Αθήνα, Ελλάδα 01/06/ :20 (ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ)

Transcript

1 1 Αθήνα, Ελλάδα 01/06/ :20 (ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ- Τ ΜΕ ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΤΠ ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΑΠΟΥΤΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ & ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Αθήνα, 1 Ιουνίου 2011 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Οµιλία Υπουργού Χρήστου Παπουτσή στη συνεδρίαση της Επιτροπής Μετανάστευσης & Προσφύγων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συµβουλίου της Ευρώπης Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές, Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα αντιµετωπίζει σοβαρά προβλήµατα από τις ροές των παράνοµων µεταναστών. Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία: Μόνο πέρυσι, το 2010, συνελήφθησαν στη χώρα µας 132 χιλιάδες παράνοµοι µετανάστες, γεγονός το οποίο απαιτεί διαχείριση µε ευαισθησία και υπευθυνότητα. Οι µεταναστευτικές πιέσεις στα εξωτερικά σύνορα, υπερβαίνουν τις δυνατότητες της ελληνικής αστυνοµίας για τα χερσαία σύνορα και της ελληνικής Ακτοφυλακής για τα θαλάσσια σύνορα. Ο αριθµός των παράνοµων µεταναστών είναι κατά πολύ µεγαλύτερος από τις δυνατότητες των κέντρων υποδοχής καθώς και την ικανότητα της Ελλάδας να διεκπεραιώσει αιτήσεις ασύλου ή να οργανώσει τον επαναπατρισµό στις χώρες τους. Οι αλλοδαποί που εισέρχονται παράνοµα στην Ελλάδα, στη µεγάλη τους πλειονότητα έχουν τελικό σκοπό να φτάσουν σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, βλέποντας τη χώρα µας σαν διαµετακοµιστικό κόµβο. Έτσι, βασική τους επιδίωξη είναι να µη συλληφθούν, οργανώνοντας αναπόσπαστοι τα σχέδια φυγής τους στην υπόλοιπη Ευρώπη. Συνήθως κατευθύνονται στην Αθήνα, όπου προσπαθούν να δικτυωθούν και να περάσουν στη υτική Ευρώπη, µε ενδιάµεσους σταθµούς κυρίως την Πάτρα και την Ηγουµενίτσα.

2 2 Η κατάσταση σε πολλές περιοχές της χώρας αλλά κυρίως στην Αθήνα, την Πάτρα και την Ηγουµενίτσα, είναι πολύ δύσκολη και εξαιρετικά βεβαρηµένη. Οι επιπτώσεις στην ελληνική κοινωνία και την οικονοµία µας είναι πολύ µεγάλες. Η παράνοµη µετανάστευση είναι ένα πρόβληµα που πληγώνει την Ελλάδα πολλαπλώς. Η χώρα µας δεν αντέχει άλλο. Η ελληνική κοινωνία έφτασε στα όριά της. Πρόσφατα, οι παράγοντες που επηρεάζουν τη δηµιουργία µεταναστευτικών ροών επιβαρύνθηκαν από την πολιτική αστάθεια των χωρών της Βόρειας Αφρικής, αυξάνοντας δραµατικά τις εισόδους παράνοµων µεταναστών στην Νότια Ευρώπη. Για τον λόγο αυτό ήδη η χώρα µας σε συνεργασία µε τον Οργανισµό για τη ιαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα (Frontex) έχει προβεί σε ανασχεδιασµό της Μικτής Ευρωπαϊκής Επιχείρησης «ΠΟΣΕΙ ΩΝ», µε την επέκταση της ζώνης επιχειρήσεων στη θαλάσσια περιοχή της νοτίου Κρήτης και την ενίσχυση µε περισσότερα εθνικά και κοινοτικά επιχειρησιακά µέσα, προκειµένου να υπάρχει αυξηµένη ετοιµότητα για διαχείριση τυχόν µεταναστευτικών ροών στην περιοχή. Επειδή, σε ποσοστό που ξεπερνάει το 80%, οι αλλοδαποί που εισέρχονται στο ελληνικό έδαφος έχουν ως προορισµό κάποια άλλη Ευρωπαϊκή χώρα, η χώρα µας αντιµετωπίζει πρόβληµα συγκέντρωσης παράνοµων µεταναστών στα δυτικά σύνορά της και ιδιαίτερα σε λιµάνια που συνδέονται ακτοπλοϊκά µε την Ιταλία. Τα λιµάνια της Πάτρας και της Ηγουµενίτσας αποτελούν τις δυο βασικές πύλες εξόδου στην δια θαλάσσης σύνδεση της χώρας µας µε την Ιταλία και κατ επέκταση µε τις υπόλοιπες γειτονικές προς αυτή χώρες της Ε.Ε. Στην Πάτρα και την Ηγουµενίτσα λαµβάνονται καθηµερινά αυξηµένα µέτρα φύλαξης και ελέγχων από τις αρχές της ασφαλείας. Τα τελευταία χρόνια, οι συλλήψεις του Λιµενικού Σώµατος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, για παράνοµη είσοδο στα θαλάσσια σύνορά µας, ξεπέρασαν τα άτοµα, εκ των οποίων περίπου 40% διασώθηκαν από βέβαιο πνιγµό από τα περιπολικά πλοία του. Το γεγονός αυτό καταµαρτυρά το υψηλό αίσθηµα καθήκοντος και ευθύνης του προσωπικού του Λ.Σ. για την εφαρµογή του κώδικα συνόρων Σένγκεν, που επιχειρεί και ενεργεί πάντοτε µε γνώµονα την προστασία της ανθρώπινης ζωής και το σεβασµό των θεµελιωδών και ανθρωπίνων δικαιωµάτων όλων αδιακρίτως των προσώπων.

3 3 Οι αστυνοµικές και λιµενικές αρχές, που φυλάσσουν τα εξωτερικά σύνορα και έρχονται σε πρώτη επαφή µε τους µετανάστες, έχουν λάβει σαφείς οδηγίες και ειδική εκπαίδευση για να ενηµερώνουν όσους δικαιούνται διεθνούς προστασίας για το δικαίωµά τους να υποβάλλουν αίτηµα χορήγησης ασύλου. Βασική επιδίωξη των Αρχών είναι η συστηµατική διεξαγωγή συνεντεύξεων µε τους µετανάστες, ώστε εγκαίρως να εντοπίζονται και να διαχωρίζονται σύµφωνα µε τα κριτήρια του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου. Οι ελληνικές αρχές είναι υποχρεωµένες να ισορροπούν ανάµεσα στο σεβασµό στα ανθρώπινα δικαιώµατα, την αγωνία και την ελπίδα των µεταναστών για µία καλύτερη ζωή, και από την άλλη πλευρά µε τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις προς την ελληνική κοινωνία. Ιδιαίτερα τώρα όταν η ελληνική κοινωνία µάχεται για να υπερβεί µια δυσχερή δηµοσιονοµική συγκυρία δεν αντέχει να καταστεί η χώρα µας κέντρο µακράς παραµονής µεταναστών που έρχονται απ όλο τον κόσµο. Έχω τονίσει πολλές φορές στο Συµβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και δηµοσίως ότι δεν µπορούµε να αποδεχθούµε να γίνει η Ελλάδα η αποθήκη των παράνοµων µεταναστών της Ευρώπης. Στην Ελλάδα θα παραµείνουν µόνο εκείνοι οι µετανάστες που έχουν δικαίωµα διεθνούς προστασίας ή δικαίωµα ασύλου και εκείνοι που έχουν άδειες νόµιµης εργασίας και παραµονής στη χώρα µας. Κανείς άλλος. Όλοι οι υπόλοιποι θα πρέπει να πάρουν καθαρά το µήνυµα. Θα φύγουν από την Ελλάδα, είτε µε εθελοντικό επαναπατρισµό είτε µε απέλαση. Σε αυτήν την κατεύθυνση είµαστε απολύτως αποφασισµένοι. Στο πλαίσιο αυτό η ελληνική κυβέρνηση σε συνεργασία µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαµόρφωσε το Εθνικό Σχέδιο ράσης για τη µεταρρύθµιση του συστήµατος ασύλου και την διαχείριση των µεταναστευτικών ροών. Ο χρονικός ορίζοντας είναι τρία χρόνια και στις αναγκαίες δαπάνες του Εθνικού Προϋπολογισµού προστίθενται και 230 εκατοµµύρια ευρώ ως συµµετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καταβάλλονται από την δηµόσια διοίκηση υπεράνθρωπες προσπάθειες και η πορεία υλοποίησης προχωρά ταχύτατα. ηµιουργήθηκαν οι νέες Υπηρεσίες Ασύλου και της Πρώτης Υποδοχής Μεταναστών και ορίσθηκαν οι ιευθυντές. Προσελήφθησαν διερµηνείς, κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι Γίνονται σεµινάρια για την εκπαίδευση του αστυνοµικού προσωπικού Ανακοινώθηκαν οι χώροι για τη λειτουργία Κέντρων Πρώτης Υποδοχής και

4 4 Κέντρων Κράτησης παράνοµων αλλοδαπών Σύντοµα θα ξεκινήσει η κατασκευή τεχνητού εµποδίου µήκους 12,5 χιλιοµέτρων στα χερσαία σύνορα στον Έβρο για την αντιµετώπιση της παράνοµης µετανάστευσης Έχουν ήδη συσταθεί και λειτουργούν 5 επιτροπές στο Υπ. Προστασίας του Πολίτη που αποφαίνονται επί των εκκρεµουσών αιτήσεων ασύλου (backlog) Υπογράφηκε Επιχειρησιακό σχέδιο µε την EASO, Νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασύλου µέσω του οποίου θα αναπτυχθούν στην Ελλάδα οι Οµάδες Υποστήριξης Ασύλου για να παράσχουν βοήθεια και τεχνογνωσία σε θέµατα ασύλου. Σε διπλωµατικό επίπεδο συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για τις συµφωνίες επανεισδοχής µε τρίτα κράτη. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα υποστηρίζει την ανάγκη προώθησης δεσµευτικών λύσεων δίκαιης κατανοµής ευθυνών µεταξύ των Κ-Μ. Η Ελλάδα υποστήριξε τον Κανονισµό «ουβλίνο ΙΙ» ως προϊόν συµβιβασµού τη συγκεκριµένη χρονική περίοδο που εγκρίθηκε από το Συµβούλιο Υπουργών. Αποδεικνύεται όµως αναποτελεσµατικός και είναι προφανές ότι χρήζει τροποποιήσεων. Θα πρέπει να προχωρήσουµε στην αναθεώρηση του «ουβλίνο ΙΙ» στην κατεύθυνση της προσωρινής αναστολής των µεταφορών µετά από αίτηση του επιβαρυµένου Κ-Μ και της κατάργησης ή, κατ ελάχιστον, της τροποποίησης του κριτηρίου της πρώτης παράνοµης εισόδου. Η διαδικασία τροποποίησης θα είναι χρονοβόρα πλην όµως ήδη υπάρχουν θετικά µηνύµατα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη τοποθετηθεί υπέρ της αναγκαιότητας αναθεώρησης του ουβλίνου ΙΙ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά άµεσες πρωτοβουλίες προς την ίδια κατεύθυνση. Η συζήτηση είναι υψίστης πολιτικής σηµασίας γιατί αφορά το µοντέλο οργάνωσης της ευρωπαϊκής κοινωνίας του µέλλοντος. Η Ελλάδα υποστηρίζει επίσης τη δηµιουργία ενός δεσµευτικού συστήµατος αναλογικής κατανοµής προσφύγων ή ευάλωτων οµάδων (ανεξαρτήτως αναγνώρισης καθεστώτος διεθνούς προστασίας) µε βάση συγκεκριµένα κριτήρια (οικονοµική δυνατότητα και πληθυσµός Κ-Μ). Υποστηρίζουµε, επίσης, την ανάγκη να εξετασθεί η δυνατότητα διεκπεραίωσης αιτηµάτων ασύλου εκτός της Ε.Ε., σε χώρες διέλευσης, σε συνεργασία Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κ-Μ και ιεθνών Οργανισµών µε στόχο την αναλογική κατανοµή δικαιούχων διεθνούς προστασίας εντός της Ένωσης,

5 5 όπως προβλέπεται στο Πρόγραµµα της Στοκχόλµης. Για πολλά χρόνια συζητούµε το θέµα της µετανάστευσης στο επίπεδο της ΕΕ αλλά όταν φτάνει η ώρα των αποφάσεων ένα µαγικό χέρι έρχεται και σταµατά την υλοποίησή τους. Όµως, οι εξελίξεις στην Β. Αφρική καταδεικνύουν την ανάγκη να αναπροσαρµόσει η ΕΕ τη συνολική της προσέγγιση µε τις χώρες της Νότιας Γειτονίας στους τοµείς της µετανάστευσης, της κινητικότητας και της ασφάλειας, κυρίως, αναφορικά µε τη συνολική διαχείριση των µεταναστευτικών ροών. Θα πρέπει να υπάρξει συντονισµός των δράσεων της ΕΕ στις χώρες της περιοχής, οι οποίες θα περιλαµβάνουν ένα ευρύτατο φάσµα πρωτοβουλιών πολιτικής, οικονοµικής και κοινωνικής φύσεως µε στόχο την επίτευξη του καλύτερου δυνατού επιπέδου συνεργασίας σε ό,τι αφορά στη διαχείριση των συνόρων, τη διενέργεια (κοινών) περιπολιών και τις επιχειρήσεις επιστροφών παράνοµων µεταναστών. Τόσο στο Συµβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να επικεντρώσουµε την προσοχή µας στην εξέταση του θέµατος των επιστροφών και επανεισδοχής παράνοµων µεταναστών στις χώρες διέλευσης και καταγωγής τους. Τα θέµατα αυτά, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα για τους νότιους γείτονές µας, και θα πρέπει να διασυνδεθούν µε άλλες πτυχές της µετανάστευσης και της κινητικότητας και φυσικά να ενταχθούν στο γενικότερο πλαίσιο των πολιτικών της Ένωσης. Η Ελληνική Κυβέρνηση συζητά µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Σφαιρική Προσέγγιση της Μετανάστευσης, ως ένα ιδιαιτέρως χρήσιµο εργαλείο στις σχέσεις της ΕΕ µε τρίτες χώρες. Και, µάλιστα, µπορούµε να προχωρήσουµε στην αναθεώρηση των γεωγραφικών προτεραιοτήτων, µετά την αλλαγή του τοπίου στη Β. Αφρική. Υποστηρίζουµε θερµά τον ουσιαστικό διάλογο µε τις χώρες της Ν. Μεσογείου, για τη σύναψη εταιρικών συµπράξεων κινητικότητας µε συγκεκριµένες προϋποθέσεις, µε βάση την αρχή της αιρεσιµότητας (principle of conditionality). Και µάλιστα υποστηρίζουµε ότι αυτή η αρχή θα πρέπει να είναι οριζόντια και να διαπνέει το σύνολο των σχέσεων της ΕΕ µε τις τρίτες χώρες, και όχι µόνο µε τις χώρες Β. Αφρικής. Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι ήρθε η στιγµή να φέρουµε στο προσκήνιο την Ευρωπαϊκή πολιτική για την ανάπτυξη της Μεσογείου, την ευηµερία της περιοχής, την επικράτηση της ειρήνης, την προστασία του περιβάλλοντος. Το γεγονός αυτό θα είναι ζωογόνο για την ΕΕ και βέβαια για όλα τα κράτη

6 6 της Μεσογείου. Θα δηµιουργήσει νέες οικονοµίες, νέες θέσεις απασχόλησης. Θα δηµιουργήσει δυνατότητες για την επί τόπου απορρόφηση των µεταναστών που ζητούν ελπίδα για το παρόν και το µέλλον. Η αλήθεια είναι ότι η πολιτική αυτή γεννήθηκε πριν δύο δεκαετίες, αλλά τώρα ήρθε η ώρα να έρθει ξανά στο προσκήνιο. Είναι µία από τις βασικές πολιτικές του µέλλοντος. Αφορά το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης γιατί η ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά και οι ευρωπαϊκές οικονοµίες έχουν να κερδίσουν πολλά από την οικονοµική ανάπτυξη της Μεσογείου. Η Ελληνική Κυβέρνηση συµµετέχει ενεργά στις προσπάθειες για την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων της Ένωσης. Στην κατεύθυνση αυτή υποστηρίζουµε την ανάγκη να ολοκληρωθεί µέχρι το τέλος του Ιουνίου η αναθεώρηση του ιδρυτικού κανονισµού του Frontex, γεγονός το οποίο θα προσδώσει τον Οργανισµό µεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτερη ανταπόκριση στην αντιµετώπιση κρίσεων. Υποστηρίζουµε τη διεύρυνση των αρµοδιοτήτων του Frontex τόσο στον τοµέα της αποτροπής εισόδου παράνοµων µεταναστών στις Ευρωπαϊκές χώρες αλλά και την άµεση επιστροφή στην πατρίδα τους. Τον ενεργό ρόλο του Frontex στις διαδικασίες επαναπατρισµού. Χωρίς αµφιβολία, απαιτείται αύξηση των διαθέσιµων πόρων του Οργανισµού και µεγαλύτερη συµµετοχή των κρατών µελών στις επιχειρήσεις που συντονίζει ο Frontex. Με την ευκαιρία θέλω να τονίσω για µία ακόµη φορά, τη σηµασία ενίσχυσης των επιχειρήσεων του FRONTEX στην περιοχή της Μεσογείου, και ιδιαιτέρως του ΕΡΜΗ και του ΠΟΣΕΙ ΩΝΑ, όπως άλλωστε έχει αποτυπωθεί και στα Συµπεράσµατα των Ευρωπαϊκών Συµβουλίων 11ης και 24-25ης Μαρτίου. Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, Η Ελλάδα υποστηρίζει κάθε πρόταση που ενισχύει το Schengen και ταυτόχρονα απορρίπτει κάθε σκέψη που ανατρέπει το Κοινοτικό Κεκτηµένο. Το κεκτηµένο Schengen προβλέπει ενδυνάµωση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε, συνεπώς εκεί πρέπει να δοθεί το βάρος για την αντιµετώπιση τυχόν ελλείψεων και όχι στην «τιµωρία» των Κ-Μ που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα. Η δηµιουργία του χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα, η ελεύθερη κυκλοφορία

7 7 των Ευρωπαίων πολιτών στον χώρο Schengen συνιστά µια από τις θεµελιώδεις αρχές της Ε.Ε, αποτελεί το βασικότερο πυλώνα ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού οικοδοµήµατος και θα πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλµού. Προτάσεις περί µηχανισµών αναστολής της συµµετοχής σε συγκεκριµένους τοµείς και επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα µεταλλάσσουν ουσιωδώς το όλο οικοδόµηµα του κεκτηµένου Schengen και του κοινοτικού κεκτηµένου. Επαναφορά των ελέγχων θα µπορούσε να θεωρηθεί νοητή µόνο ως εξαίρεση, για λόγους δηµόσιας τάξης και εσωτερικής ασφάλειας, όπως προβλέπεται ήδη στην ισχύουσα νοµοθεσία. Η ύπαρξη παρανόµων µεταναστών δεν συνιστά όµως αυτοµάτως κίνδυνο για την εσωτερική ασφάλεια ενός Κ-Μ. Πιστεύουµε ότι θα πρέπει να δοθεί λύση στο ζήτηµα των υπηκόων τρίτων χωρών, οι οποίοι διαµένουν παράνοµα στα Κ-Μ, αλλά η αποµάκρυνση των οποίων δεν είναι εφικτή για τεχνικούς ή άλλους λόγους. Τέλος στα πλαίσια της συζήτησης για τη δέσµη των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να διαµορφωθεί µια συντονισµένη πολιτική επαναπατρισµού καθώς και η άµεση προώθηση και ουσιαστική εφαρµογή των συµφωνιών επανεισδοχής. Ιδιαίτερα για την περιοχή µας είναι ζωτικής σηµασίας να τεθεί σε εφαρµογή η Συµφωνία Επανεισδοχής ΕΕ - Τουρκίας, η οποία θα αποτελέσει καταλυτικό εργαλείο στην καταπολέµηση της παράνοµης µετανάστευσης. Σε αυτή την κατεύθυνση, η Ελληνική Κυβέρνηση υποστηρίζει την έναρξη ενός ουσιαστικού διαλόγου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής µε την Τουρκία για την σταδιακή κατάργηση των θεωρήσεων ( Visas ). Ένα θέµα το οποίο τίθεται µε επιµονή από την τουρκική πλευρά. Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές, Με τις απόψεις αυτές θέλω να σας καλωσορίσω για µια ακόµη φορά στην Ελλάδα και να ευχηθώ επιτυχείς και ουσιαστικές συζητήσεις στις εργασίες της Επιτροπής σας. Επίσης θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι το θέµα των συζητήσεων της Επιτροπής σας θα αποτελέσει βασικό πυλώνα για την ενίσχυση των δικών µας θέσεων και προτάσεων καθώς το ζήτηµα της µετανάστευσης, της παράνοµης µετανάστευσης, αποτελεί υψίστη προτεραιότητα και θέµα εθνικής σηµασίας για εµάς.

8 8