ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Δηεύζπλζε Σηξαηεγηθήο θαη Οηθνλνκηθήο Αλάιπζεο

Transcript

1 8 9 e f f προβλζψεισ Δελτίο Μακροοικονομικισ Ανάλυςθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ Νοζμβριοσ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Δηεύζπλζε Σηξαηεγηθήο θαη Οηθνλνκηθήο Αλάιπζεο Η αργι αντίδραςθ των τιμών ςτισ ςθμαντικζσ μιςκολογικζσ μειώςεισ αντανακλά δυςμενείσ ςυγκυριακζσ επιδράςεισ κακώσ και διαρκρωτικά χαρακτθριςτικά τθσ οικονομίασ που τώρα αρχίηουν να αλλάηουν Η εμπειρία από τθν επϊδυνθ πορεία οικονομικισ προςαρμογισ τα τελευταία ½ χρόνια καταδεικνφει ότι θ αντίδραςθ κριςίμων μακροοικονομικϊν μεταβλθτϊν ςτθ ςυγκυρία και τθν εντατικι προςπάκεια ταχείασ μείωςθσ του δθμοςιονομικοφ ελλείμματοσ, χαρακτθρίηεται αρχικά από βραδείσ ρυκμοφσ, και επιταχφνεται ςθμαντικά ςτθ ςυνζχεια Η αληίδξαζε ηωλ βαζηθώλ καθξννηθνλνκηθώλ κεηαβιεηώλ είλαη ζηαδηαθή, κε ηηο ηηκέο λα αληηδξνύλ ηειεπηαίεο = Ελαξκνληζκέλνο ΔΤΚ εθηόο ελέξγεηαο θαη επίδξαζεο θόξωλ Μηζζνί (εηήζηνο κέζνο ζε νλνκαζηηθνύο όξνπο) ΑΕΠ (ζε ζηαζεξέο ηηκέο) Πηγζσ: AMECO, ΕΛΣΤΑΤ και εκτιμήςεισ ΕΤΕ Είναι χαρακτθριςτικό ότι ο ρυκμόσ ςυρρίκνωςθσ τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ εντάκθκε ςτα τζλθ του και ειδικά από το, ενϊ θ δθμοςιονομικι κρίςθ και οι πρϊτεσ προςπάκειεσ προςαρμογισ είχαν ξεκινιςει ςχεδόν χρόνο νωρίτερα. Αντιςτοίχωσ, θ αγορά εργαςίασ άρχιςε να υφίςταται εντεινόμενεσ πιζςεισ το, ενϊ θ γενικευμζνθ μείωςθ του εργαςιακοφ κόςτουσ επιταχφνκθκε ςθμαντικά από το. Τζλοσ, το ζλλειμμα του ιςοηυγίου τρεχουςϊν ςυναλλαγϊν μζςα ςε 9 μόνο μινεσ το ςθμείωςε βελτίωςθ ςχεδόν αντίςτοιχθ ολόκλθρθσ τθσ τριετίασ 9- (με τθ βοικεια και τθσ ςθμαντικισ μείωςθσ του κόςτουσ εξυπθρζτθςθσ του εξωτερικοφ χρζουσ). Αντιςτοίχωσ, οι τιμζσ, οι οποίεσ διαμορφϊνονται υπό τθν επίδραςθ πολυάρικμων εξωγενϊν παραγόντων, είναι αναμενόμενο ότι αποτελοφν τθν μεταβλθτι που αντιδρά με τθ μεγαλφτερθ κακυςτζρθςθ ςτισ ιςχυρζσ υφεςιακζσ πιζςεισ ςτθν οικονομία. Η παροφςα ανάλυςθ επιχειρεί να περιγράψει τθ ςθμαντικι και ςυχνά υποεκτιμθμζνθ πρόοδο που ζχει ςυντελεςτεί ςτο πρϊτο ςκζλοσ τθσ ςτρατθγικισ εςωτερικισ υποτίμθςθσ που αφορά το εργαςιακό κόςτοσ, και να ερμθνεφςει τουσ βαςικοφσ μακροοικονομικοφσ παράγοντεσ που κακυςτζρθςαν τθν ζγκαιρθ προςαρμογι του επιπζδου τιμϊν ςτθν ελλθνικι οικονομία παρά τθν εξαιρετικά βακιά φφεςθ. Οι περιςςότεροι από αυτοφσ τουσ παράγοντεσ αναμζνεται να ζχουν ευνοϊκι πλζον επίδραςθ τθν επόμενθ διετία, με τισ μοναδικζσ πλθκωριςτικζσ επιδράςεισ να απορρζουν κυρίωσ από το ςκζλοσ των ειςαγωγϊν, δθμιουργϊντασ το κατάλλθλο περιβάλλον για αποκλιμάκωςθ των τιμϊν τθ διετία -.

2 Ιαλ- Ινπι- Ιαλ-8 Ινπι-8 Ιαλ-9 Ινπι-9 Ιαλ- Ινπι- Ιαλ- Ινπι- Ιαλ- 8 9 e f πρόβλεψη Δελτίο Μακροοικονομικισ Ανάλυςθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ Νοζμβριοσ Η ςυρρίκνωςθ του μιςκολογικοφ κόςτουσ είναι ραγδαία εν μζςω επϊδυνων διαρκρωτικϊν μεταβολϊν ςτθν αγορά εργαςίασ Η Ελλθνικι οικονομία αντιμετωπίηει μια πρωτόγνωρθ πρόκλθςθ ταχείασ δθμοςιονομικισ προςαρμογισ με παράλλθλθ ανάκτθςθ των ςυςςωρευμζνων απωλειϊν Η ζωξεπηηθή ζπξξίθλωζε ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηόηεηαο είλαη πξωηόγλωξε ΑΕΠ ςε ςτακερζσ τιμζσ, = Επξωδώλε Ειιάδα Ιζπαλία Ιξιαλδία Πνξηνγαιία Πηγζσ: AMECO, ΕΛΣΤΑΤ και εκτιμήςεισ ΕΤΕ ανταγωνιςτικότθτασ τθσ τελευταίασ δεκαετίασ μζςα από ζνα ευρφτερο πλζγμα διακρωτικϊν μεταρρυκμίςεων ςτθν οικονομία. Η υψθλι αβεβαιότθτα ςε ςυνδυαςμό με τθν εξαιρετικά εμπροςκοβαρι ςτρατθγικι δθμοςιονομικϊν μζτρων (που αντιςτοιχοφν ςε,% του ΑΕΠ το,,% το,,% το ) δθμιοφργθςαν ζνα ζντονα υφεςιακό μείγμα που αντανακλάται ςτθ ςωρευτικι μείωςθ του ΑΕΠ που κα υπερβεί το % ζωσ το τζλοσ του (-,9% το 9, -,8% το, -,% το και -,% το ) Η προςαρμογι τθσ αγοράσ εργαςίασ μετά από μια ςχετικά ιπια εκκίνθςθ το ιταν εξαιρετικά βίαιθ το και το. Συνολικά μζςα ςε μια τριετία, το ποςοςτό ανεργίασ αυξικθκε κατά περίπου ποςοςτιαίεσ μονάδεσ, με τισ ςυνολικζσ απϊλειεσ κζςεων Η πξνζαξκνγή ηεο αγνξάο εξγαζίαο είλαη πιένλ ηαρεία, θαη εμαηξεηηθά επώδπλε... Συρρίκνωςθ άνω του % εργαςίασ να υπερβαίνουν τισ 5 χιλιάδεσ, ιτοι περιςςότερο από το % του εργατικοφ δυναμικοφ, προερχόμενεσ ωσ επί το πλείςτον από τον ιδιωτικό τομζα τθσ οικονομίασ. Και ςτθν περίπτωςθ τθσ αγοράσ εργαςίασ θ προςαρμογι ξεκίνθςε ιπια -- με τθν απαςχόλθςθ να μειϊνεται -,% κατά μζςο όρο, το -- και εν ςυνεχεία επιταχφνκθκε ςθμαντικά με τθν απαςχόλθςθ να ςυρρικνϊνεται κατά -,8% και -8,%, το και το ο εξάμθνο του αντιςτοίχωσ (μ.ο. περιόδου). Λαμβάνοντασ υπόψθ το ςχετικά χαμθλό επίπεδο ανεργίασ ςτουσ αυτοαπαςχολοφμενουσ (που αναπροςαρμόηουν ςε ςθμαντικό βακμό τισ ϊρεσ απαςχόλθςισ τουσ ςτθν τρζχουςα ηιτθςθ) και το ςχεδόν ανφπαρκτο επίπεδο ανεργίασ ςτον δθμόςιο τομζα, το τεκμαρτό επίπεδο ανεργίασ ςτουσ μιςκωτοφσ του ιδιωτικοφ τομζα ανζρχεται ςε %. Είναι αξιοςθμείωτο ότι θ ςυρρίκνωςθ του ΑΕΠ κατά περίπου,5% ςε ςτακερζσ τιμζσ μεταξφ 9 και ου εξαμινου οδιγθςε ςε ςωρευτικι μείωςθ τθσ απαςχόλθςθσ κατά % περίπου, μια εξαιρετικά υψθλι ςυςχζτιςθ ςχεδόν προσ (ςυγκριτικά με ζναν ιςτορικό μζςο όρο τθσ τάξθσ του.5) που αντανακλά και επϊδυνεσ διακρωτικζσ ανακατατάξεισ ςτθν ελλθνικι αγορά εργαςίασ. 8 8 Μεηαβνιή απαζρόιεζεο, αξηζηεξόο άμνλαο Πνζνζηό αλεξγίαο, δεμίο άμνλαο 8 -

3 5 8 9 f :Q :Q 5:Q :Q :Q :Q 8:Q 9:Q :Q :Q :Q :Q Δελτίο Μακροοικονομικισ Ανάλυςθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ Νοζμβριοσ,,5,,,,,,9 Τν ζπγθξηηηθό κηζζνινγηθό θόζηνο ζηαδηαθά επηζηξέθεη ζε πξν-ονε επίπεδα Μέζε ολοκαζηηθή αποδεκίωζε ζσγθρηηηθα κε Γερκαλία, ιόγος δεηθηώλ, =,,5,,,,,, αλαπιεξώλνληαο πιήξωο ηηο απώιεηεο αληαγωληζηηθόηεηαο ζε όξνπο κνλαδηαίνπ θόζηνπο εξγαζίαο % εηήζηα κεηαβοιή Μνλαδηαίν θόζηνο εξγαζίαο Ιζπαλία Πνξηνγαιία Πεγή: Εσρ. Επηηροπή, ΕΛΣΤΑΤ Ιξιαλδία Ειιάδα Ειιάδα Πεγή, ΤηΕ, ΕΚΤ θαη εθηηκήζεηο ΕΤΕ Επξωδώλε Οι ανωτζρω εξελίξεισ ςτθν αγορά εργαςίασ ςε ςυνδυαςμό με τισ νζεσ νομοκετικζσ και ρυκμιςτικζσ παρεμβάςεισ ςτα τζλθ του και ειδικά ςτισ αρχζσ του, ςτα πλαίςια των υποχρεϊςεων που απορρζουν από το ο πρόγραμμα χρθματοδοτικισ ςτιριξθσ για τθν Ελλάδα, ενίςχυςαν τθν ευελιξία ςτθν αγορά εργαςίασ ςε πρωτοφανι επίπεδα για τθ χϊρα. Μαηί με τθν φφεςθ, ςυντζλεςαν ςτθν ταχεία μείωςθ των μιςκϊν θ οποία αναμζνεται να υπερβεί ςωρευτικά το % από το ζωσ τα τζλθ του, με τθν μεγαλφτερθ μείωςθ να γίνεται το (-%, ςε ετιςια βάςθ) ςε ςχζςθ με -,% το και -5,% το ) ενϊ κα μειωκοφν περαιτζρω κατά ςχεδόν % περίπου το. Η εξζλιξθ αυτι ιςοδυναμεί με πλιρθ αναςτροφι τθσ υπερβάλλουςασ αφξθςθσ του κόςτουσ εργαςίασ τθ δεκαετία που ακολοφκθςε τθν είςοδο μασ ςτθν ΟΝΕ βοθκϊντασ ουςιαςτικά τθν εςωτερικι υποτίμθςθ. Αναμφιςβιτθτα, θ ςθμαντικι μείωςθ τθσ παραγωγικότθτασ εξαιτίασ τθσ βακιάσ φφεςθσ οδιγθςε ςε βραδφτερθ, ωςτόςο ςθμαντικι, μείωςθ του ονομαςτικοφ μοναδιαίου κόςτουσ εργαςίασ -- ο δείκτθσ που αντανακλά το μιςκολογικό κόςτοσ ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντοσ ϊςτε να αποτυπϊςει τθν επίπτωςθ ςτθν ανταγωνιςτικότθτα. Η οριακι ανάκαμψθ τθσ παραγωγικότθτασ κατά το ςε ςυνδυαςμό με τθν ςυνεχιηόμενθ μείωςθ των μιςκϊν ζχουν επιταχφνει τθ ςυρρίκνωςθ του μοναδιαίου κόςτουσ εργαςίασ με αποτζλεςμα ο τικζμενοσ από το Πρόγραμμα ςτόχοσ βελτίωςθσ του μοναδιαίου κόςτουσ εργαςίασ κατά 5% τθν περίοδο -5 εκτιμάται ότι κα επιτευχκεί δφο χρόνια νωρίτερα, δθλαδι το. Οι τιμζσ όμωσ επζδειξαν αξιοςθμείωτθ ακαμψία, με τισ πρϊτεσ ενδείξεισ προςαρμογισ να εμφανίηονται κυρίωσ το Ωςτόςο, ςε αντίκεςθ με τθν ταχεία προςαρμογι ςτο κόςτοσ εργαςίασ οι τιμζσ καταναλωτι επζδειξαν αξιοςθμείωτθ ακαμψία εμφανίηοντασ ακόμθ και ανοδικζσ τάςεισ, και μόνο το άρχιςαν να εμφανίηονται κάποιεσ πρϊτεσ ενδείξεισ ςτακεροποίθςθσ και μείωςθσ των

4 Ιαλ-9 Απξ-9 Ινπι-9 Οθη-9 Ιαλ- Απξ- Ινπι- Οθη- Ιαλ- Απξ- Ινπι- Οθη- Ιαλ- Απξ- Δελτίο Μακροοικονομικισ Ανάλυςθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ Νοζμβριοσ τιμϊν οι οποίεσ ιταν πιο εμφανείσ ςε ςυγκεκριμζνουσ κλάδουσ τθσ οικονομίασ -- ειδικά ςε τομείσ υπθρεςιϊν. Φορολογικζσ αυξιςεισ και υψθλζσ τιμζσ ενζργειασ τροφοδοτοφν τον πλθκωριςμό - Τηκέο ελέξγεηαο θαη θόξωλ ηξνθνδόηεζαλ ηνλ πιεζωξηζκό ηε δηεηία - ετήςια μεταβολή και ςυνειςφορζσ ςε ποςοςτιαίεσ μονάδεσ Ελαξκνληζκέλνο δείθηεο ΔΤΚ εθηόο ελέξγεηαο, επίδξαζεο κεηαβνιώλ θόξωλ θαη άκεζεο επίδξαζεο εηζαγώκελνπ πιεζωξηζκνύ Ελέξγεηαο (ζπκπεξ. επίδξαζεο αύμεζεο θόξωλ ζην πεηξέιαην) Επίδξαζε θνξνινγηθώλ απμήζεωλ (εθηόο ελέξγεηαο) Άκεζε επίδξαζε εηζαγώκελνπ πιεζωξηζκνύ, εθηόο ελέξγεηαο Πεγή: Eurostat θαη εθηηκήζεης ΕΤΕ Σε μακροοικονομικό επίπεδο, οι βαςικότεροι λόγοι που ςυντιρθςαν τισ πλθκωριςτικζσ πιζςεισ κατά τθ διάρκεια τθσ τελευταίασ τριετίασ, ςχετίηονται κυρίωσ με τθν επίδραςθ των αυξιςεων του ΦΠΑ και των φόρων κατανάλωςθσ, τθν αφξθςθ των τιμϊν ενζργειασ και τθν ανοδικι πορεία των τιμϊν των ειςαγόμενων καταναλωτικϊν αγακϊν και πρϊτων υλϊν. Συγκεκριμζνα οι αυξιςεισ ςτο ΦΠΑ και ςτουσ φόρουσ κατανάλωςθσ (καυςίμων, οινοπνευματωδϊν και καπνοφ) πρόςκεςαν περίπου,5 ποςοςτιαίεσ μονάδεσ ςτο μζςο πλθκωριςμό τθσ περιόδου - παρά το γεγονόσ ότι οι ελλθνικζσ επιχειριςεισ απορρόφθςαν ςχεδόν το % των φορολογικϊν αυξιςεων. Όςον αφορά τθν επίδραςθ των τιμϊν ενζργειασ διαπιςτϊνεται ότι θ αυξθτικι τάςθ των τιμϊν του πετρελαίου πρόςκεςε,8% ετθςίωσ (χωρίσ τθν επίδραςθ των φόρων) ςτο μζςο πλθκωριςμό κατά τθν ίδια περίοδο. Η επίδραςθ αυτι είναι ςθμαντικά υψθλότερθ από το μ.ο. τθσ ευρωηϊνθσ (.5% περίπου) και αντανακλά τον υψθλό βακμό εξάρτθςθσ από ειςαγωγζσ πετρελαίου (περίπου 5% υψθλότερο από το μ.ο. τθσ ευρωηϊνθσ). Οι ανωτζρω παράγοντεσ μποροφν να κεωρθκοφν, κατά βάςθ, εξωγενείσ, με παροδικζσ ι ςυγκυριακζσ επιδράςεισ ςτον πλθκωριςμό, αν και θ επίπτωςθ ςτο επίπεδο τιμϊν και ςτθν ανταγωνιςτικότθτα τείνει να είναι μόνιμθ (βλ. αυξιςεισ φόρων). Χωρίσ αυτζσ τισ επιδράςεισ, ο μζςοσ πλθκωριςμόσ μεταξφ ου τριμινου και ου τριμινου κα είχε διαμορφωκεί ςε οριακά αρνθτικό επίπεδο αντί +.% που ιταν ςτθν πραγματικότθτα. - Η ρθχι παραγωγικι βάςθ και θ εξάρτθςθ από ειςαγωγζσ επιβραδφνουν τθν προςαρμογι των τιμϊν ακόμθ και ςε μεςοπρόκεςμο ορίηοντα Αναφορικά με τουσ πιο διαρκρωτικοφσ παράγοντεσ που επιδροφν ςτισ τιμζσ καταναλωτι εκτιμάται ότι είναι ιδιαίτερα ςθμαντικι, ειδικά ςτθν τρζχουςα ςυγκυρία, θ πλθκωριςτικι επίδραςθ που αςκοφν οι τιμζσ των ειςαγόμενων αγακϊν (εκτόσ ενζργειασ). Η ρθχι παραγωγικι βάςθ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ αντανακλάται ςτθ ςθμαντικι εξάρτθςθ από ειςαγωγζσ τελικϊν καταναλωτικϊν αγακϊν (εξαιρουμζνων των διαρκϊν καταναλωτικϊν

5 Δελτίο Μακροοικονομικισ Ανάλυςθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ Νοζμβριοσ αγακϊν) που αντιςτοιχοφν ςτο 9% περίπου του ςτακμιςμζνου καλακιοφ αγακϊν και υπθρεςιϊν του ΔΤΚ και ςτο.% του ΑΕΠ). Όμωσ ο ειςαγόμενοσ πλθκωριςμόσ δεν επιδρά μόνο μζςω των ειςαγωγϊν τελικϊν καταναλωτικϊν αγακϊν αλλά και μζςω των τιμϊν των ειςαγωγϊν ενδιάμεςων αγακϊν που χρθςιμοποιοφνται για τθν παραγωγι βαςικϊν καταναλωτικϊν αγακϊν (τρόφιμα, φάρμακα, ζνδυςθ, εξοπλιςμόσ κτλ) και οι οποίεσ ανζρχονται ςε.5 % του ΑΕΠ περίπου (το υψθλότερο ποςοςτό ςτθν ευρωηϊνθ, διορκϊνοντασ για το τμιμα των εγχωρίωσ παραγόμενων αγακϊν που χρθςιμοποιοφν ειςαγωγζσ και εν ςυνεχεία εξάγονται ι επανεξάγονται με χαμθλό βακμό μεταποίθςθσ). Οι τιμζσ των ανωτζρω κατθγοριϊν ειςαγωγϊν -- που προςδιορίηονται εξωγενϊσ -- δεν αςκοφςαν ςτο παρελκόν πλθκωριςτικζσ επιδράςεισ κακϊσ ο μζςοσ ρυκμόσ ανατιμιςεϊν τουσ υπολειπόταν του υψθλοφ εγχϊριου πλθκωριςμοφ. Σιμερα όμωσ που κυριαρχοφν αποπλθκωριςτικζσ τάςεισ ςτο εςωτερικό, θ ζμμεςθ και άμεςθ επίδραςθ του ειςαγόμενου πλθκωριςμοφ κακυςτερεί τθ διόρκωςθ των τιμϊν κακϊσ ο ειςαγόμενοσ πλθκωριςμόσ είναι ςτακερά κετικόσ και υψθλότεροσ από τον εγχϊριο. Είναι αξιοςθμείωτο ότι το ποςοςτό ςτο ΑΕΠ ειςαγωγϊν βαςικϊν καταναλωτικϊν αγακϊν τόςο για τελικι κατανάλωςθ όςο και πρϊτων υλϊν και ενδιάμεςων αγακϊν που προορίηονται για παραγωγι καταναλωτικϊν αγακϊν, ζχει μειωκεί ελάχιςτα ωσ ποςοςτό του ΑΕΠ (από.8% μζςο όρο τθν τελευταία δεκαετία ςε.% το ο εξάμθνο του ) ςε αντίκεςθ με άλλεσ κατθγορίεσ ειςαγωγϊν όπωσ κεφαλαιακά αγακά, διαρκι καταναλωτικά αγακά και πρϊτεσ φλεσ (για παραγωγι βιομθχανικϊν αγακϊν) που θ ςυρρίκνωςθ του ποςοςτοφ τουσ ξεπερνά το 5% ι τισ ποςοςτιαίεσ μονάδεσ του ΑΕΠ. Πράγματι, θ εγχϊρια παραγωγικι δομι θ οποία χαρακτθρίηεται από μια περιοριςμζνθ μεταποιθτικι βάςθ, με ςχετικά χαμθλι εγχϊρια προςτικζμενθ αξία (που αντανακλϊνται ςτον υψθλότερο λόγο ςτθν ευρωηϊνθ μεταξφ αξίασ ειςαγόμενων πρϊτων υλϊν και ενδιάμεςων αγακϊν ωσ προσ τθν εγχϊρια προςτικζμενθ αξία), αντιμετωπίηει ζνα υψθλό ποςοςτό ειςαγόμενου ανελαςτικοφ κόςτουσ παραγωγισ. αλλά οι αποπλθκωριςτικζσ τάςεισ είναι πλζον ορατζσ ςτον τομζα των υπθρεςιϊν και αναμζνεται να αποτυπωκοφν ςταδιακά και ςτισ τιμζσ των εγχωρίωσ παραγομζνων αγακϊν Παρά τθ δυςμενι επίδραςθ των προαναφερόμενων παραγόντων θ αποπλθκωριςτικι διαδικαςία ζχει αρχίςει να αποκτά δυναμικι ςτθν ελλθνικι οικονομία αν και θ πρόοδοσ είναι ακόμθ δυςδιάκριτθ ςε επίπεδο καταναλωτι. Η επιταχυνόμενθ μείωςθ του εργαςιακοφ κόςτουσ που εκτιμάται ότι χρειάηεται ςχεδόν ½ χρόνο να μετακυλιςτεί ςτισ τελικζσ τιμζσ -- ςε ςυνδυαςμό με τθ ςυρρίκνωςθ των περικωρίων κζρδουσ των επιχειριςεων, και τισ ευνοϊκότερεσ τάςεισ ςε άλλα ςυςτατικά του κόςτουσ παραγωγισ, αναμζνεται να επιτρζψουν τθν ταχφτερθ αποκλιμάκωςθ των τιμϊν καταναλωτι τθν επόμενθ διετία. Είναι ενδεικτικό ότι ςτον τομζα των υπθρεςιϊν ςτον οποίο οι επιδράςεισ από τισ τιμζσ ειςαγωγϊν και ενζργειασ είναι ςυγκριτικά περιοριςμζνεσ, οι μειϊςεισ τιμϊν 5

6 Ιαλ- Ινπλ- Ννε- Απξ-8 Σεπ-8 Φεβ-9 Ινπι-9 Δεθ-9 Μαϊ- Οθη- Μαξ- Απγ- Ιαλ- Ινπλ- 8Q 8Q 9Q 9Q Q Q Q Q Q Δελτίο Μακροοικονομικισ Ανάλυςθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ Νοζμβριοσ είναι ιδθ εμφανείσ, (οι τιμζσ τουριςτικϊν υπθρεςιϊν, εκπαίδευςθσ, ιατρικϊν υπθρεςιϊν ςθμείωςαν μζςθ ετιςια κάμψθ τθσ τάξθσ του.9% τα τελευταία τρίμθνα ) ενϊ θ ταχεία μείωςθ των τιμϊν ςε κατθγορίεσ υπθρεςιϊν που αποτελοφν ςθμαντικά τμιματα τθσ δομισ κόςτουσ των ελλθνικϊν μεταποιθτικϊν επιχειριςεων (όπωσ μεταφορζσ, αποκικευςθ, λογιςτικζσ ςυμβουλευτικζσ και νομικζσ υπθρεςίεσ των οποίων οι τιμζσ μειϊκθκαν, ςε ετιςια βάςθ, κατά % περίπου, κατά μζςο όρο, το ο εξάμθνο του ) κα διευκολφνει τθν περαιτζρω προςαρμογι των τιμϊν. Και ςτισ δφο περιπτϊςεισ, οι πιο ανταγωνιςτικζσ ςυνκικεσ αγοράσ ζχουν παίξει ςθμαντικό ρόλο, τόςο εξαιτίασ τθσ φφεςθσ όςο και των ςυγκεκριμζνων διαρκρωτικϊν αλλαγϊν. Η ηάζε απνπιεζωξηζκνύ είλαη εκθαλήο ζηηο ππεξεζίεο......εηδηθά απηέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηόηεηα % - - εηήζηα κεηαβοιή Δείθηες ηηκώλ παραγωγού ζηης σπερεζίες, Eurostat - -8 Πιεζωξηζκόο ζηηο ππεξεζίεο (εθηόο θόξωλ, αξηζη. άμνλαο) Μνλαδηαίν θόζηνο εξγαζίαο, δεμίο άμνλαο Πεγή:Eurostat, ΤηΕ θαη εθηηκήζεης ΕΤΕ Μεηαθνξά θνξηίνπ νδηθώο Απνζήθεπζε Ννκηθέο, ινγηζηηθέο ππεξεζίεο Δηαθήκηζε θαη έξεπλα αγνξάο Υπεξεζίεο ηαρπδξνκείνπ θαη απνζηνιήο Κατά ςυνζπεια, οι τιμζσ καταναλωτι εκτιμάται ότι κα μειωκοφν ςωρευτικά κατά ςχεδόν 5,% περίπου τθν επόμενθ διετία (παρά τθν νζα πλθκωριςτικι επίδραςθ από τθν αφξθςθ τθσ φορολογίασ ςτο πετρζλαιο κζρμανςθσ και τισ αναμενόμενεσ αυξιςεισ ςτισ τιμζσ θλεκτρικοφ ρεφματοσ που κα προςκζςουν περίπου,% ετθςίωσ ςτο μζςο επίπεδο πλθκωριςμοφ τθσ περιόδου -). Λαμβάνοντασ υπόψθ ότι κατά τθν ίδια περίοδο θ αναμενόμενθ ςυνολικι αφξθςθ των τιμϊν ςτθν ΕΕ κα διαμορφωκεί ςτο,5% περίπου θ ςυνολικι βελτίωςθ τθσ ανταγωνιςτικότθτασ ςε όρουσ τιμϊν κα υπερβεί πικανότατα το % τθ διετία -, επιτρζποντασ ςτθν ελλθνικι οικονομία να ανακτιςει ςχεδόν εξολοκλιρου τισ απϊλειεσ τθσ προθγοφμενθσ δεκαετίασ. Μακροοικονομικι ςυγκυρία και προβλζψεισ για το Στο Δελτίο παρουςιάηονται επίςθσ οι προβλζψεισ τθσ Δ/ςθσ Οικονομικισ Ανάλυςθσ για το μακροοικονομικό περιβάλλον ςτο υπόλοιπο του ζτουσ και το. Εκτιμάται ότι θ ςυρρίκνωςθ τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ κα κυμανκεί ςτο -,% το και ςτο -,% το. Συγκεκριμζνα, θ μείωςθ του ΑΕΠ κατά το αντανακλά κυρίωσ τθν ιςχυρι αρνθτικι επίδραςθ από τθ ςωρευτικι ςυρρίκνωςθ του ΑΕΠ ζωσ τα τζλθ του που μεταφζρεται ςτον ετιςιο ρυκμό ανάπτυξθσ του, (δθμιουργϊντασ υφεςιακι επίδραςθ τθσ τάξθσ του -,% περίπου ςε ετιςια βάςθ) και τθν εφαρμογι ενόσ αξιόπιςτου αλλά

7 Δελτίο Μακροοικονομικισ Ανάλυςθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ Νοζμβριοσ ζντονα υφεςιακοφ μείγματοσ δθμοςιονομικισ προςαρμογισ βαςιςμζνο ςε νζα μζτρα που αντιςτοιχοφν ςε 5,% του ΑΕΠ. Τα δθμοςιονομικά μζτρα βάςει του χρονιςμοφ εφαρμογισ τουσ και τθσ διάρκρωςισ τουσ (κυρίωσ περικοπζσ δαπανϊν), ςυνεπάγονται ζνα υφεςιακό αποτζλεςμα τθσ τάξθσ του -,% περίπου βάςει ενόσ εκτιμϊμενου δθμοςιονομικοφ πολλαπλαςιαςτι (δαπανϊν και εςόδων) τθσ τάξθσ τθσ μονάδασ, ςθμαντικά αυξθμζνου εξαιτίασ τθσ παρατεταμζνθσ φφεςθσ. Οι άμεςεσ και ζμμεςεσ επιδράςεισ από τθν αναμενόμενθ εκταμίευςθ τθσ επόμενθσ δόςθσ του οικονομικοφ προγράμματοσ κα είναι ςθμαντικζσ τόςο ςε όρουσ μείωςθσ αβεβαιότθτασ και βελτίωςθσ του οικονομικοφ κλίματοσ αλλά και μζςω βελτίωςθσ των ςυνκθκϊν ρευςτότθτασ ςτθν οικονομία. Συγκεκριμζνα, θ αναμενόμενθ αποπλθρωμι άνω των δισ ςυςςωρευμζνων λθξιπροκζςμων υποχρεϊςεων του Δθμοςίου προσ τον ιδιωτικό τομζα, θ πικανι αποδζςμευςθ περίπου 5 δισ, μζςω περιοριςμοφ του μζςου επιπζδου των εκδόςεων 8 5 εντόκων γραμματίων (που κα ιςοδυναμοφςαν ςε ςχεδόν αντίςτοιχθ αφξθςθ τθσ αξιοποιιςιμθσ ρευςτότθτασ από το τραπεηικό ςφςτθμα), ςε ςυνδυαςμό με τισ αυξθμζνεσ ροζσ κεφαλαίων από τθν ΕΕ και τθν επιςτροφι κατακζςεων προσ το τραπεηικό ςφςτθμα λόγω μειωμζνθσ αβεβαιότθτασ, κα μποροφςαν να μετριάςουν τισ υφεςιακζσ πιζςεισ ςτθν οικονομία. Οι παραπάνω κετικζσ επιδράςεισ εκτιμάται ότι κα μειϊςουν τθν φφεςθ το κατά περίπου ποςοςτιαίεσ μονάδεσ ςυγκριτικά με το επίπεδο που κα διαμορφωνόταν βάςει τθσ υφεςιακισ δυναμικισ από το και των νζων δθμοςιονομικϊν μζτρων για το. Ωσ εκ τοφτου, εκτιμάται ότι θ ςυρρίκνωςθ τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ (ςε ςτακερζσ τιμζσ) κα διαμορφωκεί ςτο -,% το και ςτο -,% για το. Δεκνζηνλνκηθά κέηξα θαη κείωζε ειιείκκαηνο e f Δεκνζηνλνκηθά κέηξα % ΑΕΠ Μείωζε πξωηνγελνύο ειιείκκαηνο (θπθι. πξνζαξκνζκέλν) Μείωζε πξωηνγελνύο ειιείκκαηνο Πηγζσ: Ευρ. Επιτροπή, Υπουργείο Οικονομικϊν και προςαρμογζσ ΕΤΕ για προςωρινά μζτρα Αναφορικά με τισ δθμοςιονομικζσ εξελίξεισ παρουςιάηονται οι ιδιαίτερα ικανοποιθτικζσ τάςεισ ςτθν πορεία υλοποίθςθσ του προχπολογιςμοφ ο οποίοσ παραμζνει ςυμβατόσ με τουσ ετιςιουσ ςτόχουσ κακϊσ και τα βαςικά ςτοιχεία του Κρατικοφ προχπολογιςμοφ για το, παρά τθ ςθμαντικι αφξθςθ των λθξιπρόκεςμων υποχρεϊςεων του δθμοςίου. Το μζγεκοσ τθσ δθμοςιονομικισ προςπάκειασ είναι πρωτοφανζσ με τα εφαρμοηόμενα μζτρα να υπερβαίνουν ςωρευτικά το % του ΑΕΠ τθν περίοδο - ςτοχεφοντασ ςε προςαρμογι του πρωτογενοφσ ελλείμματοσ διορκωμζνου για τον οικονομικό κφκλο, μεγαλφτερθ του % του ΑΕΠ υποδθλϊνοντασ το αυξανόμενο κόςτοσ, ςε όρουσ απϊλειασ οικονομικισ δραςτθριότθτασ, τθσ δθμοςιονομικισ προςπάκειασ.

8 Δελτίο Μακροοικονομικισ Ανάλυςθσ Ελλθνικισ Οικονομίασ Νοζμβριοσ Επίςθσ γίνεται ςφντομθ αναφορά ςτουσ παράγοντεσ που επιδροφν ςτθν παρατθροφμενθ επιδείνωςθ τθσ δυναμικισ χρζουσ και ςτισ χρθματοδοτικζσ ανάγκεσ του δθμοςίου για τθν περίοδο -. Διαπιςτϊνεται ότι θ βακφτερθ φφεςθ και όχι οι δθμοςιονομικζσ αποκλίςεισ αποτελοφν τθ βαςικι αιτία για τθν επιδείνωςθ τθσ δυναμικισ χρζουσ και τθ διεφρυνςθ των χρθματοδοτικϊν αναγκϊν. Οιόθιερο ηο θείκελο ηες κειέηες (ζηα αγγιηθά) κπορεί λα αλεσρεζεί ζηελ αθόιοσζε ειεθηρ. δηεύζσλζε: /PRESS/PUBLICATIONS/Economic and Financial Bulletin Αζήλα, Νοεκβρίοσ 8