Διακήρυξη Διαγωνισμού

Transcript

1 Διακήρυξη Διαγωνισμού «Ανάπτυξη συστήματος διαχείρισης μητρώων του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας με ενσωματωμένες διαδικασίες ελέγχου στους τομείς αρμοδιότητας του Οικονομικού Της Πράξης «ΝΕΕΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ» Αναθέτουσα Αρχή: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Προϋπολογισμός: ( συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 23%) Διαδικασία Ανάθεσης: Πρόχειρος Διαγωνισμός Κριτήριο Ανάθεσης: Η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά Αρ πρωτ φ/2/5511 Ημερομηνία Διενέργειας Διαγωνισμού: 4 Αυγούστου 2015 Κωδικός ΟΠΣ:

2 Πίνακας Περιεχομένων 1 Μέρος Ά: Αντικείμενο και Προδιαγραφές Έργου Περιβάλλον Έργου Αναθέτουσα Αρχή Εμπλεκόμενοι στην υλοποίηση του αντικειμένου του Έργου Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Όργανα και Επιτροπές της αναθέτουσας αρχής Επιτροπή Διενέργειας Διαγωνισμού/Επιτροπή Ενστάσεων Ομάδα Διοίκησης και Συντονισμού του Έργου Επιτροπή Παραλαβής Έργου (ΕΠΕ) Στόχοι και παράγοντες επιτυχίας του Έργου Σκοπιμότητα και αναμενόμενα οφέλη Στόχοι και Έκταση του Έργου Λειτουργικές και Τεχνικές προδιαγραφές Έργου Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Απαιτήσεις Αρχιτεκτονικής Συστήματος Πρώτο Επίπεδο (First Tier) - Database Server Δεύτερο Επίπεδο (Second Tier) - Application Server Τρίτο Επίπεδο (Third Tier) - Client Thread Models Τεχνολογίες και σχέδιο υλοποίησης Έργου Προδιαγραφές Λειτουργικών Ενοτήτων Λειτουργική Ενότητα «Ανάπτυξη, Ολοκλήρωση και Εγκατάσταση Συστήματος» Λειτουργική Ενότητα: «Πιλοτική Λειτουργία Εκπαίδευση» Server consolidation, Virtualization, Cloud Computing Διαλειτουργικότητα Πολυκαναλική προσέγγιση Ανοιχτά δεδομένα Ανοικτά πρότυπα Απαιτήσεις Ασφάλειας Απαιτήσεις Ευχρηστίας Συστήματος Απαιτήσεις Προσβασιμότητας Χρονοδιάγραμμα και Φάσεις Έργου Χρονοδιάγραμμα Έργου Φάσεις Υλοποίησης Έργου Πίνακας Παραδοτέων Μέθοδοι και Τεχνικές Υλοποίησης και Υποστήριξης Σχήμα Διοίκησης, σχεδιασμού και υλοποίησης του Έργου Υπηρεσίες Εκπαίδευσης Υπηρεσίες Πιλοτικής Λειτουργίας Εγγύηση Καλής Λειτουργίας Μέρος Β: Γενικοί και Ειδικοί Όροι Διαγωνισμού Προϋπολογισμός Έργου [2]

3 2.2 Νομικό και Θεσμικό πλαίσιο Διαγωνισμού Δημοσίευση της Διακήρυξης Τόπος και χρόνος υποβολής Προσφορών Τρόπος λήψης εγγράφων Διαγωνισμού Παροχή Διευκρινίσεων επί της Διακήρυξης Δικαίωμα Συμμετοχής Δικαιολογητικά Δικαίωμα Συμμετοχής Αποκλεισμός Συμμετοχής Γενικοί όροι συμμετοχής Δικαιολογητικά Συμμετοχής Ελάχιστες Προϋποθέσεις Συμμετοχής Οικονομική και χρηματοοικονομική ικανότητα (capacity) Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα Λοιπές Υποχρεώσεις / Διευκρινίσεις Τεχνική προσφορά Απαιτήσεις Λύσεων / Λειτουργικές / Τεχνολογικές Προδιαγραφές Πίνακας Συμμόρφωσης Τρόπος σύνταξης τεχνικής προσφοράς Οικονομική Προσφορά Ισχύς Προσφορών Εναλλακτικές Προσφορές Κατάρτιση και υποβολή Προσφορών Τρόπος Υποβολής Προσφορών Περιεχόμενο Προσφορών Διενέργεια Διαγωνισμού Αξιολόγηση Προσφορών Διαδικασία διενέργειας Διαγωνισμού - Αποσφράγιση Προσφορών Διαδικασία αξιολόγησης Προσφορών Βαθμολόγηση τεχνικών Προσφορών Διαμόρφωση συγκριτικού κόστους Προσφοράς Διαδικασία κατακύρωσης Διαγωνισμού Δικαιολογητικά κατακύρωσης Οι Έλληνες Πολίτες Οι Αλλοδαποί Πολίτες Τα ημεδαπά Νομικά Πρόσωπα Οι συνεταιρισμοί Τα αλλοδαπά νομικά πρόσωπα Οι ενώσεις-κοινοπραξίες Λοιπές Υποχρεώσεις / Διευκρινίσεις Απόρριψη Προσφορών Προσφυγές Αποτελέσματα Κατακύρωση Ματαίωση Διαγωνισμού Κατάρτιση Σύμβασης Γενικοί Όροι Σύμβασης Κατάρτιση, υπογραφή, διάρκεια Σύμβασης, τόπος παροχής Εγγυήσεις Τρόπος Πληρωμής Κρατήσεις Περίοδοι Εγγύησης και Συντήρησης [3]

4 2.23 Ποινικές Ρήτρες Εκπτώσεις Υποχρεώσεις Αναδόχου Υπεργολαβίες Εμπιστευτικότητα Πνευματικά δικαιώματα Εφαρμοστέο Δίκαιο ΜΕΡΟΣ Γ: ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Εγγυητική Επιστολή Καλής Εκτέλεσης Σύμβασης Υπόδειγμα Βιογραφικού Σημειώματος Πίνακες Συμμόρφωσης Εφαρμογή Λογισμικό Πιλοτική λειτουργία και Εκπαίδευση Πίνακες Οικονομικής Προσφοράς Σχέδιο Σύμβασης [4]

5 1 Μέρος Ά: Αντικείμενο και Προδιαγραφές Έργου Στο πλαίσιο του έργου όλα τα μέλη που έχουν πρόσβαση σε οποιαδήποτε ψηφιακή υπηρεσία του ΟΕΕ, θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν τις υπηρεσίες SSO καθώς και τις υπηρεσίες ενιαίου προφίλ με αποτέλεσμα την απλούστευση της αλληλεπίδρασης με όλο τα πληροφοριακά συστήματα του ΟΕΕ. Οι υπηρεσίες και τα συστήματα που θα αναπτυχθούν είναι τα εξής: Σύστημα Ενιαίας Πρόσβασης Το σύστημα ενιαίας πρόσβασης χρήστη θα παρέχει μια ολοκληρωμένη λύση όσον αφορά την εγγραφή των χρηστών αλλά και τη σύνδεση των χρηστών στις υπηρεσίες του ΟΕΕ. Τα οφέλη από το συγκεκριμένο σύστημα είναι πολλαπλά και συγκεκριμένα: Διευκόλυνση των χρηστών με ενιαίο σημείο εισόδου στο ΟΠΣ. Κατάργηση των πολλαπλών κωδικών πρόσβασης. Μετάβαση από μια εφαρμογή σε άλλη χωρίς επανεισαγωγή κωδικών πρόσβασης. Ενιαίος τρόπος διαχείρισης των δικαιωμάτων πρόσβασης για όλες τις εφαρμογές. Ευέλικτη υλοποίηση της εκάστοτε πολιτικής ασφαλείας του ΟΠΣ Σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών Το σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών αποτελεί ένα κεντρικό σύστημα αποθήκευσης πληροφοριών για κάθε χρήστη (όνομα, επώνυμο, ηλεκτρονικός φάκελος εγγράφων). Το συγκεκριμένο σύστημα θα είναι υπεύθυνο για τη παροχή πληροφοριών για τους χρήστες σε όλα τα πληροφοριακά συστήματα του ΟΕΕ. Επίσης εκτός από την παροχή πληροφοριών σε αλλα συστήματα θα αποτελεί ένα κόμβο πληροφοριών που θα συνδέεται με άλλα συστήματα όπως (ΓΓΠΣ, Επιμελητήρια καθώς και άλλες δημόσιες υπηρεσίες). Ενοποίηση πληροφοριών χρηστών Λόγω του ότι οι πληροφορίες των χρηστών που απολαμβάνουν υπηρεσίες του ΟΕΕ είναι διάσπαρτες σε διάφορα πληροφοριακά συστήματα, είναι απαραίτητο η ανάπτυξη ενός συστήματος που θα συλλέξει και θα κανονικοποιήσει όλες τις πληροφορίες των χρηστών από τα υπάρχοντα συστήματα και θα τις εισάγει στο νέο σύστημα αποθήκευσης πληροφοριών χρήστη. Το συγκεκριμένο έργο έρχεται να αντιμετωπίσει με το καλύτερο τρόπο την αδυναμία των εγκατεστημένων πληροφοριακών συστημάτων για παροχή ενοποιημένων ψηφιακών υπηρεσιών στα μέλη και τους πολίτες γενικότερα. Μέχρι τώρα το ΟΕΕ παρέχει μια πληθώρα ψηφιακών υπηρεσιών στα μέλη του μέσω διαφόρων συστημάτων που έχει αναπτύξει κατά καιρούς. Ωστόσο, το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι τα συγκεκριμένα συστήματα, σε μεγάλο βαθμό, δεν είναι ενοποιημένα και αυτό δημιουργεί προβλήματα στα μέλη, αλλά και στο προσωπικό του ΟΕΕ. Με το συγκεκριμένο έργο θα απλοποιηθούν σε μεγάλο βαθμό οι διαδικασίες εγγραφής, τήρησης λογαριασμού και σύνδεσης σε όλα τα συστήματα του ΟΕΕ και θα ελαχιστοποιηθεί ο [5]

6 χρόνος που απαιτείται από το προσωπικό του ΟΕΕ για την παροχή τηλεφωνικής υποστήριξης, αλλά και συντήρησης των συγκεκριμένων συστημάτων. Οι υπηρεσίες θα υλοποιηθούν με βάση τις ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ όπως αυτές αναλύονται στο παρόν τεύχος του διαγωνισμού και με το κείμενο της σύμβασης που θα καταρτισθεί βάσει της προσφοράς του Αναδόχου και της οικείας διακήρυξης (Μέρος Β και Γ). Γίνονται δεκτές προσφορές σύμφωνα με τους όρους της παρούσας. 1.1 Περιβάλλον Έργου Αναθέτουσα Αρχή Εμπλεκόμενοι στην υλοποίηση του αντικειμένου του Έργου Ο μόνος εμπλεκόμενος φορέας στην υλοποίηση του αντικειμένου του Έργου είναι το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδος (Ο.Ε.Ε.) Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (Ο.Ε.Ε.) είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου εποπτευόμενο από το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Με βάση τον Ιδρυτικό του Νόμο 1100/80 το Ο.Ε.Ε. αποτελεί το θεσμοθετημένο οικονομικό σύμβουλο της χώρας, ενώ παράλληλα είναι και ο φορέας έκφρασης των Ελλήνων οικονομολόγων, πτυχιούχων Ανώτατων Οικονομικών Σχολών. Σήμερα το Ο.Ε.Ε. είναι σε θέση να συμβάλει ουσιαστικά άμεσα και πρακτικά στους τομείς της Εθνικής Οικονομίας, όπως στη διαμόρφωση αποτελεσματικού και δίκαιου φορολογικού συστήματος, στην αναπτυξιακή διαδικασία, στη λειτουργία θεσμών οικονομικού αντικειμένου και στην εξεύρεση αξιοποίηση πόρων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της Εθνικής Οικονομίας. Σκοποί του Ο.Ε.Ε. είναι: 1. Η γνωμοδότηση για γενικά και ειδικά οικονομικά θέματα, 2. Η επεξεργασία και η εισήγηση στις αρμόδιες κρατικές αρχές γενικών οικονομικών και ειδικών δημοσιονομικών λογιστικών ελεγκτικών κοστολογικών εμπορικών και λοιπών αρχών, 3. Η γνωμοδότηση σε θέματα εκπαίδευσης του οικονομικού τομέα, 4. Η χορήγηση στα μέλη του και στους πτυχιούχους οικονομικής κατεύθυνσης επαγγελματικής ταυτότητας για άσκηση δραστηριότητας του οικονομολογικού επαγγέλματος, 5. Η συνεργασία με τα επιστημονικά και επαγγελματικά σωματεία του κλάδου των Οικονομικών Επιστημόνων και η παροχή βοηθείας σε αυτά για την επίτευξη των σκοπών τους, 6. Η παροχή της ετήσιας αναγκαίας εκπαίδευσης για τους λογιστές φοροτεχνικούς προκειμένου να υποβάλουν την ΥΔ που προβλέπεται από τις διατάξεις του Ν 4093/2012 και της επιμόρφωσης που απαιτείται για τους λογιστές φοροτεχνικούς Β τάξης για την απόκτηση της Α τάξης (ΠΔ 340/1998) [6]

7 Το Ο.Ε.Ε. σε άριστη και θεσμοθετημένη σχέση με τα Οικονομικά Πανεπιστήμια και τους επαγγελματικούς φορείς του κλάδου των Οικονομολόγων, αντιμετωπίζει τα προβλήματα που προκύπτουν από την διαδικασία και την εφαρμογή της οικονομικής επιστήμης. Η διασφάλιση του δημοσίου και του κοινωνικού συμφέροντος από τις πληγές της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας επιτυγχάνεται με την υπεύθυνη νομοθετικά και θεσμικά ελεγχόμενη άσκηση των ειδικοτήτων του οικονομολογικού επαγγέλματος. Το Ο.Ε.Ε. διοικείται από την Κεντρική Διοίκηση (Κ.Δ.) η οποία απαρτίζεται από 15 μέλη δηλαδή, τον Πρόεδρο, Α Αντιπρόεδρο, Β Αντιπρόεδρο, το Γενικό Γραμματέα, τον Οικονομικό Επόπτη και 10 συμβούλους. Η Κ.Δ. εκλέγεται με μυστική ψηφοφορία από το Ανώτατο Όργανο του Ο.Ε.Ε., τη Συνέλευση των Αντιπροσώπων. Για την καλύτερη λειτουργία του Ο.Ε.Ε. ιδρύθηκαν 16 Περιφερειακά Τμήματα (Π.Τ.) με Περιφερειακές Αρμοδιότητες τα οποία αποτελούν την έκφραση του Ο.Ε.Ε. στην περιοχή τους για κάθε θέμα που έχει σχέση με την Περιφέρειά τους και προωθούν τοπικά την πολιτική του Ο.Ε.Ε Όργανα και Επιτροπές της αναθέτουσας αρχής Επιτροπή Διενέργειας Διαγωνισμού/Επιτροπή Ενστάσεων Ομάδα Διοίκησης και Συντονισμού του Έργου Η Ομάδα Διοίκησης θα στελεχωθεί από στελέχη του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας, με αρμοδιότητα την παρακολούθηση και το συντονισμό του έργου Επιτροπή Παραλαβής Έργου (ΕΠΕ) Για τις ανάγκες υλοποίησης του Έργου της παρούσας Διακήρυξης, θα οριστεί «Επιτροπή Παραλαβής Έργου (ΕΠΕ)». Αρμοδιότητα της ΕΠΕ αποτελεί η τμηματική και οριστική παραλαβή του παρόντος Έργου. 1.2 Στόχοι και παράγοντες επιτυχίας του Έργου Σκοπιμότητα και αναμενόμενα οφέλη Το ΟΕΕ διαθέτει μια πληθώρα εφαρμογών οι οποίες βρίσκονται εγκατεστημένες στις εγκαταστάσεις του ΟΕΕ καθώς και σε εξωτερικό server που νοικιάζει για την εξυπηρέτηση των αναγκών του. Πρόσφατα το ΟΕΕ ανέπτυξε μια νέα διαδικτυακή πλατφόρμα που χρησιμοποιείται από τα μέλη και τους λογιστές με σκοπό τη πρόσβαση σε μια πληθώρα παρεχόμενων υπηρεσιών όπως η πληρωμή συνδρομών, οι υπεύθυνες δηλώσεις άσκησης επαγγέλματος κ.λπ. Η συγκεκριμένη πλατφόρμα ενσωματώνει λειτουργίες προβολής στοιχείων μητρώου καθώς και εξόφλησης συσσωρευμένων οφειλών. Για να μπορέσουν να υλοποιηθούν οι συγκεκριμένες υπηρεσίες, το ΟΕΕ ανέπτυξε ένα σύνολο προγραμματιστικών [7]

8 εργαλείων και βιβλιοθηκών (APIs) για τη διασύνδεση της κύριας εφαρμογής του μητρώου που λειτουργεί τοπικά στις εγκαταστάσεις του ΟΕΕ με όλες τις άλλες εφαρμογές. Κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του τμήματος διαλειτουργικότητας διαπιστώθηκαν διάφορα προβλήματα που σχετίζονταν με τη κλήση των συγκεκριμένων βιβλιοθηκών και οδηγούσαν σε καταστάσεις απροσδιόριστες. Μία τέτοιου είδους εφαρμογή, που απευθύνεται σε δεκάδες χιλιάδες χρήστες είναι ανέφικτο να αναπτυχθεί κάνοντας χρήση μη τεκμηριωμένων βιβλιοθηκών και χωρίς την συνεργασία όλων των μελών που εμπλέκονται, δεδομένου ότι αυτό θα διαταράσσει την εύρυθμη λειτουργία του Οργανισμού. Στόχος του έργου είναι η αναβάθμιση του τρόπου λειτουργίας του ΟΕΕ και η βελτίωση και απλούστευση της μεθοδολογίας παροχής πληροφοριών και υπηρεσιών προς τα μέλη, τους λογιστές αλλά και των απλών πολιτών με τους οποίους συναλλάσσεται. Πιο συγκεκριμένα, η υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου αφορά στα ακόλουθα: Ανάπτυξη συστήματος παροχής υπηρεσιών ταυτοποίησης χρήστη αλλά και ασφαλούς αποθήκευσης προφίλ χρήστη για όλα τα πληροφοριακά συστήματα του ΟΕΕ. Ανάπτυξη συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών για όλα τα συστήματα του ΟΕΕ και σύνδεσή της με υπηρεσίες τρίτων οργανισμών (τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, ΓΓΠΣ ) με σκοπό τη μείωση του απαιτούμενου χρόνου για την παροχή υπηρεσιών εγγραφής, απονομής αδειών λειτουργίας αλλά και βελτίωση στην παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών του ΟΕΕ. Ενοποίηση όλων των πληροφοριών των χρηστών που προέρχονται από διάφορα συστήματα που υπάρχουν στα πληροφοριακά συστήματα του ΟΕΕ, όπως (ERP, web πλατφόρμα, document management system και σύστημα ταυτοτήτων Στόχοι και Έκταση του Έργου ΕΠ Ψηφιακή Σύγκλιση Στόχοι. Γενικός Στόχος 1 «Βελτίωση της παραγωγικότητας με αξιοποίηση ΤΠΕ» Ειδικός Στόχος 1.2 «Παροχή ψηφιακών υπηρεσιών προς επιχειρήσεις & βελτίωση αποτελεσματικότητας Δημοσίου τομέα με χρήση ΤΠΕ» Στόχος: Η αποδοτικότερη λειτουργία του δημοσίου τομέα μέσω της εισαγωγής αποτελεσματικότερων διαδικασιών εξυπηρέτησης των επιχειρήσεων και των πολιτών Φυσικό αντικείμενο/παραδοτέα προτεινόμενης πράξης Φάση Α: Ανάπτυξη, Ολοκλήρωση και Εγκατάσταση Συστήματος - Π.Α.1 Ανάπτυξη των υποεφαρμογών του συστήματος σύμφωνα με την ανάλυση απαιτήσεων που έχει προκύψει από το υποέργο 3 (αυτεπιστασία) - Π.Α.2 Ολοκλήρωση των υποεφαρμογών στο σύστημα - Π.Α.3 Εγκατάσταση του συστήματος σε εξυπηρετητή του ΟΕΕ - Π.Α.4 Εισαγωγής ελεγμένων και ενοποιημένων δεδομένων που θα προκύψουν από το Υποέργο 3 (αυτεπιστασία) Φάση Β: Πιλοτική Λειτουργία Εκπαίδευση - Π.Β.1 Καταγραφές παρατηρήσεων σχετικές με τη λειτουργικότητα της εφαρμογής [8]

9 - Π.Β.2 Εγχειρίδια χρήσης διαχειριστών και χρηστών - Π.Β.3 Εκπαίδευση Διαχειριστών - Π.Β.4 Εκπαίδευση Χρηστών - Π.Β.5 Αναφορά Εκπαίδευσης 1.3 Λειτουργικές και Τεχνικές προδιαγραφές Έργου Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Οι υπηρεσίες που θα παρέχονται μέσω του συστήματος θα ακολουθούν το μοντέλο που πανευρωπαϊκά προτείνεται για την εξειδίκευση των υπηρεσιών «Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (e-government)» και το οποίο αναπτύσσεται στα παρακάτω επίπεδα ως εξής: 1ο Επίπεδο: Υπηρεσίες πληροφόρησης, δημοσίευση κειμένων και πακέτων πληροφοριών 2ο Επίπεδο: Αλληλεπιδραστικές υπηρεσίες. Αναζήτηση πληροφοριών από τους πολίτες με ηλεκτρονικά μέσα ( , fax, κόμβοι «συχνών ερωτήσεων» (FAQ), κλπ) 3o Επίπεδο: Ηλεκτρονικές συναλλαγές 4ο Επίπεδο: Ολοκλήρωση Συναλλαγής 5ο Επίπεδο: Εξατομικευμένη παροχή υπηρεσία / προσωποποίηση Οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες με λειτουργικούς όρους που θα παρέχονται μέσω του υλικού και λογισμικού που θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο του Έργου και θα συντελούν άμεσα στην επίτευξη των στόχων που έχει θέσει ο Φορέας προσδιορίζονται στον Πίνακα που ακολουθεί: Υπηρεσία Επίπεδο* Ωφελούμενος** Σύστημα Ενιαίας Πρόσβασης 4 1,2 Σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών 4 1,2 Ενοποίηση πληροφοριών χρηστών 4 1,2 *1 ο - Πληροφοριακό, 2 ο - Επικοινωνιακό, 3 ο - Διαδραστικό, 4 ο - Συναλλακτικό, 5 ο - Προσωποποιημένο ** 1 Κράτος, 2- Πολίτης, 3-Επιχείρηση Απαιτήσεις Αρχιτεκτονικής Συστήματος Το σύστημα θα πρέπει να βασίζεται σε Three Tier αρχιτεκτονική και θα εγκατασταθεί σε δίκτυο υπολογιστών με χρήση του πρωτοκόλλου επικοινωνίας TCP/IP. Το σύστημα θα αποτελείται από τρία διακριτά επίπεδα: Database Server [9]

10 Application Server Client Το σύστημα που θα αναπτυχθεί θα είναι «ανοικτής» αρχιτεκτονικής (open architecture), δηλαδή θα παρέχει ανεξαρτησία από συγκεκριμένο προμηθευτή και θα χρησιμοποιούν πρότυπα που θα διασφαλίζουν: Ομαλή συνεργασία και λειτουργία μεταξύ των επιμέρους λειτουργικών εφαρμογών και συστημάτων της ολοκληρωμένης λύσης, Τη δικτυακή συνεργασία μεταξύ εφαρμογών ή/και συστημάτων τα οποία βρίσκονται σε διαφορετικά υπολογιστικά συστήματα, Την επεκτασιμότητα των μηχανογραφικών συστημάτων και εφαρμογών χωρίς αλλαγές στη δομή και αρχιτεκτονική τους. Η ανοιχτή αρχιτεκτονική θα πρέπει να ακολουθηθεί τόσο σε επίπεδο εξοπλισμού (εύκολη διασύνδεση, επέκταση, αντικατάσταση μερών, κλπ) όσο και σε επίπεδο λογισμικού εφαρμογών (π.χ. αρθρωτός σχεδιασμός, επέκταση λειτουργικότητας, ύπαρξη APIs, κλπ). Επιπλέον, είναι απαραίτητο να ακολουθηθεί αρθρωτή (modular) αρχιτεκτονική του συστήματος, ώστε να επιτρέπονται μελλοντικές επεκτάσεις και αντικαταστάσεις, ενσωματώσεις, αναβαθμίσεις ή αλλαγές διακριτών τμημάτων λογισμικού ή εξοπλισμού. Το σύστημα θα έχει αρχιτεκτονική Ν-tier για την ευελιξία της κατανομής του κόστους μεταξύ κεντρικών συστημάτων και σταθμών εργασίας, για την αποδοτική εκμετάλλευση του δικτύου και την ευκολία στην επεκτασιμότητα. Η λειτουργία των επιμέρους συστημάτων και εφαρμογών που θα αποτελέσουν διακριτά τμήματα του πληροφοριακού συστήματος, θα γίνεται σε ένα ενιαίο περιβάλλον, το οποίο θα αποτελέσει το βασικό «χώρο εργασίας» για τους εργαζόμενους στο φορέα. Στόχοι του σχεδιασμού πρέπει να είναι οι εξής: Επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής ομοιομορφίας στις διεπαφές μεταξύ των διαφόρων εφαρμογών και στον τρόπο εργασίας αυτών, Επιλογή κοινών και φιλικών τρόπων παρουσίασης, όσον αφορά τις διεπαφές των χρηστών με τις εφαρμογές, Εξασφάλιση πλήρους λειτουργικότητας μέσω του Διαδικτύου για το σύνολο των εφαρμογών και εργαλείων που θα αποτελέσουν την λύση. Ο Ανάδοχος θα πρέπει να χρησιμοποιήσει συστήματα διαχείρισης σχεσιακών βάσεων δεδομένων (RDBMS) για την ευκολία διαχείρισης μεγάλου όγκου δεδομένων, τη δυνατότητα δημιουργίας εφαρμογών φιλικών στον χρήστη και για την αυξημένη διαθεσιμότητα του συστήματος καθώς και τη δυνατότητα ελέγχου πρόσβασης στα δεδομένα με χρήση υπηρεσιών καταλόγου. Θα πρέπει να διασφαλίζονται τα ακόλουθα: Το περιβάλλον ανάπτυξης εφαρμογών θα πρέπει να στηρίζεται σε διεθνή πρότυπα και πρωτόκολλα, Ανοικτά τεκμηριωμένα και δημοσιευμένα συστήματα διεπαφής με προγράμματα τρίτων, Ανοικτά πρωτόκολλα επικοινωνίας, Ανοικτό περιβάλλον ως προς τη μεταφορά και ανταλλαγή δεδομένων με άλλα συστήματα. Ακόμη, ο Ανάδοχος θα πρέπει να χρησιμοποιήσει σουίτα εργαλείων ανάπτυξης, συντήρησης και διαχείρισης των εφαρμογών και των εργαλείων που θα [10]

11 χρησιμοποιηθούν, η οποία θα είναι συμβατή με την επιλεχθείσα βάση δεδομένων. Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται: Χρήση γραφικού περιβάλλοντος λειτουργίας του χρήστη με το σύστημα (GUI) για την αποδοτική χρήση των εφαρμογών και την ευκολία εκμάθησής τους, Ενσωμάτωση στα υποσυστήματα άμεσης υποστήριξης βοήθειας (online help) και οδηγιών προς τους χρήστες ανά διαδικασία ή και οθόνη. Μηνύματα λαθών (error messages) και στην Ελληνική γλώσσα και ειδοποίηση των χρηστών με όρους οικείους προς αυτούς, Δυνατότητα χρησιμοποίησης από το χρήστη συγκεκριμένων προσχεδιασμένων αναφορών που θα περιέχουν πληροφορίες για την ανάλυση των βασικών διαδικασιών που θέλει ο φορέας να εντάξει στο σύστημα, καθώς και τη δυνατότητα για δημιουργία ad-hoc αναφορών για την ανάλυση συγκεκριμένων παραμέτρων και υποθέσεων, Δυνατότητα άμεσης σύνδεσης των αναφορών κατά τη δημιουργία τους με επίπεδα ταυτοποίησης (authorization) και ασφάλειας, Δυνατότητα στατιστικής επεξεργασίας στοιχείων, Άμεση ανταλλαγή επεξεργάσιμων στοιχείων από και προς εργαλεία υποστήριξης εργασιών γραφείου, Δυνατότητα συνδυασμού και επεξεργασίας στοιχείων τόσο από εσωτερικές όσο και από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Η ανάλυση και παρουσίαση των πληροφοριών θα πρέπει να γίνεται με την κατά περίπτωση πιο πρόσφορη μορφή (πίνακες, γραφικά, στατιστικά, κλπ). Δυνατότητα εξαγωγής του συνόλου των αναφορών και των στατιστικών του συστήματος σε διαφορετικές ηλεκτρονικές μορφές αρχείων για την κατά περίπτωση καλύτερη αξιοποίησή τους (π.χ. ιστοσελίδες, απλό κείμενο, έγγραφα PDF, έγγραφα Word/Excel, σχεσιακοί πίνακες, κτλ) Οι προτεινόμενες λύσεις από τους αναδόχους θα πρέπει να εναρμονίζονται με τις παρακάτω τεχνολογικές και λειτουργικές προτεραιότητες: Δυνατότητα λειτουργίας σε περιβάλλον Εικονικών Μηχανών (Virtualization) το οποίο θα εξυπηρετείται από εξωτερικό Data Center Υποστήριξη της Διαλειτουργικότητας, μέσω της δημιουργίας Υπηρεσιών Διαδικτύου (Web Services), και εγγραφής αυτών στο Μητρώο της Δημόσιας Διοίκησης (Πύλη «ΕΡΜΗΣ»), όπου αυτό είναι δυνατόν Πολυκαναλική διάθεση των προσφερόμενων υπηρεσιών, όπου αυτό είναι δυνατόν, με έμφαση στη διάθεση των υπηρεσιών μέσω κινητού τηλεφώνου ή άλλων έξυπνων συσκευών (υπάρχει και αντίστοιχο κεφάλαιο για την Πολυκαναλικότητα) Υπηρεσίες με χρήση Web2.0 εργαλείων και με Έξυπνους Alerting μηχανισμούς προς τους ενδιαφερόμενους Ανάπτυξη λογισμικού με χρήση ανοικτών προτύπων Πρώτο Επίπεδο (First Tier) - Database Server Αποτελώντας το βασικότερο επίπεδο του συστήματος, ο Database Server παρέχει όλες τις απαραίτητες λειτουργίες για την αποθήκευση, ανάκτηση, ενημέρωση και συντήρηση των δεδομένων του συστήματος καθώς επίσης και όλους τους απαραίτητους μηχανισμούς για την ακεραιότητα των δεδομένων (Data Integrity). [11]

12 Δεύτερο Επίπεδο (Second Tier) - Application Server Θα αποτελεί το κύριο τμήμα του λογισμικού, στο οποίο θα εκτελούνται οι περισσότερες λειτουργίες, εκτός εκείνων που σχετίζονται με τη διαμόρφωση των οθονών εργασίας. Θα υπάρχει δυνατότητα εγκατάστασης, περισσότερων του ενός, Application Servers σε διαφορετικά μηχανήματα, αξιοποιώντας, με τον τρόπο αυτό, οποιαδήποτε διαθέσιμη υπολογιστική ισχύ και εξασφαλίζοντας εξαιρετικά αποτελέσματα ανταπόκρισης, αξιοπιστίας και επεκτασιμότητας. Με την κατανομή των Application Servers σε ανεξάρτητα μηχανήματα, θα επιτυγχάνεται αποσυμφόρηση του συνολικού φόρτου του συστήματος, αφού κάθε Application Server είναι σε θέση να υποστηρίξει ένα υποσύνολο του συνολικού αριθμού των Remote Clients Τρίτο Επίπεδο (Third Tier) - Client To τρίτο επίπεδο του λογισμικού θα αποτελεί την επαφή του χρήστη με το σύστημα (User Interface). Στο επίπεδο αυτό θα πραγματοποιείται η διαχείριση των Οθονών Εργασίας (User Screens) καθώς επίσης και η μορφοποίηση των δεδομένων που εμφανίζονται. Η συγκρότηση του συστήματος σε τρία επίπεδα θα πρέπει να εξασφαλίζει: Την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης του δικτύου λόγω μεταφοράς μεγάλου όγκου δεδομένων Τη δυνατότητα διαχωρισμού του διακομιστή δεδομένων (Database Server) από το διακομιστή ή τούς διακομιστές εφαρμογής (Application Servers), ώστε να εκτελούνται σε διαφορετικά μηχανήματα. Κατά συνέπεια, ο καθορισμός των κρίσιμων μεγεθών απόδοσης των αντίστοιχων μηχανών (sizing) μπορεί να γίνεται ανεξάρτητα, ενώ παράλληλα να εξασφαλίζεται απεριόριστη επεκτασιμότητα, χωρίς ανακατασκευή, του λογισμικού. Τη μέγιστη ευελιξία στην επιλογή του διακομιστή δεδομένων, καθώς πρέπει να επιτρέπεται η χρήση οποιουδήποτε μηχανήματος, με μοναδική απαίτηση τη δυνατότητα επικοινωνίας δια μέσου TCP/IP πρωτοκόλλου. Έτσι, θα είναι δυνατή η μεταγενέστερη αναβάθμιση ως προς τη βάση δεδομένων με την αλλαγή / αναβάθμιση του μηχανήματος, χωρίς να επηρεάζεται το υπόλοιπο σύστημα Thread Models To σύστημα θα πρέπει να υποστηρίζει μεθόδους διαχείρισης μνήμης όπως Single Thread Model, Multi Thread Model για καλύτερη απόδοση του συνολικού συστήματος Τεχνολογίες και σχέδιο υλοποίησης Έργου Οι γενικές αρχές που θα διέπουν το σύστημα για την παροχή των ψηφιακών υπηρεσιών σε λειτουργικό και τεχνολογικό επίπεδο είναι: Σύστημα «ανοικτής» αρχιτεκτονικής (open architecture), δηλαδή υποχρεωτική χρήση ανοικτών προτύπων που θα διασφαλίζουν: o την ομαλή λειτουργία και συνεργασία μεταξύ του συνόλου των προς προμήθεια υπηρεσιών o την επεκτασιμότητα των υποσυστημάτων χωρίς αλλαγές στη δομή και αρχιτεκτονική τους. [12]

13 Οι εφαρμογές του Συστήματος θα πρέπει να είναι κατάλληλα σχεδιασμένες ώστε να παρέχουν τη δυνατότητα εύκολης επικοινωνίας, διασύνδεσης ή και ολοκλήρωσης με τρίτες εφαρμογές ή / και υποσυστήματα. Γι αυτό το λόγο θα πρέπει να παρέχουν, κατ ελάχιστον, τα ακόλουθα: Τεκμηριωμένα API (Application Programming Interface) τα οποία να επιτρέπουν την ολοκλήρωση/ διασύνδεση με τρίτες εφαρμογές, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Δυνατότητα διασύνδεσης / επικοινωνίας με τρίτες εφαρμογές βάσει διεθνών standards (XML, SOAP, UDDI κλπ.), Αρθρωτή (modular) αρχιτεκτονική του συστήματος, ώστε να επιτρέπονται μελλοντικές επεκτάσεις και αντικαταστάσεις, ενσωματώσεις, αναβαθμίσεις ή αλλαγές διακριτών τμημάτων λογισμικού ή εξοπλισμού Αρχιτεκτονική Ν-tier για την ευελιξία της κατανομής του κόστους και φορτίου μεταξύ κεντρικών συστημάτων και σταθμών εργασίας, για την αποδοτική εκμετάλλευση του δικτύου και την ευκολία στην επεκτασιμότητα, αλλά και στη συντήρησή του Χρήση γραφικού περιβάλλοντος λειτουργίας των χρηστών για την αποδοτική χρήση των εφαρμογών και την ευκολία εκμάθησής τους Διασφάλιση της πληρότητας, ποιότητας, ακεραιότητας και ασφάλειας των δεδομένων των εφαρμογών. Σχεδιασμός και υλοποίηση με βασική αρχή την οικονομία πόρων αλλά και τη βέλτιστη απόδοση των συστημάτων που θα προσφερθούν. 1.4 Προδιαγραφές Λειτουργικών Ενοτήτων Λειτουργική Ενότητα «Ανάπτυξη, Ολοκλήρωση και Εγκατάσταση Συστήματος» Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης φάσης πρόκειται να υλοποιηθούν ενέργειες που θα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη της εφαρμογής ενοποίησης και επέκτασης των υφιστάμενων ψηφιακών υποδομών, όπως αναλύεται στην παράγραφο 1.1. Παρακάτω προδιαγράφονται τα τεχνικά χαρακτηριστικά που θα έχει η εφαρμογή καθώς και συγκεκριμένα επίπεδα διαθεσιμότητας και οι δυνατότητες μελλοντικής επέκτασης. Σημαντικό βάρος θα δοθεί στην απαίτηση για χρήση της γλώσσας XML και στην τεχνική - συντακτική διαλειτουργικότητα. Τέλος, εξίσου σημαντική είναι η ανάγκη διασφάλισης της ασφάλειας των δεδομένων, για την κάλυψη της οποίας θα τεθούν πολύ συγκεκριμένοι περιορισμοί Λειτουργική Ενότητα: «Πιλοτική Λειτουργία Εκπαίδευση» Στο πλαίσιο της παρούσας φάσης, προβλέπεται θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση προσωπικού στην τήρηση των διαδικασιών και στη χρήση και παραγωγική λειτουργία της εφαρμογής. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, θα πραγματοποιηθεί η πιλοτική λειτουργία της εφαρμογής, με στόχο να διαπιστωθεί η σωστή επικοινωνία με τα τρίτα συστήματα και η απρόσκοπτη λειτουργία της. [13]

14 1.4.3 Server consolidation, Virtualization, Cloud Computing Το ΟΕΕ διαθέτει δικτυακές υποδομές οι οποίες θα αξιοποιηθούν με τον βέλτιστο τρόπο στο προτεινόμενο έργο. Στις προκαταρκτικές εργασίες θα γίνει έλεγχος κατάστασης υφιστάμενου εξοπλισμού, βελτιστοποίηση υπαρχόντων εξυπηρετητών και δικτυακού εξοπλισμού. Σε κάθε περίπτωση η προτεινόμενη πράξη έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να λαμβάνει πλήρως υπόψη τις σύγχρονες πρακτικές server και storage virtualization και consolidation. Για τις υπάρχουσες υποδομές των servers και των νέων εφαρμογών θα γίνει χρήση της τεχνολογίας Virtualization, που προσφέρει αποτελεσματικότητα και υψηλή διαθεσιμότητα των πόρων και δίνει μεγαλύτερη ευελιξία έναντι των παραδοσιακών setups της εφαρμογής ανά server. Όλες οι προτεινόμενες πλατφόρμες θα λειτουργήσουν σε εικονικές μηχανές. Παράλληλα ο φορέας θα φροντίσει για την γενικότερη διαχείριση όλων των υφιστάμενων υποδομών στο DATA CENTER του ώστε να δημιουργηθεί μια ενιαία στρατηγική server consolidation. Επιπλέον για να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία των συστημάτων είναι απαραίτητη η δημιουργία ολοκληρωμένης πολιτικής διασφάλισης λειτουργίας και ασφαλείας (Failover & Backup policy). Για τους λόγους αυτούς θα προβλεφθεί η χρήση υπηρεσιών φιλοξενίας (hosting) σε Κέντρα Δεδομένων (Data centers) εγκατεστημένα στην Ελλάδα, τα οποία να προσφέρουν εγγύηση απρόσκοπτης λειτουργίας (SLA) και να είναι πιστοποιημένα βάσει διεθνών προτύπων. Ανεξάρτητα από την φυσική υποδομή που θα φιλοξενήσει τις προτεινόμενες πλατφόρμες, (in house, hosting, cloud) θα πρέπει να εξασφαλιστεί η διαχειριστική ολοκλήρωση τους ώστε να υπάρξουν ουσιαστική οικονομία πόρων. Παράλληλα θα εκπονηθεί από τον ανάδοχο και μια πολιτική λειτουργίας - υποστήριξης αναβάθμισης προϊόντων και υπηρεσιών ώστε να εξασφαλιστεί η αξιόπιστη λειτουργία τους τουλάχιστον σε έναν κύκλο ζωής 6 8 ετών Διαλειτουργικότητα Στο συγκεκριμένο Έργο η διαλειτουργικότητα αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας του, καθώς θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο συνολικός σχεδιασμός που απαιτείται από τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί τόσο από την ΕΥΔ του Ε.Π. «Ψηφιακή Σύγκλιση» σε τεχνικό επίπεδο, όσο και από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, αναφορικά με τα χαρακτηριστικά διαλειτουργικότητας για το ανοικτό τεκμηριωμένο ψηφιακό περιεχόμενο. Συγκεκριμένα, ιδιαίτερη σημασία σε επίπεδο συστημάτων έχει η έννοια της διαλειτουργικότητας, όπως ορίζεται από το Ε.Π. «Ψηφιακή Σύγκλιση» και αφορά σε διαλειτουργικότητα που εξασφαλίζεται από διεπαφές που επιτρέπουν τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών οργανισμών και εφαρμογών (ανοικτά APIs και Web Services, πλήρης υιοθέτηση προσέγγισης Web2.0). Σκοπός είναι η δημιουργία εφαρμογών που θα διαθέτουν τα δεδομένα τους σε μορφή αξιοποιήσιμη από κάθε ενδιαφερόμενο -πολίτη ή φορέα-, προσφέροντας έτσι τη δυνατότητα εκμετάλλευσής τους από άλλες εφαρμογές, χωρίς την ανάγκη σύνθετων λύσεων ολοκλήρωσης ετερογενών συστημάτων Πολυκαναλική προσέγγιση Η Πρότυπη Τεχνική Αρχιτεκτονική Εφαρμογών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, σύμφωνα με το Ελληνικό Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Πρότυπα Διαλειτουργικότητας, e-gif, στο Επίπεδο των Χρηστών αφορά στη διασφάλιση της πρόσβασης [14]

15 των χρηστών στη χρήση των εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, της αξιοποίησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της πρόσβασης στα δεδομένα του συστήματος μέσω φυλλομετρητή ιστού (πχ internet explorer, Firefox, Opera) εγκατεστημένου σε σταθερό ή φορητό προσωπικό υπολογιστή καθώς και μέσω κινητών τηλεφώνων και υπολογιστών παλάμης. Με αυτόν τον τρόπο απλοποιείται η επικοινωνία του επισκέπτη με το φορέα, θεσπίζεται η ηλεκτρονική διάδραση μεταξύ τους μέσω πολλαπλών καναλιών πρόσβασης και καθίσταται στην ουσία διαφανής η επικοινωνία με τους πολίτες και η επιχειρησιακή και διοικητική δράση του φορέα. Αντίθετα, εάν δεν διασφαλισθεί η άνετη, απρόσκοπτη και πολυκαναλική προσέγγιση των χρηστών στις υπηρεσίες του Συστήματος καθίσταται άνευ νοήματος η δημιουργία του, εφόσον δεν θα προάγει την αλληλεπίδραση με τους χρήστες. Οι υπηρεσίες που θα δημιουργηθούν απευθύνονται και θα είναι προσβάσιμες από τους επισκέπτες που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό και την ιστορία, όπως ιστορικοί, ερευνητές, δημοσιογράφοι κ.λπ. Ο πιο διαδεδομένος τρόπος προσέγγισης, είναι το διαδίκτυο (internet) καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο τόσο από το χώρο εργασίας του όσο και από το σπίτι. Επιπλέον, απευθύνονται σε κάθε ενδιαφερόμενο δυνητικό επισκέπτη και εκτός Ελλάδας. Ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός σημείων ασύρματης σύνδεσης στο διαδίκτυο (hot spots) σε κοινόχρηστους χώρους γενικά (αεροδρόμια, πλατείες, πάρκα, εμπορικά κέντρα κλπ) επιτρέπει στον καθένα να συνδέεται εύκολα και γρήγορα στο διαδίκτυο με μία πληθώρα συσκευών. Το σύνολο των υπηρεσιών που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του παρόντος έργου θα είναι διαθέσιμο για όλους τους ενδιαφερόμενους μέσω του διαδικτύου (internet) και θα είναι προσβάσιμο από: 1. Η/Υ και φορητούς Η/Υ 2. Κινητά τηλέφωνα (smartphones) 3. PDA και Tablet PC τα οποία έχουν δυνατότητες πρόσβασης στο διαδίκτυο 4. Οποιαδήποτε άλλη συσκευή έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω περιηγητή ιστοσελίδων (web browser) Λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη γκάμα των συσκευών οι οποίες μπορούν να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες που θα υλοποιηθούν, οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα είναι εύκολα και γρήγορα προσβάσιμες από το σύνολο των επισκεπτών. Στόχος του φορέα είναι η ανάπτυξη και αξιολόγηση προηγμένων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες με κάθε μορφή παράδοσης, ώστε η άνετη και εύκολη πρόσβαση σε αυτές να αποτελεί κίνητρο για την χρήση της προτεινόμενης υπηρεσίας, την απρόσκοπτη λήψη της πληροφορίας ανεξάρτητα από το κανάλι παράδοσης, καθώς και μέτρο για την ανταπόκριση στις ολοένα αυξανόμενη και διαφοροποιούμενη ζήτηση υπηρεσιών και μέσων από τους χρήστες Ανοιχτά δεδομένα Το σύνολο των απαιτούμενων δεδομένων για την παροχή των υπηρεσιών της Προτεινόμενης Πράξης αποτελούν ανοιχτά δεδομένα, τα οποία μπορούν να διακινούνται, να συνδυάζονται [15]

16 και να χρησιμοποιούνται περαιτέρω χωρίς νομικούς, τεχνικούς και οργανωτικούς περιορισμούς, με εξαίρεση στην διαχείριση των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων ομάδων πολιτών. Ακόμη το σύνολο των απαιτούμενων δεδομένων δεν υπόκειται σε πνευματικά δικαιώματα, δεδομένου ότι αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του φορέα. Τα δεδομένα που απαιτούνται για την υλοποίηση του παρόντος έργου, χαρακτηρίζονται ως «ανοιχτά», εφόσον είναι: (α) Ελεύθερα, δηλαδή θα παρέχονται χωρίς περιορισμούς στον τρόπο χρήσης τους και με δικαίωμα δημιουργίας παραγώγων έργων (β) Δωρεάν, δηλαδή θα παρέχονται στους πολίτες χωρίς κόστος κτήσης. (γ) Διαλειτουργικά, δηλαδή θα διατίθενται σε ανοιχτή μορφή, θα υποστηρίζονται από ανοικτά πρότυπα και θα είναι συμβατά με διάφορες τεχνολογικές υποδομές. (δ) Εύκολα προσβάσιμα δηλαδή θα παρέχονται στους πολίτες χωρίς μεσολάβηση γραφειοκρατικής διαδικασίας. (ε) Παρεχόμενα με όρους διατυπωμένους κατά τρόπο απλό και κατανοητό από το μέσο χρήστη (στ) Τεκμηριωμένα, δηλαδή υποστηριζόμενα από μεταδεδομένα που διευκολύνουν στην εύρεση και διασύνδεσή τους με τη σχετική πληροφορία Ανοικτά πρότυπα Η γενική φιλοσοφία της Προτεινόμενης Πράξης ακολουθεί τις σύγχρονες τάσεις για «Ανοικτή Αρχιτεκτονική» (Open Architecture) και «Ανοικτά Συστήματα» (Open Systems). Ο όρος «ανοικτό» υποδηλώνει κατά βάση την ανεξαρτησία από συγκεκριμένο προμηθευτή και την υποχρεωτική χρήση προτύπων (Standards), τα οποία διασφαλίζουν: την αρμονική συνεργασία και λειτουργία μεταξύ συστημάτων και λειτουργικών εφαρμογών διαφορετικών προμηθευτών, τη διαδικτυακή συνεργασία εφαρμογών που βρίσκονται σε διαφορετικά υπολογιστικά συστήματα, την φορητότητα (portability) των εφαρμογών, την δυνατότητα αύξησης του μεγέθους των μηχανογραφικών συστημάτων χωρίς αλλαγές στη δομή και τη φιλοσοφία, την εύκολη επέμβαση στη λειτουργικότητα των εφαρμογών. Για την υλοποίηση της πράξης θα υιοθετηθεί η χρήση Ανοικτών Προτύπων (Open Standards) για το λογισμικό και τις διαδικασίες και ανοιχτών μορφών (Open Formats) για τα δεδομένα και το περιεχόμενο. Μέσω της υιοθέτησης ανοικτών προτύπων αποφεύγεται η εξάρτηση από συγκεκριμένο τεχνολογικό πάροχο (vendor lock-in) ενώ ταυτόχρονα προάγεται η διαφάνεια του συστήματος και γίνεται δυνατή η διαλειτουργικότητα (interoperability) με άλλα συστήματα. Προκειμένου επίσης να εξασφαλιστεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό την ανεξαρτησία του συστήματος από συγκεκριμένες τεχνολογικές λύσεις, η υιοθέτηση λύσεων οι οποίες στηρίζονται σε ανοικτά πρότυπα εγγυώνται πως αυτές μπορούν να αντικατασταθούν (σε περίπτωση που προκύψει τέτοια ανάγκη) από άλλες χωρίς να επηρεαστεί η συνολική λειτουργικότητα του συστήματος και με ελεγχόμενο βαθμό δυσκολίας. Επίσης, η υποστήριξη ανοικτών προτύπων προάγει την διαφάνεια του συστήματος, εφ όσον ακριβώς λόγω της φύσης των προτύπων είναι δυνατή η πρόσβαση στις προδιαγραφές τους και ο έλεγχός τους. Τέλος, η συμμόρφωση με ανοικτά πρότυπα σημαίνει πως το σύστημα έχει την δυνατότητα διασύνδεσης σε τεχνικό επίπεδο με άλλα συστήματα (εφ όσον αυτά στηρίζονται επίσης σε ανοικτά πρότυπα), κάτι που επιτρέπει την μέγιστη διαλειτουργικότητα. [16]

17 1.4.8 Απαιτήσεις Ασφάλειας Κατά το σχεδιασμό του Έργου ο Ανάδοχος θα πρέπει να λάβει ειδική μέριμνα και να δρομολογήσει τις κατάλληλες δράσεις για: - την ασφάλεια των Πληροφοριακών Συστημάτων, Εφαρμογών, Μέσων και Υποδομών - την προστασία της ακεραιότητας και της διαθεσιμότητας των πληροφοριών - την προστασία των προς επεξεργασία και αποθήκευση προσωπικών δεδομένων αναζητώντας και εντοπίζοντας με μεθοδικό τρόπο τα τεχνικά μέτρα και τις οργανωτικοδιοικητικές διαδικασίες. Για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των τεχνικών μέτρων ασφαλείας του Έργου, ο Ανάδοχος πρέπει να λάβει υπόψη του : - τις σύγχρονες εξελίξεις στις ΤΠΕ - τις βέλτιστες πρακτικές στο χώρο της ασφάλειας στις ΤΠΕ (best practices) - τα επαρκέστερα διατιθέμενα προϊόντα λογισμικού και υλικού - τυχόν διεθνή de facto ή de jure σχετικά πρότυπα, τα οποία θα περιλαμβάνονται στο Πλάνο Ενεργειών για την Ασφάλεια του Συστήματος, που θα παραδοθεί από τον Ανάδοχο στην αναθέτουσα αρχή. Τα τεχνικά μέτρα ασφάλειας θα υλοποιούνται από τον Ανάδοχο στο πλαίσιο των προϊόντων και υπηρεσιών που έχει ήδη προσφέρει. Ειδικότερα, θα πρέπει να φροντίσει για την προστασία της διαθεσιμότητας και της ακεραιότητας των πληροφοριών. Ο βαθμός της απαιτούμενης ασφάλειας κρίνεται από το σκοπό της επεξεργασίας / εφαρμογής, τη φύση των δεδομένων που θα αποτελέσουν αντικείμενο της επεξεργασίας, τους κινδύνους που εγκυμονεί η συγκεκριμένη επεξεργασία. Εάν υπάρχουν μέτρα ασφαλείας με μικτό χαρακτήρα (οργανωτικό τεχνικά, διοικητικό τεχνικά), τότε ο Ανάδοχος του έργου οφείλει να συνεργασθεί με τα αρμόδια στελέχη του Φορέα για την υλοποίηση του τεχνικού τους μέρους. Η υλοποίηση των τεχνικών μέτρων θα πρέπει να γίνει με την ελάχιστη δυνατή παρεμπόδιση της λειτουργίας του Φορέα και θα πρέπει να επιφέρει τις ελάχιστες δυνατές τροποποιήσεις στις εφαρμογές και τα υποσυστήματα των πληροφοριακών συστημάτων που δεν εμπλέκονται στις λειτουργίες ασφάλειας. Επίσης, ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στις ήδη υπάρχουσες προδιαγραφές ασφάλειας που προβλέπονται από τον Φορέα. Για την αποτροπή πρόσβασης τρίτων σε πληροφορίες και έγγραφα του χρήστη, το σύστημα θα πρέπει να υποστηρίζει ισχυρή και ενιαία αυθεντικοποίηση. Σχετικά με την ασφάλεια του πληροφοριακού συστήματος, ιδιαίτερη σημασία δίνεται στα εξής στοιχεία: Διασφάλιση της εγκυρότητας των δεδομένων που περιέχονται σε αυτό. Διασφάλιση της μη αποποίησης εκτέλεσης εργασιών και επεξεργασίας δεδομένων που περιέχονται στο σύστημα (non-repudiation). Εξασφάλιση της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών αλλά και του περιορισμού της πρόσβασης στο σύστημα, σε επίπεδο χρήστη (access control and authorization). Παροχή μηχανισμών εξακρίβωσης της ταυτότητας του χρήστη (authentication). Παροχή μηχανισμών καταγραφής της ταυτότητας του χρήστη και των ενεργειών του σε μη προσβάσιμο από τρίτους μέσο (auditing). Προστασία από επιθέσεις με στόχο τη διακοπή της υπηρεσίας (denial of service attacks). [17]

18 1.4.9 Απαιτήσεις Ευχρηστίας Συστήματος Το σχεδιαζόμενο σύστημα θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από τις ιδιαίτερες απαιτήσεις που έχει για υψηλό επίπεδο χρηστικότητας στην οργάνωση και παρουσίαση των ψηφιακών υπηρεσιών που θα παρέχει. Ο Ανάδοχος, θα πρέπει να λάβει υπόψη κατά τον σχεδιασμό, τις διαφορετικές ομάδες χρηστών κι επομένως τους διαφορετικούς τρόπους εκπλήρωσης της παρεχόμενης λειτουργικότητας χωρίς να μειώνεται η χρηστικότητα των εφαρμογών. Κρίνεται ότι ο σχεδιασμός των εφαρμογών με βασική αρχή την επίτευξη υψηλής χρηστικότητας και εργονομίας είναι κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας για το παρόν έργο. Η λογική/ λειτουργική πληρότητα των εφαρμογών δεν αποτελεί από μόνη της ικανή συνθήκη για επιτυχή λειτουργία του συστήματος, αλλά οφείλει να συνυπάρχει με μία διεπαφή (ή διεπαφές) που επιτρέπει σε χρήστες ελάχιστα εξοικειωμένους με δικτυακές εφαρμογές να διεκπεραιώσουν τις συναλλαγές τους με ευκολία. Ο Ανάδοχος θα πρέπει στην πρότασή του να περιγράψει αναλυτικά τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσει για τον σχεδιασμό των συστημάτων/ υποσυστημάτων και εφαρμογών τεκμηριώνοντας έτσι τη συστηματική του προσέγγιση για διασφάλιση των παραπάνω αρχών Απαιτήσεις Προσβασιμότητας Οι ψηφιακές υπηρεσίες που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του έργου θα πρέπει να υιοθετούν την αρχή του «Σχεδιάζοντας για Όλους» εντάσσοντας προϋποθέσεις και όρους προσβασιμότητας σε ΤΠΕ για άτομα με αναπηρία βασιζόμενες σε διεθνώς αναγνωρισμένους κανόνες, τις οδηγίες προσβασιμότητας W3C και συγκεκριμένα στα Web Content Accessibility Guidelines (WAI/WCAG). Στις υπόλοιπες περιπτώσεις εφαρμογών που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία διαδικτυακών υπηρεσιών, είναι απαραίτητη η αναλυτική τεκμηρίωση από τον Ανάδοχο στη φάση της μελέτης εφαρμογής της εξασφάλισης της προσβασιμότητας βάσει διεθνών προτύπων και οδηγιών προσβασιμότητας και ευχρηστίας εφαρμογών πληροφορικής. O μηχανισμός πλοήγησης του στις ψηφιακές υπηρεσίες θα σχεδιαστεί και θα υλοποιηθεί με τρόπο που να βοηθά όλους τους χρήστες να περιηγηθούν στις σελίδες του χωρίς να μπερδεύονται. Σε περίπτωση που οι απαιτήσεις του σχεδιασμού των εφαρμογών είναι τέτοιες που δεν μπορούν να ικανοποιηθούν οι παραπάνω απαιτήσεις, θα υλοποιηθεί μία έκδοση όλων των σελίδων η οποία θα είναι απόλυτα συμβατή με τις οδηγίες και θα δίνονται οι αντίστοιχοι σύνδεσμοι σε κάθε σελίδα (text only version). 1.5 Χρονοδιάγραμμα και Φάσεις Έργου Χρονοδιάγραμμα Έργου Η Μεθοδολογία Υλοποίησης του έργου βασίζεται στο διαχωρισμό των ενεργειών που απαιτούνται για την ολοκλήρωσή του, σε φάσεις, ώστε αυτές να παρακολουθούνται [18]

19 αποτελεσματικότερα και να προσδιορίζεται ο σχετικός χρόνος υλοποίησής τους με σκοπό τον αποδοτικότερο χρονοπρογραμματισμό του έργου. Για κάθε επιμέρους φάση, αλλά και για το σύνολο του έργου, θα πρέπει να εφαρμόζονται αποδοτικές και αναγνωρισμένες τεχνικές παρακολούθησης έργου και διασφάλισης της ποιότητάς του. Διάρκεια του έργου: 2 μήνες Φάσεις Υλοποίησης Έργου Φάση Νο 1 Τίτλος Ανάπτυξη, Ολοκλήρωση και Εγκατάσταση Συστήματος Μήνας Έναρξης 1 ος Μήνας Λήξης 2 ος Στόχοι Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου πακέτου εργασίας θα ααπτυχθεί η εφαρμογή, η οποία θα χαρακτηρίζεται από: Φιλικότητα στη χρήση Επεκτασιμότητα σε επίπεδο περιεχομένου Συντηρησιμότητα σε επίπεδο τεχνολογιών Ανοιχτή αρχιτεκτονική. Περιγραφή Υλοποίησης Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης φάσης πρόκειται να υλοποιηθούν ενέργειες που θα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη της εφαρμογής ενοποίησης και επέκτασης των υφιστάμενων ψηφιακών υποδομών, όπως αναλύεται στην παράγραφο 1.1. Παραδοτέα Π.Α.1 Ανάπτυξη των υποεφαρμογών του συστήματος σύμφωνα με την ανάλυση απαιτήσεων που έχει προκύψει από το υποέργο 3 (Αυτεπιστασία). Π.Α.2 Ολοκλήρωση των υποεφαρμογών στο σύστημα Π.Α.3 Εγκατάσταση του συστήματος σε εξυπηρετητή του ΟΕΕ Π.Α.4 Εισαγωγής ελεγμένων και ενοποιημένων δεδομένων που θα προκύψει από το Υποέργο 3 (Αυτεπιστασία). Φάση Νο 2 Τίτλος Πιλοτική λειτουργία και Εκπαίδευση Μήνας Έναρξης 2 ος Μήνας Λήξης 2 ος Στόχοι Βασικός στόχος του συγκεκριμένου πακέτου εργασίας είναι η εκπαίδευση των στελεχών των φορέων και η επιβεβαίωση της ορθής λειτουργίας των εφαρμογών του συστήματος. Στα πλαίσια της παρούσης θα γίνουν διεξοδικοί έλεγχοι για κάθε μία από τις εφαρμογές και εκπαίδευση στη χρήση τη διαχείριση και τον εμπλουτισμό τους. Περιγραφή Υλοποίησης Στο πλαίσιο της παρούσας φάσης, προβλέπεται θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση προσωπικού στην [19]

20 τήρηση των διαδικασιών και στη χρήση και παραγωγική λειτουργία της εφαρμογής. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, θα πραγματοποιηθεί η πιλοτική λειτουργία της εφαρμογής, με στόχο να διαπιστωθεί η σωστή επικοινωνία με τα τρίτα συστήματα και η απρόσκοπτη λειτουργία της. Παραδοτέα Π.Β.1 Καταγραφές παρατηρήσεων σχετικές με τη λειτουργικότητα της εφαρμογής Π.Β.2 Εγχειρίδια χρήσης διαχειριστών και χρηστών Π.Β.3 Εκπαίδευση Διαχειριστών Π.Β.4 Εκπαίδευση Χρηστών Π.Β.5 Αναφορά Εκπαίδευσης 2015 Q1 Q2 Q3 Q4 Φάση 1 Χ Χ Φάση 2 Χ 1.6 Πίνακας Παραδοτέων Α/Α Παραδοτέου Τίτλος Παραδοτέου Τύπος Παραδοτέου[1] Μήνας Παράδοσης Π.Α.1 Ανάπτυξη των υποεφαρμογών του συστήματος σύμφωνα με την ανάλυση απαιτήσεων που έχει προκύψει από το υποέργο 3 (Αυτεπιστασία). Υπ 2 Π.Α.2 Ολοκλήρωση των υποεφαρμογών στο σύστημα Υπ 2 Π.Α.3 Εγκατάσταση του συστήματος σε εξυπηρετητή του ΟΕΕ Υπ 2 Π.Α.4 Εισαγωγής ελεγμένων και ενοποιημένων δεδομένων που θα προκύψουν από το Υποέργο 3 (Αυτεπιστασία) Υπ 2 [20]