Μεταλλευτική Οικονομία

Transcript

1 Μεταλλευτική Οικονομία Ενότητα 6: Άριστη χρήση μη ανανεώσιμων πόρων Δ. Καλιαμπάκος - Δ. Δαμίγος

2 Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

3 Μη ανανεώσιμοι πόροι και κόστος ευκαιρίας 3 Η μεταλλευτική δραστηριότητα χαρακτηρίζεται από μία ιδιαιτερότητα: εκμεταλλεύεται φυσικούς πόρους, οι οποίοι θεωρούνται μη ανανεώσιμοι. Η εκμετάλλευση ενός μη ανανεώσιμου πόρου ενέχει κόστος ευκαιρίας, καθώς η εκμετάλλευσή του στερεί τη διαθεσιμότητά του στο μέλλον. Στην καλύτερη περίπτωση, οι μελλοντικές εκμεταλλεύσεις θα πρέπει να στηριχτούν σε κοιτάσματα πιο φτωχά σε περιεκτικότητα, σε μεγαλύτερα βάθη ή σε πιο απομακρυσμένες περιοχές. Όλα τα παραπάνω θα συμβάλλουν μελλοντικά στην αύξηση του κόστους εκμετάλλευσης.

4 Πρόσοδος (ή ενοίκιο) στενότητας 4 Ως γενικός κανόνας ισχύει ότι μια επιχείρηση μεγιστοποιεί τα κέρδη της όταν το οριακό κόστος της ισούται με το οριακό έσοδο, δηλ. την τιμή πώλησης του αγαθού. Το 1931, ο Αμερικανός οικονομολόγος Harold Hotelling, δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο The Economics of Exhaustible Resources, στο οποίο υποστήριξε ότι οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν κόστη ευκαιρίας επειδή εκμεταλλεύονται μη ανανεώσιμους πόρους, οι οποίοι παύουν να είναι διαθέσιμοι στο μέλλον. Το κόστος ευκαιρίας του Hotelling είναι γνωστό ως πρόσοδος ή ενοίκιο σπανιότητας (scarcity rent) ή ως κόστος χρήστη του πόρου (user cost).

5 5 Το κόστος ευκαιρίας του Hotelling ισούται με την Καθαρή Παρούσα Αξία των μελλοντικών κερδών που χάνονται επειδή οι ΟΠΥ μειώνονται από τη σημερινή εκμετάλλευση. Το κόστος ευκαιρίας του Hotelling αποτελεί πραγματικό κόστος, μολονότι συμβαίνει στο μέλλον. Η μεταλλευτική επιχείρηση θα έχει συμφέρον να αυξήσει τη σημερινή της παραγωγή μόνο αν η τιμή καλύπτει το κόστος παραγωγής και το κόστος ευκαιρίας. Αν η τιμή πώλησης δεν καλύπτει το άθροισμα του κόστους παραγωγής και κόστους ευκαιρίας, η επιχείρηση θα πρέπει να σταματήσει την παραγωγή αν επιθυμεί τη μεγιστοποίηση της Παρούσας Αξίας των κερδών της.

6 6 Ο κανόνας του Hotelling στηρίζεται σε μια σειρά από παραδοχές, όπως: Ο στόχος του εκμεταλλευτή είναι να μεγιστοποιήσει την παρούσα αξία των σημερινών και μελλοντικών κερδών του. Υφίσταται μία ανταγωνιστική αγορά, χωρίς ελέγχους στην τιμή διάθεσης του προϊόντος. Η μεταλλευτική παραγωγή δεν περιορίζεται από τη δυναμικότητα των υφιστάμενων εκμεταλλεύσεων. Τα αποθέματα των ΟΠΥ είναι γνωστά ως προς το μέγεθος και την περιεκτικότητά τους και είναι ομοιογενή. Τα κόστη εξόρυξης είναι γνωστά και δεν αλλάζουν με την εξάντληση του κοιτάσματος. Κατά τη διάρκεια ζωής του μεταλλείου δεν υπάρχει τεχνολογική μεταβολή ή ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων.

7 7 Ορισμένες από τις παραδοχές του Hotelling δεν υφίστανται στην πράξη. Ωστόσο, η θεωρία που διατύπωσε αποτελεί την πιο σημαντική ίσως ανάλυση για τη βέλτιστη χρήση των μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων.

8 8 Σύμφωνα με τον κανόνα του Hotelling σε συνθήκες βέλτιστης χρήσης ενός μη ανανεώσιμου φυσικού πόρου η τιμή του πόρου πρέπει να αυξάνει με το ρυθμό του επιτοκίου απόδοσης, δηλ. P t = P 0 *e rt Όπου P t είναι η τιμή του πόρου τη χρονική στιγμή t, P 0 είναι η τιμή του πόρου σήμερα, t είναι ο χρόνος και r το επιτόκιο που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της Παρούσας Αξίας των κερδών.

9 9 Απόρροιες του κανόνα του Hotelling: Αν ισχύει η σχέση για τη διαμόρφωση της τιμής του πόρου, ο ιδιοκτήτης (ή εκμεταλλευτής) του πόρου αποκομίζει το ίδιο όφελος είτε εκμεταλλευτεί τον πόρο σήμερα σε τιμή P 0 είτε στο μέλλον σε τιμή P t (υπό την παραδοχή ότι το οριακό κόστος εξόρυξης παραμένει σταθερό). Η αύξηση της τιμής του πόρου λαμβάνει χώρα μέχρι την εξάντλησή του. Σε ιδανικές συνθήκες η ζήτηση για τον πόρο θα μηδενιστεί λόγω της υψηλής του τιμής, όταν υπάρξουν υποκατάστατα του αγαθού με χαμηλότερο κόστος.

10 10 Απόρροιες του κανόνα του Hotelling (συνέχεια ): Το κόστος ευκαιρίας από την αξιοποίηση του πόρου σήμερα, δηλ. η πρόσοδος στενότητας λ, είναι η διαφορά μεταξύ τιμής Ρ και οριακού κόστους MC λ t = P t - MC t Σε περίπτωση σταθερού οριακού κόστους, η πρόσοδος στενότητας αυξάνει με το επιτόκιο, δηλ. λ t = λ 0 *(1 + r) t

11 11 Απόρροιες του κανόνα του Hotelling (συνέχεια ): Από τα παραπάνω προκύπτει ότι με σταθερό οριακό κόστος η τιμή αυξάνει κατά το τμήμα του κόστους ευκαιρίας με το ρυθμό του επιτοκίου: P t = (P 0 - MC 0 )*(1 + r) t + MC t Ο ρυθμός παραγωγής προκειμένου να μεγιστοποιηθούν τα κέρδη πρέπει να ισούται με το ρυθμό του επιτοκίου: (q t+1 -q t )/q t = r

12 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.