ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ

Transcript

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ Ενότητα 1: Επικοινωνία, Λόγος, Ομιλία (1 ο Μέρος) Οκαλίδου Αρετή Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Οργανόγραμμα Επικοινωνία, Λόγος, Ομιλία, Κατανόηση και Έκφραση, Λεκτική, Μη Λεκτική Επικοινωνία Σχέση Γλώσσας και Σκέψης Χαρακτηριστικά της Γλώσσας, Ορολογία Κλάδοι της Γλωσσολογίας Χαρακτηριστικά της Ομιλίας Φωνητική και Φωνολογία Περιγραφή του περιφερειακού συστήματος ακοής Περιγραφή του περιφερειακού συστήματος ομιλίας Οργάνωση και Διεργασίες της Ακοής και του Λόγου στον Εγκέφαλο Ακρόαση και Συνθήκες Ακρόασης, Αντίληψη, Ψυχοακουστική Μοντέλα γλωσσικής δομής και επεξεργασίας - Σύνταξη Μοντέλα γλωσσικής επεξεργασίας - Σημασιολογία Γλωσσική Ανάπτυξη Μοντέλα Γλωσσική Ανάπτυξη Στάδια Φωνολογική Ανάπτυξη Ι Φωνολογική Ανάπτυξη ΙΙ 4

5 Εισαγωγή στις Επιστήμες Λόγου και Ακοής Ο σκοπός του μαθήματος είναι να αποκτηθούν οι απαραίτητες γνώσεις γύρω από τα θέματα του λόγου και της ακοής οι οποίες θα επιτρέψουν την βαθύτερη κατανόηση των διαδικασιών της ανθρώπινης επικοινωνίας στα μαθήματα των κατευθύνσεων που ακολουθούν. Ο λόγος, τόσο στον τομέα της ακρόασης και αντίληψης όσο και στον τομέα της εκφοράς του αποτελεί το βασικό μέσο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Συνεπώς, οι διεργασίες του λόγου και της ακοής στον εγκέφαλο, η περιγραφή των περιφερειακών συστημάτων, ο τρόπος και οι συνθήκες ακρόασης στο περιβάλλον καθώς και τα χαρακτηριστικά του εκφερόμενου λόγου αποτελούν χρήσιμη γνώση για την κατάρτιση και εκπαίδευση άλλων ατόμων. Οι θεματικές ενότητες που εξετάζονται αφορούν σε στοιχεία γλωσσολογίας, ακουστικής και φωνητικής, ανατομίας και φυσιολογίας των περιφερειακών συστημάτων λόγου και ακοής, νευροψυχολογίας λόγου και ακοής (οργάνωση του λόγου στον εγκέφαλο, πρόσληψη/αντίληψη λόγου, ψυχοακουστικη, μοντέλα γλωσσικής επεξεργασίας) και ανάπτυξης γλώσσας και ομιλίας. 5

6 Επικοινωνία Ορισμός Η επικοινωνία είναι μία διαπροσωπική διαδικασία η οποία αποτελεί μία ζωτική ανάγκη του ανθρώπου καθώς είναι το μέσο πρόκλησης, ανάπτυξης και διεκπεραίωσης πολλών δραστηριοτήτων του ανθρώπου. Στηρίζεται σε ένα είδος πολυαισθητηριακής αντίληψης που αποτελείται από ακουστικά, οπτικά και απτικά στοιχεία. Η συμβολή της 1. Συνεργή δράση του ανθρώπου με άλλους ομοίους του προς ένα δημιουργικό σκοπό ο οποίος θα ήταν αδύνατό να πραγματοποιηθεί σε ατομική βάση. 2. Κοινωνικοποίηση και ομαδοποίηση της διαβίωσής του σε οργανωμένες κοινωνίες. 3. Μετάδοση και διατήρηση της γνώσης και του πολιτισμού του ανθρώπου μέσα στους αιώνες. Περίπλοκος Κώδικας 1. Λόγος (Προφορικός, Γραπτός) 2. Οπτικά Επικοινωνιακά Σχήματα 3. Απτικά Επικοινωνιακά Σχήματα 6

7 ΛΟΓΟΣ Προφορικός Γραπτός Γλώσσα Ομιλία ΕΠΙΠΕΔΑ ΛΟΓΟΥ Πρόσληψη Παραγωγή 7

8 Λόγος Προφορικός Γραπτός Γλώσσα Ομιλία Δύο περίπλοκα συστήματα με αυτοτελή δόμηση τα οποία βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση για τη μετάδοση του προφορικού λόγου. Η γλώσσα και η ομιλία μπορεί να γίνουν αντιληπτές από ένα άτομο ή να παραχθούν από αυτό. 8

9 Πρόσληψη Παραγωγή Έκφραση Κατανόηση ΜΟΡΦΕΣ ΛΟΓΟΥ Επίπεδα Λόγου (1/2) ο διάλογος, δηλαδή η συζήτηση μεταξύ δύο ή περισσότερων ατόμων, όπου οι ρόλοι ομιλητή και ακροατή εναλλάσσονται τακτικά η αφήγηση, δηλαδή ο μονομερής λόγος ενός ομιλητή προς ένα ή περισσότερους ακροατές 9

10 Επίπεδα Λόγου (2/2) 10

11 Τέλος Ενότητας