ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣΑΔΕΝΕΣ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

Transcript

1 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣΑΔΕΝΕΣ

2 Αδένεςτουοργανισμού Εξωκρινείς Ενδοκρινείς Μεικτοί

3 Έκκριση προϊόντος: Στην επιφάνεια του σώματος Σε εσωτερικές κοιλότητες του σώματος. Είναι οι: Ιδρωτοποιοί αδένες Σμηγματογόνοι αδένες κ.ά. Εξωκρινείςαδένες

4 Ενδοκρινείςαδένες Έκκριση προϊόντος (ορμονών) στην κυκλοφορίατουαίματος, μέσω των τριχοειδών αγγείων του αίματος. Είναι οι: Υποθάλαμος Υπόφυση Θυρεοειδής Επινεφρίδια Επίφυση Θύμος αδένας

5 Μεικτοίαδένες Η δράση τους είναι μεικτή: εξωκρινής και ενδοκρινής. Είναι οι: Πάγκρεας Όρχεις Ωοθήκες

6 Ορμόνες Είναιχημικέςουσίεςπουεισέρχονταισε όλατακύτταρατουοργανισμού, αλλά διεγείρουνμόνοκύτταρα στόχους, για ναεκτελέσουνειδικέςβιοχημικές δραστηριότητες.

7 Ρόλοςτωνορμονών Ρυθμίζουν μεταβολές στον ανθρώπινο οργανισμό που απαιτούν χρόνο σε αντίθεση με το νευρικό σύστημα που είναι υπεύθυνο για τη γρήγορη ρύθμιση. Ηπαρουσίατουςήηαπουσίατουςεπιδρά: Στον μεταβολισμό, Στην εμφάνιση και τη συμπεριφορά του ατόμου. Διακρίνονται με κριτήριο τη δράση τους σε: Πεπτιδικές Στεροειδείς

8 Πεπτιδικέςορμόνες Δεν εισέρχονται στο κύτταρο. Προσδένονται σε υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης. Ενεργοποιούν ένζυμα του κυττάρου(σύμπλεγμα ορμόνης υποδοχέα) για εκτέλεση λειτουργιών. Είναι: αμίνες, πρωτεΐνες, πεπτίδια.

9 Στεροειδείςορμόνες Ελεύθερη είσοδος στο κύτταρο. Πρόσδεση στο κυτταρόπλασμα σε ειδικούς υποδοχείς. Είσοδος του συμπλέγματος ορμόνης υποδοχέα στον πυρήνα και ενεργοποίηση συγκεκριμένων γονιδίων. Σύνθεση πρωτεϊνών. Δράση βραδύτερη από τις πεπτιδικές, διότι η πρωτεϊνοσύνθεση απαιτεί χρόνο.

10 Αδένες Υποθάλαμος Θέση: στοστέλεχοςτου εγκεφάλου. Ρόλος: Ρύθμιση εσωτερικού περιβάλλοντος του ανθρώπινου οργανισμού: Θερμοκρασία σώματος Ισοζύγιο νερού Λειτουργία υπόφυσης.

11 Υπόφυση Θέση:κάτωαπότον υποθάλαμο. Ρόλος: Ρύθμιση δράσης όλων των περιφερικών αδένων Διαιρείται σε δύο λοβούς: Την αδενοϋπόφυση, που είναι ο πρόσθιος λοβός Την νευροϋπόφυση, που είναι ο οπίσθιος λοβός.

12 Θυρεοειδείς Θέση:κάτωαπότονλάρυγγακαι μπροστά στην τραχεία. Έχειδύολοβούς. Εκκρίνει: Την ορμόνη θυροξίνη Την ορμόνη καλσιτονίνη Ρόλος: Ρύθμιση: Του μεταβολισμού Της ανάπτυξης του οργανισμού Της δράσης του νευρικού συστήματος Ειδικά η καλσιτονίνη, κατά την παιδική ηλικία, επηρεάζει τα επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου στο αίμα και επομένως, την ανάπτυξη του οργανισμού.

13 Παραθυρεοειδείς αδένες Είναι:4 Θέση:στηνπίσω επιφάνεια του θυρεοειδούς, δύο σε κάθε λοβό. Εκκρίνουν: την ορμόνη παραθορμόνη. Ρόλος: ρύθμιση επιπέδων ασβεστίου και φωσφορικών ιόντων στο αίμα.

14 Επινεφρίδια Είναι:2 Θέση: πάνωαπόκάθενεφρό. Εκκρίνουν: ορμόνες Από την εξωτερική περιοχή: Αλδοστερόνη: ρυθμίζει την ομοιόσταση νερού, νατρίου και καλίου. Κορτιζόλη με: αντιφλεγμονώδη δράση επίδραση στο μεταβολισμό Συμβολή στην αντιμετώπιση καταστάσεων συναισθηματικής φόρτισης. Από την εσωτερική περιοχή: Αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη με ρόλο: στην αντιμετώπιση έντονης συναισθηματικήςφόρτισης, αυξάνοντας: Τον καρδιακό ρυθμό Τονρυθμότηςαναπνοήςκαιτου μεταβολισμού Τηναρτηριακήπίεση. Επινεφρίδια Επινεφρίδια

15 Πάγκρεας Είναι: μεικτός αδένας, με εξωκρινή και ενδοκρινή δράση. Θέση:άνωκοιλιακήπεριοχή, στην αρχή του λεπτού εντέρου. Εκκρίνει: στην ενδοκρινή μοίρα τις ορμόνες ινσουλίνη και γλυκαγόνη με ρόλο στην ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα. Η ενδοκρινής μοίρα αποτελείται από τα νησίδια του Langerhans(ομάδες 3 ειδών κυττάρων): Τα Α εκκρίνουν γλυκαγόνη. Τα Β εκκρίνουν ινσουλίνη. Τα Γ εκκρίνουν ορμόνη που αναστέλλειτηνέκκρισητωνακαιβ.

16 Επίφυση Θέση: δίπλα στον θάλαμο του εγκεφάλου. Εκκρίνει: την ορμόνη μελατονίνη, η οποία: Παράγεται στο σκοτάδι Στη διάρκεια της ημέρας ελαττώνεται η παραγωγή της. Ρόλος(πιθανός): αναστολή της έκκρισης ορμονών που ελέγχουν τις διαδικασίες της αναπαραγωγής.

17 Θύμοςαδένας Θέση: θωρακική κοιλότητα, πίσω από το στέρνο. Ρόλος: σημαντικός στον ανοσοποιητικό μηχανισμό, διότι σε αυτόν ωριμάζουν τα Τα λεμφοκύτταρα.

18 ΌρχειςκαιΩοθήκες Είναι: μεικτοί αδένες. Ρόλος: στην αναπαραγωγή. Ηεξωκρινήςμοίρατων όρχεων παράγει τα σπερματοζωάρια, η ενδοκρινής την τεστοστερόνη. Ηεξωκρινήςμοίρατων ωοθηκών παράγει τα ωάρια, η ενδοκρινής τις ορμόνες: οιστρογόνα και προγεστερόνη.

19

20

21

22

23

24 Βιβλιογραφία Βιολογία Α Λυκείου Καστορίνης Α., Κωστάκη Αποστολοπούλου Μ., Μπαρωνά Μάμαλη Φ., Περάκη Β., Πιάλογλου Π.ΟΕΔΒ, Αθήνα ΒιολογίαΑ ΛυκείουΚαψάληςΘ., Πλατανιστιώτη Σ., Ελληνοεκδοτική, Αθήνα 2011.