Τι είναι η Λογοθεραπεία. Φωνής Ομιλίας. Εξελικτική. Ο ρόλος του. λογοθεραπευτή, αξιολόγησης, του. αντιμετώπισης

Transcript

1 ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Τι είναι η Λογοθεραπεία Λογοθεραπείαα είναι ο επιστημονικός κλάδος που ασχολείται με τιςς διαταραχές: Λόγου (τη γενικότερη λεκτική επικοινωνία) Φωνής (το επίπεδο του λάρυγγα και των φωνητικών χορδών) Ομιλίας (την άρθρωση ή την ροή) Μάσησης/κατάποσης σε παιδιά και ενήλικες, όποια και αν είναι η αιτία αυτώνν των διαταραχών: Νευρολογική Εξελικτική Λειτουργική Ο ρόλος του λογοθεραπευτή Ο λογοθεραπευτής είναι ο επιστήμονας που φέρει τηνν ευθύνη της πρόληψης, αξιολόγησης, θεραπείας και επιστημονικής μελέτης της ανθρώπινης επικοινωνίας και των διαταραχών που συνδέονται με αυτή. Η κύρια φροντίδα του λογοθεραπευτή, είναι η γλωσσική ανάπτυξη ή η διορθωτική παρέμβαση και αποκατάσταση: Αντιληπτικών Φωνολογικών Λεξιλογικών Εκφραστικών και Διαταραχών φωνής και λόγου Η σωστή διάγνωση βοηθά στην εφαρμογή του κατάλληλου προγράμματος αντιμετώπισης των δυσκολιών του ατόμου.

2 Πότε ένα παιδί χρειάζεται λογοθεραπεία; Ένα παιδί χρήζει λογοθεραπευτικής παρέμβασης, όταν παρουσιάζει κάποια από τις παρακάτω δυσκολίες: Δυσκολία στην έκφραση (δυσλαλία) και στην κατανόηση του λόγου, όταν δυσκολεύεται για παράδειγμα στο σχηματισμό προτάσεων, στην περιγραφή γεγονότων, στην έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων του μέσω της λεκτικής οδού, στην έναρξη και διατήρηση μιας συζήτησης, στην εκτέλεση απλών και σύνθετων εντολών. Δυσκολία στην καταληπτότητα της ομιλίας του, όταν δηλαδή μπερδεύει τους ήχους σε μία λέξη (δυσαρθρία), κάνει αρθρωτικά ή φωνολογικά λάθη, παραλείπει ή αντικαθιστά φωνήματα σε μία λέξη. Δυσκολία στη ροή της ομιλίας του (τραυλισμός), όταν για παράδειγμα, κολλάει, επαναλαμβάνει ή επιμηκύνει συλλαβές ή ήχους, όταν δυσκολεύεται να ξεκινήσει μία πρόταση, όταν παρουσιάζει κάποιο τικ. Δυσκολία στην επικοινωνία, λόγω προβλημάτων ακοής (κώφωσηβαρηκοΐα). Δυσκολία στη διεξαγωγή λεκτικής ή μη επικοινωνίας, λόγω κάποιας διάχυτης αναπτυξιακής διαταραχής- αυτισμός, εγκεφαλικής παράλυσης, κάποιου συνδρόμου είτε κάποιας σχιστίας. Δυσκολία στην σίτιση- κατάποση (δυσφαγία). Στάδια ανάπτυξης της ομιλίας 0-6 Μηνών Παράγει ήχους ευχαρίστησης. Αντιδρά στους ήχους και γυρίζει το κεφάλι του. Ανάλογα με τις ανάγκες του, χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα. Αναγνωρίζει φωνές και γελάει όταν του μιλάνε. Μιμείται ήχους. Η φωνή του παρουσιάζει ποικιλία στην ηχηρότητα και τον τόνο. Χρησιμοποιεί χειρονομίες για να υποδείξει αυτό που θέλει.

3 7-12 Μηνών Καταλαβαίνει το «όχι» και το «ναι». Ανταποκρίνεται στο όνομά του. Μιμείται περισσότερους ήχους. Εμφάνιση πρώτων «λέξεων», βάβισμα. Έντονα στοιχεία προσωδίας και επιτονισμού. Ακούει όταν του μιλάνε. Σιγά - σιγά αρχίζει να αλλάζει το βάβισμα και χρησιμοποιεί σκόπιμα την ομιλία. Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 1-3 λέξεις. Χρησιμοποιεί κυρίως ουσιαστικά. Καταλαβαίνει τις απλές εντολές Μηνών Η ομιλία του είναι σχεδόν ακατάληπτη. Ηχολαλεί. Ακολουθεί απλές εντολές. Παράγει κάποια σύμφωνα. Εκφραστικό λεξιλόγιο 3 25 λέξεις ή και περισσότερες. Χρησιμοποιεί παράλληλα χειρονομίες και φώνηση Μηνών Η ομιλία του γίνεται κατανοητή και αρχίζει να μοιάζει (σταδιακά) με την ομιλία των ενηλίκων. Εκφραστικό λεξιλόγιο λέξεις ή και περισσότερες. Αντιληπτικό λεξιλόγιο πάνω από 300 λέξεις. Αρχίζει να χρησιμοποιεί προτάσεις με ουσιαστικά και ρήματα. Χρησιμοποιεί προσωπικές αντωνυμίες (εγώ, εσύ, αυτός). Απαντά στη ερώτηση «τι είναι αυτό». Ακούει ιστορίες. Ονομάζει πέντε μέρη του σώματος και κάποια οικεία αντικείμενα. Καταλαβαίνει και ακολουθεί εντολές με δυο μέρη. 2 3 Ετών Η ομιλία του είναι περισσότερο κατανοητή από τους ξένους. Κατανοεί τις έννοιες «όλα» και «πολλά». Ζητά τα αντικείμενα με το όνομά τους. Προσδιορίζει διάφορα μέρη του σώματος. Εκφράζει την ανάγκη του να πάει τουαλέτα. Απαντά σε απλές ερωτήσεις. Ακούει ιστορίες και τραγούδια. Χρησιμοποιεί προτάσεις με 3 4 λέξεις. Κάνει ερωτήσεις χρησιμοποιώντας δυο λέξεις. Χρησιμοποιεί μερικούς γραμματικούς χρόνους, προθέσεις, άρθρα και αφηρημένες έννοιες. Καταλαβαίνει τις έννοιες ποιος, γιατί, πόσα είναι.

4 Αντιλαμβάνεται λέξεις. Εκφραστικό λεξιλόγιο λέξεις ή περισσότερες. Μιλάει δυνατά. Κάνει γραμματικά και συντακτικά λάθη. Παραλείπει ή αντικαθιστά κάποια φωνήματα όταν μιλάει. 3 4 Ετών Ακολουθεί σύνθετες εντολές (2 3 μέρη). Καταλαβαίνει αντίθετες έννοιες (πάνω κάτω, μεγάλο μικρό). Απαντά και κάνει απλές ερωτήσεις. Εκφράζει συναισθήματα. Χρησιμοποιεί προτάσεις με 4-6 λέξεις. Καταλαβαίνει λέξεις. Καταληπτότητα ομιλίας 80%. Εκφραστικό λεξιλόγιο λέξεις. Βελτιώνει τα γραμματικά και συντακτικά λάθη. Ψιθυρίζει Χρησιμοποιεί σωστά τον πληθυντικό αριθμό, αντωνυμίες, χρόνους ρημάτων. Αντιλαμβάνεται τις έννοιες παρελθόν και μέλλον. Συμμετέχει σε συζητήσεις. 4 Ετών Καταλαβαίνει τους αριθμούς, μέχρι το 3. Αναγνωρίζει μέχρι 3 βασικά χρώματα. Καταλαβαίνει τις έννοιες του χώρου. Καταλαβαίνει πάνω από λέξεις. Εκφραστικό λεξιλόγιο λέξεις. Χρησιμοποιεί σύνθετες προτάσεις (4 8 λέξεις). Σωστή χρήση γραμματικής. Ακούει μια ιστορία και απαντά σε ερωτήσεις. Περιγράφει τη μέρα του στο σχολείο κ.α. Αναμεταδίδει ακριβώς μια ιστορία. Δίνει σύνθετες απαντήσεις. Γνωρίζει τη χρήση αντικειμένων. 5 6 Ετών Γνωρίζει και ονομάζει 6 χρώματα και σχήματα. Καταλαβαίνει περίπου λέξεις. Αυξάνει συνεχώς το λεξιλόγιό του. Συμμετέχει σε διαλόγους. Μετράει αυτοματοποιημένα μέχρι το 30. Συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια και ακολουθεί τις οδηγίες. Σύνθετες εντολές (3 μέρη). Ονομάζει τις μέρες της εβδομάδας, αντίθετες έννοιες.

5 Χρησιμοποιεί κλίσεις και χρόνους ρημάτων (αόριστος, μέλλοντας). Αντικαθιστά ελάχιστα φωνήματα. Γραμματικά πλήρης προτάσεις. Επικοινωνεί εύκολα με παιδιά της ηλικίας του και με ενήλικες ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη, η οποία μέσα από κατάλληλα επιλεγμένες και στοχοκατευθυνόμενες δραστηριότητες αποσκοπεί στη βελτίωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων με την ευρεία έννοια του όρου. Τα ειδικά εργοθεραπευτικά προγράμματα περιλαμβάνουν: διδασκαλία δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής ανάπτυξη αντιληπτικο-κινητικών δεξιοτήτων ανάπτυξη δεξιοτήτων παιχνιδιού ανάπτυξη προεπαγγελματικών και ψυχαγωγικών δεξιοτήτων Ο εργοθεραπευτής έχει τις ικανότητες, δεξιότητες και γνώσεις ώστε να μπορεί να: Χρησιμοποιεί ποικίλες αξιολογητικές μεθόδους (παρατήρηση, συνέντευξη, σταθμισμένες και μη σταθμισμένες δοκιμασίες κλπ) ώστε να εκτιμήσει τις ικανότητες και τις δυσκολίες του ατόμου στην εκτέλεση των καθημερινών του Έργων και δραστηριοτήτων (αυτοφροντίδα, παραγωγικότητα, ψυχαγωγία) καθώς και τους παράγοντες (δεξιότητες του ατόμου και περιβαλλοντικά στοιχεία) που οδηγούν στις δυσκολίες αυτές. Θέτει στόχους και σχεδιάζει την παρέμβαση σε συνεργασία με τον πελάτη/ ασθενή και την οικογένεια του, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα της αξιολόγησης. Επιλέξει, αναλύσει, διαβαθμίσει και προσαρμόσει θεραπευτικά μέσα, μεθόδους και τεχνικές. Σχεδιάζει, κατασκευάζει, εφαρμόζει και παρέχει ειδικά βοηθήματα ώστε να διευκολύνει τη συμμετοχή του πελάτη στα έργα και τις δραστηριότητες της καθημερινής του ζωής. Εκτιμά και τροποποιεί το περιβάλλον (κοινωνικό, φυσικό) ώστε να διευκολύνει την ενεργητική συμμετοχή του πελάτη στο περιβάλλον της επιλογής του.

6 Επιλέγει και εφαρμόζει θεωρίες, προσεγγίσεις και μεθόδους σχετικές με την Εργοθεραπεία εκτιμώντας σχετικά ερευνητικά δεδομένα, στοχεύοντας στην συνεχή βελτίωση της ποιότητας της δουλειάς του. Αναπτύσσει αποτελεσματική θεραπευτική επικοινωνία με άτομα και ομάδες. Αποτελεί ενεργό μέλος της επιστημονικής ομάδας. Οργανώνει, διαχειρίζεται και διοικεί ένα τμήμα ή μια υπηρεσία εργοθεραπείας. Υιοθετεί τις βασικές αρχές της δεοντολογίας. Σέβεται τις αξίες και τη διαφορετικότητα ατόμων από άλλες εθνικές ομάδες και πολιτισμούς. Η εργοθεραπεία καλύπτει δύο βασικές περιοχές δυσκολιών, τις λεπτές κινητικές δραστηριότητες και τις αδρές κινητικές δραστηριότητες. Οι λεπτές κινητικές δραστηριότητες αφορούν: Λεπτούς χειρισμούς δάχτυλων και χεριών Γραφοκινητικές δεξιότητες (λαβή μολυβιού) Λαβή και χρήση μολυβιού Έλεγχο καρπού και βραχίονα Οι αδρές κινήσεις αφορούν: Πιάσιμο μπάλας Εκτέλεση και ακολουθία εντολών Ολοκλήρωση εργασιών Αυτοα-αντίληψη Κινητικός συντονισμός Ισορροπία σώματος Ικανότητα συγκέντρωσης Πότε ένα παιδί χρειάζεται εργοθεραπεία; Όταν δεν μπορεί να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο. Όταν δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα χρώματα και τις αποχρώσεις αυτών. Όταν δεν μπορεί να πιάσει ικανοποιητικά το μολύβι. Όταν δεν γνωρίζει όλα τα σχήματα, ποσότητες, μεγέθη. Όταν κόβει άτσαλα. Όταν δεν αναγνωρίζει και δεν αντιγράφει όμοια σχήματα.

7 Όταν δεν ολοκληρώνει μια δραστηριότητα ή μία εργασία έστω και πιο αργά από τους συμμαθητές του. Όταν δεν ξεχωρίζει δεξί-αριστερό και του είναι δύσκολο να προσανατολιστεί στο χώρο και στο χρόνο(πίσω, μπρος-πριν-μετά). Όταν δεν επικοινωνεί με τα άλλα παιδιά ή και με τους ενήλικες. Όταν δεν μπορεί να ξεχωρίσει ομοιότητες και διαφορές των αντικειμένων. Όταν του είναι δύσκολο να συγκεντρωθεί πάνω από 5-10 λεπτά. Όταν δεν έχει ικανοποιητική οπτική αναγνώριση και ομαδοποίηση(ικανότητα να αναγνωρίζει αντικείμενα και βρίσκοντας τις ομοιότητες τους να σχηματίζει ομάδες). Όταν δεν έχει ικανοποιητική οπτική μνήμη(ικανότητα να θυμάται και να ανακαλύπτει αντικείμενα που είδε πριν). Όταν δεν έχει ικανοποιητική ακουστική διάκριση(ικανότητα να αναγνωρίζει ήχους τους οποίους άκουσε προηγουμένως και τώρα επαναλαμβάνονται με διαφορετική σειρά. Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από τα άλλα παιδιά για να μάθει καινούργια πράγματα. Είναι αδέξιο πέφτει εύκολα και συχνά. Έχει καθυστέρηση στην ανάπτυξη λόγου. Όταν είναι υπερκινητικό. Όταν αντιστρέφει γράμματα, αριθμούς. Όταν πέφτει πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα και έχει δυσκολία να υπολογίσει την θέση του σώματός του σε σχέση με το περιβάλλον. Όταν είναι υπερευαίσθητο σε άγγιγμα, γεύσεις, θορύβους. Όταν σπάει εύκολα τα παιχνίδια και τις μπογιές του.