ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ. (3) Στις 21 Απριλίου 2022 η Ελλάδα υπέβαλε την κοινοποίηση της μεθοδολογίας υπολογισμού.

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες C(2022) 3815 final ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ Το παρόν έγγραφο αποτελεί εσωτερικό έγγραφο της Επιτροπής που διατίθεται μόνο για ενημέρωση. Θέμα: Κρατική ενίσχυση SA (2022/N) Ελλάδα Μεθοδολογία υπολογισμού των προμηθειών εγγύησης σε τράπεζες για τη χρηματοδότηση μεγάλων επιχειρήσεων. Κύριε υπουργέ, 1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ (1) Στις 14 Σεπτεμβρίου 2020 η Ελλάδα προέβη σε εκ των προτέρων κοινοποίηση της πρόθεσής της να εφαρμόσει εκ νέου τη μεθοδολογία υπολογισμού για τον καθορισμό των προμηθειών για τις δημόσιες εγγυήσεις που παρέχονται σε μεγάλες επιχειρήσεις. Η εν λόγω μεθοδολογία είχε αρχικά εγκριθεί το 2016 με απόφαση της Επιτροπής 1 για περίοδο τεσσάρων ετών και έληξε στις 29 Ιουλίου (2) Μεταξύ της 29ης Σεπτεμβρίου 2020 και της 18ης Φεβρουαρίου 2022 έλαβαν χώρα ανταλλαγές στο πλαίσιο του προς της κοινοποίησης σταδίου. (3) Στις 21 Απριλίου 2022 η Ελλάδα υπέβαλε την κοινοποίηση της μεθοδολογίας υπολογισμού. 1 Κρατική ενίσχυση SA (2016/N) Ελλάδα. Μεθοδολογία για τον υπολογισμό του στοιχείου ενίσχυσης των κρατικών εγγυήσεων σε εταιρείες, απόφαση της C(2016) 4904 final. κ. Νίκο Δένδια, Υπουργό Εξωτερικών Βασιλίσσης Σοφίας Αθήνα ΕΛΛΑΔΑ Commission européenne/europese Commissie, 1049 Bruxelles/Brussel, BELGIQUE/BELGIË - Τηλ

2 2. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ 2.1. Μεθοδολογία υπολογισμού (4) Σκοπός της κοινοποίησης είναι να προσδιοριστεί η μεθοδολογία για τον υπολογισμό της κατάλληλης προμήθειας εγγύησης για την παροχή δημόσιων εγγυήσεων για δάνεια προς μεγάλες επιχειρήσεις 2 σύμφωνα με το σημείο 3.2 ή 3.4 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις 3. (5) Συγχρόνως η Ελλάδα προτίθεται επίσης να χρησιμοποιήσει τη μεθοδολογία για τον υπολογισμό του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης όσον αφορά τις κρατικές εγγυήσεις που παρέχονται σε μεγάλες επιχειρήσεις σε τιμές χαμηλότερες από τις τιμές της αγοράς, σύμφωνα με το σημείο 4 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις, μεταξύ άλλων, βάσει του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας 4 και του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία 5. (6) Ο ακρογωνιαίος λίθος της μεθοδολογίας έγκειται στον προσδιορισμό του πιστωτικού κινδύνου του δανειολήπτη [εκφρασμένου ως πιθανότητα αθέτησης εντός ενός (1) έτους], ο οποίος στη συγκεκριμένη περίπτωση θα γίνεται με βάση το σύστημα αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας του ομίλου ICAP, δηλαδή του οίκου αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών, κίνδυνος ο οποίος θα μετριάζεται από τις παρεχόμενες εξασφαλίσεις. (7) Η προτεινόμενη μεθοδολογία βασίζεται σε δύο βασικούς παράγοντες, την πιθανότητα αθέτησης του δανειολήπτη σύμφωνα με τη δεκάβαθμη κλίμακα διαβάθμισης της ICAP και το ποσοστό κάλυψης του δανειοδοτικού μηχανισμού (ή της σύμβασης). (8) Στον πίνακα 1 απεικονίζεται η αντιστοιχία μεταξύ της κατάταξης κινδύνου της ICAP και των διαβαθμίσεων πιστοληπτικής ικανότητας που χρησιμοποιούν οι Standard & Poor s, Fitch και Moody s, που είναι και οι οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας οι οποίοι χρησιμοποιούνται συχνότερα. 2 Μεγάλες επιχειρήσεις είναι επιχειρήσεις που δεν αποτελούν ΜΜΕ όπως αυτές ορίζονται στη σύσταση της Επιτροπής, της 6ης Μαΐου 2003, σχετικά με τον ορισμό των πολύ μικρών, των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων (ΕΕ L 124 της , σ. 36). 3 Ανακοίνωση της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις με τη μορφή εγγυήσεων (ΕΕ C 155 της , σ. 10). 4 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1407/2013 της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (ΕΕ L 352 της , σ. 1). 5 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης. ΕΕ L 187 της , σ. 1 όπως τροποποιήθηκε. 2

3 (9) Προκειμένου η τιμολόγηση που εφαρμόζεται από την Ελλάδα να είναι επαρκώς συνετή και λαμβάνοντας υπόψη τα μέσα ποσοστά αθέτησης ανά βαθμίδα καθώς και το γεγονός ότι οι πιθανότητες αθέτησης δεν αυξάνονται γραμμικά μεταξύ των διαφόρων βαθμίδων, η Ελλάδα θεώρησε συνετό να λαμβάνει ως κριτήριο την υψηλότερη πιθανότητα αθέτησης για όλες τις βαθμίδες έως τη βαθμίδα D και τη μέση πιθανότητα για τις υπόλοιπες (βαθμίδες/κατηγορίες Ε-Η). (10) Η βασική προμήθεια εγγύησης ή η συνολική προμήθεια (οι δύο όροι χρησιμοποιούνται αδιακρίτως στην παρούσα απόφαση) βασίζεται σε τρεις συνιστώσες: μια προμήθεια που καταβάλλεται για να αντισταθμιστούν οι συνήθεις δαπάνες κινδύνου, μια διοικητική επιβάρυνση για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών και μια αμοιβή κεφαλαίου. (11) O υπολογισμός της προμήθειας βασίζεται σε μια συνετή υπόθεση ως προς την πιθανότητα αθέτησης που στηρίζεται σε ιστορικά δεδομένα ανά βαθμίδα, έτσι ώστε οι προσδοκίες που γεννώνται σχετικά με τις ζημιές να είναι ρεαλιστικές. (12) Στο ποσό της προμήθειας, η Ελλάδα θα προσθέτει διοικητική επιβάρυνση της τάξης του 0,25% ετησίως. (13) Για να καλυφθεί η απαιτούμενη αμοιβή κεφαλαίου, η Ελλάδα προσθέτει ετησίως τέλος ύψους 0,38% για τις βαθμίδες (AA-C) και 0,57% για τις χαμηλότερες βαθμίδες (D-H), έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα αποθεματικό με σκοπό την κάλυψη πιθανών κεφαλαιακών ελλείψεων. (14) Κατά συνέπεια, η απαιτούμενη βασική προμήθεια εγγύησης θα απαρτίζεται από το άθροισμα της προμήθειας, της διοικητικής επιβάρυνσης και της αμοιβής κεφαλαίου. 3

4 (15) Επιπλέον, για λόγους συνεκτικότητας με τις αγοραίες τιμές, για τη βασική προμήθεια εγγύησης θα ισχύει κατώτατο όριο 6 ανά βαθμίδα, με βάση τους δείκτες Itraxx Europe ή Itraxx Europe Crossover. Το εν λόγω κατώτατο όριο θα υπολογίζεται με βάση τους ημερήσιους μέσους όρους του προηγούμενου τριμήνου για τις κατάλληλες ληκτότητες (με την πλησιέστερη στον αντίστοιχο δείκτη Itraxx 7 διάρκεια), με ελάχιστη διάρκεια 5 ετών. Στη συνέχεια το κατώτατο όριο θα εφαρμόζεται σε όλες τις εγγυήσεις που παρέχονται στο τρίμηνο που ακολουθεί 8. (16) Ο ακόλουθος πίνακας συνοψίζει τα ισχύοντα τέλη για την παροχή εγγύησης [στη στήλη «συνολική προμήθεια» (total commission fee)]: ICAP Applicable RATING PD Commission fee Cost Total Commission Fee With a floor of Uncovered Covered Covered Covered Covered Operational Capital Total Uncovered < 30% 30% < 30% 30% AA 0,05% 0,09% 0,08% 0,07% 0,25% 0,38% 0,63% 0,72% 0,71% 0,70% ITRAXX Europe A 0,13% 0,23% 0,21% 0,18% 0,25% 0,38% 0,63% 0,86% 0,84% 0,81% ITRAXX Europe BB 0,27% 0,48% 0,45% 0,36% 0,25% 0,38% 0,63% 1,11% 1,08% 0,99% ITRAXX Europe + 50 bps B 0,56% 1,00% 0,92% 0,76% 0,25% 0,38% 0,63% 1,63% 1,55% 1,39% ITRAXX Europe + 50 bps C 1,10% 1,25% 1,11% 0,81% 0,25% 0,38% 0,63% 1,88% 1,74% 1,44% ITRAXX Crossover bps D 1,65% 2,34% 2,05% 1,35% 0,25% 0,57% 0,82% 3,16% 2,87% 2,17% ITRAXX Crossover - 50 bps E 3,35% 3,57% 3,12% 2,06% 0,25% 0,57% 0,82% 4,39% 3,94% 2,88% ITRAXX Crossover F 8,25% 8,79% 7,68% 5,07% 0,25% 0,57% 0,82% 9,61% 8,50% 5,89% ITRAXX Crossover bps G 18,50% 19,71% 17,23% 11,38% 0,25% 0,57% 0,82% 20,53% 18,05% 12,20% No applicable floor H >25% 26,64% 23,28% 15,37% 0,25% 0,57% 0,82% 27,46% 24,10% 16,19% No applicable floor (17) Τέλος, σε περίπτωση που η παρατηρήσιμη τιμή συμβολαίου ανταλλαγής πιστωτικού κινδύνου (CDS) στην αγορά για συγκεκριμένη εταιρεία είναι υψηλότερη από την προμήθεια εγγύησης, όπως υπολογίζεται σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη (15), τότε ως αγοραία τιμή θα πρέπει να λαμβάνεται η τιμή CDS. (18) Για να αξιολογηθούν οι παρεχόμενες εξασφαλίσεις, έχουν καθοριστεί τρεις δέσμες δεικτών κάλυψης, ούτως ώστε να εξυπηρετηθούν διαφορετικά καθεστώτα χρηματοδότησης που απαιτούν διαφορετικά ποσά εξασφάλισης: - Χωρίς κάλυψη - Ποσοστό κάλυψης έως 30% - Ποσοστό κάλυψης άνω του 30% Μόνο εξασφαλίσεις με προνόμιο πρώτης τάξης επί ακινήτων θα λαμβάνονται υπόψη για τους σκοπούς της παρούσας μεθοδολογίας υπολογισμού. Επιπλέον, εξουσιοδοτημένοι μηχανικοί των αντίστοιχων πιστωτικών ιδρυμάτων θα πρέπει 6 Η εφαρμογή κατώτατου ορίου με βάση τους δείκτες της αγοράς πιστωτικών παραγώγων σημαίνει ότι η πραγματική προμήθεια εγγύησης θα είναι η βασική συνολική προμήθεια ή το κατώτατο όριο, αναλόγως με το ποιο από τα δύο θα είναι υψηλότερο. 7 Για παράδειγμα, για εγγύηση με οκταετή δέσμευση θα χρησιμοποιηθεί ο επταετής δείκτης Itraxx για ενδεκαετή ανάληψη υποχρέωσης, θα χρησιμοποιηθεί ο δεκαετής Itraxx. 8 Για παράδειγμα, για εγγυήσεις που παρέχονται μεταξύ και , στη βαθμίδα Α, το κατώτατο όριο θα είναι ο μέσος όρος του πενταετούς δείκτη Itraxx Europe για την περίοδο από έως

5 να αποτιμούν το επίπεδο της καθαρής αξίας της εξασφάλισης σε περίπτωση αναγκαστικής πώλησης 9 κατά τη χρονική στιγμή της χορήγησης της εγγύησης. (19) Οι αρχές εγγυοδοσίας θα επαληθεύουν τα αποδεικτικά στοιχεία που παρέχει το πιστωτικό ίδρυμα για να διασφαλίζουν ότι διενεργήθηκε αποτίμηση, ότι η εξασφάλιση είναι διαθέσιμη ως ασφάλεια και ότι το πιστωτικό ίδρυμα απολαύει πλήρους έννομης προστασίας με προνόμιο πρώτης τάξης σε περίπτωση αναγκαστικής πώλησης. (20) Σε περίπτωση αθέτησης υποχρέωσης, τυχόν προϊόντα εκκαθάρισης των εξασφαλίσεων θα διανεμηθούν με την ίδια εξοφλητική προτεραιότητα μεταξύ του Δημοσίου ως εγγυητή και του δανειοδότη, σύμφωνα με τον δείκτη κάλυψης της εγγύησης που ορίζεται στη σύμβαση εγγύησης, ενώ τυχόν έσοδα από διαδικασίες επακόλουθης αναγκαστικής εκτέλεσης θα αφαιρεθούν με την ίδια αναλογία από τυχόν απαιτήσεις βάσει της εγγύησης. (21) Οι προμήθειες εγγύησης θα προσαρμόζονται για να αντικατοπτρίζουν το επίπεδο των αναμενόμενων και των δυνητικών ζημιών ανάλογα με το επίπεδο εξασφάλισης, ενώ θα καταβάλλονται υψηλότερες προμήθειες για εκθέσεις με μικρότερο ποσοστό εξασφάλισης. Τα προτεινόμενα συνολικά τέλη προμήθειας, ανάλογα με το επίπεδο εξασφάλισης, παρατίθενται σε τρεις στήλες του πίνακα κατωτέρω (16). (22) Για να εξασφαλιστεί ότι δεν παρέχεται ενίσχυση στη δανείστρια τράπεζα ή στον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό, καθώς και ότι οι τόκοι που χρεώνονται στο εν μέρει εγγυημένο δάνειο (συνήθως το 80% του ποσού του ανεξόφλητου ονομαστικού δανείου) δεν είναι υπερβολικοί σε σύγκριση με την προμήθεια εγγύησης, η Ελλάδα θα εφαρμόσει έναν μηχανισμό διακυβέρνησης που θα συνδέει τα δύο μεγέθη (δηλ. το επιτόκιο και την προμήθεια εγγύησης) για όλα τα δάνεια το ονομαστικό ανεξόφλητο υπόλοιπο των οποίων υπερβαίνει, κατά τη διάρκεια ζωής τους, τα 2,5 εκατ. ευρώ. (23) Για τον σκοπό αυτόν η Ελλάδα θα υπολογίζει μέσω του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ) του Υπουργείου Οικονομικών το τεκμαρτό επιτόκιο CDS για κάθε δανειολήπτη σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο: CDS(Client) = (RR FF GG CCCCCC(GGGGGGGGGGGG)) (1 GG) (24) Στον τύπο αυτό, R είναι το πραγματικό επιτόκιο που χρεώνει ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός (στο οποίο συμπεριλαμβάνονται όλες οι χρεώσεις και τα τέλη που συνδέονται με τη συναλλαγή του δανείου και της εγγύησης), F είναι το χρηματοδοτικό και διοικητικό κόστος για τις ελληνικές εμπορικές τράπεζες και θεωρείται ίσο με 0,75%, G είναι το ποσοστό του ανεξόφλητου ποσού του δανείου που καλύπτεται από την εγγύηση (συνήθως 80 % ή χαμηλότερο) και CDS (Greece) είναι το τρέχον επιτόκιο για πενταετείς 9 Η καθαρή αξία σε περίπτωση αναγκαστικής πώλησης συνήθως ανέρχεται στα 2/3 περίπου της εμπορικής αξίας του ακινήτου ώστε να αντικατοπτρίζει το μέσο κόστος κατάσχεσης και πλειστηριασμού, σύμφωνα με τη βέλτιστη πρακτική του πιστωτικού ιδρύματος. 5

6 συμβάσεις ανταλλαγής πιστωτικής αθέτησης επί κρατικών ομολόγων της Ελλάδας 10. (25) Εάν το τεκμαρτό επιτόκιο CDS είναι υψηλότερο από τη συνολική προμήθεια εγγύησης, όπως προκύπτει από τη μεθοδολογία που περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις (10) έως (21), τότε το ΓΛΚ θα προσπαθήσει να πείσει την τράπεζα να παράσχει χαμηλότερο πραγματικό επιτόκιο R ούτως ώστε το τεκμαρτό επιτόκιο CDS (Client) που προκύπτει από τον τύπο να είναι χαμηλότερο από την προμήθεια εγγύησης. Εάν καμία τράπεζα δεν είναι διατεθειμένη να χορηγήσει δάνεια σε τέτοιο επιτόκιο, η συνολική προμήθεια θα αυξηθεί στην αξία CDS (Client) που προκύπτει από τον τύπο 11. (26) Το ΓΛΚ θα εξασφαλίζει ότι οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν διατηρούν τεχνητά το επιτόκιο σε χαμηλά επίπεδα μέσω της επιβολής υψηλότερων τραπεζικών ή δανειακών χρεώσεων αντ αυτού. Γι αυτό ακριβώς στον τύπο χρησιμοποιείται το πραγματικό επιτόκιο αντί του απλού τοκομεριδίου ή του ονομαστικού επιτοκίου. (27) Επιπλέον, το ΓΛΚ θα μεριμνά ώστε τα δάνεια να μην χωρίζονται με τεχνητό τρόπο σε ποσά των 2,5 εκατ. ευρώ, ώστε να παρακάμπτεται ο εν λόγω μηχανισμός διακυβέρνησης, ομαδοποιώντας όλα τα σχετικά εγγυημένα δάνεια ανά εταιρεία για περίοδο έξι μηνών και υπολογίζοντας αν το συνολικό ποσό υπερβαίνει τα 2,5 εκατ. ευρώ. (28) Για εγγυήσεις που καλύπτουν το 80% του ανεξόφλητου ποσού του δανείου το ΓΛΚ επιθυμεί για λόγους ευκολίας να εφαρμόσει τον ακόλουθο απλοποιημένο πίνακα (στον οποίο εφαρμόζεται ο μαθηματικός τύπος με επιτόκιο CDS της Ελλάδας το 0,60%): If the rate of the bank is X%, then the guarantee premium should be at least Effective Interest Rate that the bank is charging CDS(client) Implied Guarantee Fee Effective Interest Rate that the bank is charging CDS(client) Implied Guarantee Fee 1,40% 0,85% 2,50% 6,35% 1,50% 1,35% 2,60% 6,85% 1,60% 1,85% 2,70% 7,35% 1,70% 2,35% 2,80% 7,85% 1,80% 2,85% 2,90% 8,35% 1,90% 3,35% 3,00% 8,85% 2,00% 3,85% 3,10% 9,35% 2,10% 4,35% 3,20% 9,85% 2,20% 4,85% 3,30% 10,35% 2,30% 5,35% 3,40% 10,85% 2,40% 5,85% 3,50% 11,35% 10 0,60% κατά την περίοδο προ της κοινοποίησης, 1,28% στις 25 Απριλίου Εν είδει παραδείγματος εξετάζεται ο κίνδυνος της βαθμίδας D της ICAP για δάνειο χωρίς κάλυψη. Η συνολική προμήθεια στον πίνακα της αιτιολογικής σκέψης (16) θα είχε ως αποτέλεσμα προμήθεια εγγύησης 3,16% (υποθέτουμε ότι το κατώτατο όριο Itraxx παραμένει μικρότερο). Εάν το πραγματικό επιτόκιο R είναι 2,10%, τότε ο τύπος CDS (Client) θα είχε ως αποτέλεσμα 4,35%. Στην περίπτωση αυτή, το πραγματικό επιτόκιο θα έπρεπε να μειωθεί στο 1,86%. Εναλλακτικά, η προμήθεια εγγύησης θα έπρεπε να αυξηθεί στο 4,35% (και η συνολική ετήσια προμήθεια θα καθοριζόταν στο 4,35%). 6

7 (29) Η προτεινόμενη μεθοδολογία θα εφαρμόζεται για περίοδο 4 ετών από την ημερομηνία κοινοποίησης της παρούσας απόφασης. Η παρούσα απόφαση καλύπτει μόνο την εν λόγω περίοδο των 4 ετών. Πριν από το τέλος της τετραετούς περιόδου οι ελληνικές αρχές θα επανεξετάσουν το καθεστώς σε συνεργασία με την Επιτροπή για να επιφέρουν τροποποιήσεις και βελτιώσεις με βάση την πείρα που θα έχουν αποκτήσει μέχρι τότε και θα κοινοποιήσουν ένα νέο καθεστώς. (30) Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται επίσης να επαληθεύουν τον αυτοχρηματοδοτούμενο χαρακτήρα του καθεστώτος ελέγχοντας αν οι προμήθειες είναι κατάλληλες τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Με βάση το πραγματικό ποσοστό ζημιών του συστήματος, οι προμήθειες θα αυξηθούν, εάν αυτό χρειαστεί, σύμφωνα με την Ανακοίνωση για τις Εγγυήσεις. (31) Σύμφωνα με το σημείο 6 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να υποβάλουν ετήσια έκθεση στην Επιτροπή τόσο για τα καθεστώτα που περιλαμβάνουν χορήγηση ενισχύσεων όσο και για τα καθεστώτα που δεν περιλαμβάνουν χορήγηση ενισχύσεων, καθώς και για τις μεμονωμένες εγγυήσεις που περιλαμβάνουν και που δεν περιλαμβάνουν ενισχύσεις που κάνουν χρήση της κοινοποιηθείσας μεθοδολογίας. Οι εν λόγω εκθέσεις θα περιλαμβάνουν, σε κάθε περίπτωση, ομαδοποιημένα ανά κατηγορία διαβάθμισης: τον αριθμό και το ύψος των εγγυήσεων που χορηγήθηκαν τον αριθμό και το ποσό των εγγυήσεων που εκκρεμούν κατά το τέλος του έτους τον αριθμό και την αξία των εγγυήσεων που κατέπεσαν σε ετήσια βάση, τα ετήσια έσοδα από τις προμήθειες, τις ετήσιες αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν για εγγυήσεις και τις συνολικές ετήσιες διοικητικές δαπάνες και το συνολικό ετήσιο πλεόνασμα Πεδίο εφαρμογής (32) Σύμφωνα με τον ελληνικό νόμο 4549/ οι εγγυήσεις μπορούν να χορηγούνται ως μεμονωμένες εγγυήσεις ή στο πλαίσιο καθεστώτων εγγυήσεων. (33) Η εγγύηση του ελληνικού δημοσίου μπορεί να χορηγείται για δάνεια, εγγυητικές επιστολές, αντεγγυήσεις, πιστωτικές επιστολές και κάθε άλλο χρηματοδοτικό μέσο υπέρ φυσικών προσώπων, δημόσιων και ιδιωτικών επιχειρήσεων και συνεταιριστικών οργανώσεων υπό τους ειδικούς όρους που προβλέπονται στον νόμο 4549/2018 με την επιφύλαξη των πρόσθετων περιορισμών που περιγράφονται παρακάτω 13. (34) Aποκλείονται ρητώς επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες Ν 4549/2018: Διατάξεις για την ολοκλήρωση της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (725048). 13 O Νόμος 4549/2018 προβλέπει μεταξύ άλλων εγγυήσεις υπέρ προβληματικών επιχειρήσεων (με τη μορφή ενίσχυσης διάσωσης και ενίσχυσης αναδιάρθρωσης), οι οποίες απαγορεύονται ρητά από την Ανακοίνωση για τις Εγγυήσεις αλλά και οι οποίες δεν εμπίπτουν επίσης στο πεδίο εφαρμογής της μεθοδολογίας υπολογισμού και συνεπώς δεν καλύπτονται από την παρούσα απόφαση. 14 Προβληματική επιχείρηση σύμφωνα με τον ορισμό του άρθρου 2 σημείο 18) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΓΚΑΚ) (ΕΕ L 178 της , σ. 19). 7

8 (35) Οι εγγυήσεις θα χορηγούνται για ένα καθορισμένο μέγιστο ποσό και θα περιορίζονται χρονικά. Οι πράξεις σχετικά με τη χορήγηση των εγγυήσεων (υπουργικές αποφάσεις βάσει του Νόμου 4549/2018) θα προβλέπουν τους ειδικούς όρους που θα πρέπει να πληρούνται ώστε να καταπέσει η εγγύηση [π.χ., ότι ο δανειοδότης έχει το δικαίωμα να στραφεί κατά του εγγυητή σε περίπτωση αδυναμίας του δανειολήπτη να καταβάλει τρεις δόσεις, ή ότι το Δημόσιο είναι υποχρεωμένο να προβεί σε καταβολή μόνο όταν ο δανειοδότης έχει επιχειρήσει όλες τις δυνατές ενέργειες αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του δανειολήπτη και δεν έχει ικανοποιηθεί πλήρως η απαίτησή που προκύπτει από το δάνειο. (36) Οι εγγυήσεις δεν θα καλύπτουν καταρχήν ποσοστό μεγαλύτερο από το 80% του εκάστοτε ανεξόφλητου υπολοίπου δανείου ή άλλης οικονομικής υποχρέωσης. Εάν μεμονωμένη εγγύηση ή καθεστώς ενισχύσεων περιέχει δάνεια, τα οποία καλύπτονται από εγγύηση του Δημοσίου σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% ανά δάνειο, δε θα καλύπτεται από την παρούσα απόφαση. Η Ελλάδα θα κοινοποιεί τα μέτρα αυτά χωριστά, έτσι ώστε η Επιτροπή να είναι σε θέση τη δεδομένη στιγμή να αξιολογεί την αιτιολόγηση για τις εξαιρέσεις αυτές. (37) Η προτεινόμενη μεθοδολογία δεν θα χρησιμοποιείται σε περίπτωση εγγυήσεων του Δημοσίου υπέρ τραπεζών ή πιστωτικών ιδρυμάτων. Επίσης, δεν θα χρησιμοποιείται υπέρ εταιρειών που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο ή σε Πολυμερείς Μηχανισμούς Διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ), με εξαίρεση τις εγγυήσεις που χορηγούνται για την κάλυψη δανείων για ευρωπαϊκά δημόσια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για επενδυτικούς ή για κοινωνικούς σκοπούς ή τις εγγυήσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις, προκειμένου να εξασφαλισθεί η παροχή υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος Εγγυήσεις με στοιχείο ενίσχυσης (38) Επίσης, η μεθοδολογία θα χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του στοιχείου ενίσχυσης σε μια εγγύηση, κατά περίπτωση. (39) Το στοιχείο της ενίσχυσης θα εκτιμάται ως θεωρητική επιχορήγηση που συνίσταται στη διαφορά μεταξύ, αφενός, της κατάλληλης αγοραίας τιμής της εγγύησης όπως καθορίζεται από την προτεινόμενη μεθοδολογία (δηλ. τη συνολική προμήθεια σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη (16), ενδεχομένως προσαρμοσμένο με το κατώτατο όριο του δείκτη CDS, την πραγματική τιμή CDS και τον μηχανισμό διακυβέρνησης που περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις (22) έως (28)) και, αφετέρου, της προμήθειας εγγύησης που όντως καταβάλλεται. (40) Για να υπολογιστεί το ετήσιο ισοδύναμο επιχορήγησης που προκύπτει, οι ετήσιες θεωρητικές επιχορηγήσεις θα πρέπει να αναχθούν στην παρούσα αξία τους με τη χρησιμοποίηση του ισχύοντος επιτοκίου αναφοράς 15 και στη συνέχεια να προστεθούν για να υπολογιστεί το συνολικό ισοδύναμο επιχορήγησης. (41) Στην περίπτωση εγγύησης διάρκειας μικρότερης του ενός έτους, δεν γίνεται προεξόφληση και το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης (ΑΙΕ) των εγγυήσεων 15 Ως επιτόκιο αναφοράς θα χρησιμοποιείται το βασικό επιτόκιο προσαυξημένο κατά σταθερό περιθώριο 100 μονάδων βάσης, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (ΕΕ C 14 της , σ. 6) 8

9 που παρέχονται από τα καθεστώτα που εφαρμόζουν την κοινοποιηθείσα μεθοδολογία είναι: ΑΙΕ = D * Z * [F G] όπου: D = ποσό του ανεξόφλητου υπολοίπου που καλύπτεται από την εγγύηση, Z = ποσοστό του ανεξόφλητου υπολοίπου D που καλύπτεται από την εγγύηση, F = θεωρητική αγοραία προμήθεια εγγύησης, όπως προκύπτει από τις αιτιολογικές σκέψεις (14) έως (17) και την αιτιολογική σκέψη (25), κατά περίπτωση, G = προμήθεια που καταβάλλεται πραγματικά από τον δικαιούχο για την υπαγωγή του στο καθεστώς εγγυήσεων. (42) Στην περίπτωση εγγύησης διάρκειας άνω των 12 μηνών, οι διαφορές μεταξύ της θεωρητικής αγοραίας προμήθειας και της προμήθειας που καταβάλλεται πραγματικά στο τέλος κάθε περιόδου προεξοφλούνται στην παρούσα αξία τους. Στην περίπτωση αυτή, το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης είναι: ΑΙΕ = Σt=1 M Dt Z (Ft - G t) * (1+i) -t όπου: i = επιτόκιο αναφοράς, σύμφωνα με την ανακοίνωση για τα επιτόκια αναφοράς, Ft = θεωρητική ετήσια αγοραία προμήθεια εγγύησης για το έτος t, όπως προκύπτει από τις αιτιολογικές σκέψεις (14) έως (17), και την αιτιολογική σκέψη (25), κατά περίπτωση, Dt = το ανεξόφλητο υπόλοιπο κατά το έτος t του εγγυημένου δανείου, Gt = ετήσια προμήθεια που καταβάλλεται πραγματικά από τον δικαιούχο για την υπαγωγή του στο καθεστώς εγγυήσεων κατά το έτος t. M = ληκτότητα του δανείου. (43) Τέλος, εάν η διάρκεια της εγγύησης είναι μεγαλύτερη από 12 μήνες, αλλά η πραγματική προμήθεια που απαιτείται για την εγγύηση προκαταβάλλεται από τον αιτούντα ως εφάπαξ ποσό κατά τον χρόνο χορήγησης της εγγύησης, τότε ο τύπος που πρέπει να εφαρμοστεί για τον προσδιορισμό του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης (ΑΙΕ) είναι: (44) ΑΙΕ = Σt=1 M Dt Z Ft * (1+i) -t - Pu όπου οι παράμετροι είναι οι ίδιες με τις παραμέτρους της αιτιολογικής σκέψης (42). (45) Σε περίπτωση κρατικής ενίσχυσης με τη μορφή εγγυήσεων, οι ελληνικές αρχές θα μεριμνήσουν ώστε κάθε χορηγούμενη ενίσχυση να είναι σύμφωνη με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Συγκεκριμένα, ενίσχυση θα χορηγείται με 9

10 βάση τον γενικό κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία ή οποιοδήποτε άλλο κανονισμό απαλλαγής ή απόφαση της Επιτροπής, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις ή κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής. 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (46) Η Επιτροπή οφείλει να αξιολογήσει τη μεθοδολογία υπολογισμού σε σχέση με τις απαιτήσεις της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις, ιδίως τις απαιτήσεις των σημείων 3.2 (σχετικά με τις μεμονωμένες εγγυήσεις), 3.4 (σχετικά με τα καθεστώτα εγγυήσεων), 4.1 και 4.2 (σχετικά με τις μεμονωμένες εγγυήσεις που περιέχουν στοιχείο ενίσχυσης), 4.4 (για καθεστώτα εγγυήσεων που περιέχουν στοιχείο ενίσχυσης), 5 (σχετικά με τα κριτήρια για τη συμβατότητα της κρατικής ενίσχυσης) και 6 (όσον αφορά τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων) Συμφωνία των μεμονωμένων προμηθειών εγγύησης με τα κριτήρια της αγοράς (47) Η Επιτροπή σημειώνει, όπως περιγράφεται στην αιτιολογική σκέψη (34), ότι οι δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες αποκλείονται από τα μέτρα που βασίζονται στην εν λόγω μεθοδολογία υπολογισμού. (48) Καθώς οι εγγυήσεις θα χορηγούνται για καθορισμένο μέγιστο ποσό για συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό μέσο η έκταση της εγγύησης μπορεί να μετρηθεί ορθά κατά τον χρόνο παροχής της, και συνδέεται με συγκεκριμένη οικονομική συναλλαγή. Όπως αναφέρθηκε στην αιτιολογική σκέψη (35), οι εγγυήσεις είναι επίσης περιορισμένες χρονικά. (49) Επιπλέον, όπως επισημάνθηκε στις αιτιολογικές σκέψεις (20) και (36), οι εγγυήσεις δεν θα καλύπτουν πάνω από το 80% του ανεξόφλητου υπολοίπου του δανείου και οι ζημίες θα φέρονται αναλογικά από το Δημόσιο ως εγγυητή και το δανειοδότη, με την ίδια αναλογία ως ορίζεται στη σύμβαση εγγύησης. Ομοίως, τα καθαρά έσοδα από την ανάκτηση οφειλών, τα προερχόμενα από την αναγκαστική είσπραξη χρεών επί εξασφαλίσεων που παρείχε ο δανειολήπτης, πρέπει να μειώνουν αναλογικά και με τον ίδιο τρόπο τις ζημίες που βαρύνουν τον δανειοδότη και το Δημόσιο ως εγγυητή. Εάν ένα καθεστώς ή μια μεμονωμένη εγγύηση προβλέπουν εγγυήσεις του Δημοσίου που υπερβαίνουν το 80% του δανείου, η Ελλάδα προτίθεται να προβαίνει σε χωριστή κοινοποίηση για τα εν λόγω καθεστώτα, έτσι ώστε η Επιτροπή να είναι σε θέση να αξιολογεί σε απόφασή της την αιτιολόγηση για την εξαίρεση αυτή σε ad hoc βάση. (50) Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, σε περίπτωση που για τον δανειολήπτη υπάρχει χρηματιστηριακή τιμή αναφοράς CDS, θα χρησιμοποιείται η εν λόγω αγοραία τιμή αναφοράς, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη (17). (51) Ελλείψει παρατηρήσιμης αγοραίας τιμής η προμήθεια εγγύησης θα καλύπτει μια διοικητική επιβάρυνση, μια αμοιβή κεφαλαίου που θα εξαρτάται από την πιστωτική ποιότητα του δανειολήπτη και μια αμοιβή για τις αναμενόμενες ζημίες, που εξαρτάται από το επίπεδο της εξασφάλισης. (52) Επιπλέον, όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη (15), οι τιμές θα υπόκεινται σε ένα κατώτατο όριο με βάση ένα δείκτη αναφοράς CDS που θα συνδέεται με τη 10

11 βαθμίδα πιστοληπτικής ικανότητας και με τη ληκτότητα συν ή μείον ένα περιθώριο. (53) Η Επιτροπή εξέτασε τις προτεινόμενες συνολικές προμήθειες στην κατηγορία του ποσοστού κάλυψης κατά 30%, όπως διαμορφώθηκαν με βάση τους αντίστοιχους δείκτες και περιθώρια αναφοράς και τις συνέκρινε με τα πιστωτικά περιθώρια για ομόλογα ευρωπαϊκών επιχειρήσεων τον Απρίλιο του 2022, τα οποία θα παρουσίαζαν συγκρίσιμες ζημίες με δεδομένο το ποσοστό αθέτησης και το προφίλ κινδύνου. (54) Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται, για καθεμία από τις διαβαθμίσεις ICAP και τα περιθώρια ληκτότητας της μεθοδολογίας, ποια θα ήταν η προμήθεια εγγύησης βάσει της εν λόγω μεθοδολογίας εάν εφαρμόζονταν οι τρέχουσες παράμετροι της αγοράς (πρώτες τρεις στήλες) και τα διάμεσα πιστωτικά περιθώρια καθώς και τα εύρη πιστωτικού περιθωρίου στην ευρωπαϊκή αγορά εταιρικών ομολόγων. ICAP Equivalent Guarantee Premium for 30% covered Market Credit Spread Median & [Ranges] Rating Moody's up to 5Y 7Y 10Y and up 3Y-5Y 5Y-7Y 7Y-10Y 10Y-20Y AA Aa [0-125] 40[0-125] 59[10-150] 72[15-175] A A [10-200] 67[10-250] 79[10-250] 88[20-275] BB Baa [30-300] 126[30-450] 147[40-325] 130[65-300] B Baa3-Ba [30-400] 162,5[30-500] 190[30-325] 181[50-350] C Ba [ ] 320[ ] 320[ ] 400 D B [ ] 375[ ] 314[ ] 500 E B [ ] 438[ ] 471[ ] N/A F Caa [ ] 578[ ] 528[ ] N/A G Caa [ ] 712[ ] 676[ ] N/A H Below N/A N/A N/A N/A (55) Η Επιτροπή παρατηρεί καταρχάς ότι οι προμήθειες εγγύησης που χρεώνονται για συγκεκριμένο περιθώριο ληκτότητας ή βαθμίδα πιστωτικής ποιότητας παραμένουν σε γενικές γραμμές εντός του εύρους των πιστωτικών περιθωρίων που παρατηρούνται στην αγορά για τη συγκεκριμένη ληκτότητα ή βαθμίδα πιστοληπτικής ικανότητας. (56) Βρίσκονται επίσης κοντά στις διάμεσες τιμές κάθε εγγραφής του πίνακα για τη ληκτότητα και τις κατηγορίες πιστωτικής ποιότητας: τυχόν αποκλίσεις σε μονάδες βάσης από τη διάμεση τιμή είναι μικρές (συνήθως κάτω από 50 μονάδες βάσης ή 0,50%) με εξαίρεση ενδεχομένως τις πολύ βραχυχρόνιες εκθέσεις της κατηγορίας αξιολόγησης D και Ε και τις ιδιαίτερα μακρόχρονες εκθέσεις της κατηγορίας αξιολόγησης D, όταν συγκρίνονται με το διάμεσο πιστωτικό περιθώριο. (57) Ωστόσο, ο περιορισμένος αριθμός σημείων δεδομένων για μεγάλες ληκτότητες σε χαμηλότερες κατηγορίες πιστοληπτικής ικανότητας μπορούν να εξηγήσουν την απόκλιση στις τελευταίες. Στο μέτρο αυτό, η Επιτροπή σημειώνει ότι τα περιθώρια ληκτότητας από δέκα έως είκοσι έτη στις κατηγορίες αξιολόγησης C και D περιέχουν μόνο ένα ομόλογο το καθένα. Κατά μέσο όρο για όλες τις ληκτότητες η απόκλιση στην κατηγορία αξιολόγησης D περιορίζεται στο 0,40%. (58) Επιπλέον, οι ληκτότητες μικρότερης διάρκειας παρουσιάζουν συνήθως μεγαλύτερη διακύμανση των πιστωτικών περιθωρίων εντός της κατηγορίας αξιολόγησής τους, η οποία είναι εντονότερη στις χαμηλότερες κατηγορίες αξιολόγησης. 11

12 (59) Κατά μέσο όρο σε όλες τις κατηγορίες αξιολόγησης και για όλες τις ληκτότητες, οι προμήθειες εγγύησης είναι κατά 0,40% υψηλότερες από το συγκρίσιμο πιστωτικό περιθώριο των ομολόγων, γεγονός που δείχνει ότι το σύστημα τιμολόγησης είναι συντηρητικό σε κάποιο βαθμό. (60) Η Επιτροπή επισημαίνει ότι με βάση τα ανωτέρω το κατώτατο όριο που συνδέεται με τους πιστωτικούς δείκτες οι οποίοι περιγράφονται στην αιτιολογική σκέψη (15) παραπάνω αποτελεί ουσιώδες στοιχείο για τη διασφάλιση της συμφωνίας με τους όρους της αγοράς, καθώς για ορισμένες ληκτότητες ενεργοποιείται για όλες τις βαθμίδες πιστοληπτικής ικανότητας άνω της βαθμίδας F της ICAP. (61) Επιπλέον, η Επιτροπή σημειώνει ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει έναν μηχανισμό διακυβέρνησης που συνδέει το πραγματικό επιτόκιο για το εν μέρει εγγυημένο δάνειο με την προμήθεια εγγύησης, και θα προσαρμόζει την εν λόγω προμήθεια προς τα πάνω, εάν το πραγματικό επιτόκιο συνεπάγεται υψηλότερο πιστωτικό κίνδυνο απ αυτόν που απεικονίζεται στον πίνακα. (62) Έτσι, με τον συγκεκριμένο μηχανισμό εξασφαλίζεται ότι η προμήθεια εγγύησης συμβαδίζει με αυτό που ένας φορέας της αγοράς, και στη συγκεκριμένη περίπτωση τα τραπεζικά ιδρύματα ή οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, θεωρεί κατάλληλο ασφάλιστρο κινδύνου για την έκθεσή του. (63) Η Επιτροπή θεωρεί ότι ο μηχανισμός αυτός είναι απαραίτητος, υπό το πρίσμα της διακύμανσης των πιστωτικών περιθωρίων για τους δανειολήπτες που υποβάλλουν αίτηση για εγγύηση, ακόμη και όταν εξετάζεται ανά κατηγορία αξιολόγησης και ληκτότητα, διότι μετριάζει την εσφαλμένη επιλογή δανειοληπτών. Εάν το σύστημα προσέλκυε δανειολήπτες εντός της εκάστοτε κατηγορίας αξιολόγησης από τους οποίους η αγορά θα απαιτούσε υψηλότερα πιστωτικά περιθώρια σε σχέση με τη διάμεση ή τη μέση τιμή στην κατηγορία τους, τότε χάρη στην προσαρμογή δια του μηχανισμού διακυβέρνησης θα εξασφαλίζεται ότι η προμήθεια εγγύησης συμβαδίζει με τα κριτήρια της αγοράς. (64) Κατά συνέπεια, καθώς η προμήθεια εγγύησης συγκρίνεται τόσο με τους σχετικούς δείκτες για συμβάσεις ασφάλισης πιστωτικού κινδύνου καθώς και με την αντίληψη του κινδύνου από τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η προμήθεια εγγύησης με βάση την παρούσα μεθοδολογία υπολογισμού θα είναι σύμφωνη με τους όρους της αγοράς. (65) Επιπλέον, η Επιτροπή θεωρεί ότι ο τύπος της αιτιολογικής σκέψης (23) είναι κατάλληλος για τον υπολογισμό της τεκμαρτής προμήθειας πιστωτικού κινδύνου του δανειολήπτη ως συνάρτηση του πραγματικού επιτοκίου που χρεώνει η δανείστρια τράπεζα. (66) Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη (25), εάν το τεκμαρτό επιτόκιο CDS είναι υψηλότερο από τη συνολική προμήθεια εγγύησης που προκύπτει με βάση τη μεθοδολογία, τότε το ΓΛΚ είτε θα πείσει τη δανείστρια τράπεζα να προσφέρει χαμηλότερο πραγματικό επιτόκιο (εξαλείφοντας έτσι τυχόν επιλεκτικό πλεονέκτημα για το δανειοδότη) είτε θα αυξήσει τη συνολική προμήθεια στην αξία CDS (Client) που προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο. Στην τελευταία περίπτωση, μπορεί να υποτεθεί ότι ο κίνδυνος του δανειοδότη όπως τον αντιλαμβάνεται η αγορά είναι υψηλότερος από τον κίνδυνο που αποτυπώνουν οι τιμές στον πίνακα της συνολικής προμήθειας, κάτι που κατά συνέπεια 12

13 δικαιολογεί το υψηλό πραγματικό επιτόκιο ως σύμφωνο με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή σε συνθήκες οικονομίας της αγοράς. (67) Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η εφαρμογή της μεθοδολογίας θα μετριάσει επίσης τον κίνδυνο παροχής ενισχύσεων σε ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, όπως αναφέρεται στο σημείο 2.3 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις. (68) Σε περίπτωση απουσίας εξασφαλίσεων που να αποτιμώνται στο 30 %, η Επιτροπή παρατηρεί ότι οι προμήθειες εγγύησης είναι υψηλότερες και αποτυπώνουν κατάλληλα τον υψηλότερο κίνδυνο που συνεπάγεται αυτή η απουσία. Συνάγεται το συμπέρασμα ότι χάρη στην κατάλληλη σύγκριση των προμηθειών με τις συνθήκες στην αγορά στην κατηγορία της κάλυψης κατά 30% οι προμήθειες παραμένουν επαρκώς συντηρητικές για τις υπόλοιπες κατηγορίες. (69) Υπό το πρίσμα των συμπερασμάτων της στις αιτιολογικές σκέψεις (47), (48), (49), (64), (67) και (68) η Επιτροπή συμπεραίνει ότι πληρούνται οι όροι του σημείου 3.2 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις ώστε να αποκλειστεί η παρουσία κρατικής ενίσχυσης, όταν οι προμήθειες εγγύησης για μεμονωμένες ενισχύσεις αποτελούν προϊόν υπολογισμού με βάση τη μεθοδολογία που κοινοποιήθηκε Συμφωνία των παρεχόμενων εγγυήσεων στο πλαίσιο καθεστώτων με τους όρους της αγοράς (70) Η Επιτροπή συμπέρανε ήδη στις αιτιολογικές σκέψεις (47), (48) και (49) ότι τόσο οι μεμονωμένες εγγυήσεις όσο και τα καθεστώτα δεν θα είναι διαθέσιμα για δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, ότι η έκταση των εγγυήσεων μπορεί να μετρηθεί ορθά κατά τη χορήγησή τους και ότι οι εγγυήσεις δεν καλύπτουν πάνω από το 80% του εκάστοτε ανεξόφλητου υπολοίπου ή οικονομικής υποχρέωσης, και ότι τα καθαρά έσοδα από την ανάκτηση οφειλών και οι ζημίες θα φέρονται αναλογικά από το Δημόσιο ως εγγυητή και το δανειοδότη, με την ίδια αναλογία ως ορίζεται στη σύμβαση εγγύησης, σύμφωνα με το σημείο 3.4 στοιχεία α), β) και γ) της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις. (71) Συγκεκριμένα για τα καθεστώτα εγγυήσεων η Επιτροπή πρέπει να αξιολογήσει μια σειρά από πρόσθετες προϋποθέσεις. (72) Πρώτον, η βασική προμήθεια εγγύησης καλύπτει τις αναμενόμενες ζημίες για καθεμία από τις κατηγορίες αξιολόγησης και τους δείκτες κάλυψης βάσει συντηρητικών παραδοχών. (73) Δεύτερον, το καθεστώς προβλέπει την καταβολή ετήσιας επιβάρυνσης ύψους 0,25% για διοικητικές δαπάνες, κάτι που η Επιτροπή θεωρεί λογικό, υπό το πρίσμα της μεθοδολογίας που απευθύνεται σε μεγάλες επιχειρήσεις για μεγαλύτερα ποσά δανείων. (74) Τρίτον, η απόδοση του κεφαλαίου επιτυγχάνεται με την παραδοχή κεφαλαιακής απαίτησης 9,5% και προμήθεια κινδύνου 400 μονάδων βάσης 16 για τις ισχυρότερες κατηγορίες αξιολόγησης και 600 μονάδων βάσης για τις 16 Η κεφαλαιακή απαίτηση 9,5% επί της ονομαστικής έκθεσης (σταθμισμένα ως προς τον κίνδυνο στοιχεία του ενεργητικού) x 4,00% = 0,38% 9,5% * 6,00% = 0,57%. 13

14 ασθενέστερες κατηγορίες αξιολόγησης, κάτι που υπερβαίνει τις ελάχιστες απαιτήσεις που ορίζονται στο σημείο 3.4 στοιχείο στ) της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις. (75) Επιπλέον, η μεθοδολογία προβλέπει ένα κατώτατο όριο που συνδέεται με τις τιμές του δείκτη για συμβόλαια ανταλλαγής κινδύνου αθέτησης κατάλληλης ληκτότητας και με έναν μηχανισμό διακυβέρνησης ο οποίος συνδέει τη συνολική προμήθεια εγγύησης με τον κίνδυνο που αντιλαμβάνονται οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, όπως αποτυπώνεται στο επιτόκιο που χρεώνουν για το δάνειο. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι τα καθεστώτα εγγυήσεων στο πλαίσιο της παρούσας μεθοδολογίας θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, αυτοχρηματοδοτούμενα και θα αποκλείουν επίσης, στο μέτρο του δυνατού, τις ενισχύσεις στο επίπεδο των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, σύμφωνα με τα σημεία 2.3 και 3.4 στοιχείο δ) της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις. (76) Η μεθοδολογία συμμορφώνεται επίσης με τις λοιπές απαιτήσεις του ίδιου σημείου 3.4 στοιχείο δ) όσον αφορά την ανάγκη αξιολόγησης κάθε νέας εγγύησης με βάση όλους τους σχετικούς παράγοντες, στους οποίους περιλαμβάνεται η πιστωτική ποιότητα του δανειολήπτη (βάσει της πιστοληπτικής του βαθμίδας ICAP), το επίπεδο των εξασφαλίσεων (με τρία διαφορετικά επίπεδα του ποσοστού κάλυψης) και η διάρκεια της εγγύησης (με τρία διαφορετικά περιθώρια ληκτότητας σε σχέση με το κατώτατο όριο του δείκτη CDS). (77) Επιπλέον, η Επιτροπή παρατηρεί με ικανοποίηση ότι η διάρκεια της μεθοδολογίας είναι περιορισμένη χρονικά. Οι ελληνικές αρχές θα επανεξετάσουν το καθεστώς σε συνεργασία με την Επιτροπή για να επιφέρουν τροποποιήσεις και βελτιώσεις με βάση την πείρα που θα αποκτήσουν με την πάροδο του χρόνου. Η Επιτροπή σημειώνει επίσης ότι η Ελλάδα δεσμεύτηκε να επαληθεύει τον αυτοχρηματοδοτούμενο χαρακτήρα του καθεστώτος επανεξετάζοντας την καταλληλότητα των προμηθειών τουλάχιστον μια φορά ετησίως, σύμφωνα με το σημείο 3.4 στοιχείο ε) της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις. (78) Τέλος, προσδιορίζοντας σαφώς το πεδίο εφαρμογής και τους όρους βάσει των οποίων χορηγούνται ή συγκρίνονται οι μελλοντικές εγγυήσεις, η μεθοδολογία συμμορφώνεται επίσης με το σημείο 3.4 στοιχείο ζ) της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις. (79) Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η μεθοδολογία, όταν εφαρμόζεται σε καθεστώτα εγγυήσεων, βρίσκεται σε συμφωνία με το σημείο 3.4 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις, ώστε οι προμήθειες εγγύησης στο πλαίσιο καθεστώτων εγγυήσεων που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις της μεθοδολογίας μπορούν να θεωρηθούν απαλλαγμένες από κρατική ενίσχυση Αξιολόγηση των εγγυήσεων με στοιχείο ενίσχυσης (80) Όταν μεμονωμένη εγγύηση ή καθεστώς εγγυήσεων δεν παρέχεται με τους όρους της αγοράς, ιδίως όταν οι κρατικές εγγυήσεις δεν αμείβονται δεόντως, αυτό μπορεί να συνεπάγεται κρατική ενίσχυση. Στην περίπτωση αυτή, το στοιχείο της ενίσχυσης μπορεί να υπολογιστεί με τη χρήση της μεθοδολογίας που κοινοποιήθηκε και θα ισούται κατ αρχήν με τη διαφορά μεταξύ της κατάλληλης αγοραίας τιμής της εγγύησης (όπως υπολογίζεται με βάση την κοινοποιηθείσα μεθοδολογία) και της πραγματικής προμήθειας εγγύησης που καταβλήθηκε. Τα 14

15 ισοδύναμα επιχορήγησης που προκύπτουν θα πρέπει στη συνέχεια να αναχθούν στην παρούσα αξία τους με βάση το επιτόκιο αναφοράς που κοινοποιήθηκε, όπως αναφέρεται στην υποσημείωση 15. (81) Η Επιτροπή παρατηρεί ότι, όπως αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις (39) και (40), η Ελλάδα προτίθεται να χρησιμοποιήσει ακριβώς τη μέθοδο αυτή για να προσδιορίζει τα ποσά των κρατικών ενισχύσεων. Η μεθοδολογία για τον υπολογισμό των ακαθάριστων ισοδυνάμων επιχορήγησης με την αναγωγή στην παρούσα αξία τους ετησίως, όπως περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις (40)- (44), αποτελεί αποδεκτό μέσο συμμόρφωσης με το άρθρο 4 του Kανονισμού για τις ενισχύσεις Ήσσονος Σημασίας. (82) Επιπλέον, ο αποκλεισμός των προβληματικών επιχειρήσεων και η τήρηση των λοιπών προϋποθέσεων του σημείου 3.2 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις διασφαλίζει τη συμμόρφωση με τις προϋποθέσεις του σημείου 4.1 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις στην περίπτωση στοιχείου ενίσχυσης. (83) Εξάλλου, η θεωρητική αγοραία προμήθεια για τις εγγυήσεις, η οποία ισχύει επίσης για τα καθεστώτα, περιλαμβάνει την κάλυψη των συνήθων κινδύνων καθώς και το διοικητικό κόστος και το κόστος κεφαλαίου, όπως φαίνεται στις αιτιολογικές σκέψεις (72)-(74). (84) Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η εφαρμογή της μεθοδολογίας για τον ποσοτικό προσδιορισμό του στοιχείου ενίσχυσης των κρατικών ενισχύσεων είναι σύμφωνη με το σημείο 4 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις. (85) Όπως φαίνεται στην αιτιολογική σκέψη (45), η Ελλάδα δεσμεύτηκε να διασφαλίζει ότι οι χορηγούμενες ενισχύσεις θα είναι συμβατές με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει διασφαλίσει (αιτιολογική σκέψη (35)) ότι η κατάπτωση όλων των εγγυήσεων θα είναι δυνατή μόνο βάσει συγκεκριμένων όρων με τους οποίους θα συνδέεται συμβατικά. (86) Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι η εφαρμογή της μεθοδολογίας είναι σύμφωνη με το σημείο 5 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις Απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων (87) Η Επιτροπή σημειώνει με ικανοποίηση ότι η Ελλάδα δεσμεύτηκε να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων που προβλέπονται στο σημείο 6 της Ανακοίνωσης για τις Εγγυήσεις (αιτιολογική σκέψη (31). 15

16 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μεθοδολογία επιτρέπει την κατάλληλη εκτίμηση κινδύνου των πράξεων που στηρίζονται από το Δημόσιο για τον προσδιορισμό των συνολικών προμηθειών εγγύησης και τον κατάλληλο υπολογισμό του στοιχείου ενίσχυσης σε εγγυήσεις που συνεπάγονται κρατική ενίσχυση. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η μέθοδος υπολογισμού είναι σύμφωνη με την Ανακοίνωση για τις Εγγυήσεις. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε: Οι ενισχύσεις που περιλαμβάνονται σε εγγυήσεις και υπολογίζονται με βάση την εγκεκριμένη μεθοδολογία θα πρέπει, συνεπώς, να θεωρούνται διαφανείς κατά την έννοια του άρθρου 5 παράγραφος 2 στοιχείο γ) σημείο ii) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής («ΓΚΑΚ») και του άρθρου 4 παράγραφος 6 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1407/2013 της Επιτροπής (κανονισμός για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας). Η μεθοδολογία εγκρίνεται για τέσσερα έτη από την ημερομηνία κοινοποίησης της παρούσας απόφασης, δηλαδή έως τις 21 Απριλίου Εάν η παρούσα επιστολή περιέχει εμπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν θα πρέπει να κοινοποιηθούν σε τρίτους, παρακαλείστε όπως ενημερώσετε σχετικά την Επιτροπή εντός δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει σχετικό αιτιολογημένο αίτημα εντός της οριζόμενης προθεσμίας, θα θεωρηθεί ότι συμφωνείτε με την κοινοποίησή της σε τρίτους και με τη δημοσίευση του πλήρους κειμένου της παρούσας απόφασης, στην αυθεντική γλωσσική έκδοση, στον δικτυακό τόπο: Το αίτημά σας πρέπει να αποσταλεί ηλεκτρονικά στην ακόλουθη διεύθυνση: European Commission, Directorate-General Competition State Aid Greffe 1049 Brussels Stateaidgreffe@ec.europa.eu Με τιμή, Για την Επιτροπή Margrethe VESTAGER Εκτελεστική Αντιπρόεδρος 16