνια τώρα, ενώ αναμένεται να αποτελεί σημείο αναφοράς και ανάλυσης για πολλά χρόνια ακόμη. Στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Το πρώτο βιβλίο της σειράς παρουσιάζει μία από τις ισχυρότερες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας, τον ηγέτη της κλασικής Ελληνικής Δημοκρατίας τον Περικλή. Ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Γιώργος Γεωργής αναφέρθηκε στη δράση, το έργο και την παρακαταθήκη που άφησε πίσω του ο μεγάλος άνδρας λέγοντας πως «Ο Περικλής δεν είναι μόνο κορυφαίος πολιτικός της Αρχαίας Ελλάδας αλλά είναι μία κορυφαία φυσιογνωμία της παγκόσμιας ιστορίας». Στη συνέχεια η τέως υπουργός Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, μέσα από την τριβή της και την εμπειρία της με τη διπλωματία, τόσο ως διπλωμάτης όσο και ως υπουργός Εξωτερικών, παρουσίασε βάσει των δικών της συμπερασμάτων, τα κύρια χαρακτηριστικά ενός ηγέτη. Σύμφωνα με την κ. Μαρκουλλή, μεταξύ άλλων, ένας σωστός ηγέτης θα πρέπει να έχει ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Στην εκδήλωση μίλησαν ο καθηγητής ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Γιώργος Γεωργής, η τέως υπουργός Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, ενώ χαιρετισμό απηύθυναν οι διευθυντές της «Κ» Ελλάδας και Κύπρου, Αλέξης Παπαχελάς και Ανδρέας Παράσχος. Έξι χρόνια «Κ» Αξίζει να σημειωθεί πως το νέο εκδοτικό εγχείρημα της Καθημερινής, «Ηγέτες» συμπίπτει με τη συμπλήρωση των έξι χρόνων παρουσίας της «Καθημερινής» στον κυπριακό τύπο. Στην ομιλία του ο Αλέξης Παπαχελάς δεν παρέλειψε να εκφράσει τη χαρά αλλά και τη συγκίνησή του για τα έξι χρόνια παρουσίας της «Καθημερινής» στην Κύπρο αλλά και τη σοβαρότητα που διέπει όλα αυτά τα χρόνια το κυπριακό έντυπο. Ο Ανδρέας Παράσχος από την πλευρά σημείωσε στον χαιρετισμό του πως από τη δημιουργία της η «Κ» έθεσε εξαρχής το ζήτημα του τριπτύχου το οποίο «κατατρύχει τον τόπο από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας: την ασυδοσία, το μέγα έλλειμμα λογοδοσίας και την ατιμωρησία». «Μιλήσαμε για τους ηγέτες που όχι μόνο επέτρεψαν να φτάσουμε εδώ αλλά που είχαν κι έχουν ευθύνες για τη σαθρότητα του σημερινού τοπίου θεωρώντας το νεποτισμό κληρονομικό προνόμιο κι όχι κολάσιμο αδίκημα. Κυρίως όμως επιμείναμε στο ότι, από τη στιγμή που μπήκε το νυστέρι στη γάγγραινα, η εξυγίανση έπρεπε να φτάσει μέχρι το τέλος» δήλωσε χαρακτηριστικά ο διευθυντής της «Κ» Κύπρου Ανδρέας Παράσχος. όραμα, να είναι χαρισματικός, να διαθέτει τόσο γνώση όσο και πείρα, να επιλέγει πάντοτε τους άριστους για συνεργάτες του, να διαθέτει ήθος και αρετή, να εμπνέει εμπιστοσύνη, να σέβεται και να υπακούει στους νόμους. «Έστω και ένα να στερείται από τα δέκα αυτά γνωρίσματα ο ηγέτης διατρέχει τον κίνδυνο οι όποιες ελλείψεις ή λάθη στην κρίση και τις αποφάσεις του, καταστρέψουν τελικά την εικόνα που θα αφήσει πίσω του για καταγραφή στην ιστορία» σημείωσε χαρακτηριστικά η τέως υπουργός. Ζητούνται ηγέτες Ο διευθυντής της «Κ» Κύπρου Ανδρέας Παράσχος στον χαιρετισμό του επεσήμανε την ανάγκη ύπαρξης ενός πραγματικού ηγέτη τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε. «Χρειαζόμαστε ηγέτες αποφασισμένους να αφήσουν πίσω το παρελθόν και να κάνουν τη διαφορά ή για να το πω διαφορετικά η Κύπρος έχει ανάγκη από πολιτικούς που δεν έχουν ανάγκη την πολιτική» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Ανδρέας Παράσχος. Ο Αλέξης Παπαχελάς κλείνοντας την εκδήλωση σημείωσε τη δυσκολία που υπάρχει στο να καταγραφεί μία αντικειμενική και σοβαρή βιογραφία προσωπικοτήτων της σύγχρονης ιστορίας, αφού άλλες αγιοποιούν τους πολιτικούς άνδρες και άλλες αποτελούν λίβελλο. ΦΕΙΔΙΑΣ ΜΩΥΣΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ άτομα με επιληψία στην Κύπρο Το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου πρωτοπόρο στη χειρουργική θεραπεία της πάθησης στην Κύπρο Του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κατά την αρχαιότητα η επιληψία θεωρείτο απότοκος του δαιμονισμού και διέπετο από προκαταλήψεις και αρνητική διάκριση. Δυστυχώς ακόμα και σήμερα το κοινωνικό στίγμα της επιληψίας επικρατεί σε πολλούς πληθυσμούς. Πρώτος, ο Ιπποκράτης απέδωσε την αιτία της επιληψίας σε βλάβη ή δυσλειτουργία του εγκεφάλου και συνέστησε να μην αποκαλείται «Ιερά Νόσος» χαρακτηριστική ονομασία που της αποδιδόταν μέχρι τότε. Δυστυχώς, η ιδέα του Παρόλο ότι η θεραπεία με αντιεπιληπτικά φάρμακα μπορεί να ελέγξει τα 2/3 των ασθενών, παραμένει ένα σημαντικό ποσοστό το οποίο δεν ελέγχεται και καθίσταται φαρμακοανθεκτικό. δαιμονισμού επεκράτησε και κατά τα χρόνια του μεσαίωνα μέχρι και τον 19ο αιώνα όταν η ασθένεια άρχισε να διευκρινίζεται με επιστημονικές μεθόδους. Ο Διεθνής Οργανισμός κατά της Επιληψίας ορίζει την επιληψία ως την πάθηση εκείνη η οποία χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες επιληπτικές κρίσεις στην απουσία εκλητικών παραγόντων. Δηλαδή, εάν ένα άτομο παρουσιάσει μια επιληπτική κρίση στη ζωή του δεν θεωρείται επιληπτικό, Ο καθηγητής Σάββας Παπακώστας, Ανώτερος νευρολόγος επιληπτολόγος στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου εξηγεί στην «Κ» τη σημερινή κατάσταση της επιληψίας. ενώ εάν συνεχίσει να παρουσιάζει κρίσεις τότε πιθανότατα να πληροί τα κριτήρια για τη διάγνωση αυτή. Σήμερα στην Κύπρο λειτουργεί εξειδικευμένη μονάδα επιληψίας στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής (ΙΝΓΚ) από το 2002, ενώ οι πρώτες χειρουργικές επεμβάσεις για θεραπεία της φαρμακοανθεκτικής επιληψίας διενεργήθηκαν το 2004 από ομάδα Κυπρίων και Αμερικανών επιστημόνων. Ο καθηγητής Σάββας Παπακώστας, ανώτερος νευρολόγος-επιληπτολόγος στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου εξηγεί στην «Κ» τη σημερινή κατάσταση της επιληψίας τόσο στον κόσμο όσο και στην Ευρώπη αλλά και τη δράση του ΙΝΓΚ στη χώρα μας σε σχέση με τη συγκεκριμένη πάθηση. Σύμφωνα με τον κ. Παπακώστα η επιληψία αποτελεί την πιο κοινή νευρολογική πάθηση, η οποία επηρεάζει μεταξύ 0,5 και 1% του πληθυσμού παγκοσμίως. Αναμένεται ότι 10% του παγκόσμιου πληθυσμού θα παρουσιάσει τουλάχιστον μία επιληπτική κρίση κατά τη διάρκεια της ζωής του. Παρόλο ότι η θεραπεία με αντιεπιληπτικά φάρμακα μπορεί να ελέγξει τα 2/3 των ασθενών, παραμένει ένα σημαντικό ποσοστό το οποίο δεν ελέγχεται και καθίσταται φαρμακοανθεκτικό. Λόγω της πιθανότητας περαιτέρω σοβαρών περιπλοκών στην υγεία και τη ζωή των ατόμων αυτών είναι αναγκαίο να παραπέμπονται σε εξειδικευμένες μονάδες επιληψίας. Περίπου Κύπριοι υποφέρουν σήμερα από επιληψία και ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς, γύρω στις παρουσιάζει τη λεγόμενη φαρμακοανθεκτική μορφή της νόσου, η οποία δεν ελέγχεται με συνδυασμό πολλών αντιεπιληπτικών φαρμάκων ή άλλων μη φαρμακολογικών παρεμβάσεων. Με βάση τα διεθνή δεδομένα, το ποσοστό των ατόμων με επιληψία που παρουσιάζει αυτή τη μορφή της νόσου ανέρχεται σε περίπου 30%. Επιληψία και Κύπρος Ο κ. Παπακώστας αναφέρει στη «Κ» πως στη χώρα μας και συγκεκριμένα στο ΙΝΓΚ χρησιμοποιήθηκαν πολλές από τις εξειδικευμένες εξετάσεις όπως η καταγραφή των κρίσεων στην εξειδικευμένη μονάδα καταγραφής στο Ινστιτούτο, απεικονιστικές μελέτες, νευροψυχολογική και ψυχολογική αξιολόγηση, δοκιμασία Wada, και σε επιλεγμένες περιπτώσεις φασματογραφία. «Μέχρι σήμερα» σημειώνει ο δρ Παπακώστας «διενεργήθηκαν περί τις 400 τέτοιες καταγραφές και κατά περιόδους διενεργούνται χειρουργικές επεμβάσεις με τη συμμετοχή τόσο Κυπρίων όσο και ξένων επιστημόνων». Κατά τη διάρκεια των επεμβάσεων αυτών διενεργείται διεγχειρητικός έλεγχος ο οποίος αποτελείται από την κατευθείαν καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότητας από τον εγκέφαλο με ανοικτό το κρανίο. Είναι σημαντική για την τελική επιτυχία και έκβαση της επέμβασης η συνεργασία του νευροχειρούργου και του νευρολόγου επιληπτολόγου, ο οποίος καθοδηγεί με τις εξετάσεις που διενεργεί κατά την διάρκεια της επέμβασης, ούτως ώστε να χαρτογραφηθεί η επιληπτική εστία και να αφαιρεθεί με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια χωρίς να επηρεαστούν οι υγιείς περιοχές του εγκεφάλου. Αναφερόμενος στις άλλες επιλογές που υπάρχουν για την αντιμετώπιση της επιληψίας ο κ. Παπακώστας ανέφερε ότι «πέραν από την εισαγωγή και διενέργεια των πρώτων επεμβάσεων αποθεραπείας της επιληψίας στην Κύπρο, το ΙΝΓΚ πρωτοστάτησε και στην εισαγωγή άλλων θεραπειών σε ασθενείς οι οποίοι είτε δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση είτε αρνούνται την εν λόγω διαδικασία». Με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου εισήχθη στην Κύπρο η τεχνολογία Διέγερσης του Πνευμονογαστρικού Νεύρου με την οποία εμφυτεύεται διεγέρτης στην αριστερή θωρακική περιοχή του ασθενούς και υποδόρια συνδέεται μέσω ειδικού καλωδίου με το πνευμονογαστρικό νεύρο το οποίο εντοπίζεται στην πρόσθια περιοχή του αυχένα. Η τεχνολογία αυτή επιτρέπει στον ασθενή να σταματά τις επιληπτικές του κρίσεις καθώς εκδηλώνονται αλλά και από μόνη της η συσκευή συν τω χρόνω απαλύνει και ελαττώνει τη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων. «Μέχρι στιγμής εμφυτεύθηκαν 30 ασθενείς», αναφέρει ο καθηγητής, ενώ πρόσφατα εισήχθη και η τεχνολογία Διέγερσης του Τριδύμου Νεύρου, η οποία δεν είναι επεμβατική καθότι η συγκεκριμένη συσκευή εφαρμόζεται το βράδυ, ενώ ο ασθενής κοιμάται. Παράλληλα, ο κ. Παπακώστας μας ενημέρωσε πως το ΙΝΓΚ πρωτοπορεί στην εισαγωγή νέων φαρμάκων κατά της επιληψίας και συμμετέχει σε διεθνείς μελέτες αντιεπιληπτικών θεραπειών. Ενημέρωση και εκπαίδευση Από πλευράς ενημέρωσης και εκπαίδευσης σχετικά με την επιληψία, το ΙΝΓΚ παρουσιάζει κατά τακτά χρονικά διαστήματα πληροφορίες και διαλέξεις σε οργανωμένα σύνολα όπως ομάδες ιατρών, συνδέσμους ασθενών και άλλων. Τον περασμένο Φεβρουάριο το Ινστιτούτο υποστήριξε σημαντικά την πρωτοβουλία της κυπριακής εταιρείας επιληψίας στη διοργάνωση και επιτυχή διεκπεραίωση του 7ου Ευρωπαϊκού σεμιναρίου για εκπαίδευση νέων ιατρών από την Ευρώπη στην επιληπτολογία. Επίσης, διατηρεί εξειδικευμένο εργαστήριο όπου ερευνούνται οι γενετικοί παράγοντες που προκαλούν κληρονομικές μορφές επιληψίας στην Κύπρο. Το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου υπήρξε πρωτοπόρο στην εισαγωγή της χειρουργικής θεραπείας της επιληψίας στην Κύπρο, ήδη από το 2004, καθώς επίσης της όλης προχειρουργικής διαδικασίας, της απεικονιστικής μελέτης, του νευροψυχολογικού ελέγχου και της δοκιμασίας Wada, καθώς επίσης και στην εισαγωγή της διέγερσης του πνευμονογαστρικού αλλά και του τριδύμου νεύρου. Ανέπτυξε επίσης συνεργασίες με διάφορα Κέντρα του εξωτερικού όπου ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις παραπέμπονται και υποβάλλονται σε ακόμα πιο εξειδικευμένες εξετάσεις οι οποίες επί του παρόντος δεν διενεργούνται στην Κύπρο, με τη συνεργασία και τη συμμετοχή Κύπριων επιστημόνων.

15 15-ADV OPAP_Master_cy 31/10/14 18:12 Page 1

16 16-GNOMES ELLADA_Master_cy 31/10/14 22:57 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Kυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 Γεωπολιτικό πόκερ στην Ανατολική Μεσόγειο Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Πλήρης απορρύθμιση Η πρώτη γενιά των ηγετών της μεταπολιτεύσεως είχε ένα συντριπτικό πλεονέκτημα έναντι της παρούσης - την πλήρη υποστήριξη και αναγνώριση των ψηφοφόρων και οπαδών των κομμάτων των οποίων ήσαν οι αδιαμφισβήτητοι αρχηγοί. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ηγέτες αυτής της τάξεως. Οι διάδοχοί τους δεν αξιώθηκαν παρόμοιας τύχης. Ο κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης υπονομευόταν από τους παραδοσιακούς της Νέας Δημοκρατίας. Ο κ. Κώστας Σημίτης προκαλούσε αποστροφή στους οπαδούς και στα στελέχη του αρχέγονου ΠΑΣΟΚ. Τέλος, ο Κώστας Καραμανλής κατάφερε μετά πολλού του κόπου να συνενώσει μία σπαρασσόμενη παράταξη της Κεντροδεξιάς, που κατακερματίσθηκε εν συνεχεία. Σήμερα, η κατάσταση είναι απλούστατα έκρυθμη. Ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος ηγείται των υπολειμμάτων του ΠΑΣΟΚ και αμφισβητείται κατά καιρούς ευθέως από στελέχη του «κινήματος» που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Η ανασφάλειά του αποδιοργανώνει την κυβέρνηση και ο δεσπόζων ρόλος, που επίμονα διεκδικεί είναι άκρως απωθητικός για τον οπαδό της συντηρητικής παρατάξεως, που επί δεκαετίες υπέστη την αυθαιρεσία των διοικήσεων του ΠΑΣΟΚ. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Αντώνης Σαμαράς, πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ν.Δ., διακατέχεται από το άγχος ότι διάφοροι -πολιτικοί ή εξωθεσμικοί παράγοντες- συνωμοτούν για την ανατροπή του. Στο Μέγαρο Μαξίμου, το στενό του περιβάλλον δεν προέρχεται από τη Ν.Δ., ενώ σε επίπεδο κοινοβουλευτικό, η Κεντροδεξιά εκπροσωπείται από τους πρώην βουλευτές του ΛΑΟΣ. Η ακραία ρητορική και αντίληψη που διαμορφώνεται ή εκπέμπεται από αυτά τα δύο κέντρα αποξενώνει την παραδοσιακή αστική τάξη -και για λόγους αισθητικής- με αποτέλεσμα να αποκτά Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ Τις επόμενες εβδομάδες θα παιχθεί μία δύσκολη παρτίδα γεωπολιτικού πόκερ στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Αγκυρα μοιάζει αποφασισμένη να τραβήξει το σχοινί, τουλάχιστον σε σχέση με την κυπριακή ΑΟΖ. Ολα δείχνουν ότι θα συνεχίσει τις «βόλτες», ενώ ταυτόχρονα θα ψάχνει να βρει εξέδρες για έρευνες προκειμένου να ολοκληρώσει το «σόου». Οι άνθρωποι που παίρνουν τις αποφάσεις στη Λευκωσία είναι απολύτως ψύχραιμοι, αλλά γνωρίζουν ότι τα δύσκολα έπονται. Η κυπριακή διπλωματία είναι τυχερή γιατί έχει έναν έμπειρο και κοσμοπολίτη υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος συνδυάζει τον ρεαλισμό με την αποφασιστικότητα. Διαθέτει επίσης και νεότερους διπλωμάτες με καθαρό μυαλό στο Προεδρικό Μέγαρο. Ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει, όμως, ιδιαίτερη προσοχή αυτή την περίοδο. Η αλαζονεία έχει χτυπήσει κόκκινο, την ίδια ώρα που δεν του βγαίνει τίποτα στην εξωτερική πολιτική. Οσα συμβαίνουν με επίκεντρο την Κύπρο του προκαλούν εκνευρισμό και ενίοτε οργή. Η συμμαχία με την Αίγυπτο, και μάλιστα με τον πρόεδρο Σίσι, φαντάζει ως «κόκκινο πανί» γιατί στο Κάιρο πρωτοναυάγησε το νεοοθωμανικό δόγμα. Η σχέση με το Ισραήλ επίσης ερεθίζει τον κ. Ερντογάν, ο οποίος τορπίλισε μια πολύ στενή στρατηγική σχέση δεκαετιών. Το ζήτημα είναι πόσο μπορεί να τραβήξει το σχοινί και ποιος θα μπορούσε να τον σταματήσει. Ο πρόεδρος Ομπάμα δεν έχει καλή σχέση με τον κ. Ερντογάν, ή μάλλον έχει μία πολύ δύσκολη και κακή σχέση μαζί του. Θεωρεί, όμως, παρά τη βαθιά ενόχλησή του για τα παιχνίδια της Τουρκίας στη Συρία και αλλού, πως έχει ανάγκη την Αγκυρα στο μεγάλο παιχνίδι που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή. Παλαιότερα όταν άρχιζε μία κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο ή το Αιγαίο ξέραμε ότι, πρώτον, θα παρέμβει σίγουρα ο Λευκός Οίκος και, δεύτερον, οι Τούρκοι θα λάβουν σοβαρά υπόψη τους τι θα ακούσουν στην υπερατλαντική συνδιάλεξη. Τώρα δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι για το δεύτερο... Οσο για τους Ευρωπαίους, είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι θα θελήσουν ή θα μπορέσουν να παρέμβουν αποφασιστικά. Η Γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. ότι κάθε χώρα δικαιούται να έχει ΑΟΖ, αλλά πέραν τούτου δεν υπήρξε καμία πρόθεση πραγματικής στήριξης, σαν και αυτή που δόθηκε στην Ουκρανία. Και βεβαίως έχουμε και το ΝΑΤΟ, ο γενικός γραμματέας του οποίου τήρησε την κλασική γραμμή των ίσων αποστάσεων. Τι θα συμβεί αν η Αγκυρα επιμείνει και κλιμακώσει τις προκλήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ; Ορισμένοι πιστεύουν ότι το Ισραήλ θα παρέμβει στρατιωτικά και θα απαντήσει στην Αγκυρα. Οσοι γνωρίζουν καλά τον φάκελο των σχέσεων με το Ισραήλ αμφιβάλλουν πολύ, εκτός αν οι Τούρκοι κάνουν κάτι που θα πλήξει άμεσα τα ισραηλινά συμφέροντα. Η Κύπρος δεν διαθέτει, δυστυχώς και παραδόξως, ούτε καν ειδικά σκάφη που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν την κυπριακή κυριαρχία στην ΑΟΖ, χωρίς βεβαίως να τίθεται ζήτημα αναμέτρησης με τα τουρκικά πλοία. Και η Ελλάδα κάνει αυτό που πρέπει, προχωράει σε παρασκηνιακές και δημόσιες διπλωματικές κινήσεις, στηρίζει όσο μπορεί, αλλά έχει ως πρώτη προτεραιότητα τα δικά της μέτωπα και συμφέροντα. Το πιθανότερο σενάριο είναι πως η Τουρκία θα κλιμακώσει την πίεση έως το τέλος του χρόνου, με σκοπό να επιτύχει μια τελική λύση του Κυπριακού μαζί με το μοίρασμα των ενεργειακών κοιτασμάτων. Το αν θα το πετύχει θα εξαρτηθεί από την πίεση που θα νιώσει από την Ουάσιγκτον, το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και τα άλλα κέντρα αποφάσεων. Τα πρώτα μηνύματα για τη δική τους στάση δεν είναι ενθαρρυντικά, πρέπει να το πούμε. Και γι αυτό Ελλάδα και Κύπρος δεν έχουν άλλη επιλογή από το συνεχές, αθόρυβο αποτελεσματικό λόμπυ. Γιατί το παράδοξο είναι πως αν και η Τουρκία και ο κ. Ερντογάν είναι ολοφάνερο ότι δεν είναι στρατηγικοί εταίροι των δυτικών δυνάμεων, οι ηγέτες τους διστάζουν να το πάρουν απόφαση και να κινηθούν ανάλογα. κάποια ερείσματα ένας νέος πολιτικός σχηματισμός, με άφθονα στοιχεία ερασιτεχνισμού και χαλαρότητος - το «Ποτάμι». Από καιρού εις καιρόν, ο κ. Σαμαράς κάνει κάποιες προσπάθειες επανασυσπειρώσεως του κόμματος που ηγείται, πάντα σε επίπεδο «συμβολικό», βεβαίως. Οι εορτασμοί της επετείου των 40 χρόνων από την ίδρυση της Ν.Δ. εξυπηρετούσαν αυτήν την ανάγκη, όπως και το πρόσφατο γεύμα που παρέθεσε στον κ. Κώστα Καραμανλή στο «Χίλτον», και ερέθισε απλώς τη δημιουργική φαντασία κάποιων γελοιογράφων. Η ενότητα, ωστόσο, δεν εμπίπτει στην κατηγορία των στιγμιαίων πρωτοβουλιών είναι αποτέλεσμα σκληρού και διαρκούς μόχθου. Αλλά και ο τρίτος και νεότερος παράγων της πολιτικής σκηνής, ο κ. Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, έχει να αντιμετωπίσει όχι ένα κόμμα, αλλά ένα «λεφούσι» που τον ακολουθεί. Κακοφωνία και θέσεις αντιφατικές διατυπώνονται συχνά και ο κ. Τσίπρας απλώς δεν ασχολείται και επιμένει να φέρνει σε αμηχανία διάφορα στελέχη και συνιστώσες, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες ασύμβατες για ένα κόμμα της «ανατροπής» και της «αριστεράς». Είναι η πρώτη φορά, ενδεχομένως, που Ελληνες πολιτικοί ηγέτες έχουν τόσο περιορισμένη αποδοχή από τις παρατάξεις των οποίων τυχαίνει να ηγούνται. Οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος ως διαχειριστές κομμάτων, με παρελθόν δεκαετιών, διακατέχονται ενίοτε από αίσθημα μειονεξίας έναντι των αυταρχικών πολιτικών που τα ίδρυσαν προ τεσσαρακονταετίας. Ο κ. Τσίπρας επικεφαλής ρεύματος πολιτικά αβαθούς και αλλοπρόσαλλου κοινωνικά, φαίνεται να πορεύεται ευτυχής προς τον κρημνό - την εξουσία. Ενα σύστημα καταρρέει και ό,τι αναδύεται στερείται συγκροτήσεως. Βαδίζουμε προς πλήρη απορρύθμιση. Σ την αρχή του 2014 σημειώναμε ότι ο κόσμος μας δεν είναι τόσο εύφλεκτος όσο ήταν το 1914, αλλά ότι ελλοχεύουν αρκετοί κίνδυνοι. Οι τελευταίοι δέκα μήνες απέδειξαν ότι ο πλανήτης μας είναι ακόμη πιο ασταθής απ ό,τι φαινόταν: πολλές περιοχές βρίσκονται σε αναβρασμό και η διεθνής οικονομία παραμένει ευάλωτη και απρόβλεπτη. Η χώρα μας βρίσκεται στη δίνη της ευρωπαϊκής οικονομικής αβεβαιότητας, αντιμετωπίζει τις συνέπειες της δικής μας κρίσης, και πρέπει να διαχειριστεί τους κινδύνους που προέκυψαν με την αμφισβήτηση και αλλαγή συνόρων στην ευρύτερη περιοχή. Η κρίση που ξέσπασε πέρυσι στην Ουκρανία οδήγησε στην προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία στις 18 Μαρτίου και σε πόλεμο μεταξύ κυβερνητικών δυνάμεων και αυτονομιστών στην Ανατολική Ουκρανία. Αποτέλεσμα ήταν σκληρές οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης εναντίον της Ρωσίας, οι οποίες προκάλεσαν μεγάλη ζημιά στον οικονομικό και ενεργειακό τομέα της Ρωσίας (πλήττοντας, βεβαίως, βιομηχανίες και αγρότες στην Ε.Ε.). Ενώ η Ρωσία έχει τα μεγαλύτερα γνωστά κοιτάσματα σχιστολιθικού πετρελαίου, οι διεθνείς κυρώσεις τής στερούν την Η χρονιά κλείνει με κινδύνους ΑSSOCIATED PRESS τεχνολογία για να μπορεί να τα εκμεταλλευθεί. Την ίδια ώρα, η πτώση της τιμής του πετρελαίου (λόγω της αυξημένης εκμετάλλευσης τέτοιων κοιτασμάτων στις ΗΠΑ) πλήττει και τη ρωσική οικονομία. Παρόλες τις δυσκολίες που άρχισαν να διαφαίνονται, δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πάνω από το 80% των Ρώσων εγκρίνει τις κινήσεις του προέδρου. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει πετύχει να δείξει ότι βάζει την «αξιοπρέπεια» και το κύρος των Ρώσων πάνω από το οικονομικό και πολιτικό κόστος των πράξεών του. Το γεγονός ότι η Ρωσία προσάρτησε μέρος άλλης χώρας και έδωσε στον εαυτό της το δικαίωμα να παρέμβει όπου στην πρώην Σοβιετική Ενωση υπάρχουν ρωσικοί πληθυσμοί, έσπασε μεγάλο ταμπού της διεθνούς διακυβέρνησης των τελευταίων επτά δεκαετιών και αναστάτωσε τις χώρες της Βαλτικής που σήμερα αποτελούν τα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Εδωσε μήνυμα και σε άλλους. Αυτό που δεν διαφαινόταν στην αρχή του έτους, κι ας μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, ήταν η επέλαση του «Ισλαμικού Κράτους» στο Ιράκ και τη Συρία - το οποίο κατέλαβε εντός λίγων ημερών του Ιουνίου μεγάλο Μικρομαγαζάτορας στη Ρόδο, οξυνούστατος και προσγειωμένος, καταθέτει: Την περασμένη χρονιά (2013) καταγράφηκαν στη Ρόδο τρία εκατομμύρια οκτακόσιες χιλιάδες διανυχτερεύσεις επισκεπτών. Το ελάχιστο από όσα θα καταναλώσει ένας επισκέπτης σε κάθε εικοσιτετράωρη παραμονή του στο νησί, είναι, οπωσδήποτε, ένα ψωμάκι ένα από τα μικρά στρογγυλά αρτίδια που συνοδεύουν κάθε πρόγευμα - γεύμα - δείπνο σε ξενοδοχείο ή ενοικιαζόμενο κατάλυμα. Για να παράγονται στη Ρόδο καθημερινά ψωμάκια (η ελάχιστη αναγκαία για τους επισκέπτες ποσότητα) χρειάζονται περίπου 500 φούρνοι. Τόσοι φούρνοι για να λειτουργήσουν, ως παραγωγή και εμπορία, προϋποθέτουν και συνεπάγονται τουλάχιστον έως θέσεις εργασίας. Η διακίνηση των υλικών που απαιτούνται για την παραγωγή των αρτιδίων και την οργάνωση της προώθησής τους στην αγορά, θα προϋπέθετε άλλους τόσους ανθρώπους στη δουλειά. Σήμερα, τα ψωμάκια που καταναλώνονται, κατά εκατοντάδες χιλιάδων, στη Ρόδο, εισάγονται, όλα, ως κατεψυγμένη ζύμη, από την Κίνα, το Μαρόκο, την Πολωνία (βλ. και «Κ» ). Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες έγινε εισαγωγή από την Κίνα και κατεψυγμένων μερίδων μουσακά! Ναι, ακόμα και ο προβαλλόμενος στην τουριστική αγορά σαν σύμβολο της ελληνικότητας μουσακάς, εισάγεται πια «προκάτ» από την Κίνα. Δεκαετίες τώρα, όλα τα μικροαντικείμενα που αγοράζουν οι τουρίστες ως «ενθύμια» από την Ελλάδα, είναι όλα εισαγόμενα από χώρες με εξαιρετικά χαμηλό κόστος εργασίας: Ταϊβάν, Κίνα, Ταϊλάνδη: Εκεί παράγονται μαζικά τα ίδια σταχτοδοχεία ή πορτοφολάκια ή μπλουζάκια ή αγαλματίδια ή βαζάκια ή ό,τι άλλο ευτελές και ανυπόφορα ακαλαίσθητο, με τυπωμένο ή χαραγμένο ή έκτυπο τον Παρθενώνα ή το Κολοσσαίο ή τον πύργο του Αϊφελ αναλόγως σε ποια χώρα θα πουληθούν. Λέμε, με τις φανταχτερές παρόλες που φτιασιδώνουν την ντροπή και παρακμή μας, ότι «ο τουρισμός είναι η βαριά μας βιομηχανία». Και στην πράξη οργανώνουμε την υποδοχή των ξένων επισκεπτών και παραθεριστών αντιγράφοντας τις πρακτικές και τη νοο-τροπία χωρών δραματικής υπανάπτυξης ή αποφασισμένων να ελκύουν μάζες πολύ χαμηλής καταναλωτικής ευχέρειας, αμφίβολης ή ανύπαρκτης καλλιέργειας, διψασμένες για κτηνώδη μεθύσια και παρανοϊκούς βανδαλισμούς. Οπως σε κάθε τομέα του κρατικού μας βίου έτσι και στον τουρισμό μάς εξευτελίζει η επαρχιώτικη ξιπασιά μας: Μας γυάλισαν τα μεγάλα, απρόσωπα (πανομοιότυπα διεθνώς) ξενοδοχειακά συγκροτήματα στρατωνισμού των τουριστικών κοπαδιών, όχι το παράδειγμα της Ιρλανδίας, Φινλανδίας, Ελβετίας: η ανθρώπινη σχέση με τον επισκέπτη. Αν τα ψωμάκια και ο «μουσακάς» της Ρόδου θα εισάγονται ή όχι από την Κίνα, αν τα ξενοδοχεία μας θα είναι ισοπεδωτικές καζάρμες δίχως ίχνος από τη φιλόξενη ελληνική «εστία», αν το ξενοδοχειακό προσωπικό θα σαρκώνει το ήθος της ελληνικής ζεστής αμεσότητας ή αν θα συγκροτείται από κάθε καρυδιάς αλλοδαπό καρύδι μόνο για χάρη της φτηνής «μαύρης εργασίας», όλα αυτά προϋποθέτουν χάραξη μιας κεντρικής πολιτικής τουρισμού, με διάρκεια και συνέπεια. Μιλάμε δηλαδή για το εξ ορισμού ανέφικτο, αφού οι έννοιες «σύγχρονη Ελλάδα», «κεντρική πολιτική βούληση» και «συνέπεια με διάρκεια» είναι ασύμβατες και ασύμπτωτες. Δεν κατορθώσαμε να τις συνταιριάξουμε ούτε σε πεδία που καμωνόμαστε ότι μας καίνε: στην παιδεία, λ.χ., ή στην υγεία - πρόνοια - ασφάλιση. Ωστόσο, για τη χαρά και μόνο της ομορφιάς του ονείρου, ας μιλήσουμε, λίγο ακόμα, για το ανέφικτο: Για έναν υπουργό Τουρισμού, που θα έχει επιλεγεί όχι με κριτήρια θηλυκών καλλιστείων βιτρίνας ούτε για να καλύψει με ρουσφέτια κάποια εκλογική περιφέρεια. Υπουργό που θα επιλεγεί για να αποκαταστήσει Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ τμήμα του βορείου Ιράκ, συμπεριλαμβανομένης της ιστορικής Μοσούλης. Οι τζιχαντιστές κατήργησαν τα σύνορα μεταξύ της Συρίας και του Ιράκ στην περιοχή όπου κήρυξαν το «Ισλαμικό Κράτος» τους. Δεν άλλαξαν μόνο τα σύνορα, άνοιξαν τις πύλες της κολάσεως, σφάζοντας ομήρους, πουλώντας γυναίκες σε σκλαβοπάζαρα, εκτοπίζοντας πανάρχαιες κοινότητες χριστιανών και γιεζίντι. Η βαρβαρότητα των εξτρεμιστών αλλά και ο φόβος ότι θα κατακτούσαν ακόμη περισσότερα εδάφη ανάγκασε τις ΗΠΑ να συγκεντρώσουν μια μεγάλη συμμαχία εναντίον τους και να επανέλθουν δραστικά στην περιοχή. Η ανάγκη των ΗΠΑ να βρουν συμμάχους που διαθέτουν χερσαίες δυνάμεις οδήγησε σε ακόμη στενότερη συνεργασία με τους Κούρδους της περιοχής. Πρώτα με τους Κούρδους του Ιράκ, οι οποίοι είναι σύμμαχοι τους από την εισβολή των Αμερικανών στο Ιράκ το 2013, ύστερα με τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι προβάλλουν για πάνω από ένα μήνα σθεναρή αντίσταση εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους» στην πόλη Κομπάνι, στα σύνορα με την Τουρκία. Η επέλαση του «Ισλαμικού Κράτους» και η απόφαση των ΗΠΑ Παραγωγοί ή σερβιτόροι; <<<<<< Περιμένουμε να μας βγάλουν, όχι να βγούμε από την κρίση. την ιδιοπροσωπία της ελληνικής φιλοξενίας και αρχοντιάς σε κάθε παραμικρή πτυχή της οργανωμένης υποδοχής των ξένων επισκεπτών στην Ελλάδα. Υπουργό συνεπή στη θεμελιώδη αρχή: να προσφέρεται η απαρόμοιαστη ομορφιά της ελληνικής γης και θάλασσας στοχεύοντας σε επισκέπτες με υψηλή καλλιέργεια π.χ. στον φυσιολατρικό τουρισμό, στον αρχαιολογικό - ιστορικό, στον σπηλαιολογικό, θρησκευτικό, συνεδριακό κ.λπ. Η, με άκρα συγκατάβαση, και σε επισκέπτες που είναι διατεθειμένοι αυτή την ομορφιά να την πληρώσουν χρυσάφι. Αρχή απαρέγκλιτη: Ο,τι προσφέρεται ως έδεσμα και ως ενθύμιο στους επισκέπτες, να είναι μόνο χειροποίητο, εγχώριας παραγωγής, με εγχώρια υλικά. Ο,τι προσφέρεται ως κατάλυμα, να αποτυπώνει την πείρα - σοφία, δηλαδή τη λειτουργική αισθητική, του ελληνικού αρχιτεκτονήματος (αυτονοήτως με σύγχρονα υλικά). Μιλάμε για πολιτική με συνέπεια, επομένως οι κραυγαλέες, προκλητικές περιπτώσεις τερατωδών ξενοδοχειακών μονάδων, που καταστρέφουν την ιδιομορφία του ελληνικού τοπίου και κλίματος, θα μπουν σε μακροπρόθεσμο (αλλά συνεπές) πρόγραμμα κατεδάφισης. (Αρχίζοντας από το υβριστικό ασέλγημα, απέναντι στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, μουσείο - μνημείο ξιπασμένου επαρχιωτισμού, με μοναδική χρηματολάγνο στόχευση τον εντυπωσιασμό να παρέμβουν, ενίσχυσε την πολιτική θέση των Κούρδων και έριξε τον σπόρο για περαιτέρω αλλαγές στην περιοχή. Η Τουρκία κατανοεί τον κίνδυνο και κάνει ό,τι μπορεί να εμποδίσει την ενίσχυση των Κούρδων της Συρίας. Εδώ και καιρό οι αυτονομιστές Κούρδοι της Τουρκίας (της οργάνωσης ΡΚΚ) βρίσκονται σε διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση της Αγκυρας, αλλά η Τουρκία υποψιάζεται ότι οι αξιώσεις για αυτονομία θα επανέλθουν όταν οι Κούρδοι της Συρίας και του Ιράκ ενώσουν τις δυνάμεις τους υπό την αιγίδα των ΗΠΑ. Η Τουρκία, λοιπόν, βλέπει τη Ρωσία να επιβάλλει αλλαγή συνόρων στην Ουκρανία, ενώ την ίδια ώρα η ίδια ανησυχεί για τα δικά της σύνορα. Ετσι, για αρκετές εβδομάδες αγνοούσε την πίεση των ΗΠΑ για πιο ενεργή συνεργασία στον πόλεμο κατά των ισλαμιστών. Μέσα σε αυτή τη δίνη, ο παραλογισμός των τουρκικών διεκδικήσεων στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και η οργή της Αγκυρας για τη συνάντηση των ηγετών Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου στις 8 Νοεμβρίου προδίδουν την αγωνία της Τουρκίας και αδιαφορία για τις συνέπειες των πράξεών της. Το 2014 παραμένει απρόβλεπτο και επικίνδυνο. χαύνων τουριστών. Προϋπόθεση για σοβαρή πολιτική τουρισμού στην Ελλάδα, η επιστροφή στην πρόταση Κρόκου για το μουσείο της Ακρόπολης). Καίριο ρόλο σε μια τέτοια πολιτική θα κληθεί να παίξει και ο επαγγελματικός κλάδος των ξεναγών, όπως και η ποιότητα του εκδοτικού υλικού ταξιδιωτικών οδηγών και χαρτών. Η μέριμνα και ο έλεγχος από το αρμόδιο υπουργείο της εκπαίδευσης των ξεναγών, η ποιοτική αξιολόγηση του έργου τους και η αποτίμηση της ποιότητας των εντύπων που προσφέρονται ως οδηγοί στους επισκέπτες, είναι ζωτικής σημασίας για το επίπεδο σοβαρότητας της πολιτικής για τον τουρισμό. Το ερώτημα είναι: οι Ελληνες θέλουμε να δουλέψουμε, μας δίνει χαρά και νόημα ζωής η δημιουργική δουλειά, η καινοτομία, η ρηξικέλευθη πρωτοβουλία, η επιδίωξη της ποιότητας; Μας ενδιαφέρει να γίνουν πεντακόσιοι φούρνοι στη Ρόδο ή προτιμάμε τα ψωμάκια και ο μουσακάς να μας έρχονται από την Κίνα και εμείς να θεωρούμε προνόμιο μια θέση σερβιτόρου ή καμαριέρας στην απρόσωπη τουριστική βιομηχανία; Ετσι που δείχνουν τα πράγματα, ίσως και μόνο η πολιτική βούληση να πάρουμε στα χέρια μας τον τουρισμό, να τον οργανώσουμε όπως εμείς ξέρουμε και μπορούμε (ξέρουμε από αιώνων παράδοση φιλοξενίας και μπορούμε από φιλότιμο πείσμα), θα αρκούσε για να χτυπηθεί καίρια η ανεργία και να ανακάμψει η αυτοπεποίθηση του Ελληνα. Αυτά, για τη χαρά και μόνο της ομορφιάς του ονείρου.

17 17-ELLADA_Master_cy 31/10/14 23:18 Page 17 Kυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Το άπειρο του σύμπαντος και της βλακείας Ο ταν άκουσα εκείνο το πρωί της περασμένης Πέμπτης ότι σαράντα φοιτητές και συνδικαλιστές είχαν εισβάλει στη συνεδρίαση της Συγκλήτου του Καποδιστριακού, τη διέλυσαν και κράτησαν ομήρους (για λίγο έστω) τους καθηγητές, ένιωσα μέσα μου ένα κύμα θαυμασμού για τον πρύτανη Θεόδωρο Φορτσάκη. Κάτω από την «μπεμπέ» φυσιογνωμία του, είπα, αυτός πρέπει να είναι δαιμόνιος στα όρια του σατανικού! Και ικανότατος. Γιατί όχι μόνο σκέφθηκε να βρει κάποια πανεπιστημιακά περιτρίμματα και να τα πείσει (προφανώς με ανταλλάγματα...) να κάνουν μπάχαλο τη Σύγκλητο, αλλά το έκανε κιόλας! Εντάξει, παραδέχομαι ότι τα έλεγα αυτά με διάθεση χιουμοριστική, χωρίς να πιστεύω τίποτε τέτοιο για τον Θ. Φορτσάκη. Βλέπετε, όμως, περισσότερο δύσκολο μου ήταν να πιστέψω ότι οι εισβολείς είχαν ενεργήσει με δική τους πρωτοβουλία και με την πεποίθηση ότι εξυπηρετούσαν τους σκοπούς τους. Διότι οι ενέργειές τους ήταν τόσο προφανέστατα αντίθετες με τα συμφέροντά τους, ώστε μόνον κάποιοι τελείως ηλίθιοι (ή κάποιοι πληρωμένοι) θα μπορούσαν να τις κάνουν. Και τόσο ηλίθιοι στη ζωή δεν υπάρχουν. Αυτά έλεγα, αλλά η πραγματικότητα, διά των σαράντα Βανδάλων, διέψευσε εμένα και, ασφαλώς, επαλήθευσε τη σοφή ρήση του Αϊνστάιν για το άπειρον του σύμπαντος και της ανθρώπινης βλακείας. Η απόφαση του νέου πρύτανη να καθιερώσει έλεγχο εισερχομένων στους πανεπιστημιακούς χώρους και, κυρίως, η επιμονή του να την εφαρμόσει και να μην υποχωρήσει, είχε μεγάλη ανταπόκριση στην κοινή γνώμη, που καταλαβαίνει ότι η ανομία στο πανεπιστήμιο, με το πρόσχημα του ασύλου, έχει πια υπερβεί τα όρια της ανοχής, ακόμη και για τα μέτρα της χώρας. Αυτό, φυσικά, αδυνατούν όχι να το συλλάβουν, έστω και να το Mission accomplished... φαντασθούν απλώς, οι σαράντα μπαχαλάκηδες της άκρας Αριστεράς που έκαναν έφοδο στη Σύγκλητο. Πού να τους περάσει από το μυαλό ότι το μπάχαλο ενίσχυσε περισσότερο τη θέση του νέου πρύτανη και εξασθένησε αντιστοίχως τη δική τους; (Το καλό με τις ιδεολογίες αυτές είναι ότι βυθίζεσαι μέσα τους και παύεις να σκέπτεσαι. Ολα γίνονται άσπρα ή μαύρα, οπότε γλιτώνεις δυσάρεστες εκπλήξεις τέτοιου είδους...). Στη συμπεριφορά των εισβολέων, όμως, όλοι είδαν μια πραγματικότητα, που ώς τώρα προτιμούσαν να αποφεύγουν: ότι κάτι παρόμοιες θρασείες μειοψηφίες καταδυναστεύουν το πανεπιστήμιο, ασκώντας συστηματικό εκφοβισμό και επιβάλλοντας τη μιζέρια τους σε όλους τους άλλους. Λαμβανομένου υπ όψιν μάλιστα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ), που συνήθως υπερασπίζεται κάθε παλαβό ακτιβιστή, επισήμως δεν έβγαλε άχνα για το γεγονός, συνέβαλε ώστε όλοι οι στοιχειωδώς νοήμονες να καταλάβουν πια τι είδους ρεμάλια κρύβονται πίσω από τη φθαρμένη αριστερή ρητορεία του δήθεν ελεύθερου πανεπιστημίου. Γι αυτό είχε τόσο μεγάλη σημασία η επιμονή του Φορτσάκη στην απόφασή του. Δείτε, π.χ., πώς εκείνοι που ώς τώρα κολάκευαν τις βίαιες μειοψηφίες ξαφνικά σιωπούν. Ο Αλέξης ο Μητρόπουλος, ας πούμε, σε ρόλο ειρηνοποιού, συνιστούσε «ψυχραιμία και καταλλαγή» με ραδιοφωνική συνέντευξή του και παραπονιόταν ότι ίσως ο Θ. Φορτσάκης «να ερέθισε» τους συγκεκριμένους κύκλους, λόγω της υπερπροβολής των θέσεών του. Μα, ακόμη και ο Ανδρέας ο Loveρδος, ξαφνικά ξεπροβάλει πίσω από την πλάτη του Φορτσάκη και τα βάζει και αυτός με την ανομία των αριστεριστών. Ο Loveρδος, σημειωτέον, ο οποίος μόλις προ εβδομάδων έλεγε ειρωνικά ότι δεν είναι «εκσυγχρονιστής», ώστε να ασχολείται με τα πανεπιστήμια που τραβάνε τη δημοσιότητα και, γι αυτό, προτιμά να ασχολείται με τα Δημοτικά... Τουλάχιστον πέρασε στην Ιστορία Τέτοιο κάζο, βρε παιδάκι μου, του άξιζε; Τι να πω... ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ Εγώ, πάντως, τον φαντάζομαι ευτυχή εκείνη την ημέρα να ξυπνάει αργά και να μένει στο κρεβάτι για λίγο, έτσι για να απολαύσει και μόνο την πολυτέλεια ότι μπορεί να χουζουρέψει. Επειτα σηκώνεται αργά, χασμουριέται, τεντώνεται και σέρνει τα βήματά του μέχρι το μπάνιο του. Πλένεται και, καθώς σκουπίζεται, κοιτάζεται στον καθρέπτη και του αρέσει αυτό που βλέπει. Γυρίζει κάπως να δει τον εαυτό του κι από άλλη γωνία. Ναι, του αρέσει ο εαυτός του στον καθρέπτη. Τραβιέται λίγο πίσω, για να μαλακώσουν οι σκιές από τα φώτα. Χαμογελά, συνοφρυώνεται, ανασηκώνει το ένα φρύδι, αγριεύει. Αλλάζει εκφράσεις διαρκώς και, ναι, του αρέσει πολύ αυτό που βλέπει στον καθρέπτη, του αρέσει όλο και περισσότερο. Βγάζει την πιτζάμα του, παίρνει το άγριο βλέμμα του, τα χείλη του τραβηγμένα αποκαλύπτουν τα σφιγμένα δόντια του. Σφίγγει τους μυς του. Θώρακας, βραχίονες, τραπεζοειδείς φουσκώνουν, πετάγονται οι φλέβες. Είναι πιο ωραίος από τον Βαρουφάκη που το παίζει μοντέλος, σκέφτεται. Στο κάτω κάτω, ο ίδιος είναι και αρκετά μεγαλύτερός του στην ηλικία. Και δεν φουσκώνει σίδερα σε γυμναστήρια! Οχι, κύριε. Αυτός αθλείται κανονικά, κάνει σπορ, παίζει μπάσκετ. (Ενίοτε υπογράφει και αυτόγραφα ως μπασκετμπολίστας! Αλλά σε μαθητές της επαρχίας και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού μόνον στις παραπάνω τον παίρνουν χαμπάρι...). Νιώθει καλά με τον εαυτό του. Πλησιάζει τα εξήντα, αλλά κρατιέται φιγουρίνι χαρτωσιά δεν πιάνει μπροστά του ο Βαρουφάκης! Είναι και υπουργός! Ο Βαρουφάκης είναι υπουργός; Δεν είναι! Θα πάει ο Βαρουφάκης να στηθεί καμαρωτός στην εξέδρα και να παρελάσουν μπροστά του τα σχολεία της Αθήνας, όπως θα κάνει σε λίγο αυτός; Δεν Με των δειλών τα παρακάλια Την περασμένη Πέμπτη, όταν ο μπαρμπα Φώτης είπε στους δικούς του ότι διακόπτονται οι συνομιλίες με το ΠΑΣΟΚ και συνεχίζονται μόνο με τον ΣΥΡΙΖΑ, οι της δεξιάς πτέρυγας αντέδρασαν τόσο άσχημα, ώστε ο μπαρμπα Φώτης άλλαξε την απόφαση και πρόσθεσε ότι οι συνομιλίες διακόπτονται και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Την επομένη, ωστόσο, με τους αντιδρώντες να έχουν φύγει πια από την εικόνα, το γραφείο του προέδρου διευκρίνισε επισήμως ότι οι συνομιλίες με τον ΣΥ- ΡΙΖΑ συνεχίζονται και δεν διεκόπησαν. Παρακολουθώ τον νεκρικό ρόγχο της ΔΗΜΑΡ, διότι δίνεται στον καθένα η ευκαιρία να παρακολουθήσει την κατάρρευση του τελευταίου και πιο καλά φυλαγμένου μύθου της Μεταπολίτευσης, για την υποτιθέμενη ηθική ανωτερότητα της ανανεωτικής Αριστεράς. Ανωτερότητα πράγματι επέδειξαν πολλοί από αυτούς, ως επαγγελματίες της Μεταπολίτευσης... θα πάει! Και κάπου στο σημείο αυτό, κάποιος χτυπάει δειλά την πόρτα του μπάνιου και ακούγεται η φωνή της γυναίκας του: «Αντρέα, είναι από το γραφείο σου κάποιος και λέει ότι σε περίμεναν στη δοξολογία αλλά δεν πήγες. Τι να του πω;». Τι ρωτώ, όμως, αν του άξιζε; Βεβαίως του άξιζε του Ανδρέα του Loveρδου και με το παραπάνω! Στο κάτω κάτω, ευτυχής πρέπει να είναι, διότι ουδείς άλλος προκάτοχός του πέρασε στην Ιστορία τόσο εύκολα, έστω και ως χιουμοριστική υποσημείωση: ο μόνος υπουργός Παιδείας που ξέχασε να πάει σε δοξολογία για εθνική επέτειο... kassimatis@kathimerini.gr Σας προσκαλούμε στην 7 η Ετήσια Έκθεση Νέων Κυπρίων Δημιουργών Ο Από Μηχανής Θεός και Η Κοκκινοσκουφίτσα παλεύει με τον ίσκιο Τα εγκαίνια θα τελέσει o έντιμος πρέσβης της Ελλάδος στην Κύπρο Κος. Βασίλης Παπαϊωάννου, την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2014, στις 8.00 μ.μ., στον Εκθεσιακό Χώρο Ακαμαντίς, Αιγύπτου 10, Λευκωσία. Αναστασία Χρυσάνθου Άννα Αλεξάνδρου Άννα Βασιλείου Αντώνης Τζιαρρίδης Βάλερι Μπρέναν Βασιλεία Βασιλείου Βάσω Θούπου Γιώργος Αχιλλέως Δήμητρα Νικοδήμου Ελεάνα Χρυσάνθου Πετούση Έλενα Παναγιώτου Έλενα Τσιγαρίδου Ελένη Μενελάου Ελίζα Πιερή Ελίνα Παρθενίου Ιγνάτιος Μητροφάνους Ίρμα Βούλγαρη Ιωάννα Βοσκού Ιωσηφίνα Περικλέους Κατερίνα Πάρπα Κατερίνα Σταύρου Κυριάκος Αχιλλέως Κυριάκος Θουκή Λοΐζος Λοΐζου Μάνος Γαλλιός Μαρία Γεωργίου Μαρία Κυριάκου Μαρία Χατζηδημητρίου Μιχάλης Βαρέλιας Μπρίτζετ Φάχι Νάταλυ Κύρου Νικόλας Αντωνίου Παναγιώτης Βίττης Παρασκευή Στυλιανού Παύλος Μιτσιγιώρκης Πολύμνια Χαραλάμπους Σότι Ιωάννου Σπύρος Αγαθού Σταύρη Περικλέους Στέλιος Παπαμάρκου Στέφανος Νεάρχου Φλώρα Μαυρομμάτη Φρόσω Ανδρέου Χαράλαμπος Κουρουκλάρης Χριστίνα Ράνια Καραολή Χριστίνα Τσιαμά Χριστίνα Χριστοφή Χρίστος Αβραάμ Χριστόφορος Λάρκος Χρυστάλλα Κυριάκου Επιμελήτρια Έκθεσης: Ζωγράφος Κα. Ελένη Νικοδήμου Οργανωτές: AKAMANTIS Conference & Exhibition Center Συνεργασία: Ε.ΚΑ.ΤΕ, ΕΙ.Κ.Α Χορηγοί: Χορηγός Επικοινωνίας: Όλα τα καθαρά έσοδα από τις πωλήσεις των έργων και τις χορηγίες θα δοθούν στο Ίδρυμα Αρχιεπίσκοπος Λουκάς Κοινότητα ΠΑΝΣΟΦ, Πολυδύναμος χώρος αγάπης για άτομα με ειδικές ανάγκες Όλα τα έργα και βιογραφικά των 50 ζωγράφων που συμμετέχουν στην έκθεση βρίσκονται στην ιστοσελίδα Αιγύπτου 10, 1097 Λευκωσία, Τηλ Ώρες Λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή μ.μ. και Σάββατο π.μ μ.μ.

18 18-ELLADA_Master_cy 10/31/14 9:41 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 2 Nοεμβρίου 2014 Αυτοί που παρέδιδαν τα αρχαία της Αμφίπολης Αγρότες που αγνόησαν τα κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας μιλούν στην «Κ» Του απεσταλμένου μας ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Ο Αβραάμ Πριμούδης προσπαθεί να ισορροπήσει, καθώς τα παπούτσια του βυθίζονται στο νωπό χώμα του χωραφιού του, λίγα χιλιόμετρα μακριά από τις ανασκαφές της Αμφίπολης. «Βλέπεις; Παντού εδώ υπάρχουν μνήματα» λέει και δείχνει το τοπίο ολόγυρα. Στα οργωμένα στρέμματα που μας περιβάλλουν όμως δεν διακρίνεται κάποιο σημάδι. Η εικόνα δεν ήταν ίδια δύο δεκαετίες πριν. Σε αυτό το σημείο ο αγρότης από τα Νέα Κερδύλια Σερρών είχε βρει μια μεγάλη γούβα που σχημάτισαν τα νερά της βροχής. Εκεί κρυβόταν ένας τάφος των ελληνιστικών χρόνων γεμάτος με χρυσά κτερίσματα. «Είχε πολλά πράγματα μέσα. Ενα περιδέραιο, ένα δαχτυλίδι με κεφάλια φιδιού, ένα έλασμα χρυσό και λεπτό όπως είναι το χαρτί με μια πέτρα στην άκρη», θυμάται η σύζυγος του Αβραάμ Πριμούδη, Στέλλα. «Τα παραδώσαμε στην αρχαιολογία, δεν είμαστε κλέφτες εμείς. Θέλουμε τα αρχαία να μείνουν στην Ελλάδα». Η περιοχή δεν ήταν άγνωστη στην αρχαιολογική υπηρεσία. Το χωράφι του κ. Πριμούδη και οι γειτονικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις θεωρούνται προέκταση της αρχαίας Αμφίπολης. Το 1991, κλιμάκιο της ΙΗ Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Ζήση Μπόνια έφτασε στο σημείο λίγες ημέρες μετά την τηλεφωνική κλήση του κ. Πριμούδη. Μέσα σε 24 ώρες η ανασκαφή είχε ολοκληρωθεί και ο τάφος είχε σκεπαστεί ξανά με χώμα. Λίγα χρόνια αργότερα ο κ. Πριμούδης εισέπραξε πάνω από δύο εκατομμύρια δραχμές για την παράδοση αυτών των αρχαιοτήτων που φιλοξενούνται σήμερα στο μουσείο της Αμφίπολης. Ηταν η μεγαλύτερη αμοιβή που είχε δώσει μέχρι τότε το υπουργείο Πολιτισμού σε κάτοικο της περιοχής. Η ιστορία του γίνεται σήμερα για πρώτη φορά γνωστή. «Βρήκαμε εκεί έναν κιβωτιόσχημο τάφο του 4ου αιώνα π.χ. χωρίς κάποια ιδιαιτερότητα. Είχε μέσα έναν χάλκινο καθρέφτη και κοσμήματα, αλλά ήταν ένας απλός τάφος», λέει στην «Κ» ο κ. Μπόνιας. Η αμοιβή ήταν δυσανάλογη της ανακάλυψης γιατί η Πολιτεία αποπειράθηκε μέσα από το παράδειγμα του κ. Πριμούδη να δώσει κίνητρο στον ντόπιο πληθυσμό κατά της αρχαιοκαπηλίας. «Θέλαμε να μην προξενεύουν άλλο τα ευρήματα οι αγρότες σε αρχαιοκάπηλους» λέει ο επικεφαλής της ανασκαφής σε αυτό το χωράφι. Οι λαθρανασκαφές και η παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων μετρούν πολλές δεκαετίες στην ευρύτερη περιοχή της Αμφίπολης. «Στον τόπο το δικό μας πολλοί βρήκανε αρχαία και πολλοί τα πουλήσανε. Κοίταζαν πρώτα πώς θα ζήσουν» λέει η Στέλλα Πριμούδη. Οταν ο άντρας της πήρε την απόφαση να καλέσει τις αρμόδιες υπηρεσίες αντιμετώπισε αντιδράσεις συγχωριανών του. «Μου είπαν: Ενας βρέθηκες Πριμούδη. Αφού μας ήξερες από τότε που ήμασταν παιδιά, γιατί δεν ήρθες σε μας;» λέει για τους Ο αγρότης κ. Αβραάμ Πριμούδης είναι αυτός που πήρε τη μεγαλύτερη αμοιβή στην περιοχή της Αμφίπολης, όταν στις αρχές της δεκαετίας του 90 υπέδειξε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία έναν τάφο των ελληνιστικών χρόνων στο χωράφι του. <<<<<< Μόνο την περίοδο , κατά τη διαπλά - τυν ση του δρόμου Αμφί πολης- Μεσολακκιάς, στην περιοχή ανακα λύφθη - καν περίπου 800 τάφοι διαφόρων τύπων. αρχαιοκάπηλους ο 83χρονος σήμερα κάτοικος Ν. Κερδυλίων. Πλάι στους αρχαιολόγους ο τότε αρχιφύλακας του αρχαιολογικού χώρου της Αμφίπολης, Αλέξανδρος Κοχλιαρίδης, προσπαθούσε να πείσει τους ντόπιους να παραδίδουν ό,τι ξεθάβουν από τη γη. Είχε δώσει αντίστοιχη οδηγία και στον κ. Πριμούδη. «Η περιοχή εκεί είναι ένα απέραντο νεκροταφείο. Λόγω του ποταμού Στρυμόνα ήταν πέρασμα και έθαβαν εκεί τους νεκρούς», λέει. Μόνο την περίοδο , κατά τη διαπλάτυνση του δρόμου Αμφίπολης-Μεσολακκιάς, ανακαλύφθηκαν περίπου 800 τάφοι διαφόρων τύπων που χρονολογούνται από τα μέσα του 5ου αιώνα π.χ. μέχρι και τους ύστερους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους. Οσοι δεν είχαν συληθεί έφεραν πλούσια κτερίσματα. Παρά την αμοιβή που δόθηκε στον κ. Πριμούδη κάποιοι λαθρανασκαφείς συνέχισαν τη δράση τους. Ενδεικτικά, τον Σεπτέμβριο του 1999 αστυνομικοί συνέλαβαν στο 90ό χιλιόμετρο της Εθνικής Οδού Θεσσαλονίκης-Καβάλας δύο κατοίκους Αμφίπολης και έναν γεωργό από το Αηδονοχώρι Σερρών, καθώς μετέφεραν σε κρυψώνα τους 26 κτερίσματα του 6ου και 5ου π.χ. αιώνα. Οι συλληφθέντες δεν ήταν άγνωστοι στις αρχές. Είχαν πιαστεί παλιότερα για τον ίδιο λόγο. Πεδίο δράσης τους ήταν η περιοχή μεταξύ Κερδυλίων και Αμφίπολης. «Το χουμε στο αίμα μας» είχε πει τότε στους αστυνομικούς ένας εκ των τριών αρχαιοκάπηλων σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της «Κ». «Το κακό Συγκρότημα τάφων Στην περιοχή της Αμφίπολης ο Αβραάμ Πριμούδης δεν είναι ο μόνος που ανακάλυψε αρχαία και τα παρέδωσε στις αρχές. Ηταν Ιανουάριος του 1982 όταν ο ιχθυοπώλης Βασίλης Καρακούσης, κάτοικος Ροδολίβους Σερρών, δέχτηκε τηλεφώνημα ενός φίλου. Είχε πέσει με το σκαπτικό του μηχάνημα σε αρχαίο τάφο στην παραλία Νέων Κερδυλίων Αμφίπολης και δεν ήξερε πού να απευθυνθεί. «Καλέσαμε αμέσως την αρχαιολογική υπηρεσία» λέει στην «Κ» ο κ. Καρακούσης. «Ούτε καν σκεφτήκαμε κάτι άλλο». Μετά από ανασκαφές που κράτησαν σχεδόν ένα μήνα αποκαλύφθηκε στην περιοχή ένα συγκρότημα τάφων του 5ου π.χ. αιώνα. Σε αυτούς βρέθηκαν ερυθρόμορφα αγγεία, ειδώλια, νομίσματα κ.ά. Ο κ. Καρακούσης και τρεις φίλοι του μοιράστηκαν τότε δραχμές ως αμοιβή από το υπ. Πολιτισμού. Το νεκροταφείο ανήκε στην αρχαία πόλη της Αργίλου που ήταν αποικία της Ανδρου. «Σαν θέαμα ήταν φανταστικό. Δεν ήταν απλά τάφοι με χώμα. Ηταν σαρκοφάγοι από μάρμαρο» θυμάται ο 74χρονος σήμερα Αθ. Ζλατάνης, μέλος της παρέας που είχε καλέσει την αρχαιολογική υπηρεσία. Ο,τι βρέθηκε εκτίθεται στο αρχαιολογικό μουσείο Σερρών. είναι ότι το κράτος αργούσε πολύ να δώσει τις αμοιβές σε όσους παρέδιδαν αρχαία και ο κόσμος δυσανασχετούσε», λέει ο κ. Κοχλιαρίδης. Τον περασμένο Μάρτιο μάλιστα χρειάστηκε να παρέμβει ο Συνήγορος του Πολίτη για να λάβει ευρώ ένας κάτοικος Χανίων για παράδοση αρχαίου αμφορέα. Η καταβολή του ποσού που δικαιούταν είχε καθυστερήσει πάνω από πέντε χρόνια. Δύο χρόνια πέρασαν μέχρι να λάβει τη δική του αμοιβή ο κ. Πριμούδης. Συνέχισε όμως να δίνει στους αρχαιολόγους νέα ευρήματά του. Μέχρι σήμερα φυλάει σε έναν φάκελο την αλληλογραφία του με το υπουργείο Πολιτισμού. Το 2000 εισέπραξε τις τελευταίες αμοιβές του, συνολικού ύψους δραχμών, για άλλα αρχαία που ανακάλυψε... Στον απόηχο μιας μεγάλης ανακάλυψης με μικρές παρεξηγήσεις Της ΓΙΩΤΑΣ ΣΥΚΚΑ Ε, λοιπόν, δεν είμαστε ευχαριστημένοι με τίποτα. Καθώς αναμένεται να ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες η ανασκαφή που έφερε στο φως αυτό το μοναδικό μνημείο στην Αμφίπολη, μαζί με όλο τον λαμπρό διάκοσμο ο οποίος αποκαλύφθηκε από τον περασμένο Αύγουστο, πολλοί μένουν απογοητευμένοι. Κι αυτό, γιατί δεν βρέθηκε ο επιφανής «ένοικος» που προσδοκούσαν, παρότι μόλις προχθές αποκαλύφθηκε, ύστερα από πολλές δυσκολίες, το δεύτερο μαρμάρινο θυρόφυλλο του τέταρτου χώρου. Η αλήθεια είναι βέβαια, αν και η Πολιτεία ήταν προσεκτική στις <<<<<< Δεν βρέθηκε ο επιφανής «ένοικος», όμως αποκα - λύφθηκε, ύστερα από πολ - λές δυσκολίες, το δεύ τερο μαρμάρινο θυρό φυλ λο του τέταρτου χώρου. ανακοινώσεις και σε κάθε είδους πληροφορία, πως είχε καλλιεργηθεί, από ειδικούς και μη, η προσμονή του μεγαλείου. Λόγος πολύς έγινε για αυτόν τον μοναδικό σε μέγεθος και διακόσμηση μακεδονικό τάφο. Κάποιοι υποστήριζαν ότι είναι του ναυάρχου Νέαρχου ή στρατηγών του Μεγάλου Αλεξάνδρου, άλλοι επέμεναν ότι είναι της συζύγου του Ρωξάνης και του γιου του, Αλέξανδρου Δ, άλλοι τόσοι της μητέρας του, της Ολυμπιάδας, ή κάποιου επώνυμου Θράκα ή Μακεδόνα. Ακόμη εντονότερα τα σενάρια για τον Κάσσανδρο, αλλά και τον πατέρα του τον στρατηγό Αντίπατρο που ήταν υποστηρικτής των βασιλέων Φιλίππου Β και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είναι αυτός που ανακήρυξε διάδοχό του στη βασιλεία της Μακεδονίας τον Πολυπέρχοντα. Μα πάνω απ όλα, η προσμονή ήταν για τον ίδιο τον μεγάλο στρατηλάτη. Μια φρενίτιδα διαξιφισμών και θεωριών συνωμοσίας μέσα σε ένα τρίμηνο όπου όλοι κάναμε τους αρχαιολόγους και οι αρχαιολόγοι τους δημοσιογράφους. Κόντρες και επιστημονικοί διαξιφισμοί, ακόμη και για τη χρονολόγηση του εντυπωσιακού αυτού μνημείου, εκτός από τις εικασίες περί βασιλικού τάφου, πολυάνδρειου ή κενοτάφιου. Το μυστικό της Αμφίπολης ίσως σφραγίστηκε (αν δεν αποκαλυφθεί τις τελευταίες ώρες της ανασκαφής στον τελευταίο θάλαμο μια έκπληξη), μαζί με όσα πήραν μαζί τους οι τυμβωρύχοι. Ομως, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ουσία: ακόμη κι αν δεν αποκαλυφθεί ο «ένοικος» του τάφου ή αυτός που έδωσε την εντολή για την κατασκευή του, το μνημείο στον λόφο Καστά αποτελεί λαμπρό εύρημα. Πρόκειται για αρχαιολογικό χώρο διεθνούς βεληνεκούς. Και η ζωή εν τάφω, δίκαια, όλον αυτόν τον καιρό μάς συνεπήρε. Για «σπουδαία ανακάλυψη της τάξεως των τάφων στις Αιγές» μιλούν διακεκριμένοι καθηγητές Αρχαιολογίας. Λαμπρό, πολυδάπανο, πολυτελές, το μνημείο συγκεντρώνει ετερόκλητα κορυφαία στοιχεία υψηλής τέχνης στον διάκοσμό του προκαλώντας παγκόσμιο θαυμασμό, συμφωνούν αρχαιολόγοι του υπουργείου Πολιτισμού και πανεπιστημιακοί. Ολοι εστιάζουν στον περιμέτρου Οι ελπίδες για κάποια μεγάλη έκπληξη στην Αμφίπολη έχουν αποτεθεί στον τέταρτο χώρο που αποκαλύφθηκε προχθές. 497 μ. ταφικό περίβολο, στις Σφίγγες που αποκαλύφθηκαν στην πρόσοψη, τις Καρυάτιδες ύψους 2,27 μ. που θάμπωσαν με τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους, στο πολύχρωμο, σπάνιας εκφραστικότητας, ψηφιδωτό το οποίο εικονογραφεί την αρπαγή της πλουμιστής Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Και βέβαια, στην κεφαλή της ανατολικής Σφίγγας, που βρέθηκε σε αρκετή απόσταση από τον κορμό του γλυπτού στην είσοδο του μνημείου. «Αναμφισβήτητα, ακόμη μία απόδειξη ότι το μνημείο είναι συλημένο», είπε ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Πέτρος Θέμελης, και δεν ήταν ο μόνος που μίλησε για την κεφαλή, αλλά και για τα τμήματα από τα φτερά των Σφιγγών, τη σπασμένη θύρα και τη φθορά στο ψηφιδωτό. Οσα μπορούσαν να προξενήσουν οι τυμβωρύχοι στην προσπάθειά τους να βρουν χρυσό και, αργότερα, μια άλλη γενιά, για να καρπωθεί τα μέταλλα από τους συνδέσμους των γλυπτών. «Ο τάφος έχει δεχθεί σαφέστατα ανθρώπινη παρέμβαση», τόνισε η γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ενώ η ανασκαφέας Κατερίνα Περιστέρη την ίδια ημέρα, σε εκδήλωση κατά την οποία έλαβε το «Μακεδονικό Βραβείο 2014», δεν είχε την ίδια σιγουριά: «Αν πραγματικά ο τάφος έχει συληθεί, σημαίνει ότι ήταν κάποιος πολύ μεγάλος εκεί πέρα». Παραδέχεται ωστόσο πως «δεν υπάρχει άλλος θάλαμος». Τώρα η συζήτηση στρέφεται στον υπόλοιπο τύμβο. Η καθηγήτρια Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά δεν αποκλείει να υπάρχουν και άλλοι τάφοι στον τεράστιο τύμβο. «Ο τύμβος πιθανόν κάλυπτε κι άλλους τάφους, βρήκαμε τον έναν», είπε χαρακτηριστικά στον Star. Το ταφικό μνημείο στην Αμφίπολη, εικάζουν άλλοι, ήταν επισκέψιμο στην εποχή του και έλαβε αυτή τη μορφή αργότερα, όταν οι ντόπιοι θέλησαν να το προστατέψουν από βανδαλισμούς και τυμβωρύχους. Ετσι εξηγείται και η ανακοίνωση ότι οι σφραγιστικοί τοίχοι έγιναν σε υστερότερο χρόνο. Οσο για τη φθορά στο μέσον του εντυπωσιακού ψηφιδωτού, διακεκριμένοι αρχαιολόγοι σημειώνουν πως ευθύνονται αρχαιοκάπηλοι της εποχής όταν απέσπασαν από το σημείο εκείνο βωμό ή τράπεζα προσφορών. Ολα αυτά, την ώρα που η ανασκαφική ομάδα ρίχνει το βάρος στο αναμοχλευμένο δάπεδο του τρίτου θαλάμου, που για άλλους ίσως ήταν αποθέτης των κατεστραμμένων αντικειμένων από ιερόσυλες πράξεις, όπως υποστηρίζει η κ. Σαατσόγλου-Παλιαδέλη. Μην ξεχνάμε όμως πως έχουμε ήδη κάτι σπουδαίο στην Αμφίπολη.

19 19-ADV VRAVEIA_Master_cy 31/10/14 18:13 Page 1

20 20-ELLADA_Master_cy 31/10/14 23:23 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014 Το σχέδιο για τη μετά Μνημόνιο εποχή Γιατί η ελληνική κυβέρνηση πιστεύει ότι θα τα βρει με τους Ευρωπαίους αλλά όχι με το ΔΝΤ Τι θα γίνει με την τελευταία δόση Του ΒΑΣΙΛΗ ΖΗΡΑ «Με τους Ευρωπαίους θα τα βρούμε με κάποιο τρόπο. Το ΔΝΤ είναι το πρόβλημα», λέει αξιωματούχος που γνωρίζει με κάθε λεπτομέρεια το πλέγμα των σχέσεων με τους δανειστές και τις εξελίξεις των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και τη μεταμνημονιακή εποχή. Το τελευταίο διάστημα το ενδιαφέρον έχει στραφεί στις διαβουλεύσεις με την Ευρωζώνη για το τι ακριβώς θα γίνει μετά τη λήξη του ευρωπαϊκού προγράμματος, στο τέλος του έτους. Η κυβέρνηση, για την επόμενη ημέρα: 1. Δεν θέλει να υπάρχει αναφορά σε Μνημόνιο. Το Μέγαρο Μαξίμου θέλει να δεσμευθεί με ένα τριετές αναπτυξιακό πρόγραμμα, ένα είδος μεσοπρόθεσμου προγράμματος, που σύμφωνα με πληροφορίες θα έχει έντεκα άξονες, θα θέτει δημοσιονομικούς και μεταρρυθμιστικούς στόχους (λεπτομερείς για το πρώτο έτος, γενικότερους για τα δύο επόμενα) και θα ενσωματώνει σχέδιο μείωσης της φορολογίας. Η κυβέρνηση θα δεσμεύεται μέσω μιας επιστολής προθέσεων (letter of intent). Αυτά τα δύο κείμενα θα συνοδεύονται από ένα τρίτο, στο οποίο θα περιγράφεται ο τρόπος παρακολούθησης εφαρμογής του προγράμματος, δηλαδή η επιτήρηση. 2. Στην επιτήρηση δεν θέλει να υπάρχει το ΔΝΤ ή τουλάχιστον να μην έχει απ ευθείας σχέση με την Αθήνα. Η αποχώρηση του ΔΝΤ (και η αποποίηση των 12 δισ. ευρώ που επρόκειτο να δώσει το 2015 και το 2016) θα είναι ο ισχυρότερος συμβολισμός της αλλαγής σελίδας, του τέλους της εποχής του Μνημονίου και της τρόικας. Επειδή στην Ευρώπη υπάρχουν ακόμη αρκετοί που επιθυμούν την παρουσία του ΔΝΤ, η κυβέρνηση προτείνει μια έμμεση εμπλοκή του Ταμείου ως συμβούλου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). 3. Ο ESM θα παρέχει στην Ελλάδα μια προληπτική γραμμή πίστωσης, που θα χρησιμοποιήσει μόνο εάν δεν μπορεί να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της από τις αγορές. Για τον σκοπό αυτό θα χρησιμοποιηθούν <<<<<< Πώς θα προτείνει η ελληνική πλευρά να χρησιμοποιηθούν τα 11,4 δισ. ευρώ των αδιάθετων κεφαλαίων του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. τα 11,4 δισ. ευρώ των αδιάθετων κεφαλαίων του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το ότι θα χρησιμοποιηθούν ήδη εγκεκριμένα κεφάλαια αποτελεί το βασικό επιχείρημα της Αθήνας για να είναι «υβριδική» η γραμμή πίστωσης και όχι μια από τις δύο υφιστάμενες. Στην πραγματικότητα δεν θα απέχει πολύ από αυτές, αλλά θα έχει διαφορές στο περιτύλιγμα. «Δεν απέχουμε πολύ. Το θέμα είναι οι διατυπώσεις», όπως λέει κυβερνητική πηγή. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι πως απαραίτητο στοιχείο της επόμενης ημέρας είναι τα χρήματα της τελευταίας δόσης του ΔΝΤ για το 2014, περί τα 3,5 δισ. ευρώ και άλλα τόσα από την Ευρωζώνη, συνολικά 1,1 δισ. ευρώ. Χωρίς αυτά, ο λογαριασμός δεν βγαίνει, το χρηματοδοτικό κενό διευρύνεται και καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη η κάλυψή του από τις αγορές. Το ΔΝΤ για να καταβάλει τη δόση θέτει ως προϋπόθεση να εφαρμοστούν όσα έχουν συμφωνηθεί στο Μνημόνιο. Αν δεν καταβάλει τη δόση του το Ταμείο, είναι απίθανο να καταβάλει τη δική της η Ευρωζώνη. Κι εκεί αρχίζουν τα δύσκολα, καθώς η κυβέρνηση επιδιώκει να αφήσει γι αργότερα ένα σημαντικό μέρος από αυτά, όπως το ασφαλιστικό και οι αλλαγές στα εργασιακά, επί των οποίων το ΔΝΤ επιμένει. «Εμείς λέμε στο ΔΝΤ να δώσει τα λεφτά, έχοντας υλοποιήσει τα μισά απ όσα έχουμε συμφωνήσει και στη συνέχεια να φύγει και να κάνει τον τεχνικό σύμβουλο του ESM. Αυτό είναι δύσκολο να το υποστηρίξει η κ. Λαγκάρντ στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου», λέει ο ίδιος αξιωματούχος. Υπενθυμίζει δε, ότι τα χρήματα που έχει δώσει το ΔΝΤ στην Ελλάδα είναι τα περισσότερα που έδωσε ποτέ σε κράτος. Ενώ συνήθως τα δάνεια που χορηγεί είναι 6 έως 12 φορές η συμμετοχή του κράτους στα κεφάλαια του Ταμείου, στην περίπτωση της Ελλάδας ήταν φορές το πρώτο και φορές το δεύτερο. Η ελληνική πλευρά προσδοκούσε ότι εάν έκλεινε η συμφωνία για την επόμενη ημέρα, η αξιολόγηση θα μπορούσε να ολοκληρωθεί πιο εύκολα. Επίσης, προσδοκούσε ότι σε αυτό θα βοηθούσε και ο σταθερά «φιλέλλην» νέος πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα καθίσταται σαφές ότι η Αθήνα θα πρέπει να κάνει περισσότερους συμβιβασμούς απ όσους αρχικά προσδοκούσε. Δεν είναι μόνο το ΔΝΤ που το ζητεί, αλλά και κυβερνήσεις της Ευρωζώνης. Κι όπως παρατηρεί στέλεχος της Κομισιόν «ο Γιουνκέρ μπορεί να παίξει ρόλο, αλλά στην Ευρωζώνη τις αποφάσεις τις λαμβάνουν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών. Για την ακρίβεια κάποιες από αυτές». Τα μηνύματα από το Ταμείο στην Αθήνα Της ανταποκρίτριάς μας στην ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ To Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν θέλησε να σχολιάσει τα δημοσιεύματα που το φέρουν να είναι ιδιαίτερα σκληρό στις διαπραγματεύσεις για την έκτη -και τελευταία, σύμφωνα με τη βούληση της ελληνικής κυβέρνησης- αναθεώρηση του ελληνικού προγράμματος. Διαφορετικές πηγές, όμως, επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες που το θέλουν να θέτει όλα τα ανοιχτά ζητήματα στο τραπέζι, συμπεριλαμβανομένου του ασφαλιστικού. Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Ταμείου Τζέρι Ράις, το ΔΝΤ αναμένει από την ελληνική κυβέρνηση «το σύνολο των προτάσεών της για τις πολιτικές, οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση των συζητήσεων». Παρά την επιθυμία της κυβέρνησης να αποφύγει το εκ νέου <<<<<< Ποιες προϋποθέσεις βάζει το ΔΝΤ ώστε να ολοκληρωθεί η επιθεώρηση και να δώσει το «πράσινο φως» για τη δόση των 7 δισ. ευρώ. άνοιγμα του ασφαλιστικού, το ΔΝΤ επιμένει να θέτει το θέμα καθώς περιλαμβάνεται στην ατζέντα αυτής της επιθεώρησης. Μάλιστα, διαμήνυσε διά του κ. Ράις ότι στηρίζει την επιδίωξη της κυβέρνησης να αποφύγει οριζόντιες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, «γι αυτό όμως είναι σημαντικό να προχωρήσουν οι δημοσιονομικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» - κάτι που σε αντίθεση με την ανάγνωση της κυβέρνησης, στην έδρα του Ταμείου ερμηνεύεται ως άνοιγμα του ζητήματος. Η επιστροφή Το ΔΝΤ εξακολουθεί να μην έχει κάποια ημερομηνία για την επιστροφή της αποστολής του στην Ελλάδα, καθώς τα στελέχη του Ταμείου θα μεταβούν στη χώρα μόνον εφόσον βεβαιωθούν ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μια συμφωνία. Οπως εξηγούσε πηγή από την Ουάσιγκτον, «δεν θέλουμε να πάμε στην Αθήνα και να μη φτάσουμε σε συμφωνία... υπάρχει μια σειρά από δεσμεύσεις μεταρρυθμίσεων σε αυτήν την επιθεώρηση, οι συζητήσεις για τις οποίες συνεχίζονται». Για την ολοκλήρωση της επιθεώρησης και το «πράσινο φως» της δόσης των περίπου 7 δισ. ευρώ, στο Ταμείο βλέπουν δύο προϋποθέσεις: ένα πακέτο πολιτικών που θα είναι σύμφωνες με τις δεσμεύσεις του προγράμματος και μία ατζέντα για το πώς θα υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις στο μέλλον. Σύμφωνα με στελέχη του Ταμείου, αυτός είναι και ο λόγος που δεν συμφωνήθηκε συγκεκριμένη ημερομηνία για την επιστροφή του στην Ελλάδα, αλλά το θέμα έμεινε ανοιχτό προκειμένου αυτό να γίνει όταν θα είναι έτοιμη η ελληνική κυβέρνηση. Σε κάθε αξιολόγηση, αλλά ιδιαίτερα σε αυτή, με δεδομένη την ελληνική βούληση για πρόωρη έξοδο από το πρόγραμμα, το ΔΝΤ θέλει να υπάρχει ένα αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής για το μέλλον. Αυτό πρέπει να διασφαλίζει τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που χρειάζεται η χώρα για να μειώσει το χρέος της και να συνεχίσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν την αναπτυξιακή δυναμική της. Σε αντίθεση, πάντως, με παλαιότερες προσεγγίσεις που παρουσίαζαν εκατοντάδες δράσεις και μετρούσαν το ποσοστό εκπλήρωσής τους από την κυβέρνηση, αυτή τη φορά το ΔΝΤ εστιάζει στη «μεγάλη εικόνα». Ετσι, δίνει έμφαση στα διαρθρωτικά κριτήρια για τη βελτίωση της δημοσιονομικής πολιτικής, τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων και την αγορά εργασίας κ.ο.κ. Η ενίσχυση της φορολογικής διοίκησης επίσης εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπέζι, καθώς στο ΔΝΤ πιστεύουν ότι δεν πληρώνουν όλοι ακόμη τους φόρους που τους αναλογούν. Ο προϋπολογισμός Τέλος, θέτουν στο μικροσκόπιο τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, καθώς οι οικονομολόγοι του θεωρούν ότι θα πρέπει να τροποποιηθεί. Πάντως, ένα θετικό στοιχείο είναι οι πολύ χαμηλές ανάγκες χρηματοδότησης των τραπεζών που αποκάλυψαν τα τεστ κοπώσεως, το οποίο δεν επηρεάζει μεν τον προϋπολογισμό, αλλά μειώνει τις χρηματοδοτικές ανάγκες του προγράμματος και άρα λειτουργεί υπέρ των επιδιώξεων της κυβέρνησης για την έξοδο από το Μνημόνιο. Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται να συμβάλει και το παράθυρο που άφησε το ΔΝΤ για την παροχή της τεχνογνωσίας του σε μια ενδεχόμενη προληπτική πιστωτική γραμμή για την Ελλάδα από τους Ευρωπαίους. Οπως απάντησε ο κ. Ράις σε σχετική ερώτηση της «Κ», το ΔΝΤ «είναι έτοιμο να υποστηρίξει την Ελλάδα με κάθε τρόπο» και τόνισε ότι αυτό «θα περιελάμβανε τεχνική βοήθεια, αλλά κάτι τέτοιο εξαρτάται από το τι θα αποφασίσουν οι ελληνικές αρχές και ποια θα είναι η συγκεκριμένη φύση της συμφωνίας». H Ευρωζώνη και κυρίως η Γερμανία θα επιδιώκουν αυστηρότερη εποπτεία της ελληνικής οικονομίας, όπως φάνηκε και στη συνάντηση των κ. Σόιμπλε και Χαρδούβελη την Πέμπτη. Τακτική καθυστέρησης από την τρόικα Τη Δευτέρα είναι προγραμματισμένο να έρθουν στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας, ενώ οι επικεφαλής θα φτάσουν αργότερα, ίσως προς το τέλος του πρώτου 10ημέρου του μήνα. Ωστόσο, δεν έχει οριστεί ακόμη συγκεκριμένη ημερομηνία. Η τρόικα έχει διαμηνύσει ότι για να έρθουν οι επικεφαλής στην Αθήνα θα πρέπει προηγουμένως να έχει λάβει τις προτάσεις της ελληνικής πλευράς επί των βασικών εκκρεμών θεμάτων. Επιπλέον, έχει καταστήσει σαφές ότι από την αξιολόγηση δεν μπορεί να αποσυρθεί πλήρως κανένα από τα διαρθρωτικά ορόσημα (structural benchmarks) του Μνημονίου. Επί της ουσίας, καθυστερώντας την άφιξη των υψηλόβαθμων στελεχών της και την έναρξη της διαπραγμάτευσης, ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση να κάνει υποχωρήσεις σε θέματα όπως το ασφαλιστικό, το εργασιακό, το μισθολόγιο του Δημοσίου κ.λπ. Από την άλλη, στέλνει τα τεχνικά κλιμάκια, ώστε να μη δημιουργείται εικόνα εμπλοκής. Το υπουργείο Οικονομικών σχεδίαζε να στείλει τις ελληνικές προτάσεις εντός του Σαββατοκύριακου. Ωστόσο, αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν θα έχουν εν τω μεταξύ συμφωνήσει μεταξύ τους οι κυβερνητικοί εταίροι, δεδομένου ότι το ΠΑΣΟΚ έχει διατυπώσει ενστάσεις στην πρόταση του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων καθώς και για τις αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο. Η νέα Κομισιόν Η κυβέρνηση προσδοκά ότι η νέα Κομισιόν θα δείξει μεγαλύτερη ευελιξία στην αξιολόγηση. Αυτό μένει, ωστόσο, να αποδειχθεί. Πολλοί πάντως δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι η «γραμμή» της Κομισιόν κατά τη μεταβατική περίοδο αλλαγής προέδρου και επιτρόπων έχει καθοριστεί ερήμην του Ζαν- Κλοντ Γιουνκέρ, του αρμόδιου αντιπροέδρου Βάλντις Ντομπρόβσκις και του επιτρόπου Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί. Οι τελευταίοι ανέλαβαν χθες επισήμως τα καθήκοντά τους. Εξαλλου, η στάση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε στη συνάντηση με τον Ελληνα ομόλογό του την Τετάρτη, καθώς και το γεγονός ότι οι υπηρεσίες του έσπευσαν να τονίσουν πως δεν υπήρξαν δεσμευτικές αποφάσεις, δείχνουν πως παρά την επί της αρχής συμφωνία για το πλαίσιο της επόμενης ημέρας, η πίεση για εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων θα είναι διαρκής. Ενισχυμένη... η νέα γραμμή πίστωσης Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Στη θέση της «ενισχυμένης» προληπτικής γραμμής πίστωσης εμμένει η Ευρωζώνη αναφορικά με την επόμενη ημέρα της Ελλάδας, αποκλείοντας με κάθετο τρόπο μια «καθαρή έξοδο» της χώρας από τα Μνημόνια. Στο Eurogroup της Δευτέρας αναμένεται να γίνει συζήτηση για το πού βρίσκεται το θέμα της μορφής που θα έχει η νέα σχέση Ελλάδας - Ευρωζώνης από τις αρχές του 2015, αλλά όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές υποστηρίζουν πως είναι νωρίς ακόμα για να κλείσει το ζήτημα. Στελέχη με γνώση των συζητήσεων που διεξάγονται το τελευταίο διάστημα περιγράφουν στην «Κ» το περίγραμμα της νέας σχέσης: Θα πρόκειται για την «ενισχυμένη προληπτική γραμμή πίστωσης» («Enhanced Conditions Credit Line» - ECCL) του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM). Η πιστωτική γραμμή θα περιλαμβάνει τα κεφάλαια των 11,4 δισ. ευρώ που έχει στο αποθεματικό του αυτή τη στιγμή το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) ή το μεγαλύτερο μέρος αυτών. Επίσης, θα υπάρξει μία «προγραμματική συμφωνία» μεταξύ Ελλάδας και Ευρωζώνης που δεν θα ονομαστεί από καμία πλευρά «Μνημόνιο» και στη βάση αυτής θα στηριχθεί η πίστωση προς την Αθήνα. Και η προγραμματική αυτή συμφωνία θα εφαρμόζεται ανεξαρτήτως του εάν η Ελλάδα χρειαστεί να αντλήσει κεφάλαια από την πιστωτική γραμμή. Αυτές είναι οι γενικές κατευθύνσεις, οι οποίες, σύμφωνα με παράγοντες εντός και εκτός συνόρων, έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των δύο πλευρών. Πέραν τούτων, όμως, δεν έχει επέλθει συμφωνία στις λεπτομέρειες της «προγραμματικής συμφωνίας», ούτε στον ακριβή τρόπο με τον οποίο θα αξιοποιηθούν τα κεφάλαια του ΤΧΣ, καθώς η ελληνική πλευρά επιμένει να επιστραφούν στον ESM ώστε να διαγραφεί ισόποσο χρέος και να διατηρηθούν από τον ESM ως πίστωση σε περίπτωση που χρειαστεί η Ελλάδα οικονομική βοήθεια. Το διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας, που εκτυλίχτηκε την Πέμπτη με αφορμή τη συνάντηση των δύο υπουργών Οικονομικών, αναδεικνύει ότι όσο περνάει ο καιρός, η Ευρωζώνη -και κυρίως η Γερμανία- θα σκληραίνει τη στάση της έναντι της ελληνικής κυβέρνησης, επιδιώκοντας μία όσο το δυνατόν αυστηρότερη εποπτεία της ελληνικής οικονομίας στην μετά Μνημόνιο εποχή. Αυτό εκτιμούν κυβερνητικά στελέχη, τα οποία δεν θεωρούν τυχαία την αντίδραση του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών. Επί της ουσίας, διαβλέπουν πως η Ευρωζώνη θα αρχίσει να κλιμακώνει τις πιέσεις της προς την Αθήνα, καθώς υπάρχει σημαντική διαφορά στο πώς βλέπουν οι δύο πλευρές την προληπτική πιστωτική γραμμή. Η ελληνική κυβέρνηση θέλει απλώς να μετατρέψει το αποθεματικό του ΤΧΣ σε «μαξιλάρι ασφαλείας» για να μπορέσει να διασφαλίσει την πρόσβαση της χώρας στις αγορές με ανεκτό κόστος. Και ταυτόχρονα, να διαμορφώσει ένα ελληνικό πρόγραμμα που θα δεσμευτεί να εφαρμόσει, αλλά χωρίς να υπόκειται η χώρα σε αυστηρό έλεγχο. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου, τα κεφάλαια που θα χρειαστεί να αντλήσει η Ελλάδα το 2015 από τις αγορές, για να καλύψει πλήρως όλες τις υποχρεώσεις της, ανέρχονται στα 10 δισ. ευρώ. Ποσό το οποίο μπορεί να το δανειστεί η χώρα, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρχει το σημερινό αρνητικό κλίμα στις αγορές για την ελληνική οικονομία. Από την πλευρά της, η Ευρωζώνη θέλει μέσω της πιστωτικής γραμμής να διατηρήσει την ενισχυμένη της εποπτεία επί της ελληνικής οικονομίας, καθώς φοβάται ότι μία χαλάρωση θα αντιστρέψει τα αποτελέσματα της εφαρμοζόμενης πολιτικής των τελευταίων τεσσάρων ετών. Και κατ επέκταση θα έθετε σε κίνδυνο την αποπληρωμή των δανείων που έχει διαθέσει στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο της διασφάλισης της προώθησης των μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής σταθερότητας, υπάρχουν σενάρια που θέλουν την Ευρωζώνη να ζητεί και τη σύμφωνη γνώμη της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης στην όποια συμφωνία επέλθει για την επόμενη ημέρα της Ελλάδας. Επίσης, στην εξίσωση υπάρχει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θέλει να υπάρχει «δανειακή σχέση» με το Ταμείο από την 1η Ιανουαρίου του 2015 και μετά, αλλά προς το παρόν το ΔΝΤ αντιστέκεται στο ενδεχόμενο της πλήρους απομάκρυνσής του.