ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ"

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ 2011

2 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Στο πεπτικό σύστημα γίνεται η επεξεργασία των τροφών καθώς η μετατροπή ς σε απλούστερες. Η λειργία πεπτικού συστήματος μπορεί να συνοψιστεί σε τρεις λέξεις: (α) πέψη, (β) απορρόφηση (γ) αφομοίωση των θρεπτικών ουσιών. Πέψη είναι ο διαχωρισμός των συστατικών της τροφής σε χρήσιμα σε άχρηστα που αποβάλλονται τον οργανισμό. Χωρίζεται σε μηχανική χημική. Όργανα πεπτικού συστήματος: 1. Στοματική κοιλότητα 2. Φάρυγγας 3. Οισοφάγος 4. Στομάχι 5. Λεπτό έντερο 6. Παχύ έντερο Προσαρμοσμένοι αδένες: Σιελογόνοι αδένες Ήπαρ Πάγκρεας Εικόνα 1 Το Πεπτικό Σύστημα γαστρεντερικός σωλήνας (σύστημα κοιλοτήτων σωλήνων)

3 3 Στοματική κοιλότητα Οισοφάγος Φάρυγγας Λεπτό έντερο Στομάχι Παχύ έντερο 1. Στοματική κοιλότητα Η στοματική κοιλότητα χωρίζεται με ς φραγμούς των δοντιών στα εξής: (α) Προστόμιο, που έχει σαν εξωτερικό τοίχωμα τα χείλη τις παρειές. (β) Κυρίως στοματική κοιλότητα Δόντια Νεογιλά δόντια: 20 συνολικά, πρωτοεμφανίζονται κατά τον 6ο μήνα συμπληρώνονται γύρω στο 2ο με 3ο έτος. Μόνιμα δόντια: 32 συνολικά, πρωτοεμφανίζονται γύρω στο 5ο-6ο έτος της ηλικίας. Ο πιο καθυστερημένος, ο 3 ος γομφίος (φρονιμίτης) γύρω στο 17ο-21ο έτος της ηλικίας. Ομάδες δοντιών 1.Τομείς (τέμνουν) 2.Κυνόδοντες (σχίζουν) 3.Προγόμφιοι γομφίοι(αλέθουν) Μέρη δοντιού (Εικόνα 2) 1.Μύλη 2.Αυχένας 3.Ρίζα 4.Πολφική κοιλότητα-πολφός Σύσταση δοντιού 1.Αδαμαντίνη 2.Οδοντίνη 3.Οστεΐνη 4.Πολφός

4 4 Εικόνα 2 Τα μέρη δοντιού Κυρίως στοματική κοιλότητα Ορίζεται τα δόντια, την υπερώα (ουρανίσκο) τη βάση στόματος που αποτελείται κυρίως μυς. Επικοινωνεί με το φάρυγγα μέσω ισθμού φάρυγγα. Στη στοματική κοιλότητα υπάρχει η γλώσσα η οποία αποτελεί όργανο (α) μάσησης, (β) κατάποσης, (γ) αφής, (δ) γεύσης (ε) έναρθρου λόγου. Το πίσω μέρος ουρανίσκου λέγεται μαλακή υπερώα, γιατί αποτελείται μυς βλεννογόνο. Στα πλάγια της μαλακής υπερώας σχηματίζονται δύο κόλποι που περιέχουν τις αμυγδαλές. Οι αμυγδαλές έχουν σχήμα μέγεθος αμυγδάλου είναι χρήσιμες για την άμυνα οργανισμού. Σιελογόνοι αδένες (Εικόνα 3) 1. Παρωτιδικοί (εκβάλουν στο προστόμιο απέναντι ς άνω γομφίους) 2. Υπογνάθιοι (εκβάλουν στη στοματική κοιλότητα) 3. Υπογλώσσιοι (εκβάλουν στη στοματική κοιλότητα)

5 5 Εικόνα 3 Οι σιελογόνοι αδένες Το σάλιο περιέχει: (α) τη γλυκοπρωτεΐνη μουκίνη η οποία προστατεύει τις εσωτερικές μεμβράνες της στοματικής κοιλότητας λιπαίνει την τροφή για διευκόλυνση της κατάποσης. (β) ρυθμιστικές ουσίες που εμποδίζουν την αποσύνθεση της τροφής που θα επισυνέβαινε στην παρουσία όξινου περιβάλλοντος. (γ) το αντιβακτηριακό ένζυμο λυσοζύμη που εξοντώνει τα περισσότερα βακτήρια που εισέρχονται μαζί με την τροφή. (δ) το πεπτικό ένζυμο α-αμυλάση (λέγεται πτυαλίνη) το οποίο παράγεται ς παρωτιδικούς αδένες επιταχύνει την αντίδραση υδρόλυσης των πολυμερών της γλυκόζης, δηλαδή το άμυλο το γλυκογόνο. Τα κύρια προϊόντα της δράσης της αμυλάσης στο στόμα είναι μικρότεροι πολυσακχαρίτες καθώς ο δισακχαρίτης μαλτόζη. Υγιεινή των δοντιών: τερηδόνα οδοντική πλάκα. 2. Φάρυγγας Παρουσιάζει τρία ανοίγματα 1. Ρινικές χοάνες 2. Ισθμός φάρυγγα 3. Φαρυγγικό στόμιο λάρυγγα Το φαρυγγικό στόμιο λάρυγγα φράσσεται με την επιγλωττίδα κατά την κατάποση.

6 6 3.Οισοφάγος Ο οισοφάγος είναι μυώδης σωλήνας μήκους 25 εκ. ο οποίος καταλήγει στο στομάχι διαπερνώντας το διάφραγμα. Το τοίχωμα οισοφάγου αποτελείται τέσσερις χιτώνες, οι οποίοι τα έξω προς τα μέσα είναι: Ο ινώδης Ο μυϊκός Ο υποβλεννογόνιος Ο βλεννογόνος Μάσηση, κατάποση περίσταλση Με τη λειργία της μάσησης με τη βοήθεια της γλώσσας σάλιου σχηματίζεται ο βλωμός (μπουκιά). Με την είσοδο βλωμού στο φάρυγγα αρχίζει το αντανακλαστικό της κατάποσης (Εικόνα 4). Ο σφιγκτήρας οισοφάγου χαλαρώνει ο βλωμός εισέρχεται στον οισοφάγο. Ο λάρυγγας κινείται προς τα πάνω με αποτέλεσμα η επιγλωττίδα να καλύψει την είσοδο της τραχείας. Με την είσοδο βλωμού στον οισοφάγο, ο λάρυγγας κινείται προς τα κάτω έτσι ανοίγουν οι αεροφόρες οδοί. Στη συνέχεια, ένα περισταλτικό κύμα ωθεί το βλωμό προς το στομάχι. Εικόνα 4 Κατάποση 4. Στομάχι Είναι το πιο διευρυμένο τμήμα γαστρεντερικού σωλήνα αποτελεί συνέχεια οισοφάγου, με τον οποίο επικοινωνεί με το οισοφαγικό ή καρδιακό στόμιο. Προς τα κάτω επικοινωνεί με το δωδεκαδάκτυλο μέσω πυλωρού (πυλωρικό στόμιο).

7 7 Το στομάχι διαιρείται στα εξής: Κυρίως στομάχι: διακρίνεται στο θόλο στο σώμα Πυλωρικό στομάχι: διακρίνεται στο πυλωρικό άντρο στο πυλωρικό σωλήνα. Εικόνα 5 Στομάχι Το μέγεθος στομαχιού ποικίλει ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τις συνήθειες, τις συνθήκες ζωής τη σωματική διάπλαση ατόμου. Εικόνα 6 Χιτώνες κύτταρα στομαχιού Το στομάχι έχει πλούσια αγγείωση κλάδους της κοιλιακής αρτηρίας οι φλέβες εκβάλουν στην πυλαία φλέβα.

8 8 Κινήσεις εκκρίσεις στομαχιού Με την είσοδο της τροφής στο στομάχι αυτό διογκώνεται αποθηκεύει εκεί ποσότητα τροφής όγκου μέχρι ένα λίτρο περίπου. Στη συνέχεια μια ποσότητα χυμού εξωθείται προς το δωδεκαδάκτυλο ενώ μεγαλύτερη αναδιπλώνεται προς τα πίσω. Αυτό γίνεται μέσω των περισταλτικών κυμάτων (κύματα περισφίξεων), τα οποία ξεκινούν το καρδιακό στόμιο προχωρούν προς τον πυλωρό με ταχύτητα 1κύμα/20., προκαλώντας δευτ ανάδευση προώθηση της τροφής. Η κινητικότητα αντανακλαστικά, το στομαχιού αυτόνομο επηρεάζεται νευρικό σύστημα νευρικά ορμόνες (γαστρίνη που εκκρίνεται το στομάχι, χολοκυστοκινίνη εκκριματίνη που εκκρίνονται στο δωδεκαδάκτυλο) Η εκκριτική δραστηριότητα στομάχου ελέγχεται το νευρικό αλλά το ενδοκρινικό σύστημα. Η βλέννα στομαχιού παράγεται βλεννογόνα κύτταρα που βρίσκονται στο πυλωρικό στομάχι προστατεύει τα τοιχώματα στομαχιού τις μηχανικές επιδράσεις των τροφών τις χημικές επιδράσεις γαστρικού υγρού. Το γαστρικό υγρό (α) παράγεται αδένες σώματος κυρίως στομαχιού. (β) είναι πολύ όξινο (pη 0,8-3). (γ) είναι αποτελείται προένζυμο της υδροχλωρικό πεψίνης στην οξύ οποία πεψινογόνο, μετατρέπεται με που τη δράση υδροχλωρικού οξέος. (δ) η διέγερση παρασυμπαθητική για την έκκριση νεύρωση στομαχιού γίνεται την την ορμόνη γαστρίνη. Ενδογενής παράγοντας: παράγεται τα κύτταρα που παράγουν υδροχλωρικό οξύ ρυθμίζει την απορρόφηση της βιταμίνης Β 12. Η έλλειψή προκαλεί βαρειά αναιμία. Γαστρικό έλκος είναι πληγή που προκαλείται στο βλεννογόνο στομαχιού προκαλείται κυρίως βακτήρια.

9 9 5.Λεπτό έντερο Έχει μήκος 6-7 μέτρα, είναι η συνέχεια στομαχιού εκτείνεται τον πυλωρό μέχρι την ειλεοκολική βαλβίδα παχέος εντέρου. Το λεπτό έντερο αποτελείται: Από το δωδεκαδάκτυλο, που είναι σχετικά ακίνητο καθηλωμένο στο οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα το ελικώδες έντερο, που υποδιαιρείται στη νήστιδα στον ειλεό κρέμεται το οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα με μια μακριά πτυχή περιτοναίου, που λέγεται μεσεντέριο. 6.Δωδεκαδάκτυλο. Έχει σχήμα πετάλου με το άνοιγμα προς τα αριστερά όπου εφαρμόζει η κεφαλή παγκρέατος (Εικόνα 7). To φύμα Vater είναι μια θέση δωδεκαδακτύλου όπου εκβάλλουν μαζί ο χοληφόρος πόρος, που φέρνει τη χολή το ήπαρ, ο παγκρεατικός πόρος, που φέρνει το παγκρεατικό υγρό το πάγκρεας. Εικόνα 7 Δωδεκαδάκτυλο πάγκρεας

10 10 Ελικώδες έντερο Λόγω μεγάλου μήκους (6 μέτρα) σχηματίζει τις έλικες λεπτού εντέρου. Ο βλεννογόνος σχηματίζει πάρα πολλές πτυχές, το δε επιθήλιο εμφανίζει πολλαπλές προεκβολές που λέγονται εντερικές λάχνες, οι οποίες αυξάνουν κατά πολύ την απομυζητική επιφάνεια βλεννογόνου. Οι αδένες εκκρίνουν το εντερικό υγρό. Οι εκκρίσεις λεπτού εντέρου περιλαμβάνουν: (α) την παραγωγή βλέννας που προστατεύει το βλεννογόνο δωδεκαδακτύλου το πολύ όξινο γαστρικό υγρό που έρχεται το στομάχι. (β) την ορρώδη εντερική έκκριση που διατηρεί τη χυμώδη σύσταση εντερικού περιεχομένου. 6. Παχύ έντερο Έχει μήκος 1,5 μέτρο. Αρχίζει την ειλεοκολική βαλβίδα καταλήγει στον πρωκτό. Το παχύ έντερο διαιρείται σε τρία μέρη: (α) Τυφλό με σκωληκοειδή φυση (Εικόνα 8) (β) Το κόλο (ανιόν, εγκάρσιο, κατιόν σιγμοειδές) (γ) Ορθό ή απευθυσμένο Ο πρωκτός περιβάλλεται δύο σφιγκτήρες, έναν εσωτερικό με λείους μυς έναν εξωτερικό με γραμμωτούς. Οι κινήσεις παχέος εντέρου διακρίνονται σε: (α) Δακτυλιοειδείς περισφίγξεις (ανιόν, εγκάρσιο) (β) Μαζικές κινήσεις (κυρίως στο κατιόν) Το παχύ έντερο εκκρίνει βλέννα που προστατεύει το βλεννογόνο τα οξέα τα βακτήρια.

11 11 Εικόνα 8 Τυφλό, ειλεός σκωληκοειδής φυση Πίνακας 1

12 12 Μικροί Μεγάλοι Βρίσκονται διασκορπισμένοι σε Αποτελούν ιδιαίτερα όλο το μήκος βλεννογόνου όργανα γαστρεντερικού σωλήνα προσαρτημένα στο παράγουν τα διάφορα υγρά της γαστρεντερικό είναι πέψης οι σιελογόνοι αδένες, το (γαστρικό, εντερικό υγρό κ.α.) ήπαρ το πάγκρεας. Το πάγκρεας Είναι μεικτός αδένας σε σχήμα σφύρας που βρίσκεται πίσω το στομάχι το περιτόναιο, στο οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα, στο ύψος 1ου 2ου οσφυϊκού σπονδύλου (Εικόνα 7). Η ινσουλίνη σακχάρου στο αίμα, η γλυκαγόνη, παράγονται που ρυθμίζουν την τα επίπεδα ενδοκρινή μοίρα εξωκρινή μοίρα παγκρέατος. Το παγκρεατικό υγρό παράγεται την παγκρέατος καταλήγει κυρίως στο φύμα Vater. Περιέχει τα περισσότερα ένζυμα που συμμετέχουν στην πέψη (υδρολυτικά). Επίσης, περιέχει όξινα ανθρακικά άλατα (όπως το NaHCO3) που δρουν ρυθμιστικά ώστε να εξουδετερώνουν τον όξινο χυμό που έρχεται το στομάχι στο έντερο. Η έκκριση ερεθίσματα παγκρεατικού καθώς υγρού ορμόνες ρυθμίζεται λεπτού νευρικά εντέρου (σεκρετίνη, χολοκυστοκινίνη). Το ήπαρ (συκώτι) Είναι ο μεγαλύτερος αδένας σώματος. Βρίσκεται στην άνω κοιλιά, το βάρος είναι περίπου 1,5 Κg η σύσταση είναι μαλακή εύθρυπτη. Η χοληδόχος κύστη είναι προσαρτημένη στην κάτω επιφάνεια ήπατος. Πύλη ήπατος είναι μια εγκάρσια σχισμή που βρίσκεται λίγο πιο πίσω τη χοληδόχο κύστη.

13 13 Από την πύλη ήπατος εισέρχονται η ηπατική αρτηρία, που φέρνει οξυγόνο, η πυλαία φλέβα, η οποία φέρνει αίμα στο ήπαρ εμπλουτισμένο με τα προϊόντα της πέψης. Εικόνα 9 Το ήπαρ Χολολιθίαση είναι ο σχηματισμός λίθων στη χοληδόχο κύστη. Αποφρακτικός ίκτερος είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία ένας μικρός λίθος γλιστράει τον κυστικό σφηνώνεται στο χοληδόχο πόρο. Η πάθηση αυτή είναι πολύ επικίνδυνη γιατί δεν μπορεί να περάσει η χολή προς το δωδεκαδάκτυλο. Η χολή τότε λιμνάζει μέσα στο ήπαρ εκεί διοχετεύεται απευθείας στην κυκλοφορία βάφει ς ιστούς το δέρμα κίτρινους. Η χολή είναι υγρό με αλκαλική αντίδραση (ρη 7,8). Περιέχει νερό, χολικά άλατα, χοληστερόλη, χολερυθρίνη, λιπαρά οξέα, ανόργανα άλατα κ.α. Αύξηση της στάθμης της χολερυθρίνης στο αίμα πάνω τα φυσιολογικά όρια, για οποιοδήποτε λόγο, δημιουργεί γενικά ίκτερο.

14 14 Το ερέθισμα για την έκκριση χολής την κύστη προς το δωδεκαδάκτυλο δίνεται την παρουσία λίπους σ αυτό. Το λίπος διεγείρει την έκκριση της ορμόνης χολοκυστοκινίνης, η οποία προκαλεί σύσπαση της χοληδόχου κύστης. Πίνακας 2 Οι ορμόνες πεπτικού συστήματος ΟΡΜΟΝΗ ΜΕΡΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Γαστρίνη Στομάχι Ελέγχει την έκκριση γαστρικού υγρού στο στομάχι. Δωδεκαδάκτυλο Διεγείρει το πάγκρεας το συκώτι για έκκριση όξινου ανθρακικού νατρίου. Χολοκυστοκινίνη Ή Παγκρεοενζυμίνη Δωδεκαδάκτυλο Προκαλεί σύσπαση της χοληδόχου κύστης για να μεταφερθεί η χολή στο δωδεκαδάκτυλο. Διεγείρει το πάγκρεας για έκκριση παγκρεατικών ενζύμων. Εντερογαστρίνη Δωδεκαδάκτυλο Αναστέλλει προσωρινά τις περισταλτικές κινήσεις στομάχου. Σεκρετίνη ή εκκριματίνη Λειργίες ήπατος. Παράγει τη χολή Ελέγχει το μεταβολισμό των υδατανθράκων αποθηκεύει σάκχαρα με τη μορφή γλυκογόνου (γλυκογονογένεση) Παράγει γλυκόζη μη υδατανθρακικές ενώσεις π.χ. αμινοξέα (γλυκονεογένεση) Συνθέτει πολλές τις πρωτεΐνες πλάσματος αίματος (ινωδογόνο, προθρομβίνη, λευκωματίνες) Αποτοξινώνει τοξικές ουσίες τον οργανισμό φάρμακα, αλκοόλ, Σχηματίζει ουρία δεσμεύοντας την αμμωνία, η οποία είναι δηλητήριο για τα κύτταρα Καταστρέφει νεκρά γερασμένα ερυθρά αιμοσφαίρια Λειργεί ως αιμοποιητικό όργανο κατά την εμβρυϊκή ηλικία. Αποθηκεύει σίδηρο, βιταμίνη Α κ.ά.

15 15 ΠΕΨΗ Η πέψη των υδατανθράκων Η πέψη (διάσπαση) αρχίζει στο στόμα με την επίδραση μιας αμυλάσης, της πτυαλίνης, που εκκρίνεται ς αδένες διασπά το άμυλο σε μικρότερα πολυμερή. Η διάσπαση σταματά στο στομάχι, επειδή το περιβάλλον εκεί είναι πολύ όξινο. Ξαναρχίζει στο δωδεκαδάκτυλο με την επίδραση της παγκρεατικής αμυλάσης, η οποία συνεχίζει τη διάσπαση αμύλου γλυκογόνου μέχρι σταδίου ολιγο- δισακχαριτών. Στη συνέχεια, ακολουθεί στο λεπτό έντερο η τελική αποικοδόμηση των δισακχαριτών σε απλά σάκχαρα με την επίδραση των ενζύμων εντερικού βλεννογόνου, όπως η μαλτάση, η λακτάση, η σακχαράση κ.α. Τέλος τα απλά σάκχαρα μπορούν πλέον να απορροφηθούν το λεπτό έντερο. Η πέψη των πρωτεϊνών Πεψίνη Είναι πρωτεολυτικό ένζυμο γαστρικού υγρού που διασπά αρχικά τις πρωτεΐνες σε μικρότερα πολυπεπτίδια. Ο βλεννογόνος στομαχιού εκκρίνει το ανενεργό πεψινογόνο που ενεργοποιείται το υδροχλωρικό οξύ στομαχιού κι έτσι σχηματίζεται η πεψίνη. Η παρουσία της πεψίνης διεγείρει την παραγωγή περισσότερης πεψίνης αυτή η διαδικασία αποτελεί παράδειγμα θετικής ανάδρασης. Τα προϊόντα που προκύπν την αποικοδόμηση των πρωτεϊνών μετά την δράση της πεψίνης υπόκεινται στην υδρολυτική επίδραση ισχυρών παγκρεατικών πρωτεολυτικών ενζύμων που αρχίζει στο δωδεκαδάκτυλο. Θρυψίνη Είναι πρωτεολυτικό ένζυμο παγκρέατος που δημιουργείται την ενεργοποίηση θρυψινογόνου (ανενεργή θρυψίνη). Η μετατροπή θρυψινογόνου σε θρυψίνη γίνεται μετά ενεργοποίηση θρυψινογόνου την ορμόνη εντεροκινάση που γίνεται στο δωδεκαδάκτυλο (Εικόνα 10).

16 16 Η έκκριση της εντεροκινάσης διεγείρεται την ορμόνη χολοκυστοκινίνη. Άλλα παγκρεατικά πρωτεολυτικά ένζυμα είναι η χυμοθρυψίνη, η καρβοξυπεπτιδάση κ.α. Εικόνα 10 Σύνθεση δράση θρυψίνης Πεπτιδάσες Είναι πρωτεολυτικά ένζυμα εντερικού βλεννογόνου (λεπτό έντερο) τα οποία υδρολύουν τα μικρότερα πεπτίδια προς αμινοξέα. Η πέψη των λιπών Γαλακτοματοποίηση είναι ο χωρισμός των λιπών σε πολύ μικρά σταγονίδια λίπους η διεργασία αυτή αποτελεί το πρώτο βήμα στη διάσπαση των λιπών. Η γαλακτοματοποίηση γίνεται με τη βοήθεια των χολικών αλάτων (περιέχονται στη χολή) άλλων ενώσεων, όπως της λεκιθίνης χοληστερόλης, καθώς με τις μηχανικές κινήσεις εντέρου. Βοηθάει στο να έλθουν σε επαφή τα υδρόφοβα (αδιάλυτα στο νερό) λίπη με την υδατοδιαλυτή παγκρεατική λιπάση που θα τα διασπάσει. Με τη δράση της παγκρεατικής λιπάσης τα τριγλυκερίδια γαλακτοματοποιημένου λίπους διασπώνται σε μονογλυκερίδια σε λιπαρά οξέα. Τόσο τα γλυκερίδια, όσο τα λιπαρά οξέα η χοληστερόλη, θα απορροφηθούν χολικά άλατα θα το λεπτό επανέλθουν έντερο στον (πάνω εντερικό επαναλάβουν τον κύκλο νέας γαλακτοματοποίησης. μέρος), ενώ τα σωλήνα για να

17 17 Τα χολικά άλατα θα απορροφηθούν τελικά τον ειλεό στο μεγαλύτερο ποσοστό ς μέσω της πυλαίας κυκλοφορίας θα επιστρέψουν στο συκώτι εκεί στη χολή για νέα χρησιμοποίηση. Εικόνα 11 Συνοπτικά η πέψη Πίνακας 3

18 18 Πίνακας 4 Συνοπτικά η πέψη των θρεπτικών ουσιών στο γαστρεντερικό σωλήνα. ΜΕΡΟΣ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΖΥΜΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟΜΑ α-αμυλάση (πτυαλίνη) (παράγεται ς παρωτιδικούς αδένες) Διάσπαση αμύλου γλυκογόνου σε μικρότερες αλυσίδες ΣΤΟΜΑΧΙ Πεψίνη (παράγεται ειδικά κύτταρα βλεννογόνου) Διάσπαση πρωτεϊνών σε μικρότερες πολυπεπτιδικές αλυσίδες 1. Παγκρεατική α-αμυλάση (παράγεται το πάγκρεας) 1. Διάσπαση των αλυσίδων αμύλου γλυκογόνου σε μαλτόζη. 2. Παγκρεατική λιπάση (παράγεται το πάγκρεας) 2. Διάσπαση των λιπών σε μονογλυκερίδια, γλυκερόλη λιπαρά οξέα. ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟ 3. Θρυψίνη, χυμοθρυψίνη, καρβοξυπεπτιδάση, αμινοπεπτιδάση 3. Διάσπαση των πολυπεπτιδικών αλυσίδων σε διπεπτίδια αμινοξέα. (παράγονται το πάγ-κρεας. Η αμινοπεπτιδάση το λεπτό έντερο) ΕΛΙΚΩΔΕΣ ΕΝΤΕΡΟ ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ 1. Μαλτάση, λακτάση, σακχαράση (παράγονται τα κύτταρα επιθηλίου των λαχνών) Διάσπαση δισακχαριτών σε γλυκόζη, γαλακτόζη φρουκτόζη. 2. Διπεπτιδάσες Διάσπαση μικρών πεπτιδικών αλυσίδων σε αμινοξέα Επαναρρόφηση νερού δημιουργία κοπράνων Σημείωση: Η χολή δεν περιέχει ένζυμα. Ο ρόλος της είναι να γαλακτοματοποιεί τα λίπη έτσι που να διευκολύνεται η δράση της παγκρεατικής λιπάσης.

19 19 ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Καθημερινά απορροφώνται το έντερο περίπου 9 λίτρα χυμού που περιέχει θρεπτικά συστατικά. Στον ενήλικα το 1,5 λίτρο, αυτά τα 9 λίτρα, αποτελεί την ποσότητα των υπόλοιπα 7,5 υγρών που λίτρα παίρνει είναι το με την σύνολο τροφή των, ενώ εκκρίσεων τα που παράγονται στα διάφορα μέρη πεπτικού συστήματος. Το λεπτό έντερο για να ανταποκριθεί στο ρυθμό που απαιτούν οι θρεπτικές ανάγκες οργανισμού, έχει αναπτύξει μεγάλη επιφάνεια επαφής (περίπου 250 τ.μ.) με τον εντερικό χυμό με το σχηματισμό των πτυχών, λαχνών μικρολαχνών, η οποία αυξάνει σημαντικά την απορροφητικότητά. Από τα επιθηλιακά κύτταρα βλεννογόνου λεπτού εντέρου τα απορροφώμενα συστατικά είτε περνούν στο αγγειακό σύστημα, όπου μεταφέρονται προς το συκώτι μέσω της πυλαίας φλέβας, είτε περνούν στο λεμφικό σύστημα των λεμφαγγείων. Τελικά, το λεπτό έντερο απορροφώνται ημερησίως τα 8,5 τα 9 συνολικά λίτρα νερού, ενώ την ειλεοκολική βαλβίδα περνούν προς το παχύ έντερο ml πυκνόρρευσ χυμού, τα οποία ένα ακόμη ποσοστό θα απορροφηθεί εδώ, ενώ το υπόλοιπο θα αποβληθεί (κόπρανα). Η απορρόφηση των Σακχάρων των Αμινοξέων Η απορρόφηση ς γίνεται με ενεργητική μεταφορά. Τη μεταφορά αναλαμβάνουν βρίσκονται κατάλληλα πάνω στην πρωτεϊνικά κυτταρική μόρια μεμβράνη (φορείς) των που επιθηλιακών κυττάρων λεπτού εντέρου. Η μεταφορά ταυτόχρονη των αμινοξέων ισοδύναμη (1:1) σακχάρων μεταφορά ιόντων συνδυάζεται νατρίου. Από με το εσωτερικό επιθήλιο, τα σάκχαρα τα αμινοξέα, όπως ιόντα νατρίου, περνάνε στο αίμα. Η απορρόφηση των Λιπών Τα λιπαρά οξέα τα μονογλυκερίδια που προέρχονται τη διάσπαση των λιπών απορροφώνται το ανώτερο τμήμα λεπτού εντέρου με παθητική διάχυση. Στη συνέχεια, μέσα στα επιθηλιακά κύτταρα τα λιπαρά οξέα θα επανασυνδεθούν σε τριγλυκερίδια. Αυτή η περίεργη σε πρώτη φάση

20 20 αποικοδόμηση εξασφαλιστεί η ανασύνθεση απαραίτητη των διαφορά λιπών γίνεται συγκέντρωσης για να ανάμεσα στο εσωτερικό το εξωτερικό (αυλός) περιβάλλον των κυττάρων. Τέλος, τα νεοσχηματισθέντα λίπη με την ανάμειξή ς μέσα στο κύτταρο με χοληστερόλη με μια λιποπρωτεΐνη θα σχηματίσουν μικρά σφαιρίδια, τα χυλομικρά, τα οποία θα περάσουν στην κυκλοφορία με το λεμφικό σύστημα. Πίνακας 5 Απορρόφηση των προϊόντων της πέψης ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Μονοσακχαρίτες Απορροφώνται με ενεργητική μεταφορά μέσω (γλυκόζη, των επιθηλιακών κυττάρων λεπτού γαλακτόζη, εντέρου με διάχυση εισέρχονται στην φρουκτόζη) πυλαία φλέβα η οποία ς μεταφέρει στο ήπαρ. Λιπαρά οξέα, Τα λιπαρά οξέα απορροφούνται με διάχυση μονογλυκερίδια, μέσω των επιθηλιακών κυττάρων λεπτού γλυκερίνη εντέρου. Τα μονογλυκερίδια επίσης απορροφούνται με διάχυση στο εντερικό επιθήλιο γίνεται επανασύνθεση αναμιγνύονται των με τριγλυκεριδίων. άλλες μετατρέπονται σε χυλομικρά. χυλομικρά Τα μικρά Αυτά ουσίες σφαιρίδια, διαχέονται τα στο λεμφικό σύστημα που τα μεταφέρει σς ιστούς. Αμινοξέα Τα αμινοξέα απορροφούνται με ενεργητική μεταφορά τα επιθηλιακά κύτταρα λεπτού εντέρου με διάχυση εισέρχονται στο αίμα με το οποίο στη συνέχεια μεταφέρονται σς ιστούς.

21 21 Βιταμίνες Είναι οργανικές ουσίες απαραίτητες για την καλή λειργία οργανισμού σε τελική ανάλυση για την ίδια τη ζωή. Αποβιταμίνωση ή αβιταμίνωση είναι η ανεπάρκεια στην παροχή μιας βιταμίνης για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα. Η αβιταμίνωση οδηγεί στην εκδήλωση μιας ή περισσότερων διαταραχών που είναι γνωστές σαν ασθένειες αβιταμίνωση. Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν συνθέτει ο ίδιος τις βιταμίνες, εκτός ορισμένες, όπως η βιταμίνη Κ (συντίθεται στο σώμα σαν αποτέλεσμα της βακτηριακής δράσης στο έντερο) η βιταμίνη D (συντίθεται μια προβιταμίνη που υπάρχει στα κύτταρα δέρματος με την επίδραση των υπεριωδών ακτίνων ήλιου). Οι τροφές που παίρνουμε δεν έχουν όλες την ίδια περιεκτικότητα σε βιταμίνες. Γι αυτό μια πλήρης διατροφή πλευράς πρόσληψης βιταμινών απαιτεί ποικιλία τροφών. Πίνακας 6 Βιταμίνες: πηγές αβιταμινώσεις

22 22

23 23 Λεξιλόγιο Πέψη Μηχανική πέψη Χημική πέψη Γαστρεντερικός σωλήνας Νεογιλά δόντια Τομείς Κυνόδοντες Προγόμφιοι Γομφίοι Μύλη Αδαμαντίνη Οδοντίνη Πολφός Υπερώα Αμυγδαλές Παρωτιδικοί Υπογνάθιοι Υπογλώσσιοι Μουκίνη Λυσοζύμη Πτυαλίνη Τερηδόνα Ουλίτιδα Επιγλωττίδα Διάφραγμα Βλεννογόνος Βλωμός Αντανακλαστικό κατάποσης Οισοφάγος Περισταλτικό κύμα Οισοφαγικό ή καρδιακό στόμιο Πυλωρικό στόμιο Γαστρίνη Χολοκυστοκινίνη Εκκριματίνη ή σεκρετίνη Γαστρικό υγρό Πεψινογόνο Ενδογενής παράγοντας Γαστρικό έλκος

24 24 Δωδεκαδάκτυλο Ελικώδες έντερο Νηστίδα Ειλεός Μεσεντέριο Φύμα Vater Χοληδόχος ή χοληφόρος πόρος Παγκρεατικός πόρος Λάχνες Εντερικό υγρό Τυφλό Σκωληκοειδής φυση Απευθυσμένο Πάγκρεας Ενδοκρινής μοίρα Ινσουλίνη Γλυκαγόνη Εξωκρινής μοίρα Παγκρεατικό υγρό Παγκρεατική αμυλάση Όξινα ανθρακικά άλατα Ήπαρ Γλυκονεογένεση Χοληδόχος κύστη Χολερυθρίνη Ηπατική αρτηρία Πυλαία φλέβα Χολολιθίαση Αποφρακτικός ίκτερος Ίκτερος Γαστρίνη Εντερογαστρίνη Πεψίνη Θρυψίνη Λεκιθίνη Γαλακτοματοποίηση Χυλομικρά Αποβιταμίνωση ή αβιταμίνωση

25 25 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1.Ο οδοντικός τύπος ανθρώπου είναι: Α. x 2 Δ. x 2 Β. x 2 Ε. Γ. x 2 x 2 2.Λιπάση παράγεται στο Α. Λ Β. Μ Γ. Ν Δ. Ξ Γ. Ν Δ. Ξ 3.Η χολή παράγεται στο Α. Λ Β. Μ 4.Ένζυμα για την πέψη των πρωτεϊνικών ουσιών παράγονται στο Α. Λ Β. Μ Γ. Ν Δ. Ξ 5.Ποια τις πιο κάτω ουσίες αποκλείεται να είναι τελικό προϊόν της πέψης στο ΠΣ ανθρώπου; Α. λιπαρό οξύ Β. αμινοξύ Δ. μονογλυκερίδιο Γ. γλυκόζη Ε. γλυκογόνο. 6.Το πεψινογόνο, το θρυψινογόνο προκαρβοξυπεπτιδάση είναι αντίστοιχα ένζυμα των Α. παγκρεατικού- εντερικού- γαστρικού υγρού Β. εντερικού- γαστρικού- παγκρεατικού υγρού Γ. παγκρεατικού- γαστρικού- εντερικού υγρού Δ. γαστρικού- παγκρεατικού- παγκρεατικού υγρού Ε. γαστρικού- παγκρεατικού- εντερικού υγρού 7.Τα προϊόντα διάσπασης μιας ουσίας είναι η γλυκόζη η φρουκτόζη η ουσία την οποία προέκυψαν έχει υποστεί πέψη (α) στο στόμα (β) στο δωδεκαδάκτυλο (γ) στο στομάχι (δ) στο ελικώδες έντερο

26 26 8.Στο σχεδιάγραμμα φαίνονται τα εκκριτικά κύτταρα ενός πολυκύτταρου αδένα βλεννογόνου στομαχιού. Η βλέννα, που προστατεύει το βλεννογόνο τη δράση HCl, παράγεται στα κύτταρα Α. α Β. β Γ. γ Δ. α, γ Ε. β, γ 9.Ζητείται το λάθος που αφορά μια τις διαφορές στομαχιούλεπτού εντέρου Α. Το στομάχι έχει όξινο περιβάλλον- το λεπτό έντερο αλκαλικό Β. Στο στομάχι αρχίζει η πέψη των πρωτεϊνών- στο λεπτό έντερο των λιπών Γ. Το στομάχι έχει μυϊκό χιτώνα δίστιβο- το λεπτό έντερο τρίστιβο Δ. Στο στομάχι δε γίνεται απορρόφηση- στο έντερο γίνεται απορρόφηση ουσιών Ε. Η χολή δε χύνεται στο στομάχι- χύνεται στο έντερο. 10.Ποιο τα πιο κάτω που αναφέρονται στη χολή είναι λάθος; (α) Περιέχει ένζυμα χρήσιμα στη διάσπαση των λιπών (β) παράγεται στο συκώτι χύνεται στο φύμα Φάτερ (γ) Συμβάλλει στη γαλακτοματοποίηση των λιπών (δ) Περιέχει χολερυθρίνη, άχρηστη ουσία που θα αποβληθεί με το πεπτικό σύστημα. 11.Ποια τις πιο κάτω ουσίες δεν έχει σχέση με την πέψη, απορρόφηση ή ανοικοδόμηση λιπών; Α. Β. Γ. Δ. Ε. χολικά άλατα χοληστερόλη λεκιθίνη χυλομικρά παγκρεατικό πρωτεολυτικό ένζυμο 12.Μια λιποδιαλυτή βιταμίνη αναμένουμε ότι θα πρέπει να με ενεργητική απορροφηθεί (α) αφού υποστεί πέψη (β) με τη βοήθεια αίματος (γ) όπως τα λίπη (δ) θα καταλήξει στα χοληφόρα αγγεία. 13.Οι ουσίες που απορροφώνται στις λάχνες μεταφορά (α) καταλήγουν στο αίμα (β) μεταφέρονται στη λέμφο (γ) φτάνουν στο συκώτι (δ) δέχονται τη δράση ενζύμων για να πάθουν υδρόλυση.

27 27 14.Ποιός ς πιο κάτω συνδυασμούς δίνει τον τόπο σύνθεσης της προθρομβίνης την απαραίτητη για το σχηματισμό της βιταμίνη; Α. Β. Γ. Δ. Ε. πλάσμα αίματος-κ συκώτι-κ δέρμα- Α δέρμα-d αιμοπετάλια-κ 15.Η πύλη ήπατος, που βρίσκεται στην κάτω επιφάνειά, αποτελεί είσοδο έξοδο διαφόρων αγγείων αγωγών. Από αυτήν εξέρχονται: 1. η 2. η 3. η 4. ο 16.Ο ηπατική αρτηρία πυλαία φλέβα ηπατική φλέβα κοινός ηπατικός πόρος πίνακας αναφέρεται σε ουσίες πεπτικού συστήματος, στον τόπο παραγωγής ς στη δράση ς κατά τη διαδικασία της πέψης. Ποια απ όσα αναφέρονται στον πίνακα είναι ορθά; ουσίες τόπος παραγωγής τι διασπούν προϊόντα 1. θρυψίνη ς εξωκρινής μοίρα πολυπεπτίδια διάσπασης ολιγοπεπτίδια 2. μαλτάση παγκρέατος εξωκρινής μοίρα μικροπεπτίδια μαλτόζη Γλυκόζη 3. αμυλάση παγκρέατος σιελογόνοι αδένες άμυλο μικρότερα 4. χολή Συκώτι τριγλυκερίδια πολυμερή μονογλυκερίδια λιπαρά Σε όσα αναφέρονται στον πίνακα για τα διάφορα ένζυμα της πέψης κάπου υπάρχει ένα λάθος. Σε ποιο τα Α-Ε βρίσκεται; ένζυμο που Α. καρβοξυπεπτιδάση παράγεται πάγκρεας Β. αμυλάση σιελογόνοι έντερο στομάχι αδένες λεπτό πάγκρεας πάγκρεας έντερο Λεπτό Πολυπεπτίδια πάγκρεας έντερο Λεπτό τριγλυκερίδια στομάχι έντερο στομάχι Πρωτείνες Γ. Δ. Ε. Χυμοθρυψίνη Λιπάση Πεψίνη τόπος τι διασπά δράσης λεπτό πολυπεπτίδια Άμυλο

28 28 18.Τα χοληφόρα αγγεία των λαχνών λεπτού εντέρου μπορούν να περιέχουν: Α. αίμα πλούσιο σε γλυκόζη Β. αίμα πλούσιο σε λιπαρά οξέα Γ. λέμφο πλούσια σε λιπαρά οξέα Δ. λέμφο πλούσια σε αμινοξέα Ε. λέμφο πλούσια σε γλυκόζη. 19.Ο πίνακας αναφέρεται σε ουσίες που έχουν σχέση με την πέψη. Σε ποια τα μέρη 1-4 δεν είναι όλες οι δηλώσεις ορθές; πεψίνη Λειργεί πτυαλίνη Βρίσκεται στο λιπάση Υδρολύει τα Χολή Παράγεται στα σε όξινο σάλιο τριγλυκερίδια ηπατικά λοβία περιβάλλον Υδρολύει το Δρα κύρια στη Στο μόριό της Περιέχει κολλαγόνο στοματική περιέχει χολερυθρίνη Παράγεται κοιλότητα Σε όξινο αμινοξέα Παράγεται στο Δεν έχει στο στομάχι περιβάλλον πάγκρεας ενζυματική Διασπά αδρανοποιείται Διασπά Αποθηκεύεται δράση Υδρολύει πεπτιδικούς πολυσακχαρίτες στη χοληδόχο λιπαρές κύστη ενώσεις δεσμούς 20.Διαφορές λεπτού το παχύ έντερο είναι: Λεπτό Πτυχές λάχνες Γίνεται πέψη παχύ Όχι πτυχές ή λάχνες Δεν γίνεται πέψη ούτε 3. απορρόφηση ουσιών Δεν υπάρχει δράση απορρόφηση ουσιών υπάρχει δράση βακτηρίων 4. βακτηρίων Περιέχονται οργανικές Δεν περιέχονται ουσίες οργανικές ουσίες

29 29 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Ολυμπιάδων 21.Η κυτταρίνη δεν υδρολύεται στο πεπτικό σύστημα ανθρώπου, είναι όμως χρήσιμη γιατί: Α. βοηθά στη γαλακτωματοποίηση των λιπαρών ουσιών Β. είναι πηγή βιταμίνης C Γ. αποθηκεύεται, ως εφεδρικό υλικό, στο συκώτι Δ. αυξάνει την κινητικότητα λεπτού εντέρου Ε. περιέχει σίδηρο, που είναι χρήσιμος στην παραγωγή της αιμοσφαιρίνης. 22.Η γλυκοπρωτεΐνη σάλιου η οποία προστατεύει τις εσωτερικές μεμβράνες της στοματικής κοιλότητας λιπαίνει την τροφή ονομάζεται: Α. α-αμυλάση Β. πτυαλίνη Γ. μουκίνη Δ. λυσοζύμη Ε. μαλτόζη 23.Σε όσα αναφέρονται στον πίνακα για τα διάφορα ένζυμα της πέψης κάπου υπάρχει ένα λάθος. Σε ποιο τα α-ε βρίσκεται; Α Β Γ Δ Ε Ένζυμο Πού Τόπος Τι διασπά Καρβοξυπεπτιδάση παράγεται πάγκρεας δράσης λεπτό πολυπεπτίδια σιελογόνοι έντερο στομάχι άμυλο αδένες λεπτό πάγκρεας πάγκρεας έντερο λεπτό πολυπεπτίδια πάγκρεας έντερο λεπτό τριγλυκερίδια στομάχι έντερο στομάχι πρωτεΐνες Αμυλάση Χυμοθρυψίνη Λιπάση Πεψίνη 24.Το σχήμα παριστάνει ένα ς πολλούς αδένες που βρίσκονται στο στομάχι. Ποια τις πιο κάτω ουσίες παράγονται τα κύτταρα Α αδένα; Α. βλέννα Β. υδροχλωρικό οξύ Γ. αμυλάση Δ. πεψινογόνο Ε. θρυψίνη

30 30 25.Ποια τις πιο κάτω ουσίες δεν βρίσκεται στο γαστρικό υγρό; Α. υδροχλωρικό οξύ Β. ενδογενής παράγοντας Γ. θρυψίνη Δ. πεψίνη Ε. Βλέννα 26.Ποιο τα παρακάτω δε σχετίζεται με το σάλιο; Α. η άμυνα οργανισμού Β. η κατάποση Γ. η πέψη των πρωτεϊνών Δ. η πέψη των υδατανθράκων Ε. όλα τα πιο πάνω 27.Η μεγάλη απορροφητικότητα εντέρου οφείλεται: Α. στις λάχνες στις μικρολάχνες των πτυχών βλεννογόνου Β. στις πτυχές, στις λάχνες στις μικρολάχνες που στις λάχνες στις μικρολάχνες διαθέν ένζυμα Γ. στις πτυχές, βλεννογόνου Δ. στο μήκος στη διάμετρό Ε. στη μεγάλη διάμετρο γαστρεντερικού σωλήνα 28.Οι στιβάδες γαστρεντερικού σωλήνα, έξω προς μέσα, είναι: Α. ορογόνος, μυϊκός, υποβλεννογόνιος, βλεννογόνος Β. βλεννογόνος, υποβλεννογόνιος, μυϊκός, ορογόνος Γ. ορογόνος, υποβλεννογόνιος, μυϊκός, βλεννογόνος Δ. βλεννογόνος, ορογόνος, υποβλεννογόνιος, μυϊκός Ε. υποβλεννογόνιος, βλεννογόνος, ορογόνος, μυϊκός 29.Ποιο τα παρακάτω δεν είναι τμήμα παχέος εντέρου; Α. το δωδεκαδάκτυλο Β. το τυφλό το κόλο Γ. το ορθό Δ. ο πρωκτός Ε. το σιγμοειδές τα

31 31 30.Το πάγκρεας έχει μεγάλη σημασία για την πέψη, διότι: Α. εκκρίνει το ΝαΗCΟ3, που ρυθμίζει το pη εντέρου Β. εκκρίνει ένζυμα που διασπούν πρωτεΐνες, λίπη υδατάνθρακες. Γ. διατηρεί τη ρευστότητα εντερικού χυλού. Δ. ισχύουν τα α β. Ε. ισχύουν τα α, β γ 31.Ποια τις παρακάτω ουσίες δεν είναι συστατικό της χολής; Α. νερό Β. χολοχρωστικές χοληστερόλη Γ. χολοκυστοκινίνη Δ. χολικά άλατα λεκιθίνη Ε. διάφορα άλατα 32.Πού γίνεται η πέψη των λιπών; Α. στο λεπτό έντερο Β. στο λεπτό στο παχύ έντερο Γ. κυρίως στο λεπτό έντερο Δ. στο στομάχι Ε. στο κόλον 33.Η κυτταρίνη δεν υδρολύεται στο πεπτικό σύστημα ανθρώπου, είναι όμως χρήσιμη, επειδή: Α. Βοηθά στη γαλακτοματοποίηση των λιπαρών ουσιών Β. Είναι πηγή βιταμίνης C Γ. Αποθηκεύεται, ως εφεδρικό υλικό, στο συκώτι Δ. Αυξάνει την κινητικότητα εντέρου Ε. Περιέχει σίδηρο, που είναι χρήσιμος στην παραγωγή της αιμοσφαιρίνης. 34.Ποιος ς συνδυασμούς (Α-Ε) αντιπροσωπεύει τα μέρη δοντιού με τη σειρά που αυτά αναφέρονται πιο κάτω; Πολφική κοιλότητα Οστεΐνη Αδαμαντίνη Μύλη Οδοντίνη Α. 4, 7, 3, 1, 2 Β. 4, 7, 2, 1, 3 Γ. 4, 7, 2, 5, 3 Δ. 5, 7, 2, 1, 3 Ε. 5, 7, 3, 1, 2.

32 32 35.Σε όσα αναφέρονται στον πίνακα για τα διάφορα ένζυμα της πέψης κάπου υπάρχει ένα λάθος. Σε ποιο τα Α-Ε βρίσκεται; Ένζυμο Τόπος Τόπος δράσης Υδρολύει παραγωγής Α Λιπάση Πάγκρεας Δωδεκαδάκτυλο Λίπη Β Πεψίνη Στομάχι Στομάχι Πρωτεΐνες Γ Α-αμυλάση Σιελογόνοι Στόμα Γλυκογόνο Δ Αμινοπεπτιδάση αδένες Στομάχι Δωδεκαδάκτυλο Πολυπεπτίδια Ε Χυμοθρυψίνη Πάγκρεας Δωδεκαδάκτυλο Πολυπεπτίδια 36.Το σχήμα παριστάνει γαστρικό αδένα στομάχου. Τα κύτταρα Α είναι οξυντικά κύτταρα. Ποιες τις πιο κάτω ουσίες παράγονται τα κύτταρα αυτά αδένα; Α. Βλέννα Υδροχλωρικό οξύ Β. Υδροχλωρικό οξύ ενδογενής παράγοντας Γ. Υδροχλωρικό οξύ πεψινογόνο Δ. Υδροχλωρικό οξύ πεψίνη Ε. Βλέννα ενδογενής παράγοντας 37.Η πεψίνη παράγεται αρχικά σε ανενεργό μορφή επειδή: Α. Χρειάζεται το υδροχλωρικό οξύ για να καταστεί ενεργός Β. Με αυτό τον τρόπο διευκολύνεται η πέψη των πρωτεϊνών Γ. Μπορεί να υποστούν βλάβη τα κύτταρα που την παράγουν Δ. Υδρολύει τα λίπη Ε. Μπορεί να διαλύεται πιο εύκολα στο γαστρικό υγρό 38.Ποια τις πιο κάτω διεργασίες ΔΕΝ συντελείται στο ήπαρ; Α. Κυτταρική αναπνοή Β. Παραγωγή ουρίας Γ. Παραγωγή χολής Δ. Αποτοξίνωση επικίνδυνων ουσιών Ε. Αιμοποίηση καθ όλη τη διάρκεια της ζωής ατόμου 39.Η γαστρίνη είναι ορμόνη που: Α. Δίνει την ευρία στο δωδεκαδάκτυλο να ολοκληρώσει τις διεργασίες που γίνονται εκεί Β. Ελέγχει την έκκριση γαστρικού υγρού Γ. Διεγείρει το πάγκρεας για την παραγωγή των ενζύμων Δ. Διεγείρει το πάγκρεας για την παραγωγή όξινου ανθρακικού νατρίου Ε. Προκαλεί σύσπαση της χοληδόχου κύστης

33 33 Ερωτήσεις Σωστό-Λάθος 1. Το ήπαρ θεωρείται ένας ς εξωκρινείς αδένες πεπτικού συστήματος. 2. Ο επιμήκης μυϊκός ιστός βρίσκεται εσωτερικά κυκλικού στον οισοφάγο. 3. Η βλέννα πεπτικού συστήματος παράγεται τον ορογόνο χιτώνα. 4. Η μαλακή υπερώα συμβάλλει στην αίσθηση της γεύσης. 5. Η οδοντοστοιχία της άνω γνάθου περιλαμβάνει κατά το ήμισυ 2 κοπτήρες, 1 κυνόδοντα, 3 προγόμφιους 3 γομφίους. 6. Η αδαμαντίνη περιβάλλεται την οστεΐνη. 7. Τα νεογιλά δόντια είναι Η παραγωγή σίελου ενεργοποιείται νευρικό αντανακλαστικό. 9. Η μουκίνη η λυσοζύμη είναι ένζυμα της στοματικής κοιλότητας. 10. Η α-αμυλάση υδρολύει άμυλο γλυκογόνο σε μαλτόζες. 11. Η ουλίτιδα είναι δυνατόν να αποκαλύψει τις ρίζες των δοντιών. 12. Η επιγλωττίδα απομονώνει το λάρυγγα τον οισοφάγο. 13. Το αντανακλαστικό της κατάποσης αρχίζει με την είσοδο της τροφής στη στοματική κοιλότητα. 14. Η κατάποση σε όλο τον οισοφάγο δεν ελέγχεται τη θέλησή μας. 15. Ο ενδογενής παράγοντας παράγεται στα οξυντικά κύτταρα στομάχου. 16. Η έκκριση της πεψίνης ελέγχεται μηχανισμό θετικής ανάδρασης. 17. Η δράση της συνεχίζεται στο α-αμυλάσης λεπτό της έντερο στοματικής με τη κοιλότητας βοήθεια της παγκρεατικής αμυλάσης. 18. Το έλκος στομάχου οφείλεται συνήθως σε ανθεκτικά βακτήρια. 19. Η εκκριτική δραστηριότητα στομάχου ελέγχεται εγκεφαλικά κέντρα ορμονικά σήματα. 20. Το παχύ έντερο εκκρίνει προστατευτική αντιβακτηριακή βλέννα. 21. Η έκκριση παγκρεατικού υγρού ελέγχεται μόνο την χολοκυστοκινίνη.

34 Στο ήπαρ γίνεται γλυκονεογένεση, αποτοξίνωση παραγωγή ινωδογόνου. 23. Η χολή περιέχει εκκρίνει τα χολικά ένζυμα. 24. Ο χοληδόχος αγωγός καταλήγει στο φύμα Vater. 25. Η εντερογαστρίνη ονομάζεται παγκρεοζυμίνη. 26. Η σεκρετίνη εκκρίνεται το στομάχι ενεργοποιεί την γαστρίνη. 27. Η λακτάση περιέχεται στο παγκρεατικό υγρό. 28. Η μαλτάση εκκρίνεται τις εντερικές λάχνες δίνει δύο μόρια γλυκόζης. 29. Οι καρβοξυπεπτιδάσες ενεργοποιούνται παρουσία της εντεροκινάσης. 30. Οι αμινοπεπτιδάσες ελαττώνουν τον αριθμό των αμινοξέων σε μικρά πεπτίδια κατά ένα παράγονται όλο το μήκος λεπτού εντέρου. 31. Διάφορα μονογλυκερίδια παράγονται την δράση της λιπάσης. 32. Κάθε λάχνη φέρει δύο λεμφοφόρα αγγεία. 33. Κάθε θρεπτική ουσία πρέπει να διαπεράσει δύο διαφορετικές στιβάδες κυττάρων για να απορροφηθεί το κυκλοφορικό σύστημα. 34. Η φρουκτόζη κι οι βιταμίνες απορροφούνται ενεργητικά το εντερικό επιθήλιο. 35. Απαραίτητα για την απορρόφηση μερικών μορίων είναι τα ιόντα ασβεστίου. 36. Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα εισέρχονται στα τριχοειδή αγγεία ως χυλομικρά. 37. Η φυσιολογική χλωρίδα παχέος εντέρου παράγει τη βιταμίνη εκείνη που είναι απαραίτητη για την πήξη αίματος.

35 35 Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 1.Το διάγραμμα παρουσιάζει απλουστευμένο ανθρώπινο πεπτικό σύστημα. Να ονομάσετε τα μέρη με αριθμό Σε ποιο μέρος πεπτικού συστήματος παράγεται η καθεμιά τις ακόλουθες ουσίες; α-αμυλάση, μαλτάση, λακτάση, ενδογενής παράγοντας. 3.Να περιγράψετε τη διαδικασία πέψης των πρωτεϊνικών μορίων που λαμβάνονται με τις τροφές, προχωρώντας κατά μήκος της πεπτικής συσκευής. Η αναφορά σας στα σχετικά ένζυμα στη θέση παραγωγής ς είναι απαραίτητη. 4.Να ονομάσετε τα τελικά προϊόντα της πέψης των πρωτεϊνών των υδατανθράκων. Να εξηγήσετε πώς αυτά απορροφούνται να ονομάσετε το αγγείο με το οποίο μεταφέρονται στο συκώτι. 5.Να δώσετε δύο λόγους για ς οποίους η βλέννα που εκκρίνεται ς βλεννογόνους της πεπτικής συσκευής είναι απαραίτητη. 6.Πού παράγεται ποιος είναι ο ρόλος της πεψίνης στη διαδικασία της πέψης; 7.Να αναφέρετε μια ορμόνη γαστρεντερικού σωλήνα που έχει σχέση με τη χολή. Πού παράγεται ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος της; 8.Ποια συμβουλή θα δώσετε σε άτομο το οποίο έχει αφαιρεθεί το όργανο στο οποίο αποθηκεύεται η χολή; 9.Τι θα συμβεί σε έναν άνθρωπο αν ο χοληδόχος πόρος κλείσει μία μικρή πέτρα που δημιουργήθηκε στη χοληδόχο κύστη;

36 36 10.Τι περιλαμβάνει η επεξεργασία των τροφών στην στοματική κοιλότητα; 11.Πώς συνδέονται ο οισοφάγος με το στομάχι, το στομάχι με το δωδεκαδάκτυλο το λεπτό έντερο με το παχύ έντερο; 12.Με ποιο τρόπο έχει εξασφαλιστεί η τεράστια απορροφητική επιφάνεια στο λεπτό έντερο ποια είναι η σημασία της; 13.Ποια ένζυμα περιέχει το παγκρεατικό υγρό τι διεγείρεται η έκκρισή ; 14.Τι είναι το φαινόμενο της γαλακτωματοποίησης στην πέψη; 15.Πού παράγεται η εντεροκινάση ποιος είναι ο ρόλος της; 16.Ποιος είναι ο ρόλος των χολικών αλάτων πως εξασφαλίζεται η επάρκειά ς στο λεπτό έντερο; 17.Ποιος είναι ο μηχανισμός παραγωγής της χολής ποια είναι η διαδρομή που ακολουθεί μέχρι το όργανο δράσης της; 18.Ποια είναι η αιτία αποφρακτικού ίκτερου; 19.Ποια είδη αυτόματων κινήσεων πραγματοποιούνται στο στομάχι, στο λεπτό έντερο στο παχύ έντερο ποιος είναι ο ρόλος ς; 20.Ονομάστε τρία είδη ενζύμων που διασπούν πρωτεΐνες τρία είδη ενζύμων που διασπούν σάκχαρα. 21.Περιγράψετε τη διαδικασία πέψης των λιπαρών ουσιών τον τρόπο απορρόφησης των προϊόντων πέψης (των λιπαρών ουσιών), τις εντερικές λάχνες για να περάσουν στην κυκλοφορία αίματος. 22.Πού παράγονται ποιος είναι ο ρόλος των ακολούθων στη διαδικασία της πέψης; Χολή, λιπάση, πτυαλίνη, αμινοπεπτιδάση. 23.Κατά την πέψη απορρόφηση των τροφών γίνονται πολλές χημικές αλλαγές. κατάσταση Για πρέπει συντονισμένες να όλες να διατηρείται ο αυτές διεργασίες γίνονται οι με την οργανισμός σε να κατάλληλη καλή είναι σειρά. Να αναφέρετε τρεις τρόπους με ς οποίους ελέγχεται η έκκριση η δράση των κατάλληλων ενζύμων. 24.Να περιγράψετε τη διαδικασία πέψης αμύλου στον ανθρώπινο οργανισμό. Να αναφερθείτε στα σχετικά ένζυμα, στη θέση παραγωγής ς στη δράση ς. Να εξηγήσετε τον τρόπο απορρόφησης των προϊόντων της πέψης αμύλου.

37 25.Το σχήμα 37 παρουσιάζει μέρος ανθρώπινου πεπτικού συστήματος. (α) Ονομάστε τα μέρη με ς αριθμούς 1-8 σχήματος. (β) Το Α στο σχήμα αποτελεί ποσότητα λιπαρής Περιγράψετε όλη τροφής. τη διαδικασία πέψης λίπους που περιέχεται στην τροφή αυτή. (γ) Δώστε το όνομα της ορμόνης που βοηθά στην πέψη λίπους, πού εκκρίνεται ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος της. (δ) Εξηγήστε πώς γίνεται η απορρόφηση των προϊόντων πέψης λίπους στις εντερικές λάχνες μέχρι την είσοδό στο κυκλοφορικό σύστημα. (ε) Γράψετε τέσσερις λειργίες που γίνονται στα μέρη με τον αριθμό 1 σχήματος. 26.(α) Ονομάστε τα μέρη πεπτικού συστήματος που δείχνουν οι αριθμοί 1-10 στο σχήμα. (β) Εξηγήστε που ακριβώς βρίσκονται το καρδιακό στόμιο, ο πυλωρός, το φύμα Vater η ειλεοκολική βαλβίδα. (γ) Που παράγονται ποιος είναι ο ρόλος των ακόλούθων στη διαδικασία της πέψης; Χολή, λιπάση, πτυαλίνη, αμινοπεπτιδάση. (δ) Εξηγήστε τον τρόπο απορρόφησης των αμινοξέων των μονοσακχαριτών στις εντερικές λάχνες. 27.Αναφέρετε τις παθήσεις που εμφανίζονται σε περίπτωση ανεπάρκειας των Βιταμινών C, K, D. 28.Να εξηγήσετε αμινοξέων τον λιπαρών τρόπο ουσιών απορρόφησης τα των υδατανθράκων, τοιχώματα λεπτού εντέρου. Πως μεταφέρονται τα πιο πάνω προϊόντα της πέψης μετά την απορρόφησή ς στην κυκλοφορία;

38 38 29.Η πέψη των πρωτεϊνών γίνεται σε διάφορα στάδια. Ποιο είναι το πλεονέκτημα γι αυτή τη διαδικασία; Να αναφέρετε τα μέρη πεπτικού σωλήνα στα οποία γίνεται η διάσπαση των πρωτεϊνών, τα ένζυμα που είναι υπεύθυνα που εκκρίνεται το καθένα. 40.Το σχήμα δείχνει την κυκλοφορία αίματος προς το συκώτι ενός φυσιολογικού ανθρώπου. Ποιο τα αγγεία Β, Γ Δ σχήματος πρέπει να περιέχει αίμα με την: (α) μεγαλύτερη συγκέντρωση ουρίας (β) μεγαλύτερη συγκέντρωση αμινοξέων μετά ένα γεύμα (γ) μικρότερη συγκέντρωση διοξειδίου άνθρακα (δ) μεγαλύτερη συγκέντρωση οξυγόνου (ε) μεγαλύτερη συγκέντρωση πλούσιο σε δημητριακά; γλυκόζης μετά πρόγευμα

39 39 Ερωτήσεις ανοικτού τύπου Εισαγωγικών-Ολυμπιάδων Εισαγωγικές 2000 Στο σχήμα φαίνεται το πεπτικό σύστημα ανθρώπου. α) Ονομάστε τα μέρη σχήματος με ς αριθμούς β) Σε ποιο μέρος πεπτικού συστήματος παράγεται κάθε μία τις ακόλουθες ουσίες ποιος είναι ο ρόλος ς; Λιπάση, χολοκυστοκινίνη, θρυψίνη, διπεπτιδάση γ) μήκος Περιγράψτε της κοιλότητα. τη διαδικασία πεπτικής Η συσκευής αναφορά σας στα πέψης των αρχίζοντας σχετικά υδατανθράκων ένζυμα κατά τη στοματική στη θέση παραγωγής ς είναι απαραίτητη. δ) Εξηγήστε πως γίνεται η απορρόφηση των προϊόντων της πέψης των υδατανθράκων, ώστε το λεπτό έντερο να εισέλθουν στην κυκλοφορία αίματος.

3. Το σχεδιάγραμμα παρουσιάζει τομή ανθρώπινου πεπτικού συστήματος.

3. Το σχεδιάγραμμα παρουσιάζει τομή ανθρώπινου πεπτικού συστήματος. ΠΕΠΤΙΚΟ 1. Α. Να γράψετε τα είδη των δοντιών Α, Β, Γ, Δ και τα μέρη του δοντιού Ε Μ. Β. Πόσα δόντια έχει ένα παιδί 3 χρόνων; Γ. Ποιοι αδένες αφήνουν το έκκριμά τους στη στοματική κοιλότητα και ποιο το

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2016 2 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Πέψη Μηχανική πέψη Χημική πέψη Απορρόφηση Γαστρεντερικός σωλήνας Όργανα του πεπτικού συστήματος: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Τέσσερα είδη ιστών

Διαβάστε περισσότερα

www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

www.cyprusbiology.com ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ 2013 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Σ πεπτικό σύστημα γίνεται η επεξεργασία των τροφών καθώς η μετατροπή ς σε απλούστερες. Η λειργία πεπτικού συστήμας μπορεί να συνοψιστεί σε τρεις λέξεις: (α) πέψη,

Διαβάστε περισσότερα

Λουκάς Νικολάου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Λουκάς Νικολάου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2007 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στο πεπτικό σύστηµα γίνεται η επεξεργασία των τροφών καθώς και η µετατροπή τους σε απλούστερες. Η λειτουργία του πεπτικού

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Να προσλαμβάνουν με την τροφή τους ένα μικρό θερμιδικό πλεόνασμα, δηλαδή λίγο περισσότερες θερμίδες από αυτές που είναι απαραίτητες για τη συντήρηση του σωματικού τους βάρους. Να προτιμούν τα φυτικά (ακόρεστα)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: ΕΝΟTHTA 7: Ετεροτροφική διατροφή. Σελ. 135-151 (Οι σελ. 135-136 απλή αναφορά)

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: ΕΝΟTHTA 7: Ετεροτροφική διατροφή. Σελ. 135-151 (Οι σελ. 135-136 απλή αναφορά) Ετεροτροφική Διατροφή ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: ΕΝΟTHTA 7: Ετεροτροφική διατροφή. Σελ. 135-151 (Οι σελ. 135-136 απλή αναφορά) Τρεις κατηγορίες οργανικών ενώσεων με θρεπτική αξία: υδατάνθρακες, λίπη και πρωτεΐνες.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Το πεπτικό σύστημα στον άνθρωπο αποτελείται από: Τον Πεπτικό ή γαστρεντερικό σωλήνα στον οποίο υπάρχουν : Η στοματική κοιλότητα Ο φάρυγγας Ο οισοφάγος Το στομάχι Το λεπτό έντερο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018

ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΑ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017/2018 ΒΑΘ.:... / 25 ΒΑΘ.:../ 20 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά.

Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά. Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά. Στον πεπτικό σωλήνα πραγματοποιείται ο τεμαχισμός της τροφής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ

ΠΕΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ 8. Σημειώστε με ποιους από τους παρακάτω τρόπους δρα το σάλιο: α. συμβάλλει στην πέψη των πρωτεϊνών β. συμμετέχει στη δημιουργία βλωμού (μπουκιάς) γ. συμβάλλει στην καθαριότητα των δοντιών δ. λειαίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΙΑ Κ. ΣΗΦΑΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ 1

ΜΑΡΙΑ Κ. ΣΗΦΑΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ 1 Η νήστιδα Ξεκινά από την νηστιδοδωδεκαδακτυλική καμπή Στο εσωτερικό της παρουσιάζει : κυκλικές πτυχές λεπτές προσεκβολές του βλεννογόνου - τις λάχνες Λεμφοζίδια (αθροίσματα λεμφοκυττάρων) και Πλάκες Payer,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5 ο ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΡΙΑ Κ. ΣΗΦΑΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ 1

Κεφάλαιο 5 ο ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΡΙΑ Κ. ΣΗΦΑΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ 1 Κεφάλαιο 5 ο ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΡΙΑ Κ. ΣΗΦΑΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ 1 Το πεπτικό σύστημα αποτελείται Από όργανα (Γαστρεντερικός σωλήνας) Αρχίζει από το σώμα και καταλήγει στον πρωκτό Χωρίζεται σε: Στοματική

Διαβάστε περισσότερα

5. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

5. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 5. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 5.1 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Η ανάγκη ενέργειας του οργανισμού προκύπτει από το γεγονός ότι η ζωντανή ύλη είναι ένα θερμοδυναμικά ασταθές σύστημα, που θα εξαντληθεί αν δεν προστίθεται

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικό σύστημα και το κόστος της «καλοπέρασης»

Πεπτικό σύστημα και το κόστος της «καλοπέρασης» Πεπτικό σύστημα και το κόστος της «καλοπέρασης» Β. Στεργίου - Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσιολογίας Της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Διευθυντής ο Καθηγητής Γ.Ανωγειανάκις

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΤΕΡΟΤΡΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΟΦΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΤΕΡΟΤΡΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΟΦΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΤΕΡΟΤΡΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΟΦΗ 1 7.1 ΜΟΡΦΕΣ ΕΤΕΡΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΟΦΗΣ Οι οργανισµοί, για να µπορούν να επιβιώσουν χρειάζονται συνεχώς ενέργεια. Η ζωντανή ύλη είναι ένα θερµοδυναµικά ασταθές σύστηµα που θα

Διαβάστε περισσότερα

Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ.

Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 02/12/2016 Φυσιολογία Συστημάτων Ακαδημαϊκό Ετος 2016-2017 Οικογένεια

Διαβάστε περισσότερα

1. Να αν τιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Ι με τις προτάσεις της στήλης ΙΙ:

1. Να αν τιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Ι με τις προτάσεις της στήλης ΙΙ: Ερωτήσεις Προβλήματα Δραστηριότητες 1. Να αν τιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Ι με τις προτάσεις της στήλης ΙΙ: Ι Βιταμίνες Υδατάνθρακες Πρωτεΐνες Λίπη Βοηθούν κυρίως στη δόμηση νέων κυττάρων. Προσφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος Ελληνικού

Διαβάστε περισσότερα

Από το Κύτταρο στον Οργανισµό

Από το Κύτταρο στον Οργανισµό ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Από το Κύτταρο στον Οργανισµό Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συµπληρώνει σωστά την πρόταση: 1. Στον ανθρώπινο οργανισµό

Διαβάστε περισσότερα

=... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΕΡΙΟΥ «ΙΩΝΑ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΑΣΗ» ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017/2018 ΒΑΘΜΟΣ: 25 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΥΠΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2018

=... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΕΡΙΟΥ «ΙΩΝΑ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΑΣΗ» ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017/2018 ΒΑΘΜΟΣ: 25 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΥΠΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΕΡΙΟΥ «ΙΩΝΑ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΑΣΗ» ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017/2018 ΒΑΘΜΟΣ: 25 = 20 =... ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/2018 ΜΑΘΗΜΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ 2017

Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ 2017 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016 2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΒΑΘΜΟΣ: ΤΑΞΗ: Β ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26-05-2017 ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΧΡΟΝΟΣ: 1ώρα 30

Διαβάστε περισσότερα

Γαστρεντερικές εκκρίσεις. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ /11/2016

Γαστρεντερικές εκκρίσεις. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ /11/2016 Γαστρεντερικές εκκρίσεις Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 29-30/11/2016 Φυσιολογία Συστημάτων Ακαδημαϊκό Ετος 2016-2017 Φυσιολογία του Ανθρώπου.

Διαβάστε περισσότερα

Κύριες υποδιαιρέσεις γαστρεντερικού σωλήνα. Επικουρικά όργανα

Κύριες υποδιαιρέσεις γαστρεντερικού σωλήνα. Επικουρικά όργανα Πεπτικό σύστημα Οι διαφάνειες προέρχονται από προηγούμενες διαλέξεις του Καθηγητή κ. Ταραβήρα (με μερικές τροποποιήσεις και προσθήκες όπου κρινόταν απαραίτητο). Η συμβολή σας είναι σημαντική για τη βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ. Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ. Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015 Το πεπτικο συστημα είναι ομαδα οργανων που μετατρεπει ότι τρωμε σε ουσιες οι οποιες μπορει να χρησιμοποιηθουν από

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ 1 Υποενότητες 1) Γενικές αρχές λειτουργίας του ΓΣ: ανατομία, αιμάτωση, νευρικός και ορμονικός

Διαβάστε περισσότερα

Σκελετικό σύστημα. Λειτουργίες: 1. Στηρικτικό πλαίσιο του σώματος των ζώων 2. Κινητική ποικιλομορφία. 2. Σκληροί σκελετοί

Σκελετικό σύστημα. Λειτουργίες: 1. Στηρικτικό πλαίσιο του σώματος των ζώων 2. Κινητική ποικιλομορφία. 2. Σκληροί σκελετοί Σκελετικό σύστημα Λειτουργίες: 1. Στηρικτικό πλαίσιο του σώματος των ζώων 2. Κινητική ποικιλομορφία Τύποι: 1. Υδροστατικοί σκελετοί 2. Σκληροί σκελετοί Ενδοσκελετός Εξωσκελετός Σκελετικό σύστημα υδροστατικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ: ΑΡ. Να προσέξετε την εμφάνιση του γραπτού σας και να γράψετε με μελάνι μπλε ή μαύρο.

ΤΑΞΗ: B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ: ΑΡ. Να προσέξετε την εμφάνιση του γραπτού σας και να γράψετε με μελάνι μπλε ή μαύρο. Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΒΑΘΜΟΣ:.... /100 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΥΠΟΓΡ:... ΤΑΞΗ: B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01.06.2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΑ)

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2017-2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ MAIOY 2018 ΒΑΘ.:... / 25 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/18 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ - ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ A. ΕΝΤΕΡΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ A. ΕΝΤΕΡΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ 1 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Είναι το σύστημα που εξυπηρετεί την διατροφή του ανθρώπινου οργανισμού. Αποτελείται: 1. Εντερικό σωλήνα Ι. Κοίλο του στόματος ΙΙ. Φάρυγγας ΙΙΙ. Οισοφάγος ΙV. Στόμαχος V. Λεπτό έντερο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΙΙ

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΙΙ ΤΟΜΕΑΣ ΡΑΔΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ Β ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΙΙ 2 ΟΣΤΕΟΛΟΓΙΑ 3 4 5 ΒΑΣΗ ΚΡΑΝΙΟΥ 6 ΚΡΟΤΑΦΟΓΝΑΘΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ 7 ΠΑΡΑΡΡΙΝΙΟΙ ΚΟΛΠΟΙ 8 9 10 11 ΑΤΛΑΝΤΟΑΞΟΝΙΚΗ ΑΡΘΡΩΣΗ 12 13 14 15 ΑΡΘΡΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ανατομία

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ανατομία ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 28-11-05 Μάθημα 8ο ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ανατομία Στόμα Φάρυγγας Επιγλωττίδα Οισοφάγος Στομάχι Ήπαρ Πάγκρεας Λεπτό Έντερο Παχύ Έντερο Ορθό Απευθυσμένο 1 ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ Σωλήνας 22 25 εκ. & διάμετρο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018

ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Βαθμός:.. Ολογράφως: Υπογραφή:... ΧΡΟΝΟΣ: 45 λεπτά ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ.. ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

2. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ

2. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ 2. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Για να διατηρηθεί η ζωή, να εξασφαλιστούν δηλαδή οι δομές και οι λειτουργίες της, χρειάζεται ενέργεια. Ο άνθρωπος εξασφαλίζει την απαραίτητη γι' αυτόν ενέργεια με τη διάσπαση (οξείδωση)

Διαβάστε περισσότερα

2. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ

2. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Για να διατηρηθεί η ζωή, να εξασφαλιστούν δηλαδή οι δομές και οι λειτουργίες της, χρειάζεται ενέργεια. Ο άνθρωπος εξασφαλίζει την απαραίτητη γι' αυτόν ενέργεια με τη διάσπαση

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικό σύστημα Περιγραφή

Πεπτικό σύστημα Περιγραφή Πεπτικό Σύστημα Πεπτικό σύστημα Περιγραφή Το γαστρεντερικό σύστημα (ΓΕΣ) αποτελείται από τα κοίλα όργανα που εκτείνονται από το στόμα έως τον πρωκτό και τους επικουρικούς αδένες που ευθύνονται για την

Διαβάστε περισσότερα

1 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 2016

1 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΠΡΟΥ 1 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 2016 ΚΥΡΙΑΚΗ 15 ΜΑΪΟΥ 2016 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ (11:00 13:00)...... 1. Στο ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ: ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ/ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/2018 ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ/ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/2018 ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Ονοματεπώνυμο:..... Τμήμα:... Αριθμός:... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 Βαθμός:... Ολογράφως:... Υπογραφή:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ/ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Κων/νος Ε. Κεραμάρης Δρ. Βιολόγος Κλινικός Βιοχημικός

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Κων/νος Ε. Κεραμάρης Δρ. Βιολόγος Κλινικός Βιοχημικός ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κων/νος Ε. Κεραμάρης Δρ. Βιολόγος Κλινικός Βιοχημικός Πεπτικό Σύστημα Στοματική κοιλότητα Φάρυγγας Οισοφάγος Στόμαχος Λεπτό έντερο Παχύ έντερο Ήπαρ Πάγκρεας Σπλήνας Σιελογόνοι αδένες ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 0-0 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 0 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ-ΧΗΜΕΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 0/6/0 ΒΑΘΜΟΣ ΒΑΘΜΟΣ:... ΤΑΞΗ: Γ Αριθμητικά.. ΧΡΟΝΟΣ: ώρες Ολογράφως:... Υπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ)

ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016/2017 ΒΑΘΜΟΣ: /25 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΤΑΞΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΟΛΟΓΡ.:. ΥΠΟΓΡ. :. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:26/5/2017

Διαβάστε περισσότερα

Βλέννα, υδαρές υγρό. ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα. βλέννα. ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο

Βλέννα, υδαρές υγρό. ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα. βλέννα. ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο Στόμαχος Δομή βλεννογόνου στομάχου - Γαστρικοί αδένες Βλέννα, υδαρές υγρό ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα βλέννα ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο Κύτταρα G = γαστρίνη Διάσπαρτα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R;

ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R; ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R; (γ) Ποιο μέρος του μορίου προσδίδει σε αυτό όξινες ιδιότητες; (δ) Ποιο μέρος του μορίου προσδίδει

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Tόμος 1ος 22-0010_l_a_biology_bm 1-41 28b.indd 1 2/7/17 12:30:24 PM ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ Δρ. ΚΑΣΤΟΡΙΝΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ, Βιολόγος, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΜΑΘΗΜΑ:ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:3.6.2014 ΤΑΞΗ: Γ ΧΡΟΝΟΣ:1.30 ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΩΝ:10 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ:... ΒΑΘΜΟΣ:...

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΔΟΜΕΤΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΔΟΜΕΤΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΔΟΜΕΤΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 Μάθημα: Βιολογία - Χημεία Τάξη: Γ Ημερομηνία: 05/06/2015 Διάρκεια: 2 ώρες Ονοματεπώνυμο: Τμήμα:.. Αρ:. Βαθμός:

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία. Απαντήσεις Κριτηρίων Αξιολόγησης. A Λυκείου. Θάνος Καψάλης Σοφία Πλατανιστιώτη ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ. Κεφάλαιο 2ο: ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Βιολογία. Απαντήσεις Κριτηρίων Αξιολόγησης. A Λυκείου. Θάνος Καψάλης Σοφία Πλατανιστιώτη ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ. Κεφάλαιο 2ο: ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Θάνος Καψάλης Σοφία Πλατανιστιώτη Βιολογία A Λυκείου Απαντήσεις Κριτηρίων Αξιολόγησης Κεφάλαιο 2ο: ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κεφάλαιο 3ο: ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κεφάλαιο 4ο: ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κεφάλαιο 5ο: ΑΝΑΠΝΟΗ Κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Πεπτικό σύστημα Β. Στεργίου - Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσιολογίας Της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία του στομάχου Η φυσιολογία του στομάχου εξετάζει τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Όνομα: Ημερομηνία:./04/2014 ΤΑΞΗ : A Λυκείου ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 ο ΘΕΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Ενδοκρινείς αδένες ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

1. ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

1. ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΥΤΤΑΡΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΙ Ο ανθρώπινος οργανισμός συνίσταται α- πό τρισεκατομμύρια κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά εμφανίζουν σημαντική ποικιλομορφία, που αφορά το μέγεθος,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Tόμος 1ος 22-0010_l_a_biology_bm 1-89 18b.indd 1 5/12/2016 1:17:22 µµ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ Δρ. ΚΑΣΤΟΡΙΝΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ, Βιολόγος, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΙ Ως προς τη µορφή και τη λειτουργία τους. Κυτταρική διαφοροποίηση.

ΙΣΤΟΙ Ως προς τη µορφή και τη λειτουργία τους. Κυτταρική διαφοροποίηση. ΙΣΤΟΙ 1. Τα κύτταρα που αποτελούν τον οργανισµό µας, διακρίνονται σε διάφορους τύπους, παρά το γεγονός ότι όλα, τελικώς, προέρχονται από το ζυγωτό, δηλαδή το πρώτο κύτταρο µε το οποίο ξεκίνησε η ζωή µας.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο 1. Ποιος είναι ο ρόλος των ερυθρών κυττάρων του αίματος; α. μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο το σώμα β. μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά, άλατα, ορμόνες και πρωτεΐνες γ. μεταφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016 1 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016 ΒΑΘ : / 25 ΟΛΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 06.06.2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ ( ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ Δρ. ΚΑΣΤΟΡΙΝΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ, Βιολόγος, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης. ΚΩΣΤΑΚΗ-ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ, Βιολόγος, MSc Ωκεανογραφίας, Αγωγής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΠΕΝΤΕ (5) ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΠΕΝΤΕ (5) ΣΕΛΙΔΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ : 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΒΑΘΜΟΣ:.../25 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26-05-2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΩΡΑ: 8:00 9:30 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους

Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Βασική δομή του κυττάρου

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΒΑΘ.:... ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Γ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12-06-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:...

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΡΟΣ Α

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΡΟΣ Α ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΡΟΣ Α 01/42 Χαρακτηριστικά του τοιχώµατος του γαστρεντερικού σωλήνα Το τοίχωµα του ΓΕΣ από έξω προς τα µέσα αποτελείται από τις εξής στιβάδες: 1. Ορογόνος υµένας 2. Επιµήκης Μυϊκή στιβάδα

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικό σύστημα. Στοματική κοιλότητα Φάρυγγας Οισοφάγος Στόμαχος Λεπτό έντερο Παχύ έντερο Ήπαρ Πάγκρεας

Πεπτικό σύστημα. Στοματική κοιλότητα Φάρυγγας Οισοφάγος Στόμαχος Λεπτό έντερο Παχύ έντερο Ήπαρ Πάγκρεας ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Πεπτικό σύστημα Στοματική κοιλότητα Φάρυγγας Οισοφάγος Στόμαχος Λεπτό έντερο Παχύ έντερο Ήπαρ Πάγκρεας Πεπτικοί αδένες Μικροί πεπτικοί αδένες που βρίσκονται διάσπαρτοι σε όλο το τοίχωμα

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3. Κυκλοφορικό Σύστημα. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα

Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3. Κυκλοφορικό Σύστημα. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3 Κυκλοφορικό Σύστημα Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα και των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των άχρηστων γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Hormones and GI εντερο-ενδοκρινικά (εντεροχρωμοφινικά ECU κύτταρα)

Hormones and GI εντερο-ενδοκρινικά (εντεροχρωμοφινικά ECU κύτταρα) Hormones and GI 15 τύποι ορμονο-εκκριτικά εντερο-ενδοκρινικά κύτταρα Στο βλεννογόνου: στομάχου, λεπτού και παχέος εντέρου Πολλά εξ αυτών εκκρίνουν μόνο μια ορμόνη Ταυτοποιούνται με τα γράμματα G κύτταρα,

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Διατροφή

Εισαγωγή στη Διατροφή Εισαγωγή στη Διατροφή Ενότητα 6 η ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Όνομα καθηγητή: Μ. ΚΑΨΟΚΕΦΑΛΟΥ Όνομα καθηγητή: Α. ΖΑΜΠΕΛΑΣ Τμήμα: Επιστήμης τροφίμων και διατροφής του ανθρώπου ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η δομή των υδατανθράκων

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014-2015 ΒΑΘ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Γ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 05-06-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ - ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΩΝ: 40 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Μάθημα 5 «Η τροφή & το ταξίδι της μέσα στο σώμα μας»: Πεπτικό σύστημα

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Μάθημα 5 «Η τροφή & το ταξίδι της μέσα στο σώμα μας»: Πεπτικό σύστημα ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Μάθημα 5 «Η τροφή & το ταξίδι της μέσα στο σώμα μας»: Πεπτικό σύστημα Ο στόχος μας στην ενότητα μαθημάτων «Πεπτικό - Αναπνευστικό - Κυκλοφορικό» είναι.. Nα κατανοήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ-ΧΗΜΕΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12/6/2015 ΒΑΘΜΟΣ ΒΑΘΜΟΣ:... ΤΑΞΗ: Γ Αριθμητικά.. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Ολογράφως:...

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016

ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016 ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016 ΒΑΘ.:... / 25 ΟΛΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: dd/mm/yyyy ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ ( ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΛΙΑ ΚΟΙΛΙΑ. Ροβίθης Μιχαήλ Καθηγητής Εφαρμογών ΤΕΙ 2006

ΚΟΙΛΙΑ ΚΟΙΛΙΑ. Ροβίθης Μιχαήλ Καθηγητής Εφαρμογών ΤΕΙ 2006 ΚΟΙΛΙΑ Ροβίθης Μιχαήλ Καθηγητής Εφαρμογών ΤΕΙ 2006 ΚΟΙΛΙΑ Η κοιλιά είναι το τμήμα του κορμού που βρίσκεται μεταξύ του θώρακα & της πυέλου & πιο συγκεκριμένα μεταξύ του διαφράγματος & του άνω στομίου της

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΒΑΘΜΟΣ:.../25 ΤΑΞΗ: Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:...

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΒΑΘΜΟΣ:.../25 ΤΑΞΗ: Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2015-2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΒΑΘΜΟΣ:.../25 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΥΠΟΓΡΑΦΗ:... ΤΑΞΗ: Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 06-06-2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ ( ΦΥΣΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

4. ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. περιλαμβάνονται ο σπλήνας και ο θύμος αδένας (εικ.4.1). Το λεμφικό σύστημα είναι πολύ σημαντικό γιατί:

4. ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. περιλαμβάνονται ο σπλήνας και ο θύμος αδένας (εικ.4.1). Το λεμφικό σύστημα είναι πολύ σημαντικό γιατί: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 4. ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το λεμφικό σύστημα αποτελείται από τα λεμφαγγεία, τη λέμφο και τους λεμφαδένες. Οι λεμφαδένες είναι δομές που αποτελούνται από εξειδικευμένη μορφή συνδετικού ιστού, το λεμφικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το ανθρώπινο σώμα προμηθεύεται οξυγόνο και αποβάλει διοξείδιο του άνθρακα με την αναπνοή. Η αναπνοή έχει δύο φάσεις: την εισπνοή κατά την οποία ο αέρας εισέρχεται στους πνεύμονες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β 1. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν και

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ-ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 1.30 (ΩΡΕΣ 90 λεπτά) ΠΡΟΣΟΧΗ

ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ-ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 1.30 (ΩΡΕΣ 90 λεπτά) ΠΡΟΣΟΧΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-17 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΒΑΘ.:... /25 ΟΛΟΓΡ.:.. ΥΠΟΓΡ.:. ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26.6.2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ-ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Ευάγγελος Κωλέττας Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας με έμφαση στη Μοριακή Φυσιολογία Εργαστήριο Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και Συμβεβλημένο Μέλος

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 15/9/2014. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Κύτταρα και ιστοί Όργανα και συστήματα οργάνων

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 15/9/2014. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Κύτταρα και ιστοί Όργανα και συστήματα οργάνων Κύτταρα και ιστοί: Πλήθος κυττάρων ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται από τρισεκατομμύρια κύτταρα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Κύτταρα και ιστοί Όργανα και συστήματα οργάνων

Διαβάστε περισσότερα

Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ 2017

Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ 2017 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016 2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΒΑΘΜΟΣ: ΤΑΞΗ: Β ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26-05-2017 ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΧΡΟΝΟΣ: 1ώρα 30

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ. 1. Το σχεδιάγραμμα δείχνει 3 διαφορετικά αιμοφόρα αγγεία, Α, Β και Γ.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ. 1. Το σχεδιάγραμμα δείχνει 3 διαφορετικά αιμοφόρα αγγεία, Α, Β και Γ. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ 1. Το σχεδιάγραμμα δείχνει 3 διαφορετικά αιμοφόρα αγγεία, Α, Β και Γ. (α) Να ονομάσετε τα αγγεία Α και Β. (β) Πώς είναι προσαρμοσμένο το αγγείο Γ για να έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί το

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικό Σύστημα. Ioannis Lazarettos. MD PhD Orthopaedic Surgeon

Πεπτικό Σύστημα. Ioannis Lazarettos. MD PhD Orthopaedic Surgeon Πεπτικό Σύστημα Ioannis Lazarettos MD PhD Πεπτικό Σύστημα Πρόσληψη τροφών Πέψη τροφών Αφομοίωση τροφών 2 Πεπτικό Σύστημα Καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα στην περιτοναϊκή κοιλότητα Πεπτικός σωλήνας Ξεκινά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016

ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016 ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016 ΒΑΘ.:... / 40 ΟΛΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: dd/mm/yyyy ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ ( ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ: ΑΡ. Να προσέξετε την εμφάνιση του γραπτού σας και να γράψετε με μελάνι μπλε ή μαύρο.

ΤΑΞΗ: B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ: ΑΡ. Να προσέξετε την εμφάνιση του γραπτού σας και να γράψετε με μελάνι μπλε ή μαύρο. Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΒΑΘΜΟΣ:.... /25 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΥΠΟΓΡ:... ΤΑΞΗ: B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01.06.2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΑ)

Διαβάστε περισσότερα

Λεπτό Εντερο. Σωτήριος Γ. Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 6/12/2017

Λεπτό Εντερο. Σωτήριος Γ. Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 6/12/2017 Λεπτό Εντερο Σωτήριος Γ. Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 6/12/2017 Φυσιολογία Συστημάτων Ακαδημαϊκό έτος 2017-2018 Φυσιολογία του Ανθρώπου. 8 η Εκδοση.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ-ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 1.30 (ΩΡΕΣ 90 λεπτά) ΠΡΟΣΟΧΗ

ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ-ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 1.30 (ΩΡΕΣ 90 λεπτά) ΠΡΟΣΟΧΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-17 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΒΑΘ.:... /25 ΟΛΟΓΡ.:.. ΥΠΟΓΡ.:. ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26.5.2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ-ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΣΠΛΗΝΑΣ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΗΠΑΡ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΣΠΛΗΝΑΣ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΗΠΑΡ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΣΠΛΗΝΑΣ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΗΠΑΡ Φωτεινή Μάλλη 2 3 Ωοειδής, ιώδης, μαλακός ΣΠΛΗΝΑΣ Μεγεθος και σχημα γροθιάς Το πιο ευαισθητο κοιλιακό όργανο Ανω και εξω μοίρα αριστερού

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 3:

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 3: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Το Πεπτικό Σύστημα Ανωγειανάκις Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 1o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11207, 96ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11303 Ι. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Βιοενεργητική είναι ο κλάδος της Βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ενέργεια για να επιβιώσουν και να υλοποιήσουν τις

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις στη. Εργαστήριο Φυσιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Ευάγγελος Κωλέττας Επικουρος Καθηγητής Ιούνιος 2010 Ιωάννινα

Σημειώσεις στη. Εργαστήριο Φυσιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Ευάγγελος Κωλέττας Επικουρος Καθηγητής Ιούνιος 2010 Ιωάννινα Σημειώσεις στη ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Εργαστήριο Φυσιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Ευάγγελος Κωλέττας Επικουρος Καθηγητής Ιούνιος 2010 Ιωάννινα 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ. Τι είναι οι υδατάνθρακες;

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ. Τι είναι οι υδατάνθρακες; ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Τι είναι οι υδατάνθρακες; Οι υδατάνθρακες είναι τα νομίσματα ενέργειας του σώματός μας. Τα περισσότερα τρόφιμα που τρώμε καθημερινά αποτελούνται από υδατάνθρακες. Ο οργανισμός μας, σπα τους

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Από τι αποτελείται ο ανθρώπινος οργανισμός; Ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται από περίπου 10 τρισεκατομμύρια κύτταρα, που οργανώνονται σε ιστούς, οι ιστοί σε όργανα και τα όργανα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/2017

ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/2017 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΒΑΘ: / 25 ΟΛΟΓΡ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΥΠΟΓΡ: ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ ( ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ / ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΕΡΟΣ Α' ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΩΤΕΡΑ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

1.ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ( )

1.ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ( ) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1.ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ (1.2-1.3) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Τι είναι το κύτταρο, ο ιστός, το όργανο και το σύστημα οργάνων; Κύτταρο: Σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΚΑΤΩ ΠΟΛΕΜΙΔΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΒΑΘ.:... / 25

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΚΑΤΩ ΠΟΛΕΜΙΔΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΒΑΘ.:... / 25 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΚΑΤΩ ΠΟΛΕΜΙΔΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 ΒΑΘ.:... / 25 ΟΛΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/06/2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ www.cyprusbiology.com 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2016 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2 Χρησιμότητα κυκλοφορικού συστήματος 1. Μεταφορά O 2 και θρεπτικών συστατικών στους ιστούς 2. Απομάκρυνση CO 2 και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΡΔΙΑ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΡΔΙΑ 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Αποτελείται από την καρδιά και τα αγγεία( αρτηρίες, φλέβες, τριχοειδή αγγεία). Η καρδιά με τους παλμικούς ρυθμούς στέλνει το αίμα στο σώμα. Οι αρτηρίες παίρνουν το αίμα από την καρδιά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Γ Ρ Α Π Τ Ε Σ Π Ρ Ο Α Γ Ω Γ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ι Σ Μ Α Ϊ Ο Υ - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Υ 2019 ΟΔΗΓΙΕΣ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Γ Ρ Α Π Τ Ε Σ Π Ρ Ο Α Γ Ω Γ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ι Σ Μ Α Ϊ Ο Υ - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Υ 2019 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Γ Ρ Α Π Τ Ε Σ Π Ρ Ο Α Γ Ω Γ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ι Σ Μ Α Ϊ Ο Υ - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Υ 2019 ΕΠΩΝΥΜΟ : ΟΝΟΜΑ : ΤΜΗΜΑ : ΑΡΙΘΜΟΣ : ΜΑΘΗΜΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ : Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 29/05/2019

Διαβάστε περισσότερα

(dietary fiber, nonnutritive fiber)

(dietary fiber, nonnutritive fiber) KΥΤΤΑΡΙΝΗ - ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ Στα τρόφιμα, παράλληλα με τους υδατάνθρακες που πέπτονται στον ανθρώπινο οργανισμό (δηλαδή που υδρολύονται, απορροφώνται και μεταβολίζονται κατά τα γνωστά), υπάρχουν και υδατάνθρακες

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της λειτουργίας

Ρύθμιση της λειτουργίας Ρύθμιση της λειτουργίας Ρύθμιση λειτουργίας ΓΕΣ Νευρική Υποβλεννογόνιο πλέγμα (πλέγμα Meissner) ΛΕ, ΠΕ Μυεντερικό πλέγμα (πλέγμα Auerbach) Από τον οισοφάγο μέχρι το ορθό Ορμονική Ρύθμιση της λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα