ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ

Transcript

1 ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ ο Γα τς ερωτήσες. -.4 να γράψετε στο τετράδό σας τον αρθμό της ερώτησης κα δίπλα το γράμμα που αντστοχεί στη σωστή απάντηση... Ο μέγστος αρθμός των ηλεκτρονίων που είνα δυνατόν να υπάρχουν σε ένα τροχακό, είνα: α.. β. 4. γ. 0. δ. 6. Μονάδες 5.. Ποα από τς παρακάτω ηλεκτρονακές δομές αποδίδε τη δομή ατόμου στοχείου του τομέα s στη θεμελώδη κατάσταση; α. s s p 6 s p. β. s s p 6 s p 6 4s. γ. s s p 6 s p 6 d 6 4s. δ. s s p 6 s p 6 4s. Μονάδες 5.. Ποo από τα παρακάτω αποτελεί συζυγές ζεύγος οξέος βάσης, κατά Brönsted Lowry; α. HCN/CN. β. H O + /OH. γ. H CO /. δ.. Μονάδες 5

2 .4. Στο μόρο του =-= υπάρχουν: α. 8σ κα π δεσμοί. β. 9σ κα π δεσμοί. γ. 0σ κα π δεσμοί. δ. 8σ κα π δεσμοί. Μονάδες 5.5. Να χαρακτηρίσετε τς προτάσες που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδό σας δίπλα στο γράμμα που αντστοχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είνα σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είνα λανθασμένη. α. Ο κβαντκός αρθμός του spin δεν συμμετέχε στη δαμόρφωση της τμής της ενέργεας του ηλεκτρονίου, ούτε στον καθορσμό του τροχακού. β. Κατά την επκάλυψη p-p ατομκών τροχακών προκύπτουν πάντοτε π δεσμοί. γ. Κατά τον υβρδσμό ενός s κα ενός p ατομκού τροχακού προκύπτουν δύο sp υβρδκά τροχακά. δ. Όσο κα αν αραωθεί ένα ρυθμστκό δάλυμα, το ph του παραμένε σταθερό. ε. Το τροχακό s κα το τροχακό s έχουν ίδο σχήμα κα ίδα ενέργεα. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ ο.. ίνοντα τα στοχεία Ca κα Sc. 0 α. Ποες είνα ο ηλεκτρονακές δομές των στοχείων αυτών στη θεμελώδη κατάσταση; Μονάδες

3 β. Ποο από τα δύο αυτά στοχεία έχε τη μκρότερη ενέργεα πρώτου οντσμού; (μονάδα ) Να ατολογήσετε την απάντησή σας. (μονάδες ) Μονάδες 4 γ. Να γραφούν ο ηλεκτρονακές δομές των όντων Ca + κα Sc +. Μονάδες.. ίνοντα τρία υδατκά δαλύματα ασθενούς οξέος ΗΑ: συγκέντρωσης c κα θερμοκρασίας 5 ο C, συγκέντρωσης c ( c > c ) κα θερμοκρασίας 5 ο C κα συγκέντρωσης c = c κα θερμοκρασίας 45 ο C. Ο βαθμός οντσμού του οξέος ΗΑ στα παραπάνω δαλύματα είνα αντίστοχα α, α κα α όπου σε κάθε περίπτωση ο βαθμός οντσμού είνα μκρότερος από 0,. α. Σε ποο από τα παραπάνω δαλύματα η σταθερά οντσμού Κ a του οξέος ΗΑ έχε τη μεγαλύτερη τμή; (μονάδα ) Να ατολογήσετε την απάντησή σας. (μονάδες ) Μονάδες 4 β. Γα τους βαθμούς οντσμού σχύε: ) α < α < α. ) α < α < α. ) α < α < α. 4) α < α < α.

4 Να επλέξετε τη σωστή από τς παραπάνω σχέσες. (μονάδες ) Να ατολογήσετε την απάντησή σας. (μονάδες 4) Μονάδες 6.. Από τς παρακάτω ενώσες: Βουτάνο Bουτίνο C Βουτένο CΗ= Βουτένο =- α. ποες μπορούν να αποχρωματίσουν δάλυμα Br /CCl ; 4 Μονάδες β. ποα αντδρά με αμμωνακό δάλυμα χλωρούχου χαλκού Ι (CuCl/NH ); Να γράψετε τη χημκή εξίσωση της αντίδρασης. Μονάδες γ. ποα δίνε, με προσθήκη HCl, ένα μόνο προϊόν; Μονάδα ΘEΜΑ ο ίνετα το παρακάτω δάγραμμα χημκών μετατροπών:

5 α. Να γράψετε τους συντακτκούς τύπους των οργανκών ενώσεων Α, B, Γ,, Ε, Ζ, Θ, Κ κα Λ. Μονάδες 8 β. Ποες από τς οργανκές ενώσες B, Λ, Z έχουν, κατά Brönsted Lowry, δότητες οξέων κα ποες έχουν δότητες βάσεων; Μονάδες γ. 0,5 mol της οργανκής ένωσης Β προστίθεντα σε 500 ml δαλύματος ΚΜnO 0, M οξνσμένου με HSO. Να 4 4 γράψετε τη χημκή εξίσωση της αντίδρασης που πραγματοποείτα, κα να εξετάσετε αν θα αποχρωματσθεί το δάλυμα του KMnΟ. 4 Μονάδες 4

6 ΘΕΜΑ 4 ο Υδατκό δάλυμα ( ) όγκου 600 ml περέχε,8 g κορεσμένου μονοκαρβοξυλκού οξέος (RCOOH, όπου R = C Η, ν 0). Ο ν ν+ βαθμός οντσμού του οξέος στο δάλυμα είνα α = 0 κα το δάλυμα έχε ph =. 4.. α. Να υπολογίσετε τη σταθερά οντσμού Κ a του οξέος RCOOH. Μονάδες 4 β. Να βρείτε τον συντακτκό τύπο του οξέος RCOOH. Μονάδες Στο δάλυμα προστίθεντα 750 ml υδατκού δαλύματος ΝαΟΗ 0,4 Μ. Το δάλυμα που προκύπτε, αραώνετα σε τελκό όγκο,5 L (δάλυμα ). Να υπολογίσετε το ph του δαλύματος. Μονάδες Στο δάλυμα προστίθεντα 0,5 mol HCl, χωρίς μεταβολή του όγκου του δαλύματος κα προκύπτε δάλυμα. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση των όντων Η Ο + κα RCOO που περέχοντα στο δάλυμα. Όλα τα δαλύματα βρίσκοντα σε θ = 5 ο C, όπου Κ = 0 4. w ίνοντα ο σχετκές ατομκές μάζες C:, Η:, Ο:6.

7 Γα τη λύση του προβλήματος να χρησμοποηθούν ο γνωστές προσεγγίσες. Μονάδες 9 ΘΕΜΑ o.. α... β... α..4. β..5. α) Σωστό β) Λάθος γ) Σωστό δ) Λάθος ε) Λάθος ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ ο.. α) 0Cα: s s p 6 s p 6 4s Sc: s s p 6 s p 6 d 4s β) Το Cα έχε μκρότερη ενέργεα πρώτου οντσμού γατί βρίσκετα στην ίδα περίοδο με το Sc (4 η ) αλλά πο αρστερά από αυτό. (Το Cα ανήκε στην η ομάδα, ενώ το Sc στην η ομάδα του Περοδκού Πίνακα) γ) Cα + : s s p 6 s p 6 Sc + : s s p 6 s p 6.. α) Η Κα έχε τη μεγαλύτερη τμή στο δάλυμα Δ γατί έχουμε αυξημένη θερμοκρασία κα επεδή ο οντσμός είνα ενδόθερμη αντίδραση το Κα αυξάνετα. β) Σωστή είνα η η σχέση: α <α <α

8 Ατολόγηση - Ανάμεσα στα δαλύματα Δ κα Δ που έχουν ίδα θερμοκρασία ο βαθμός οντσμού του Δ είνα μκρότερος γατί με βάση το νόμο αραίωσης του Ostwald κ εφόσον σχύουν ο προϋποθέσες (α<0,) Κα=α C α= C Ka, αφού έχουμε μεγαλύτερη συγκέντρωση θα έχουμε μκρότερο α. Άρα α <α. - Ανάμεσα στα δαλύματα Δ κα Δ που έχουν ίδα συγκέντρωση ο βαθμός οντσμού του Δ είνα μκρότερος γατί έχουμε μκρότερη θερμοκρασία. Άρα α <α. Επομένως συνολκά α <α <α... α) Το δάλυμα Βr /CCl 4 μπορούν να αποχρωματίσουν το βουτίνο, -βουτένο, -βουτένο. β) Με αμμωνακό δάλυμα χλωρούχου χαλκού Ι αντδρά το - βουτίνο. - -C +CuCl+NH - -C CCα +NH 4 Cl γ) Με προσθήκη ΗCl το -βουτένο δίνε μόνο προϊόν. ΘΕΜΑ ο α) Α: -= B: -- OH Γ: -C - Δ: Ε: O -- Cl --CN

9 Ζ: Θ: Κ: Λ: --COOH - MgCl NH β) Η Β κα η Ζ έχουν δότητες οξέων κα η Λ έχε δότητες βάσης. γ) KMnO 4 +H SO 4 OH -C - + MnSO 4 +K SO 4 +8H O O Από τη στοχεομετρία της αντίδρασης τα 5 mol αντδρούν με mol ΚMnO 4. OH Άρα τα 0,5 mol αλκοόλης αντδρούν με 0, mol ΚMnO 4. To δάλυμα ΚMnO 4 που χρησμοποήσαμε έχε: n=c V=0, 0,5-0,05mol ΚMnO 4. Η ποσότητα είνα μκρότερη από αυτή που μπορεί να αποχρωματίσε η αλκοόλη, άρα σίγουρα θα αντδράσε πλήρως κα θα αποχρωματστεί.

10 ΘΕΜΑ 4 ο 4..α) C(mol/L) RCOOH+H O RCOO - + H O + Αρχκά C Ιον./Παρ. -X X X Ι.Ι C-X X X ph= -log[h O + ]= [H O + ]=0 - =x α= x x 0 C = C = C = 0,5M C a 0 [ RCOO ][ H + O ] Επομένως Κα= Κα= x [ RCOOH ] C x Κα= x (αφού C α<0,) Κα= ( 0 ) 4 Ka = 0. 0,5 β) Γα το οξύ έχουμε: C= v n n=c V n=0,5 0,6=0,mol RCOOH n= m,8 Mr = m Mr = Mr = 46 Mr n 0, Γα τα κορεσμένα μονοκαρβοξυλκά οξέα ο γενκός μορακός τύπος είνα C v H v O. Επομένως το Mr είνα: ΜR=v+v+ 6 46=4v+ 4v=4 v=. Ο Συντακτκός τύπος του οξέος είνα ΗCOOH 4.. Υπολογίζω τα mol των ουσών στα αρχκά τους δαλύματα. HCOOH: 0,mol (Από το προηγούμενο ερώτημα) NαOH: C= v n n=c V n=0,4 0,75=0,mol mol HCOOH+NαOΗ ΗCOOΝα + H O Αρχκά 0, 0, Αντ./Παρ. -0, -0, 0, Τελκά 0, Άρα στο τελκό δάλυμα έχουμε άλας ΗCOONα C= n C= 0, C=0, M., 5 v τελ

11 Το άλας δίστατα: ΗCOONα ΗCOO - + Να + 0,M 0,M 0,M To Nα + δεν οντίζετα γατί προέρχετα από σχυρή βάση. C(mol/L) ΗCOO - +H O ΗCOOΗ + OΗ Αρχκά 0, Iον./Παρ. -X X X Ι.Ι 0,-X X X 0 0 Κα Κ b =Κw Κ b = Kw -4 Κ Κα b = Κ -4 b =5 0 - K Κ b = x Κ = x 0, x b b < 0 0, C x= Kb 0, x = ,5 x= = 5,5 0 x 0 [OH ] = 0 poh=5,5 ph+poh=4 ph=4-poh ph=4-5,5 ph=8,5 4.. HCOONα : 0, mol (Από το προηγούμενο ερώτημα) ΗCl : 0,5 mol mol HCOONα+ΗCl ΗCOOΗ + ΝαCl Αρχκά 0, 0,5 Αντ./Παρ. -0,5-0,5 0,5 0,5 Τελκά 0,5 0,5 0,5 Το άλας του NαCl δεν επηρεάζε το ph του τελκού δαλύματος γατί προέρχετα από σχυρό οξύ κα σχυρή βάση. Βρίσκω τς συγκεντρώσες των άλλων ουσών στο τελκό δάλυμα. 0,5,5 ΗCOONα: C = = = 0,M n v n v 0,5,5 ΗCOOH: C = = = 0,M ΗCOONα HCOO - + Nα + 0,M 0,M 0,M

12 Kα= C(mol/L) HCOOH+H O HCOO - + H O + Αρχκά 0, 0, Ιον./Παρ. -X X X Ι.Ι 0,-X 0, 0,+X 0, X 0,x x = 0 4 M 0, Άρα στο δάλυμα Δ :[ΗCOO - ]=0,M κα [Η Ο + ]= 0-4 Τα θέματα επμελήθηκαν τα φροντστήρα «ΟΜΟΚΕΝΤΡΟ» Φλωρόπουλου. Μποχώτη Λ. Νταή Α.