Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2717/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 44/2012

Transcript

1 Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2717/ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α Π Ο Φ Α Σ Η 44/2012 Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνήλθε, µετά από πρόσκληση του Προέδρου της, σε τακτική συνεδρίαση στην έδρα της, την 02/02/2012. Παρέστησαν οι Π. Χριστόφορος, Πρόεδρος της Αρχής, και τα τακτικά µέλη της Αρχής Λ. Κοτσαλής, Αν. Ιωάν. Μεταξάς, Αντ. Ρουπακιώτης Αν. Πράσσος, Γρ. Πάντζιου, και. Μπριόλας, ο οποίος είχε οριστεί εισηγητής. Στη συνεδρίαση παρέστησαν, επίσης, µε εντολή του Προέδρου, η Κ. Καρβέλη, νοµικός ελεγκτής ως βοηθός εισηγητής, η οποία αποχώρησε µετά τη συζήτηση της υπόθεσης και πριν από τη διάσκεψη και τη λήψη απόφασης και η Α. Κανακάκη, υπάλληλος του ιοικητικού Οικονοµικού Τµήµατος της Αρχής, ως γραµµατέας. Η Αρχή, µετά την ανάκληση της µε αρ. 28/2006 απόφασής της µε την απόφαση 73/2011, εξέτασε εκ νέου την µε αρ. πρωτ.../ αναφορά του A. Η συζήτηση της υπόθεσης στις 10/11/2011 αναβλήθηκε για τις 15/12/2011. Στην ακρόαση της 15/12/2011 παρέστησαν οι Γ. Χαλκιοπούλου, πληρεξούσιος δικηγόρος του Ι.Κ.Α, o B, /ντής Αναπηρίας του Ι.Κ.Α., o Γ, Πάρεδρος του ΝΣΚ ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας και η, Προϊσταµένη του τµήµατος Υγείας & Πρόνοιας της /νσης Αστικής Κατάστασης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Οργανισµού Αποκεντρωµένης ιοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας. Με την από (αρ. πρωτ..) αναφορά του προς την Αρχή ο Α καταγγέλλει ότι η Πρωτοβάθµια Υγειονοµική Επιτροπή Νοµού Ευβοίας και η ευτεροβάθµια Υγειονοµική Επιτροπή Λαµίας στις ιατρικές γνωµατεύσεις που του χορήγησαν προκειµένου να τις καταθέσει στο Τελωνείο Χαλκίδας και να τύχει της ευνοϊκής ρυθµίσεως ατελούς εισαγωγής αυτοκινήτου λόγω αναπηρίας, έγινε 1

2 λεπτοµερής αναφορά της καταστάσεως υγείας του και ειδικότερα αναγράφηκε το ευαίσθητο προσωπικό δεδοµένο ότι πάσχει από σύνδροµο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (λοίµωξη HIV), δηµοσιοποιώντας έτσι την κατάσταση της υγείας του, ενώ κατά την άποψή του, θα αρκούσε να γίνει η αναφορά από τους ιατρούς των επιτροπών που τον εξέτασαν ότι έχει ή δεν έχει την αναπηρία που προβλέπει ο νόµος για ατελή εισαγωγή αυτοκινήτου και συνεπώς εµπίπτει ή δεν εµπίπτει στις διατάξεις του νόµου αυτού. Η ίδια επεξεργασία έγινε και από την Πρωτοβάθµια Υγειονοµική Επιτροπή του ΙΚΑ Κεραµεικού. Συγκεκριµένα η επιτροπή αυτή στην υπ αριθµ.../ γνωµάτευση που χορήγησε στον προσφεύγοντα προκειµένου να την καταθέσει στον ΟΑΕ και να επιχορηγηθεί η επιχείρησή του σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν. 2643/1998 «Μέριµνα για την απασχόληση προσώπων ειδικών κατηγοριών», αντί να αναφέρει µόνον την πληροφορία ότι ο ενδιαφερόµενος έχει ποσοστό αναπηρίας άνω του 50% και η πάθησή του είναι χρόνια, συνεπώς υπάγεται στον συγκεκριµένο νόµο, περιέλαβε στην γνωµάτευση και την πληροφορία ότι ο αιτών πάσχει από σύνδροµο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας, δηµοσιοποιώντας έτσι ένα ευαίσθητο προσωπικό του δεδοµένο. Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κατά την ακρόαση της , αλλά και µε το υπ αριθµ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/8435/ υπόµνηµά του, ανέφερε ότι α) η αναγραφή της συγκεκριµένης νόσου από την οποία πάσχει ο προσφεύγων στο σώµα της υπ αριθµ.../ γνωµάτευσης της Πρωτοβάθµιας Υγειονοµικής Επιτροπής του Ι.Κ.Α. Κεραµεικού ήταν επιβεβληµένη από το νόµο και πιο συγκεκριµένα από την διάταξη του άρθρου 7 παρ. 1 στοιχ. η του Ν. 2643/1998, σύµφωνα µε την οποία «οι προστατευόµενοι της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του Ν. 2643/1998, για να τοποθετηθούν ή διατεθούν σε εργασίες, υποχρεούνται µε την αίτησή τους να προσκοµίζουν στην αρµόδια Επιτροπή του άρθρου 9 και τα εξής δικαιολογητικά: α)...η)απόφαση Πρωτοβάθµιας Υγειονοµικής Επιτροπής Αναπηρίας του ΙΚΑ µε την οποία προσδιορίζεται η χρόνια σωµατική ή πνευµατική ή ψυχική πάθηση ή βλάβη του αιτούντος, καθώς και το ποσοστό αναπηρίας του», β) µε την υπ αριθµ. πρωτ. / αίτησή του προς την Τοπική Μονάδα Υγείας Κεραµεικού, ο προσφεύγων είχε ζητήσει να του χορηγηθεί γνωµάτευση από την οποία να προσδιορίζεται η χρόνια σωµατική ή πνευµατική ή ψυχική πάθηση ή βλάβη του, καθώς και το ποσοστό αναπηρίας του για ανεύρεση εργασίας, συνεπώς από το περιεχόµενο της αιτήσεως προκύπτει ότι ο προσφεύγων είχε δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του για την 2

3 καταχώριση του εν λόγω ευαίσθητου προσωπικού δεδοµένου του στο σώµα της ιατρικής γνωµάτευσης που θα εξέδιδε η υγειονοµική επιτροπή του ΙΚΑ, γ)η επίµαχη γνωµάτευση αρχειοθετήθηκε σε ειδικό κλασέρ που φυλάσσεται σε κλειδωµένο συρτάρι, στο οποίο έχει πρόσβαση µόνον η γραµµατέας της επιτροπής, δ)ο αιτών ουδέποτε διαµαρτυρήθηκε γραπτώς ή προφορικώς στην υπηρεσία ως προς το περιεχόµενο της σχετικής γνωµάτευσης ούτε ζήτησε την τροποποίησή της και ε) η υπηρεσία δεν διαβίβασε την ιατρική γνωµάτευση σε καµία άλλη υπηρεσία, ούτε και στον ΟΑΕ, διότι την παρέλαβε ο ίδιος ο προσφεύγων προκειµένου να την καταθέσει. Επίσης, η /νση Αστικής Κατάστασης και Κοινωνικών υποθέσεων της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας κατά την ακρόαση της , αλλά και µε το υπ αριθµ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/8637/ υπόµνηµά της, ανέφερε ότι οι Υγειονοµικές Επιτροπές είναι υποχρεωµένες εκ του νόµου να αναφέρουν επακριβώς την πάθηση και το ποσοστό αναπηρίας, προκειµένου κάποιος να ενταχθεί σε ειδικές κατηγορίες, συνεπώς, νοµίµως η Πρωτοβάθµια Υγειονοµική Επιτροπή Ν. Ευβοίας και η ευτεροβάθµια Επιτροπή Λαµίας ανέφεραν την πάθηση του προσφεύγοντα στις εκδοθείσες ιατρικές γνωµατεύσεις. Η Αρχή µετά από εξέταση της προσφυγής, των συνηµµένων σε αυτή εγγράφων, της ακρόασης της υπόθεσης καθώς και των υποµνηµάτων που κατέθεσαν το ΙΚΑ- ΕΤΑΜ και η /νση Αστικής Κατάστασης και Κοινωνικών υποθέσεων της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ 1. Σύµφωνα µε το άρθρο 2 α του Ν. 2472/97 «εδοµένα προσωπικού χαρακτήρα συνιστά κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο υποκείµενο των δεδοµένων». Το άρθρο 2 β του ανωτέρω νόµου ορίζει ότι ευαίσθητα δεδοµένα είναι µεταξύ άλλων τα δεδοµένα που αφορούν υγεία. Επίσης σύµφωνα µε τo άρθρο 2 δ του ιδίου νόµου επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων νοείται κάθε εργασία ή σειρά εργασιών που πραγµατοποιείται και εφαρµόζεται σε δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα όπως η συλλογή, η καταχώριση, η εξαγωγή, η διαβίβαση, η διάδοση ή άλλης µορφής διάθεση. Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 2 ζ και 2 η του Ν. 2472/1997, υπεύθυνος επεξεργασίας θεωρείται οποιοσδήποτε καθορίζει το σκοπό και τον τρόπο 3

4 επεξεργασίας των προσωπικών δεδοµένων, όπως φυσικό ή νοµικό πρόσωπο, δηµόσια αρχή ή υπηρεσία ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισµός, ενώ εκτελών την επεξεργασία είναι όποιος επεξεργάζεται προσωπικά δεδοµένα για λογαριασµό του υπευθύνου επεξεργασίας. Ακόµη σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 στοιχ. β και γ του Ν. 2472/1997, τα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα για να τύχουν νόµιµης επεξεργασίας θα πρέπει να είναι συναφή, πρόσφορα και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται ενόψει των σκοπών της επεξεργασίας, καθώς και να είναι ακριβή και, εφόσον χρειάζεται, να υποβάλλονται σε ενηµέρωση. Επίσης, σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 5 και 7 του Ν. 2472/1997, η επεξεργασία είναι καταρχήν νόµιµη, εφόσον το υποκείµενο έχει δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του, ως συγκατάθεση δε του υποκειµένου των δεδοµένων νοείται σύµφωνα µε το άρθρο 2 στοιχ. ια του νόµου «κάθε ελεύθερη, ρητή και ειδική δήλωση βουλήσεως, που εκφράζεται µε τρόπο σαφή, και εν πλήρη επιγνώσει, και µε την οποία, το υποκείµενο των δεδοµένων, αφού προηγουµένως ενηµερωθεί, δέχεται να αποτελέσουν αντικείµενο επεξεργασίας τα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν». Τέλος, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 7 Α παρ. 1 στοιχ. α του Ν. 2472/1997, ο υπεύθυνος επεξεργασίας απαλλάσσεται από την υποχρέωση γνωστοποίησης και λήψης αδείας λειτουργίας αρχείου ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων όταν η επεξεργασία πραγµατοποιείται για σκοπούς που συνδέονται µε παροχή υπηρεσιών στο δηµόσιο τοµέα και είναι αναγκαία για την εκπλήρωση υποχρέωσης που επιβάλλει ο νόµος. Για το ζήτηµα της αρµοδιότητας των Υγειονοµικών Επιτροπών σε σχέση µε την εφαρµογή του νόµου για ατελή εισαγωγή αυτοκινήτου λόγω αναπηρίας, το άρθρο 16 παρ. 5 του Ν. 1798/1988, όπως αυτό αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 23 παρ. 3 του Ν. 1882/1990, ορίζει ότι «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών και Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθορίζονται οι Υγειονοµικές Επιτροπές ή τα όργανα που θα έχουν την αρµοδιότητα για την εξέταση των αναπήρων που υπάγονται στις ρυθµίσεις του Ν. 1798/1988, για να διαπιστωθεί αν έχουν τη φύση και τα ποσοστά αναπηρίας, που απαιτούνται για την ατελή εισαγωγή επιβατικού αυτοκινήτου. Με την ίδια απόφαση ρυθµίζεται κάθε αναγκαία λεπτοµέρεια για τον τρόπο και τον χρόνο εξέτασης και επανεξέτασης των παραπάνω αναπήρων». Συνεπώς οι Υγειονοµικές Επιτροπές είναι αρµόδιες να γνωµατεύουν εάν κάποιος έχει τη φύση και τα ποσοστά 4

5 αναπηρίας που απαιτούνται για την ατελή εισαγωγή επιβατικού αυτοκινήτου και εµπίπτει στις σχετικές διατάξεις του νόµου που αφορούν την ατελή εισαγωγή αυτοκινήτου. Οι ανωτέρω πρωτοβάθµιες ή δευτεροβάθµιες υγειονοµικές επιτροπές συστήνονται όπως ορίζει το άρθρο 165 του Ν. 3528/2007 µε απόφαση του οικείου γενικού γραµµατέα Περιφέρειας. Ειδικότερα για την περιφέρεια Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, αρµόδιο για τη συγκρότηση πρωτοβάθµιων και δευτεροβάθµιων Υγειονοµικών Επιτροπών των νοµών της συγκεκριµένης περιφέρειας είναι το Τµήµα Υγείας και Πρόνοιας της /νσης Αστικής Κατάστασης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Οργανισµού της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 8 Κεφάλαιο Ε παρ. 1 στοιχ. δδ του π.δ.138/2010. Όσον αφορά την αρµοδιότητα των υγειονοµικών επιτροπών αναπηρίας του ΙΚΑ σε σχέση µε την εφαρµογή του Ν. 2643/1998 για την απασχόληση προσώπων ειδικών κατηγοριών µεταξύ αυτών και όσων έχουν αναπηρία τουλάχιστον 50%, το άρθρο 7 παρ. 1 στοιχ. η του Ν. 2643/1998, όπως αυτό αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 18 παρ. 2 του Ν. 2736/1999, ορίζει ότι για να υπαχθεί ο ενδιαφερόµενος στη ρύθµιση αυτή, θα πρέπει µεταξύ των άλλων δικαιολογητικών να προσκοµίσει στην αρµόδια επιτροπή που θα κρίνει την αίτησή του και «απόφαση της πρωτοβάθµιας υγειονοµικής επιτροπής αναπηρίας του ΙΚΑ µε την οποία να προσδιορίζεται η χρόνια σωµατική, ή πνευµατική ή ψυχική πάθηση ή βλάβη του αιτούντος, καθώς και το ποσοστό αναπηρίας του». 2. Από τα πραγµατικά περιστατικά και από την ακρόαση των εκπροσώπων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και της /νσης Αστικής Κατάστασης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Οργανισµού Αποκεντρωµένης ιοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας προέκυψαν τα εξής: O προσφεύγων Α ζήτησε µε αίτησή του να γνωµατεύσει η Πρωτοβάθµια Υγειονοµική Επιτροπή Ν. Ευβοίας, προκειµένου να υπαχθεί στην ρύθµιση του νόµου για ατελή εισαγωγή επιβατικού αυτοκινήτου λόγω αναπηρίας. Η εν λόγω Επιτροπή απέρριψε το αίτηµά του, σύµφωνα και µε την από Ιατρική Βεβαίωση του Περιφερειακού Γενικού Νοσοκοµείου «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ», την οποία επισύναψε ο ίδιος ο προσφεύγων στην αίτησή του, γνωµατεύοντας ότι πάσχει από σύνδροµο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (λοίµωξη HIV), το οποίο δεν εµπίπτει στο νόµο 5

6 για ατελή εισαγωγή αυτοκινήτου. Κατόπιν αυτού ο προσφεύγων µε την από αίτησή του ζήτησε την επανεξέταση του θέµατός του από την ευτεροβάθµια Υγειονοµική Επιτροπή Λαµίας, η οποία εκ νέου απέρριψε το αίτηµά του, γνωµατεύοντας ότι η λοίµωξη HIV δεν εµπίπτει στις διατάξεις του νόµου περί ατελούς εισαγωγής αυτοκινήτου. Επίσης, στα πλαίσια εφαρµογής του Ν. 2643/1998 για απασχόληση ατόµων µε αναπηρίες, ο προσφεύγων ζήτησε µε την υπ αριθµ. πρωτ. / αίτησή του προς την Τοπική Μονάδα Υγείας Κεραµεικού να του χορηγηθεί γνωµάτευση µε την οποία θα προσδιορίζεται η χρόνια σωµατική ή πνευµατική ή ψυχική πάθηση ή βλάβη του, καθώς και το ποσοστό αναπηρίας του, για ανεύρεση εργασίας. Κατόπιν αυτού, έλαβε από την Πρωτοβάθµια Υγειονοµική Επιτροπή Αναπηρίας του ΙΚΑ την υπ αριθµ.../ σχετική ιατρική γνωµάτευση, προκειµένου να την καταθέσει στον ΟΑΕ και να επιχορηγηθεί η επιχείρηση του, στην οποία αναφερόταν ότι επειδή πάσχει από σύνδροµο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (λοίµωξη HIV), το ποσοστό αναπηρίας του ανέρχεται στο 80%, η πάθησή του κρίνεται χρόνια, οπότε εµπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 2643/1998. Η συγκεκριµένη γνωµάτευση δεν διαβιβάσθηκε στον ΟΑΕ ή σε άλλη υπηρεσία, διότι την παρέλαβε ο ίδιος ο προσφεύγων προκειµένου να την καταθέσει στον ΟΑΕ. 3. Σύµφωνα µε τα προαναφερόµενα, στην κρινόµενη περίπτωση, κατά την άποψη της πλειοψηφίας η συγκεκριµένη καταχώριση από τις υγειονοµικές επιτροπές στις γνωµατεύσεις που εξέδωσαν και χορήγησαν στον προσφεύγοντα της πληροφορίας για τη φύση και το είδος της πάθησής του αποτελεί νόµιµη επεξεργασία σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 7 Α στοιχ. α του Ν.2472/1997, εφόσον η αναφορά του δεδοµένου αυτού στις συγκεκριµένες γνωµατεύσεις αντίστοιχα επιβάλλεται από τις διατάξεις των άρθρων 23 παρ. 3 του Ν. 1882/1990 και 18 παρ. 2 του Ν. 2736/1999. Ειδικότερα, σύµφωνα µε τις προαναφερόµενες διατάξεις οι Υγειονοµικές Επιτροπές είναι αρµόδιες να γνωµατεύουν εάν κάποιος έχει τη φύση και τα ποσοστά αναπηρίας που απαιτούνται για την απασχόληση προσώπων ειδικών κατηγοριών καθώς και για την ατελή εισαγωγή επιβατικού αυτοκινήτου, συνεπώς στις αποφάσεις τους θα πρέπει να προσδιορίζεται η χρόνια σωµατική, ή πνευµατική ή ψυχική πάθηση ή βλάβη του αιτούντος, καθώς και το ποσοστό αναπηρίας του, προκειµένου αυτός να υπαχθεί στις ρυθµίσεις των σχετικών νόµων. Εξάλλου, ο ίδιος ο προσφεύγων ζήτησε µε αιτήσεις του να του χορηγηθούν οι αντίστοιχες γνωµατεύσεις από τις αρµόδιες υγειονοµικές επιτροπές, τόσο για 6

7 ανεύρεση εργασίας όσο και προκειµένου να υπαχθεί στην ρύθµιση του νόµου για ατελή εισαγωγή επιβατικού αυτοκινήτου λόγω αναπηρίας, συνεπώς είχε δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του για τη συγκεκριµένη επεξεργασία των ευαίσθητων προσωπικών του δεδοµένων. Κατά τη γνώµη της µειοψηφίας ενός µέλους της Αρχής, η συγκεκριµένη καταχώριση από τις υγειονοµικές επιτροπές στις γνωµατεύσεις που εξέδωσαν και χορήγησαν στον προσφεύγοντα της πληροφορίας για την κατάσταση της υγείας του αποτελεί παράνοµη επεξεργασία σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 στοιχ. β του Ν. 2472/1997, διότι η αναφορά του δεδοµένου αυτού στις συγκεκριµένες γνωµατεύσεις δεν ήταν αναγκαία, πρόσφορη και συναφής µε τον σκοπό που εξυπηρετούσαν οι συγκεκριµένες γνωµατεύσεις, δηλ. την διαπίστωση ότι ο προσφεύγων έχει τη φύση και το ποσοστό αναπηρίας που απαιτείται για την ατελή εισαγωγή αυτοκινήτου και την ανεύρεση εργασίας και εποµένως εµπίπτει στις αντίστοιχες διατάξεις των σχετικών νόµων. Εποµένως θα πρέπει να επιβληθούν στους υπευθύνους επεξεργασίας οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 21 παρ. 1 στοιχ. β και ε του Ν. 2472/1997. Για τους λόγους αυτούς Η Αρχή κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η αναγραφή των ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων του προσφεύγοντος Α στις γνωµατεύσεις της Πρωτοβάθµιας Υγειονοµικής Επιτροπής Νοµού Ευβοίας και της ευτεροβάθµιας Υγειονοµικής Επιτροπής Λαµίας καθώς και της Πρωτοβάθµιας Υγειονοµικής Επιτροπής του ΙΚΑ Κεραµεικού έγινε νοµίµως, εφόσον κατά τις κείµενες διατάξεις στις γνωµατεύσεις αυτές θα πρέπει να αναφέρονται τόσο η φύση (η χρόνια πάθηση ή βλάβη του ενδιαφερόµενου αιτούντος) όσο και τα ποσοστά αναπηρίας αυτού. Ο Πρόεδρος Η Γραµµατέας Πέτρος Χριστόφορος Αγγελική Κανακάκη 7