Μάθημα: Διεθνείς Οικονομικοί Οργανισμοί

Transcript

1 Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών Μάθημα: Διεθνείς Οικονομικοί Οργανισμοί Σημειώσεις τον προστατευτισμό Διδάσκων: Δημήτρης Γιακούλας

2 Πλεονεκτήματα διεθνούς εμπορίου Μερικά από τα πλεονεκτήματα της φιλελευθεροποίησης του εμπορίου είναι: Καλύτερη αποδοτικότητα των παραγωγικών συντελεστών Εξειδίκευση και επίτευξη εσωτερικών και εξωτερικών οικονομιών κλίμακας Αύξηση της παραγόμενης και καταναλισκόμενης ποσότητας προϊοντος (βελτίωση της ευημερίας) Αύξηση των παραγόμενων ποικιλιών προϊόντων Κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορεί να αποτελέσει παράγοντα ανάπτυξης των οικονομιών κυρίως του αναπτυσσόμενου κόσμου

3 Θεωρίες εμπορίου Υπάρχουν διαφορές στο κόστος παραγωγής διαφορετικών αγαθών λόγω του διαφορετικού βαθμού εξειδίκευσης του παραγωγικού συντελεστή (εργασία) σε κάθε αγαθό. Απόλυτο πλεονέκτημα - Adam Smith: κάθε χώρα έχει συμφέρον να εξειδικεύεται στην παραγωγή και να εξάγει το προϊόν το οποίο παράγεται με το χαμηλότερο κόστος και να το ανταλλάσσει με το προϊόν που η άλλη χώρα παράγει με χαμηλότερο κόστος. Συγκριτικό πλεονέκτημα David Ricardo: η εξειδίκευση στην παραγωγή και η συμμετοχή στο διεθνές εμπόριο έχει οφέλη για μία χώρα ακόμα και αν δεν έχει απόλυτο πλεονέκτημα (έναντι μίας άλλης χώρας) στην παραγωγής ενός προϊόντος αλλά συγκριτικό πλεονέκτημα (σε σχέση με την εγχώρια παραγωγή κάποιου άλλου προϊόντος). Heckscher-Ohlin-Samuelson: Καθοριστική για τη διάρθρωση της παραγωγής και του διεθνούς εμπορίου είναι η σχετική ποσότητα των παραγωγικών συντελεστών που κατέχει κάθε χώρα. Το συγκριτικό πλεονέκτημα βρίσκεται στο προϊόν στην παραγωγή του οποίου χρησιμοποιείται ο σχετικά άφθονος συντελεστής και οι χώρες θα πρέπει να παράγουν και να εξάγουν το προϊόν αυτό. Οι Ohlin, Helpman, Krugman τονίζουν τη σημασία της ανάπτυξης εσωτερικών και εξωτερικών οικονομιών κλίμακας για την παραγωγή και τη διανομή προϊόντων. Τεχνολογικές θεωρίες (Vernon) εστιάζουν στον κύκλο ζωής του προϊόντος σε κάθε φάση του οποίου αλλάζουν οι επιλογές της επιχείρησης για τον τόπο παραγωγής και διανομής του προϊόντος.

4 Δασμοί Ο δασμός είναι φόρος που επιβάλλεται στα προϊόντα που εισάγονται από μια χώρα και συνήθως έχει σκοπό να αυξήσει την τιμή των εισαγόμενων προϊόντων στην εγχώρια αγορά. Οι δασμοί είναι η παλαιότερη μορφή εμπορικής πολιτικής και μια παραδοσιακή πηγή κρατικών εσόδων. Για παράδειγμα μέχρι την εισαγωγή του φόρου εισοδήματος οι ΗΠΑ αντλούσαν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους από τους δασμούς. Διακρίνουμε συνήθως τρεις τύπους δασμών: Τον κατ αξία δασμό (ad valorem), ο οποίος επιβάλλεται ως ένα σταθερό ποσοστό πάνω στην αξία του αγαθού που εισάγεται. Τον προκαθορισμένο δασμό (specific tariff) επιβάλλεται ως ένα σταθερό ποσό πάνω σε κάθε μονάδα εισαγόμενου αγαθού και δεν εξαρτάται από την αξία του αγαθού. πχ Χ ευρώ για κάθε ραδιόφωνο ή κατά μονάδα μέτρησης. Τον σύνθετο δασμό (combined tariff) ο οποίος επιβάλλεται και ως ποσοστό και ως ποσό κατά μονάδα προϊόντος. Για παράδειγμα, 10% επί της αξίας των ραδιοφώνων και Χ ευρώ κατά ραδιόφωνο.

5 Δασμοί Το κύριο πλεονέκτημα του κατ αξία δασμού είναι ότι εξασφαλίζει ένα επίπεδο προστασίας που δεν επηρεάζεται από πληθωριστικές πιέσεις γιατί αποτελεί σταθερό ποσοστό πάνω στην τιμή του αγαθού. Είναι συχνά βέβαια δύσκολος στον υπολογισμό γιατί πρέπει να υπολογιστεί η αξία του αγαθού η οποία περιλαμβάνει και μεταφορικά κόστη, ασφάλιση κ.α. Στον προκαθορισμένο δασμό, η προστασία που παρέχεται βαίνει μειούμενη αν στη χώρα από την οποία προέρχονται οι εισαγωγές του αγαθού παρατηρούνται πληθωριστικές τάσεις. Το βασικό πλεονέκτημα του προκαθορισμένου δασμού είναι η απλότητά του στον υπολογισμό της είσπραξής του, γιατί επιβάλλεται ως σταθερό ποσό κατά μονάδα προϊόντος και δεν χρειάζεται να υπολογιστεί η τιμή του αγαθού.

6 Ζήτηση και εμπόριο σε ένα μεμονωμένο κλάδο Έστω ότι έχουμε 2 χώρες την ημεδαπή (εισαγωγέα) και την αλλοδαπή (εξαγωγέα) οι οποίες καταναλώνουν και παράγουν σιτάρι το οποίο μπορεί να μεταφερθεί χωρίς κόστος από τη μία χώρα στην άλλη. Στην ημεδαπή όσο ανεβαίνει η τιμή του σιταριού τόσο μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα του ενώ αντίστοιχα αυξάνεται η προσφερόμενη ποσότητά του. Η μεταβολή αυτή οδηγεί στη μείωση της ζητούμενης ποσότητας εισαγωγών. Όταν η τιμή φτάσει σε P3 τότε η ζήτηση για εισαγωγές είναι μηδενική ενώ πάνω από την τιμή αυτή δημιουργείται πλεόνασμα. P P4 Αγορά σιταριού ημεδαπής S Ζήτηση για εισαγωγές σιταριού P3 P2 P1 D MD S1 S2 D2 D1 Q D2-S2 D1-S1 Q

7 Προσφορά και εμπόριο σε ένα μεμονωμένο κλάδο Στην αλλοδαπή (χώρα εξαγωγέας) όσο ανεβαίνει η τιμή του σιταριού τόσο μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα του ενώ αντίστοιχα αυξάνεται η προσφερόμενη ποσότητά του. Η μεταβολή αυτή οδηγεί στην αύξηση της προσφερόμενης ποσότητας εξαγωγών. P Αγορά σιταριού αλλοδαπής S Προσφορά για εξαγωγές σιταριού XS P3 P2 P1 D D 2 D 1 S 1 S 2 Q S 1-D 1 S 2-D 2 Q

8 Προσφορά ζήτηση και εμπόριο σε ένα μεμονωμένο κλάδο Η ισορροπία σε διεθνές επίπεδο επιτυγχάνεται όταν η ζήτηση εισαγωγών της ημεδαπής ισούται με την προσφορά εξαγωγών της αλλοδαπής. Στο σημείο αυτό σχηματίζεται και η παγκόσμια τιμή των σιτηρών PW. P Παγκόσμια ζήτηση = Παγκόσμια Προσφορά XS PW XD QW Q

9 Κενό εισαγωγών Προσφορά ζήτηση και εμπόριο σε ένα μεμονωμένο κλάδο Έστω ότι η ημεδαπή (μεγάλη χώρα) επιβάλλει δασμό t. Οι εισαγωγείς δε θα είναι πλέον πρόθυμοι να εισάγουν σιτάρι σε τιμή μεγαλύτερη από Pw-t. Θα δημιουργηθεί έτσι ένα έλλειμα το οποίο θα οδηγήσει σε σταδιακή αύξηση της τιμής που θα οδηγήσει σε μείωση της ζητούμενης ποσότητας. Στην αλλοδαπή η τιμή θα αρχίσει να μειώνεται λόγω της μείωσης της ζητούμενης ποσότητας εισαγωγών από την ημεδαπή. Αυτό θα οδηγήσει σε μείωση της προσφερόμενης ποσότητας και αύξηση της ζητούμενης ποσότητας. Η μεταβολή των τιμών θα σταματήσει όταν το άθροισμα των μεταβολών τους στις δύο χώρες ισούται με το ύψος του δασμού t (P2-PW + PW- P1 = t => P2-P1= t.) H επίδραση του δασμού λοιπόν μοιράζεται ανάμεσα στις δύο χώρες. Το πόσο θα επιμεριστεί στην καθεμία εξαρτάται από τις ελαστικότητες ζήτησης και προσφοράς. Αν η ημεδαπή ήταν μικρή χώρα τότε t=p2-w. Το αποτέλεσμα για την παγκόσμια αγορά θα είναι η μείωση του εμπορίου κατά QD-QT P Ημεδαπή S P Παγκόσμια αγορά XS P Αλλοδαπή S P2 PW D XD Q S1 S2 D2 D1 QΤ QW D 1 D 2 Q P1 S 2 D S 1 Q

10 Υπολογισμός επιπτώσεων του δασμού Ο υπολογισμός των επιπτώσεων ενός δασμού στο σύνολο μίας οικονομίας είναι μία εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία καθώς διαφέρουν από κλάδο σε κλάδο. Πχ έστω ότι μία μικρή χώρα θέλει να προστατεύσει την εγχώρια βιομηχανία συναρμολόγησης αυτοκινήτων και επιβάλει δασμό 25% στην εισαγωγή αυτοκινήτων. Πριν το δασμό ένα αυτοκίνητο πωλούνταν από τα οποία τα ήταν η προστιθέμενη αξία της συναρμολόγησης και τα υπόλοιπα ήταν η αξία των εισαγόμενων εξαρτημάτων. Αν μετά το δασμό τα αυτοκίνητα πωλούνται τότε η εγχώρια βιομηχανία συναρμολόγησης θα έχει διπλασιάσει την προστιθέμενη αξία της και θα έχει δεχθεί προστασία όχι 25% αλλά 100%. Έστω ότι η ίδια χώρα ήθελε να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή εξαρτημάτων και επέβαλε δασμό 10% στην εισαγωγή εξαρτημάτων. Υποθέτουμε ότι είναι μικρή χώρα και δε μπορεί να επηρεάσει τη διεθνή τιμή εξαρτημάτων. Αν πριν το δασμό ένα αυτοκίνητο πωλούνταν και τα είναι η αξία των εγχώριων εξαρτημάτων τώρα θα πωλείται πάλι αλλά η αξία των εξαρτημάτων θα είναι Η προστιθέμενη αξία της συναρμολόγησης θα μειωθεί από σε Επομένως ο δασμός στα εξαρτήματα ωφέλησε τον εγχώριο κλάδο εξαρτημάτων αλλά έπληξε τον εγχώριο κλάδο συναρμολόγησης κατά -30%. Επομένως οι επιπτώσεις του δασμού είναι δύσκολο να υπολογισθούν και χρειάζεται ενδελεχής μελέτη από την κυβέρνηση πριν την επιβολή τους.

11 Υπολογισμός επιπτώσεων του δασμού Έστω ότι η παρακάτω χώρα επιβάλλει δασμό t ο οποίος οδηγεί σε αύξηση της εγχώριας τιμής κατά PT-PW και μείωση της τιμής στην αλλοδαπή κατά PW-PT. Το πλεόνασμα των εγχωρίων παραγωγών θα αυξηθεί κατά a Το πλεόνασμα των εγχώριων καταναλωτών θα μειωθεί κατά a+b+c+d Τα έσοδα του κράτους θα αυξηθούν κατά c+e (γινόμενο δασμού t =PT-P T επί εισαγόμενη ποσότητα D2-S2. P PΤ PW a b c d S Τα τρίγωνα b και d είναι οι στρεβλώσεις αποδοτικότητας στα κίνητρα παραγωγής και κατανάλωσης αντίστοιχα που προκαλούνται από την επιβολή του δασμού. Το ορθογώνιο e είναι το όφελος των όρων εμπορίου που προκύπτει από τη μείωση της τιμής στην αλλοδαπή. Η σύγκριση των εμβαδών αυτών θα δείξει την τελική επίδραση του δασμού στην ευημερία. P Τ e D Όσο πιο μεγάλη είναι η χώρα που επιβάλει τον δασμό τόσο μεγαλύτερη θα είναι η μείωση της τιμής στην αλλοδαπή και τόσο μεγαλύτερη η βελτίωση των όρων εμπορίου (e). S1 S2 D2 D1

12 Υπολογισμός επιπτώσεων του δασμού Το κατά πόσο είναι αποδεκτός και ωφέλιμος ο δασμός εξαρτάται και από τις ομάδες στις οποίες κατανέμονται τα οφέλη. Π.χ. αν ο δασμός σε ένα είδος βασικής ανάγκης πλήξει μαζικά τους καταναλωτές και ωφελήσει μία μικρή ομάδα εύπορων παραγωγών είναι διαφορετικά από το δασμό σε ένα είδος πολυτελείας το οποίο θα ωφελήσει μεγάλο πληθυσμό φτωχών εργατών. Επίσης αρκετά σημαντικό είναι πως θα δαπανήσει το κράτος τα αυξημένα έσοδα από το δασμό. Είναι διαφορετικό να τα χρησιμοποιήσει για κοινωφελείς υπηρεσίες ή βελτίωση των υποδομών από ότι να τα χρησιμοποιήσει για ανούσιες δαπάνες.

13 Μη δασμολογικά εμπόδια Η σπουδαιότητα των δασμών περιορίστηκε στη σύγχρονη εποχή επειδή οι κυβερνήσεις προτιμούν να προστατεύουν τις εγχώριες βιομηχανίες τους μέσω διαφόρων μη δασμολογικών εμποδίων. Τέτοια είναι: Οι ποσοστώσεις είναι περιορισμοί στην ποσότητα ή στην συνολική αξία των εισαγωγών ενός συγκεκριμένου προϊόντος ή και ομάδας προϊόντων. πχ Χ αριθμός αυτοκινήτων ή Υ αξία υφαντουργικών προϊόντων. Αυτό γίνεται συνήθως με τη χορήγηση αδειών από το κράτος σε ορισμένους μόνο εισαγωγείς για να εισάγουν έως μία ορισμένη ποσότητα (συνήθως αναλογικά με την ποσότητα που εισήγαγαν στο παρελθόν. Πρακτικά τα αποτελέσματα της ποσόστωσης είναι ίδια με αυτά του δασμού (αύξηση της τιμής, ζημιώνονται οι καταναλωτές ευνοούνται οι παραγωγοί) με τη μόνη διαφορά ότι το κράτος δε εισπράττει έσοδα όπως στο δασμό. Το κράτος όμως συνήθως χορήγει τις άδειες στους εισαγωγείς έναντι τιμήματος. Πρόσφατα, μια συνήθης μορφή ποσόστωσης, είναι ο λεγόμενος εκούσιος περιορισμός των εξαγωγών. Αυτή είναι η περίπτωση που μια χώρα, πχ Ιαπωνία, αναγκάζεται από μόνη της να περιορίσει τις εξαγωγές της προς μια άλλη χώρα, πχ ΗΠΑ, προκειμένου να αποφύγει τη λήψη άλλων μέτρων λιγότερων επιθυμητών, όπως οι δασμοί που έχουν μονιμότερο χαρακτήρα.

14 Μη δασμολογικά εμπόδια Απαγόρευση εισαγωγών. Η απαγόρευση των εισαγωγών, συνεπάγεται άμεση και πλήρη προστασία της εγχώριας παραγωγής αφού ισοδυναμεί με εξάλειψη του ξένου ανταγωνισμού. Αν και η ολοσχερής απαγόρευση των εισαγωγών είναι ακραίο μέτρο παρέμβασης, εντούτοις, δεν είναι ασυνήθης η χρησιμοποίηση του προκειμένου περί εισαγωγών μεμονωμένων προϊόντων. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, υπήρχε απαγόρευση εισαγωγής μπανάνας για μια περίοδο ετών χωρίς, όμως, να επιτευχθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, δηλ. η δημιουργία ικανοποιητικής εγχώριας παραγωγής. Οι επιδοτήσεις αφορούν την εγχώρια παραγωγή ή μόνο τις εξαγωγές και έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους παραγωγής και επομένως τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας παραγωγής. Οι επιδοτήσεις αυξάνουν την τιμή του προϊόντος στη χώρα που τις επιβάλει ενώ παράλληλα μειώνουν την τιμή του προϊόντος στην αλλοδαπή. Τεχνικές προδιαγραφές. Στην ελεύθερη διακίνηση των αγαθών παρεμβάλλονται πολλά εμπόδια, που χαρακτηρίζονται ως διοικητικά και γραφειοκρατικά. Τέτοια είναι, πχ, οι τεχνικές προδιαγραφές των προϊόντων, οι κανόνες υγιεινής για προϊόντα φυτικής και ζωικής προέλευσης, οι κρατικές προμήθειες, κλπ.

15 Μη δασμολογικά εμπόδια Αξίωση ελάχιστου εγχώριου μεριδίου παραγωγής. Απαιτείται ένα καθορισμένο ποσοστό του τελικού αγαθού να παράγεται εγχωρίως. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό το τμήμα καθορίζεται σε μονάδες προϊόντος και σε άλλες σε εγχώρια προστιθέμενη αξία σε χρηματικές μονάδες. Η τακτική αυτή έχει χρησιμοποιηθεί συχνά από αναπτυσσόμενες χώρες. Τα αποτελέσματα διαφέρουν από αυτά των ποσοστώσεων καθώς δεν επιβάλλεται ευθέως κάποιος περιορισμός στις εισαγωγές. Επιτρέπει στις επιχειρήσεις να εισάγουν περισσότερο με την προϋπόθεση ότι αγοράζουν αναλογικά περισσότερα εγχώρια προϊόντα. Έλεγχος συναλλάγματος. Αναφέρεται στον περιορισμό της διαθέσιμης ποσότητας συναλλάγματος είτε για εισαγωγές γενικώς είτε για εισαγωγές συγκεκριμένων προϊόντων. Δηλ., είναι ένας έμμεσος τρόπος περιορισμού της ποσότητας των εισαγομένων αγαθών, που έχει επιπτώσεις στην τιμή τους. Όπως είναι φανερό, οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων αυξάνουν και συνεπώς ευνοείται η εγχώρια παραγωγή των ανταγωνιστικών προς αυτά προϊόντων. Διαφορισμός φορολογίας υπέρ της εγχώριας παραγωγής. Είναι η περίπτωση που οι έμμεσοι φόροι, όπως πχ ένας φόρος κατανάλωσης, επιβαρύνουν λιγότερο ή και καθόλου την εγχώρια παραγωγή. Οι επιπτώσεις θα είναι παρόμοιες με αυτές από την επιβολή ενός δασμού.

16 Επιχειρήματα υπέρ των δασμών Αύξηση των δημοσίων εσόδων. Η χρήση των δασμών για αύξηση των δημοσίων εσόδων χρησιμοποιείται κυρίως από αναπτυσσόμενες χώρες. Στις αναπτυγμένες χώρες ο τρόπος αύξησης των δημοσίων εσόδων είναι η επιβολή άμεσων φόρων και έμμεσων φόρων. Βασικό στοιχείο που χρήζει προσοχής είναι κατά πόσο ο δασμός είναι μία διατηρήσιμη πηγή εσόδων και ποια είναι η επίδραση του στα υπόλοιπα έσοδα της κυβέρνησης. Λογικά αφού ο δασμός θα αυξήσει την τιμή, η κυβέρνηση θα έχει και αυξημένα έσοδα μέσω του φόρου εισοδήματος των παραγωγών αλλά και μέσω των έμμεσων φόρων των καταναλωτών. Σε περίπτωση όμως που το αγαθό έχει πολύ ελαστική ζήτηση τότε η συνολική δαπάνη των καταναλωτών θα μειωθεί και θα υπάρξει αρνητική επίδραση τόσο στους έμμεσους φόρους όσο και στη φορολογία εισοδήματος των παραγωγών.

17 Επιχειρήματα υπέρ των δασμών Βελτίωση των όρων εμπορίου. Όταν επιβάλλεται δασμός, επειδή αυξάνεται η τιμή στο εσωτερικό της χώρας και μειώνεται η τιμή στην αλλοδαπή (υπόθεση μεγάλης χώρας), τότε βελτιώνονται οι όροι εμπορίου. Αυτό το όφελος πρέπει πάντα να αντιπαραβάλλεται με το κόστος του δασμού εξαιτίας της στρέβλωσης των κινήτρων παραγωγής και κατανάλωσης. Επίσης ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση των όρων εμπορίου είναι αν η χώρα που επιβάλει το δασμό είναι μεγάλη η μικρή. Στην πρώτη περίπτωση είναι σαφώς πιο αποτελεσματικό. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσεται και το επιχείρημα του άριστου δασμού ο οποίος είναι ο δασμός ο οποίος επιφέρει μεγαλύτερο όφελος ευημερίας από τη βελτίωση των όρων εμπορίου από την απώλεια λόγω των στρεβλώσεων. Βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου (μερναντιλισμός). Ο Αβραάμ Λίνκολν είχε πει «.όταν αγοράζω ένα σακάκι από την Αγγλία εγώ έχω το σακάκι και η Αγγλία τα χρήματα. Όταν αγοράζω ένα σακάκι από την Αμερική εγώ έχω το σακάκι και η Αμερική τα χρήματα». Ωστόσο, με την επιβολή δασμολογικής προστασίας ενδέχεται να αγοράζουμε πολύ ακριβότερα τα προστατευόμενα προϊόντα και να στερούμε πόρους από την παραγωγή προϊόντων στα οποία υπάρχει συγκριτικό πλεονέκτημα. Δασμοί αντιποίνων. Συχνά μία χώρα μπορεί να επιβάλει δασμούς έναντι των εισαγωγών από μία άλλη χώρα ως απάντηση σε κάποιο δασμό ή άλλα μέτρα προστατευτισμού της δεύτερης. Τότε οι δύο χώρες οδηγούνται σε ένα εμπορικό πόλεμο. Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις που ο δασμός χρησιμοποιείται ως μέσο επιβολής σκληρής ισχύος.

18 Επιχειρήματα υπέρ των δασμών Αναδιανομή του εισοδήματος. Όταν επιβάλλεται δασμός, δημιουργείται αναδιανομή του εισοδήματος στο εσωτερικό της χώρας. Σύμφωνα με το θεώρημα της «δεύτερης καλύτερης λύσης» δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ο δασμός ως μέσω αναδιανομής του εισοδήματος γιατί μπορεί να δημιουργηθούν, εκτός της αναδιανομής, και άλλα αποτελέσματα στην εσωτερική και διεθνή αγορά του προϊόντος. Η κυβέρνηση θα πρέπει να χρησιμοποιήσει άλλα εργαλεία άσκησης οικονομικής πολιτικής που διαθέτει, όπως η άμεση φορολογία. Αύξηση της απασχόλησης. Όταν επιβάλλεται δασμός, τότε αυξάνεται η τιμή στο εσωτερικό της χώρας, υπάρχει προστατευτικό αποτέλεσμα, αυξάνεται η παραγωγή και έτσι αυξάνεται η απασχόληση στον κλάδο όπου επιβάλλεται ο δασμός. Επίσης συχνά ο δασμός χρησιμοποιείται ως άμυνα απέναντι σε εισαγωγές από χώρες με φθηνή εργασία. Προστασία της νηπιακής βιομηχανίας. Το επιχείρημα της επιβολής δασμολογικής προστασίας για την ανάπτυξη μιας νηπιακής βιομηχανίας που δεν θα μπορούσε στα πρώτα χρόνια λειτουργίας της να είναι ανταγωνιστική με τις βιομηχανίες άλλων χωρών. Η λογική είναι να στηριχθεί η νηπιακή βιομηχανία μέσω προστασίας μέχρι να αποκτήσει ορισμένο μέγεθος και οικονομίες κλίμακας ώστε να γίνει ανταγωνιστική. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις μικρών χωρών η στήριξη της νηπιακής βιομηχανίας μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα (βλέπε επόμενη διαφάνεια)

19 Η περίπτωση του κλάδου των Η/Υ στη Βραζιλία Το 1984 η Βραζιλία πέρασε ένα νόμο ο οποίος ουσιαστικά απαγόρευε την εισαγωγή Η/Υ. Σκοπός ήταν να εξασφαλισθεί προστασία για την ανάπτυξη της νηπιακής βιομηχανίας Η/Υ. Οι βραζιλιάνικες εταιρίες κατασκευής υπολογιστών αρχικά άρχισαν να αντιγράφουν τους προηγμένους υπολογιστές των άλλων χωρών αλλά σταδιακά λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας έμειναν τεχνολογικά πολύ πίσω. Παράλληλα οι Βραζιλιάνοι καταναλωτές τους πλήρωναν 2-3 φορές περισσότερο από την παγκόσμια τιμή και κατά μία εκτίμηση η προστασία αυτή στοίχισε στους καταναλωτές 900 εκ. $ κάθε χρόνο. Επίσης η ιδιαίτερα ψηλή τιμή των Η/Υ σε συνδυασμό με την παρωχημένη τεχνολογία τους έκανε μη ανταγωνιστικούς για εξαγωγές. Έτσι οι βραζιλιάνικες εταιρίες δε μπόρεσαν ποτέ να αναπτύξουν οικονομίες κλίμακας. Στην πραγματικότητα η προστασία αυτή «κατέστρεψε» τη βραζιλιάνικη βιομηχανία υπολογιστών. Τελικώς το 1992 μετά από πιέσεις των καταναλωτών αλλά και των ΗΠΑ οι οποίες προωθούσαν το άνοιγμα των αγορών έγινε άρση στην απαγόρευση των εισαγωγών.

20

21