Πεπτικό σύστημα Περιγραφή

Transcript

1 Πεπτικό Σύστημα

2 Πεπτικό σύστημα Περιγραφή Το γαστρεντερικό σύστημα (ΓΕΣ) αποτελείται από τα κοίλα όργανα που εκτείνονται από το στόμα έως τον πρωκτό και τους επικουρικούς αδένες που ευθύνονται για την έκκριση ουσιών εντός των κοίλων οργάνων. Οι κύριες φυσιολογικές λειτουργίες του ΓΕΣ είναι η πέψη και απορρόφηση τροφών και ηλεκτρολυτών. Στις λειτουργίες αυτές έχει θεμελειώδη σημασία ο έλεγχος της μετακίνησης και προσωρινής αποθήκευσης της τροφής που λαμβάνει χώρα σε τμήματα του ΓΕΣ. Οι φυσιολογικές αυτές λειτουργίες του ΓΕΣ ρυθμίζονται από ένα σύνθετο δίκτυο στο οποίο συμμετέχουν τμήματα του συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού συστήματος καθώς και το εντερικό νευρικό σύστημα.

3 Πεπτικό σύστημα Στόχοι Οι στόχοι της συγκεκριμένης ενότητας συνοψίζονται στην κατανόηση της: Οργάνωσης και Λειτουργίας του ΓΕΣ Γαστρικής Λειτουργίας Πέψης και Απορρόφησης τροφής και ηλεκτρολυτών Δομής και λειτουργίας αδένων που σχετίζονται με τη λειτουργία του ΓΕΣ (Παγκρεατικών αδένων, Σιελογόνων αδένων, Ηπατος και Χοληφόρου)

4 Εκπαιδευτικοί στόχοι Φυσιολογίας του Πεπτικού Συστήματος

5 Εκπαιδευτικοί στόχοι Οργάνωση και έλεγχος του πεπτικού συστήματος Κατανόηση των ανατομικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών καθώς και της φυσιολογικής λειτουργίας των δομών/οργάνων οργάνων που συμμετέχουν στο πεπτικό σύστημα. Νεύρωση του γαστρεντερικού σωλήνα Ρύθμιση της λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος. Έλεγχος της γαστρεντερικής λειτουργίας από το εντερικό νευρικό σύστημα, το αυτόνομο νευρικό σύστημα και τις ορμονικές εκκρίσεις. Γαστρεντερική κινητικότητα, λειτουργία σφικτήρων Αντανακλαστικό της κατάποσης

6 Εκπαιδευτικοί στόχοι Γαστρική λειτουργία Είδη και λειτουργία κυττάρων του στομάχου Ρύθμιση έκκρισης γαστρικού οξέος Μηχανισμοί προστασίας γαστρικού επιθηλίου Μηχανισμοί που ελέγχουν την πλήρωση και κένωση του στομάχου Παγκρεατικοί και σιελογόνοι αδένες: δομή και λειτουργία Σύσταση της σιέλου και λειτουργίες της σιέλου Ποια είναι τα συστατικά του παγκρεατικού υγρού Ποιες είναι οι κύριες ορμόνες που ελέγχουν τις εκκρίσεις του παγκρέατος, από πού εκκρίνονται και που δρουν Ποια είναι η σύσταση και λειτουργία της χολής

7 Εκπαιδευτικοί στόχοι Φυσιολογίας του Πεπτικού Συστήματος Πέψη και απορρόφηση Πέψη και απορρόφηση υδατανθράκων: τρόπος και θέσεις που λαμβάνει χώρα η πέψη και η απορρόφηση Πέψη και απορρόφηση πρωτεϊνών Απορρόφηση ύδατος Πέψη λιπών. Απορρόφηση προϊόντων πέψης των λιπιδίων. Λειτουργίες σταγονιδίων γαλακτώματος και μικκυλίων των χολικών οξέων. Βιβλιογραφία Αρχές Φυσιολογίας,, Berne & Levy. W.F. Boron, E.L. Boulpaep. Ιατρική Φυσιολογία,, 2006, Εκδ Πασχαλίδης. Φυσιολογία του ανθρώπου,, Vander, Sherman, Luciano, Tsakopoulos.

8 Οργάνωση πεπτικού συστήματος

9 Γαστρεντερικού Συστήματος - Τμήματα Στοματοφάρυγγας Κατάτμηση, λίπανση, έναρξη πέψης Οισοφάγος Στόμαχος Προσωρινή αποθήκευση, ανάμιξη, πέψη (πρωτεάσες, οξύ) Λεπτό έντερο Πέψη, απορρόφηση Παχύ έντερο Επαναρρόφηση υγρών, ηλεκτρολυτών, αποθήκευση κοπράνων Επικουρικοί αδένες (σιελογόνοι, πάγκρεας, ήπαρ)

10 Λειτουργίες ΓΕΣ Πέψη Μηχανική Χημική Απορρόφηση Απέκκριση Ύδατος, ηλεκτρολυτών ΛΕ/ΠΕ Λιπίδια, Υδατ/κες κες, αμινοξέα ΛΕ Αποθήκευση

11 Λειτουργίες ΓΕΣ

12

13

14

15 Απορρόφηση υγρών

16 Ανατομία-οργάνωση οργάνωση του τοιχώματος του πεπτικού σωλήνα Βλεννογόνιος χιτώνας Επιθηλιακή στοιβάδα, χόριο, βλεννογόνιος μυϊκή στοιβάδα Υποβλεννογόνιος χιτώνας Χαλαρός συνδετικός ιστός, αιμοφόρα αγγεία, αδένες Μυϊκός χιτώνας Εσωτερική κυκλοτερής στοιβάδα, εξωτερική επιμήκης Ορογόνιος χιτώνας Συνδετικός ιστός που επικαλύπτεται από μονόστοιβο πλακώδες επιθήλιο και περιβάλει τους χιτώνες

17 Ανατομία-οργάνωση οργάνωση του τοιχώματος του πεπτικού σωλήνα

18 Ανατομία-οργάνωση οργάνωση του τοιχώματος του πεπτικού σωλήνα

19 Ανατομία-οργάνωση οργάνωση του τοιχώματος του πεπτικού σωλήνα

20 Εντερικό νευρικό σύστημα

21 Λειτουργία ΕΝΣ Παραγωγή δυναμικών ενέργειας Απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών Νευρικά κύτταρα Επιθηλιακά κύτταρα Μυϊκά κύτταρα

22 Δομή και λειτουργία ΕΝΣ Αισθητήριους -προσαγωγούς-νευρώνες Ερεθίσματα από τον αυλό (τάση ΛΜ, ph, ωσμωτικότητα, ειδικά θρεπτικά συστατικά) Διάμεσους νευρώνες Μεταβιβάζουν τις ώσεις Απαγωγούς νευρώνες (εκκριταγωγούς, κινητικούς) ΛΜΚ, επιθηλιακά, κύτταρα αιμοφόρων αγγείων, εντερικά ενδοκρινή κύτταρα

23 Μυεντερικοί νευρώνες Διεγερτικοί κινητικοί νευρώνες Ακετυλοχολίνη, ουσία P Ανασταλτικοί κινητικοί νευρώνες VIP αγγειοδραστικό εντερικό πολυπεπτίδιο Μονοξείδιο του αζώτου Διάμεσοι μυεντερικοί νευρώνες Ακετυλοχολίνη

24 Υποβλεννογόνιοι νευρώνες Διεγερτικοί εκκριτοκινητικοί νευρώνες Ακετυλοχολίνη, ουσία P Αισθητικοί νευρώνες Αποκρίνονται σε χημικά ερεθίσματα ή σε μηχανική παραμόρφωση του βλεννογόνου

25 Νεύρωση του ΓΕΣ + -

26 Νεύρωση του ΓΕΣ Κεντρικό αντανακλαστικό τόξο Τοπικό αντανακλαστικό τόξο

27 Συνδέσεις νευρώνων του ΕΝΣ

28 Εντερικό νευρωνικό κύκλωμα Κυκλοτερής μύς Κυκλοτερής μύς

29 Εντερικό νευρωνικό κύκλωμα - Διάμεσοι νευρώνες στα πλέγματα συνδέουν προσαγωγούς αισθητικούς νευρώνες με απαγωγούς νευρώνες προς τους λείους μυς και τα εκκριτικά κύτταρα σχηματίζουν αντανακλαστικά τόξα συντονίζουν δραστηριότητα ΓΣ χωρίς εξωγενή νεύρωση συμμετέχουν και σε κεντρικά αντανακλαστικά τόξα