Αξιολόγηση των Τάσεων των Εκπομπών των Αερίων του Θερμοκηπίου: Η Περίπτωση της Ελλάδας

Transcript

1 ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: Ανάλυσης, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Διεργασιών και Συστημάτων Αξιολόγηση των Τάσεων των Εκπομπών των Αερίων του Θερμοκηπίου: Η Περίπτωση της Ελλάδας Γιάννης Ζιώμας Καθηγητής ΕΜΠ Σ.Ε.Β., 6 ΦΕΒ 2014

2 Ομάδα ΕΜΠ Τεχνικός σύμβουλος του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ) από το Επιστημονικός υπεύθυνος: Καθ. Γιάννης Ζιώμας Αντικείμενο: Υποστήριξη του ΥΠΕΚΑ στην Διαχείριση και Λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Απογραφής των Αερίων του Θερμοκηπίου. Προετοιμασία των εθνικών εκθέσεων για την Κοινότητα και τον ΟΗΕ (Σύμβασης - Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, UNFCCC, και το Πρωτόκολλο του Κιότο) : Υποστήριξη toy ΥΠΕΚΑ/ΓΕΔΕ κατά τη διάρκεια επιθεωρήσεων από τους επιθεωρητές της UNFCCC και ΕΕπ Υποστήριξη (προετοιμασία και εκπροσώπηση) ανάλογα με τις ανάγκες της Αναθέτουσας Αρχής για συμμετοχή στις Συνόδους Μερών της Σύμβασης Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή και του Πρωτοκόλλου του Κιότο και τις συναντήσεις των Ομάδων Εργασίας της ΕΕν Στα πλαίσια της Ελληνικής Προεδρίας για κλιματική Αλλαγή: Καθ Ι. Ζιώμας Επικεφαλής Ελληνικής Αντιπροσωπείας / Πρόεδρος του WPIEI/CC + 5 άτομα της ομάδας ΕΜΠ υπεύθυνα στις Ομάδες Εργασίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 2

3 Αντικείμενο Παρουσίασης Η παρουσίαση και αξιολόγηση των χρονοσειρών των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου της Ελλάδας: Οι εθνικές δεσμεύσεις της χώρας. Οι χρονοσειρές των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου (ΑΘ). Αξιολόγηση των χρονοσειρών με χρήση δεικτών. Εξέταση σεναρίων πρόβλεψης επίτευξης ή μη του εθνικού στόχου για την περίοδο του Πρωτοκόλλου του Κιότο (ΠΚ) και την μετά το ΠΚ περίοδο (2η περίοδο του ΠΚ, έτη ). 3

4 Πρωτόκολλο του Κιότο Εθνικές Δεσμεύσεις (I) Η δέσμευση της ΕΕ είναι η μείωση των εκπομπών ΑΘ κατά - 8% για την περίοδο σε σχέση με το Η ΕΕ έκανε χρήση των διατάξεων του άρθρου 4 του ΠΚ για την από κοινού τήρηση από τα κράτη μέλη της των δεσμεύσεών της. Η δέσμευση της Ελλάδας είναι ο περιορισμός της αύξησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά την περίοδο στο 25% σε σχέση με τις εκπομπές βάσης (εκπομπές 1990 για CO2, CH4 και Ν2Ο εκπομπές 1995 για F-gases). Καταλογισμένη Ποσότητα (δικαιώματα εκπομπών) για την περίοδο : t CO 2 eq 4

5 Εθνικές Δεσμεύσεις (II) Κοινοτικό Σύστημα για την Εμπορία Δικαιωμάτων Εκπομπών ΑΘ Τα δικαιώματα εκπομπών CO2 που έχουν κατανεμηθεί στις Ελληνικές βιομηχανίες που συμμετέχουν στο EU ETS (ηλεκτροπαραγωγοί και άλλες μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις) ήταν 16.7% λιγότερα από τις αναμενόμενες εκπομπές ΑΘ για την περίοδο , σύμφωνα με το σενάριο αναμενόμενης εξέλιξης. 5

6 Εθνικές Δεσμεύσεις κατά την μετά ΠΚ εποχή (Ι) Η διαχείριση του περιορισμού των εκπομπών γίνεται σε δύο επίπεδα: στο επίπεδο των εγκαταστάσεων που υπάγονται στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών και στις εκπομπές εκτός συστήματος εμπορίας. ΕU ETS: Οι εγκαταστάσεις θα υπόκεινται σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό ανώτατο όριο εκπομπών ΑΘ (21% μείωση των εκπομπών για το 2020 σε σχέση με το 2005). Το όριο θα μειώνεται ετησίως κατά 1.74% της μέσης τιμής από το μέσο ετήσιο επίπεδο της φάσης ΙΙ. Δεν θα υπάρχει εθνική έκθεση κατανομής δικαιωμάτων. 6

7 Εθνικές Δεσμεύσεις μετά ΠΚ εποχή (ΙΙ) Εκτός ΕU ETS: μείωση των εκπομπών ΑΘ το 2020 κατά -4% σε σχέση με το Βάση της απόφασης 2013/162/ΕU το -4% για το 2020 σε σχέση με το 2005 σε απόλυτο νούμερο είναι: 60652,245 kt CO2eq (GWP 2 nd IPCC) 63028,245 kt CO2eq (GWP 4 th IPCC) 7

8 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Τάση Εκπομπών ΑΘ (Mt CO2 eq) Index (Emissions 1990 = 100) Emissions Change compared to 1990 Για το 2012: Οι εκπομπές ΑΘ (χωρίς LULUCF): Mt CO 2 eq (3.5% πάνω από το έτος βάσης ή 5,7% πάνω από το 1990) 8

9 Συνεισφορά κάθε κλάδου στις συνολικές εκπομπές ΑΘ για το 2012 Αγροτικός Τομέας, 8.0% Απόβλητα, 4.1% Διαλύτες, 0.3% Βιομηχανικές διεργασίες, 8.8% Ενέργεια, 78.8% 9

10 Εκπομπές ΑΘ ανά κλάδο ktco2eq 120, , , , , , Energy Industrial Processes Agriculture Waste 10

11 Εκπομπές ΑΘ ανά κλάδο GHG +0.9% GHG +3.7% GHG +1.9% GHG stable GHG -15% ktco2eq GDP +1.7% GDP +3.4% GDP +4% GDP +3.3% 2012 vs , , , , , , Energy Industrial Processes Agriculture Waste 11

12 Δείκτες Αξιολόγησης Τάσεων Εκπομπών ΑΘ Δείκτης 2000 = Συνολική ένταση CO2 ως προς το ΑΕΠ Ένταση ενεργειακού CO2 ως προς ΑΕΠ Συνολική ένταση CO2 ανά κάτοικο EL EU-15 EU tco2/εκατ. ευρώ tco2/εκατ. ευρώ tco2ισοδ/κάτοικο

13 Δείκτες Αξιολόγησης Τάσεων Εκπομπών ΑΘ Δείκτης 1990 = Ειδικές εκπομπές CO2 δημόσιων και αυτοπαραγωγών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής Ένταση άνθρακα συνολικής ηλεκτροπαραγωγής EL EU-15 EU tco2/tj tco2/tj 13

14 Δείκτες Αξιολόγησης Τάσεων Εκπομπών ΑΘ Δείκτης 2000 =100 Ένταση ενεργειακού CO2 ως προς ΑΠΑ βιομηχανίας Ένταση ενεργειακού CO2 ως προς ΑΠΑ βιομηχανίας EL EU-15 EU tco2/εκατ. ευρώ

15 Δείκτες Αξιολόγησης Τάσεων Εκπομπών ΑΘ Δείκτης 2000 = EL EU-15 EU Ειδικές εκπομπές CO2 νοικοκυριών Ένταση CO2 εμπορικού τομέα και ιδρυμάτων t/κατοικία tco2/εκατ ευρώ

16 Πρόβλεψη Επίτευξης Στόχου ΠΚ ktco2 eq 150, , , , , , , , , , ,000 Επίτευξη του στόχου και περίσσευμα περίπου 40εκατ AAUs Συνεισφορά απορροφήσεων δασών Καταλογισμένη ποσότητα Επίδραση εμπορίας ETS 16

17 Πρόβλεψη Εκπομπών ΑΘ ( ) ktco2 eq 140, , , , , , ,

18 Πρόβλεψη Επίτευξης Στόχου για τα έτη (406/2009/EC) ktco2 eq Επίτευξη του στόχου της περιόδου για εκτός ETS Διαθέσιμα Δικαιώματα Εκπομπών AEAs για κλάδους εκτός ETS

19 Συμπεράσματα Η επίτευξη του στόχου του ΠΚ, δηλαδή του περιορισμού της αύξησης των εκπομπών ΑΘ στο +25% σε σχέση με το έτος βάσης για τα έτη , είναι δεδομένη για την Ελλάδα. Τα δικαιώματα εκπομπών ΑΘ που θα περισσέψουν δημιουργούν ευκαιρία εκμετάλλευσής τους από την χώρα: a. πλειστηριασμός / πώληση του αδιάθετου υπολοίπου της αποθήκης νεοεισερχομένων του ΕΣΚΔΕ2, b. μετατροπή μονάδων καταλογισμένης ποσότητας (AAU) με χρήση των ευέλικτων μηχανισμών του ΠΚ προς άλλες ευκολότερα διαχειριζόμενες μονάδες, ενέργεια που ταυτόχρονα προωθεί την πράσινη ανάπτυξη, c. πώληση / ανταλλαγή AAUs με χώρες που έχουν έλλειμμα δικαιωμάτων, d. μεταφορά AAUs στην επόμενη περίοδο δέσμευσης. Όσον αφορά τις δεσμεύσεις της χώρας βάσει της 406/2009/EC για την περίοδο , αναμένεται περίσσεια δικαιωμάτων εκπομπής (Annual Emission Allocation σύμφωνα με την 2013/162/EU). Όσον αφορά τις δεσμεύσεις της χώρας στα πλαίσια της 2ης περιόδου του ΠΚ για τα έτη (Doha amendment of the KP), ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η επικύρωση της από την ΕΕν και δεν έχει αποφασιστεί ο τρόπος υλοποίησης των δεσμεύσεων μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕν (από κοινού ή ανά κράτος μέλος). 19