& ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΝΕΟΣΣΩΝ Κ Ι Ρ Κ Ι Ν Ε Ζ Ι Ο Υ (Falco naumanni) ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ: ΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΛΙΒΑ ΟΠΟΝΙΑΣ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙ ΑΣ ΚΑΙ ΙΧΘΥΟΠΟΝΙΑΣ ΓΛΥΚΕΩΝ Υ ΑΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙ ΑΣ ΚΑΙ ΙΧΘΥΟΠΟΝΙΑΣ ΓΛΥΚΕΩΝ Υ ΑΤΩΝ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Μ ΕΤΑ Π Τ ΥΧ ΙΑ Κ Η Ι Π ΛΩΜ ΑΤ Ι Κ Η ΕΡ Γ ΑΣ ΙΑ Ρ ΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΛΕΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΝΕΟΣΣΩΝ Κ Ι Ρ Κ Ι Ν Ε Ζ Ι Ο Υ (Falco naumanni) ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΣΩΤΗΡΙΟΣ Γ. ΜΠΡΑΖΙΩΤΗΣ ΑΣΟΛΟΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 28

2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εργασία αυτή έγινε στα πλαίσια του Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τµήµατος ασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης. Ευχαριστίες εκφράζονται στο ιευθυντή του εργαστηρίου κ. Νικόλαο Παπαγεωργίου καθηγητή και στον επιβλέποντα της µεταπτυχιακής µου διατριβής, αναπληρωτή καθηγητή κ. Χρήστο Βλάχο, για τη συµβολή του στην επιλογή του θέµατος, την αδιάκοπη καθοδήγηση και παρακολούθηση του ερευνητικού µέρους, καθώς και για την αµέριστη συνεισφορά και συµπαράσταση του κατά τη συγγραφή και παρουσίαση της. Επίσης ευχαριστίες εκφράζονται και στον επίκουρο καθηγητή κ. Αντώνη Κοκκινάκη. Στον καθηγητή εφαρµογών του Τ.Ε.Ι. ράµας κ. ηµήτριο Μπακαλούδη, εκφράζονται επίσης ευχαριστίες για την σηµαντικότατη βοήθεια του στην στατιστική επεξεργασία των στοιχείων και στην εξαγωγή των συµπερασµάτων. Ευχαριστίες εκφράζονται στον κ. Νικόλαο Παραλυκίδη για την πολύτιµη βοήθεια καθ όλη τη διάρκεια της µεταπτυχιακής µου διατριβής. Ένα µεγάλο ευχαριστώ οφείλω στο Ίδρυµα Μποδοσάκη που µου έδωσε την ευκαιρία να ολοκληρώσω τη µεταπτυχιακή µου διπλωµατική εργασία µε τη χορήγηση υποτροφίας µε τη βοήθεια της οποίας ολοκληρώθηκε η έρευνα. Θερµές ευχαριστίες εκφράζονται και σε όλους όσων τη βοήθεια χρειάστηκα προκειµένου να ολοκληρώσω τη ανάλυση των στοιχείων µου καθώς και τη συγγραφή της µεταπτυχιακής µου διατριβής επειδή χωρίς τη συµπαράσταση τους δεν θα είχα φτάσει σήµερα σε αυτό το αποτέλεσµα. 2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.1. Εισαγωγή-Σκοπός Tαξινόµηση Περιγραφή Φτέρωµα Αναπαραγωγή Θέσεις φωλεοποίησης Ασύγχρονη εκκόλαψη Ανατροφή των νεοσσών Εγκατάλειψη των φωλιών από τους νεοσσούς Τροφικές συνήθειες Γεωγραφική εξάπλωση και µεταναστευτικές κινήσεις Καθεστώς προστασίας του κιρκινεζιού Λόγοι µείωσης του πληθυσµού του κιρκινεζίου Πληθυσµός Ενδιαίτηµα Τρόπος κυνηγιού Συµπεριφορά- Συνήθειες Οικολογικός ρόλος ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Περιοχή έρευνας Μετεωρολογικά δεδοµένα ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΙ Συλλογή στοιχείων Σωµατοµετρικά στοιχεία Στατιστική ανάλυση

4 4. Αποτελέσµατα Επιτυχία αναπαραγωγής Μορφοµετρικά Σχέση Ηλικίας-Βάρους στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Βάρους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Βάρους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Βάρους στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Βάρος στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Βάρος στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά

5 Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Βάρος σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας-Βάρος σε θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας-Βάρος σε αρσενικά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού σε θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας- Μήκους Ταρσού σε αρσενικά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους σε θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας- Μήκους Ράµφους σε αρσενικά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ουράς σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ουράς σε θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Ηλικίας- Μήκους Ουράς σε αρσενικά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Βάρος-Μήκους ταρσού σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Βάρος-Μήκους ράµφους σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Σχέση Βάρος-Μήκους Ουράς σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα στις φωλιές µε 3 και αυγά Ρυθµός µεταφοράς λείας Ρυθµός µεταφοράς της λείας (Συνολικά) Ρυθµός µεταφοράς της λείας από τους αρσενικούς νεοσσούς Ρυθµός µεταφοράς της λείας από τους θηλυκούς νεοσσούς Ρυθµός µεταφοράς της λείας από τους αρσενικούς-θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Ρυθµός µεταφοράς της λείας στους αρσενικούς-θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

6 1.1. Εισαγωγή-Σκοπός Το κιρκινέζι (Falco naumanni) είναι ένα µικρό αρπακτικό που το διαιτολόγιο του περιλαµβάνει έντοµα, µικρά τρωκτικά και σαύρες (Franco & Andrada 1977 Cramp & Simmons 1979, 198, 199, Negro et al. 1997, Choisy et al. 1999, Lepley et al. 2, Cheylan 1991, Parr και Naveso 1994 ). Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών ο πληθυσµός του έχει υποστεί δραµατική µείωση (Bijleveld 1974, Cramp & Simmons 198, Gonzalez and Merino 199, Evans 1994, Heredia et al.1996, Biber 1996, BirdLife International 2) και σήµερα θεωρείται παγκοσµίως απειλούµενο είδος (Tucker and Heath 1994, Collar et al. 1994, Hagemeijer and Blair 1997, Stattersfield & Capper 2). Το κιρκινέζι παρουσίαζε ευρεία γεωγραφική εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα µέχρι το 198 (Hallmann 1996), ενώ στις µέρες µας παρουσιάζει ασυνεχή κατανοµή και φωλεοποιεί κυρίως στη Θεσσαλία, όπου ο Hallmann (1996) κατέγραψε 14 αποικίες που περιλάµβαναν ζευγάρια (Bakaloudis, D., Vlachos & E. Chatinikos 2). Καθοριστικός παράγοντας για την επιβίωση των νεοσσών του κιρκινεζιού είναι τα διαθέσιµα τροφής. Από τη διεθνή βιβλιογραφία προκύπτει ότι το µέγεθος της ωοτοκίας καθορίζει την επιβίωση των νεοσσών (Lack 1968). Νεοσσοί που προέρχονται από µεγαλύτερες ωοτοκίες αναφέρεται (Lack 1968, Bakaloudis, D., Vlachos & E. Chatinikos 2) ότι έχουν µικρότερο ποσοστό επιβίωσης σε σχέση µε νεοσσούς που προέρχονται από µικρότερες. Παράλληλα νεοσσοί µε µεγαλύτερο σωµατικό βάρος έχουν µεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης από ότι νεοσσοί µε µικρότερο σωµατικό βάρος (Lack 1968, Ricklefs 1984, 1992, Tinbergen and Boerlijst 199, Hochachka and Smith 1991, Linden et al. 1992, Bosque and Bosque 199, Remes and Martin 22). Από την ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας προκύπτει ότι µελέτες για το µέγεθος της ωοτοκίας, για το ρυθµό µεταφοράς λείας καθώς και για το ρυθµό ανάπτυξης των νεοσσών δεν υπάρχουν. Βασικός σκοπός της έρευνας ήταν α) να διερευνηθεί εάν υπάρχουν σωµατοµετρικές διαφορές των νεοσσών που προέρχονται από φωλιές µε 3 αυγά και από φωλιές µε αυγά β) να εκτιµηθεί αντίστοιχα ο ηµερήσιος ρυθµός µεταφοράς λείας στις δυο οµάδες και γ) να εκτιµηθεί ο βαθµός επιτυχίας αναπαραγωγής της αποικίας. 6

7 1.2. Ταξινόµηση Βασίλειο: Φύλλο: Subphylum: Class: Τάξη: Οικογένεια: Γένος: Είδος: Κοινή ANIMALIA CHORDATA VERTEBRATA AVES FALCONIFORMES FALCONIDAE Falco Falco naumanni LESSER KESTREL ονοµασία: FAUCON CRÉCERELLETTE CERNÍCALO PRIMILLA 1.3. Περιγραφή Το κιρκινέζι έχει µήκος 3 33cm (µήκος ουράς cm), άνοιγµα φτερούγων 8-72 cm και βάρος 18-2 g. Κήρωµα και πόδια σε όλες τις ηλικίες κίτρινα. Νύχια άσπρα. Όπως συµβαίνει στα περισσότερα αρπακτικά έτσι και το θηλυκό κιρκινέζι είναι ελαφρώς µεγαλύτερο από το αρσενικό. Το ώριµο αρσενικό έχει τα πάνω µέρη κοκκινοκάστανα χωρίς στίγµατα και γραµµώσεις. Τα κάτω µέρη είναι κρεµ µε αραιές σκούρες κηλίδες στο στήθος και στην κοιλιά. Κεφάλι, αυχένας και ουροπήγαιο γκριζογάλαζα. Ουρά επίσης γκριζογάλαζη µε µια πλατιά µαύρη λωρίδα στο άκρο του πάνω µέρους, ενώ στο κάτω µέρος είναι λευκή και έχει µια µικρή µαύρη λωρίδα προς το άκρο της ουράς. Στο πάνω µέρος οι φτερούγες έχουν µια πλατιά µπλε λωρίδα. Τα ώριµα θηλυκά έχουν καστανοκόκκινο χρώµα µε πολλές οριζόντιες µαύρες ρίγες. Στο κάτω µέρος τους µοιάζουν µε τα αρσενικά µε τη διαφορά ότι έχουν πολλές εγκάρσιες σκούρες λωρίδες και γραµµώσεις και όχι στίγµατα. Πρωτεύοντα και καλυπτήρια φτερά σκουρόφαια. Η ουρά στο πάνω µέρος της είναι καστανή µε εγκάρσιες λεπτές σκούρες λωρίδες και στο άκρο της έχει µια πλατιά σκούρη λωρίδα. Το κάτω µέρος της ουράς είναι πιο ανοιχτό και έχει τρεις σκούρες λωρίδες από τις οποίες η µεσαία είναι πιο πλατιά. Τα ανώριµα άτοµα µοιάζουν πολύ µε τα θηλυκά µε τη διαφορά ότι έχουν πιο κοκκινοκάστανες ουρές και γκριζοµπλέ χροιά. 7

8 1.4. Φτέρωµα Το κιρκινέζι αντικαθιστά τα φτερά του κάθε χρόνο, ακολουθώντας µια συγκεκριµένη σειρά και συχνότητα. Η πτερόροια διαρκεί από τον Μάιο µέχρι τον Οκτώβριο παρουσιάζοντας µια κορύφωση κατά το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου. Η πτώση των φτερών γίνεται σταδιακά, γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα χάσει την ικανότητα του πετάγµατος και της σύλληψης της λείας. Η έναρξη της πτώσης των φτερών επηρεάζεται από τρεις βασικούς παράγοντες: το φύλο, την ηλικία και την ηµεροµηνία έναρξης της αναπαραγωγής του ζευγαριού. Τα πρώτα φτερά τα οποία αντικαθίστανται είναι τα πρωτεύοντα. Όσον αφορά το φύλο, τα θηλυκά αλλάζουν το φτέρωµα τους όταν επωάζουν και αναθρέφουν τους νεοσσούς επειδή τρέφονται από τα αρσενικά και κινούνται ελάχιστα. Αντίθετα στα αρσενικά παρατηρείται µια µικρή καθυστέρηση και η πτώση των παλαιών φτερών τους γίνεται προς το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου, αφού έχουν µεγαλώσει οι νεοσσοί και µπορούν να τραφούν µόνοι τους. Στα µη αναπαραγωγικά άτοµα παρατηρείται µια επιτάχυνση της έναρξης και της ολοκλήρωσης της πτερόροιας (Cramp & Simmons, 198). 1.. Αναπαραγωγή Το κιρκινέζι είναι είδος µονογαµικό. Ο δεσµός του διατηρείται µόνο για µια αναπαραγωγική περίοδο. Τα πρώτα άτοµα, τα οποία ως επί το πλείστον είναι αρσενικά, φτάνουν στην Ελλάδα κατά τα τέλη Φεβρουαρίου µε µέσα Μαρτίου και κατόπιν ακολουθούν τα θηλυκά. Τα αρσενικά στις περιοχές όπου θα παραµείνουν κατά την αναπαραγωγική περίοδο αναζητούν τις καταλληλότερες θέσεις για φωλεοποίηση. Η περίοδος της αναπαραγωγής αρχίζει στα µέσα Απριλίου µε αρχές Μαΐου και γεννά 3- αυγά. Η ανάθρεψη των νεοσσών διαρκεί µέρες. Η επώαση γίνεται και από τα δύο φύλα. 1.6.Θέσεις φωλεοποίησης ύο από τους πιο σηµαντικούς παράγοντες για την επιλογή του βιοτόπου είναι οι κατάλληλες θέσεις φωλεοποίησης και η αφθονία της τροφής. Η διαθεσιµότητα των θέσεων φωλεοποίησης µιας περιοχής έχει αναγνωρισθεί ως ένας από τους πιο σηµαντικούς περιοριστικούς παράγοντες στον αριθµό του πληθυσµού και στην επιτυχία της αναπαραγωγής των αρπακτικών (Negro and Hiraldo 1993). Επιπλέον η διαθέσιµη τροφή πρέπει να βρίσκεται κοντά στις φωλιές και να είναι αρκετή σε ποσότητα. Η έλλειψη της µπορεί να αποτρέψει τα πουλιά να εγκατασταθούν σε τέτοιες περιοχές. 8

9 1.7. Ασύγχρονη εκκόλαψη Σε πολλά είδη πτηνών η επώαση των αυγών αρχίζει µε τη γέννηση του τελευταίου αυγού µε αποτέλεσµα οι νεοσσοί να εκκολάπτονται ταυτόχρονα. Με το φαινόµενο της ασύγχρονης εκκόλαψης έχουν ασχοληθεί πολλοί ερευνητές (Clark & Wilson 1981, Fujioka 198a, 198b, 1986, Lack 194, Ingram 194, Howe 1976). Σύµφωνα µε τους Mebs (1964) και Moss (1976) η ασύγχρονη εκκόλαψη δηµιουργεί µια άνιση ανταγωνιστική ικανότητα µεταξύ των νεοσσών µε αποτέλεσµα οι µικρότεροι να µην µπορούν να ανταγωνιστούν τους µεγαλύτερους και να πεθαίνουν. Το πλεονέκτηµα είναι ότι δίνει τη δυνατότητα στους γονείς, κυρίως σε περιόδους έλλειψης τροφής, µε τη θανάτωση τω νεότερων νεοσσών να ελαττώνουν τον αριθµό των νεοσσών σε τέτοιο επίπεδο που να µπορούν να τους αναθρέψουν (Lack 194) Ανατροφή των νεοσσών Μετά την εκκόλαψη οι νεοσσοί έχουν ανοιχτά µάτια και το σώµα τους από τη πρώτη κιόλας ηµέρα είναι καλυµµένο µε πτίλα. Το τάϊσµα γίνεται κατευθείαν στο ράµφος από τους γονείς. Ο τρόπος ανάπτυξης τους είναι ο ίδιος µε όλα τα είδη των πτηνών, κατά τον οποίο οι νεοσσοί παραµένουν στη φωλιά για αρκετό χρονικό διάστηµα έως ότου πετάξουν (Cave 1968, Roest 197, Moss 1976, Fitch 1946, Scharf & Balfour 1971, Houston 1976) Εγκατάλειψη των φωλιών από τους νεοσσούς Η ακριβής ηλικία στην οποία οι νεοσσοί εγκαταλείπουν τις φωλιές είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Τις περισσότερες φορές κάθονται σε διπλανά κλαδιά και επιστρέφουν ξανά στη φωλιά. Οι νεοσσοί είναι δυνατό να πετάξουν ακόµη και όταν είναι ανώριµοι αν συµβεί έντονη διατάραξη από την παρουσία ανθρώπων ή κάποιου αρπακτικού. 9

10 1.1. Τροφικές συνήθειες Η τροφή του κιρκινεζιού αποτελείται από ασπόνδυλα (Cramp & Simmons, 198, Negro et al. 1997) και κυρίως µεγάλα ορθόπτερα (Franco & Andrada, 1977, Choisy et al., 1999, Cramp and Simmons, 199, Lepley et al., 2) που ανήκουν στις οικογένειες Gryllidae, Acrididae, Tettigoniidae, Gryllotalpidae και Coleoptera. Η πυκνότητα των παραπάνω στους βιότοπους στεπών φαίνεται να επηρεάζεται θετικά από την σύνθεση της βλάστησης που επικρατεί στην περιοχή (Wiens 198,1989). Τρέφεται επίσης µε µικρά θηλαστικά, ειδικά αρουραίους, εντούτοις είναι πολύ προσαρµόσιµο και σε άλλες επιλογές θηραµάτων. Σε µερικές περιοχές οι µικρές σαύρες αποτελούν σηµαντικό µέρος της διατροφής του (Cheylan 1991, Parr και Naveso 1994), ενώ αντίθετα τα µικρά θηλαστικά και τα πουλιά σπάνια απαντώνται στο διαιτολόγιο του. Στην Ελλάδα και την κεντρική Ασία, στα σπονδυλωτά θηράµατα, συµπεριλαµβάνονται και οι σαύρες (Lacertidae) (Cramp & Simmons, 1979). Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής, καθώς επίσης και το χειµώνα, το κιρκινέζι τρέφεται σχεδόν µε οτιδήποτε µπορεί να σκοτώσει. Το θήραµά που επιλέγει είναι είτε το αφθονότερο είτε το πιο εύκολο για σύλληψη στην περιοχή. Το διαιτολόγιο τους επηρεάζεται τόσο από το είδος της λείας που βρίσκεται σε αφθονία σε κάθε περιοχή, όπως επίσης και από την εποχή. Το καλοκαίρι για παράδειγµα τρέφεται µε ασπόνδυλα καθόσον απαντούν σε µεγάλη αφθονία και είναι εύκολη η σύλληψη τους, ενώ το χειµώνα µπορεί να τραφεί και µε θηλαστικά. Αντίθετα άλλα συγγενικά ως προς αυτά είδη όπως το Falco tinnunculus προτιµά να τρέφεται κυρίως µε ποντίκια και άλλα µικρά θηλαστικά (Village 199) Γεωγραφική εξάπλωση και µεταναστευτικές κινήσεις Η γεωγραφική κατανοµή του κιρκινεζιού παρουσιάζει µια ασυνέχεια. Αναπαράγεται από τη Σιβηρία έως την Κίνα. Στην Ευρώπη οι πιο σηµαντικοί πληθυσµοί παρατηρούνται στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Τουρκία. Στα τέλη του περασµένου αιώνα φώλιαζε σε µεγάλους αριθµούς σχεδόν σε όλη Ελλάδα. Υπήρχε σε µεγάλους αριθµούς σε όλη την Μακεδονία, Ήπειρο, Πελοπόννησο και στα νησιά των Κυκλάδων (Σύρος, Νάξος, Ίος, Σαντορίνη, Μύκονος κ.α.) από όπου έχει πια εξαφανιστεί. Από τη δεκαετία του 197 και µετά ο πληθυσµός του κιρκινεζιού υπέστη µια ραγδαία και δραµατική µείωση. Σήµερα οι βασικές αναπαραγωγικές περιοχές είναι η Θεσσαλία (Bakaloudis, D., Vlachos & E. Chatinikos 2) και η βορειοδυτική Μακεδονία. Στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα εµφανίζει ασυνεχή κατανοµή. Σύµφωνα µε τους Tucker & Health (1994) ο συνολικός αναπαραγωγικός πληθυσµός στην Ελλάδα εκτιµάται στα.-1. ζευγάρια, όπου η πλειοψηφία τους βρίσκεται στη Θεσσαλία. 1

11 Οι µεγαλύτεροι πληθυσµοί του κιρκινεζιού διαχειµάζουν στην Αφρική νότια της Σαχάρας (Louette 1981), στη νότια Ισπανία (Negro et al. 1991), στη νότια Τουρκία και στη βορειοδυτική Αφρική (Cade 1982, Bergier 1987). Στην ανατολική Αφρική, σε αντίθεση µε την δυτική που εµφανίζει µικρές πυκνότητες (Moreau 1972, Cade 1982) το κιρκινέζι διαχειµάζει στην Αιθιοπία (Moreau 1972) και ενδεχοµένως στη Σοµαλία (Ash and Miskell 1983), µε τους µεγαλύτερους πληθυσµούς να εµφανίζονται στις ορεινές περιοχές της δυτικής και κεντρικής Κένυας και στα λιγότερο ξηρά µέρη της ανατολικής Κένυας και της βόρειας Τανζανίας. Οι κύριες περιοχές διαχείµασης εκτείνονται στη Ζιµπάµπουε νότια της Μποτσουάνας (Cade 1982). Εικόνα 1.Η γεωγραφική κατανοµή του κιρκινεζιού 11

12 1.12. Καθεστώς προστασίας του κιρκινεζιού Το είδος κατατάσσεται κατά το Birdlife International στην SPEC 1 Category (Tucker and Health 1994) και σύµφωνα µε το «Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούµενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας» στην κατηγορία «Ανεπαρκώς γνωστά» (Καρανδεινός και Λεγάκης 1992). Το Κιρκινέζι προστατεύεται στην Ελλάδα από: α)την Κοινοτική Οδηγία 79/49 «για τη ιατήρηση των Άγριων Πτηνών και των Βιοτόπων τους» β) το παράρτηµα Ι της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης«Wild Birds» γ) από το παράρτηµα ΙΙ της Σύµβασης της Βέρνης δ) από το παράρτηµα ΙΙ του CITES και ε) από το παράρτηµα ΙΙ της Αφρικανικής Συνθήκης «για τη ιατήρηση της Άγριας Ζωής και του Φυσικού Περιβάλλοντος» Λόγοι µείωσης του πληθυσµού του κιρκινεζίου Η αλλαγή χρήσεων γης (Peet & Gallo-Orsi, 2), η µείωση των διαθέσιµων φωλιών, τα φυτοφάρµακα και ο ανταγωνισµός µεταξύ των ειδών είναι οι πιο σηµαντικές αιτίες µείωσης του πληθυσµού του κιρκινεζιού στις περιοχές αναπαραγωγής. Η αδυναµία συλλογής τροφής από το βιότοπο εξαιτίας των αλλαγών χρήσης του (Martinez, 1991, Suarez et al., 1997, Tucker, 1997, Tucker and Heath, 1994, Wolff et al., 21, Reis 21, Franco & Sutherland 24) θεωρείται η κύρια αιτία της πτώσης στη νότια Ισπανία (Ανδαλουσία) (González et al. 199, Donαzar et al. 1993, Tella et al. 1998). Υπάρχουν επίσης στοιχεία για τον αρνητικό αντίκτυπο των γεωργικών αλλαγών στην Πορτογαλία (Franco and Sutherland 24), στην Τουρκία (Parr et al. 1997), και στο Καζακστάν (Tella et al. 24). Μελέτες έχουν δείξει ότι οι προτιµώµενες θέσεις φωλεοποίησης µπορούν να περιοριστούν επειδή το κιρκινέζι προτιµά να αναπαράγεται στις κοιλότητες (Negro and Hiraldo 1993). H κατάρρευση των παλαιών κτιρίων είναι ένας σοβαρός λόγος µείωσης του (Cheylan 199, González et al. 199, Negro and Hiraldo 1993, Tella et al. 1998). Οι κάργες επίσης συµβάλουν στην εγκατάλειψη των αποικιών λόγω της διατάραξης των θέσεων φωλεοποίησης, της αρπαγής αυγών και του κλεπτοπαρασιτισµού (Cheylan 199). Έχει παρατηρηθεί επίσης ανταγωνισµός για τις θέσεις φωλεοποίησης µεταξύ του κιρκινεζιού και της κάργας (Hallmann 198, Bijlsma et al. 1988, Lucchesi 199). Η συλλογή αυγών από τις φωλιές είναι ένα σηµαντικό πρόβληµα. Στην Πορτογαλία έχει αναφερθεί ότι έχουν παρθεί µέχρι 2 αυγά από µια αποικία την ίδια αναπαραγωγική περίοδο (Palma 198). Η βοσκή επίσης έχει καταστρεπτικές συνέπειες σε χώρες όπως η Ιταλία, το Καζακστάν και η ανατολική Αφρική (BirdLife International. 2). 12

13 1.14. Πληθυσµός Ο πληθυσµός του κιρκινεζιού σύµφωνα µε τον Cade 1982 ανέρχεται σε ζευγάρια. Ο ευρωπαϊκός πληθυσµός υπολογίζεται σε ζευγάρια ( International Action Plan For The Lesser Kestrel (Falco naumanni)). Από τα στοιχεία τα οποία είναι διαθέσιµα έχει παρατηρηθεί ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριάντα ετών οι πληθυσµοί του έχουν µειωθεί δραµατικά. Χώρα Αλβανία Βουλγαρία Κροατία Γαλλία Γεωργία Ελλάδα Ιταλία Μολδαβία Μαρόκο Πορτογαλία Ρουµανία Ρωσία Σλοβενία Ισπανία Τυνησία Τουρκία Ουκρανία Συνολικά Αριθµός Αναπαραγωγικών Ζευγαριών ( 1) (7 1) (2 3) Πίνακας 1.1 Πληθυσµιακή κατάσταση του κιρκινεζιού (Falco naumanni) στην Ευρώπη και τη βόρεια Αφρική. Οι χώρες που καταγράφονται είναι εκείνες όπου η αναπαραγωγή έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια (µη επιβεβαιωµένα στοιχεία υπάρχουν για εκείνες τις χώρες που βρίσκονται εντός παρενθέσεως). 13

14 1.1. Ενδιαίτηµα Το κιρκινέζι προτιµά ανοικτές περιοχές µε θαµνώδη βλάστηση και µη εντατικές γεωργικές καλλιέργειες. Αποφεύγει τα κλειστά δάση, τους υγρότοπους και τις εκτάσεις µε ψηλές καλλιέργειες. Φωλεοποιεί σε παλιά κτίρια και σε βραχώδεις θέσεις. Στη νότια Ισπανία το κιρκινέζι φωλεοποιεί σε περιοχές µη-εντατικών ξηρών καλλιεργειών (Donαzar et al. 1994), ενώ στη βόρεια Αφρική αναπαράγεται στις σαβάνες, την στέπα, και στα ανοικτά λιβάδια ή τις καλλιεργήσιµες εκτάσεις (BirdLife International. 2) Τρόπος κυνηγιού Το κιρκινέζι µπορεί να αλλάξει τον τρόπο που κυνηγά ανάλογα µε το είδος του θηράµατος, τις καιρικές συνθήκες, και τις ενεργειακές του απαιτήσεις. Χρησιµοποιεί δύο τεχνικές κυνηγιού. Κυνηγά είτε από θέσεις κουρνιάσµατος (perch hunting) είτε από τον αέρα (flight hunting). Εκµεταλλεύεται πλήρως την οξεία όραση του, τα αιχµηρά νύχια του και το ισχυρό ράµφος του. Το θήραµα δέχεται ξαφνική επίθεση από το κιρκινέζι µε µια γρήγορη κατάδυση, κατόπιν αρπάζεται από τα νύχια και σκοτώνεται από ένα δάγκωµα στη βάση του κρανίου. Οι πιο συχνές θέσεις κουρνιάσµατος είναι οι κολώνες του Ο.Τ.Ε. και της.ε.η. Οι θέσεις αυτές έχουν το κατάλληλο ύψος και συνήθως βρίσκονται κοντά σε κρασπεδικές ζώνες. Μπορεί επίσης να κουρνιάζει σε δέντρα, κτίσµατα, γέφυρες και φράχτες. Στην Αφρική, τα περισσότερα θηράµατα του τα συλλαµβάνει κατά την πτήση του, ενώ η αιώρηση είναι η κύρια µέθοδος σύλληψης του θηράµατος στην Ευρώπη. Για εναέριους κυνηγούς όπως το κιρκινέζι, η πρόσβαση στο θήραµα πρέπει να επηρεάζεται από τη δοµή της βλάστησης (Shrubb 198, Bechard 1982, Toland 1987), ειδικότερα από την κάλυψη που προσφέρει στο θήραµα, και το ύψος που εµποδίζει τους ελιγµούς κυνηγιού. Συνεπώς, η επιτυχία της σύλληψης από το κιρκινέζι εξαρτάται όχι µόνο από την αφθονία της λείας αλλά και τη δοµή της βλάστησης. Αυτό µπορεί να εξηγήσει γιατί αποφεύγει βιότοπους µε ψηλή κάλυψη βλάστησης, όπως οι εγκαταλειµµένοι αγροί ή οι θαµνότοποι (Tella et al 1998). Το κιρκινέζι όταν κυνηγάει αλλάζει σηµείο κάθε πέντε µε δέκα λεπτά ή και περισσότερο καµιά φορά. Όταν εντοπίσει τη λεία είτε επιτίθεται ξαφνικά είτε πετάει για λίγο στον αέρα και µετά επιτίθεται. Το εναέριο κυνήγι αποτελεί µια µίξη διάφορων δραστηριοτήτων. Η µέθοδος του ανεµοπορήµατος χρησιµοποιείται λιγότερο συχνά, συνήθως τους καλοκαιρινούς µήνες γιατί απαιτεί θερµά ανοδικά ρεύµατα, ανοιχτές, επίπεδες περιοχές και η εύρεση λείας γίνεται όλο και πιο δύσκολη όσο αυξάνεται το ύψος. Ανεξάρτητα από τη µέθοδο που θα ακολουθήσουν τα κιρκινέζια διακόπτουν το ψάξιµο διαπράττοντας επιθέσεις προς τη λεία (strike). Οι πιο πολλές από αυτές είναι ολοκληρωµένες και 14

15 καταλήγουν στο έδαφος (full strike), ενώ άλλες διακόπτονται για λίγο και ύστερα το πουλί συνεχίζει την επίθεση ή την εγκατέλειπε (half strikes). Οι χαρακτηριστικοί αυτοί τρόποι πτήσης κατηγοριοποιήθηκαν και καταγράφηκαν ως ανεξάρτητες συµπεριφορές. Κάτι τέτοιο έγινε για τρεις βασικούς λόγους: i) Για την καλύτερη κατανόηση και διάκριση των συµπεριφορών αυτών ii) Για τον καθορισµό της συµπεριφοράς του πουλιού πριν αυτό εκτελέσει µια επίθεση iii) Για την καλύτερη επεξεργασία των στοιχείων Για το κιρκινέζι καθορίσθηκαν µε βάση βιβλιογραφικές πηγές (Cramp & Simmons 1981) οι παρακάτω συµπεριφορές κυνηγίου: α) Αιώρηση µε λίκνισµα των φτερούγων (Hovering ή Ηο) που σηµαίνει ότι τα κιρκινέζια πετάνε διατηρώντας µια σταθερή θέση πάνω από το έδαφος, πετώντας αντίθετα ως προς τον άνεµο και κουνώντας τα φτερά τους για κάποια δευτερόλεπτα. Με τον παραπάνω τρόπο καταφέρνουν µε τη βοήθεια του αέρα να εξισορροπούν το βάρος τους, να εξοικονοµούν ενέργεια και να παραµένουν στον αέρα. β) Αιώρηση χωρίς λίκνισµα των φτερούγων (Hanging ή Ha), όµοια µε τα παραπάνω µε τη διαφορά ότι τα φτερά είναι εντελώς ακίνητα. γ) Φτεροκόπηµα (Flapping ή FΙ) όπου τα πουλιά απλά πετάνε χτυπώντας τα φτερά τους. δ) Ολισθαίνουσα πτήση (Gliding ή GΙ) όπου φαίνονται σαν να γλιστράνε στον αέρα χωρίς κίνηση των φτερούγων µε τη βοήθεια του ανέµου. ε) Ανεµοπόρηµα (Soaring ή Sο) όπου ανεβαίνουν κυκλικά σε µεγάλα ύψη, καλύπτουν αρκετά χιλιόµετρα µέσα σε λίγα λεπτά και σταµατούν στιγµιαία εάν εντοπίσουν λεία. Στην περίπτωση αυτή επιτίθενται µε ολισθαίνουσα πτήση ή σταµατούν λίγο πριν µε αιώρηση µε λίκνισµα των φτερούγων και επιτίθενται Συµπεριφορά / Συνήθειες Το κιρκινέζι είναι είδος κοινωνικό και συνήθως απαντάται σε µικρά κοπάδια. Κουρνιάζει σε δέντρα παρέα µε πολλά άτοµα και µερικές φορές χιλιάδες πουλιά βρίσκονται µαζί στο ίδιο δέντρο. Πετά µε ελαφρύ χτύπηµα του φτερού του και ξοδεύει µεγάλο χρονικό διάστηµα επιδεικνύοντας τον εαυτό του προκειµένου να διατηρήσει το δεσµό µέσα στο ζευγάρι. Μάχεται προκειµένου να υπερασπίσει την περιοχή χωροκράτειας του και µεταναστεύει µεµονωµένα ή σε µικρά κοπάδια 4 έως ατόµων περίπου. 1

16 1.18. Οικολογικός ρόλος Το κιρκινέζι στις περιοχές όπου απαντάται, παρουσιάζει θετική οικονοµική σηµασία για τον άνθρωπο. Αυτό συµβαίνει επειδή συµβάλλει στον έλεγχο του αριθµού των τρωκτικών και των εντόµων, επιδρώντας µοιραία θετικά στις γεωργικές καλλιέργειες. Εκκόλαψη Λεία Τεχνητές φωλιές Επώαση Αποικία 16

17 2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ 2.1. Περιοχή έρευνας Η περιοχή έρευνας βρίσκεται στο Ν. Λάρισας, κοντά στο χωριό Αρµένιο και περιλαµβάνεται µεταξύ των παραλλήλων βόρειου γεωγραφικού πλάτους και 22 8 ανατολικού γεωγραφικού µήκους. Η συνολική έκταση είναι 2.47,2 στρ. και το υψόµετρο της περιοχής είναι περίπου 78µ. Αποτελεί κατά κύριο λόγο πεδινή περιοχή µε οµαλές κλίσεις που περιτριγυρίζεται από βουνά. Οι πιο σηµαντικοί τύποι καλλιεργειών που απαντούνται στην περιοχή είναι τα σιτηρά (69.7%), οι καλλιέργειες βαµβακιού (23.62%), οι καλλιέργειες αραβοσίτου (4.17%) και οι χορτολιβαδικές εκτάσεις (2.9%). Η επιλογή της συγκεκριµένης περιοχής έγινε για τρεις βασικούς λόγους: α. Περιλαµβάνει τους πιο σηµαντικούς τύπους ενδιαιτηµάτων σε κοντινή απόσταση. β. Φιλοξενεί ένα µεγάλο αριθµό ζευγαριών του κιρκινεζιού στον ελληνικό χώρο. γ. Έχει δηµιουργηθεί από το Εργαστήριο Άγριας Πανίδας & Ιχθυοπονίας Γλυκέων Υδάτων, τεχνητή αποικία. Εικόνα 2.1. Χάρτης περιοχής έρευνας 2.2. Μετεωρολογικά δεδοµένα To κλίµα που επικρατεί στην περιοχή είναι θερµό-µεσογειακό, µε ήπιο βροχερό χειµώνα και ξηρό και ζεστό καλοκαίρι. Η µέση ετήσια θερµοκρασία αέρα είναι 12,6 C. Θερµότερος µήνας είναι ο Ιούλιος (µέση µηνιαία θερµοκρασία +2,3 C) και ψυχρότερος ο Ιανουάριος (µέση µηνιαία θερµοκρασία +, C). Η µέση µέγιστη ετήσια θερµοκρασία είναι +17,2 C και η µέση ελάχιστη +8,6 C. Το µέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης για την περίοδο είναι 34,43 mm. Ξηρότερος µήνας είναι ο Αύγουστος µε µέσο ύψος βροχόπτωσης 1, mm, ενώ ο πιο βροχερός είναι ο Νοέµβριος µε µέσο ύψος βροχόπτωσης 17

18 8,2 mm. Το µεγαλύτερο ποσοστό υγρασίας παρουσιάζεται τον µήνα Ιανουάριο 79,%, ενώ το χαµηλότερο τον µήνα Ιούλιο 46,4%. Μέση Μέση µέγιστη ελάχιστη Μέση ( C) Μέση θερµοκρασία Βροχόπτωση υγρασία Θερµοκρασία θερµοκρασία Μέση ( C) (mm) (%) ( C) Ιαν. 9,6,, 29,7 79, Φεβρ. 11,8 1, 6,6 34,9 7,9 Μαρτ. 14,9 3,4 9,1 36,3 74,1 Απριλ. 2 6,3 13,1 28,9 68,7 Μαί. 2,7 1,8 18,2 37,1 61,7 Ιουν. 3,9 1 22,9 23, 49,9 Ιουλ ,6 2,3 2,3 46,4 Αυγ. 32,4 17,1 24,7 1, Σεπτ. 28,7 14,1 21,4 29,4 8,6 Οκτ. 22,1 9,8 1,9 47,1 69,9 Νοεµ. 16, 1,7 8,2 78,9 εκ. 1,9 1,8 6,3 2,3 82, Έτος 17,2 8,6 12,6 34,43 66,34 Πίνακας 2.1: Μέση µηνιαία θερµοκρασία, βροχόπτωση και υγρασία κατά την περίοδο (Πηγή: Μετεωρολογικός Σταθµός Λάρισας) Μήνες. εκ µ. οε Ν κτ. Ο. τ. π Σε Α υγ υλ Ιο Ιο Μ ρι λ. τ. π Α αρ Μ εβ ν. Φ. υν. αί. 1 ρ. Μέσο Ύψος Βροχής (mm) 3 Ια Μέση Θερµοκρασία σε (C) Οµβροθερµικό διάγραµµα Μ.Σ. Λάρισας Μέση θερµοκρασία Μέση Βροχόπτωση 18

19 3.ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΙ 3.1. Συλλογή στοιχείων Ο πειραµατικός σχεδιασµός της έρευνας βασίστηκε στο διαχωρισµό και τη δηµιουργία δυο οµάδων φωλιών. Την οµάδα Α, που περιλάµβανε φωλιές µε τρία αυγά και την οµάδα Β όπου οι φωλιές περιέχουν αυγά. Από κάθε οµάδα µετρήθηκαν φωλιές. Η θέση των φωλιών προσηµάνθηκε και οι φωλιές τέθηκαν υπό εντατική παρακολούθηση. Από τη στιγµή της εµφάνισης των νεοσσών στις φωλιές έως την εγκατάλειψη τους ο ι σωµατοµετρικές παράµετροι κάθε νεοσσού καταγραφόταν σε ειδικό φυλλάδιο. Η συλλογή των στοιχείων διήρκησε από τις αρχές Μαΐου µέχρι τα µέσα Ιουλίου 27. Ο Μάιος συµπίπτει µε το στάδιο επώασης των αυγών, ενώ ο Ιούνιος-Ιούλιος µε το στάδιο της ανάθρεψης και της φτέρωσης των νεοσσών. Οι παρατηρήσεις ξεκινούσαν στις 6:3 π.µ. και διαρκούσαν έως τις 21:3 µ.µ, δύο φορές την εβδοµάδα. Κατά το χρονικό αυτό διάστηµα καταγραφόταν όλες οι ηµερήσιες δραστηριότητες των ζευγαριών. υο φορές την εβδοµάδα, πριν από την έναρξη της µεταφοράς της λείας γινόταν καταγραφή του σωµατικού βάρους, του συνολικού µήκους, του µήκους ουράς, του ανοίγµατος των φτερών, του µήκους του ταρσού και του ράµφους των νεοσσών. Για όλους τους νεοσσούς προσδιορίστηκαν οι εξισώσεις βάρους-ηλικίας, µήκους ουράς-ηλικίας, ράµφους-ηλικίας, µήκους ταρσού-ηλικίας. Για την αναγνώριση των νεοσσών χρησιµοποιήθηκαν ειδικά χρωµατιστά δακτυλίδια τα οποία τοποθετούνταν στο πόδι ων νεοσσών την πρώτη µέρα µετά τη γέννηση τους. Συνολικά µαρκαρίστηκαν 4 νεοσσοί. Σε 124 φωλιές εκτιµήθηκε η αναπαραγωγική επιτυχία της αποικίας. Από τις αρχές Μαΐου µέχρι τα µέσα Ιουλίου κάθε εβδοµάδα καταγραφόταν ο αρχικός αριθµός των γεννηθέντων αυγών, αυτών που εκκολάφθηκαν, χάθηκαν (λόγω αρπάγων) και που κατόρθωσαν τελικά να πετάξουν Σωµατοµετρικά στοιχεία Μετρήσεις σωµατοµετρικών στοιχείων πραγµατοποιήθηκαν σε 4 νεοσσούς από τη γέννηση τους έως το πέταγµα τους. Μετρήθηκαν το σωµατικό βάρος, το συνολικό µήκος, το µήκος της ουράς, το άνοιγµα των φτερών, το µήκος του ταρσού και του ράµφους. Για τις µετρήσεις χρησιµοποιήθηκαν ζυγός ακριβείας 1g, παχύµετρο ακριβείας,1 mm, καθώς και µέτρο µε ακρίβεια 1 mm. 19

20 3.3. Στατιστική ανάλυση Κατά τη διάρκεια των στατιστικών αναλύσεων πραγµατοποιήθηκε έλεγχος κανονικότητας τ ω ν µεταβλητών. Αρχικά γινόταν τεστ κανονικότητας (Normality test) των Anderson-Darling. Αν το δείγµα ακολουθούσε κανονική κατανοµή τότε γινόταν εφαρµογή του two-sample t-test, αν δεν ακολουθούσε κανονική κατανοµή γινόταν εφαρµογή του Mann-Whitney test. H στατιστική επεξεργασία των στοιχείων πραγµατοποιήθηκε µε τη χρήση των στατιστικών πακέτων SPSS ( version 14.) και του Minitab ( release 1.) και το επίπεδο σηµαντικότητας των διαφορών καθορίστηκε σε α=.. Φωλιά µε αυγά Μέτρηση Βάρους Φωλιά µε 3 αυγά ακτυλίωση 2

21 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 4.1. Επιτυχία αναπαραγωγής Ο αριθµός των φωλιών της αποικίας ήταν 124. Η παρακολούθηση έγινε στο σύνολο των φωλιών, ενώ τελικά οι παρατηρήσεις πάρθηκαν σε 7 φωλιές που είχαν αυγά. Το ποσοστό των ζευγαριών που εκκόλαψε τουλάχιστον ένα αυγό ήταν περίπου 78.6% (Πιν.4.2). Το ποσοστό των ζευγαριών που ανέθρεψε επιτυχώς τουλάχιστον έναν νεοσσό ήταν 89.8 %, ενώ το ποσοστό εκκολαπτικότητας ήταν 8% (Πιν.4.2). Επιπρόσθετα, χωρίσαµε την πλήρη αποτυχία στις διαφορετικού µεγέθους φωλιές σε δύο οµάδες: α. σε µικρού µεγέθους που περιλαµβάνουν φωλιές που αρχικά περιείχαν από 1 έως 3 αυγά και β. σε µεγάλου µεγέθους που περιλαµβάνουν φωλιές που αρχικά περιείχαν από 4 έως 6 αυγά. Τα αποτελέσµατα έδειξαν ότι περίπου 9% των αποτυχιών παρατηρήθηκε στις φωλιές µε 1-3 αυγά και 41% στις φωλιές µε 4-6 αυγά. Αριθµός αυγών στις φωλιές Έτος Επώαση (Επ) Εκκόλαψη(Εκ) Άθροισµα 1: Υποσύνολο 1 (Επ+Εκ): 13 9 Αποτυχία % 9% 41% Πιν.4.1 Αποτυχία σε διαφορετικού µεγέθους φωλιές κατά τη διάρκεια του έτους 27. Αποτυχία Αναπαραγωγής 21

22 ΕΤΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 27 ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ % Φωλιές στις οποίες γεννήθηκαν αυγά 7 Φωλιές που δεν επωάστηκαν (%) 16 21,3 Φωλιές που εκκολάφθηκαν (%) 9 78,6 Φωλιές που απέτυχαν κατά την εκκόλαψη (%) 6 1,1 Φωλιές από τις οποίες πέταξαν νεοσσοί (%) 3 89,8 Αριθµός αυγών που γεννήθηκαν 3 Αριθµός άγονων αυγών 18,9 Αριθµός αυγών που εξαφανίστηκαν 6 19, ,4 Αριθµός νεοσσών που πέθαναν 21 6,88 Αριθµός νεοσσών που εξαφανίστηκαν 21 6,88 Αριθµός νεοσσών που πέταξαν 18 6,6 Αριθµός αυγών που εκκολάφτηκαν επιτυχώς µε νεοσσούς % Εκκολαπτικότητα των αυγών 8 Μέσο µέγεθος (clutch-size) 4.6 Μέσο µέγεθος νεοσσών κατά την εκκόλαψη 3.84 Μέσο µέγεθος νεοσσών κατά το πέταγµα 3.49 (ανά επιτυχηµένο ζευγάρι ) Πίνακας 4.2 Επιτυχία της αναπαραγωγής του κιρκινεζιού (Falco naumanni) στη Θεσσαλία (Αρµένιο). Επιτυχία Αναπαραγωγής 22

23 4.2. Μορφοµετρικά Σχέση Ηλικίας-Βάρους στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,82,df=118, p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=-2,38+12,469X+,2973X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 3,9 έως,1. ΝΕΟΣΣΟΙ(n=1) ΒΑΡΟΣ (gr) y = -,2973x2 + 12,469x - 2,38 2 R 2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=1,72 και b=,16 Εικόνα 4.1. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Βάρους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,88,df=62, p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=-2,61+12,87X-,311X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,13 έως,19. ΘΗΛΥΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=8) ΒΑΡΟΣ (gr) y = -,311x2 + 12,874x - 2,61 2 R2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=2,26 και b=,16 Εικόνα 4.2. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά 23

24 Σχέση Ηλικίας-Βάρους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,9,df=4,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=-3,333+12,224X-,327X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,14 έως,21. ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=7) ΒΑΡΟΣ (gr) y = -,327x2 + 12,224x - 3,333 2 R 2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=1,8 και b=,17 Εικόνα 4.3. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Βάρους στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Η µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,78,df=198,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=-7,277+11,148X-,21X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,14 έως,17. ΝΕΟΣΣΟΙ(n=2) ΒΑΡΟΣ (gr) y = -,21x2 + 11,148x - 7,277 R2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=,7 και b=,16 Εικόνα 4.4. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα 24

25 Σχέση Ηλικίας-Βάρος στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,9,df=11,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=-1,49+12,37X-,277X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,1 έως,18. ΘΗΛΥΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=14) ΒΑΡΟΣ (gr) y = -,277x2 + 12,37x - 1,49 2 R 2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=1, και b=,16 Εικόνα 4.. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Βάρος στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,71,df=86,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του βάρους των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=-3,6367+9,799X-,22X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,13 έως,19. ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=11) ΒΑΡΟΣ (gr) y = -,22x2 + 9,799x - 3, R 2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=1,4 και b=,16 Εικόνα 4.6. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του βάρους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά 2

26 Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,92,df=118,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,1941+,947X+,18X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 18,37 έως 21,6. ΝΕΟΣΣΟΙ(n=1) 1,8 1,6 ΤΑΡΣΟΣ (mm) 1,4 1,2 1,,8,6,4,2 y = -,18x2 +,947x +,1941 R 2 =,9241, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=6,8 και b=19,9 Εικόνα 4.7. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους ταρσού στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,94,df=62,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,2+,982X-,2X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 18,3 έως 23,8. ΘΗΛΥΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=8) 1,8 1,6 ΤΑΡΣΟΣ (mm) 1,4 1,2 1,,8,6,4 y = -,2x2 +,982x +,2,2 R 2 =,9419, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=7,8 και b=2,69 Εικόνα 4.8. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους ταρσού στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά 26

27 Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,91,df=4,p<,1). Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,193+,91X-.,17X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 17,18 έως 21,71. ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=7) 1,8 1,6 ΤΑΡΣΟΣ (mm) 1,4 1,2 1,,8,6,4 y = -,17x2 +,91x +,193,2 R 2 =,9114, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=,73 και b=19,44 Εικόνα 4.9. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους ταρσού στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,86,df=198,p<,1). Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,271+,796X-,14X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 19,17 έως 21,9. ΝΕΟΣΣΟΙ(n=2) 1,8 1,6 ΤΑΡΣΟΣ (mm) 1,4 1,2 1,,8,6,4 y = -,14x2 +,796x +,271,2 R 2 =,8664, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=6,82 και b=2,6 Εικόνα 4.1. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους ταρσού στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα 27

28 Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,89,df=11,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,294+,842X-,16X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 19,4 έως 23,21. ΘΗΛΥΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=14) 1,8 1,6 ΤΑΡΣΟΣ (mm) 1,4 1,2 1,,8,6,4 y = -,16x2 +,842x +,294,2 R 2 =,8933, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=8,33 και b=21,3 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους ταρσού στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ταρσού στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,86,df=86, p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ταρσού των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,24+,73X-,12X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 18,36 έως 22,34. ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=11) 1,8 1,6 1,4 1,2 ΤΑΡΣΟΣ 1,,8,6,4 y = -,12x2 +,73x +,24,2 R 2 =,863, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=,69 και b=2,3 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους ταρσού στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά 28

29 Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,88,df=118,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,28+,21X-,3X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 68,96 έως 8,47. ΝΕΟΣΣΟΙ(n=1),8 ΡΑΜΦΟΣ (mm),7,6,,4,3,2,1 y = -,3x2 +,21x +,28 R 2 =,889, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=16,82 και b=74,71 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,88,df=62,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,214+,21X-,3X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 6,73 έως 81,6. ΘΗΛΥΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=8),8 ΡΑΜΦΟΣ (mm),7,6,,4,3,2,1 y = -,3x2 +,211x +,214 R 2 =,889, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=16,82 και b=74,71 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά 29

30 Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,9,df=4,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,244+,212X-,4X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 68,9 έως 8,96. ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=7),8,7 ΡΑΜΦΟΣ (mm),6,,4,3,2 y = -,4x2 +,212x +,244,1 R 2 =,93, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=17,38 και b=77,28 Εικόνα 4.1. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,84,df=198,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,232+,213X-,3X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 63,3 έως 72,41. ΝΕΟΣΣΟΙ(n=2),8 ΡΑΜΦΟΣ (mm),7,6,,4,3,2 y = -,3x2 +,213x +,232,1 R 2 =,8477, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α= 14,17 και b=67,88 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα 3

31 Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,84,df=11,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,213+,21X-,3X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 62,83 έως 7,2. ΘΗΛΥΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=14),8 ΡΑΜΦΟΣ (mm),7,6,,4,3,2,1 y = -,3x2 +,21x +,213 R 2 =,8488, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=1,28 και b=69,2 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους Ράµφους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,86,df=88,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,1882+,217X-,3X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι 61,7 έως 74,73. ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=11),8 ΡΑΜΦΟΣ (mm),7,6,,4,3,2,1 y = -,3x2 +,217x +,1882 R 2 =,8648, 1 1 ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=13,48 και b=68,1 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους του ράµφους στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε αυγά 31

32 Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς των νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,94,df=118,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς των νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=-,731+,38X+,3X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,8 έως 6,23. ΝΕΟΣΣΟΙ(n=1) ΜΗΚΟΣ ΟΥΡΑΣ (mm) y =,3x2 +,38x -,731 R 2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=4,49 και b=,9 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς στις φωλιές µε 3 αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,94, df=62, p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς των θηλυκών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,1369+,62X+,32X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,34 έως 6,2. ΘΗΛΥΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=8) ΜΗΚΟΣ ΟΥΡΑΣ (mm) y =,32x2 +,62x -,1369 R 2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=4,64 και b=,77 Εικόνα 4.2. Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς στους θηλυκούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά 32

33 Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά (r2 =,94,df=4,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς των αρσενικών νεοσσών στις φωλιές µε 3 αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,18+,42X+,382. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,61 έως 6,64. ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΝΕΟΣΣΟΙ(n=7) ΜΗΚΟΣ ΟΥΡΑΣ (mm) ` 2 1 y =,38x2 +,42x -,18 R 2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=4,27 και b=6,12 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς στους αρσενικούς νεοσσούς στις φωλιές µε 3 αυγά Σχέση Ηλικίας-Μήκους ουράς στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα Η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς των νεοσσών στις φωλιές µε αυγά (r2 =,86,df=198,p<,1) ήταν σηµαντική. Το γράφηµα διασποράς µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς των νεοσσών στις φωλιές µε αυγά δίνεται από τη σχέση Y=,36+,239X-,39X2. To διάστηµα 9% για την κλίση της ευθείας παλινδρόµησης είναι,76 έως 6,4. ΝΕΟΣΣΟΙ(n=2) 6 ΜΗΚΟΣ ΟΥΡΑΣ (mm) y =,39x2 +,239x +,36 R 2 =, ΗΛΙΚΙΑ (ηµέρες) α=,4 και b=6,1 Εικόνα Συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και του µήκους της ουράς στις φωλιές µε αυγά σε αρσενικά και θηλυκά άτοµα 33