ΑΛΑΙΤΖ ΑΠΟΙΤΣΖ ΚΔΣΟΥΖ

Transcript

1 ΑΛΑΙΤΖ ΑΠΟΙΤΣΖ ΚΔΣΟΥΖ A. ΗΓΗΟΚΟΡΦΖ ΑΦΑΗΡΔΣΗΘΖ (δειώλεη ρξόλν) Πξόθεηηαη γηα ην ζπληαθηηθό ζύλνιν πνπ απνηειείηαη από θύξην (ή άιιν ζπγθεθξηκέλν όλνκα) καδί κε όλνκα (νπζηαζηηθό ή επίζεην ) πνπ δειώλεη αμίσκα (dux, imperator), επάγγεικα, ειηθία. (Brenno duce) (21)= Ιδηόκνξθε αθαηξεηηθή απόιπηε κε ππνθείκελν ηεο ην Brenno θαη θαηεγνξεκαηηθό πξνζδηνξηζκό ζην ππνθείκελν ην duce. Λεηηνπξγεί σο επηξξεκαηηθόο πξνζδηνξηζκόο ηνπ ρξόλνπ ζην ξήκα ηεο πξόηαζεο everterunt. ΑΛΑΙΤΖ: dum + νξηζηηθή ελεζηώηα ηνπ sum cum (ρξνληθόο) + νξηζηηθή παξαηαηηθνύ ηνπ sum cum (ηζηνξ. ή δηεγ.) + ππνηαθη. παξαηαηηθνύ ηνπ sum π.ρ. Brenno duce (21) dum Brennus dux est cum Brennus dux erat cum Brennus dux esset patre imperatore (30) dum pater imperator est cum pater imperator erat cum pater imperator esset Β. ΛΟΘΖ ΑΦΑΗPETΗKH ΑΠΟΙΤΣΖ ΥΡΟΛΗΘΖ ΚΔΣΌΥΖ Πξόθεηηαη γηα ηε κεηνρή παζεηηθνύ παξαθεηκέλνπ ηεο νπνίαο ην ελλννύκελν πνηεηηθό αίηην είλαη όξνο ηεο πξόηαζεο. π.ρ. (θείκ. 21) deletis legionibus (a Gallis) Galli everterunt Romam. (=αθνύ θαηαηξνπώζεθαλ νη ιεγεώλεο (από ηνπο Γαιάηεο) νη Γαιάηεο θαηέζηξεςαλ εληειώο ηε Ρώκε) ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε απηόο πνπ ελεξγεί (δει. ην ελλννύκελν Πνηεη. αίηην a Gallis) είλαη όξνο ηεο πξόηαζεο (ππνθείκελν ηνπ ξήκαηνο everterunt).

2 ΑΛΑΙΤΖ: cum + ππνηαθη. ππεξζ. Δ.Φ. postquam + νξηζηηθή παξαθ. Δ.Φ. Σα παξαδείγκαηα ηωλ θεηκέλωλ: 1.deletis legionibus (21) (a Gallis) 2.quibus interemptis (21) (a Camillo) 3.audita salutatione (29) (a Caesare) 4.abiectis armis (34) (a praedonibus) 5.occupata urbe (40) (a Sulla) 6.hac re audita (47) (ab Augusto) 7.admissis amicis (48) (a Sertorio) cum Galli legiones delevissent postquam Galli legiones deleverunt/ere cum Camillus eos interemisset postquam Camillus eos interemit cum Caesar saluiationem audivisset postquam Caesar salutationem audivit cum praedones arma abiecissent postquam praedones arma abiecerunt/ere cum Sulla urbem occupavisset postquam Sulla urbem occupavit cum Augustus hanc rem audivisset postquam Augustus hanc rem audivit cum Sertorius amicos admisisset postquam Sertorius amicos admisit Γ. ΓΛΖΗΑ ΑΦΑΗΡΔΣΗΘΖ ΑΠΟΙΤΣΖ - ΥΡΟΛΗΘΖ ΚΔΣΟΥΖ Πξόθεηηαη γηα ηε κεηνρή ηεο νπνίαο ην ππνθείκελν δελ έρεη θακηά ζπληαθηηθή ή ινγηθή ζρέζε κε ηνπο θύξηνπο όξνπο ηεο πξόηαζεο. ΑΛΑΙΤΖ: cum + ππνηαθηηθή ππεξζ. Π.Φ. postquam + νξηζηηθή παξαθ. Π.Φ. 1.occiso Scriboniano (23) cum Scribonianus occisus esset postquam Scribonianus occisus est

3 ΑΛΑΙΤΖ ΤΛΖΚΚΔΛΖ ΚΔΣΟΥΖ 1. ΔΛΑΛΣΗΩΚΑΣΗΘΖ: etsi+ νξηζηηθή ΔΛ. ή ΠΡΣ.(αλάινγα κε ηελ εμάξηεζε) licet+ ππνηαθηηθή ΠΡΣ. π.ρ. absens (21) etsi aberat licet abesset 2. ΑΗΣΗΟΙΟΓΗΘΖ: κηρ. ΔΛΔΣ. α. quod/quia + νξηζη. Δλεζη. ή Πξη. Δ.Φ.(αλάινγα κε ηελ εμάξηεζε)(αληηθ. αηηηνι.) β. quod/quia + ππνηαθη. Πξη. (ππνθεηκεληθή αηηηνινγία) γ. cum + ππνηαθη. Πξη. (αηηηνι=απνηέιεζκα εζωηεξηθήο ινγηθήο δηεξγαζίαο) κηρ. ΠΡΘ. α. quod/quia + νξηζη. Πξθ. ή Τπεξ. Π.Φ.(αλάινγα κε ηελ εμάξηεζε)(αληηθ. αηηηνι.) β. quod/quia + ππνηαθη. Τπεξζ. (ππνθεηκεληθή αηηηνι.) γ. cum + ππνηαθη. Τπεξζ. (αηηηνι=απνηέιεζκα εζωηεξηθήο ινγηθήο δηεξγαζίαο) π.ρ. appensum (21) quod id illic appensum erat quod..appensum esset cum.appensum esset indignatus (24) desideranti (27) confisus (31) quod indignatus erat quod indignatus esset cum indignatus esset quod desiderabat (ραξαθηεξίδεηαη θαη επηζεηηθή κηρ.) quod desideraret cum desideraret quod confisus erat quod confisus esset cum confisus esset

4 permotus (31) quod permotus erat quod permotus esset cum permotus esset fessa (38) quod fessa erat quod fessa esset cum fessa esset (θαη επηξξεκαηηθό θαη. ηνπ ηξόπνπ) veritus (45) quod veritus erat quod veritus esset quod veritus esset instinctam (48) quod instincta erat quod instincta esset cum instincta esset (velut) elapso (49) quod elapsus esset (αηηηνινγηθή κεηνρή ππνθεηκεληθήο αηηηνι. θαζώο ζπλνδεύεηαη από ην velut) 3. ΥΡΟΛΗΘΖ: κηρ. ΔΛΔΣ. (δειώλεη ζύγρξνλν) α. dum + νξηζη. Δλεζη. Δ.Φ. (ζπλερηδόκελε πξάμε) β. cum (ηζηνξ.) + ππνη. Πξη. (γηα ην παξειζόλ κόλν) γ. dum, quoad, quamdiu + νξηζηηθή ρξόλνπ ίδηνπ κε ην ρξόλν ηνπ ξήκαηνο εμάξηεζεο ηεο κεηνρήο (παξάιιειε δηάξθεηα) δ. cum (ρξνληθόο)+ νξηζη. Δλεζη. ή Πξη. (αλάινγα κε ηελ εμάξηεζε) κηρ. ΠΡΘ. (δειώλεη πξνηεξόρξνλν) α. cum (ηζηνξηθόο ή δηεγεκ.) + ππνηαθηηθή ππεξζπληειίθνπ Π.Φ. β. postquam, ubi, ut, simul+ νξηζηηθή παξαθεηκέλνπ Π.Φ. π.ρ. abeuntes (21) dum (Galli) iam abeunt cum.. abirent rogatus (21) ostendens (25) postquam rogatus est cum rogatus esset dum ostendit

5 cum ostenderet rediens (28) interrogatus (40) dum redis όρη αλάιπζε κε ηνλ cum γηαηί ρξεζηκνπνηείηαη γηα δηεγήζεηο ηνπ παξειζόληνο cum Q. M. Scaevola interrogatus esset postquam.interrogatus est ingredienti (43) exulantem (44) emissa (48) vocatus (49) dum ingrederis cum ingredereris dum Tarquinius exulat cum.. exularet postquam cerva emissa est a servo cum cerva emissa esset a servo postquam Brutus vocatus est cum Brutus vocatus esset 4. ΔΠΗΘΔΣΗΘΖ: κηρ ΔΛΔΣ. qui-quae-quod + νξηζηηθή Δλεζη. ή Πξη. Δ.Φ. (αλάινγα κε ηελ εμάξηεζε) (ε αλαθ. αλησλ. ζε νλνκαζηηθή θαη ζε ζπκθσλία κε ηνλ πξνζδηνξηδόκελν όξν ζην γέλνο θαη ζηνλ αξηζκό) κηρ. ΠΡΘ. qui-quae-quod + νξηζηηθή Πξθ. ή Τπεξζ. Π.Φ. (αλάινγα κε ηελ εμάξηεζε) π.ρ. non divisam (21) quae non divisa erat interroganti (23) cohibitae (23) quaerenti (24) qui interrogabat quae cohibitae erant qui quaerebat

6 notus (28) tenens (29) susceptum (30) deportatum (30) natus (31) missum (36) congruens (38) obsoleto (41) nascentem (42) conscriptam (45) parens (46) molientem (49) qui notus erat qui tenebat (βαζηθά ζεσξείηαη ηξνπηθή) quod susceptum erat(est) quod deportatum erat qui natus erat quod missum erat quae congruebat qui obsoletus est quae nascebatur quae conscripta est qui paret qui moliris 5. ΤΠΟΘΔΣΗΘΖ: αλαιύεηαη ζε ππνζεηηθή πξόηαζε κε κνξθή αλάινγε πξνο ην είδνο ηνπ ππνζεηηθνύ ιόγν πνπ ζρεκαηίδεηαη π.ρ. intercepta epistula (45) (εμαξηεκέλνο ππνζ. ιόγνο) si epistula intercepta sit ne cognoscantur (απόδνζε= ε βνπιεηηθή πξόηαζε) (αλεμάξηεηνο ππνζ. ιόγνο - αλνηρηή ππόζεζε ζην κέιινλ) si epistula intercepta erit -- nostra consilia ab hostibus ne cognoscantur (απνηξεπηηθή ππνηαθηηθή) εκείωζε: ε απνηξεπηηθή ππνηαθηηθή εθθέξεηαη κε ηελ άξλεζε ne + ππνηαθηηθή ελεζηώηα

7 θαη ηε ζπλαληνύκε ζηηο πξνηάζεηο επηζπκίαο. 6. ΘΑΣΖΓΟΡΖΚΑΣΗΘΖ: αλαιύεηαη ζε εηδηθό απαξέκθαην π.ρ. ille se in scamno assidentem..cenantem eis spectandum praebuit (36) se assidere..cenare