ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ. 10. Εδαφικές Εκτάσεις

Transcript

1 10. Εδαφικές Εκτάσεις ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 11. Κτίρια Εγκαταστάσεις κτιρίων Τεχνικά έργα 12. Μηχανήματα Τεχνικές Εγκαταστάσεις Λοιπός μηχ. Εξοπλισμός 13 Μεταφορικά μέσα 14 Έπιπλα και Λοιπός εξοπλισμός 15 Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση & Προκαταβολές κτήσης παγίων στοιχείων 16 Ασώματες Ακινητοποιήσεις & Έξοδα πολυετούς απόσβεσης Συμμετοχές & λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 19 Πάγιο ενεργητικό υποκ/των ή άλλων κέντρων 1

2 Σύμφωνα με τον Ν.2190/20 άρθρο 42ε παρ.2 «Πάγιο Ενεργητικό είναι το σύνολο των αγαθών, αξιών και δικαιωμάτων, που προορίζονται να παραμείνουν μακροχρόνια και με την ίδια περίπου μορφή στην Εταιρία, με στόχο να χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των σκοπών της. Επίσης στο Πάγιο Ενεργητικό, περιλαμβάνονται οι συμμετοχές και οι μακροπρόθεσμες απαιτήσεις». Η ωφέλιμη ζωή των παγίων πρέπει να είναι οπωσδήποτε μεγαλύτερη από ένα έτος. Επομένως τα χαρακτηριστικά εκείνα τα οποία πρέπει να περιλαμβάνει ένα στοιχείο, ώστε να χαρακτηριστεί πάγιο, είναι τα ακόλουθα : -Κατέχονται από την επιχείρηση για την επίτευξη των σκοπών της (παραγωγή αγαθών, παροχή υπηρεσιών, διοικητικοί σκοποί) -Αποκτήθηκαν ή κατασκευάστηκαν με πρόθεση τη διαρκή χρησιμοποίησή τους -Δε προορίζονται για πώληση με βάση τη συνήθη δραστηριότητα της επιχείρησης 2

3 Τα πάγια στοιχεία διακρίνονται σε λειτουργικά και μη λειτουργικά. Ως λειτουργικά, θεωρούνται τα πάγια στοιχεία, τα οποία χρησιμοποιούνται και δημιουργούν εισροές κεφαλαίων στην επιχείρηση. Ως μη λειτουργικά, θεωρούνται τα πάγια στοιχεία, ως τη στιγμή που θα δημιουργήσουν εισροή κεφαλαίων προς την επιχείρηση. Έτσι, ένα γήπεδο που αποκτήθηκε με σκοπό την μελλοντική ανέγερση των κεντρικών γραφείων της επιχείρησης, θεωρείται ως μη λειτουργικό πάγιο, διότι δε χρησιμοποιείται προς το παρόν για την επίτευξη των σκοπών της επιχείρησης. 3

4 Ο κύκλος της ζωής ενός παγίου (απόκτηση, διατήρηση, πώληση διαγραφή), περιλαμβάνει τους ακόλουθους λογιστικούς χειρισμούς : - Αποτίμηση της αξίας του κατά την απόκτησή του καθώς και κατά το τέλος χρήσης - Αναπροσαρμογή της αξία του - Υποτίμηση της αξία του - Απόσβεσή του - Πώληση, Διαγραφή του 4

5 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ Σύμφωνα με το Ν. 2190/20 άρθρο 43 παρ. 5α, «τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία, αποτιμούνται στην αξία της τιμής κτήσεως ή του κόστους ιδιοκατασκευής τους. Η αξία αυτή προσαυξάνεται με τις δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων και μειώνεται με τις αποσβέσεις». 5

6 Τιμή κτήσης : Η τιμολογιακή (η αναγραφόμενη στο τιμολόγιο) αξία αγοράς, που προσαυξάνεται με τα ειδικά έξοδα αγοράς και μειώνεται με τις εκπτώσεις αγοράς. 6

7 Ειδικά έξοδα αγοράς : Έξοδα χωρίς τα οποία δε θα ήταν δυνατό να διενεργηθεί η αγορά -Δασμοί -Μεταφορικά -Φορτοεκφορτωτικά -Ασφάλιστρα -Έξοδα εγκατάστασης συναρμολόγησης. 7

8 Προσοχή πρέπει να δίδεται στα έξοδα τα οποία σύμφωνα με το Ν. 2190/20 άρθρο 43 παρ. 5β, δε συμπεριλαμβάνονται στο κόστος κτήσης των παγίων και αφορούν : -Φόρο μεταβίβασης ακινήτων -Συμβολαιογραφικά -Μεσιτικά έξοδα -Αμοιβές μελετητών δικηγόρων. Τα έξοδα αυτά καταχωρούνται στον λογαριασμό «Έξοδα κτήσης ακινητοποιήσεων» (ΚΑ 16.14) της κατηγορίας «Λοιπά έξοδα εγκαταστάσεως» και αποσβένονται είτε εφάπαξ, είτε ισόποσα εντός πενταετίας. 8

9 Το κόστος ιδιοκατασκευής, σύμφωνα με το Ν. 2190/20 άρθρο 43 παρ. 5γ, περιλαμβάνει τα ακόλουθα κόστη : - Τιμή κτήσης υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή της ιδιοκατασκευής - Αναλογία γενικών εξόδων αγοράς - Εργατικό κόστος - Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα 9

10 «Προσθήκη» : οποιαδήποτε μόνιμη αύξηση του όγκου, μεγέθους, παραγωγικής δυναμικότητας ενός παγίου «Βελτίωση» : κάθε μεταβολή που επέρχεται ως αποτέλεσμα τεχνολογικής επέμβασης και που επιδρά στην : αύξηση της ωφέλιμης ζωής αύξηση της παραγωγικότητας μείωση του κόστους λειτουργίας ενός παγίου Ειδικά για τις δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων σε μισθούμενα ακίνητα, σημειώνεται ότι αυτές αποσβένονται ισόποσα κατά τη διάρκεια των ετών της μίσθωσής τους. 10

11 «Αντικατάσταση» : αφαίρεση μέρους παγίου στοιχείου και αντικατάστασή του με νέο του ίδιου τύπου και της ίδιας παραγωγικής ικανότητας. «Επισκευή» : αντικατάσταση ή επιδιόρθωση μέρους παγίου που έχει καταστραφεί ή υποστεί βλάβη, με σκοπό την επαναφορά της παραγωγικής ικανότητας του παγίου, στο επίπεδο που ήταν προ της καταστροφής ή της βλάβης. «Συντήρηση» : τεχνολογική επέμβαση που γίνεται σε πάγιο, με σκοπό τη διατήρησή του στην αρχική του παραγωγική ικανότητα, για όσο το δυνατό μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. 11

12 ΚΤΗΣΗ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η απόκτηση ενσωμάτων παγίων μπορεί να διενεργηθεί με τους ακόλουθους τρόπους : -Αγορά -Εισφορά -Δωρεά -Ανταλλαγή -Ιδιοκατασκευή -Απόκτηση από τρίτους με μέσα της επιχείρησης -Ειδικές περιπτώσεις (ανταλλαγή όμοιων ή ανόμοιων παγίων στοιχείων, leasing, παρακράτηση κυριότητας). 12

13 -Απόκτηση παγίων στοιχείων με αγορά τοις μετρητοίς Το συνολικό κόστος κτήσης περιλαμβάνει το σύνολο των εξόδων που πραγματοποιήθηκαν ώστε το πάγιο να είναι έτοιμο προς παραγωγική χρήση. -Απόκτηση παγίων με αγορά επί πιστώσει Από το συνολικό κόστος κτήσης θα πρέπει να αφαιρεθούν όλοι οι συμφωνημένοι ή υπονοούμενοι τόκοι, οι οποίοι θα πρέπει να εμφανίζονται χωριστά ως έξοδο χρηματοδοτήσεως στον ΚΑ 65 «Τόκοι & συναφή έξοδα». 13

14 Απόκτηση παγίων με εισφορά Όταν αποκτούνται πάγια από εισφορά, τότε η αποτίμησή τους διενεργείται στην συμβατική αξία των εισφερομένων ειδών, η οποία δε περιλαμβάνει τους φόρους και τα έξοδα που σχετίζονται με την εισφορά. Στις ανώνυμε εταιρίες, η αξία των εισφερομένων ειδών, καθορίζεται από επιτροπή εμπειρογνωμόνων του άρθρου 9 του Ν.2190/20. Απόκτηση παγίων με δωρεά Όταν αποκτούνται πάγια με δωρεά (χωρίς αντάλλαγμα), τα δωριζόμενα πάγια θα πρέπει να εμφανίζονται στην ακριβοδίκαιη (εύλογη) αξία, που νοείται ως το ποσό στο οποίο κάτω από κανονικές συναλλακτικές συνθήκες θα απαιτούνταν για την ανταλλαγή του παγίου μεταξύ αγοραστή και πωλητή. 14

15 Απόκτηση παγίων με leasing Όταν χρησιμοποιείται εξοπλισμός με καταβολή μισθώματος, τότε το πάγιο αυτό δε μπορεί να καταχωρηθεί στο ενεργητικό της επιχείρησης διότι δε βρίσκεται στην κυριότητά της, αλλά η επιχείρηση έχει μόνο το δικαίωμα χρήσης του. Ο εξοπλισμός αυτός παρακολουθείται στους λογαριασμούς τάξεως Ψιλή Κυριότητα & Επικαρπία Όταν αποκτάται η ψιλή κυριότητα σε πάγιο, τότε η αξία του καταχωρείται στα βιβλία της εταιρίας και διενεργούνται οι νόμιμες αποσβέσεις. Όταν αποκτάται μόνον η επικαρπία, τότε δεν είναι δυνατή η καταχώρηση του παγίου στα βιβλία της εταιρίας, έστω και αν αυτό χρησιμοποιείται για τις ανάγκες της επιχείρησης. 15

16 Σύμφωνα με την αρχή του ιστορικού κόστους (Historical Cost Principle), κάθε λογιστική εγγραφή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, ή πραγματοποιήσεως εξόδων εσόδων, διενεργείται στην αξία του κόστους κτήσεώς τους. Όμως, με την πάροδο του χρόνου τα καταχωρημένα στα βιβλία των επιχειρήσεων στοιχεία, δε παρέχουν την πραγματική εικόνα της κατάστασης των επιχειρήσεων, λόγω ακριβώς της σταθερότητας των τιμών με βάση τις οποίες ορισμένα περιουσιακά στοιχεία απεικονίζονται στις οικονομικές καταστάσεις. Προκειμένου να διορθωθεί η εικόνα των οικονομικών καταστάσεων και να προσαρμοσθούν οι ιστορικές αξίες κτήσης στο παρόν, χρησιμοποιούνται κυρίως δύο μέθοδοι και συγκεκριμένα Η λογιστική του Γενικού Επιπέδου Τιμών Η λογιστική του Τρέχοντος Κόστους 16

17 Για τα πάγια, τα οποία αποτελούν αξίες βραδείας κυκλοφορίας, θεωρείται επιβεβλημένη η διορθωτική επέμβαση στο ιστορικό τους κόστος κτήσης, ώστε η αναπροσαρμοσμένη αξία τους να πλησιάζει περισσότερο στην τρέχουσα αξία τους. Σημειώνουμε ότι αναπροσαρμογή της αξίας των περιουσιακών στοιχείων, δεν επιτρέπεται, χωρίς ρητή διάταξη νόμου. 17

18 Λογιστικές εγγραφές που διενεργούνται κατά την αναπροσαρμογή των παγίων περιουσιακών στοιχείων ΚΩΔ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 10 Εδαφικές Εκτάσεις ΧΧΧΧ 11 Κτίρια Εγκατ/σεις Κτιρίων-Τεχν.Έργα ΧΧΧΧ Αποσβεσμένα κτίρια ΧΧΧΧ Διαφορές αναπροσαρμογής αξίας περ. Στοιχείων ΧΧΧΧ «Αναπροσαρμογή αξίας παγίων» // Διάφοροι φόροι τέλη ΧΧΧΧ Λοιποί φόροι τέλη ΧΧΧΧ «Φόρος υπεραξίας αναπροσαρμογής» 18

19 ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕIΩΝ Κατά τη διάρκεια χρήσης ενός παγίου στοιχείου, είναι δυνατό να συντελεστούν γεγονότα, τα οποία να οδηγήσουν σε υποτίμηση της αξίας του (υποτίμηση της αξίας ακινήτου-καταστήματος επί της παλαιάς εθνικής οδού, λόγω της κατασκευής νέας εθνικής οδού, η οποία περνά σε μεγάλη απόσταση από το ακίνητο). Στην περίπτωση αυτή και εφόσον προβλέπεται ότι η υποτίμηση θα είναι διαρκής, σχηματίζεται ανάλογη πρόβλεψη υποτίμησης, ώστε η αποτίμηση του παγίου αυτού, να διενεργείται στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ τη τιμής κτήσης ή του κόστους ιδιοκατασκευής και της υποτιμημένης τρέχουσας τιμής του. Η διενεργούμενη πρόβλεψη υποτίμησης, βαρύνει τα αποτελέσματα χρήσης, στα οποία και εμφανίζεται χωριστά. Επίσης γίνεται ειδική αναφορά και στο προσάρτημα, εφόσον η αξία της υποτίμησης είναι αξιόλογη. Η αποτίμηση του παγίου στη χαμηλότερη τιμή, μπορεί να μη συνεχισθεί, εφόσον δε συντρέχουν πλέον οι λόγοι για τους οποίους το πάγιο υποτιμήθηκε. Σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. (παρ ), η λογιστική εγγραφή με την οποία διενεργείται η υποτίμηση των παγίων, είναι η ακόλουθη : 19

20 ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ Προβλέψεις απαξιώσεων & υποτιμήσεων παγίων στοιχείων ΧΧΧΧ Προβλέψεις απαξιώσεων & υποτιμήσεων παγίων στοιχείων ΧΧΧΧ Ο πρώτος λογαριασμός μεταφέρεται στα Αποτελέσματα Χρήσεως (Κ.Α ) ενώ ο δεύτερος εμφανίζεται στον Ισολογισμό αφαιρετικά των οικείων λογαριασμών ενσωμάτων παγίων. Sample page 17 20

21 ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ., απόσβεση είναι η χρονική κατανομή της αποσβεστέας αξίας του παγίου περιουσιακού στοιχείου, που υπολογίζεται με βάση την ωφέλιμη διάρκεια ζωής του και συνακόλουθα, η λογιστική απεικόνιση και ο καταλογισμός της σε καθεμία χρήση. Οι αποσβέσεις βαρύνουν το λειτουργικό κόστος ή απ ευθείας τα αποτελέσματα χρήσεως όταν πρόκειται για αποσβέσεις που δεν ενσωματώνονται στο λειτουργικό κόστος. Το ποσό της ετήσιας απόσβεσης, αντιπροσωπεύει τη μείωση της αξίας του παγίου στοιχείου, που επέρχεται λόγω της χρήσεώς του, της παρόδου του χρόνου και της οικονομικής του απαξιώσεως. 21

22 Αποσβέσιμο πάγιο περιουσιακό στοιχείο είναι το ενσώματο ή αυλό πάγιο στοιχείο που αποκτάται από την οικονομική μονάδα για διαρκή παραγωγική χρήση και έχει ωφέλιμη διάρκεια ζωής περιορισμένη, πάντως μεγαλύτερη από ένα έτος. Ωφέλιμη διάρκεια ζωής είναι είτε η χρονική περίοδος κατά την οποία υπολογίζεται ότι το αποσβέσιμο πάγιο στοιχείο θα χρησιμοποιείται παραγωγικά από την οικονομική μονάδα, είτε η ολική ποσότητα παραγωγής ή το ολικό έργο το οποίο αναμένεται να επιτύχει η οικονομική μονάδα από το πάγιο αυτό στοιχείο (π.χ. ωφέλιμη διάρκεια ζωής μηχανήματος μετρημένη σε παραγωγικές ώρες). Αποσβεστέα αξία είναι το ιστορικό κόστος ενός αποσβέσιμου παγίου περιουσιακού στοιχείου ή άλλο ποσό που αντικατέστησε νόμιμα το ιστορικό κόστος (π.χ. αναπροσαρμογή), μειωμένη κατά την υπολειμματική αξία του, εφόσον αυτή είναι αξιόλογη. Υπολειμματική αξία ενός αποσβέσιμου παγίου περιουσιακού στοιχείου, είναι η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία του, που υπολογίζεται να πραγματοποιηθεί κατά το τέλος της ωφέλιμης διάρκειας ζωής του. 22

23 ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ Η αποσβεστέα αξία διαιρείται με τον αριθμό των ετών της προβλεπόμενης ζωής του προς απόσβεση παγίου και έτσι προκύπτει το ετήσιο ποσό απόσβεσης, το οποίο παραμένει σταθερό σε όλα τα έτη της ωφέλιμης ζωής του. (Αξία παγίου ευρώ / Διάρκεια ζωής 10 έτη = Ετήσια απόσβεση 10% ευρώ 1.000) 23

24 ΜΕΘΟΔΟΣ ΦΘΙΝΟΥΣΑΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ (Μόνο για τα μηχανήματα και λοιπό μηχανολογικό και τεχνικό εξοπλισμό παραγωγής) Τα ποσοστά των αποσβέσεων που προβλέπονται για τη μέθοδο της σταθερής απόσβεσης, πολλαπλασιάζονται με συντελεστή τρία (3) και οι προκύπτοντες συντελεστές αποσβέσεων, υπολογίζονται επί του εκάστοτε υπολοίπου της αναπόσβεστης αξίας κάθε περιουσιακού στοιχείου. 24

25 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΦΘΙΝΟΥΣΑΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ Αξία μηχανήματος ευρώ Ετήσια απόσβεση 10%Χ3=30%. Επομένως η απόσβεση θα έχει την παρακάτω εξέλιξη: 1ος χρόνος Χ 30% = Απόσβεση 2ος χρόνος Χ 30% = Απόσβεση 3ος χρόνος Χ 30% = Απόσβεση 4ος χρόνος Χ 30% = Απόσβεση 5ος χρόνος Χ 30% = 720 Απόσβεση 6ος χρόνος Χ 30% = 504 Απόσβεση 7ος χρόνος Χ 30% = 353 Απόσβεση 8ος χρόνος 824 Χ 100% = 823,99 Απόσβεση Σημειώνεται ότι κατά τη διαχειριστική χρήση που η αναπόσβεστη αξία των παγίων περιουσιακών στοιχείων, μειωμένη με τις αποσβέσεις που αναλογούν στη χρήση αυτή, είναι μικρότερη του ποσοστού 10% της αξίας κτήσης, ολόκληρο το ποσό της αναπόσβεστης αξίας, δύναται να αποσβεσθεί κατά τη διαχειριστική αυτή χρήση. Επομένως, στο ανωτέρω παράδειγμα, θα ήταν δυνατή η ολική απόσβεση του μηχανήματος κατά τον 7ο χρόνο. 25

26 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Κατάργηση Π.Δ. 299/2003 περί αποσβέσεων Εφαρμογή άρθρου 3 παρ.22 του Ν. 4110/ (από 1/1/13 έως ) Εφαρμογή από 1/1/2014 των διατάξεων του άρθρου 24 του Ν.4172/ ΠΟΛ 1073/ «Κοινοποίηση και ερμηνεία των διατάξεων περί φορολογικών αποσβέσεων των παγίων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν.4172/13. 26

27 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Ν.4110/13 (ΠΟΛ.1216/ από 1/1-31/12/2013) Κατάργηση Π.Δ. 299/2003 περί αποσβέσεων. Συντελεστής απόσβεσης 10% για αύλα στοιχεία και δικαιώματα. Κατάργηση φθίνουσας μεθόδου- μεταβατικό στάδιο. Εξ ολοκλήρου απόσβεση στα 1500 από 1200 Επιχειρήσεις που εκμισθώνουν κτήριο που έχει ανεγερθεί σε έδαφός τους αποκλειστικά με δαπάνες του μισθωτή εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους τις αποσβέσεις που προβλέπονται για την περίπτωση αυτή. Νέοι συντελεστές αποσβέσεων 27

28 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Ν.4172/13 (από 1/1/2014 και στο εξής) Κατά τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα οι αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού εκπίπτουν από : α) τον κύριο των παγίων στοιχείων του ενεργητικού της επιχείρησης σε όλες τις περιπτώσεις εκτός της περίπτωσης β, β) το μισθωτή σε περίπτωση χρηματοοικονομικής μίσθωσης. Νέοι συντελεστές αποσβέσεων 28

29 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΙΣΘΩΣΗ Σύμβαση παραχώρησης περιουσιακού στοιχείου όπου πληρούνται ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κριτήρια: 1. Η κυριότητα του περιουσιακού στοιχείου περιέχεται στον μισθωτή με τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης 2. Η σύμβαση μίσθωσης περιλαμβάνει όρο συμφέρουσας αγοράς του παγίου μετά τη λήξη της 3. Η περίοδος μίσθωσης καλύπτει τουλάχιστον περίοδο 90% της οικονομικής διάρκειας του περιουσιακού στοιχείου 4. Η παρούσα αξία των μισθωμάτων ανέρχεται στο 90% της αγοραίας αξίας του παγίου που εκμισθώνεται 5. Ειδικής φύσης περιουσιακό στοιχείο που επιτρέπει χρήση μόνο από τον μισθωτή 29

30 ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1. Οι αποσβέσεις λαμβάνονται για κάθε κατηγορία αποσβέσιμων παγίων με βάση τους προβλεπόμενους από τη νομοθεσία συντελεστές (ανώτεροι ή κατώτεροι), οι οποίοι χρησιμοποιούνται μέχρι την πλήρη απόσβεση των παγίων. Δεν επιτρέπεται ο λογισμός αποσβέσεων με συντελεστές διαφορετικούς από εκείνους που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία. 2. Η διενέργεια αποσβέσεων είναι υποχρεωτική, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη κερδών. 3. Αποσβέσεις υπολογίζονται από τον επόμενο μήνα που το πάγιο αρχίζει να χρησιμοποιείται παραγωγικά. 4. Οι νέες επιχειρήσεις δύναται να αναβάλουν την απόσβεση των περιουσιακών τους στοιχείων κατά τα τρία πρώτα φορολογικά έτη. 5. Τα ποσοστά των αποσβέσεων αφορούν ετήσια απόσβεση. 30

31 7. Δεν επιτρέπεται η μεταφορά ποσών αποσβέσεων μεταξύ οικονομικών χρήσεων. 8. Πάγια περιουσιακά στοιχεία των οποίων η αξία κτήσης δε ξεπερνά τα 1500 ευρώ, αποσβένονται εξ ολοκλήρου, μέσα στη χρήση κατά την οποία χρησιμοποιήθηκαν ή τέθηκαν σε λειτουργία. 9. Η αξία των ανταλλακτικών των μηχανημάτων και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις, αποσβένονται εξ ολοκλήρου μέσα στη χρήση κατά την οποία χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά. 10. Οι διενεργούμενες αποσβέσεις δε μπορούν σε καμία περίπτωση να υπερβούν την αξία κτήσης ή την αναπροσαρμοσμένη αξία του παγίου στοιχείου. 11. Νέοι συντελεστές απόσβεσης 31

32 Συντελεστές απόσβεσης: Κτίρια Εγκαταστάσεις 4% Εδαφικές εκτάσεις εξόρυξης-λατομεία 5% Μέσα Μαζικής Μεταφοράς-Αεροπλάνα, πλοία, τρένα, σκάφη 5% Μηχανήματα εξοπλισμός εκτός Η/Υ και λογισμικού 10% Μέσα μεταφοράς ατόμων 16% Μέσα μεταφοράς εμπορευμάτων 12% Άυλα στοιχεία δικαιώματα και έξοδα πολυετούς απόσβεσης 10% Η/Υ και λογισμικό 20% Λοιπά πάγια 10% 32

33 Οι αποσβέσεις διακρίνονται σε τακτικές και πρόσθετες. Οι τακτικές αποσβέσεις, καταχωρούνται στον λογ/μο 66 «Αποσβέσεις παγίων στοιχείων, ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος» και βαρύνουν το λειτουργικό κόστος της επιχείρησης (δηλαδή την παραγωγική λειτουργία, τη διοικητική λειτουργία, τη λειτουργία διαθέσεως και την λειτουργία έρευνας και ανάπτυξης). Οι πρόσθετες αποσβέσεις καταχωρούνται στη χρέωση του λογαριασμού 85 «Αποσβέσεις παγίων στοιχείων, μή ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος» και βαρύνουν τα αποτελέσματα της χρήσεως. Οι πρόσθετες αποσβέσεις προβλέπονται από αναπτυξιακούς νόμους, και τη φορολογική νομοθεσία. 33

34 ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΥΠΟ ΕΚΤΕΛΕΣΗ & ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΚΤΗΣΗΣ ΠΑΓΙΩΝ (ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ 15) Στις ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση παρακολουθούνται τα ποσά τα οποία διατίθενται για την ιδιοκατασκευή νέων ενσώματων παγίων στοιχείων, καθώς και τα ποσά που προκαταβάλλονται για την αγορά τους. Το ποσό των ακινητοποιήσεων υπό εκτέλεση, αποτελεί κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού, το κόστος που πραγματοποιήθηκε για την απόκτηση ή ιδιοκατασκευή των ενσωμάτων παγίων, έως την ημερομηνία εκείνη. Με την ολοκλήρωση της παραλαβής ή της ιδιοπαραγωγής, το συνολικό κόστος που συγκεντρώθηκε στους λογαριασμούς ακινητοποιήσεων υπό εκτέλεση, μεταφέρεται στους οικείους λογαριασμούς ενσωμάτων παγίων. 34

35 ΑΣΩΜΑΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ (Λογαριασμοί ) Άυλα πάγια στοιχεία ή ασώματες ακινητοποιήσεις, είναι τα ασώματα οικονομικά αγαθά που είναι δεκτικά χρηματικής αποτιμήσεως και είναι δυνατό να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγής, αποκτούνται δε, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν παραγωγικά για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από ένα έτος. Τα άυλα πάγια στοιχεία, έχουν επομένως τα ακόλουθα χαρακτηριστικά : - Δεν έχουν φυσική υπόσταση - Εξασφαλίζουν τη χρήση αποκλειστικού δικαιώματος στον κάτοχό τους - Παρέχουν στην επιχείρηση μελλοντικά οφέλη - Έχουν ωφέλιμη ζωή μεγαλύτερη του ενός έτους. 35

36 Τα άυλα πάγια διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες : Δικαιώματα (διπλώματα ευρεσιτεχνίας, σήματα, πνευματική ιδιοκτησία, know how) Πραγματικές καταστάσεις (πελατεία, φήμη, οργάνωση, εξειδίκευση, υπεραξία, η λεγόμενη υπεραξία (goodwill)) 36

37 ΕΞΟΔΑ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ (Λογαριασμοί ) Έξοδα πολυετούς απόσβεσης, είναι εκείνα που πραγματοποιούνται : - Για την ίδρυση της οικονομικής μονάδας - Για την απόκτηση διαρκών μέσων εκμετάλλευσης - Για την επέκταση και αναδιοργάνωση της επιχείρησης Τα έξοδα αυτά εξυπηρετούν την οικονομική μονάδα για περίοδο μεγαλύτερη από ένα έτος και για τον λόγο αυτό αποσβένονται τμηματικά. Σύμφωνα με την αρχή της αντιπαραθέσεως εσόδων εξόδων, οι ανωτέρω δαπάνες, δε πρέπει να αποτελούν έξοδο μόνον της χρήσης που πραγματοποιούνται, αλλά πρέπει να κατανέμονται και να βαρύνουν τα αποτελέσματα των χρήσεων που ωφελούνται από τις δαπάνες αυτές. 37

38 Για τα έξοδα πολυετούς απόσβεσης, σημειώνουμε ότι αποσβένονται είτε εφάπαξ, είτε τμηματικά και ισόποσα μέσα σε μία πενταετία με εξαίρεση: τα έξοδα ερευνών ορυχείων μεταλλίων λατομείων (απόσβεση με βάση τη σχετική νομοθεσία) τις συναλλαγματικές διαφορές από πιστώσεις και δάνεια για κτήσεις παγίων στοιχείων (απόσβεση σύμφωνα με τον Ν.2190/20) τις διαφορές εκδόσεως και εξόφλησης ομολογιών (απόσβεση σε τμηματικές ισόποσες δόσεις μέχρι τη λήξη της προθεσμίας εξόφλησης του ομολογιακού δανείου). 38

39 ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ (Λογαριασμοί ) Στις συμμετοχές, περιλαμβάνονται οι μετοχές Α.Ε., τα εταιρικά μερίδια Ε.Π.Ε. και οι εταιρικές μερίδες των άλλης νομικής μορφής εταιριών, οι οποίες αποκτώνται με σκοπό τη διαρκή κατοχή τους για την άσκηση επιρροής στις αντίστοιχες εταιρίες και προκειμένου για μετοχές Α.Ε., εφόσον το ποσοστό συμμετοχής υπερβαίνει το 10% του κεφαλαίου κάθε εταιρίας. 39

40 Επειδή οι συμμετοχές χαρακτηρίζονται ως πάγιας μορφής επενδύσεις, καταχωρούνται στους λογαριασμούς του πάγιου ενεργητικού, σε αντίθεση με άλλες μορφές επενδύσεων (π.χ. αμοιβαία κεφάλαια, έντοκα γραμμάτια Ελλ. Δημοσίου, και μετοχές Α.Ε.), για τις οποίες δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις χαρακτηρισμού τους ως συμμετοχών, οι οποίες καταχωρούνται στο λογ/μο 34 «Χρεόγραφα» του κυκλοφορούντος ενεργητικού, αποκτώνται με σκοπό την πραγματοποίηση άμεσου κέρδους και υπάρχει ευχέρεια άμεσης ρευστοποίησής τους. 40

41 Οι συμμετοχές ανάλογα με το ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου που κατέχεται, διακρίνονται σε : - Συμμετοχές σε θυγατρικές : Ποσοστό συμμετοχής 50% + 1 ψήφος - Συμμετοχές σε συγγενείς : Ποσοστό συμμετοχής 20% - 50% - Συμμετοχές σε λοιπές επιχειρήσεις : Ποσοστό συμμετοχής 10% - 20% Οι συμμετοχές των δύο πρώτων περιπτώσεων αναφέρονται ως «Συμμετοχές σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις» (Λογ ). Οι συμμετοχές της τρίτης περίπτωσης ως «Συμμετοχές σε μη συνδεμένες επιχειρήσεις» (λογ ). 41

42 Όταν κατέχονται τίτλοι με ποσοστό συμμετοχής μικρότερο του 10% και με πρόθεση διαρκούς κατοχής τους, αυτοί χαρακτηρίζονται ως «Τίτλοι με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων» (λογ & 18.16). Προσοχή πρέπει να δίδεται, στην περίπτωση που κατέχονται αμοιβαία κεφάλαια, έντοκα γραμμάτια Ελλ. Δημοσίου, και μετοχές Α.Ε. (με ποσοστό μικρότερο του 10%), που από τη φύση τους αποτελούν χρεόγραφα, ωστόσο δε μπορούν να διατεθούν ελεύθερα από την επιχείρηση (λόγω διάταξης νόμου, δικαστικής απόφασης, ενεχύρων εξασφάλισης δανείων εγγυητικής επιστολής κλπ). Στις περιπτώσεις αυτές, οι ανωτέρω τίτλοι χαρακτηρίζονται ως «Τίτλοι με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων» (λογ & 18.16). 42

43 Οι συμμετοχές και τα χρεόγραφα, καταχωρούνται στους οικείους λογαριασμούς με την αξία κτήσεώς τους. Τα ειδικά έξοδα απόκτησης τίτλων συμμετοχών και χρεογράφων, δεν αυξάνουν την αξία κτήσεώς τους, αλλά καταχωρούνται σε ιδιαίτερο υπολογαριασμό των οργανικών εξόδων και συγκεκριμένα στον λογ «Προμήθειες και λοιπά έξοδα αγοράς συμμετοχών και χρεογράφων». 43

44 Ως αξία κτήσης των συμμετοχών & χρεογράφων, θεωρείται : Το ποσό που καταβάλλεται μετρητοίς ή εισφέρεται σε είδος απ ευθείας στην εκδότρια εταιρία κατά τη συγκρότηση του κεφαλαίου της. Το ποσό που καταβάλλεται στο χρηματιστήριο ή σε τρίτους για την αγορά της συμμετοχής. Η ονομαστική αξία των τίτλων που δίδονται στην επιχείρηση χωρίς αντάλλαγμα, λόγω νόμιμης αναπροσαρμογής των περιουσιακών στοιχείων της εκδότριας εταιρίας, ή κεφαλαιοποίησης των αποθεματικών της. Σε αυτή την περίπτωση, χρεώνεται ο λογαριασμός της συμμετοχής και πιστώνεται ο λογ/μος «Διαφορές αναπροσαρμογής αξίας μετοχών και χρεογράφων» των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης. Εφόσον η επιχείρηση αναλαμβάνει την κάλυψη μετοχικού κεφαλαίου άλλης επιχείρησης με τον όρο η καταβολή του κεφαλαίου να γίνει σε δόσεις, οι μετοχές που αποκτώνται με τον τρόπο αυτό καταχωρούνται στους οικείους υπολογαριασμούς του με τη συνολική τους αξία, οι δε οφειλόμενες από την επιχείρηση δόσεις, εμφανίζονται στην πίστωση του λογαριασμού «Οφειλόμενες δόσεις μετοχών». Ο τελευταίος αυτός λογαριασμός, εμφανίζεται στον Ισολογισμό, αφαιρετικό από τη συνολική αξία συμμετοχών. 44

45 Για την αποτίμηση των συμμετοχών και των χρεογράφων ισχύουν τα ακόλουθα : - Οι μετοχές Α.Ε., οι ομολογίες και τα λοιπά χρεόγραφα, καθώς και οι συμμετοχές σε επιχειρήσεις που δεν έχουν τη μορφή Α.Ε., αποτιμούνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή, μεταξύ της τιμής κτήσεως τους και της τρέχουσας τιμής τους. 45

46 Ως τρέχουσα τιμή θεωρείται Για τους εισηγμένους στο Χρηματιστήριο τίτλους, ο μέσος όρος της χρηματιστηριακής τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσεως. Για τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, ο μέσος όρος της καθαρής τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσης. Για τις μετοχές Α.Ε. που δεν είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, τις συμμετοχές σε άλλες (πλην Α.Ε.) επιχειρήσεις και τους τίτλους με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων των άλλων επιχειρήσεων, που συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις, η εσωτερική λογιστική αξία των μετοχών ή των συμμετοχών ή των τίτλων των επιχειρήσεων αυτών, όπως προκύπτει από το νόμιμα συνταγμένο τελευταίο ισολογισμό τους. 46

47 Όταν η τρέχουσα τιμή είναι χαμηλότερη της τιμής κτήσεως, η διαφορά χρεώνεται στον λογαριασμό «Προβλέψεις για υποτιμήσεις συμμετοχών και χρεογράφων» με πίστωση αντίστοιχων αντίθετων λογαριασμών προβλέψεων κατά κατηγορία τίτλων που δημιουργούνται στους λογαριασμούς , , Κατά τον επανυπολογισμό των προβλέψεων, που γίνεται στο τέλος κάθε επόμενης χρήσεως, αναπροσαρμόζονται τα ποσά των προβλέψεων που εμφανίζονται στους παραπάνω αντίθετους λογαριασμούς, με βάση τα δεδομένα της νέας χρήσεως, είτε με χρέωση των υπολογαριασμών του λογαριασμού 68 (σχηματισμός συμπληρωματικής πρόβλεψης), είτε με πίστωση των υπολογαριασμών του λογαριασμού «έσοδα από αχρησιμοποίητες προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων». 47

48 ΛΟΙΠΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Στις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις, περιλαμβάνονται οι απαιτήσεις των οποίων η προθεσμία εξοφλήσεως, λήγει μετά το τέλος της επόμενης χρήσης. Όλες οι άλλες απαιτήσεις (αυτές δηλαδή που είναι απαιτητές εντός της επόμενης χρήσης), είναι βραχυπρόθεσμες και καταχωρούνται στο κυκλοφορούν ενεργητικό. 48