Θέζεηξ ηεξ Έκςζεξ Ειιήκςκ Ενεοκεηώκ επί ζεμάηςκ πμο ζοκδέμκηαη με ημ κμμμζεηηθό πιαίζημ ζημκ ημμέα ηεξ Ένεοκαξ

Transcript

1 Θέζεηξ ηεξ Έκςζεξ Ειιήκςκ Ενεοκεηώκ επί ζεμάηςκ πμο ζοκδέμκηαη με ημ κμμμζεηηθό πιαίζημ ζημκ ημμέα ηεξ Ένεοκαξ Τπάρχον θεσμικό πιαίζημ Νέο / επηθαηξνπνηεκέλν θεσμικό πλαίσιο Πξνηάζεηο ΕΕΕ Για την Ένωση Ελλήνων Ερευνητών Μαρία τουμπούδη

2 Υπάνπμκ ζεζμηθό πιαίζημ Ν. 1514/1985 «Ανάπτυξη επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας». Καινοτόμος για την εποχή του νόμος για την Ένεοκα: - Αναδιαρθρώνει τον εκτός ΑΕΙ ερευνητικό ιστό* - Δημιουργεί το Εθνικό Γνωμ. υμβούλιο Έρευνας & Σεχνολογίας (κεηέπεηηα ΕΣΕΤ) - Καθιερώνει το επάγγελμα του Ενεοκεηή - Αξιολογεί ατομικά και εκ του μηδενός όλους τους ενεοκεηέξ - Εισάγει τον Εθνικό Πίνακα Κνηηώκ * Σο νέο σύστημα Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων που προκύπτει εντάσσεται στο Τπουργείο Ανάπτυξης και εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Σεχνολογίας (ΓΓΕΣ)

3 Υπάνπμκ ζεζμηθό πιαίζημ Ν. 2919/2001 «ύνδεση έρευνας παραγωγής & άλλες διατάξεις» - Θεσμοθετεί την τακτική (κάθε τέσσερα έτη), εξωτερική αξιολόγηση του ερευνητικού ιστού που εποπτεύεται από τη ΓΓΕΣ, από διεθνείς επιτροπές κριτών Διεθνείς αξιολογήσεις των ΕΚ/Ι της ΓΓΕΣ έχουν πραγματοποιηθεί θαηά ηα έηε 1995, 2000* και 2005** (η πρώτη θεσμοθετημένη) και θεωρούνται αυτονόητες για την ερευνητική κοινότητα Η επόμενη διεθνής αξιολόγηση έχει ξεκινήσει μόλις τώρα, παρά τα επανειλημμένα αιτήματα των Ερευνητών για την πραγματοποίησή της κατά νόμο, τα προηγούμενα χρόνια * **

4 Υπάνπμκ ζεζμηθό πιαίζημ Ν. 3653/2008 «Θεσμικό Πλαίσιο Έρευνας και Σεχνολογίας» ε αναστολή (από την ψήφισή του έως το τέλος του 2013)

5 Υπάνπμκ ζεζμηθό πιαίζημ Ν. 4009/2011 «Δομή, λειτουργία, διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών και διεθνοποίηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων» Ενσωματώνει τις πρώτες ρυθμίσεις για τη διαμόρφωση του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έξεπλαο - Εισάγει τη θεσμοθετημένη συνεργασία ΑΕΙ και ΕΚ στο επίπεδο του 2 ου και 3 ου Κύκλου πουδών (Άρθρο 42)

6 Θέζε ΕΕΕ Δεμημονγηθή πνμζανμμγή / επηθαηνμπμίεζε ηςκ Ν. 1514/1985 θαη 4009/2011

7 Πρέπει να απαντά στα βαζηθά θαη πνμκίδμκηα πνμβιήμαηα πμο πανεμπμδίδμοκ ηεκ ακάπηολε ηεξ Ε&Κ ζηεκ Ειιάδα, τα οποία είναι 1 : Έιιεηρε ζοκεπμύξ θαη αληόπηζηεξ πνεμαημδόηεζεξ, αηαλία ζημκ θύθιμ πνμθενύλεςκ δηαγςκηζμώκ, ακαλημπηζηία ζημ πνόκμ πιενςμήξ Έιιεηρε εζκηθήξ ζηναηεγηθήξ, πμο μδεγεί ζε έιιεηρε πνμηεναημηήηςκ θαη μηαξ ζοκεθηηθήξ ενεοκεηηθήξ θμηκόηεηαξ Καθή ζοκενγαζία με ηε βημμεπακία θαη ηα πακεπηζηήμηα θαη μεηαλύ ηςκ ενεοκεηηθώκ ηδνομάηςκ Έιιεηρε ζοκζεθώκ ηζόηεηαξ (δηαθμνέξ ζημ κμμηθό θαζεζηώξ ηςκ ΕΚ 2, ζηε πνεμαημδόηεζε θαη μηζζμιμγηθέξ δηαθμνέξ) Έιιεηρε θνίζημεξ μάδαξ ζε μνηζμέκμοξ ημμείξ Λίγα θίκεηνα γηα ηεκ πνμζέιθοζε/δηαηήνεζε θαιώκ (κεόηενςκ) ενεοκεηώκ Πμιιή γναθεημθναηία θαη μηθνμδηαπείνηζε Μηθνή οπμζηήνηλε γηα μεηαβίβαζε ηεπκμιμγίαξ θαη έιιεηρε επηπεηνεμαηηθήξ θμοιημύναξ 1 A rapid review of the Greek research and development system, (copyright 2011 RAND Corporation) 2 «διαφορές ανάμεσα στους διαφορετικούς τύπους ΕΚ και οι διαφορές ανάμεσα στα ΕΚ και τα πανεπιστήμια»

8 Χνεμαημδόηεζε Εζκηθή ηναηεγηθή Ε&Κ Investment in R&D is part of the solution to exit from the economic crises ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΦΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ Source: Robert-Jan Smits, Director-General for Research & Innovation. Presentation at Workshop on Horizon 2020, National Centre for Scientific Research DEMOKRITOS, Athens, Greece, 5 February 2013

9 Χνεμαημδόηεζε Εζκηθή ηναηεγηθή Ε&Κ Αθαζάξηζηε Εζληθή Δαπάλε Έξεπλαο Εσρωπαϊκός Μ.Ο.: 2% Εσρωπαϊκός στότος για το 2020: 3% Source: Eurostat (Data for Greece : Provisional)

10 Χνεμαημδόηεζε Εζκηθή ηναηεγηθή Ε&Κ Επηρνξήγεζε ησλ 10 Εξεπλεηηθώλ Κέληξσλ ηεο ΓΓΕΤ 2008 : 80 Μ 2010 : 61 Μ 2011 : 55 Μ 1012 : 45 Μ (πενηθμπή 18%, βάζεη ημο μκεμμκηαθμύ Ν. 4051/2012 θαη εκώ ηα ΕΚ θαη ε Ένεοκα ΔΕΝ πενηιαμβακόηακ ζε θακέκα μκεμόκημ!!) 2014 : 36,9 Μ (επηπιέμκ πενηθμπή 22,4%) 2015 : Επηπιέμκ πενηθμπή 11% ζηεκ επηπμνήγεζε ημο Μείςζε ~54%

11 Επηηεύγμαηα ημο Ειιεκηθμύ ενεοκεηηθμύ ηζημύ Σο Ελληνικό ερευνητικό σύστημα είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό αν και βασίζεται κυρίως στις χρηματοδοτήσεις από τα Ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα. Οι Έλληνες Ερευνητές, τα τελευταία 15 χρόνια, κατόρθωσαν να λάβουν από αυτά τρεις φορές υψηλότερη χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο. Πέντε (5) Ελληνικά Ερευνητικά Κέντρα βρίσκονται μεταξύ των 50 Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Ιδρυμάτων με την υψηλότερη συμμετοχή στο FP7, μεταξύ των ετών

12 Επηηεύγμαηα ημο Ειιεκηθμύ ενεοκεηηθμύ ηζημύ ΙΤΕ ΕΚΕΤΑ ΕΚΕΦΕ «Δ» ΕΠΙΣΕΥ 27/11/2013 ΕΛΚΕΘΕ

13 Επηηεύγμαηα ημο Ειιεκηθμύ ενεοκεηηθμύ ηζημύ Αποδείξεις επιστημονικής Αριστείας (Nature, Ιανουάριος 2012) Οι Ελληνικές επιστ. δημοσιεύσεις εμφανίζονται στο 1% των most cited papers παγκοσμίως

14 Χνεμαημδόηεζε Εζκηθή ηναηεγηθή Ε&Κ Ανάλογη ρύθμιση αυτής του Ν. 1514/85 περί ΠΑΕΣ (πενταετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ε&Σ) και διασφάλιση της εφαρμογής της (από το 1985 έως σήμερα, στην πράξη, ουδέποτε ψηφίστηκε ΠΑΕΣ από την Βουλή των Ελλήνων) Ο εθνικός τακτικός στρατηγικός σχεδιασμός της Ε&Κ ανά πενταετία είναι επιβεβλημένος, όπως επιβεβλημένη είναι και η διασφάλιση των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίησή του Αναγκαίος είναι και ένας μηχανισμός αποτίμησης των αποτελεσμάτων κάθε υλοποιηθέντος εθνικού προγράμματος Ε&Κ, ο οποίος θα τροφοδοτεί με δεδομένα και θα υποβοηθά και τη χάραξη του επόμενου προγράμματος

15 Χνεμαημδόηεζε Εζκηθή ηναηεγηθή Ε&Κ Άμεση αύξηση του ποσοστού του ΑΕΠ που διατίθεται στην Ε&Κ Θεσμοθέτηση της χρηματοδότησης των ανελαστικών δαπανών των δημόσιων Ερευνητικών Κέντρων από τον κρατικό προϋπολογισμό Αύμεζε θέσεων εργασίας σε ένα τμήμα του ερευνητικού ιστού που είναι ανταγωνιστικό και ιδιαίτερα παραγωγικό, σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα

16 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΑ ημ «ηνίγςκμ ηεξ γκώζεξ»

17 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Εξομοίωση του status καθηγητών ΑΕΙ και Ερευνητών (χ. Ν. 4009/11, 4093/12 & 4186/13) - Αρχή Ακαδημαϊκής Ισοτιμίας Αναγκαιότητα ρυθμίσεων που αφορούν (α) στην εξομοίωση του status καθηγητών ΑΕΙ και Ερευνητών, στο πλαίσιο της μη διακριτικής μεταχείρισης που απαιτείται από την «Ευρωπαϊκή Χάρτα του Ερευνητή» και της υλοποίησης του ενιαίου χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας στη χώρα μας και (β) στην αποφυγή ελίζρπζεο του «brain drain» από τα ΕΚ προς τα ΑΕΙ της χώρας, καζώο θαι πξνο τα πανεπιστήμια και ΕΚ της αλλοδαπής

18 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Εξομοίωση του status καθηγητών ΑΕΙ και Ερευνητών (χ. Ν. 4009/11, 4093/12 & 4186/13) - Αρχή Ακαδημαϊκής Ισοτιμίας Απόδοση της μισθοδοσίας των Ερευνητών από τον ίδιο κωδικό μισθοδοσίας με των καθηγητών ΑΕΙ Εξομοίωση του ωριαίου κόστους (hourly rate) καθηγητών ΑΕΙ και Ερευνητών (τρέχον ωριαίο κόστος καθηγητών υπερδιπλάσιο αυτού των Ερευνητών) Εξίσωση του βασικού μισθού καθηγητών ΑΕΙ και Ερευνητών (βασικός μηνιαίος μισθός Λέκτορα / Eρευνητή Δ συνολικός αριθ. Ερευνητών 650: ελάχιστη επιβάρυνση προϋπολογισμού)

19 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Εξομοίωση του status καθηγητών ΑΕΙ και Ερευνητών (χ. Ν. 4009/11, 4093/12 & 4186/13) - Αρχή Ακαδημαϊκής Ισοτιμίας Σρεις ερευνητικές βαθμίδες, δει. Ερευνητής Γ, Β, Α (θαη εξέλιξη σε ερευνητικές βαθμίδες σε χρόνους αντίστοιχους με αυτούς των αντίστοιχων βαθμίδων των καθηγητών ΑΕΙ) Μεηαβαηηθέο ξπζκίζεηο γηα ηνπο ελ ελεξγεία Εξεπλεηέο Δ βαζκίδαο Επιτροπές επιλογής και εξέλιξης Ερευνητών επταμελείς, κατ αντιστοιχία των επιτροπών επιλογής και εξέλιξης ησλ καθηγητών ΑΕΙ (Μητρώα εζσηεξηθώλ θαη εμσηεξηθώλ αξιολογητών ανά ΕΚ)

20 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Εξομοίωση του status καθηγητών ΑΕΙ και Ερευνητών (χ. Ν. 4009/11, 4093/12 & 4186/13) - Αρχή Ακαδημαϊκής Ισοτιμίας Εναρμόνιση της αξιολόγησης των Ερευνητών και των καθηγητών ΑΕΙ πρώτης βαθμίδας Καταβολή διδακτικού επιδόματος (αναιόγου της βαθμίδας) στους Ερευνητές που διδάσκουν σε κοινό πρόγραμμα -ΕΚ θαη ΑΕΙ- 2 νπ ή 3 νπ κύκλου σπουδών Ερευνητές Κύριοι Επιβλέποντες Διατριβών (PhD & MSc), κατά τα διεθνή πρότυπα και πρακτικές (δίρσο ηελ απαξαίηεηε ζύλαςε πξσηνθόιινπ ζπλεξγαζίαο κεηαμύ ηνπ νηθείνπ ΕΚ θαη ηνπ ΑΕΙ)

21 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Εθδεκνθξαηηζκόο ηεο εζσηεξηθήο δσήο ησλ Εξεπλεηηθώλ Κέληξσλ (Σρ. Νόκνη 4009/2011, 4076/2012 & 4186/2013) Αναγκαιότητα ρυθμίσεων με βάση την αρχή «Εξωτερική, διεθνής αξιολόγηση Εσωτερικά εκλεγμένη Διοίκηση ΕΚ/Ι», στην κατεύθυνση ενίσχυσης της αυτοδιοίκησης των ΕΚ/Ι και επίλυσης υπαρχόντων προβλημάτων και δυσλειτουργιών όπως: - Σης παρουσίας στη διοίκηση των ΕΚ Δ/ντών Κέντρων ή Ινστιτούτων, οι οποίοι, ανεξάρτητα από τα επιστημονικά τους προσόντα, δεν ήταν γνώστες των διοικητικών προβλημάτων και της καθημερινής ζωής του ΕΚ/Ι, ή/και αναλώνονταν σε πέραν της διοίκησης του ΕΚ/Ι δραστηριότητες - Σης θεσμικής απολυταρχίας των Δ/ντών Ινστιτούτων και στα δύο υπάρχοντα επίπεδα διοίκησης, δηλ. του Ινστιτούτου και του Δ του Κέντρου, η οποία πολλάκις οδηγεί στο να διέπεται η λειτουργία του Δ από ένα είδος ιδιότυπου κορπορατισμού που επιτείνεται από την έλλειψη μηχανισμών ελέγχου, λογοδοσίας, αλλά και παύσης των Δ/ντών, όταν αυτό καθίσταται αναγκαίο.

22 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Εκδημοκρατισμός της εσωτερικής ζωής των Ερευνητικών Κέντρων (χ. Νόμοι 4009/2011, 4076/2012 & 4186/2013) Εκλογή των Διευθυντών Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία από τους Ερευνητές του οικείου ΕΚ, ύστερα από διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος Σετραετής θητεία Δ/ντών ΕΚ και Ινστιτούτων

23 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Εκδημοκρατισμός της εσωτερικής ζωής των Ερευνητικών Κέντρων (χ. Νόμοι 4009/2011, 4076/2012 & 4186/2013) Ισότιμη συμμετοχή των Ερευνητών στα Δ των Ερευνητικών Κέντρων με περισσότερα του ενός Ινστιτούτα (βάσει του Ν. 1514/85 στα Δ των ΕΚ εκλέγονται ένας εκπρόσωπος των Ερευνητών ένας του λοιπού προσωπικού) Διατήρηση του εκπροσώπου του λοιπού προσωπικού στα Δ των ΕΚ (διασφαλίζει περαιτέρω διαφάνεια και συλλογικότητα στη λειτουργία της κεντρικής διοίκησης του Κέντρου)

24 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Εκδημοκρατισμός της εσωτερικής ζωής των Ερευνητικών Κέντρων (χ. Νόμοι 4009/2011, 4076/2012 & 4186/2013) Διευθυντής Κέντρου και Ινστιτούτου πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης Διευθυντής Κέντρου - Μη επανεκλογή για 2 η συνεχή θητεία Διευθυντής Ινστιτούτου - Μη επανεκλογή για 3 η συνεχή θητεία Διαδικασία/Προϋποθέσεις για αξιολόγηση και ενδεχόμενη παύση καθηκόντων Διευθυντών Κέντρων και Ινστιτούτων

25 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Διασύνδεση ΑΕΙ και Ερευνητικών Κέντρων (χ. Νόμοι 3653/2008, 4009/2011, 4076/2012 & 4115/2013) ύναψη Πρωτοκόλλων υνεργασίας για την οργάνωση κοινών Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων (2 ου και 3 ου Κύκλου πουδών) μεταξύ χολών ή Σμημάτων των ΑΕΙ και Ερευνητικών Κέντρων ή Ινστιτούτων (Σροποποίηση του Άρθρου 42 του Ν. 4009/2011, με βάση τα νέα δεδομένα του Ν. 4076/2012) Θεσμοθέτηση κινήτρων για τη ύναψη Πρωτοκόλλων υνεργασίας μεταξύ ΑΕΙ και ΕΚ

26 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Διασύνδεση ΑΕΙ και Ερευνητικών Κέντρων (χ. Νόμοι 3653/2008, 4009/2011, 4115/2013) Ενίσχυση της κινητικότητας μεταξύ ΑΕΙ και EK - «υνεργαζόμενοι Ερευνητές» & «Καθηγητές Έρευνας» Δημιουργία «Εθνικού υμβουλίου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας» και ενσωμάτωση σε αυτό του ΕΕΣ Ένταξη ΕΚ και AEI σε Ενιαία Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας (ΑΔΙΠΑΕ)

27 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ- Εκίζποζε ηεξ Καηκμημμίαξ Κινητικότητα μεταξύ Ερευνητών από τα ΑΕΙ και τα EK και τμημάτων R&D παραγωγικών φορέων Δίκτυα ερευνητικών υποδομών & υμπράξεις Η συνεργασία των ερευνητικών εργαστηρίων του δημόσιου τομέα με τα ερευνητικά εργαστήρια του ιδιωτικού τομέα είναι επιβεβλημένη. Απαιτείται προσεκτική μελέτη των μηχανισμών αλληλεπίδρασης, ώστε να εξασφαλίζεται ισότιμη συνεργασία με αμοιβαίο όφελος

28 Εκίζποζε ηεξ Καηκμημμίαξ Αποτίμηση της εικοσαετούς εμπειρίας των εταιριών τεχνοβλαστών (spin off), καθώς και των clusters Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για εταιρείες τεχνοβλαστούς, με έμφαση στην ενίσχυση των νέων ερευνητών (π.χ., κάλυψη νέου προσωπικού, φορολογικές ελαφρύνσεις για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο 4-5 ετών) Εθνικό Γραφείο Καινοτομιών Εθνικό Μητρώο Καινοτομικών Επιχειρήσεων Τψηλής Σεχνολογίας

29 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Αναχαίτιση του brain drain - Προσέλκυση νέων Ερευνητών Άρση του μέτρου της κατάργησης των οργανικών θέσεων Ερευνητών που μένουν κενές Νέες προσλήψεις Ειδικά ερευνητικά προγράμματα για νέους Ερευνητές (π.χ., στοχευμένες Τποτροφίες Διατριβών με επιβλέποντες Ερευνητές, ΑΡΙΣΕΙΑ για νέους)

30 Εκηαίμξ Χώνμξ Ακώηαηεξ Εθπαίδεοζεξ & Ένεοκαξ Απλοποίηση των εξαιρετικά χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών, που αφορούν στην υλοποίηση εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων, σύμφωνα με αντίστοιχο πλαίσιο της ΕΕ

31 Για να υπάρξει Ανάπτυξθ μζςω τθσ Έρευνασ και Καινοτομίασ ςτθ χώρα μασ χρειάηονται υλλογικό Όραμα, Προγραμματιςμόσ και, ιδιαίτερα, Πολιτικι Βοφλθςθ, ώςτε να προάγουμε τθ ΓΝΩΗ, τθν ΕΡΕΤΝΑ και τθν ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΑ, ωσ βαςικοφσ πυλώνεσ κοινωνικισ και οικονομικισ ανάπτυξθσ