Απλοί Τρόποι να βοηθήσω το παιδί μου από τους πρώτους μήνες της ζωής του να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες!

Transcript

1 Απλοί Τρόποι να βοηθήσω το παιδί μου από τους πρώτους μήνες της ζωής του να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες! 0Μια έκδοση των

2 10 ΑΠΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΩΣΕΙ ΤΙΣ ΓΛΩΩΣΣΙΚΕΣ ΤΟΥ Δ ΕΞΙΟΤΗΤΕΣ. Από την Αλίκη Τριχείλη Υπεύθυνη τμήματος Λογοθεραπείας ikid Πετρούπολης, λογοθεραπεύτρια. Η εμπειρία της περιλαμβάνει αποκατάσταση αρθρωτικών και φωνολογικών διαταραχών, διαταραχές στη ροή της ομιλίας, καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου, δυσκολίες στην επικοινωνία και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές, τραυλισμό. Έχει εξειδικευτεί στην Αξιολόγησης και Αποκατάστασης Δυσκολιών στη Ροή Ομιλίας, Φωνολογικών διαταραχών, Δυσκολιών Μάθησης και Συστημάτων Εναλλακτικής Επικοινωνίας. Στα πλαίσια πρόληψης των Κέντρων ikid έχει συμμετάσχει σαν κύρια ομιλήτρια στην ενημέρωση γονέων και εκπαιδευτικών. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΟΥ

3 Σύστημα Ανάπτυξης Δεξιοτήτων ikid Πρωταρχικός μας στόχος είναι να παρέμβουμε στην δυσκολία, και να χτίσουμε πάνω στις δεξιότητες και ικανότητες του παιδιού σας. Έτσι, θα υπερνικήσουμε τις δυσκολίες και θα ενισχύσουμε το δυναμικό του. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΛΑΝΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Αξιολογούμε έγκυρα τις δυσκολίες Σχεδιάζουμε το ατομικό πρόγραμμα ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Παρεμβαίνουμε βάση συγκεκριμένου πλάνου Ολοκληρώνουμε το πρόγραμμα βήμα-βήμα ΔΩΡΕΑΝ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

4 10 απλοί τρόποι για να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες. // 4 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Η αλήθεια είναι πως γύρω στα πρώτα γενέθλια του παιδιού περιμένουμε να ακούσουμε τις πρώτες του λέξεις και σίγουρα μέσα σε αυτές τα πολυπόθητα «μαμά» και «μπαμπά». Πολλοί γονείς βέβαια αναρωτιούνται αν υπάρχουν τρόποι ώστε να ενθαρρύνουν τις λεκτικές δεξιότητες και τις δεξιότητες επικοινωνίας του μωρού τους πριν γίνει ενός.

5 10 απλοί τρόποι για να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες. // 5 Ακόμη και πολύ μικρά μωρά μαθαίνουν τη γλώσσα. Πολύ πριν μάθουν να μιλούν, τα μωρά ξεκινούν να επικοινωνούν. Όσο πιο πολύ τα προσέχετε και ανταποκρίνεστε, τόσο περισσότερο ενισχύεται η ικανότητά τους για επικοινωνία. Στους πρώτους μήνες της ζωής τους έχετε ήδη μάθει να ερμηνεύετε ήχους που κάνουν, όπως της απόλαυσης, της ευχαρίστησης, της κούρασης, κ.ά. Δ ύο πράγματα συμβαίνουν όταν ακούτε με προσοχή και προσπαθείτε να καταλάβετε το μήνυμα του μωρού σας. Πρώτον, το μωρό σας έχει την εμπειρία ότι κάποιος ενδιαφέρεται για τις ανάγκες και τα συναισθήματά του. Δ εύτερον, με την πάροδο του χρόνου μπορείτε τελικά να καταλάβετε τα περισσότερα από τα συνθήματά του. Εδώ είναι μερικά απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να ενισχύσετε τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού σας:

6 10 απλοί τρόποι για να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες. // 6 1 Ανταποκριθείτε στο μωρό σας όταν κλαίει. Τα μωρά, μαθαίνουν να επικοινωνούν αρχικά μέσω του κλάματος. Κατά το πρώτο έτος, το κλάμα είναι ένα κεντρικό τμήμα του συστήματος επικοινωνίας τους. Όταν ανταποκρίνεστε στις κραυγές ή το κλάμα τους, τα μωρά μαθαίνουν ότι ο κόσμος είναι ένα ασφαλές μέρος όπου μπορούν να εκφράζουν και να καλύπτουν τις ανάγκες τους. 2 Να έχετε "συνομιλίες" με το μωρό σας. Τα μωρά ξεκινούν τις δεξιότητες συνομιλίας περιμένοντας τη σειρά τους. Ξεκινούν να βγάζουν ήχους, σας κοιτούν και σας περιμένουν. Όταν βγάλετε κι εσείς παρόμοιους ήχους, επαναλαμβάνουν. Με αυτή την απλή αλληλεπίδραση μαθαίνουν να παράγουν ήχους και να περιμένουν την απόκρισή σας. 3 Μιλήστε φυσικά στο μωρό σας. Τα μωρά μαθαίνουν αρκετές λέξεις πριν μάθουν να τις εκφέρουν. Πολλές φορές καταλαβαίνουν τι λέτε ακόμα κι αν το λεξιλόγιό τους δεν έχει αρκετές λέξεις. Έτσι όταν τα μωρά μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον πλούσιο από λέξεις, φυσικά, κάποια στιγμή θα μάθουν να τις χρησιμοποιούν.

7 10 απλοί τρόποι για να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες. // Περιγράψτε αυτό που βλέπετε να κάνει ή αυτό που συμβαίνει στο περιβάλλον του. Αυτό είναι κάτι που οι γονείς ενστικτωδώς κάνουν. Για παράδειγμα όταν το μωρό σας πιάνει τη μύτη σας, μπορείτε να πείτε, «ωχ, είναι η μύτη μου» ή όταν γυρίζει προς τον ήχο που κάνει η πόρτα που ανοίγει, μπορείτε να πείτε, «Άνοιξε η πόρτα. Είναι ο μπαμπάς;» ή όταν πηγαίνετε βόλτα στην παιδική χαρά «Κοίτα, είναι πολλά παιδάκια. Κάνουν κούνια. Κάνε γεια στα παιδάκια. Γεια, παιδάκια!». Μιλήστε με το μωρό σας σχετικά με αυτό που κάνετε μαζί του. Μπορεί να σκέφτεστε ότι δεν το καταλαβαίνει αυτό που του λέτε, αλλά πρέπει να γνωρίζετε πως με αρκετές επαναλήψεις θα πραγματοποιηθεί η εκμάθηση αυτού. Επίσης αυτό δεν βοηθά μόνο να μάθει τη γλώσσα, βοηθά επίσης να μάθει να περιμένει τι θα επακολουθήσει και να συμμετέχει πιο ενεργά στη διαδικασία. Για παράδειγμα όταν είναι λερωμένο και του αλλάζετε την πάνα μπορείτε να του λέτε «Πω, πω η πάνα είναι λερωμένη, πουφ μυρίζει!». Μπορεί να μην καταλαβαίνει την έννοια «λερωμένη», αλλά η επαναληπτική εμπειρία του με την αλλαγή της πάνας θα του το διδάξει. Ή όταν φτιάχνετε το γάλα του μπορείτε να του λέτε «Ανοίγουμε το κουτί για να βάλουμε το γάλα. Κοίτα το κουτί είναι ανοιχτό!». Μπορεί να μην κατανοεί την έννοια «ανοιχτό», αλλά η επαναληπτική εμπειρία του μέσα από την παρασκευή του γάλατος θα του το διδάξει.

8 10 απλοί τρόποι για να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες. // 8 6 Συζήτηση για τις ενέργειές σας. Όταν μιλάτε για αυτό που κάνετε ταυτόχρονα διδάσκετε τη γλώσσα και βοηθάτε το μωρό σας να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του. Για παράδειγμα «Το φαγητό είναι στην κατσαρόλα και βράζει. / Πάω στο δωμάτιό σου να φέρω μία κουβερτούλα./ Είναι η ώρα που η μαμά πάει στη δουλειά. Εσύ θα μείνεις με τον μπαμπά. Να είσαι καλό παιδάκι.» 7 Τραγουδήστε ή πείτε ιστορίες. Τραγούδια και ιστορίες είναι ένα σημαντικό μέρος της εκμάθησης της γλώσσας. Επειδή συνήθως είναι επαναλαμβανόμενα, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να τα μάθουν με την πάροδο του χρόνου και ταυτόχρονα να διασκεδάζουν. Τραγούδια, αλλαγή της φωνής μας σε παιχνίδια ή μικρά παραμυθάκια διδάσκουν στα παιδιά λέξεις που συνδυάζονται με σωματικές μιμήσεις (π.χ. «Αχ κουνελάκι», «Χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ», κά). Ύστερα από επαναλήψεις μπορείτε να σταματάτε σε σημεία του τραγουδιού ή του παραμυθιού και το παιδί να συνεχίζει με την κίνηση. Για παράδειγμα, «Αχ κουνελάκι, κουνελάκι σταματάτε-όταν το παιδί κάνει την κίνηση ότι θα ρίξει ξύλο- συνεχίζετε, ξύλο που θα το φας!...».

9 10 απλοί τρόποι για να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες. // 9 8 Διαβάστε βιβλία. Υπάρχουν θαυμάσια βιβλία μωρών στο εμπόριο. Ψάξτε για βιβλία με φωτογραφίες ή εικόνες που έχουν μεγάλες φιγούρες και έντονα χρώματα. Τα βιβλία ανοίξτε τα και βοηθήστε το παιδί σας να γυρίζει όπως μπορεί τις σελίδες. Μπορείτε να τα διαβάσετε στο κρεβάτι, στον καναπέ, στο πάτωμα ή πριν κοιμηθεί. Υπάρχουν και βιβλία με μουσικές μελωδίες ή ήχους από ζωάκια. 9 Πείτε όχι στην τηλεόραση! Πολλοί γονείς κάνουν το λάθος και όταν το παιδί ξεκινά να κάθεται ή να στέκεται χρησιμοποιούν την τηλεόραση ως μέσο διασκέδασης. Από πρόσφατες έρευνες που έχουν γίνει η τηλεόραση ευθύνεται για τη διάσπαση προσοχής που προκαλείται αργότερα στην προσχολική και σχολική ηλικία.

10 10 απλοί τρόποι για να βελτιώσει τις γλωσσικές του δεξιότητες. // Δημιουργήστε τα δικά σας βιβλία! Μπορείτε να φτιάξετε βιβλία για το παιδί σας, χρησιμοποιώντας τις φωτογραφίες σας (μπαμπάς, μαμά, παππούς, γιαγιά, αδερφός/ ή). Τοποθετήστε μία φωτογραφία σε κάθε σελίδα (οι σελίδες αρχικά μπορεί να είναι από χαρτόνι, για να διευκολύνετε το παιδί να τις γυρίζει εύκολα) και την κάθε σελίδα σε μία διαφάνεια για να μη σκίζεται. Κάθε φορά που θα βλέπει τα παραπάνω πρόσωπα εσείς θα του επαναλαμβάνετε τις λέξεις, μαμά, μπαμπάς, παππούς, κ.ά. Επίσης μπορείτε να του δείχνετε το άλμπουμ με τις φωτογραφίες τις δικές σας και τις δικές του. Με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να δημιουργήσετε βιβλία με ζωάκια (παπί, σκύλος, γάτα, αγελάδα, κότα, πρόβατο, άλογο-τα ζώα αυτά να τα συνδυάζετε πάντα με τις φωνούλες που κάνουν), αντικείμενα που χρησιμοποιεί καθημερινά (πιπίλα, κούνια, μπιμπερό, πάνα, μπάλα, κούκλα, κ.ά.), ρήματα (παιδάκι που τρώει, πίνει, κάνει γεια, φιλάει, κάνει κούνια, κοιμάται, κάνει μπάνιο- κάθε ενέργεια μπορεί να συνδυάζεται με μία μωρουδίστικη λέξη, π.χ. κοιμάται-νάνι, κάνει μπάνιο-μπλουμ-μπλουμ, αλλά και με κίνηση). Απολαύστε το χρόνο με το μωρό σας ακόμα κι αν είναι ελάχιστος!!!

11 ΑΝΑΠΤΥΞΗ Δ ΕΞΙΟΤΗΤΩΩΝ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΕΜΑΣ Αναγνωρίζουμε τις διαφορετικές σφαίρες της ζωής του παιδιού σας στο σπίτι, στο σχολείο, στις φιλίες του και ότι τα προβλήματα σε μια περιοχή μπορεί να επηρεάσουν την άλλη. Στόχος μας είναι η βελτίωση σε κάθε μία από αυτές τις σφαίρες. ΔΩΡΕΑΝ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Ζητήστε έναν προληπτικό έλεγχο και δείτε πως μπορεί να σας βοηθήσει η ομάδα ikid Τα ikid λειτουργούν από το 2000 και είναι στελεχωμένα από ειδικούς επιστήμονες με πολυετή εμπειρία στον χώρο. Η ομάδα αποτελείται από λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, Ψυχολόγους και Ειδικούς παιδαγωγούς ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΛΑΝΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ