Οικονομικές & Επιχειρηματικές Ειδήσεις από την Γερμανία

Transcript

1 Οικονομικές & Επιχειρηματικές Ειδήσεις από την Γερμανία Σε βαθειά ύφεση η γερμανική οικονομία Πρεσβεία της Ελλάδος στο Βερολίνο Γραφείο Οικονομ. & Εμπορ. Υποθέσεων Mάϊος 2009 Συνεισφορά κειμένων: Γραφείο Ο.Ε.Υ. Μονάχου Γραφείο Ο.Ε.Υ. Ντύσσελντορφ Περιεχόμενα: Διακόπτει την λειτουργία 2 Πτώση των τιμών γαλακτοκομικών Η κρίση πλήττει την βιομηχανία Εξαγορές και συγχωνεύσεις στην χημική βιομηχανία Καλή εκκίνηση εφέτος των εξαγωγών ελληνικών σπαραγγιών Αλλαγές στο λιανικό εμπόριο Απολογισμός διεθνών εκθέσεων Προσεχείς διεθνείς εκθέσεις Σε αναθεώρηση των προβλέψεών της ως προς την εξέλιξη των μεγεθών της γερμανικής οικονομίας προχώρησε η κυβέρνηση, όπως αναμενόταν. Εκτιμά ότι η συρρίκνωση του ΑΕΠ το 2009 θα ανέλθει σε 6%, ευθυγραμμιζόμενη πλήρως με τις προβλέψεις των κυριωτέρων οικονομικών ινστιτούτων της χώρας οι οποίες ανακοινώθηκαν νωρίτερα. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις προβλέψεις τόσο των ινστιτούτων, όσο και του ΔΝΤ που προβλέπουν διατήρηση της ύφεσης και το 2010, η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα υπάρξει άνοδος κατά 0,5%. Κατά την περίοδο , οι ειδικοί της κυβέρνησης προβλέπουν αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,9%, ενώ η πρόβλεψη των ινστιτούτων είναι πιο αισιόδοξη με 2,3%. Ο πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί το 2009 σε 0,3%. Εκφράζονται φόβοι για έναρξη περιόδου αποπληθωρισμού, κάτι το -6,0% -5,6% -6,0% Eξέλιξη ανεργίας στην Γερμανία 11,1 10,3 σε εκ. άτομα 4,85% ως ποσοστό % 8,7 Εκτιμήσεις για την εξέλιξη του γερμανικού ΑΕΠ Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση -1,0% Διεθνές Νομισματικό Ταμείο οποίο ήδη συμβαίνει π.χ. με τις τιμές των τροφίμων και ποτών. Ταυτοχρόνως, ο Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε ότι το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού, θα ανέλθει σε 80 δισ., έναντι του στόχου των 8 δισ. πριν εκδηλωθεί η κρίση. Επομένως, το έλλειμμα ως ποσοστό επί του ΑΕΠ θα ξεπεράσει αρκετά το έως σήμερα προβλεπόμενο 3,7%. Η αύξηση του ελλείμματος οφείλεται κυρίως στην μείωση των φορολογικών εσόδων, στο μεγάλο κόστος των κυβερνητικών μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης, στο κόστος στήριξης από 7,5 8,6* 3,95% 3,7% 3,3% 3,7%* Ερευνητικά Ινστιτούτα * εκτίμηση 4,7%* ,8* -0,5% 0,5% την κυβέρνηση του εισοδήματος των εργαζομένων των οποίων η απασχόληση μετατρέπεται από πλήρης σε μερική, και στην μείωση των εσόδων από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης εργαζομένων και εργοδοτών λόγω της αυξανόμενης ανεργίας. Σημαντικές είναι οι επιπτώσεις της κρίσης στην εξέλιξη της ανεργίας. Το 2009 ο αριθμός των ανέργων θα ανέλθει σε 3,7 εκ. άτομα και το 2010 σε 4,7 εκ. άτομα, από 3,23 εκ. άτομα το 2008 (μέσες τιμές έτους). Οι άνεργοι αναμένεται να ξεπεράσουν τα 4 εκ. άτομα το φθινόπωρο του 2009, ενώ στα τέλη του 2010 ο αριθμός τους θα πλησιάσει τα 5 εκ. άτομα. Οι ειδικοί πάντως θεωρούν ότι η οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει από τα μέσα του Επίσης, εκτιμούν ότι η γερμανική οικονομία θα επανέλθει στο επίπεδο του 2008 το 2013, άρα θα απαιτηθεί μία πενταετία.

2 Διακόπτει την λειτουργία της η CMA Σε διακοπή λειτουργίας οδηγείται η Εταιρεία Κεντρικής Προώθησης της Αγροτικής Οικονομίας, η γνωστή CMA, ύστερα από απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο και έκρινε ως αντισυνταγματικές τις υποχρεωτικές εισφορές των εταιρειών για την χρηματοδότησή της. Η CMA ήταν υπεύθυνη για την προώθηση των γερμανικών τροφίμων και αγροτικών προϊόντων ktz στις αγορές του εξωτερικού αλλά και στην εσωτερική αγορά. Η CMA διεξήγαγε γνωστές εκστρατείες προώθησης γερμανικών τροφίμων στο εξωτερικό, ιδίως αλλαντικών της Βαυαρίας. Εντός της Γερμανίας, υλοποίησε διάφορα προγράμματα αύξησης των πωλήσεων συγκεκριμένων προϊόντων, όπως του γάλακτος, πρόγραμμα για το οποίο δανείσθηκε αρκετά στοιχεία από αντίστοιχη αμερικανική εκστρατεία που είχε προηγηθεί. Η CMA ιδρύθηκε το 1970, έχει την νομική μορφή της GmbH (αντίστοιχη με την ελληνική ΕΠΕ) και μέλη της είναι 41 Σύνδεσμοι εταιρειών από τον χώρο της αγροτικής παραγωγής και των τροφίμων. Απασχολεί περί τα 150 άτομα και διατηρεί Γραφεία σε 13 χώρες. Οι πηγές χρηματοδότησής της είναι οι εξής: α) οι υποχρεωτικές εισφορές των εταιρειών, σε ποσοστό 0,4% επί των πωλήσεών τους, β) έσοδα από συνεργασίες με τρίτους, όπως π.χ. Η διοργάνωση εκδηλώσεων και η συμμετοχή σε εκθέσεις, γ) πόροι του κρατικού προϋπολογισμού. Το 2002 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση, βάση της οποίας η CMA έπρεπε να στοχεύει στην προώθηση των ευρωπαϊκών τροφίμων και όχι μόνον των γερμανικών. Η εφαρμογή της απόφασης αποδείχθηκε δύσκολη. H οριστική παύση λειτουργίας της CMA κάνει επιτακτική την ανάγκη της εξεύρεσης ενός νέου σχήματος προώθησης των γερμανικών αγροτικών εξαγωγών. Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο ομοσπονδιακό Υπουργείο Γεωργίας με τους κλαδικούς Συνδέσμους, υπήρξε συμφωνία ως προς την ανάγκη δημιουργίας μίας νέας εταιρείας, που πιθανώς θα ονομασθεί German Food. Αν και ιδιωτική θα χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό και τους κλαδικούς Συνδέσμους. Το Υπουργείο εκτιμά ότι απαιτούνται 6,3 εκ. έως 9,5 εκ. ετησίως, τα οποία όμως ακόμη δεν έχουν εξασφαλισθεί από το Υπουργείο Οικονομικών. Στο μεταξύ θεωρεί ότι για τον συντονισμό των εξαγωγικών δράσεων των Συνδέσμων απαιτείται η λειτουργία μίας ολιγομελούς ομάδας έως 5 ατόμων. Ο Υφυπουργός Γεωργίας κρίνει απολύτως απαραίτητη την ύπαρξη αυτών των οργάνων. Οριστικές αποφάσεις δεν αναμένεται να ληφθούν πριν από το τέλος Μαίου. Παράλληλα, το Υπουργείο θα ήθελε να αυξήσει τις θέσεις αγροτικών ακολούθων στις Γερμανικές Πρεσβείες, χωρίς όμως να διευκρινίζει σε ποιές χώρες θα γίνουν τοποθετήσεις. Πτώση των τιμών γαλακτοκομικών προϊόντων Συνεχίζεται η καθοδική πορεία των τιμών που εισπράττουν οι γερμανοί κτηνοτρόφοι για το γάλα που διοχετεύουν στην αγορά. Η τιμή του λίτρου στην Β.Ρηνανία-Βεστφαλία ανέρχεται σε περίπου 0,25 / λίτρο, ενώ στην βόρεια Γερμανία κινείται ήδη προς το επίπεδο του 1 / λίτρο. Προ τριμήνου οι παραγωγοί είχαν π ρ ο χ ω ρ ή σ ε ι σ ε μ ε γ ά λ ε ς κινητοποιήσεις διαμαρτυρόμενοι για τις χαμηλές τιμές διάθεσης. Οι διάφοροι εμπλεκόμενοι τότε υποσχέθηκαν καλύτερες τιμές, ενώ ορισμένες αλυσσίδες δήλωσαν ότι θα αυξήσουν την τιμή λιανικής, ώστε να καταβάλλονται υψηλότερες τιμές στους παραγωγούς. Από τότε οι τιμές παραγωγού έχουν υποχωρήσει κατά 30%. Αιτία είναι κυρίως η υπερβάλλουσα προσφορά. Ωστόσο, η παραγωγή διατηρείται στα ίδια επίπεδα παρά την πτώση των τιμών. Ως αποτέλεσμα αυτού, έχει αρχίσει πάλι να δημιουργείται απόθεμα βουτύρου, καθώς οι κτηνοτροφικές μονάδες προτιμούν αντί να πωλήσουν το γάλα σε τιμή κάτω του κόστους να το μετατρέψουν σε βούτυρο και να το καταψύξουν. Το βούτυρο μπορεί να διατηρηθεί επί χρόνια στην κατάψυξη. Οι τιμές του γάλακτος, της κρέμας γάλακτος και του τυριού μειώνονται σταθερά. Από την πτώση των τιμών ωφελούνται, κυρίως, οι καταναλωτές. Ένα λίτρο φρέσκου γάλακτος στην λιανική κοστίζει από 0,55 έως 1,10. Η αλυσσίδα Aldi ανακοίνωσε ότι θα πωλεί το 1 λίτρο πλήρους γάλακτος προς 0,48 και το άπαχο προς 0,42. Mάϊος

3 Σημαντική επιδείνωση εμφανίζει σειρά κλάδων της οικονομίας λόγω της κρίσης. Οι γερμανικές εξαγωγές παρουσιάζουν κάμψη ωθώντας στην ύφεση το σύνολο της οικονομίας. Τον Φεβρουάριο σημειώθηκε μείωση κατά 23,1% εν συγκρίσει με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα, η μεγαλύτερη πτώση από το Οι εισαγωγές μειώθηκαν αντιστοίχως κατά 16,4%, η μεγαλύτερη πτώση από το Η πτώση οφείλεται όχι μόνον στις μειωμένες παραγγελίες από το εξωτερικό αλλά και στις δυσχέρειες χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα. Πέραν αυτού επιδεινώθηκαν, επίσης, οι συνθήκες ασφάλισης των γερμανικών εξαγωγών. Έντονα ύφεση αντιμετωπίζει ο κλάδος κατασκευής μηχανολογικού εξοπλισμού. Ο κλαδικός Σύνδεσμος εκτιμά ότι τον Φεβρουάριο η παραγωγή μειώθηκε κατά 15% έως 20% έναντι αρχικής πρόβλεψης για 7%. Οι παραγγελίες εμφανίζουν ακόμη δυσμενέστερη εικόνα. Τον Φεβρουάριο η πτώση νέων Η κρίση πλήττει την βιομηχανία +9,0 Εξέλιξη γερμανικών εξαγωγών μεταβολή % ως προς ανίστοιχο περυσινό μήνα, Πηγή: DESTATIS 0,0 +14,1 +8,1-2,5 +1,1 παραγγελιών ανήλθε σε 49%. -12, Η κάμψη των παραγγελιών ωστόσο παρουσιάζεται δεν πλήττει ομοιόμορφα όλους τους κλάδους. Ενώ οι κατασκευαστές ανελκυστήρων, κυλιόμενων σκάλων, εξαρτημάτων μέτρησης, κ.τ.λ. αντιμετωπίζουν μείωση κατά 20%, οι κατασκευαστές μηχανολογικού εξοπλισμού επεξεργασίας ξύλου, χυτηρίων και κυλινδρόμυλων αντιμετωπίζουν μείωση της τάξης του 70%. Δεδομένης της μεγάλης σημασίας του τομέα αυτός για την γερμανική οικονομία, διακυβεύονται πολλές χιλιάδες θέσεις εργασίας, πολλές από τις οποίες έχουν προς το παρόν μεταταπεί σε μερικής απασχόλησης. Δυσκολίες αντιμετωπίζει και ο κλάδος ηλιακών κυψελών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενεργείας. Ο τομέας τα τελευταία χρόνια γνώρισε μεγάλη άνθηση βοηθούμενος από την περιβαλλοντική ευαισθησία των Γερμανών, την νομοθεσία που διευκολύνει την παραγωγή ρεύματος από ιδιώτες και την αυξημένη ζήτηση παγκοσμίως. Ωστόσο, η πτώση της διεθνούς ζήτησης λόγω αφ ενός της οικονομικής κρίσης και αφ ετέρου της πτώσης των τιμών του πετρελαίου σε συνδυασμό με την έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης, προκαλούν σοβαρά προβλήματα στις εταιρείες. Η μειωμένη ζήτηση έχει ήδη οδηγήσει σε πτώση των τιμών των προϊόντων. -23,1 Ιαν Φεβρ Μάρ Απρ Μάϊ Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπτ Οκτ Νοέ Δεκ Ιαν Φεβρ Παγκοσμίως υπάρχουν περί τους 150 παραγωγούς τέτοιων συστημάτων, με την Γερμανία να συγκεντρώνει σημαντικό αριθμό εταιρειών. Οι ειδικοί αναμένουν συρρίκωνση του αριθμού των εταιρειών και μείωση της υπερβάλλουσας δυναμικότητας, τάση που αναμενόταν αλλά θα επιταχυνθεί από την κρίση. Εξαγορές και συγχωνεύσεις στην χημική βιομηχανία Η χημική βιομηχανία αποτελεί έναν κλάδο της γερμανικής οικονομίας που εθίγη ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση. Πτώση της ζήτησης για τα προϊόντα τους και πτώση των κερδών τους κατά περίπου 30-40% υπέστησαν οι περισσότερες εταιρείες του κλάδου το 2008, με μόνη εξαίρεση τις εταιρείες εκείνες, των οποίων τα προϊόντα εστιάζουν στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της υγείας. Η πτωτική πορεία συνεχίστηκε και κατά το πρώτο δίμηνο του 2009: βάσει στοιχείων του Συνδέσμου Χημικών Βιομηχανιών της Γερμανίας (VCI), ο κύκλος εργασιών μειώθηκε κατά 22% σε σχέση με το αντίστοιχο δίμηνο του 2008, ενώ μη συνυπολογίζοντας τις εταιρείες του φαρμακευτικού κλάδου, η πτώση φθάνει το 27%. Αύξηση των εξαγορών και των συγχωνεύσεων στη γερμανική χημική βιομηχανία αναμένεται ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Βάσει μελέτης της ATKearney, πολλές γερμανικές εταιρείες αναζητούν επενδυτές προκειμένου να βελτιώσουν την ρευστότητά τους. Το πιθανότερο είναι τα σχετικά κεφάλαια να προέλθουν από τη Μέση Ανατολή, καθώς ήδη κατά τα προηγούμενα δύο έτη οι Ε&Α με συμμετοχή αραβικών κεφαλαίων είχαν διπλασιασιαστεί. Η οικονομική κρίση αποτελεί ευκαιρία για τους επενδυτές από τη Μ. Ανατολή, και ενδεχομένως την Κίνα, να εξασφαλίσουν πρόσβαση στις αγορές της Δύσης και κυρίως στην τεχνογνωσία των γερμανικών χημικών επιχειρήσεων. EBIT 2008 σε εκ. Μεταβολή 08/07 (%) BASF (Ludwigshafen) % Bayer (Leverkusen) % Henkel (Düsseldorf) % Evonik (Essen) % Lanxness (Leverkusen) % Πηγή: Handelsblatt Mάϊος

4 Καλή εκκίνηση εφέτος των εξαγωγών ελληνικών σπαραγγιών Τα τελευταία χρόνια το σπαράγγι εξελίχθησε στο σημαντικότερο εξαγώγιμο ελληνικό πρόϊόν από τον κλάδο των τροφίμων αγροτικών προϊόντων. Το 2008 η χώρα μας εξήγαγε στην Γ ε ρ μ α ν ί α τ ό ν ν ο υ ς σπαραγγιών, αξίας 31,1 εκ. Η αξία των εξαγωγών σπαραγγιών ήταν η διπλάσια από τις εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ο μοσπο ν δ ιακο ύ Υ πο υργεί ο υ Γεωργίας, η περίοδος των σπαραγγιών το 2009 ξεκίνησε για τα ελληνικά σπαράγγια πολύ καλύτερα απ ό,τι το 2008, όμως στην συνέχεια σημειώθηκε πτώση. Ωστόσο, πτώση εμφανίζουν και οι πωλήσεις των ανταγωνιστών μας η οποία αποδίδεται στην υπερβάλλουσα προσφορά. Τα ελληνικά σπαράγγια ξεκίνησαν Eξαγωγές ελληνικών σπαραγγιών στην Γερμανία 9-13/ / / / / / /4 Αξία σε / 100 κιλά Βιολετί Άσπρα Πράσινα Ποσότητα σε τόννους Βιολετί Άσπρα Πράσινα την εφετεινή περίοδο πολύ θετικά, οφειλόταν στις πολύ μεγάλες καθώς τις πρώτες 5 εβδομάδες της περιόδου οι εξαγωγές μας ήταν σε ποσότητες ελληνικών σπαραγγιών που έφθασαν στην γερμανική αγορά ποσότητα σημαντικά υψηλότερες και ήταν τριπλάσιες των αντιστοίχων από τις περυσινές πετυχαίνοντας περυσινών. παράλληλα και καλύτερη τιμή Τα στοιχεία του ομοσπονδιακού διάθεσης. Υπουργείου αφορούν συνδυασμό Η τιμή έπεσε στα περυσινά επίπεδα των μεγεθών που σημειώνονται στις στα μέσα Απριλίου, ενώ στην χονδρεμπορικές αγορές της συνέχεια άρχισε να είναι Φρανκφούρτης, του Αμβούργου, της χαμηλότερη της περυσινής. Αυτό Κολωνίας, του Μονάχου και του Βερολινου. Η Metro AG στρέφεται στην γαστρονομία Η μεγαλύτερη αλυσίδα Cash + Carry της Γερμανίας προσαρμόζει από τον Απρίλιο 2009 τα καταστήματά της, ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες των ξενοδοχείων, εστιατορίων, catering και περιπτέρων, που αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό της πελατείας της. Θα μειώσει τους διαθέσιμους κωδικούς σε , θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στα τρόφιμα και ποτά, και ιδίως στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ενώ το ποσοστό των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας θα αυξηθεί στο 25%. Για πρώτη φορά, η Metro θα προσφέρει και υπηρεσία παράδοσης των αγορών στους πελάτες της, ακολουθώντας το παράδειγμα ανταγωνιστών της, Αλλαγές στο λιανικό εμπόριο H C&A συνεχίζει να επεκτείνεται Σε πλήρη αντίθεση με την κακή πορεία άλλων αλυσσίδων πώλησης ενδυμάτων (Hertie, Wehmeyer, Sinn Leffers, Pohland και Woolworth) που οδήγησε στην χρεωκοπία τους, η C & A Mode ανακοίνωσε στο τέλος Απριλίου την αύξηση κατά 3% του κύκλου εργασιών της το 2008 σε 6,3 δις συνολικά, εκ των οποίων τα 2,95 δις (αύξηση +0,6%) πραγματοποιούνται στην Γερμανία. Η C & A, η οποία είναι ήδη παρούσα σε 18 ευρωπαϊκές χώρες και διαθέτει καταστήματα, στοχεύει στην περαιτέρω ανάπτυξή της με επενδύσεις ύψους 600 εκ. κατά την επόμενη τριετία και επέκταση του δικτύου της κατά καταστήματα. Χρηματοδότηση αναζητά η Arcandor Όλες τις λύσεις, από αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μέχρι αίτηση για κρατική βοήθεια, εξετάζει η διοίκηση της Arcandor, ιδιοκτήτρια των πολυκαταστημάτων Karstadt, προκειμένου να αποφευχθεί η πτώχευση. Η δυνατότητα υποστήριξης της Arcandor εξετάζεται τόσο σε τοπικό επίπεδο από το Υπ. Οικονομίας της Β. Ρηνανίας Βεστφαλίας, όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Για την εξασφάλιση ρευστότητας, τα τρία πολυτελέστερα καταστήματα της Arcandor (KaDewe στο Βερολίνο, Alsterhaus στο Αμβούργο, Oberpollinger στο Μόναχο) πρόκειται καταρχήν να περάσουν στην ATRYS, νέα θυγατρική της Arcandor, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο πώλησής τους σε κάποια διεθνή ανταγωνίστρια, όπως οι Harrod s, Galerie Lafayette, El Corte Ingles. Mάϊος

5 Απολογισμός γερμανικών διεθνών εκθέσεων με ελληνική παρουσία Απρίλιος 2009 Prolight & Sound - Τεχνολογία ήχου Αννόβερο, 1-4/4 Συμμετείχαν: Electron SA Metro Audio Systems - Γκιώνης Συμπεράς O.E. HANNOVER MESSE - Tεχνολογία, μηχανολογικός εξοπλισμός, Αννόβερο, 20-24/4 Συμμετείχαν: Advent Technologies Tropical SA HELBIO Βαλλιάδης Αντωνιάδης Αλέξανδρος ΙΜΒ World of Textile Processing Βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας Κολωνία, 21-24/4 Συμμετείχαν: Athens Technology Center S.A. E-nygma l.t.d. Primula S.A. Wings Systems Ltd. Mάϊος

6 Γραφείο Ο.Ε.Υ. Βερολίνου Kurfürstenstr Berlin T Φ Γραφείο Ο.Ε.Υ. Μονάχου Schwanthhaler Str Muenchen T Φ ecocom-munich@mfa.gr Επισκεφθείτε μας στο διαδίκτυο Γραφείο Ο.Ε.Υ. Nτύσσελντορφ Grafenberger Allee 128a 40237, Düsseldorf T Φ ecocom-dusseldorf@mfa.gr Προσεχείς διεθνείς εκθέσεις στην Γερμανία Automotive Testing Αυτοκινητοβιομηχανία 6/5-8/5 Στουτγκάρδη Vehicle Dynamics Συστήματα, Εξαρτήματα Αυτοκινήτου 6/5-8/5 Στουτγκάρδη Transport Logistic Διεθνείς μεταφορές 12/5-15/5 Μόναχο Cosmetica Προϊόντα αισθητικής 16/5-17/5 Στουτγκάρδη Intersolar 2008 Ηλιακά Συστήματα, Φωτοβολταικά 27/5-29/5 Μόναχο IGEDO Fashion Fair Ενδύματα 26/7-28/7 Ντύσσελντορφ Games Convention Online Ψηφιακή διασκέδαση online 31/7-2/8 Λειψία GDS/GLS Υποδήματα, Δερμάτινα 11/9-13/9 Ντύσσελντορφ Welding and Cutting Επεξεργασία μετάλλων 14/9-19/9 Έσσεν Expopharm Φαρμακευτικά προϊόντα 24/9-27/9 Ντύσσελντορφ Mάϊος