ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΙΚΙΑΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΓΑΛΑΤΑΣ

Transcript

1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΙΚΙΑΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΓΑΛΑΤΑΣ Το κοινοτικό συμβούλιο Γαλάτας με τη στήριξη τεχνογνωσίας από την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου κατασκεύασε και λειτουργεί την πρώτη Διαμετακομιστική Μονάδα Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΔΜΑΥ), η οποία βασίζεται στη φιλοσοφία της αποκέντρωσης. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί, ότι είναι όντως μια καινοτομία στη διαχείριση των στερεών οικιακών αποβλήτων σε μια απομακρυσμένη κοινότητα. Η κοινότητα Γαλάτας έχει 650 μόνιμους κάτοικους, ενώ ο πληθυσμός της διπλασιάζεται τα σαββατοκύριακα, και τριπλασιάζεται τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο). Στην κοινότητα Γαλάτας λειτουργούν 1 φούρνος, 4 εστιατόρια, 1 καφετέρια, 2 καφενεία, 1 μικρή υπεραγορά και 3 καταστήματα λιανικής πώλησης. Οι κάτοικοι της Γαλάτας, με φιλότιμο, πειθαρχία και ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, συνέβαλαν με επιτυχία στη μείωση των οικιακών τους αποβλήτων. Χρειάστηκαν μόνο απλές κατασκευές εγκαταστάσεων, αλλά και συνεχής ενημέρωση των κατοίκων σχετικά με την οικιακή διαλογή ανακυκλώσιμων υλικών και οργανικών. Η λειτουργία της ΔΜΑΥ Γαλάτας είναι ανεξάρτητη- αυτάρκης μονάδα και καταδεικνύει, ότι παράλληλα με τις κατασκευές κεντρικών Χώρων Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΥ), θα πρέπει να αναπτυχθούν αποκεντρωτικά συστήματα σε κάθε κοινότητα/γειτονιά/σπίτι, για τη βέλτιστη διαχείριση στερεών οικιακών αποβλήτων. Μέχρι το 2020 θα πρέπει με βάση τη νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία Πλαίσιο 2008/98/ΕΚ να μειώσουμε τα οικιακά μας απόβλητα στο 50 %.

2 Χρειαζόμαστε μια απλή και εποικοδομητική σκέψη, αγάπη για τον τόπο μας, επιστημονική ανάλυση των προβλημάτων-κινδύνων και εφαρμογή απλών περιβαλλοντικών τεχνικών. Απαιτείται η προσφορά κινήτρων στον ευσυνείδητο περιβαλλοντικά πολίτη. Έτσι, θα μπορέσει να δημιουργηθεί μια νέα κουλτούρα μείωσης- επαναχρησιμοποίησης- ανακύκλωσης και προστασίας των φυσικών μας πόρων, για να μειωθεί η ρύπανση του περιβάλλοντος και να εφαρμόζεται η φιλοσοφία «ο ρυπαίνων και ο χρήστης πληρώνουν». 1. Κατασκευή της ΔΜΑΥ από επαναχρησιμοποιημένα υλικά Ένα υλικό πρέπει να ολοκληρώνει τον κύκλο ζωής του πριν ανακυκλωθεί και τεθεί σε νέα χρήση/νέο κύκλο ζωής. Επομένως, πριν κάθε υλικό ανακυκλωθεί, επιβάλλεται η ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟIΗΣΗ του. Με άλλα λόγια, πρέπει να βρίσκονται νέες χρήσεις για «άχρηστα» αντικείμενα, πριν αποφασιστεί να ανακυκλωθούν ή πεταχτούν. Αυτό έγινε ήδη κατά την κατασκευή της ΔΜΑΥ Γαλάτας: οι «άχρηστες» μεταλλικές σωλήνες ύδρευσης επαναχρησιμοποιήθηκαν ως στύλοι περίφραξης οι «άχρηστες» πλαστικές σωλήνες ύδρευσης επαναχρησιμοποιήθηκαν ως χωλέτρες για τη συλλογή και μεταφορά του βρόχινου νερού στο ντεπόζιτο αποθήκευσης το «άχρηστο» μεταλλικό ντεπόζιτο επαναχρησιμοποιήθηκε ως αποθηκευτικός χώρος για το νερό της βροχής, το οποίο αξιοποιείται για καθαρισμό και πιθανή πυρόσβεση της μονάδας το «άχρηστο» αλεσμένο ασφαλτόστρωμα επαναχρησιμοποιήθηκε ως υπόστρωμα της μονάδας τα «άχρηστα», άδεια κοντέινερ επαναχρησιμοποιήθηκαν ως αποθηκευτικοί χώροι ανακυκλώσιμων υλικών οι «άχρηστοι» μπλε κάδοι όπου αποθηκεύονταν φάρμακα, τώρα επαναχρησιμοποιούνται ως κάδοι αποθήκευσης των καλωδίων- λαμπώνμπαταριών Το «άχρηστο» φορτηγάκι, το οποίο δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί ως μεταφορικό μέσο οικοδομικών υλικών, επαναχρησιμοποιείται σήμερα ως μέσο συλλογής και μεταφοράς των οικιακών στερεών αποβλήτων Με την πρακτική εφαρμογή της ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟIΗΣΗΣ αποφεύγεται η χρήση νέων πρώτων υλών (προστασία των φυσικών πόρων) και δεν διοχετεύεται ούτε ένα ευρώ στις πολυεθνικές εταιρείες. Επίσης, δημιουργούνται θέσεις απασχόλησης για τους ντόπιους, όπως το καθάρισμα, αποκοπή και μπογιάντισμα παλιού σωλήνα, αλλαγή χρήσης των μπλε κάδων, αποσυναρμολόγηση των κάγκελων, επισκευή φορτηγού. Μια απλή κατασκευή (πάντα από «άχρηστα» υλικά) δύο μηχανημάτων, οι οποίες μας προσφέρουν μια μεγάλη μείωση όγκου των ανακυκλώσιμων υλικών, αφού μπορεί να θρυμματίζει το γυαλί, να συμπιέζει το αλουμίνιο- χαρτόκουτα και να τεμαχίζει το πλαστικό. Η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από φωτοβολταϊκά. 2. Περιεχόμενο και βάρος ανακυκλώσιμων υλικών Στη ΔΜΑΥ τοποθετήθηκαν 3 μεγάλα κοντέινερ, 2 σκυπ και 3 μικροί κάδοι προσωρινή αποθήκευση των παρακάτω ανακυκλώσιμων υλικών: 1 ο Κοντέινερ (Χαρτί- χαρτόνι) για

3 2 ο Κοντέινερ (Πλαστικό- αλουμίνιο- χαρτόκουτα) 3 ο Κοντέινερ (Γυαλί) 4 ο Κοντέινερ (μπαταρίες αυτοκινήτων, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, δισκάκια- καλώδια- λάμπες, έπιπλα ξύλου-πλαστικού-αλουμινίου Καναπέδες και κρεβάτια 5 ο Κοντέινερ Μπάζα από μικρές ανακαινίσεις Ο όγκος των ανακυκλώσιμων υλικών μπορεί να μειωθεί, αφού το γυαλί θα θρυμματίζεται, το πλαστικό θα τεμαχίζεται και τα αλουμίνιο- χαρτόκουτα θα συμπιέζονται. Απαιτείται πολλή δουλειά ακόμα μέχρι να αξιολογηθούν τα πραγματικά δεδομένα. Οι επόμενοι στόχοι της μονάδας είναι η μείωση του βάρους των σύμμεικτων μέχρι και 75% και η μείωση του όγκου των παρακάτω ανακυκλώσιμων υλικών, έτσι ώστε να μειωθεί ακόμη περισσότερο το κόστος μεταφοράς: 1. Πλαστικό (μείωση όγκου μέχρι και 90%), 2. Αλουμίνιο (μείωση όγκου μέχρι και 80%), 3. Χαρτόκουτα (μείωση όγκου μέχρι και 80%), 4. Γυαλί (μείωση όγκου μέχρι και 60%). Κατά τη διάρκεια του πιλοτικού προγράμματος, υπολογίστηκε το βάρος αναφορικά με την πλήρωση των πράσινων κάδων. Στα τελευταία στάδια του προγράμματος διαπιστώθηκε μια μείωση των σύμμεικτων πάνω από 50%. Έτος Μήνας Οργανικά Χαρτί Χαρτόνι Πλαστικό Αλουμίνιο Χαρτόκουτα Γυαλί Οικιακές Συσκευές (τόνοι) (τόνοι) (τόνοι) (τόνοι) (τόνοι) 2012 Δεκέμβριος 0,00 0,50 0,25 0,00 0, Ιανουάριος 0,00 0,60 0,40 0,00 0,00 Φεβρουάριος 0,00 0,70 0,40 0,00 0,00 Μάρτιος 0,00 1,00 0,45 0,00 0,00 Απρίλιος 0,00 2,00 1,00 0,10 0,10 Μάιος 8,00 3,00 1,00 0,10 0,10 Ιούνιος 16,00 3,00 1,00 0,20 0,10 Ιούλιος 16,00 3,00 1,50 0,20 0,15 Αύγουστος 0,00 3,00 1,50 0,20 0,15 Σεπτέμβριος 0,00 3,20 1,50 0,20 0,15 Οκτώβριος 0,00 4,00 2,00 0,50 0,50 Νοέμβριος 0,00 4,00 2,00 0,50 0,50 ΟΛΙΚΟΝ 40,00 28,00 13,00 1,80 1,75

4 3. Ιδανική Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων - Συμπεράσματα Η πολύ θετική εμπειρία της κοινότητας Γαλάτας και η αναθεωρημένη στρατηγική διαχείρισης των οικιακών στερεών αποβλήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας (βλ. σύμβαση 18/2013 του Τμήματος Περιβάλλοντος, Δεκέμβριος 2013), επιτρέπει την υποβολή προτάσεων προς τη νομοθετική εξουσία στη φιλοσοφίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως: αποκλειστική διαχείρισης στερεών οικιακών αποβλήτων από κάθε δήμο/κοινότητα διαλογή οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών στο σπίτι κίνητρο σε κάθε δήμο/κοινότητα αναφορικά με τη μείωση βάρους των σύμμεικτων προώθηση συσκευασίας πολλαπλής χρήσης για νερό, κρασί, αναψυκτικών, χυμών επιβολή ενός αντίτιμου για τις συσκευασίες μιας χρήσης (γάλα, νερό, μπύρας, αναψυκτικών, χυμών κλπ) Η ΔΜΑΥ Γαλάτας θα μπορούσε να είναι παράδειγμα για τις κοινότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Κράτος θα πρέπει άμεσα να εκπονήσει νέες μελέτες για κάθε περιοχή ξεχωριστά, ούτως ώστε να δημιουργηθούν μικρές και περιφερειακές μονάδες, οι οποίες θα είναι και οικονομικότερες και περιβαλλοντικά αποδεκτές με υλοποίηση των στόχων: 1. δημιουργία νέων τοπικών πράσινων θέσεων εργασίας 2. ελάχιστη αύξηση του τέλους σκυβάλων 3. αναβάθμιση της ποιότητας του ανακυκλώσιμου υλικού 4. προστασία του περιβάλλοντος 5. κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας μέσω αυτόνομου φωτοβολταϊκού συστήματος Μετά και την έκδοση πολεοδομικής άδειας για τη λειτουργία της Διαμετακομιστικής Μονάδας Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΔΜΑΥ) Γαλάτας, ο στόχος θα είναι η συνέχιση της διαλογής των οργανικών από την 1 η Ιανουαρίου 2014 Καταληκτικά θα πρέπει το Κυπριακό Κράτος να προωθήσει και στηρίξει πρώτιστα την κατασκευή εργοστασίων για επεξεργασία και αξιοποίηση όλων των ανακυκλώσιμων υλικών, ούτως ώστε να μειωθεί η εξάρτηση της Πατρίδας μας από τις εισαγωγές πρωτογενών ή/και δευτερογενών καταναλωτικών προϊόντων. Αυτή η προσέγγιση θα βοηθήσει και στην προστασία του περιβάλλοντος, αφού θα μειωθούν οι απαιτούμενες ποσότητες των πρώτων υλών. Για μια ορθολογιστική διαχείριση των στερεών αποβλήτων απαιτείται όχι μόνο μια περιβαλλοντική, αλλά περισσότερο μια πατριωτική προσέγγιση. Μετά από το σύνθημα Μειώνω- Ανακυκλώνω τα Απόβλητα μου δεν χρειάζομαι τις μεγάλες ΟΕΔΑ. Το νέο σύνθημα θα πρέπει να είναι: ΟΛΑ ΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ ΑΞΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ

5 Στις η ώρα 11:00 θα τελεστούν τα εγκαίνια της πρώτης Διαμετακομιστικής Μονάδας Ανακυκλώσιμων Υλικών στην κοινότητα Γαλάτας από τον Υπουργό Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Τον αγιασμό θα κάνει ο Μητροπολίτης Μόρφου κ.κ. Νεόφυτος. Θα ακολουθήσει παρουσίαση της Μονάδας και μετά ελεύθερη συζήτηση με ζυβανία και κρασί (βλ. επισυναπτόμενο πρόγραμμα). Παντελής Σοφοκλέους τηλ.: (Πολιτικός Μηχανικός/Μηχανικός Περιβάλλοντος)