ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ WATER QUALITY ΙΝ THE HARBOR OF NEA MOUDANIA HALKIDIKI, GREECE

Transcript

1 ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ Μωρίκη Α., Κωστή Ντ., Νίκα Μ.,, Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης, Τμήμα Τεχνολογίας Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών, Ν. Μιλτιάδη, Ν.Μουδανιά, 6 Χαλκιδική, moriki@aqua.teithe.gr Περίληψη Στην εργασία αυτή έγινε συστηματική παρακολούθηση των παραμέτρων ποιότητας των νερών στο λιμάνι Ν. Μουδανιών Χαλκιδικής από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του. Δείγματα θαλασσινού νερού λαμβάνονταν από τέσσερα σημεία δειγματοληψίας και δύο βάθη. Η μελέτη αυτή καταγράφει για πρώτη φορά την ποιότητα των νερών μέσα στο λιμάνι των Ν. Μουδανιών και είναι εναρμονισμένη με την Οδηγία 6/ της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Πολιτική στον Τομέα των Yδάτων. Το εύρος των τιμών των συγκεντρώσεων των παραμέτρων που μετρήθηκαν ήταν: Θερμοκρασία -7 C, αλατότητα.8-8. ppt, διαλυμένο οξυγόνο.8-.9 mg O /l, χλωροφύλλη α.7-. mg/m, νιτρώδη <.-.89 μg-at N/l, νιτρικά <.-8.7 μg-at N/l, φωσφορικά <.-.76 μg-at P/l, αμμωνιακά μg-at N/l, πυριτικά.-.6 μg-at Si/l. Tα νερά του λιμανιού των Ν. Μουδανιών είναι εποχιακά φτωχά σε οξυγόνο. Οι τιμές των θρεπτικών αλάτων δείχνουν χαμηλή οικολογική ποιότητα. Λέξεις κλειδιά: ποιότητα νερών, διαλυμένο οξυγόνο, χλωροφύλλη α, θρεπτικά άλατα WATER QUALITY ΙΝ THE HARBOR OF NEA MOUDANIA HALKIDIKI, GREECE Moriki A., Kosti D., Νίκα Μ.,, Alexander Technological Educational Institute of Thessaloniki, Dept.of Fisheries and Aquaculture Technology, N. Miltiadi, N. Moudania, 6, Halkidiki, Greece, moriki@aqua.teithe.gr Abstract In this work, water quality monitoring of the shallow waters in the harbor of the city of N. Moudania (Halkidiki, Greece) was performed, for a seven months period, March-September. Water samples were collected monthly, from four sampling locations and two depths. The study follows the requirements of the European Union Directive 6/. Temperature varied from - 7 C, salinity ranged from.8-8. ppt, the concentration of dissolved oxygen ranged from.8-.9 mg O /l, chlorophyll α varied from.7. mg/m nitrate values ranged from <.-.89 μg-at N/l, while nitrite varied from <.-8.7μg-at N/l and ammonium concentrations ranged from μg-at N/l. Phosphate values were <.-.76 μg-at P/l and silicate concentration varied from.-.6 μg-at Si/l. Dissolved oxygen concentrations presented seasonally hypoxia. Nutrient levels indicate poor water quality. Keywords: water quality, dissolved oxygen, chlorophyll α, nutrients

2 . Εισαγωγή Οι παράκτιες περιοχές υφίστανται περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προέρχονται από τις διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες. Η μεταβολή ολιγότροφων περιοχών σε μεσότροφες ή εύτροφες, η άνθιση τοξικών φυτοπλαγκτονικών ειδών και η υποξία στον πυθμένα, έχουν αναφερθεί για παράκτια συστήματα (Rosenberg, 98; Justic, 99). Εκτός από την εισαγωγή θρεπτικών αλάτων και ανεπεξέργαστων λυμάτων, οι σύνθετες οργανικές ενώσεις που απελευθερώνονται στο υδάτινο περιβάλλον, όπως χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες, βαρέα μέταλλα, συνθετικές οργανικές ενώσεις, υδρογονάνθρακες πετρελαίου κ.α., επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα των νερών στην παράκτια ζώνη (McIntyre, 99). Τα λιμάνια είναι κλειστές περιοχές που παρουσιάζουν «φτωχή» ποιότητα νερών, χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα ρύπανσης στα ιζήματα και χαμηλές συγκεντρώσεις οξυγόνου στη υδάτινη στήλη εξαιτίας στάσιμων περιοχών μέσα στα λιμάνι (Guerra-Garcia et al., ). Το διαλυμένο οξυγόνο, η χλωροφύλλη και τα θρεπτικά άλατα χρησιμοποιούνται ως δείκτες για την αναγνώριση δυσμενών επιπτώσεων στις παράκτιες περιοχές. Η ποιότητα των παράκτιων νερών με την παρακολούθηση θερμοαλατικών χαρακτηριστικών, διαλυμένου οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών ορίζεται και από την Οδηγία 6/ για την ιεράρχηση της οικολογικής ποιότητας των υδάτων (Devlin, et al., 7). Τα Νέα Μουδανιά είναι μια μικρή πόλη και το λιμάνι της αποτελεί κυρίως καταφύγιο αλιευτικών σκαφών. Δεδομένα ποιότητας νερών δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα για την παράκτια ζώνη της περιοχής. Η εργασία αυτή αποτελεί μια πρώτη εποχιακή καταγραφή των φυσικοχημικών δεδομένων ποιότητας των νερών, στην περιοχή του λιμανιού των Ν. Μουδανιών.. Μεθοδολογία Εικ. : Χάρτης της περιοχής μελέτης.

3 Τα Νέα Μουδανιά βρίσκονται ανάμεσα στο Θερμαϊκό και στον Τορωναίο Κόλπο ή κόλπο της Κασσάνδρας και αποτελούν την φυσική πύλη της Χαλκιδικής (Εικ. ). Το λιμάνι των Νέων Μουδανιών είναι μια αβαθής περιοχή με μέγιστο βάθος μέτρων, που φιλοξενεί αλιευτικά σκάφη καθ όλη την διάρκεια του έτους και δέχεται επιδράσεις από την έξοδο των επεξεργασμένων λυμάτων του βιολογικού καθαρισμού της πόλης. Οι δειγματοληψίες πραγματοποιήθηκαν στην διάρκεια επτά μηνών, από το Μάρτιο έως το Σεπτέμβριο του, σε τέσσερα σημεία δειγματοληψίας. Δύο σημεία (σταθμοί δειγματοληψίας Μ και Μ ) βρίσκονταν στην είσοδο του λιμανιού με μέγιστο βάθος τα πέντε μέτρα και δύο εσωτερικά του λιμενοβραχίονα (σταθμοί Μ και Μ ) με μέγιστο βάθος τα δύο μέτρα. Οι δειγματοληψίες πραγματοποιήθηκαν με δειγματολήπτη τύπου van Dorn, όγκου l με ενσωματωμένο θερμόμετρο. Η αλατότητα μετρήθηκε στο εργαστήριο με τη βοήθεια αγωγιμόμετρου, αμέσως μετά τη δειγματοληψία. Το διαλυμένο οξυγόνο προσδιορίσθηκε εργαστηριακά με τη μέθοδο Winkler (Strickland & Parsons, 97), ενώ η χλωροφύλλη και τα θρεπτικά άλατα προσδιορίσθηκαν φασματοφωτομετρικά (Parsons et al, 98).. Αποτελέσματα T ( C ) T( C ) Εικ. : Η μεταβολή της θερμοκρασίας α) στο m, β) στα m, στους τέσσερις σταθμούς από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του. S( /) Mήνες S( /) 8 7, 7 6, 6,,, Εικ. : Η μεταβολή της αλατότητας α) στο m, β) στα m, στους τέσσερις σταθμούς από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του.

4 mgo/l 7 6 mgo/l 6 Εικ.: Η μεταβολή του διαλυμένου οξυγόνου α) στο m, β) στα m, στους τέσσερις σταθμούς από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του. Chla mg/ m,,,,, Chla mg/m,,, Εικ. : Η μεταβολή στη συγκέντρωση της χλωροφύλλης α) στο m β) στα m, στους τέσσερις σταθμούς, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του. ΝΟ-Ν μg-atν/l ΝΟ-Ν μg-atν/l Εικ. 6: Η μεταβολή στη συγκέντρωση των νιτρικών ιόντων α) στο m β)στα m στους τέσσερις σταθμούς, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του.

5 Στις εικόνες α και β παρουσιάζεται η μεταβολή της θερμοκρασίας στους τέσσερις σταθμούς δειγματοληψίας και στα δύο βάθη, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του. Η θερμοκρασία ακολουθεί παρόμοιες μεταβολές, με ελάχιστη το μήνα Απρίλιο ( C) και μέγιστη τιμή τον Αύγουστο (7 C). Στις εικόνες α και β παρουσιάζεται η διακύμανση της αλατότητας. Οι τιμές αλατότητας κυμάνθηκαν από.8 τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο έως 8. το μήνα Μάρτιο. Στις εικόνες α και β παρουσιάζεται η μεταβολή της συγκέντρωσης του διαλυμένου οξυγόνου. Ο κορεσμός σε οξυγόνο ήταν κάτω από % τους μήνες Μάϊο και Ιούνιο (ελάχιστη τιμή στον πυθμένα.8 mg O /l). Αντίθετα, τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο, παρά τις υψηλές θερμοκρασίες, ο κορεσμός σε οξυγόνο κυμάνθηκε μεταξύ -% (μέγιστη τιμή.9 mg O /l). Το εύρος των συγκεντρώσεων του διαλυμένου οξυγόνου ήταν.67-. ml O /l (.8-.9 mg O /l), με μέσο όρο. mg O /l. Στις εικόνες α και β παρουσιάζεται η διακύμανση της χλωροφύλλης στους τέσσερις σταθμούς. Οι τιμές χλωροφύλλης παρουσίασαν εύρος τιμών.7-. mg/m. Η μέγιστη τιμή παρουσιάσθηκε τον μήνα Ιούλιο στο σταθμό Μ στο επιφανειακό στρώμα. Υψηλή συγκέντρωση χλωροφύλλης προσδιορίσθηκε και το μήνα Απρίλιο στο σταθμό Μ σε βάθος m. Ο μέσος όρος των τιμών της χλωροφύλλης ήταν.7 mg/m. Στις εικόνες 6α και 6β παρουσιάζεται η μεταβολή της συγκέντρωσης των νιτρικών ιόντων. Οι τιμές των νιτρικών ήταν αυξημένες τους εαρινούς μήνες (8.7 μg-at N/l) στο σταθμό Μ σε βάθος m. Ο μέσος όρος των τιμών των νιτρικών αλάτων ήταν 6. μg-at N/l. Στις εικόνες 7α και 7β παρουσιάζονται τα νιτρώδη ιόντα. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις νιτρωδών παρουσιάσθηκαν σε όλους τους σταθμούς το μήνα Ιούλιο (μέγιστη τιμή.89 μg-at N/l). Ο μέσος όρος της συγκέντρωσης των νιτρωδών ιόντων ήταν.69 μg-at N/l. Η μέγιστη τιμή που παρουσιάσθηκε στη διακύμανση των φωσφορικών ιόντων ήταν.76 μg-at P/l (εικόνες 8α και 8β). Ο μέσος όρος των τιμών των φωσφορικών ιόντων ήταν. μg-at P/l. Στα πυριτικά άλατα, αξιόλογη μεταβολή παρατηρήθηκε το μήνα Αύγουστο σε βάθος m στο σταθμό Μ και τον μήνα Σεπτέμβριο, σε βάθος m (Εικ. 9α,9β). Το εύρος της συγκέντρωσης των πυριτικών αλάτων ήταν.-.6 μg-at Si/l με μέσο όρο 8. μg-at Si/l. Υψηλές συγκεντρώσεις αμμωνιακών (Εικ. α, β) μετρήθηκαν τους μήνες Μάϊο και Ιούνιο. Το εύρος των συγκεντρώσεων των αμμωνιακών ιόντων ήταν μg-at N/l με μέσο όρο 8. μg-at N/l. Η σχέση Ν:Ρ μεταβάλλεται κατά μέσο όρο και στους τέσσερις σταθμούς από 8 έως 79. ΝΟ -Ν μg-atν/l 6 NO-N μg-at/l,8,6,,,8,6,, Εικ. 7: Η μεταβολή στη συγκέντρωση των νιτρωδών ιόντων α) στο m, β) στα m, στους τέσσερις σταθμούς, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του.

6 PO-Pμg-atP/l,8,7,6,,,,, PO-P μg-atp/l,6,,,,, Εικ. 8: Η μεταβολή στη συγκέντρωση των φωσφορικών ιόντων α) στο m, β) στα m, στους τέσσερις σταθμούς, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του. SiO-Si μg-asi/l 6 SiO-Si μ-atsi/l 6 Εικ. 9: Η μεταβολή στη συγκέντρωση των πυριτικών ιόντων α) στο m, β) στα m, στους τέσσερις σταθμούς, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του. ΝΗ -N μg-atn/l ΝΗ-N μg-atn/l Εικ. : Η μεταβολή στη συγκέντρωση των αμμωνιακών αλάτων α) στο m, β) στα m στους τέσσερις σταθμούς, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του.

7 . Συμπεράσματα/Συζήτηση Τα λιμάνια αποτελούν κατά κανόνα κλειστές παράκτιες περιοχές που χαρακτηρίζονται από υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων στο ίζημα, χαμηλές συγκεντρώσεις διαλυμένου οξυγόνου και χαμηλή βιοποικιλότητα στη βενθική βιοκοινωνία (Guerra-Garcίa & Garcίa-Gόmez, ). Οι πλέον συνηθισμένοι ρύποι είναι τα κατάλοιπα των βιοκτόνων που χρησιμοποιούνται στην επίστρωση των υφάλων των πλοίων, όπως οι οργανοκασσιτερικές ενώσεις, οι υδρογονάνθρακες πετρελαίου και τα βαρέα μέταλλα. Το λιμάνι των Νέων Μουδανιών είναι μια αβαθής περιοχή με μέγιστο βάθος τα πέντε μέτρα και περιορισμένη κυκλοφορία του νερού. Στην νοτιότερη περιοχή του λιμανιού εκβάλλει αγωγός επεξεργασίας λυμάτων με ενδεχόμενη επιβάρυνση της περιοχής. Το λιμάνι χρησιμοποιείται σαν αλιευτικό καταφύγιο σε όλη την διάρκεια του έτους. Η παράκτια ζώνη και το λιμάνι της πόλης αποτελούν και πόλο έλξη για τους τουρίστες κατά τους θερινούς μήνες. Η περιβαλλοντική εκτίμηση της ποιότητας των νερών του λιμανιού είναι απαραίτητη τόσο λόγω της εμπορικής του σημασίας, όσο και της βιολογικής του σπουδαιότητας ως ευαίσθητη παράκτια περιοχή. Σκοπός της εργασίας αυτής ήταν να μελετηθούν τα χαρακτηριστικά ποιότητας των νερών στο λιμάνι των Νέων Μουδανιών Χαλκιδικής στο πλαίσιο της Οδηγίας 6/ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Οδηγία 6/, δίνει τις γενικές κατευθύνσεις για την ταξινόμηση των νερών σε νερά υψηλής, καλής και μέσης κατάστασης από άποψη φυσικοχημικής ποιότητας. Οι υδρολογικές παράμετροι που εξετάστηκαν στην περιοχή ήταν αναμενόμενες για την εποχή. Σε όλους τους σταθμούς παρατηρήθηκε σταδιακή αύξηση της θερμοκρασίας και μείωση της αλατότητας κατά τους θερινούς μήνες. Η μείωση των τιμών αλατότητας τη συγκεκριμένη εποχή του έτους οφείλεται ενδεχομένως στην επίδραση της κυκλοφορίας του Βορείου Αιγαίου με την είσοδο νερών από τα νοτιοανατολικά του Θερμαϊκού κόλπου (Hyder et al., ). Οι τιμές της συγκέντρωσης του διαλυμένου οξυγόνου οι οποίες παρατηρήθηκαν στο λιμάνι των Ν. Μουδανιών, παρουσίασαν σημαντική διακύμανση. Ο μέσος όρος των τιμών του διαλυμένου οξυγόνου ήταν. mg O /l. Τα προτεινόμενα όρια για το διαλυμένο οξυγόνο στο θαλάσσιο περιβάλλον από τη διεθνή βιβλιογραφία, ώστε να μην εμφανίζονται αρνητικές επιπτώσεις, είναι -8 mg O /l (Best et al., 7). Συγκεντρώσεις - mg O /l αναφέρονται ως υποξία και σχετίζονται με αρνητικές επιπτώσεις για τη θαλάσσια ζωή, ενώ τιμές διαλυμένου οξυγόνου μικρότερες από mg O /l δημιουργούν ανοξικές συνθήκες (Devlin et al., 7). Οι τιμές του διαλυμένου οξυγόνου τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Ιούνιο στο σταθμό Μ στο επιφανειακό στρώμα και στο σταθμό Μ κοντά στον πυθμένα, ήταν μικρότερες από ml O /l, ενώ τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο μετρήθηκαν φυσιολογικές τιμές (μέσος όρος.9 mg O /l). Οι χαμηλές τιμές του διαλυμένου οξυγόνου μπορεί να οφείλονται στην κακή ανανέωση των νερών, πιθανόν λόγω των ανεμολογικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή. Η συγκέντρωση των νιτρικών ιόντων ήταν κατά μέσο όρο 6. μg-at N/l, με ιδιαίτερα αυξημένες τιμές στον σταθμό Μ στο ένα μέτρο, τους εαρινούς μήνες και μείωση το μήνα Ιούνιο. Τα νιτρώδη ιόντα ως ενδιάμεσο προϊόν οξείδωσης της οργανικής ύλης συνήθως εμφανίζουν χαμηλές συγκεντρώσεις. Αυξημένες τιμές νιτρωδών ιόντων αποτελούν ένδειξη ρύπανσης. Ο μέσος όρος της συγκέντρωσης των νιτρωδών ιόντων είχε τιμή συγκρίσιμη με εκείνες μετρήσεων στο Θερμαϊκό κόλπο (ΕΛΚΕΘΕ, ). Τα αμμωνιακά άλατα είχαν μέγιστες συγκεντρώσεις τον μήνα Μάϊο και τον μήνα Ιούνιο και σχετικά χαμηλές τιμές τους υπόλοιπους μήνες. Η συγκέντρωση των ορθοφωσφορικών ακολουθεί τη μεταβολή των υπολοίπων θρεπτικών αλάτων, με τις υψηλότερες τιμές να εμφανίζονται τους εαρινούς μήνες, ενώ μία μέγιστη τιμή εμφανίζεται και το καλοκαίρι στο σταθμό Μ, έξω από το λιμενοβραχίονα.

8 Η συγκέντρωση της χλωροφύλλης α χρησιμοποιείται ως δείκτης της βιομάζας του φυτοπλαγκτού, αλλά και για την εκτίμηση της τροφικής κατάστασης του θαλασσινού νερού, (Ignatiades et al., 99). Η χλωροφύλλη είχε μια μέγιστη τιμή τον μήνα Ιούλιο στα επιφανειακά νερά και τον μήνα Απρίλιο σε βάθος τεσσάρων μέτρων. Η σχέση Ν:Ρ μεταβάλλεται κατά μέσο όρο και στους τέσσερις σταθμούς από 8 έως 79, δείχνοντας μεγάλη επιβάρυνση σε ανόργανες μορφές αζώτου (φυσιολογικά 6:). Οι αζωτούχες ενώσεις πιθανόν να προέρχονται από τον αγωγό που επεξεργάζεται λύματα της πόλης των Νέων Μουδανιών που εκβάλλει νοτιότερα του λιμανιού ή από την αποσύνθεση της οργανικής ύλης στον πυθμένα. Συστηματική μελέτη θρεπτικών αλάτων, χλωροφύλλης και διαλυμένου οξυγόνου ως κριτήρια ποιότητας παράκτιων νερών στην Ελλάδα, έχει γίνει κυρίως στον Σαρωνικό και Θερμαϊκό κόλπο (Friligos, 98; Ignatiades et al., 99; SOHELME, ) αλλά και σε άλλες παράκτιες περιοχές (ΕΛΚΕΘΕ, ; Arhonditsis et al., ; Triantafyllou et al., ; Γκότση κ.α., ; Συλαίος κ.α., ). Οι χαμηλές τιμές διαλυμένου οξυγόνου δείχνουν μικρή ανανέωση των νερών στο λιμάνι των Νέων Μουδανιών και ενδεχόμενη συσσώρευση ρύπων. Οι τιμές αυξάνονται τους θερινούς μήνες ταυτόχρονα με τη μείωση των τιμών της αλατότητας. Το λιμάνι των Νέων Μουδανιών δέχεται την επίδραση των νερών του Βορείου Αιγαίου, επομένως νερά χαμηλότερης αλατότητας (Hyder et al., ) και με αυξημένες τιμές διαλυμένου οξυγόνου σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες των μετρήσεων. Η Κοινοτική Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά (WFD, 6/ Ε.Ε.) θέτει για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προστασίας και διαχείρισης όλων των ευρωπαϊκών υδάτινων πόρων και οικοσυστημάτων. Εισήγαγε μεταξύ άλλων απαιτήσεων την οικολογική αποτίμηση για όλα τα νερά, χρησιμοποιώντας στοιχεία βιολογικής, υδρομορφολογικής και φυσικοχημικής ποιότητας. Η εφαρμογή της Oδηγίας 6/ Ε.Ε. στους ελληνικούς λιμένες μπορεί να προσφέρει το έναυσμα για μια ολοκληρωμένη κατανόηση των ρύπων στις λιμενολεκάνες, πεδίο για το οποίο υπάρχει ελλιπής πληροφόρηση (Παλάντζας κ.α., 6). Στην παρούσα εργασία έγινε για πρώτη φορά η εκτίμηση των παραμέτρων ποιότητας των νερών στο λιμάνι των Νέων Μουδανιών Χαλκιδικής σύμφωνα με το πλαίσιο της Οδηγίας 6/ της πολιτικής στον Τομέα των Υδάτων. Για μια ολοκληρωμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο λιμάνι Νέων Μουδανιών, απαιτείται και η μελέτη ρύπων που έχουν τοξικές επιπτώσεις καθώς και η αποτίμηση ενδεχόμενων επιπτώσεων των ρύπων στο ίζημα και τους οργανισμούς. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Οι τιμές της συγκέντρωσης του διαλυμένου οξυγόνου ήταν χαμηλές τους εαρινούς μήνες, ενώ παρατηρήθηκε μια σταδιακή αύξηση των τιμών σε φυσιολογικά επίπεδα τους μήνες Ιούλιο-Σεπτέμβριο. Η εκτίμηση της χλωροφύλλης ως δείκτη περιβαλλοντικής επιβάρυνσης δείχνει μεσότροφες συνθήκες. Οι τιμές όλων των μορφών του ανόργανου αζώτου ήταν αυξημένες και δείχνουν φτωχή οικολογική ποιότητα.. Ευχαριστίες Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια πτυχιακής εργασίας και χρηματοδοτήθηκε από το Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης.

9 6. Βιβλιογραφικές Αναφορές Αγγλική βιβλιογραφία Arhonditsis, G., Eleftheriadou, M., Karydis M., Tsirtsis G,.. Eutrophication risk assessment in coastal embayments using simple statistical models. Marine Pollution Bulletin, 6: Best, M.A., Wither, A.W., Coates, S., 6. Dossolved oxygen as a physico-chemical supporting element in the Water Framework Directive. Marine Pollution Bulletin, : -6. Devlin M., S. Painting & M. Best, 7. Seting nutrient thresholds to support an ecological assessment based on nutrient enrichment, potential primary production and undesirable disturbance, Marine Pollution Bulletin, : 6-7. Friligos, N., 98. Enrichment of Inorganic Nutrients in the Inner Saronicos Gulf (97-976). Marine Pollution Bulletin, (): -8. Guerra-Garcia, J.M., Garcia-Gonez, J.C.,. Oxygen levels versus chemical pollutants: do they have similar influence on macrofanual assemblages? A case study in a harbour with two opposing entrances. Environmental Pollution, : 8-9. Hyder P., J.H. Simpson, S. Christopoulos, Y. Krestenitis,. The seasonal cycles of stratification and circulation in the Thermaikos Gulf Region Of Freshwater Influence (ROFI), north-west Aegean. Continental Shelf Research : Ignatiades, L., Karydis, M., Vounatsou, P., 99. A Possible Method for Evaluating Oligotrophy and Eutrophication Based on Nutrient Concentration Scales, Marine Pollution Bulletin,. (): 8-. Justic, D., Rabalais, N., Turner, R.E., 99. Stoichiometric Nutrient Balance and Origin of Coastal Eutrophication. Marine Pollution Bulletin, (): -6. McIntyre, A.D., 99. The Current State of the Oceans. Marine Pollution Bulletin, (-): 8-. SOHELME,. State of the Hellenic Marine Environment. E. Papathanassiou & A. Zenetos (Eds), HCMR Publ., 6 pp. Parsons, R., Maita, Y., Lalli, M., 98. A Manual of Chemical and Biological Methods for Seawater Analysis. Pergamon Press. 7pp. Rosenberg, R., 98. Eutrophication the Future Marine Coastal Nuisance?. Marine Pollution Bulletin, 6 (6): 7-. Strickland, J.D.H., Parsons, T.R., 97. A Practical Handbook of Seawater Analysis. Fish. Res. BD. Can. Bulletin 67, 6 pp. Triantafyllou, G., Petihakis, G., Donnas, C., Theodorou, A.,. Assessing Marine Ecosystem Responce to Nutrient Inputs. Marine Pollution Bulletin, (7-): Ελληνική βιβλιογραφία ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.,. Παρακολούθηση της Ποιότητας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του Κόλπου Θεσσαλονίκης (Θερμαϊκός ). Ενδιάμεση Τεχνική Έκθεση, ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε., Αθήνα, σελ. -8. Γκότση, Ο., Ψόχιου, Ε., Λεμπέσης, Γ., Μπράμπα, Δ., Θεοδώρου, Α., Μπαλόπουλος, Ε.,. Εποχιακή Διακύμανση Φυτοπλαγκτού και Περιβαλλοντικών Παραμέτρων σε Ημίκλειστη Θαλάσσια Περιοχή (Αμβρακικός Κόλπος). 6 ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας και Αλιείας, Χίος, -6. Παλάντζας, Γ., Κουτίτας, Χ., Νανιόπουλος, Α., 6. Η εφαρμογή της Οδηγίας /6 Ε.Ε. στους ελληνικούς λιμένες. 8 ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας και Αλιείας, Θεσσαλονίκη, σελ.-. Συλαίος, Γ., Ιωαννίδου, Δ., Σταμάτης, Ν., Καλλιανιώτης, Α.,. Εκτίμηση της Ποιότητας Νερού στον Κόλπο Καβάλας. 6 ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας και Αλιείας, Χίος, -8.