Μελέτη Περίπτωσης Διάδοση Θερμότητας (Στ τάξη)

Transcript

1 Μελέτη Περίπτωσης Διάδοση Θερμότητας (Στ τάξη) Η περίπτωση αυτής της μελέτης αποτελεί ένα εκπαιδευτικό ο οποίος δίδαξε σε μαθητές Στ τάξης Δημοτικού δύο ογδοντάλεπτα μαθήματα Φυσικών Επιστημών με θέμα «Θερμομονωτικά υλικά». Στον πιο κάτω διάλογο παρουσιάζεται ο εκπαιδευτικός να κάνει διάφορες ενέργειες έχοντας συγκεκριμένους στόχους κάθε φορά. Σκοπός του ήταν όμως να κατανοήσουν οι μαθητές του τη φύση της επιστήμης μέσα από τη μελέτη των θερμομονωτικών υλικών. Φέρει σε επαφή τους μαθητές του με πειράματα, ανακαλεί εμπειρίες καθημερινής ζωής των μαθητών και τους πλησιάζει σε καταστάσεις τις οποίες μπορούν να λύσουν ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης. Το σημαντικό είναι ότι ο εκπαιδευτικός αυτός σε γενικές γραμμές συνηθίζει να κάνει τα εξής: 1. αναδιατυπώνει ιδέες των μαθητών του 2. αναζητά ιδέες άλλοτε όμοιες και άλλοτε αντίθετες 3. προτρέπει τους μαθητές του να αναπαραστήσουν τις ιδέες τους σχεδιάζοντας τις στον πίνακα 4. προωθεί τη διατύπωση μοντέλων που να εξηγούν το πρόβλημα που τέθηκε υπό μελέτη 5. μοντελοποιεί τη σκέψη των μαθητών του 6. προτρέπει τους μαθητές του να αναφέρονται σε δεδομένα από τα πειράματα 7. υπενθυμίζει στους μαθητές του τη φύση της επιστήμης και τον τρόπο σκέψης τον οποίο πρέπει να ακολουθούν οι μαθητές για να λύσουν κάποιο πρόβλημα Όλες αυτές οι συνήθειες του εκπαιδευτικού οι οποίες εμφανίζονται και στα δύο ογδοντάλεπτα μαθήματα που πραγματοποιήθηκαν φαίνεται να κάνουν τους μαθητές να αναπτύσσουν ένα επιστημονικό τρόπο σκέψης. Συνθέτουν μοντέλα προς ερμηνεία των παρατηρήσεών τους, συγκρίνουν και αξιολογούν απόψεις που ακούγονται, δίνουν εξηγήσεις δικαιολογώντας, ταυτίζουν καθημερινές τους εμπειρίες με το φαινόμενο που μελετούν και τέλος είναι σε θέση να προβούν σε συμπεράσματα οργανώνοντας και ερμηνεύοντας τα δεδομένα συνολικά. Πρώτο ογδοντάλεπτο διδασκαλίας του κεφαλαίου «Διάδοση Θερμότητας» Σύνδεση προηγούμενου μαθήματος με το σημερινό: 1. Δάσκαλος: Στο προηγούμενο μάθημα της επιστήμης, ποιος θυμάται να μας πει για ποιο πράμα εμιλήσαμεν; Για ποιον πράμα έχουμε μιλήσει στο προηγούμενο μάθημα; 2. Μαθητής: Για την ενέργεια 3. Δάσκαλος: Εμιλήσαμεν για την ενέργεια. Θυμάσε μερικά είδη ενέργειας για τα οποία εμιλήσαμεν; 4. Μαθητής: Η κινητική ενέργεια, ηχητική ενέργεια, η χημική ενέργεια 5. Δάσκαλος:. Έχει κάποιος κάτι άλλον να προσθέσει. Χριστίνα 6. Χριστίνα: Η φωτεινή ενέργεια 7. Μαθητής: Ηλεκτρική ενέργεια 8. Δάσκαλος: Άλλο;

2 9. Μαθητής: Η οπτική ενέργεια 10. Δάσκαλος: Είπαμε οπτική; 11. Μαθητής: Όι Τι κάνουν οι μαθητές Οι μαθητές σε αυτό το κομμάτι απλά ανακαλούν στη μνήμη τους διάφορες έννοιες με τις οποίες είχαν ασχοληθεί στο προηγούμενο μάθημα. Έτσι, αναφέρουν μερικά είδη ενέργειας όπως, η κινητική, ηχητική, χημική, φωτεινή, ηλεκτρική ενέργεια. Τι κάνει ο εκπαιδευτικός: Σε αυτό το σημείο της συζήτησης ο εκπαιδευτικός προσπαθεί να συνδέσει ένα προηγούμενο μάθημα που είχε κάνει με τους μαθητές του με το σημερινό. Επιδιώκει να φέρει στη μνήμη των μαθητών τα όσα είχαν πεί για την ενέργεια στο προηγούμενο μάθημα Εισαγωγή αφόρμηση: 12. Δάσκαλος: εμιλήσαμε για όλ αυτά τα είδη ενέργειας. Σήμερα θα ασχοληθούμε με κάτι διαφορετικό. Εντάξει; Θα ασχοληθούμε με την θερμότητα. ξέρει κάποιος λίγα λόγια να μας πει για την θερμότητα; Τι είναι η θερμότητα; Σκεφτείτε λίο. Χριστίνα 13. Χριστίνα : Όταν, όταν ένα πράμα αρχίζει και βράζει, ζεσταίνεται τότε δημιουργείται θερμότητα 14. Δάσκαλος: Να ακούσουμεν κι άλλες απόψεις. Είπαμε στην αρχή του μαθήματος να πούμε τις απόψεις σας. Οπότε, ποιος άλλος θα ήθελε να μας πει τι νομίζει ότι είναι η θερμότητα με την οποία θα ασχοληθούμε σήμερα; Μιχάλης 15. Μιχάλης: Θερμαίνει πράγματα; 16. Δάσκαλος: Θερμαίνει πράματα. Να πεις κ εσύ Δημήτρη; 17. Μαθητής: Μερικές φορές η θερμότητα δημιουργείται από την τριβή 2 σωμάτων 18. Δάσκαλος: Άλλο; Άλλα πράματα που ξέρετε για την θερμότητα. Τίποτε άλλο; Τί ξερετε; Εξανακούσετε τη λέξη θερμότητα 19. Μαθητής: Ακούσαμε την Τι κάνουν οι μαθητές Κατά τη διάρκεια έκφρασης των ιδεών των μαθητών βλέπουμε τον Μιχάλη στον Διάλογο 15 να λέει ότι η θερμότητα θερμαίνει πράγματα. Μία τέτοια άποψη μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία προσπάθεια ορισμού της έννοιας της θερμότητας μέσω διατύπωσης λειτουργικού ορισμού, αφού ο μαθητής λέγοντας ότι η θερμότητα θερμαίνει πράγματα τότε μιλά για μία διαδικασία που έχει να κάνει με τη θερμότητα. Στο διάλογο 17 ο μαθητής επίσης προσπαθεί να ορίσει την έννοια της θερμότητας μέσω λειτουργικού ορισμού αφού αναφέρει μία διαδικασία στην οποία παρουσιάζεται η θερμότητα, όπως αυτή της τριβής δύο σωμάτων. Αυτές οι δύο απόψεις των μαθητών αποτελούν κομμάτια του λειτουργικού ορισμού της θερμότητας, κάτι πολύ σημαντικό γιατί οι μαθητές αυτοί στην προσπάθειά τους να πούνε τι είναι η θερμότητα αναφέρονται στον λειτουργικό ορισμό αυτής βρίσκοντας αρχικά μόνο αυτό τον τρόπο να μιλήσουν για τη θερμότητα.

3 Τι κάνει ο εκπαιδευτικός: Εδώ ο εκπαιδευτικός ξεκινά την εισαγωγή του στο θέμα του σημερινού μαθήματος και έτσι αναφέρει στους μαθητές την έννοια της θερμότητας και τους ζητά να εκφράσουν ιδέες τους για το τι μπορεί να είναι αυτή. Ο εκπαιδευτικός ακούει τις απόψεις των μαθητών του και ζητά από όλους τις απόψεις τους. Εμπειρίες καθημερινής ζωής και σύνδεσή τους με την έννοια της θερμότητας: 20. Δάσκαλος: Ωραία. Πέστε μου πράματα τα οποία σχετίζονται με την θερμότητα 21. Μαθητής: εεεεε η λάμπα 22. Δάσκαλος: γιατί σχετίζεται με την θερμότητα; 23. Μαθητής: Όταν βράζει το φως, ζεσταίνεται τζαι άμαν της τζίσης εν να, εν να 24. Δάσκαλος: άρα λέεις μας ότι η θερμότητα έχει να κάμει με την ζέστη, με το ζέσταμα 25. Μαθητής: Τη φωτιά 26. Δάσκαλος: Τη φωτιά. Γιατί; 27. Μαθητής: Επειδή ζεσταίνει σε η φωτιά. 28. Μαθητής: Ο φούρνος 29. Δάσκαλος: Τουτα εν πράματα τα οποία μας ζεσταίνουν ή δίνουν ζέστη ή θερμότητα. ναι 30. Μαθητής: Η σόπα Τι κάνουν οι μαθητές Οι μαθητές εδώ αυτό που κάνουν είναι να ταυτίζουν εμπειρίες της καθημερινής τους ζωής με την έννοια της θερμότητας. Κάποιος μαθητής αναφέρεται στη λάμπα η οποία ζεσταίνεται και όταν την αγγίξεις τότε καίγεσαι. Κάτι τέτοιο το είπε ο μαθητής γιατί σκέφτεται ότι η θερμότητα έχει να κάνει με η ζέστη. Έτσι οι μαθητές σε αυτό το σημείο αναφέρονται σε εμπειρίες οι οποίες έχουν να κάνουν με αντικείμενα τα οποία εκπέμπουν θερμότητα ή αλλιώς ζεσταίνονται και ζεσταίνουν. Τι κάνει ο εκπαιδευτικός: Ο εκπαιδευτικός εδώ ζητά εμπειρίες καθημερινής ζωής από τους μαθητές οι οποίες σχετίζονται με τη θερμότητα. Κάτι τέτοιο το κάνει ο εκπαιδευτικός για να διευκολύνει τους μαθητές του να ορίσουν και να εξηγήσουν την έννοια της θερμότητας. Ο εκπαιδευτικός μετά την άποψη του μαθητή στο διάλογο 23 θέλοντας να κατανοήσει το σκεπτικό αυτό του μαθητή του αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο ο μαθητής ίσως να ήθελε να συνδέσει τη θερμότητα με το ζέσταμα της λάμπας. Κάτι τέτοιο βοήθησε τόσο τον εκπαιδευτικό να προχωρήσει το σκεπτικό του μαθητή του, όσο και τον μαθητή να μπορέσει να εξηγήσει περισσότερο την ιδέα του αλλά και να την επεκτείνει. Πειράματα (ως ερέθισμα για έκφραση ιδεών) 31. Δάσκαλος: Ωραία. Ωραία. Όλα αυτά τα πράματα που αναφέρετε, ναι, έχουν σχέση με την θερμότητα. Στο σημερινό το μάθημα, στο σημερινό το μάθημα θα ασχοληθούμε με κάτι συγκεκριμένο όσον αφορά την θερμότητα.

4 Λοιπόν, έχω εδώ διάφορα τενεκεδάκια. Το πρώτον πείραμα θα το κάμουμε μαζί από την έδρα για να το βλέπετε. Εντάξει; Και θέλω έναν εθελοντή 32. Μαθητής: Εγώ 33. Δάσκαλος: Λοιπόν, έλα εσύ ρε Χρίστο 34. Μαθητής: αδικία 35. Δάσκαλος: Λοιπόν, κράτα το κουταλάκι. Θ ανάψω το κερί τζαι αυτό που θα κάμει ο Χρίστος είναι να βάλει το κουταλάκι, πάνω από το κερί. Πριν το κάμει όμως, θέλω να μου πείτε τι νομίζετε ότι θα γίνει 36. Μαθητής: εν να μαυρίζει το κουτάλι 37. Δάσκαλος: να μας πει ο Ευτύχιος τι εν γίνει 38. Ευτύχιος: εν να σβήσει το, εν να σβήσει η φωτιά γιατί δεν θα έχει οξυγόνον για ν ανάβει 39. Μαθητής: εν θα σβήσει 40. Δάσκαλος: γιατί; 41. Μαθητής: τζαι εν να μαυρίσει που κάτω το κουταλούι 42. Δάσκαλος: άλλος. Ακούμεν απόψεις τωρά. Κωνσταντίνος, τι λαλεί; 43. Μαθητής: εν να μαυρίσει ούλλον το κουταλούι 44. Άντρια: εν να ζεσταθεί το κατω μέρος του κουταλιού, αλλά ύστερα μπορεί και τζαι να σβήσει μπορεί τζαι να μεν σβήσει 45. Δάσκαλος: χμ, Μπάρμπαρα, τι νομίζεις δηλαδή; 46. Μπάρμπαρα: εγώ νομίζω ότι εν να μαυρίσει το κουταλάκι πουκάτω, αλλά εν είμαι σίουρη αν θα σβήσει η φωτιά 47. Δάσκαλος: Μιχάλης, που είναι στην άλλην ομάδα 48. Μιχάλης: εγώ νομίζω πως, ε θα, θα μαυρίσει το κουταλάκι και η φωτιά θα μείνει, δεν θα σβήσει 49. Δάσκαλος: η άποψη του Μιχάλη 50. Μαθητής: εν να σβήσει η φλόγα και να μαυρίσει το κουτάλι Τι κάνουν οι μαθητές Πριν την εκτέλεση του πειράματος οι μαθητές καλούνται να κάνουν προβλέψεις σχετικά με το τι θα γίνει όταν το κουτάλι μπει πάνω από το αναμμένο κερί. Το παράξενο σε αυτό το σημείο είναι ότι οι μαθητές έκφραζαν «άσχετες» ιδέεςπροβλέψεις για το πείραμα, π.χ. ότι απλώς το κουτάλι θα μαυρίσει. Από όλο το πείραμα το οποίο περιγράφηκε ότι θα γίνει προέβλεψαν κάτι που έστω και αν το συναντούν συχνά στη ζωή τους θεωρείται σε αυτή τη περίπτωση κάπως «άσχετο» γιατί απλά στόχος αυτού του πειράματος ήταν η αναφορά στη θερμότητα. Τρείς μπορεί να είναι οι πιθανοί λόγοι για κάτι τέτοιο: (α) δεν όρισε ο εκπαιδευτικός από την αρχή τι θέλει ακριβώς από τους μαθητές του να πούνε με αποτέλεσμα να λένε διάφορα οι μαθητές, (β) οι μαθητές είναι συνηθισμένοι να σκέφτονται με αυτό τον τρόπο και να αναφέρονται σε οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί σχετικό με αυτό που μελετούν, και (γ) οι μαθητές απλά ακολουθούν την άποψη που εξέφρασε πρώτος κάποιος μαθητής. Παρόλα αυτά μόνο μία μαθήτρια, η Άντρια στο διάλογο 44 αναφέρεται στο ότι θα ζεσταθεί το κουτάλι αφού βρίσκεται πάνω από τη φωτιά (αναμμένο κερί) αλλά παρόλα αυτά οι υπόλοιποι μαθητές που ακολουθούν της άποψης της Άντριας δεν ακολουθούν και την ιδέα της αλλά επιμένουν να προβλέπουν ότι απλά το κουτάλι θα μαυρίσει.

5 Τι κάνει ο εκπαιδευτικός: Ο εκπαιδευτικός εδώ χρησιμοποιεί το πείραμα ως ερέθισμα των ιδεών και απόψεων των μαθητών του προσανατολίζοντας τη σκέψη τους στην έννοια της θερμότητας καθαυτό. Επίσης, χρησιμοποιεί το πείραμα αυτό για να προκαλέσει ένα επιστημονικό τρόπο σκέψης όπου οι μαθητές καλούνται να κάνουν προσβλέψεις, υποθέσεις και ακολούθως από την επίδειξη του πειράματος να καταλήξουν σε αποτελέσματα και συμπεράσματα. 51. Δάσκαλος: Έχει κάποιος μιαν άλλην άποψην, που εν την είπαμεν; Έχει κάτι να αναφέρει; Λοιπόν, ήρθεν η ώρα να κάμουμεν το πείραμαν. Εγώ βάζω το κερί κάτω και ο Χρίστος βάζει, σήκωσε το ρε Χρίστο εσύ. Βάζει το κουταλάκι, εν να το κρατάς που τη άκρια. Όι, όι. Έτσι όπως το εκράτας. Εντάξει; Λοιπόν, τζαι περιμένουμε να δούμε 52. Δάσκαλος: θέλει κάποιος να αναφέρει τωρά που βλέπει πως κάμνουμεν το πείραμαν τι νομίζει ότι θα γίνει; Για να ακούσουμεν τον Χριστόδουλον 53. Χριστόδουλος: εν να λιώσει το κουτάλι 54. Δάσκαλος: γιατί νομίζεις πως θα λιώσει το κουτάλι; 55. Χριστόδουλος: που την πολλή την ώραν 56. Δάσκαλος: ο Δημήτρης 57. Δημήτρης: θα υπερθερμανθεί το κουτάλιν 58. Δάσκαλος: τι εννοείς δηλαδή; 59. Δημήτρης: εν να ζεσταθεί πολλά 60. Δάσκαλος: Χριστίνα 61. Χριστίνα: τζαι εγω νομίζω ότι εν να ζεσταθεί το κουτάλιν 62. Θέμης: φκάλλει καπνό 63. Δάσκαλος: Ωραία παρατήρηση του Θέμη. Ωραία παρατήρηση. Γιατί νομίζεις Θέμη ότι φκάλλει καπνό; 64. Μαθητής: επειδή κρούζει πουκάτω 65. Δάσκαλος: κρούζει δηλαδή ποιον πράμαν; 66. Μαθητής: το. 67. Δάσκαλος: κρούζει το κουτάλι; 68. Μαθητής: ναι 69. Μαθητής: ναι. Τζαι ο Χρίστος 70. Δάσκαλος: για ν ακούσουμεν τζιάλλες απόψεις. Τι νομίζετε ότι θα γίνει; Ίντα μπου γίνεται Χρίστο; Εντάξει; Νοιώθεις τίποτε; 71. Χρίστος: όι 72. Δάσκαλος: σίουρα; 73. Χρίστος: όι 74. Δάσκαλος: Εντάξει. Λοιπόν, η Χριστίνα πίσω; 75. Χριστίνα: εγώ νομίζω ότι εν να βράσει πολλά το κουτάλιν 76. Δάσκαλος: Έχει δίκαιο ρε Χρίστο; Έντζαι εγώ που το κρατώ 77. Χρίστος: εν βράζω 78. Δάσκαλος: νοιώθεις τίποτε; 79. Χρίστος: λλίον 80. Δάσκαλος: τι νοιώθεις δηλαδή; 81. Χρίστος: κρούζει το σσιέριν μου 82. Μαθητές: (γέλοια) 83. Δάσκαλος: Οπότε, πες μας ρε Χρίστο ξανά την παρατήρηση σου. Έκρουσε το σέριν σου ρε Χρίστο, έπρεπεν να μας το πεις. Λοιπόν. Πες την παρατήρηση σου ξανά Χρίστο. Εσύ που έκαμνες το πείραμαν

6 84. Χρίστος: έκρουσεν το σσιέριν μου 85. Δάσκαλος: λοιπόν, έκρουσε το χέρι του Χρίστου. Γιατί έκρουσε το χέρι του; Γιατί έκρουσε το χέρι του Δημήτρη; 86. Δημήτρης: η θερμότητα άρχισε να μεταδίδεται σε όλο το σώμα Τι κάνουν οι μαθητές Παράλληλα με την εκτέλεση του πειράματος υπάρχουν κάποιο μαθητές οι οποίοι κάνουν ακόμη προβλέψεις. Από τον διάλογο 62 και μετά όπου ο Θέμης αναφέρεται σε μία παρατήρησή του τότε οι μαθητές ξεκινούν να λένε τι παρατηρούν καθώς παράλληλα με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού προσπαθούν να ερμηνεύσουν αυτά που βλέπουν. Ο Θέμης βλέπει ότι βγάζει καπνό το κουτάλι και ένας άλλος μαθητής το ερμηνεύει αυτό λέγοντας ότι γίνεται γιατί καίγεται το κουτάλι από κάτω. Η Χριστίνα αναφέρει ότι το κουτάλι θα ζεσταθεί πολύ και μετά από αυτό καλείται ο Χρίστος ο οποίος εκτελεί το πείραμα να πει τι νιώθει αφού κρατά το κουτάλι. Ο Χρίστος αναφέρει ότι το χέρι του καίγεται και με αφορμή αυτό ο Δημήτρης στο διάλογο 86 ερμηνεύει κάτι τέτοιο λέγοντας ότι η θερμότητα άρχισε να μεταδίδεται σε όλο το σώμα. Εδώ ο μαθητής αυτός αντιλαμβάνεται τη θερμότητα ως κάτι που μεταδίδεται από ένα σημείο σε ένα άλλο. Η άποψη αυτή του Δημήτρη ήταν πολύ σημαντική σε αυτό το σημείο γιατί θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί τόσο από τον εκπαιδευτικό όσο και από τους μαθητές. Τι κάνει ο εκπαιδευτικός: Σε αυτό το σημείο γίνεται επίδειξη του πειράματος όπου και οι μαθητές καλούνται να κάνουν τις παρατηρήσεις τους. Ο εκπαιδευτικός εδώ προτρέπει τους μαθητές του να εκφράζουν τι απόψεις του καθώς προσπαθεί παράλληλα να τους καθοδηγεί στο να τις εξηγούν. Αφού εκφράζονται απόψεις από τους μαθητές ο εκπαιδευτικός ζητά από τον Χρίστο που εκτελεί το πείραμα και κρατά το κουτάλι να αναφέρει τι νιώθει. Κάτι τέτοιο το κάνει ο εκπαιδευτικός για να επαληθεύσουν ή να απορρίψουν οι μαθητές τις ιδέες που εξέφρασαν με αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα. Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές θα οδηγούνταν στη σύγκριση των απόψεων τους με τις αισθήσεις και την πραγματικότητα. 87. Δάσκαλος: λοιπόν, αν θυμηθείτε το πείραμα, ουσιαστικά Εθερμάναμε το κουταλάκιν στην άκρια. Ο Χρίστος το εκρατούσεν το κουταλάκιν στην άλλην άκρια τζαι τζίνο που μας είπε είναι ότι έβρασε το χέρι του. Έκρουσε. Λοιπόν, γιατί συμβαίνει τούντο πράμα; Γιατί συμβαίνει τούντο πράμα; Γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει τούντο πράμαν; Η θερμότητα που εδύναμεν εμείς ήταν στην μιαν άκρια. Το χέριν του Χρίστου ήταν στην άλλην άκριαν. Γιατί συμβαίνει τούντο πράμα; 88. Μαθητής: εεε, ίσως επειδή, μεταφέρεται η ζέστη στο χέριν του, λόγω της φωτιάς που ήταν πάνω στο κουταλάκι. 89. Δάσκαλος: για ν ακούσουμε απόψεις. Ο Αντρέας 90. Αντρέας: επειδή εν σίδερο. Αλουμίνιο, ίντα μπου ένι

7 91. Δάσκαλος: γιατί έχει σημασία; 92. Αντρέας: εν ηξέρω 93. Δάσκαλος: ε, γιατί το είπες; 94. Αντρέας: άμα βάλλουμε το σίερο σε φωτια, βράζει. Έτσι ξέρω κύριε εγώ 95. Δάσκαλος: δηλαδή τζίνο που λέεις είναι ότι αν ήταν άλλον υλικον; 96. Αντρέας: ε, όι κύριε. απλός 97. Δάσκαλος: με βάσην τις εμπειρίες σου ξέρεις ότι όταν έχεις σίδερον και βάζεις το στην φωτιάν, βράζει; 98. Αντρέας: ναι 99. Δάσκαλος: εν βράζει με άλλον υλικον.; 100. Αντρέας: ε όι 101. Δάσκαλος: να ακούσουμεν και τον Λευτέρη 102. Λευτέρης: εγώ νομίζω έβρασεν το κουτάλι τζαι εμεταδόθηκεν σε ούλλον το κουτάλιν τζαι έβρασεν το χέριν του Χρίστου 103. Μαθητής: έβρασεν το κουτάλιν, εμαύρισεν, αλλά η φωτιά εξαπλώθηκεν σε όλον το κουτάλι γιατί έννεν μόνον σε έναν σημείον που γινήσκεται. Άμαν βράζει κάτι, βράζει ούλλον 104. Μαθητής: κύριε, άμαν άψω τα μαλλιά μου μιαν τρίχαν, εν θα πάρει ουλλον; Έτσι εκατάλαβα 105. Δάσκαλος: τουτον άναψεν φωτιάν το κουτάλιν 106. Μαθητής: όι. Εμάσσιετουν να ανάψει 107. Δάσκαλος: δηλαδή θα μπορούσεν ν ανάψει φωτιάν 108. Μαθητής: εν να λιώσει 109. Μαθητής: εν θα λιώσει 110. Μαθητής: αφού έκαμα το ρε τζαι γιώ έσσο μου 111. Δάσκαλος: λοιπόν, για ν ακούσω τζαι άλλα, τι νομίζετε; Γιατί συμβαίνει τούτον που παρατηρήσαμε στη συγκεκριμένη περίπτωση; 112. Μαθητής: κύριε, το κουτάλι που κάτω έκρουζεν; 113. Δάσκαλος: ναι 114. Μαθητής: α μάνα μου 115. Δάσκαλος: αλλά τζίνο που ρωτώ, είναι γιατί; Γιατί συμβαίνει αυτόν το πράμα; Γιατί ενώ δίνουμε θερμότητα στην μιαν την άκρια του κουταλιού νοιώθουμε στην άλλην άκρια του κουταλιού, να βράζει το χέρι μας; 116. Μαθητής: επειδή αν το εβράζαμε μες την μέση, εν θα, εν θα επίεννε η θερμότητα. Εν θα μπορούσαμε. Εν θα έκρουζεν πουπάνω 117. Δάσκαλος: ξανα, ξαναλές το τούτον; Εν το άκουσα 118. Μαθητής: αν δεν ήταν κύριε. Αν ήταν μοιρασμένο το κουτάλι, ο Χρίστος: εν τζαι ήταν να έκρουζεν το σσιέριν του 119. Δάσκαλος: ίνταλως ήταν να το κρατά; 120. Χρίστος: επειδή 121. Δάσκαλος: εννοεί αν το έκοφκα το κουτάλιν και ήταν 2 κομμάθκια, έτσι εννοείς; 122. Μαθητής: ;;; 123. Δάσκαλος: πως ήταν να το κρατά; 124. Χρίστος: ναι ρε, τζίνον που έβαλεν εν έναν πράμα 125. Δάσκαλος: ναι 126. Χρίστος: αν βάλεις Μαθητή: αλλο ένα; 128. Χρίστος: ου άτε

8 129. Δάσκαλος: όι, όι. Συνέχισε, ενδιαφέρον. Να δούμεν τι νομίζεις 130. Μαθητής: κυριε, το, αφού το κουτάλιν εν έναν πράμαν, ώσπου κρούζει η θερμότητα πιέννει πιο πάνω. Εν τζαι να μείνει έναν τόπον. Τι κάνουν οι μαθητές Το παράδοξο το οποίο κληθήκαν οι μαθητές να λύσουν σε αυτό το μέρος της συζήτησης το εξηγούν λέγοντας ότι η ζέστη μεταφέρεται στο χέρι του μαθητή λόγω της φωτιάς. Ένας άλλος μαθητής αναφέρεται σε παράγοντα για να ερμηνεύσει αυτό το παράδοξο, λέγοντας ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο γιατί είναι από σίδερο το κουτάλι. Κάτι τέτοιο αποτελεί κομμάτι του μηχανιστικού συλλογισμού. Ένας άλλος μαθητής αναφέρεται στο ότι το κουτάλι ζεστάθηκε και μεταδόθηκε σε όλο το κουτάλι και έτσι ζεστάθηκε και το χέρι του Χρίσου. Όλο αυτό αποτελεί μηχανιστικό συλλογισμό αφού ο μαθητής εδώ προσπαθεί να ερμηνεύσει το παράδοξο που παρουσιάζεται εξηγώντας το πώς λειτουργεί αυτό και έτσι προκύπτει. Ακολούθως ένας άλλος μαθητής εκφράζει κάτι παρόμοιο με τον προηγούμενο με τη μόνη διαφορά ότι αυτός κάνει αναφορά σε μοντέλο και συγκεκριμένα στο μοντέλο εξάπλωσης της φωτιάς. Λέει ότι το κουτάλι ζεστάθηκε γιατί η φωτιά εξαπλώθηκε σε όλο το κουτάλι και όχι μόνο σε ένα σημείο συμπληρώνοντας ότι όταν ζεσταίνεται κάτι τότε δε ζεσταίνεται μόνο σε ένα σημείο αλλά όλο. Αυτός ο μαθητής αναφέρεται σε ένα μοντέλο για να εξηγήσει το παράδοξο που συμβαίνει και έτσι εμφανίζεται να βρίσκεται στα αρχικά στάδια μηχανιστικού συλλογισμού. Στο κάλεσμα του εκπαιδευτικού να αναφέρουν οι μαθητές το λόγο για τον οποίο ο Χρίστος καίγεται όταν κρατά το κουτάλι το οποίο ζεσταίνεται στην άλλη του άκρια τότε ακούγεται μία ενδιαφέρον άποψη. Ο μαθητής στο διάλογο 116 θέλοντας να εξηγήσει το τι έγινε αναφέρθηκε σε κάτι αντίστροφο. Έτσι είπε ότι αν το κουτάλι ήταν μοιρασμένο και το ζεσταίναμε στη μέση τότε η θερμότητα δε θα πήγαινε και έτσι δε θα έκαιγε το χέρι του Χρίστου. Σε αυτή την άποψη εμφανίζεται ένα χαρακτηριστικό διάδοσης της θερμότητας, σύμφωνα με το οποίο η θερμότητα δε διαδίδεται στο κενό. Επίσης, στο διάλογο 130 ο μαθητής εκφράζει ένα άλλο χαρακτηριστικό της θερμότητας ότι αυτή μπορεί να κινείται. Κάτι τέτοιο το κάνει λέγοντας ότι το κουτάλι καίγεται και καθώς γίνεται κάτι τέτοιο η θερμότητα ανεβαίνει και δεν μένει σε ένα σημείο. Τι κάνει ο εκπαιδευτικός: Ο εκπαιδευτικός στην αρχή αυτού του κομματιού της συζήτησης ζητά από τους μαθητές να του εξηγήσουν κάτι το παράδοξο το οποίο συμβαίνει. Έτσι τους λέει ότι η θερμότητα προσφερόταν στην μία άκρια του κουταλιού και το χέρι του Χρίστου ήταν στην άλλη άκρια. Τότε γιατί ζεστάθηκε το χέρι του Χρίστου; Ο εκπαιδευτικός ακούει διάφορες εξηγήσεις που δίνουν οι μαθητές του μα παρόλα αυτά εξακολουθεί να τους ρωτά το γιατί Δάσκαλος: ωραία. Τούτον που εξηγήσετε ως τώρα είναι το τι παρατηρούμε. Τζαι τι εν τούτον που παρατηρούμε; Ότι θερμαίνουμε την μιαν

9 άκρια του κουταλιού τζαι η θερμότητα μεταφέρεται στην άλλην άκρια του κουταλιού, εκεί που το κρατούμε. Πως το καταλαμβαίνουμε ότι μεταφέρεται η θερμότητα; Πως το καταλαμβαίνουμε; 132. Μαθητής: ζεσταίνεται το χέρι που το κρατούμε 133. Δάσκαλος: ζεσταίνεται το χέρι μας. Ντάξει; Το κερί είναι στην μιαν άκρια, το χέρι μας είναι στην άλλην άκρια, ζεσταίνεται το χέριν μας, οπότε το συμπέρασμα που τούτα ούλλα που είπετε ως τωρά είναι ότι μεταφέρεται η θερμότητα. Η ζέστη που τούτον το σημείον, μεταφέρεται σε τούτο το σημείο που είναι το χέρι μου. Τζίνον που θέλω να σκεφτείτε τώρα είναι θα δώσω σε κάθε ομάδαν έναν κομμάτιν χαρτίν. έτσι για να σημειώσετε τζαι λίον τις σκέψεις σας. Εν νασσιετε για τούντην δουλειά 3 λεπτά. Είναι να σκεφτείτε γιατί να μεταφέρεται η θερμότητα. Το ότι μεταφέρεται ξέρουμε το, επαρατηρήσαμε το. Γιατί, τζαι πώς μεταφέρεται η θερμότητα; Πως εν τούτο; Πώς γίνεται τούτη η διαδικασία; Εν να το σκεφτείτε λλίον. Εν δύσκολη ερώτηση αλλά θέλω να δω τι νομίζετε. Γιατί να μεταφέρεται η θερμότητα και πως μεταφέρεται η θερμότητα; Τι εν τούτον που κάμνει την θερμότητα να μεταφέρεται; Εντάξει; Δίνω σε κάθε ομάδα χαρτί. Να το σκεφτείτε λλίον τζαι εν να το συζητήσουμε Μαθητής: κύριε εν να 135. Δάσκαλος: ο καθένας μόνος του όμως θέλω για ν ακούσουμεν τις απόψεις σας. Σκεφτείτε το λλίον. Βλέπω ότι μεταφέρεται η θερμότητα. Γιατί μεταφέρεται η θερμότητα και πώς; Μπορεί να κάμετε σχέδιο πάνω για να δείξετε. Μπορεί να κάμετε το σχέδιο το κεριού. Σκεφτείτε τον μηχανισμό που λειτουργεί τούτον το πράμα. Ναι, ναι. Τι νομίζετε; 136. Μαθητής: Τέλοσπάντων 137. Δάσκαλος: Έχετε 3 λεπτά όμως τζαι ήδη το ένα επέρασε. [τα παιδιά εργάζονται στις ομάδες τους] Τι κάνουν οι μαθητές Εδώ φαίνεται ότι οι μαθητές αρχίζουν να δίνουν ερμηνείες στις παρατηρήσεις τους Τι κάνει ο εκπαιδευτικός: Σε αυτό το σημείο ο εκπαιδευτικός αναδιατυπώνει τις απόψεις-ερμηνείες των μαθητών του καθώς στη συνέχεια καταγράφει τις ιδέες τους. Κάτι τέτοιο το κάνει για να ακούσουν τις απόψεις που ειπώθηκαν από τους μαθητές και ακολούθως να μπορέσουν αυτοί να ορίσουν το πώς μεταφέρεται η θερμότητα περιγράφοντας το μηχανισμό κάτι τέτοιου. Έκφραση απόψεων των μαθητών (μετά την ομαδική τους εργασία) 138. Δάσκαλος: Λοιπόν. Νομίζω εν σημαντικόν. Άκουσα διάφορες απόψεις. Εν σημαντικόν να συζητήσουμεν τες απόψεις αυτές μέσα στην τάξην. Εγώ άκουσα διαφορετικές ιδέες. Θέλει κάποιος να μας πει την άποψην του; 139. Μαθητής: όι 140. Δάσκαλος: να μας πει τι νομίζει ότι συμβαίνει τζαι παρατηρούμεν το συγκεγκριμμένον φαινόμενον; Τερέζα 141. Τερέζα: ε, κύριε, εγώ νομίζω ότι μπορεί να πιαίννει σιγά σιγά προς τα πάνω τζαι να το καταλαμβαίννει τζινος που το βαστά. Επειδή εν σίερον, το

10 σίδερον εν μπορεί να καταστραφεί, ενώ το ξύλον τζαι το χαρτίν εν να καταστραφεί άμαν το βάλουμεν πάνω που μιαν φωτιά. Το σίδερον όμως όι τζαι μεταφέρεται η βράστη σιγά σιγά πάνω Δάσκαλος: δηλαδή αυτόν που λες είναι ότι έσσιει σημασία το υλικόν Τερέζα: ναι 144. Δάσκαλος: νταξει. Τζαι τζίνον που λες δηλαδή είναι ότι επειδή το κρατούσε έτσι το κουτάλιν 145. Τερέζα: μπορεί, μπορεί 146. Δάσκαλος: τζαι μετά που εφκήκεν πάνω η θερμότητα; 147. Τερέζα: μπορεί 148. Δάσκαλος: αν το κρατούσεν έτσι για παράδειγμαν, εν θα επάθθενεν τίποτε το χέρι του; Εν θα ένιωθε να ζεσταίνεται; 149. Τερέζα: πάλε εν να ζεσταινόταν, αλλά έσσιεει σημασία. Ε, αν ήταν το ξύλον εμπορούσεν να καταστραφεί. Ενώ το σίδερον μόνον μεταφέρεται η ζέστη τζαι εν καταστρέφεται Δάσκαλος: ωραία. Άρα εσύ λέεις ότι πιθανόν να έχει σημασία το υλικό που χρησιμοποιούμε αλλά εγώ τζίνο που σας ζητω να κάμετε είναι να μου εξηγήσετε πώς, στην περίπτωση την συγκεκριμμένη με το κουτάλι, συμβαίνει αυτόν που παρατηρούμε. Λοιπόν, εν σημαντική η παρατήρηση σου, απλώς θέλω να συζητήσουμε λίο το προηγούμενο. Το πώς συμβαίνει. Πως μπορεί να συμβαίνει. Ν ακούσουμε λίο τον Μιχάλη 151. Μιχάλης: κύριε, το κερί όπως, όπως ένι, άμαν βάζουμεν, άμαν βάλουμεν το κουτάλιν, εν να σταματήσει να πιέννει ο καπνός ο πάνω. Τζαι έτσι εν να πιέννει αριστεά τζιαι δεξιά Δάσκαλος: θέλεις να μας το κάμεις το σχήμα πάνω στον πίνακαν να το δούμεν; Για να καταλάβουμεν καλύτερα τι εννοείς; Κάμε μας το σχήμα, να δούμεν τι εννοείς. [Ο Μιχάλης σηκώνεται και κάνει το σχέδιο στον πίνακα] 153. Δάσκαλος: Εν τεράστιο που το έκαμες 154. Μαθητής: έβαλεν τζαι το σσιέριν του 155. Δάσκαλος: ωραία. Οπότε ναι. Τζαι, τζαι τι εννοεις; 156. Μιχάλης: αφού ο καπνός πηγαίνει πάνω 157. Δάσκαλος: αν δεν είχαμεν το κουτάλιν εννοείς, θα πίεννεν προς τα πάνω ο καπνός. Ναι 158. Μιχάλης: αλλά επειδή έχουμεν το κουτάλιν, δαμέ 159. Δάσκαλος: ναι 160. Μιχάλης: ο καπνός πιέννει αριστερά, αριστερά 161. Δάσκαλος: ναι 162. Μιχάλης: τζαι δεξιά. Ε, αφού το σσιέριν του Χρίστου εν δαμέ, επειδή ο καπνός, η θερμότητα έρκεται προς τα αριστερά, γι αυτόν κρούζει το σσιέριν του Μαθητής: κύριε 164. Δάσκαλος: εκαταλάβετε τι εννοεί ο Μιχάλης; 165. Μαθητής: κύριε, έχω μιαν απορίαν Δάσκαλος: ακούμε 167. Μαθητής: την ώρα που το εβαστούσαμεν, ο καπνός επίεννεν πάνω, επίεννεν πάνω 168. Δάσκαλος: Απάντα Μιχάλη.

11 169. Μιχάλης: Ο παραπάνο καπνός πιέννει δεξια τζι αριστερά. Πάει λλίος πάνω. Εν πάααει, εν πάει ούλλος πάνω 170. Δάσκαλος: οπότε, σύμφωνα με αυτά που λέει ο Μιχάλης, πιστεύει ότι το χέριν μας θερμαίνεται γιατί ο καπνός από το κερίν, αναγκάζεται να πάει δεξιά, αριστερά, μπορεί να πιέννει τζαι λλίος πάνω, αλλά ο λόγος που ζεσταίνεται το χέριν μας εδώ είναι από τον καπνόν. Λοιπόν, είναι μια άποψη αυτή. Σεβαστή τώρα Μιχάλη, ευχαριστούμε. Να ακούσουμεν τζαι άλλες απόψεις. Σίγουρα, άκουσα, άκουσα διαφορετικές απόψεις. Άκουσα 2-3 απόψεις δαμέ σε τούτες τες ομάδες. Για ν ακούσω τι νομίζει κάποιος άλλος. Για ν ακούσουμεν τι νομίζετε. Γιατί να συμβαίνει αυτόν που παρατηρήσαμε; Ο Σταύρος είχαμεν μιλήσει τζαι είπεν καλή. Θέλεις να μας το πεις Σταύρο; 171. Σταύρος: Εν εντάξει κύριε 172. Δάσκαλος: μεν αντρέπεστε ρε. Πέστε την άποψην σας ρε 173. Σταύρος: επειδή εν τσιόφτα Τι κάνουν οι μαθητές Στην προσπάθεια τους οι μαθητές να ορίσουν τον λόγο για τον οποίο συμβαίνει αυτό το φαινόμενο αναφέρονται σε παράγοντες, κάτι το οποίο συναντήσαμε και προηγουμένως. Αυτό αποτελεί μέρος του μηχανιστικού συλλογισμού. Συγκεκριμένα η Τερέζα στο διάλογο 141 δικαιολογεί την άποψή της κάνοντας αναφορά στο υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο το κουτάλι αλλά κάτι τέτοιο το συμπληρώνει λανθασμένα αφού επιχειρηματολογεί λέγοντας ότι το σίδερο δεν καταστρέφεται και απλά μεταφέρεται η ζέστη σε αυτό, ενώ αν ήταν από ξύλο το κουτάλι τότε αυτό θα καιγόταν. Για αυτό το λόγο μεταφέρεται η ζέστη στο σίδερο. Υπάρχει και ένας μαθητής ο οποίος λέει ότι ο καπνός που παρουσιάζεται είναι αυτός που ευθύνεται και ζεσταίνεται το χέρι του Χρίστου που πραγματοποιεί το πείραμα. Αυτός ο μαθητής σχεδιάζει αυτό που σκέφτεται στον πίνακα και απο κάτι τέτοιο φαίνεται ότι έχει σχηματίσει στο μυαλό του ένα ολοκληρωμένο μοντέλο προς εξήγηση του φαινομένου. Αναφέρεται σε οντότητες που είναι ο καπνός, σε χαρακτηριστικά οντοτήτων και σε δραστηριότητες τους. Οπότε μέχρι εδώ συναντήσαμε 2 μοντέλα προς εξήγηση του φαινομένου. Αυτά τα δύο μοντέλα είναι διαφορετικά μα το σημαντικό είναι ότι οι μαθητές καταφέρνουν να ορίσουν οντότητες και με βάση τις δραστηριότητες αυτών να ερμηνεύσουν το φαινόμενο. Τι κάνει ο εκπαιδευτικός: Αφού ειπώθηκαν οι απόψεις των μαθητών στις ομάδες τους, ο εκπαιδευτικός σε αυτό το σημείο καλεί τους μαθητές του να τις συζητήσουν και να τις σχολιάσουν. Στόχος αυτής της συζήτησης ορίζει ο εκπαιδευτικός να είναι ο λόγος για τον οποίο παρατηρείται το φαινόμενο που μελετούν. Όταν η Τερέζα αναφέρεται στο υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο το κουτάλι ως παράγοντα για τον οποίο η θερμότητα μεταφέρεται στο χέρι του Χρίστου τότε ο εκπαιδευτικός με τη σειρά του αναδιατυπώνει με λίγα λόγια την άποψη της μαθήτριας αναφέροντας ξεκάθαρα τον παράγοντα για τον οποίο μίλησε αυτή. Στο διάλογο 150 ο εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές του να του εξηγήσουν το «Πώς» συμβαίνει αυτό το φαινόμενο που παρατήρησαν. Κάτι τέτοιο όμως έχει να κάνει με την εννοιολογική κατανόηση κατά την οποία κάποιος για να φτάσει στο σημείο αυτό θα πρέπει να μελετήσει τους παράγοντες γύρω από το φαινόμενο που

12 μελετά και ακολούθως να μεταφερθεί στο «Πώς» γίνεται κάτι τέτοιο. Έτσι σε αυτό το σημείο είναι φανερό ότι ο εκπαιδευτικός βιάστηκε να ζητήσει από τους μαθητές του να ορίσουν το «Πώς» προκύπτει αυτό το φαινόμενο Δάσκαλος: εν εσσιει έτσι πράματα στην επιστήμη. Στην επιστήμη είναι όλα, όλες οι απόψεις εν σεβαστές. Δοκιμάζουμε διάφορες απόψεις. Αν δούμεν στο τέλος ότι κάποια άποψη, δεν εν λειτουργεί, την αφήνουμεν. Αλλά εν έσσιει απόψεις που εν λάθος όταν ψάχνουμεν να βρούμεν κάτι κανούριο στην επιστήμην. Λοιπόν, σκέφτου το λλίο. Πε μας, πε μας 175. Σταύρος: εγώ νομίζω ότι υπάρχει οξυγόνον στην άκρην του κουταλιού τζαι τζαι ο, η θερμότητα ακολουθεί το οξυγόνον τζαι γι αυτό τζαι στην άκρην του κουταλιού τζαι εν γι αυτόν που εθερμάνθηκεν το χέρι του 176. Δάσκαλος: ότι αυτόν που λέεις είναι ότι υπάρχει οξυγόνον στο κουτάλιν μας εδώ στην άκριαν τζαι σ ολόκληρον το κουτάλιν υπάρχει οξυγόνον; Πάνω ή μεσα στο κουτάλιν; Έξω ή μέσα; 177. Σταύρος: έξω 178. Δάσκαλος: έξω στο κουτάλιν υπάρχει οξυγόνον και; 179. Σταύρος: τζαι η θερμότητα ακολούθησεν το οξυγόνον τζαι έφτασεν την άλλην άκριαν 180. ζαι γι αυτόν ένιωσεν ο Χρίστος να ζεσταίνεται το χέριν του. Λοιπόν, άλλες απόψεις; Άλλες απόψεις. Σημαντική η άποψη του Σταύρου. Ευτύχιος. Τι νομίζεις; 181. Ευτύχιος: εγώ πιστεύω ότι επειδή το κουτάλιν ήταν εκεί, το, η φωτιά αντίς να βγαίνει πάνω, το κουτάλιν δουλεύει σαν μαγνήτης και το και η φωτιά, και η θερμότητα βγαίνει πάνω στο κουτάλιν και μεταφέρεται στο χέρι του Χρίστου Δάσκαλος: Ενδιαφέρουσα άποψη. Ενδιαφέρουσα άποψη. Ο Αντρέας; 183. Αντρέας: Εγώ πιστεύω ότι αφού κάτι θερμαίνεται, η θερμοκρασία του κουταλιού απλώνεται σε ούλλον, σε ούλλον το κουτάλι, σε ούλλον το κουτάλι 184. Δάσκαλος: ωραία. Απαντήσαμεν το τούτον, είδαμεν το. Γιατί συμβαίνει τούτο; Εν τούτον που ζητούμεν 185. Αντρέας: εν ηξέρω 186. Δάσκαλος: πως; Πως νομίζεις ότι συμβαίνει τούντο πράμαν; Πως; Με ποιον τρόπον συμβαίνει; Με ποιος τρόπος απλώνεται τούτον που είπες σ όλον τούτον το κουτάλιν; 187. Αντρέας: εν ηξέρω 188. Δάσκαλος: σκέφτου το. Με ποιον εσυζητήσαμεν στην ομάδαν τζιαμέ άλλο; 189. Χριστίνα: με εμενα 190. Δάσκαλος: Χριστίνα θέλεις να μας πεις τι νοίζεις; 191. Χριστίνα: εν ηξέρω. Επειδή θερμείνεται τζαι προχωρά άμαν βράσει πολλή ώρα σε ένα σημείο τζαι ύστερα εν ν απλωθεί Αντρέας: γιατί; 193. Δάσκαλος: τούτον είδαμεν το. Θέλεις να μας δώσεις έναν παράδειγμαν για να καταλάβουμεν καλύτερα τι εννοείς; 194. Χριστίνα : εεε, όπως τζιαμέ που εδείξετε ότι που έβρασεν σ έναν σημείον. Εεεεε, επειδή έβρασεν για πάρα πολλήν, ε όι εντάξει για πολλήν ώραν, ύστερα επροχώρησεν η βράστη τζαι έφτασεν στο Δάσκαλος: ωραία. Τωρά πάλε είπες μας τι επαρατηρήσαμεν. Εντάξει; Λοιπόν, αυτόν που είπεν η Άντρια μετά που αρκετήν ώρα, επίεν πάρακατω.

13 Πώς; Πώς εσυνέβηκεν τούντο πράμαν; Θέλει κάποιος άλλος να μας πει τι νομίζει; Εν σημαντικόν να ακούσουμε τζαι άλλες απόψεις. Έχει κάποιος άλλος διαφορετική άποψη απ αυτές τις οποίες έχουμε συζητήσει; Κανένας; Χριστίνα εσύ τι νομίζεις; 196. Χριστίνα: εεεμμ, 197. Δάσκαλος: Αντρέα, θέλεις να μας πεις; Πε μας να δούμε την άποψη σου Αντρέας: εγώ εν να συμφωνήσω με τους άλλους, αλλά θέλω να προσθέσω ότι, ότι 199. Δάσκαλος: να σε διακόψω για να σε ρωτήσω σε τι εν να συμφωνήσεις; Έχουμεν διαφορετικά πράματα 200. Αντρέας: ;;; μεταφέρεται δεξιά Δάσκαλος: να μεταφέρεται με τον καπνόν; Τούτον; 202. Αντρέας: ναι, τζαι θέλω να προσθέσω ότι η θερμότητα δεν έχει κάπου για να σταματήσει, να μεν πιένει σε ολόκληρον το κουταλάκιν τζαι έτσι εν μπορεί να σταματήσει σε έναν σημείον 203. Δάσκαλος: δηλαδή εν μπόρει να σταματήσει επειδή εν υπάρχει κάτι που να σταματήσει τον καπνόν; 204. Αντρέας: ναι 205. Δάσκαλος: αν έβαζα κάτι να σταματήσει τον καπνόν; Τι νομίζετε ήταν να γίνει; 206. Αντρέας: ;;; 207. Δάσκαλος: οπότε ήταν να ζεσταθεί το χέρι; 208. Αντρέας: όι 209. Δάσκαλος: Μιχάλη, τι νομίζεις; 210. Μιχάλης: εγώ θέλω να προσθέσω στο σχέδιο που έκαμα, ο καπνός που πιέννει αριστερά, εε, βράζει το κουτάλιν 211. Δάσκαλος: ναι 212. Μιχάλης: τζαι τζιαμέ που κρατά το, που το κρατά ο Χρίστος τζαι εν γι αυτόν που βράζει το χέριν του Χρίστου, όι επειδή πιέννει πας το σσιέριν του Χρίστου τζαι βράζει 213. Δάσκαλος: όι επειδή πάει ο καπνός πάνω στο χέριν του, βράζει επειδή ο καπνός 214. Μιχάλης: βράζει το κουτάλιν τζιαμέ που το κρατά ο Χρίστος 215. Δάσκαλος: δηλαδή ο καπνός έρκεται τζαι βράζει τούντο σημείον Μιχάλης: τζου, ούτε 217. Δάσκαλος: μετά βράζει τούτον, μετά τούτον, μετά τούτον, μετά τούτον πάει ο καπνός πας το κουτάλιν, βράζει το κουτάλιν, 218. Μιχάλης: εν τούτον που σου λαλώ κύριε 219. Δάσκαλος: οπότε αν εμείς ερκούμασταν τζ εβάλλαμεν εδώ κάτι τζαι εσταματούσαμεν τον καπνόν, ήταν να βράσει το χέριν του Χρίστου; 220. Δάσκαλος: όι 221. Δάσκαλος: όι. Λοιπόν, Ανδρέα κάτι ήθελες να πεις. Όι. Η Χριστίνα; 222. Χριστίνα: εγώ διαφωνώ τζαι με τον Αντρέα τζαι με τον Μιχάλην, γιατί λενε ότι ο καπνός ζεσταίνει το κουτάλιν τζαι όι η φωθκιά Δάσκαλος: εσύ τι νομίζεις; 224. Χριστίνα: εξηγήσαμεν ότι η φωτιά ζεσταίνει το κουτάλιν, όι ο καπνός που δημιουργείται που την φωθκιάν ζεσταίνει το κουτάλιν 225. Δάσκαλος: άρα έσσιετε απόψεις. Η Χριστίνα είπεν ότι διαφωνεί. Μπορείτε να έρτετε τζαι να υποστηρίξετε την άποψή σας.

14 226. Μαθήτρια: εγώ εν να συμφωνήσω με τζίνον που είπεν ο Σταύρος. Μπορεί τον κερίν, όπως ανάφκει να αφήνει λίο οξυγόνο. Να προσπαθήσει να ξεπεράσει το κουτάλι, τζαι με τον τρόπο να φτάσει προς τα πάνω και σιγά, σιγά το κουτάλιν, για να βρει τρόπον να ξεφύγει 227. Δάσκαλος: ναι 228. Μαθήτρια: όπως εν το κουτάλιν δαμέ προσπαθεί να φύει έτσι για να έβρει οξυγόνον 229. Δάσκαλος: λοιπόν, θέλεις να μας το κάμεις τζαι εσύ το σχέδιον σου πάνω στον πίνακαν για να μπορούμεν να συζητούμεν; Αν θέλεις να το κάμω εγώ τζαι να το συζητήσουμεν. Λοιπόν, έσσιειες το κερίν σου με την φωθκιάν, είναι το κουτάλιν. Θέλεις να έρτεις να μας το εξηγήσεις; 230. Μαθήτρια: Εντάξει 231. Δάσκαλος: Τι εννοείς; μπορεί ας πούμεν να έχεις διαφορετικήν άποψην που τζίνην του Μιχάλη [Η μαθήτρια σηκώνεται και κάνει στο σχέδιο της στον πίνακα] 232. Μαθήτρια: ότι σιγά, σιγά η φωθκιά ξεκινά τζαι έρκεται, έρκεται σιγά, σιγά εξαπλώνεται σε ούλλον το κουτάλιν 233. Δάσκαλος: η φωθκιά; 234. Μαθητής: το, η, η βράστη, ο καπνός, οτιδήποτε η βράστη του κεριού μπορεί σιγά, σιγά να προσπαθεί εε, να εξαπλώνεται σε ούλλον το κουτάλιν για να βρει, εδώ λίο το οξυγόνον, όπως είπεν ο Σταύρος. Τούτον εννοώ 235. Δάσκαλος: ναι. Οπότε εσύ τζίνον που λες είναι ότι υπάρχει στην άκριαν εδώ του κουταλιού 236. Μαθητής: οξυγόνον 237. Δάσκαλος: πως; Πώς; Πώς γίνεται τούντο πράμαν; 238. Μαθητής: εν ηξέρω 239. Δάσκαλος: δηλαδή εδώ το χέριν μου έσσιει μέσα το χέριν μου οξυγόνον; 240. Μαθητής: όι 241. Δάσκαλος: δηλαδή δίπλα στο χέρι μου στον αέρα ή πάνω στο κουτάλιν; 242. Μαθητής: μπορεί τζαι πάνω στο κουτάλιν να υπάρχει τζαι να προσπαθεί να εξαπλωθεί ώσπου να έβρει το οξυγόνο Δάσκαλος: Ενδιαφέρουσα άποψη. Είπαμεν συζητούμεν απόψεις. Επειδή έχουμεν πει, πει διαφορετικές απόψεις. Η Χριστίνα διαφωνεί με μιαν άποψην, πρέπει να απαντήσεις 244. Μιχάλης: θέλω να πω ότι εγώ έννεν για τον καπνόν που είπα ότι πιέννει αριστερά, δεξιά, εν η θερμότητα που πάει αριστερά, δεξιά 245. Μαθητής: έναν λεπτόν κύριε 246. Μαθητής: έναν λεπτόν 247. Μαθητής: ε όι κύριε 248. Δάσκαλος: μισό λεπτόν Αντρέα. Να πούμεν ότι δικαιούμαστεν αν θέλουμεν ν αλλάξουμεν την άποψην μας 249. Μιχάλης: αφού εν τζαι αλλάζω την άποψη μου 250. Δάσκαλος: ντάξει. Τζαι Αντρέα να πούμεν 251. Αντρέας: επειδή ο Μιχάλης είπεν πως ο καπνός πιέννει δεξιά ή αριστερά τζαι είπεν μάλιστα ότι παέννει πουπάνω. Να μεν αλλάσσει την άποψην του τωρά

15 252. Δάσκαλος: όι, όι, μπορεί να μας εξηγήσει τι εννοεί όμως. Να τον ακούσουμεν. Ακούμεν Μαθητής: έννεν έτσι τα πράματα 254. Δάσκαλος: Μιχάλη να μας εξηγήσεις 255. Μιχάλης: κύριε, όπως σου είπα τζαι πριν, το πάει λλίος αέ, λλίος καπνός πουπάνω, εν τζαι θερμότητα πουπάνω τζαι ο άλλος ούλλος πιέννει δεξιά τζ αριστερά όπως είπα τζαι πριν 256. Μαθητής: ρε, εκατάλαβες; 257. Δάσκαλος: εντάξει. Είπες θκιο διαφορετικά πράματα. Εντάξει; Τζαι πρέπει να εξηγηθούμεν για να καταλάβουμεν την ίδιαν γλώσσαν. Είπες πάει λλίος καπνός πάνω τζαι δεξιά τζ αριστερά τζαι λλίη θερμότητα 258. Μιχάλης: εν τζαι τα θκιο 259. Δάσκαλος: τι εν η θερμότητα δηλαδή για σέναν; 260. Μαθητής: εν τζίνον που βράζει κύριε 261. Μαθητής: εν ο καπνός τζαι φκάλλει φοουσκαλλούες πουπάνω 262. Μιχάλης: ο καπνός ας πούμεν εν ηβράζει; πάει η θερμότητα πάνω 263. Δάσκαλος: οπότε ο καπνός τζαι η θερμότητα εν το ίδιον πράμαν; 264. Μαθητής: εε, όι 265. Μαθητής: ναι 266. Δάσκαλος: ή εν διαφορετικά; 267. Μαθητής: έναν περίπου 268. Δάσκαλος: λοιπόν, για ν ακούσουμεν τον Αντρέα. Εσύ θεωρείς ότι εν διαφορετικά. Με βάσην τα όσα μας είπεν ο Μιχάλης 269. Μαθητής: εν τα ίδια 270. Δάσκαλος: εν παρόμοια, περίπου τα ίδια 271. Μαθήτρια: κύριε, αν η θερμότητα που ο Μιχάλης λέει ότι είναι και ο καπνός μαζίν, μόνον η θερμότητα πήγαινεν τζιαμέ που εννεν το κουτάλιν. Αν πάει δεξιά, τι, τι εν να θερμάνει; 272. Δάσκαλος: αν πάει δεξιά; 273. Μαθήτρια: αφού ο Μιχάλης είπεν 274. Μαθητής: τον αέραν 275. Μαθητές: τίποτε 276. Δάσκαλος: Ρωτάς τον Μιχάλη δηλαδή τωρά; 277. Μαθήτρια: Ναι Δάσκαλος: να μας απαντήσει 279. Μιχάλης: τίποτε. Εν ανάγκη να βράσει τίποτε δηλαδή; Τίποτε Μαθήτρια: Πού πάει; 281. Μιχάλης: Πού πάει; Πιέννει στον αέραν. Ο καπνός που κάμνει τα σουβλάκια, πού πάει; 282. Μαθητής: αλλάσσουμεν θέμαν τωρά 283. Μαθητής: κύριε έσσιει καπνόν που πάει κάτω; 284. Μαθητής: Ρε τωρά αλλάσσουμεν θέμα ρε 285. Μιχάλης: κύριε; Κύριε; 286. Δάσκαλος: Λοιπόν, μιλάτε όλοι όμως τζαι εν ακούμεν κανέναν 287. Μαθητής: σουβλάκια 288. Δάσκαλος: Αντρέα; Μιχάλη 289. Μιχάλης: ο Χρίστος για εσύ κύριε, είσσεν το κουτάλιν, εν έβαλεν κάποιος το σσιέριν του που πάνω να δει ότι βράζει; 290. Μαθητής: που πάνω 291. Μιχάλης: που πάνω

16 292. Δάσκαλος: βράζει, βράζει 293. Μιχάλης: έ; 294. Δάσκαλος: Εν τω έβαλα που πάνω διότι ξέρω ότι βράζει Μιχάλης: άρα τούντο πράμαν που βράζει, βράζει, πάει αριστερά τζαι δεξιά. Τζίνον που πάει αριστερά, θερμαίνει το σσέριν του Χρίστου 296. Δάσκαλος: τζίνον που λέει ο Μιχάλης εδώ, για την Χριστίνα τζαι τον Αντρέα, είναι ότι πάει τζαι δεξιά ο καπνός γι αυτό που βράζει όπως το είπε, πάει τζαι πάνω, αλλά εν μας ενδιαφέρει, εν μας επηρεάζει. Η παρατήρηση μας είναι ότι θερμαίνουμε την άκρια του κουταλιού, θερμαίνει το χέρι μας στην άλλην άκρια οπότε αν βγαίνει τζαι δεξιά, πηγαίνει τζαι πάνω, πηγαίνει λέει ο Μιχάλης, αλλά εν μας επηρεάζει αυτόν το πράμαν. Λοιπόν, οπότε, ρε Μιχάλη, αν αλλάζαμεν κάτι σε τούτον το πείραμαν, 297. Μαθητής: ποιόν; 298. Μαθητής: να φίουμεν το τζερίν 299. Δάσκαλος: θα ίσχυεν το πείραμαν σου; Θα ήταν διαφορετικόν; 300. Μιχάλης: όπως τι να αλλάσσαμεν; 301. Δάσκαλος: για παράδειγμαν, αντί για κουτάλιν εδώ, βάζαμεν κάτι άλλον 302. Μαθητής: ξύλον 303. Δάσκαλος: Έχω δια φορα υλικά εδώ. Να πούμε αν χρησιμοποιούσα τούτην. Όι εν να καεί όπως είπεν τζαι ο Χριστόδουλος. Κιμωλίαν 304. Μαθητής: εν να λιώσει 305. Μαθητής: εν θα λιώσει 306. Μαθητής: εν χωρώ 307. Δάσκαλος: σσσσς. Λοιπόν, αν χρησιμοποιούσαμε κιμωλία, αντί για κουτάλι. Τι θα γινόταν σύμφωνα με αυτά, με αυτά που μας λέεις; Ότι, τι θα γινόταν; 308. Μιχάλης: τζίνον το πράμαν κύριε, εν όπως την σκόνη. Η σκόνη σβήνει την φωτιάν τζαι εν να σβήσει Δάσκαλος: Έντζαι είπα να την βάλουμε που πάνω. Θα την κρατούσα όμως πάνω απο το κουτάλι 310. Μιχάλης: Το ίδιο πράμα Δάσκαλος: Θα γινόταν το ίδιο πράμα Μιχάλης: Επειδή εμποδίζεις τον καπνόν να πάει πάνω 313. Μαθητής: ε, κάμε το να δούμεν κύριε 314. Δάσκαλος: τζαι κάτι άλλο το οποίο θα ήθελα να ρωτήσω είναι ότι, αν βάζαμε κάτι εδώ πέρα για να μην περνά τούτον το πράμα που λέτε ότι πάει στα αριστερά, προς το χέρι μου, τι ήταν να συμβεί; 315. Μιχάλης: ήταν να πίεννεν κάτω. Ήταν να μείνει αν το έβαλες τέλια κάτω, ήταν να γίνει ούλλος ο καπνός τζαι να πιέννει που πάνω 316. Δάσκαλος: ε, και το χέριν μας εδώ στην άκριαν; 317. Μιχάλης: εν θα πάθενε τίποτε 318. Δάσκαλος: Οπότε, σύμφωνα με τα τελευταία που μας είπεν ο Μιχάλης, με το μοντέλλο που έχει φτιάξει για να δούμε πως λειτουργεί αυτόν που παρατηρήσαμεν, εεε. Επαρατηρήσαμεν και τι θα γινόταν αν αλλάσσαμεν κάποια πράματα. Έχουμεν τζιάλλα μοντέλλα όμως. Να μεν μείνουμεν όμως στο ίδιο, στο μοντέλλον αυτόν 319. Μαθητής: ;;; κύριε 320. Δάσκαλος: τι; Έσσιει κάποιαν άλλην άποψην για το τι συμβαίνει; Έσσιεει κάποιος άλλην άποψην για το, γιατί συμβαίνει αυτόν που παρατηρήσαμεν; Μας είπεν ο Σταύρος τζαι η Τερέζα για το οξυγόνον, που

17 υπάρχει στο κουτάλι. Υπάρχουν τζιάλλες απόψεις. Για ν ακούσουμεν αν υπάρχουν τζαι άλλες απόψεις 321. Μαθητής: ε, κύριε, εγώ ήθελα να πω κάτι για το, το οξυγόνον τζαι που είπεν τζαι η Τερέζα τζαι ο Σταύρος. Εν μπορεί το κερίν να αναζητήσει με το οξυγόνον, γιατί, το οξυγόνον αναζητούσεν επειδή ήταν να σβήσει αν το κουτάλιν ήταν που την άλλην μεριάν που ήταν κλειστόν τζαι εν θα έπαιρνεν οξυγόνον. Ενώ, ενώ το κερίν, έπαιρνεν οξυγόνον, δεν έσβησεν 322. Μαθητής: σωστός 323. Δάσκαλος: Τερέζα; 324. Τερέζα: μπορούσεν όμως να μεν ήταν οξυγόνον κάτι άλλον που να αναζητούσεν που να ήθελεν η φωθκιά Μαθητής: Υδατάνθρακα 326. Τερέζα: ναι. Υδατάνθρακα. Εμπορούσεν διάφορα πράγματα να ήταν 327. Δάσκαλος: τότε τζίνον που λες Τερέζα εν ότι 328. Τερέζα: Μπορούσε να ήταν κάτι άλλον που να το ήθελεν η φωθκιά, να το αναζητούσεν η φωθκιά 329. Δάσκαλος: τότε η φωτιά στο κουτάλιν ψάχνει κάτι λέει η Τερέζα. Μπορεί να μεν είναι οξυγόνον. Δεν ξέρουμεν. Αλλά ψάχνει κάτι η φωτιά γι αυτό τζαι ακολουθεί ολόκληρον το κουτάλιν, μέχρι την άκριαν για να το βρει Μαθητής: κύριε, εγώ εν εξανάκουσα έτσι πράμαν. Το κουτάλιν, η φωθκιά να αναζητά κάτι. Ίντα μπο τούτον; Εν πουτούντο 331. Μαθητής: άνθρωπος; 332. Δάσκαλος: διαφωνείς; 333. Μαθητής: ίντα μπου ν αναζητά κύριε η φωθκιά. Το κουτάλιν, έσσιει οξυγόνον μέσα; Αφού εν ούλλον σίερον, ίντα μπου να έσσιει μέσα; 334. Μαθητής: εν να σε γελάσω 335. Δάσκαλος: λοιπόν, ακούμεν απόψεις. Ακούμεν απόψεις 336. Μαθητής: άμαν έσσιει πολλήν αέραν, σβήννει Μαθητής: ε, κύριε το που πάνω το κουταλιού βράζει; 338. Δάσκαλος: ποιον πάνω; 339. Μαθητής: Ε όι το που κάτω, το που πάνω Δάσκαλος: ο Χρίστος, ν ακούσουμεν τον Χρίστον. Ο Χρίστος εκρατούσεν το κουτάλιν τζαι από πάνω τζαι από κάτω Μαθητής: παραπάνω ήταν το κάτω 342. Μαθητή: είδες κύριε είμαι σωστός δηλαδή 343. Δάσκαλος: γιατί είσαι σωστός; Τι εννοείς; 344. Μαθητής: εννοώ ότι παραπάνω βράζει το κάτω 345. Δάσκαλος: γιατί; 346. Μαθητής: ε, αφού ο καπνός που λέει ο Μιχάλης, η θερμότητα πλέον δηλαδή που κάτω που πάει, εν τζαι εν που πάνω που πάει. Εν που κάτω που πάει 347. Δάσκαλος: τωρά συμφωνείς με τον Μιχάλη δηλαδή; Συμφωνείς με τον Μιχάλη; 348. Μαθητής: ναι 349. Δάσκαλος: λοιπόν, ν ακούσουμεν τζαι την Τερέζα τζαι να προχωρήσουμεν τζαι λλίον πάρακατω. Εχτός τζ αν έσσιει κάποιος, ο οποίος έσσιει διαφορετική άποψη τζαι θέλει να την μοιραστεί μαζί μας 350. Τερέζα: αν ο Χρίστος εβαστούσεν έτσι το κουτάλιν, εμπορούσεν να μεν βράσει πάνω, αλλά η φωθκιά να προχωρήσει να πάει ίσσια 351. Δάσκαλος: επειδή εν εκατάλαβα τι εννοείς, έλα δείξε μας.

18 352. Τερέζα: Όπως εκράτον τον κερίν έτσι δαμέ, εμπορούσεν η φωθκιά να μεν πάει έτσι δαμέ αλλά να φύει τζαι να πάει ποδά 353. Δάσκαλος: δηλαδή, αντί να το κρατά έτσι, να το κρατά έτσι; 354. Τερέζα: εμπορούσεν να πάει, αλλά εμπορούσεν να πάει έτσι ίσσια ο καπνός 355. Μαθητής: Ήταν να κρούσει πάλε 356. Δάσκαλος: αν το εκρατούσεν έτσι; 357. Τερέζα: σίουρα εννα έκρουζεν τζαι πολλά 358. Δάσκαλος: αν ήταν κατηφόρα, ήταν να κατεβαίνει κάτω. Ακούμεν απόψεις. Ακούμεν απόψεις. Ναι 359. Μαθητής: κύριε, πες ότι τούτον εν το κουτάλιν, τζαι η Τερέζα είπεν ότι εν έτσι που το έσσιει; 360. Τερέζα: έννεν 361. Δάσκαλος: η Τερέζα εμίλησεν τζαι για τα τρία. Λέει ότι 362. Μαθητής: ο καπνός, ο καπνός, πάει 363. Μαθητής: έσσιει τζαι συνέχειαν; Ζιζάνιον 364. Μαθητής: εν να, εν να, εν να κρούσει το σσιέριν του όπως λέει τζαι η Τερέζα τζαι όπως λαλώ τζ εγώ 365. Δάσκαλος: ε πότε εν να κρούσει, πότε εν να κρούσει παραπάνω δηλαδή; 366. Μαθητής: άρα αφού ο καπνός πάει πάνω τζ εν έτσι που το έσσιει, 367. Δάσκαλος: ναι; 368. Μαθητής: εν να κρούσει τζαι το σσιέριν του, παραπάνω εν να πάει πάνω, αφού έτσι έσει το χέρι του 369. Μαθητής: συμφωνώ με τον Αντώνη 370. Τερέζα: Όι, εν τζαι η βράστη. Μπορούσε να έβραζε το κουτάλι. Αν ήταν έτσι το κουτάλιν, εν θα έβραζεν τόσον πολλά πάνω, μπορούσε μόνο που κάτω να 371. Δάσκαλος: ο Αντρέας 372. Αντρέας: όπως είπεν ο Μιχάλης, κουτάλι, όπως είπε ο Μιχάλης, άμαν, τζαι η Τερέζα, άμαν εν έτσι το κουτάλιν, ο Μιχάλης είπεν πως εν να πιέννει παραπάνω πάνω. Αφού εν να το βάλουμεν έτσι πας το κερί. Τούτον εν το κερί, ο παραπάνω ο καπνός εν θα πιέννει πουποδά; Εγώ πιστεύω εν να πιέννει πουποδά Δάσκαλος: εγώ πιστέφκω 374. Αντρέας: εν να κρούσει το σσιέριν του Χρίστου παραπάνω 375. Δάσκαλος: πότε, πότε, πότε εν να κρούσει παραπάνω; 376. Αντρέας: όταν εν έτσι, όταν εν έτσι 377. Δάσκαλος: λοιπόν, ν ακούσουμεν τζαι τον Χρίστο. Ν ακούσουμεν τζαι τον Χρίστο. έλα 378. Χρίστος: αφού είπεν η Τερέζα, αφού είπεν η Τερέζα εν έτσι, τζ εν έτσι τούτον, τζαι το τζερίν εν ναν έτσι, τζαι εν να πιέννει έτσι το σσιέριν μας παραπάνω 379. Δάσκαλος: τι λέεις δηλαδή εσύ τωρά; 380. Χρίστος: Εν να κρούσει ολόισσια 381. Δάσκαλος: οπότε προσπαθείς να μου πεις, όταν έχω το κουτάλιν, σε τούτην την κλίση, θα είναι πιο εύκολο για να 382. Μαθητής: κρούσει 383. Δάσκαλος: για να ζεσταθεί περισσότερον 384. Μαθητής: κύριε, να το βαστάς ίσσια

19 385. Δάσκαλος: να το κρατάς ίσσια, γιατί; 386. Μαθητής: επειδή πάνω, εν να κρούσει το σσιέριν του, κάτω πάλε εν να κρούσει το σσιέριν του Δάσκαλος: γιατί; Γιατί; 388. Μαθητής: επειδή άμαν εν ίσσια εν να κρούζει σιγά, σιγά ενώ άμαν εν έτσι, εν κρούσει ευθείαν 389. Δάσκαλος: γιατί έτσι εν κρούζει σιγά, σιγά τζαι έτσι εν να κρούζει απευθείας; 390. Μαθητής: επειδή πάει έτσι ο καπνός, εν να πιέννει πάνω 391. Δάσκαλος: οπότε είσαι στο μοντέλον με τον Μιχάλην, με τον καπνόν. Ωραία. Ναι 392. Μιχάλης: κύριε, μιλούμεν για πράματα που εν εγινήκασιν 393. Δάσκαλος: γιατί; 394. Μιχάλης: αφού έννεν έτσι που εκρατούσεν το κουτάλιν Δάσκαλος: ναι. Εν έσσιει σημασίαν 396. Μιχάλης: ίνταλως εν έσσιει σημασίαν κύριε; 397. Δάσκαλος: εν έσσιει σημασίαν γιατί Μιχάλη 398. Μιχάλης: Αφού λαλούμεν κύριε, εν έτσι το κουτάλιν, εεε, το σσιέριν του, σημαίνει έκρουσεν έτσι. Όι Δάσκαλος: ωραία. Τζίνον που συζητούμεν τι θα γινόταν αν το κρατούσεν διαφορετικά ή δεν επηρεάζει; 400. Μαθητής: να δοκιμάσουμεν 401. Μαθητής: να δοκιμάσει ο Μιχάλης 402. Δάσκαλος: τζ εγώ λέω να δοκιμάσουμεν 403. Μαθητής: Ούλλα 404. Δάσκαλος: τζαι ποιον εν ναν το κριτήριον μας για να δούμεν αν το έτσι ήταν περισσότερον τζαι το έτσι ήταν λιγότερον ή παραπάνω; 405. Μαθητής: να το κρατά ο ίδιος 406. Μαθητής: να το κρατά ο ίδιος 407. Δάσκαλος: τζαι αν το κρατά ο ίδιος νομίζετε ότι εν ναν αρκετόν κριτήριον; 408. Μαθητής: όι 409. Μαθητής: ναι. Εν να καταλάβει γιατί τζίνος εκράταν το τζαι πριν 410. Δάσκαλος: Λοιπόν. Ωραία. Άρα η συζήτηση μας τωρά είναι να κάμουμεν ξανά το ίδιον πείραμαν. Ποιον εν ναν το κριτήριον μας για να καταλάβουμεν αν στην πρώτην ή στην δεύτερην περίπτωσην θα είναι καλύτερον, θα είναι περισσότερη ή λιγότερον η θερμότητα στο χέρι; 411. Μαθητής: να βάλουμεν τα τρία 412. Δάσκαλος: λοιόν, χέριν για να δούμεν. Ν ακούσουμεν την Χριστίνα 413. Χριστίνα: χρόνος 414. Μαθητής: Μπράβο 415. Δάσκαλος: όταν λες χρόνον τι εννοείς; 416. Χριστίνα: να μερτήσουμεν πόσον χρόνον έκαμεν ο Χρίστος για να ζεσταθεί το χέριν του και με το πείραμαν που εν να κάμουμεν τωρά εννα δούμεν πόσον χρόνον θα κάμει το χέριν του για να ζεσταθεί 417. Μαθητής: αφού εζεστάθηκεν 418. Δάσκαλος: οπότε πρέπει να μετρήσουμεν πόσον χρόνον. Ένας, ένας τρόπος είναι αυτός. Είναι αρκετός όμως; Κάτι ήταν να πει η Χριστίνα τζαι ο Αντρέας

20 419. Αντρέας: εγώ πρώτος. Μα, αφού εν να κρούσει κύριε, πόσον εν να ζεσταθεί 420. Δάσκαλος: Το πόσον εν να ζεσταθεί. Ποιον εν ναν το κριτήριον μας για να δούμεν πόσον εζεστάθηκεν; 421. Μαθητής: ο χρόνος 422. Δάσκαλος: ωραία. Ο χρόνος ναι. Άλλον; Αν αργήσει να ζεσταθεί το χέρι, μπορεί να επηρεάζει. Αν ζεσταθεί ποιο γρήγορα, πάλε σημαίνει ότι επηρεάζει. Αλλά το πόσον εζεστάθηκεν, πώς εν να το μετρήσουμεν εμείς; Πώς εν να καταλάβουμεν ότι εζεστάθηκεν λλίον. Χρίστο; 423. Χρίστος: με το θερμόμετρο 424. Δάσκαλος: άρα, οπότε μπορούμεν να χρησιμοποιήσουμεν θερμόμετρον, για να δούμεν αν εζεστάθηκεν λίγον ή αν εζεστάθηκεν πολύ 425. Μαθητής: κύριε μπορούμεν να πιάσουμεν τζιάλλον κουτάλιν; 426. Δάσκαλος: γιατί; 427. Μαθητής: επειδή τούτον ήδη έβρασεν 428. Δάσκαλος: οπότε πώς επηρεάζει το αν έβρασεν ή όι; 429. Μαθητής: εν να βράσει πιο εύκολα 430. Δάσκαλος: μιλάτε, μιλάτε. Επειδή εβράσαμεν το μιαν φοράν σημαίνει την δεύτερην εν να βράσει πιο εύκολα; 431. Μαθητής: ναι 432. Μαθητής: ε ναι 433. Μαθητής: όι 434. Μαθητής: μπορεί να μεν βράσει καλά 435. Μαθητής: ε κύριε, διαφωνώ με την Χριστίναν κύριε επειδή τζαι το σπίρτον άμαν κάποτε το άψεις τζαι σβήσεις το, εν ναν μαύρον τζαι εν ναν κριόν. Ύστερα που λλίον, άμαν πάλε το ξαν ανοίξεις, εν να φεύκει πιο γλίορα που το αυτό Μαθητής: ανάφκει 437. Μαθητής: αφού έκαμα το ρε 438. Δάσκαλος: ωραία. Νομίζω εν ώρα να προχωρήσουμεν. Εκάμαμεν μιαν συζήτησην αρκετά ενδιαφέρουσαν. Θα έθελα να την, να την, ν ακούσω τζιάλλες απόψεις αν έσσιετε, για το πώς συμβαίνει αυτόν που επαρατηρήσαμε αλλά θα προχωρήσω. Αν έσσιει κάποιος άλλον άποψη τζαι θέλει να μας την πει, είμαι πρόθυμος να την ακούσω. Να την συζητήσουμε αν θέλετε 439. Μαθητής: Εννα το πούμε τζαι τούτο; 440. Δάσκαλος: ποιό 441. Μαθητής: Τούτο Τι κάνουν οι μαθητές Σε αυτό το κομμάτι της συζήτησης οι μαθητές φαίνεται να ψάχνουν κάτι το οποίο θα τους κάνει νόημα ώστε να μπορέσουν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο που έχουν παρατηρήσει. Ο Σταύρος στον διάλογο 175 μιλάει και αυτός για οντότητες αναφέροντας το οξυγόνο που βρίσκεται στο κουτάλι και ακολουθεί η θερμότητα και έτσι φτάνει στην άκρη του και καίγεται ο Χρίστος. Ο Ευτύχιος από την άλλη αναφέρει κάτι παρόμοιο αλλά απλό λέγοντας ότι το κουτάλι λειτουργεί σαν μαγνήτης για τη θερμότητα η οποία βγαίνει πάνω στο κουτάλι

21 και έτσι μεταφέρεται στο χέρι του Χρίστου. Ο μαθητής αυτός επιχειρηματολογεί κατά τη διάρκεια έκφρασης της άποψής του αυτής. Ο Αντρέας στο διάλογο 183 αναφέρεται στη θερμότητα αλλά και θερμοκρασία με τον ίδιο τρόπο κάτι που μας παραπέμπει στο γεγονός ότι δεν διαχωρίσει αυτές τις δύο έννοιες. Έτσι λέει ότι η θερμοκρασία του απλώνεται σε όλο το κουτάλι γιατί απλά κάτι θερμαίνεται. Κάτι τέτοιο το είπε ο μαθητής αλλά χωρίς να μπορεί να το δικαιολογήσει απλά του φάνηκε λογικό και με νόημα και έτσι το έκφρασε. Η Χριστίνα συμπληρώνει τον Ατρέα λέγοντας ότι αφού το κουτάλι ζεσταίνεται σε ένα σημείο τότε η θερμότητα προχωρά και απλώνεται σε όλο του κουτάλι. Αυτό συνέβηκε γιατί ζεστάθηκε για πάρα πολύ ώρα το κουτάλι και έτσι κατάφερε να απλωθεί. Οι μαθητές κατά τη διάρκεια αυτού του κομματιού της συζήτησης αναφέρονται σε «άσχετους» παράγοντες οι οποίοι δεν έχουν να κάνουν με το κουτάλι αλλά με τον καπνό και την κατεύθυνση και πορεία αυτού. Η Χριστίνα με τη σειρά της αναφέρει ότι διαφωνεί με όσα ακούγονται σχετικά με το ότι ο καπνός είναι αυτός που ζεσταίνει το κουτάλι και όχι η φωτιά. Και κάτι τέτοιο το δικαιολογεί λέγοντας απλά ότι είχα πει προηγουμένως ότι η φωτιά είναι που ζεσταίνει το κουτάλι και όχι ο καπνός. Στον διάλογο 244 ο Μιχάλης έρχεται να διορθώσει την άποψη του που αναφέρεται στον καπνό την οποία είχε εκφράσει σε προηγούμενο σημείο της συζήτησης. Έτσι διορθώνει λέγοντας ότι η θερμότητα είναι αυτή που πάει δεξιά και αριστερά και έτσι ζεσταίνει το χέρι του Χρίστου και όχι ο καπνός. Όταν ο Μιχάλης καλείται να ξεκαθαρίσει τις δύο διαφορετικές απόψεις τις οπίες είχε εκφράσει τότε αναφέρει ότι για αυτόν η θερμότητα έιναι ο καπνός και βγάζει φυσαλίδες. Άρα με αυτό που είπε ο μαθητής μας αφήνει να καταλάβουμε ότι όταν κάτι ζεσταίνεται και βγάζει φυσαλίδες ή όταν κάτι καίγεται και βγάζει καπνό τότε αυτό είναι θερμότητα. Μπορεί όμως και κάτι το οποίο ζεσταίνεται να βγάλει καπνό και αυτό είναι η θερμότητα που πάει προς τα πάνω. Παρακάτω στο διάλογο 271 η μαθήτρια αναφέρει ότι η θερμότητα είναι ο καπνός ο οποίος πάει μόνο εκεί που είναι ο καπνός και διερωτάται αν πάει ο καπνός αυτός δεξιά στον αέρα τότε θα θερμανθεί; Μία τέτοια άποψη μας αφήνει να εντοπίσουμε σε αυτό το σημείο ένα γνωστικό πόρο της μαθήτριας αυτής η οποία και θεωρεί το χώρο του αέρα κενό και πως δεν διαδίδεται στο κενό η θερμότητα. Στο διάλογο 321 ο μαθητής εκεί αναφέρεται στο οξυγόνο, ένας παράγοντας για τον οποίο μίλησαν προηγουμένως οι μαθητές. Για αυτό το παράγοντα λέει ο μαθητής ότι η φωτιά ψάχνει το οξυγόνο και αφού το έβρισκε τότε δεν έσβηνε. Αυτή την ιδέα τη συμπληρώνει η Τερέζα η οποία αναφέρει ξεκάθαρα ότι η φωτιά έχει μορφή και αναζητά κάτι άλλο. Κάτι τέτοιο είναι χαρακτηριστικό ανθρωπομορφικής εξήγησης. Στη συνέχεια ακούγεται μία διαφορετική άποψη σύμφωνα με την οποία αν ο Χρίστος κρατούσε διαφορετικά το κουτάλι με ένα τρόπο όπου θα ήταν κατηφορικός για τη θερμότητα- φωτιά τότε θα μπορούσε η φωτιά να προχωρήσει κατευθείαν στο κουτάλι και να μην πάει αλλού και έτσι να καιγόταν περισσότερο ο Χρίστος. Σύμφωνα με