Χάλκινα Πνευστά. Δρ. Χρυσούλα Αλεξανδράκη ΤΕΙ Κρήτης Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών Τμήμα Μηχανικών Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Χάλκινα Πνευστά. Δρ. Χρυσούλα Αλεξανδράκη ΤΕΙ Κρήτης Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών Τμήμα Μηχανικών Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής"

Διώνη Καλλιγάς
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Χάλκινα Πνευστά Δρ. Χρυσούλα Αλεξανδράκη ΤΕΙ Κρήτης Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών Τμήμα Μηχανικών Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής

2 Τα Βασικά Όργανα Τρομπέτα Τρομπόνι Τούμπα Κόρνο Flugelhorn Γαλλικό Κόρνο Βαρύτονο Κόρνο Bugle (Σάλπιγγα)

3 Βασικά τμήματα χάλκινων πνευστών

4 Τονικό εύρος και φυσικά χαρακτηριστικά Τρομπέτα Γαλλικό Κόρνο Τρομπόνι Τούμπα Θεμέλιος Νότα Βb2 F1 Bb1 Bb0 Μήκος Σωλήνα 140cm 375cm 275cm 536cm Διάμετρος Σωλήνα 1.1cm 1.1cm 1.2cm 1.8cm Μήκος Κυλινδρικού Μέρους 53cm 193cm 170cm Διάμετρος Καμπάνας 11cm 32cm 18cm 35-60cm

5 Στάσιμα κύματα σε σωλήνες Ανοικτό άκρο: Μηδενική μεταβολή πίεσης (ατμοσφαιρική πίεση) Μέγιστη μετατόπιση μορίων αέρα Κλειστό άκρο Μέγιστη μεταβολή πίεσης Μηδενική μετατόπιση μορίων αέρα

6 Συντονισμοί Ανοιχτού-ανοιχτού σωλήνα

7 Συντονισμοί ανοιχτού-κλειστού σωλήνα

8 Μηχανισμός Παραγωγής ήχου: Τονικό Ύψος Σε αντίθεση με τα ξύλινα πνευστά όπου τα στάσιμα δημιουργούνται λόγω της ταλάντωσης της γλωττίδας, εδώ τα στάσιμα δημιουργούνται λόγω της ταλάντωσης των χειλιών του μουσικού Τα χείλια έχουν σημαντική μάζα και ελαστικότητα, και έτσι προσομοιώνουν καλύτερα το μοντέλο ταλάντωσης μάζα-ελατήριο Για τη διέγερση στάσιμων ο μουσικός κλείνει το στόμα του, τραβάει τα χείλια του πίσω (σαν ένα παράξενο χαμόγελο) και τα ανοίγει ελαφρά για να φυσήξει μέσα στο όργανο Όσο μεγαλύτερο είναι αυτό το τράβηγμα, τόσο πιο γρήγορα τα χείλια επιστρέφουν στη θέση τους (λόγω ελαστικότητας), συνεπώς τόσο μεγαλύτερη είναι η συχνότητα της ταλάντωσης των χειλιών Συχνότητα ταλάντωσης χειλιών f0= θεμέλιος της παραγόμενης νότας Προφανώς είναι αδύνατο για το μουσικό να ταλαντώνει τα χείλια του με την απαιτούμενη συχνότητα βασιζόμενος μόνο στους μύες του Ευτυχώς τα πυκνώματα του αέρα που ανακλώνται πίσω στο στόμιο είναι αυτά που αναγκάζουν το μουσικό να ανοίξει τα χείλια του στις κατάλληλες χρονικές στιγμές VIDEO

9 Μοντέλο Παραγωγής ήχου

10 Αλλαγή Χροιάς με την ένταση

11 Αλλαγή Χροιάς με την ένταση Για χαμηλές στάθμες πίεσης (χαμηλή ένταση) η δόνηση των χειλιών είναι σχεδόν αρμονική (ανοιγοκλείνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα) κι επομένως το φάσμα έχει μεγάλη ενέργεια στη θεμέλιο και μικρή στις αρμονικές => μελαγχολικός ήχος Για υψηλές στάθμες πίεσης τα χείλια κλείνουν απότομα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται φαινόμενα ψαλιδισμού στην ταλάντωση και επομένως την εμφάνιση μεγάλης ενέργειας σε αρμονικές υψηλής τάξης => λαμπρότητα του ήχου

12 Η καμπάνα Όλα τα χάλκινα έχουν κωνικές καμπάνες. Η καμπάνα δημιουργεί διάφορα ακουστικά εφέ που σχετίζονται με τη χαρακτηριστική χροιά του οργάνου: 1. Μεταβάλει τις συχνότητες και τα ύψη των συντονισμών του οργάνου 2. Αυξάνει την ακτινοβολία του σωλήνα στις υψηλές συχνότητες (πιο κατευθυντική) 3. Μεταβάλει το φάσμα του ήχου που ακτινοβολείται 4. Αυξάνει την προσλαμβανόμενη ένταση του οργάνου, καθώς οι εκπεμπόμενες υψηλές συχνότητες συμπίπτουν με εκείνες της μέγιστης ευαισθησίας του αυτιού 5. Λειτουργεί ως προσαρμογέας εμπέδησης εξισορροπώντας την υψηλή πίεση στο εσωτερικό του οργάνου με τη χαμηλότερη ατμοσφαιρική πίεση

Ακουστική Εμπέδηση Μοντέλου Καμπάνα: Κυλινδρικός Σωλήνας Μήκους 140cm Κυλινδρικός Σωλήνας Μήκους 140cm με καμπάνα τρομπέτας Επίδραση 1) Μετακίνηση κορυφών προς τις χαμηλές αλλά όχι όπως θα συνέβαινε

13 Ακουστική Εμπέδηση Μοντέλου Καμπάνα: Κυλινδρικός Σωλήνας Μήκους 140cm Κυλινδρικός Σωλήνας Μήκους 140cm με καμπάνα τρομπέτας Επίδραση 1) Μετακίνηση κορυφών προς τις χαμηλές αλλά όχι όπως θα συνέβαινε αν απλώς αλλάζαμε το μήκος τους σωλήνα (Οι υψηλότερες κορυφές μετακινούνται περισσότερο από τις χαμηλότερες) Λόγος: Η καμπάνα αυξάνει το ενεργό μήκος του οργάνου. Το κατά πόσο εξαρτάται από την καμπυλότητα της καμπάνας Επίδραση 2) Εξαφανίζονται οι συντονισμοί πάνω από τα 1500 Hz, ενώ οι συντονισμοί στις χαμηλές είναι εντονότεροι. Λόγος: Η καμπάνα ακτινοβολεί τις υψηλές συχνότητες προς το δωμάτιο αυξάνοντας έτσι τη λαμπρότητα (brightness) του οργάνου, ενώ οι χαμηλές συχνότητες ακτινοβολούνται πίσω στο σωλήνα. Τρομπέτα Επιστόμιο: Ενίσχυση της εμπέδησης (της πίεσης) στην περιοχή συντονισμού του επιστομίου.

14 Ακουστική Εμπέδηση (Ζ) Εκφράζει την αντίσταση ενός συστήματος στη ροή ρευστού (π.χ. αέρα) που έχει ως αποτέλεσμα την άσκηση πίεσης στο σύστημα Χαρακτηρίζει τους συντονισμούς του οργάνου Μεταβάλλεται με τη συχνότητα δόνησης του οργάνου Z(f) = P(f)/U, όπου: P(f), η ακουστική πίεση που παράγεται στη συχνότητα f U, Ο ακουστικός όγκος : ο όγκος που αντιστοιχεί στο δονούμενο ρευστό (αέρα)

15 Το επιστόμιο Αυξάνει και αυτό το ενεργό μήκος του σωλήνα. Ένας σωλήνας με επιστόμιο έχει ίδιους χαμηλούς συντονισμούς, με αυτόν χωρίς επιστόμιο, αλλά οι υψηλοί συντονισμοί του εμφανίζονται χαμηλότερα από ότι χωρίς επιστόμιο. Η αύξηση του ενεργού μήκους σωλήνα είναι σημαντικότερη για τα μικρά μήκη κύματος Λειτουργεί και αυτό σαν ένας συντονιστής Helmholtz με συντονισμό περί τα 640Hz

Εμπέδηση της Τρομπέτας Η ακουστική εμπέδηση αποτελεί ένα μέτρο για το ποσοστό της πίεσης που παράγεται όταν ένα όργανο διεγείρεται σε μια συγκεκριμένη συχνότητα.

16 Εμπέδηση της Τρομπέτας Η ακουστική εμπέδηση αποτελεί ένα μέτρο για το ποσοστό της πίεσης που παράγεται όταν ένα όργανο διεγείρεται σε μια συγκεκριμένη συχνότητα. Καθώς στα χάλκινα, τα χείλη του μουσικού χρειάζονται μεγάλη πίεση μέσα στο σωλήνα για να βοηθηθεί η ταλάντωσή τους, τα όργανα αυτά μπορούν να αναπαράγουν τις νότες που βρίσκονται στα μέγιστα της ακουστικής εμπέδησης του οργάνου. Όταν ο μουσικός παίζει σε χαμηλή ένταση επικρατέστεροι είναι χαμηλοί συντονισμοί. Σε δυνατότερη ένταση παράγονται οι αρμονικοί της κάθε νότας. Αρμονική σειρά: 0.8:2:3:4:5:6 Με μεταβολές στον τρόπο ταλάντωσης των χειλιών μπορούν να παραχθούν 7-8 τονικά ύψη. Για τις υπόλοιπες νότες απαιτείται να μεταβληθεί το μήκος του σωλήνα.

17 Αλλαγή Μήκους Σωλήνα Τρομπέτα - Έμβολο Γαλλικό Κόρνο Περιστρεφόμενη Βαλβίδα Τρομπόνι Ολίσθηση Σωλήνα

18 Διαφορές Χάλκινων και Ξύλινων Πνευστών

Σχετικά έγγραφα

Μουσική Ακουστική Οργανολογία. Επανάληψη στο Εργαστήριο

Μουσική Ακουστική Οργανολογία. Επανάληψη στο Εργαστήριο Μουσική Ακουστική Οργανολογία Επανάληψη στο Εργαστήριο Συντονιστής Helmholtz 1. Τι είναι ο παράγοντας ποιότητας ενός συντονισμού; 2. Πως ορίζεται το σχετικό σφάλμα μιας πειραματικής μέτρησης; 3. Τι είναι