ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. Α2. Ποια από τις επόμενες ομόλογες σειρές εμφανίζει ισομέρεια θέσης;

Transcript

1 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ (4) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ xhmeiastokyma ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α5 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. H εμφάνιση της τρύπας του όζοντος οφείλεται κυρίως: α. στο 4 β. στο CO γ. στους χλωροφθοράνθρακες (CFC S) δ. στους υδρατμούς Α. Ποια από τις επόμενες ομόλογες σειρές εμφανίζει ισομέρεια θέσης; α. Καρβοξυλικά οξέα β. Αλδεΰδες γ. Κετόνες δ. Αλκοόλες Α. Ποιος από τους επόμενους μοριακούς τύπους που αναφέρονται σε άκυκλες ενώσεις δεν αντιστοιχεί σε κορεσμένη ένωση α. O β. C 10 H γ. C 4 H 10 O δ. C 6 H 1 Α4. Η ένωση με συντακτικό τύπο α. 1-μέθυλοπροπανόλη β. -βουτανόλη γ. 1-βουτανόλη δ. -βουτανόνη OH ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ ονομάζεται:

2 ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Α5. Το κύριο συστατικό του φυσικού αερίου είναι: α. CO β. 4 γ. C H 6 δ. C H 4 Α6. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Η ένωση =- είναι το ο μέλος της ομόλογης σειράς των αλκενίων. β. Υπάρχει οργανική ένωση με όνομα αιθανόνη. γ. Η ποιότητα της βενζίνης ως καύσιμού δεν μπορεί να μετρηθεί. δ. Το 1-βουτένιο και το -βουτένιο με καταλυτική υδρογόνωση δίνουν το ίδιο προϊόν. ε. Η ένωση με κατάλληλο αντιδραστήριο δίνει ως προϊόν -=O. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β1. Να συμπληρώστε τις χημικές εξισώσεις (αντικατάσταση ονομάτων με συντακτικούς τύπους, προϊόντα και συντελεστές) των παρακάτω αντιδράσεων που γίνονται όλες. α. =- + HCl κύριο προϊόν β. COOH + NaOH γ. HCOOH OH δ. Μετατροπή του αιθενίου σε αιθανόλη. ά ε. C 6 H 1 O 6 (Αλκοολική Ζύμωση) Μονάδες 10 ΤΕΛΟΣ ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ

3 ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και την ονομασία όλων των άκυκλων ισομερών με μοριακό τύπο C 4 H 8. Να χαρακτηρίσετε το είδος της ισομέρειας που εμφανίζουν μεταξύ τους. Μονάδες 5 Β. Κορεσμένη μονοσθενής αλκοόλη A έχει Mr = 74 α. Ποιος είναι ο μοριακός τύπος της αλκοόλης A Μονάδες β. Να γράψετε το συντακτικό τύπο της αλκοόλης A αν γνωρίζεται ότι δεν μπορεί να οξειδωθεί. Μονάδες Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες C:1, H:1, O:16 Β4. α. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των ενώσεων i) Προπενάλη ii) -χλωροβουτάνιο iii) 1, πενταδιένιο Μονάδες β. Πώς μπορούμε να διακρίνουμε αν μια οργανική ένωση είναι το αιθένιο ή το αιθάνιο; Να γράψετε την αντίστοιχη χημική εξίσωση. Μονάδες ΘΕΜΑ Γ Γ1. 4,4 g ενός αλκανίου Α καίγονται πλήρως παρουσία αέρα και παράγονται 1, g CO. α. Να βρείτε το μοριακό τύπο του αλκανίου Α. β. Να υπολογίσετε τον όγκο του οξυγόνου, μετρημένο σε STP, που απαιτήθηκε για την πλήρη καύση. Γ. Να προσδιορίσετε πόσα L υδρογόνου, μετρημένα σε STP, απαιτούνται για την πλήρη υδρογόνωση 5, g C H. Μονάδες 7 ΤΕΛΟΣ ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ

4 ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ. Αιθένιο πολυμερίζεται πλήρως. Το πολυμερές που προκύπτει έχει σχετική μοριακή μάζα Mr = Να υπολογίσετε τον αριθμό μορίων του μονομερούς που συνθέτουν ένα μόριο του πολυμερούς. ΘΕΜΑ Δ Δ1. Σε 1 g κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης Α επιδρούμε την απαιτούμενη ποσότητα Na οπότε εκλύονται,4 L αερίου υδρογόνου Η μετρημένα σε STP. α. Να βρείτε το μοριακό τύπο της αλκοόλης Α. Μονάδες 8 β. Η αλκοόλη Α οξειδώνεται πλήρως και παράγεται καρβονυλική ένωση Β η οποία δεν αντιδρά με το αντιδραστήριο Fehling (Φελίγγειο υγρό). Να βρείτε το συντακτικό τύπο των ενώσεων Α, Β. Μονάδες 5 Δ. Ένα ομογενές μείγμα (Α) περιέχει 0, mol COOH και 0, mol COOH. α. Πόσα mol αερίου παράγονται κατά την αντίδραση του μείγματος (Α) με την ακριβώς απαιτούμενη ποσότητα Mg; β. Πόσα mol αερίου παράγονται κατά την αντίδραση του μείγματος (Α) με την ακριβώς απαιτούμενη ποσότητα Na CO ; ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙA ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ

5 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α. δ Α. δ Α4. β Α5. β Α6. α. Σ β. Λ γ. Λ δ. Σ ε. Σ ΘΕΜΑ Β Β1. α. HCl β. COOH + NaOH COONa + HO Cl γ. OH HCOOH HCOO HO δ. = + HO H OH ά ε. C6H1O6 OH + CO B. Αλκένια: =--, 1-βουτένιο, -=-, -βουτένιο C, μεθυλοπροπένιο 1-βουτένιο, -βουτένιο: ισομέρεια θέσης 1-βουτένιο, μεθυλοπροπένιο: ισομέρεια αλυσίδας -βουτένιο, μεθυλοπροπένιο: ισομέρεια αλυσίδας και θέσης.

6 B. α. Έστω CvHv+O η αλκοόλη. Ισχύει: Mr 74 1v v v v 4 Άρα, ο μοριακός τύπος της αλκοόλης είναι: C4H10O β. Επειδή η αλκοόλη δεν μπορεί να οξειδωθεί θα είναι τριτοταγής. Οπότε: C OH Β4. α. i) Προπενάλη: =-=O ii) -χλωροβουτάνιο: Cl iii) 1, πενταδιένιο: =-=- β. Διαβιβάζουμε αρκετή ποσότητα από το αέριο σε διάλυμα Br με διαλύτη CCl4. Aν το καστανέρυθρο διάλυμα Br αποχρωματιστεί τότε το αέριο θα είναι το αιθένιο. Αν όχι τότε το αέριο είναι το αιθάνιο. Br Br Br Br ΘΕΜΑ Γ Γ1. α. Έστω CvHv+ το αλκάνιο Α. mco 1, Για το CO έχουμε: n n 0,mol CO CO Mr 44 CO

7 Καύση του αλκανίου Α: CvHv+ + v 1 O v CO + (v+1) HO 1 mol v mol x mol 0, mol Οπότε: 0, 0, x n mol v v Για το αλκάνιο Α: m 0, 4,4 Mr v 14v A n v A Άρα ο μοριακός τύπος του αλκανίου Α θα είναι CH8 β. Με αντικατάσταση για v = βρίσκουμε τα mol του αλκανίου: 0, 0, n 0,1mol v Αφού το αλκάνιο είναι το CH8 η καύση του μπορεί να γραφεί: CH8 + 5 O CO + 4 HO 0,1mol 0,5mol Συνεπώς για την καύση απαιτούνται : Οπότε: V n,40,5,4 V 11,L O O O no 0,5 mol Γ. Για το CH: n m 5, 0, mol αφού Mr 6 Mr 6 CH + H CH6 0, mol 0,4 mol Συνεπώς V n,40,4,4 V 8,96L H H H

8 Γ. Για το αιθένιο (CH4): Mr 8 ύ Ισχύει: Mr Mr ύ ύ ΘΕΜΑ Δ Δ1. α. Έστω CvHv+1OH η αλκοόλη Α Για το αέριο H: VH,4,4,4 n n 0,1mol H H CvHv+1OH + Na CvHv+1ONa + 1 mol x mol 1 H 1 mol 0,1 mol Οπότε x = 0,1 Για την αλκοόλη Α: m 1 n 0, Mr 60 1v v Mr Mr Οπότε ο μοριακός τύπος της αλκοόλης είναι CH7OH β. Η καρβονυλική ένωση Β είναι κετόνη αφού δεν αντιδρά με το φελίγγειο υγρό. Επομένως η αλκοόλη Α είναι δευτεροταγής. Οπότε: Α C Β OH O Δ. α. COOH + Mg (COO)Mg + H 0, mol 0,1 mol COOH + Mg (COO)Mg + H 0, mol 0,15 mol Επομένως παράγονται:

9 n 0,1 0,15 0,5 mol n 0,5mol H H β. COOH + NaCO COONa + CO + HO 0, mol 0,1 mol COOH + NaCO COONa + CO + HO 0, mol 0,15 mol Επομένως παράγονται: n 0,1 0,15 0,5 mol n 0,5mol CO CO