α)ανατροπή και δέσμευση πίστωσης κατά τα έτη μεταξύ της αρχικής δέσμευσης και της εκκαθάρισης της δαπάνης

Transcript

1 ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ Περίληψη α)ανατροπή και δέσμευση πίστωσης κατά τα έτη μεταξύ της αρχικής δέσμευσης και της εκκαθάρισης της δαπάνης Σε περίπτωση μη εκτέλεσης, είτε εν όλω είτε εν μέρει, της ανάληψης υποχρέωσης στο οικονομικό έτος στο οποίο αναφέρεται, εκδίδεται υποχρεωτικά ανακλητική απόφαση του διατάκτη και διαγράφεται ολικά ή μερικά το ποσό που δεσμεύτηκε. Με την έναρξη δε του νέου οικονομικού έτους δεσμεύεται, κατά προτεραιότητα, πίστωση, με νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, ισόποση με το ανεξόφλητο μέρος των αναλήψεων υποχρεώσεων του προηγούμενου οικονομικού έτους (Ελ. Συν. Κλ. VII Τμ 41/2016, 208, 91/2015). Η μη τήρηση των ανωτέρω διαδικασιών καθιστά τη διενέργεια της δαπάνης μη κανονική και μη δυνάμενη να πληρωθεί σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οικείου φορέα. β)έκδοση τιμολογίου σε χρόνο μεταγενέστερο της διαχειριστικής περιόδου της πιστοποίησης του έργου Η έκδοση του τιμολογίου σε χρόνο μεταγενέστερο της διαχειριστικής περιόδου της πιστοποίησης του έργου δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα και κανονικότητα της δαπάνης, διότι δύναται μεν να επισύρει την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων εκ μέρους των αρμοδίων φορολογικών αρχών, δεν άγει όμως σε ακυρότητα του τιμολογίου, και κατά συνέπεια δεν καθιστά μη νόμιμη ή ανύπαρκτη την αξίωση του δικαιούχου επιτηδευματία, αφού το τιμολόγιο εξακολουθεί να αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης και ενταλματοποίησης της σχετικής δαπάνης (πρβλ. Κλ. VII Τμ. 287/2013, VII Τμ. Πράξη 104/2011). γ)δέσμευση πίστωσης μετά την υπογραφή της σύμβασης Πρωτίστως όμως, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, καθώς η / απόφαση, με την οποία δεσμεύτηκε η αναγκαία πίστωση από

2 τις εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό του Δήμου Γορτυνίας πιστώσεις (δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης) είναι μεταγενέστερη της σύμβασης, που συνάφθηκε στις Παρά ταύτα, δοθέντος ότι κατά το οικονομικό έτος 2014 υπήρχε πίστωση στον οικείο Κ.Α.Ε. του Δήμου, με τη / απόφαση απευθείας ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής του ψηφίστηκε η σχετική πίστωση πριν την υπογραφή της και εντέλει έγινε δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης κατά το κρίσιμο οικονομικό έτος 2018, στον προϋπολογισμό του οποίου υπάρχει επίσης σχετική πίστωση, πρέπει να γίνει δεκτό ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου συγγνωστώς και όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβαν ότι ενεργούσαν νομίμως (πρβλ. Κλ. VII Τμ. 37/2017, 219/2015). Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης. Δείτε το πλήρες κείμενο : ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Λήδα Χαραλαμπίδου, Πάρεδρο και Ανδρέα Σώκο, Εισηγητή (εισηγητή). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 12 Νοεμβρίου 2018, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το Β33, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα του Δήμου Γ. Σκέφθηκε κατά το νόμο 1. Με την από έκθεση του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Α ζητείται να αρθεί η διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ αυτού, βάσει της / πράξης επιστροφής, και του Δήμου Γ ( / έγγραφο επανυποβολής) για τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 3.480,16 ευρώ, που αφορά στην πληρωμή του 1 ου λογαριασμού του έργου «Εργασίες συντήρησης δημοτικού

3 πάρκινγκ Τ.Κ. Δ», συνολικής αξίας ,15 ευρώ με ΦΠΑ. Κατά τον Επίτροπο η δαπάνη είναι μη κανονική, διότι α) η δημοσιονομική δέσμευσή της έλαβε χώρα μετά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, ενώ δεν έγινε ορθώς ανατροπή και δέσμευση της οικείας πίστωσης κατά τα έτη μεταξύ της αρχικής δέσμευσης και της εκκαθάρισης της δαπάνης και β) το τιμολόγιο του φερομένου ως δικαιούχου έπρεπε να είχε εκδοθεί τη διαχειριστική περίοδο του 2014, κατά την οποία συντάχθηκε ο πίνακας εντολής πληρωμής και η 1η πιστοποίηση του έργου. 2. Κατά τα παγίως κριθέντα, από τα άρθρα 21 παρ. 1, 2 και 5 του ν. 2362/ 1995 (Α 247), 3, 4 παρ. 1α και παρ. 5 και 11 παρ. 1 του π.δ/τος 113/2010 (Α 194, διόρθ. Α 209) και 66 παρ. 1 και 7 του ν. 4270/2014 (Α 143) συνάγεται ότι για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε δαπάνης των δήμων απαιτείται, προηγουμένως, η έκδοση απόφασης ανάληψης της σχετικής υποχρέωσης από τον αρμόδιο διατάκτη (δημοσιονομική δέσμευση). Κατά το ανωτέρω στάδιο της δημοσιονομικής ανάληψης της υποχρέωσης, ο αρμόδιος διατάκτης δίνει την έγκρισή του για τη δέσμευση των αναγκαίων πιστώσεων του προϋπολογισμού του οικείου οικονομικού έτους για την εκτέλεση της δαπάνης, σύμφωνα με τη, διακριτή της δημοσιονομικής, διοικητική ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης (νομική δέσμευση), που συνίσταται στην έκδοση απόφασης του κατά περίπτωση αρμοδίου οργάνου, με την οποία γεννάται ή βεβαιώνεται η υποχρέωση έναντι τρίτων (πρβλ. Ελ.Συν., Ολομ. πρακτ. 5ης Γεν.Συν./ , θέμα Γ ). Το στάδιο της ως άνω δημοσιονομικής ανάληψης της σχετικής υποχρέωσης πρέπει να προηγείται από εκείνο της διοικητικής ανάληψης αυτής (Ελ.Συν. Κλ.VII Τμ. 203/ 2014, 360, 290, 185, 124/2013, Κλ. IV Τμ.124, 123/2014). Περαιτέρω, σε περίπτωση μη εκτέλεσης, είτε εν όλω είτε εν μέρει, της ανάληψης υποχρέωσης στο οικονομικό έτος στο οποίο αναφέρεται, εκδίδεται υποχρεωτικά ανακλητική απόφαση του διατάκτη και διαγράφεται ολικά ή μερικά το ποσό που δεσμεύτηκε. Με την έναρξη δε του νέου οικονομικού έτους δεσμεύεται, κατά προτεραιότητα, πίστωση, με νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, ισόποση με το ανεξόφλητο μέρος των

4 αναλήψεων υποχρεώσεων του προηγούμενου οικονομικού έτους (Ελ. Συν. Κλ. VII Τμ 41/2016, 208, 91/2015). Η μη τήρηση των ανωτέρω διαδικασιών καθιστά τη διενέργεια της δαπάνης μη κανονική και μη δυνάμενη να πληρωθεί σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οικείου φορέα. 3. Το β.δ. της 17.5/ (Α 114) ορίζει στο άρθρο 21 ότι «1. Η εκκαθάρισις ενεργείται παρά της λογιστικής υπηρεσίας ( ) είτε αυτεπαγγέλτως οσάκις υπάρχουν παρά τη υπηρεσία ταύτη πλήρη τα αποδεικνύοντα τα δικαιώματα των δικαιούχων στοιχεία, είτε επί τη υποβολή αυτή των δικαιολογητικών στοιχείων ( ) 3. Τα δικαιολογητικά έγγραφα εκάστης δαπάνης ( ) προσαρτώνται εις τα σχετικά χρηματικά εντάλματα ( )» και στο άρθρο 25 ότι «Εις παν χρηματικόν ένταλμα δέον να επισυνάπτεται υπ ευθύνη των επιτετραμμένων την εκκαθάρισιν και εντολήν της δαπάνης οργάνων του δήμου παν δικαιολογητικόν έγγραφον εξ ου να προκύπτη σαφώς το δικαίωμα του πιστωτού του δήμου κατά βάσιν και ποσόν». Περαιτέρω, στο άρθρο 6 της υποπαραγράφου Ε1 της παραγράφου Ε του ν. 4093/2012 «ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» (Α 222) ορίζεται ότι «1. ( ) 14. ( ) Στην περίπτωση εκτέλεσης τεχνικών έργων ή εγκαταστάσεων, το τιμολόγιο εκδίδεται μέσα σε ένα (1) μήνα από την προσωρινή επιμέτρηση και πάντως μέσα στην ίδια φορολογική περίοδο που πραγματοποιήθηκε η επιμέτρηση ( ) 15. ( ) το τιμολόγιο μπορεί να εκδοθεί μέχρι το τέλος της διαχειριστικής περιόδου μέσα στην οποία έγινε η ( ) η πιστοποίηση δημόσιων έργων ( )». Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι τα έξοδα των Ο.Τ.Α. αναγνωρίζονται και εκκαθαρίζονται από τα αρμόδια όργανα βάσει των προβλεπομένων από τις κείμενες διατάξεις για κάθε είδος δαπάνης δικαιολογητικών, που αποδεικνύουν την κατ αυτών απαίτηση και πληρώνονται με χρηματικά εντάλματα που εκδίδονται στο όνομα των αναγνωριζομένων ως πιστωτών τους. Η μη έκδοση ή η μη νόμιμη έκδοση των ως άνω δικαιολογητικών καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική. Σε περίπτωση δε κατασκευής δημοσίου έργου, μεταξύ των δικαιολογητικών, που κατά το νόμο απαιτούνται για την αναγνώριση της αξίωσης του δικαιούχου, είναι το τιμολόγιο, το οποίο εκδίδεται με την ολοκλήρωση της παροχής

5 και πάντως μέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο κατά την οποία έγινε η πιστοποίηση του έργου. Σημειωτέον ότι ο σκοπός των διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων είναι οι σχετικές εγγραφές στα φορολογικά στοιχεία να ανταποκρίνονται στην πραγματική έννομη σχέση που συνδέει τους συναλλασσόμενους, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο έλεγχος των συναλλαγών που έλαβαν χώρα και κατά συνέπεια η εξακρίβωση της φορολογητέας ύλης. Συνεπώς, η έκδοση του τιμολογίου σε χρόνο μεταγενέστερο της διαχειριστικής περιόδου της πιστοποίησης του έργου δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα και κανονικότητα της δαπάνης, διότι δύναται μεν να επισύρει την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων εκ μέρους των αρμοδίων φορολογικών αρχών, δεν άγει όμως σε ακυρότητα του τιμολογίου, και κατά συνέπεια δεν καθιστά μη νόμιμη ή ανύπαρκτη την αξίωση του δικαιούχου επιτηδευματία, αφού το τιμολόγιο εξακολουθεί να αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης και ενταλματοποίησης της σχετικής δαπάνης (πρβλ. Κλ. VII Τμ. 287 /2013, VII Τμ. Πράξη 104/2011). 4. Στην υπό κρίση περίπτωση προκύπτουν τα εξής: Με τη / απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Γ εγκρίθηκε η / μελέτη του έργου «Εργασίες συντήρησης δημοτικού χώρου πάρκινγκ Τ.Κ. Δ», προϋπολογισμού ,15 ευρώ με Φ.Π.Α., ψηφίστηκε ισόποση πίστωση στον οικείο Κ.Α.Ε. του Δήμου προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2014 και το έργο ανατέθηκε απευθείας στον εργολάβο Ν Π. Μετά την υπογραφή της / σχετικής σύμβασης μεταξύ των άνω συμβαλλομένων και την έκδοση της / πρώτης πιστοποίησης εργασιών και εντολής πληρωμής του 1 ου λογαριασμού του έργου, ποσού 3.480,16 ευρώ με Φ.Π.Α., εκδόθηκε η Α.Α.Υ. / (ανάρτηση στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ ) για το ως άνω ποσό. Η δαπάνη αυτή δεν εκτελέστηκε κατά το οικονομικό έτος 2014, στη συνέχεια δε πραγματοποιήθηκε ανάληψη και ανατροπή της πίστωσης κατά τα έτη 2015 και 2016, το έτος 2017 δεν δεσμεύτηκε η σχετική πίστωση, ενώ το έτος 2018 με την / Α.Α.Υ. δεσμεύτηκε πίστωση ποσού 4.824,80 ευρώ σε βάρος του Κ.Α.Ε. «Εργασίες συντήρησης δημοτικού χώρου πάρκινγκ Τ.Κ. Δ» (Συνεχιζόμενο). Για την πληρωμή του προαναφερθέντος 1 ου

6 λογαριασμού του έργου και μετά την έκδοση του 40/ ισόποσου τιμολογίου του αναδόχου, εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. 5. Με αυτά τα δεδομένα, η εκ μέρους του αναδόχου εκπρόθεσμη έκδοση του εκ του νόμου απαιτούμενου φορολογικού στοιχείου (τιμολογίου) δεν άγει σε ακυρότητα αυτού, και κατά συνέπεια δεν καθιστά μη νόμιμη ή ανύπαρκτη την αξίωση του δικαιούχου, αφού το τιμολόγιο εξακολουθεί να αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης και ενταλματοποίησης της σχετικής δαπάνης. Περαιτέρω, η μη ανατροπή και εκ νέου ανάληψη της πίστωσης για το οικονομικό έτος 2017 δημιουργεί έλλειμμα στην κανονικότητα της δαπάνης, αν και έγινε δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης για το κρίσιμο οικονομικό έτος 2018, στον προϋπολογισμό του οποίου υπάρχει σχετική πίστωση. Πρωτίστως όμως,η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, καθώς η / απόφαση, με την οποία δεσμεύτηκε η αναγκαία πίστωση από τις εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό του Δήμου Γορτυνίας πιστώσεις (δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης) είναι μεταγενέστερη της σύμβασης, που συνάφθηκε στις Παρά ταύτα, δοθέντος ότι κατά το οικονομικό έτος 2014 υπήρχε πίστωση στον οικείο Κ.Α.Ε. του Δήμου, με τη / απόφαση απευθείας ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής του ψηφίστηκε η σχετική πίστωση πριν την υπογραφή της και εντέλει έγινε δημοσιονομική ανάληψη της υποχρέωσης κατά το κρίσιμο οικονομικό έτος 2018, στον προϋπολογισμό του οποίου υπάρχει επίσης σχετική πίστωση, πρέπει να γίνει δεκτό ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου συγγνωστώς και όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβαν ότι ενεργούσαν νομίμως (πρβλ. Κλ. VII Τμ. 37/2017, 219/2015). Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το Β33, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Γ, ποσού 3.480,16 ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

7 Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΩΚΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ