Διεθνές εμπόριο και παραγωγικοί συντελεστές

Transcript

1 Διεθνές εμπόριο και παραγωγικοί συντελεστές Κλασική, Νεοκλασική και σύγχρονη προσέγγιση Προκλασικοί Μερκαντιλισμός Κλασικοί David Ricardo(συγκριτικό πλεονέκτημα) Το αγαθό με το χαμηλότερο κόστος ευκαιρίας στη χώρα Α εξάγεται προς τη χώρα Βακόμη και αν η μια από τις δύο χώρες παράγει φθηνότερα όλα τα αγαθά πλήρης εξειδίκευση Βρετανία: παραγωγικές δυνατότητας στην παραγωγή υφάσματος και κρασιού (η τιμή και των δύο είναι φθηνότερη σε μονάδες εργασίας) Πορτογαλία: παραγωγικές δυνατότητες στην παραγωγή υφάσματος και κρασιού (Βρετανία) Βρετανία: απόλυτο πλεονέκτημα στην παραγωγή υφάσματος και κρασιού Πορτογαλία: συγκριτικό πλεονέκτημα στην παραγωγή κρασιού (Πορτογαλία) 1

2 (διεθνής) Στην ενιαία διεθνή τιμή κρασιού η Βρετανία παράγει το και εισάγει η Πορτογαλία παράγει το και εισάγει το Νεοκλασική (θεωρία των αναλογιών των π.συντελεστών) Heckscher-Ohlin-Stolper-Samuelson Ατελής εξειδίκευση Το θεώρημα Hecksher-Ohlin Η διαφορά τιμής των αγαθών μεταξύ των χωρών οφείλεται στις διαφορετικές αναλογίες π.συντελεστών μεταξύ των χωρών Η χώρα με τη μεγαλύτερη αναλογία κεφαλαίου προς εργασία παράγει φθηνότερα τα αγαθά έντασης κεφαλαίου και αντίστροφα Η χώρα με τη μεγαλύτερη αναλογία κεφαλαίου προς εργασία εξάγει αγαθά έντασης κεφαλαίου και εισάγει αγαθά έντασης εργασίας μέχρι οι διεθνείς τιμές των αγαθών να εξισωθούν μεταξύ των χωρών Μέσω της εξίσωσης των διεθνών τιμών εξισώνονται και οι αμοιβές των π.συντελεστών μεταξύ των χωρών Το θεώρημα Stolper-Samuelson Αν μια χώρα πραγματοποιεί εξαγωγές του αγαθού έντασης κεφαλαίου, τότε η τιμή του αγαθού αυτού αλλά και η αμοιβή του κεφαλαίου (δηλ. του συντελεστήπου είναι σχετικά αφθονότερος ) αυξάνονται στη χώρα αυτή αντιθέτως, η αμοιβή της εργασίας (δηλ. του συντελεστή που είναι σχετικά σπανιότερος) μειώνεται 2

3 Ισορροπία χωρίς διεθνές εμπόριο Ισορροπία με διεθνές εμπόριο Αμερική: αφθονία κεφαλαίου φθηνότερο ακριβότερα Γαλλία: αφθονία εργασίας ακριβότερο φθηνότερα Ενιαία διεθνής τιμή ατσαλιού και ρούχων Ισορροπία με διεθνές εμπόριο Αμερική: αύξηση τιμής ατσαλιού αύξηση αμοιβής κεφαλαίου Γαλλία: αύξηση τιμής ρουχισμού αύξηση αμοιβής εργασίας Θεωρία οικονομικού μεγέθους Ποικιλία πόρων, κόστος μεταφοράς, οικονομίες κλίμακας Κύκλος ζωής του προϊόντος Στάδια: εισαγωγή, ανάπτυξη, ωριμότητα, πτώση Ομοιότητα χωρών Οικονομική, γεωγραφική, πολιτιστική 3

4 Κινήσεις παραγωγικών συντελεστών Η διεθνής εξισορρόπηση των αμοιβών π.συντελεστών που βρίσκονται σε διαφορετική διαθεσιμότητα γίνεται μέσω του διεθνούς εμπορίου Η παρεμπόδιση του διεθνούς εμπορίου προκαλεί κινήσεις των π.συντελεστών Η παρεμπόδιση εισαγωγής αγαθών έντασης κεφαλαίου από μια χώρα προκαλεί μετακίνηση κεφαλαίου Λόγοι εμποδίων εμπορίου Προστασία εγχώριας παραγωγής-εισοδημάτων Ανισορροπία του εξωτερικού ισοζυγίου Νηπιακή βιομηχανία (αναπτυξιακό στάδιο) MNE unexplained Το πρόβλημα είναι ότι, γενικά, οι ροές κεφαλαίων που αφορούν τις πολυεθνικές εταιρείες κατευθύνονται ακριβώς αντίθετα, δηλαδή από χώρες με υψηλό ποσοστό απόδοσης (όπως οι ΗΠΑ) σε χώρες με χαμηλό ποσοστό απόδοσης κεφαλαίου Μια περαιτέρω αντίφαση είναι ότι το κεφάλαιο ρέει μεταξύ των χωρών προς τις δύο κατευθύνσεις ταυτόχρονα Εμπόδια εμπορίου Δασμολογικά εμπόδια Δασμοί εισαγωγικοί, εξαγωγικοί Ειδικοί φόροι κατανάλωσης Μη δασμολογικά εμπόδια Ποσοστώσεις (quotas), εισαγωγικές άδειες Τελωνιακές, διοικητικές,υγειονομικές διατάξεις Κρατικές προμήθειες Καμπάνιες προτίμησης Κίνηση κεφαλαίου ή FDI Η Ξένη Άμεση Επένδυση δεν είναι μια απλή διεθνής μεταφορά κεφαλαίου Αδυναμίες της (νεο)κλασσικήςθεωρίας Κίνηση κεφαλαίου όχι επέκταση επιχείρησης Γενικό όχι εξειδικευμένο κεφάλαιο Τέλειος όχι ατελής ανταγωνισμός Ομοιογενές όχι διαφοροποιημένο προϊόν Αγοραία λύση όχι ιεραρχική λύση 4

5 Νέα θεωρία διεθνούς εμπορίου Ατελής ανταγωνισμός Αύξουσες αποδόσεις κλίμακας Διαφοροποιημένο προϊόν Ανομοιογενής παραγωγικότητα επιχειρήσεων Helpman, E., Krugman, P.R.,1985. Market Structure and Foreign Trade: Increasing Returns, Imperfect Competition, and the International Economy. Cambridge: MIT Press 5