Διεθνείς δράσεις για την ορθή διαχείριση των χημικών προϊόντων για την προστασία του περιβάλλοντος

Transcript

1 Διεθνείς δράσεις για την ορθή διαχείριση των χημικών προϊόντων για την προστασία του περιβάλλοντος Διεύθυνση Ενεργειακών, Βιομηχανικών και Χημικών Προϊόντων ΓΧΚ Δρ. Χ. Νακοπούλου

2 Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών Ιούνιος 1972 Ιδρύεται το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών ( United Nations Environment Programme, UNEP): συντονίζει τις περιβαλλοντικές δραστηριότητες των Ηνωμένων Εθνών βοηθά τις αναπτυσσόμενες χώρες να υιοθετήσουν ισχυρές περιβαλλοντολογικές πολιτικές και ενισχύει την αειφόρο Ανάπτυξη μέσω ισχυρών περιβαλλοντολογικών πρακτικών.

3 v Η κατανάλωση των χημικών ουσιών από όλες τις βιομηχανίες και v η εξάρτηση της σύγχρονης κοινωνίας από τα χημικά προϊόντα για σχεδόν όλες τις διαδικασίες παραγωγής καθιστούν την παραγωγή χημικών προϊόντων έναν από τους σημαντικότερους και πιο παγκοσμιοποιημένους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας. Η παγκόσμια παραγωγή χημικών προϊόντων έχει αυξηθεί από το 1 εκατομμύριο τόνους το 1930 σε πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια τόνους σήμερα.

4 Η αναγνώριση του ουσιαστικού οικονομικού ρόλου των χημικών ουσιών και η συμβολή τους στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου πρέπει να εξισορροπείται με την αναγνώριση των πιθανών δαπανών: vμεγάλη κατανάλωση νερού και ενέργειας από τη χημική βιομηχανία vπιθανές αρνητικές επιπτώσεις των χημικών ουσιών στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Η ποικιλομορφία και η δυνητική σοβαρότητα αυτών των επιπτώσεων καθιστά την ορθή διαχείριση χημικών βασικό διατομεακό ζήτημα για την αειφόρο ανάπτυξη.

5 UNEP United Nations Environment Programme Στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Διαχείριση των Χημικών Ουσιών (International Conference on Chemicals Management ICCM) 6 Φεβρουαρίου 2006 στο Ντουμπάι, SAICM : the Strategic Approach to International Chemicals Management (SAICM): Στρατηγική Προσέγγιση για την Διεθνή Διαχείριση των Χημικών Ένα πλαίσιο πολιτικής για την προώθηση της χρηστής διαχείρισης των χημικών Το SAICM αναπτύχθηκε από μια πολυμερή και πολυτομεακή Προπαρασκευαστική Επιτροπή και υποστηρίζει την επίτευξη του στόχου που συμφωνήθηκε κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη του Γιοχάνεσμπουργκ το 2002 για την Αειφόρο Ανάπτυξη ως μέρος του Προγράμματος Εφαρμογής του Γιοχάνεσμπουργκ (Plant of Iplementation). «Στόχος 2020» Από το έτος 2020, οι χημικές ουσίες παράγονται και χρησιμοποιούνται με τρόπους που ελαχιστοποιούν σημαντική δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.

6 Σχέδιο Υλοποίησης του Γιοχάνεσμπουργκ Πρόγραμμα εφαρμογής του Γιοχάνεσμπουργκ : βασική πολιτική δέσμευση που διέπει την Συνολική Στρατηγική Πολιτική της Στρατηγικής Προσέγγισης(Overarching Policy of Strategic Approach). Στο σχέδιο, συμφωνήθηκε ότι : οι κυβερνήσεις, oι σχετικoί διεθνείς οργανισμοί, ο ιδιωτικός τομέας και όλες οι μεγάλες ομάδες Πρέπει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην Αλλαγή των μη βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης και παραγωγής Αυτό θα περιλαμβάνει τις δράσεις σε όλα τα επίπεδα που ορίζονται στην παράγραφο 23 του σχεδίου

7 Παράγραφος 23 του Σχεδίου Υλοποίησης του Γιοχάνεσμπουργκ «23. Ανανεώστε τη δέσμευση, (Ατζέντα 21), για την ορθή διαχείριση των χημικών προϊόντων σε όλο τον κύκλο ζωής τους και των επικίνδυνων αποβλήτων ü για την αειφόρο ανάπτυξη, ü για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και ü για την προστασία του περιβάλλοντος, «Στόχος 2020» v με διαφανείς διαδικασίες αξιολόγησης των κινδύνων με βάση την επιστήμη και v τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της προφύλαξης, όπως ορίζεται στο αρχή 15 της Διακήρυξης του Ρίο για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, και υποστηρίζοντας τις αναπτυσσόμενες χώρες για την ενίσχυση της ικανότητάς τους για την ορθή διαχείριση των χημικών και επικίνδυνων αποβλήτων με την παροχή τεχνικής και οικονομικής βοήθειας».

8 Διεθνή Εργαλεία «(Α) Η προώθηση της επικύρωσης και η εφαρμογή των σχετικών διεθνών εργαλείων για τις χημικές ουσίες και τα επικίνδυνα απόβλητα, όπως : v Σύμβαση του Ρότερνταμ για συναίνεση μετά από ενημέρωση για ορισμένα επικίνδυνα χημικά προϊόντα και φυτοφάρμακα στο διεθνές εμπόριο, έτσι ώστε να μπορέσει να τεθεί σε ισχύ από το v Παγκόσμιο Εναρμονισμένο Σύστημα (GHS Global Harmonised System) για την ταξινόμηση και την επισήμανση των χημικών το συντομότερο δυνατό, με σκοπό να τεθεί το σύστημα σε πλήρη λειτουργία μέχρι το v Σύμβαση της Στοκχόλμης (POPs Persistent Orrganic Pollutants) για τους Έμμονους Οργανικούς Ρύπους, ώστε να μπορέσει να τεθεί σε ισχύ από το 2004, και να ενθαρρύνουν και να βελτιώσουν τον συντονισμό, καθώς και τη στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών κατά την εφαρμογή τους

9 Διεθνή Εργαλεία (συνέχεια) vσύμβαση της Βασιλείας για τον έλεγχο των διασυνοριακών κινήσεων επικίνδυνων αποβλήτων και της διάθεσής τους. vεθνικά μητρώα ρυπαντών vεπανεξέταση των μελετών, όπως το «Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον παγκόσμια εκτίμηση του υδραργύρου και των ενώσεών του».

10 SAICM Ταυτοποιημένα αναδυόμενα θέματα (Emerging Policy Issues) Μία από τις λειτουργίες της Διεθνούς Διάσκεψης για τη Διαχείριση των Χημικών Ουσιών (ICCM), όπως αυτές καθορίζονται στη στρατηγική προσέγγισης για τη διαχείριση Χημικών SAICM Ευρύτερης Πολιτικής (παράγραφος 24.j) είναι η έκκληση για κατάλληλη δράση για «επίκαιρα πολιτικά θέματα» που προκύπτουν και να σφυρηλατήσει συναίνεση σχετικά με τις προτεραιότητες για δράση συνεργασίας.

11 SAICM Ταυτοποιημένα αναδυόμενα θέματα Μέχρι τώρα ψηφίσματα έχουν εγκριθεί σχετικά με τα ακόλουθα θέματα: Μόλυβδος στα χρώματα Χημικές ουσίες σε προϊόντα (CiP) Επικίνδυνες ουσίες στο πλαίσιο του κύκλου ζωής των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών προϊόντων Νανοτεχνολογία και κατασκευαζόμενα νανοϋλικά Ενδοκρινείς διαταράκτες Χημικά που παραμένουν στο περιβάλλον Υπερφθοριωμένα χημικά και η μετάβαση προς ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις Εξαιρετικά Επικίνδυνα φυτοφάρμακα (HHPs)

12 CiP Chemicals in Products To πρόγραμμα (CIP Project) «χημικές ουσίες σε προϊόντα» είναι: Mια συνεχής δραστηριότητα στο πλαίσιο του UNEP σχετικά με την πολιτική και τις πρακτικές πτυχές της πρόσβασης σε πληροφορίες σχετικά με τις χημικές ουσίες που περιέχονται σε προϊόντα καθημερινής χρήσης. Κατηγορίες προϊόντων προτεραιότητας : ηλεκτρονικά, παιχνίδια, δομικά υλικά και κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Το ICCM3 ( ) ενέκρινε τις προτεινόμενες ενέργειες και ζήτησε από το UNEP να οδηγήσει την επόμενη φάση των εργασιών. Η ανάπτυξη ενός εθελοντικού προγράμματος CIP με «σκοπό τη διευκόλυνση και την καθοδήγηση της παροχής και της διαθεσιμότητας, καθώς και πρόσβαση σε σχετικές πληροφορίες σχετικά με τις χημικές ουσίες στα προϊόντα - καθ 'όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των προϊόντων -, σε όλες τις ομάδες ενδιαφερομένων», ώστε να μπορούν να διαχειριστούν σωστά τα εν λόγω προϊόντα και τις χημικές ουσίες σε αυτά.

13 CiP Chemicals in Products Η πρώτη φάση του έργου CiP ( ) με επίκεντρο την αξιολόγηση της κατάστασης σε παγκόσμιο επίπεδο και στην ανάπτυξη συστάσεων για τη γεφύρωση των κενών στην πρόσβαση και ανταλλαγή πληροφοριών. Η τρέχουσα φάση του προγράμματος ( ) επικεντρώνεται στην ανάπτυξη ενός μέσου που θα βοηθήσει στη γεφύρωση των κενών αυτών. Αυτό είναι το CiP Programme, μια διακριτή παραγωγή του CiP Project και ένα το οποίο θα προταθεί στο ICCM4 ( , Κίνα).

14 Η Διεύθυνση Ενεργειακών, Βιομηχανικών και Χημικών Προϊόντων του Γενικού Χημείου του Κράτους SAICM Σημείο Επαφής για την Eλλάδα PIC Εθνική Αρμόδια Αρχή

15 Διάσκεψη Κορυφής για την αειφόρο ανάπτυξη του RIO+20 (20-22 Ιουνίου 2012), είκοσι χρόνια μετά τη Διάσκεψη του 1992 v Τα Κ-Μ των Ηνωμένων Εθνών επαναβεβαίωσαν την δέσμευσή τους για επίτευξη του «στόχου 2020» για την ορθή διαχείριση των χημικών καθ όλη την διάρκεια του κύκλου ζωής τους, με τρόπο που να οδηγεί στην ελαχιστοποίηση των σημαντικών αρνητικών επιπτώσεών τους στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. v To Ρίο+20 αυτοχαρακτηρίστηκε ως «η πιο συμμετοχική Διάσκεψη στην ιστορία» v Στη Διάσκεψη συζητήθηκε πρόταση για γενική υιοθέτηση των Στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals) (UNCSD, 2012), προκειμένου να υπάρχει καλύτερη παρακολούθηση της εφαρμογής των στρατηγικών για τη «βιώσιμη ανάπτυξη».

16 Διεθνής Σύσκεψη των Μερών για τις Συμβάσεις της Στοκχόλμης (Σύμβαση POPs), της Βασιλείας και του Ρότερνταμ (Σύμβαση PIC), Γενεύη, 4-15 Μαΐου 2015* Σύμβασης της Βασιλείας: εγκρίθηκαν τεχνικές προδιαγραφές για περιβαλλοντικά φιλική διαχείριση διαφόρων επικίνδυνων αποβλήτων π.χ. των PFOS, του Υδραργύρου και των ηλεκτρονικών αποβλήτων συμφωνία με τον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας σχετικά με το θέμα των αποβλήτων των πλοίων Σύμβασης της Στοκχόλμης: συμφωνήθηκε η ένταξη στα Παραρτήματα Α και C της Σύμβασης των χημικών ουσιών Polychlorinated Napthalenes και Hexabromobutadiene. *Πηγές Πληροφόρησης : 1.Σχετικό Έγγραφο του ΥΠΕΞ 2. Εθνική Εκπρόσωπος της Κύπρου κ. Τ. Κυπριανίδου την οποία θερμά ευχαριστούμε.

17 Διεθνής Σύσκεψη των Μερών για τις Συμβάσεις της Στοκχόλμης (Σύμβαση POPs), της Βασιλείας και του Ρότερνταμ (Σύμβαση PIC), Γενεύη, 4-15 Μαΐου 2015 Σύμβαση του Ρότερνταμ: v Συμφωνήθηκε η ένταξη της χημικής ουσίας Μεθαμιντοφός (methamidophos) στο Παράρτημα ΙΙΙ της Σύμβασης. v Απέτυχε για άλλη μια φορά η προσπάθεια για ένταξη του Χρυσοτίλη Αμιάντου στο Παράρτημα ΙΙΙ της Σύμβασης. v Έντονη αντίδραση από ορισμένες χώρες παραγωγούς αλλά και από χώρες στις οποίες, λόγω φτηνού κόστους συνεχίζει να χρησιμοποιείται ο αμίαντος (π.χ. Ινδία). v Δεν υπήρξε συμφωνία για την ένταξη των φυτοπροστατευτικών του Φενθίου και του Διχλωριούχου Παρακουάτ.

18 Διεθνής Σύσκεψη των Μερών για τις Συμβάσεις της Στοκχόλμης (Σύμβαση POPs), της Βασιλείας και του Ρότερνταμ (Σύμβαση PIC), Γενεύη, 4-15 Μαΐου 2015 Σύμβαση του Ρότερνταμ v Συμφωνήθηκε η περαιτέρω προώθηση των διεθνών συνεργασιών και ειδικά η συνεργασία με τη SAICM και η συμμετοχή στην τέταρτη σχετική διεθνή Συνάντηση ICCM4. v καθώς και η συνεργασία με τη Γραμματεία της Σύμβασης της Μιναμάτα για τον Υδράργυρο. v Συμφωνήθηκε η δημιουργία μηχανισμού για καλύτερο έλεγχο της μη συμμόρφωσης. Στο πλαίσιο αυτό θα συσταθεί ειδική ομάδα που θα συνεδριάζει τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο και θα εξετάζει θέματα μη συμμόρφωσης. v Συμφωνήθηκε ότι η επόμενη Συνάντηση των Μερών των τριών Συμβάσεων θα γίνει στη Γενεύη από

19 ευχαριστώ για την προσοχή σας!