ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΑΤΣΟΓΙΟΙΚΗΗ ΚΒ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ. Δπηβιέπωλ/νπζα: Φαλή Καξακήηζα

Transcript

1 1 ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΑΤΣΟΓΙΟΙΚΗΗ ΚΒ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέκα: Αποτίμηςη των αλλαγών που επζφερε το Πρόγραμμα Οικονομικήσ τήριξησ ςτη διαδικαςία κατάρτιςησ εκτζλεςησ και παρακολοφθηςησ του ΠΔΕ Δπηβιέπωλ/νπζα: Φαλή Καξακήηζα πνπδαζηήο/ζηξηα: Κωλζηαληίλνο Καξαγηάλλεο

2 2 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 4 ABSTRACT... 6 ΠΙΝΑΚΑ ΤΝΣΜΗΕΩΝ... 9 ΕΙΑΓΩΓΗ Ι) κοπόσ ΙΙ) τόχοι ΙΙΙ) Πηγζσ - Μζςα - Βαςικά τοιχεία Μεθοδολογίασ IV) Διάρθρωςη Κεφαλαίων ΒΑΙΚΕ ΕΝΝΟΙΕ - ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟ ΠΛΑΙΙΟΤ ΣΗ ΕΡΕΤΝΑ ΜΕΡΟ ΠΡΩΣΟ - ΘΕΜΙΚΕ ΑΛΛΑΓΕ ΣΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΙΩΝ Ι) ΘΕΜΙΚΕ ΑΛΛΑΓΕ ΚΟΜΒΙΚΗ ΗΜΑΙΑ Α) Μεςοπρόθεςμεσ εκτιμήςεισ ΠΔΕ Γ) Δημιουργία Κεντρικοφ Λογαριαςμοφ ΕΠΑ Δ) Σαφτιςη των ορίων πληρωμών με τα όρια παρεχόμενων πιςτώςεων Ε) Ρφθμιςη διαχείριςησ θεμάτων περιφερειακοφ ΠΔΕ Σ) Αποκζντρωςη Διαδικαςιών Κατάρτιςησ ΠΔΕ ΙΙ) ΔΕΤΣΕΡΕΤΟΤΕ ΘΕΜΙΚΕ ΑΛΛΑΓΕ Α) Διαδικαςία Κατάρτιςησ ΠΔΕ Β) Διαδικαςία Εκτζλεςησ ΠΔΕ Γ) Διαδικαςία παρακολοφθηςησ ΠΔΕ ΜΕΡΟ ΔΕΤΣΕΡΟ ΠΡΑΚΣΙΚΕ ΑΛΛΑΓΕ ΔΙΑΔΙΚΑΙΩΝ ΠΔΕ Ι) ΤΓΚΡΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΕΓΚΤΚΛΙΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ Γενικά - μια πρώτη ςφγκριςη Ομοιότητεσ και διαφορζσ Διευθζτηςη του θζματοσ ςφμπραξησ του ΤΠΟΙΚ ςτισ δαπάνεσ του ΠΔΕ... 52

3 Σα δεςμευτικά όρια δαπανών Δυνατότητα υπερδζςμευςησ πιςτώςεων Τποχρζωςη υποβολήσ αναλυτικοφ Πίνακα Προγραμματιςμοφ Αντιμετώπιςη υπερδζςμευςεων ζργων ΕΠΑ Διαχείριςη του ΠΔΕ που χρηματοδοτείται από αμιγώσ εθνικοφσ πόρουσ Σα όρια νομικών δεςμεφςεων Σριμηνιαία κατανομή πιςτώςεων Ανακατανομή εγκεκριμζνων πιςτώςεων - αποκζντρωςη Περιοδικότητα διαδικαςιών χρηματοδότηςησ Μηχανογράφηςη διαδικαςιών κατάρτιςησ Μηχανογράφηςη διαδικαςιών χρηματοδότηςησ και πληρωμήσ Μηχανογράφηςη διαδικαςιών παρακολοφθηςησ Εκκαθάριςη προγράμματοσ από ανενεργά ζργα Εντατικοποίηςη παρακολοφθηςησ- Σήρηςη Μητρώου δεςμεφςεων για τα ζργα του ΠΔΕ Μηχανιςμόσ επιβράβευςη και κυρώςεων ΙΙ) ΤΓΚΡΙΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΠΔΕ ΠΙΝΑΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ... 87

4 4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Δίλαη γεληθά απνδεθηφ φηη ε ππαγσγή ηεο Διιάδαο ζηνλ Μεραληζκφ ηήξημεο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θαη νη κεηαξξπζκίζεηο πνπ ηελ ζπλφδεπζαλ επεξέαζαλ ζεκαληηθά ηα δεκφζηα νηθνλνκηθά. ε απηφ ην πιαίζην, ε παξνχζα εξγαζία ζα αζρνιεζεί κε ηηο αιιαγέο πνπ επέθεξε ην Πξφγξακκα Οηθνλνκηθήο ηήξημεο ζηελ δηαδηθαζία θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ. θνπφο ηεο εξγαζίαο είλαη ν εληνπηζκφο, ε παξνπζίαζε θαη ε απνηχπσζε ηνπ πξαθηηθνχ αληίθηππνπ επί ησλ εμεηαδνκέλσλ δηαδηθαζηψλ ησλ αιιαγψλ πνπ έιαβαλ ρψξα κε απαξρή ηηο κεηαξξπζκίζεηο πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ εθαξκνγή ζηελ ρψξα ηνπ Πξνγξάκκαηνο Οηθνλνκηθήο ηήξημεο. Μέζα απφ κηα εηο βάζνο κειέηε ησλ θεηκέλσλ πνπ πεξηέρνπλ ηηο κεηαξξπζκίζεηο πνπ επήιζαλ κε ηελ έλαξμε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Οηθνλνκηθήο ηήξημεο ζα πξνζπαζήζνπκε λα εληνπίζνπκε ηηο αιιαγέο. Κάλνληαο ζχγθξηζε θαη αλάιπζε ησλ ζρεηηθψλ θεηκέλσλ ζα πξνζπαζήζνπκε λα εληνπίζνπκε ηνλ πξαθηηθφ αληίθηππν απηψλ. ην πξψην θεθάιαην, ζα αλαθεξζνχκε ζε εηζαγσγηθέο έλλνηεο πεξηγξάθνληαο ζπλνπηηθά ην πεξηερφκελν ηνπ Πξνγξάκκαηνο Οηθνλνκηθήο ηήξημεο θαη ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ. Θα πεξηγξάςνπκε αλαιπηηθφηεξα θαη ην πεξηερφκελν ησλ δηαδηθαζηψλ θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ δεχηεξνπ. ην δεχηεξν θεθάιαην ζα πξνρσξήζνπκε κέζα απφ ελδειερή αλάιπζε ηνπ δηακνξθνχκελνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ κεηά ηελ έλαξμε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Οηθνλνκηθήο ηήξημεο ζηνλ εληνπηζκφ θάπνησλ ζεζκηθψλ αιιαγψλ θνκβηθήο ζεκαζίαο (κεζνπξφζεζκεο εθηηκήζεηο, αιιαγή δηαδηθαζίαο θαηάξηηζεο, δεκηνπξγία Κεληξηθνχ Λνγαξηαζκνχ Δζληθνχ ηξαηεγηθνχ Πιαηζίνπ Αλαθνξάο, ηαχηηζε ησλ νξίσλ πιεξσκψλ κε ηα φξηα παξερφκελσλ πηζηψζεσλ, ξχζκηζε δηαρείξηζεο ζεκάησλ πεξηθεξεηαθνχ ραξαθηήξα, απνθέληξσζε Γηαδηθαζηψλ Καηάξηηζεο) θαη κηα πιεηάδαο δεπηεξεπνπζψλ αιιαγψλ πνπ επεξέαζαλ ηηο δηαδηθαζίεο πνπ κειεηνχκε. Δπίζεο ζα απνηππψζνπκε ηνλ πξαθηηθφ αληίθηππν απηψλ επί ησλ δηαδηθαζηψλ. ην ηξίην θεθάιαην κέζα απφ ηελ ζχγθξηζε εζσηεξηθψλ νδεγηψλ ζα εληνπίζνπκε αιιαγέο πξαθηηθήο θαη ηερληθήο θχζεο πνπ πξνήιζαλ απφ κέηξα ησλ ζπλνδεπηηθψλ

5 5 θεηκέλσλ ηνπ Πξνγξάκκαηνο Οηθνλνκηθήο ηήξημεο θαη ζα παξνπζηάζνπκε ηελ επίδξαζε ηνπο ζηνλ ηξφπν πινπνίεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ. Δπηπιένλ, ζα παξνπζηάζνπκε θαη ηηο πξαθηηθέο επηπηψζεηο ησλ ζεζκηθψλ αιιαγψλ πνπ εληνπίζακε πξνεγνπκέλσο. Σέινο, ζην θαηαιεθηηθφ θεθάιαην, ζα ζπλνςίζνπκε ηηο εληνπηδφκελεο αιιαγέο θαη ζα πξνρσξήζνπκε ζε κηα ζπλνιηθή απνηίκεζε ηνπο εμάγνληαο ζπκπεξάζκαηα γηα ηελ επίδξαζε ηνπο ζηελ βειηίσζε ηνπ ζπλφινπ ησλ εμεηαδφκελσλ δηαδηθαζηψλ θαη πξνηείλνληαο πεξαηηέξσ αιιαγέο πξνο ηελ ίδηα θαηεχζπλζε.

6 6 ABSTRACT It is generally accepted that the entrance of Greece in the Economic Adjustment Program and the accompanied reforms influenced the public finances to a great extent. In this framework, this essay will study the changes which took place due to the Financial Support Program in the structuring, implementation and monitoring process of the Public Investment Program. The purpose of this study is to find and present these changes with their implications in the aforementioned procedures. We will find these changes via a thorough study of the documents that included the reforms which started to take shape with the initiation of the Financial Support Program. We will try to spot their material implications by doing a comparison among these documents and by analyzing them. In the first chapter, we will mention introductory terms describing the context of the Financial Support Program and the Public Investment Program. Moreover, we will describe extensively the stages of the structuring, implementation and monitoring process of the latter. In the second chapter, we will proceed in identifying some institutional changes of immense importance (mid-term predictions, top-down budgeting, creation of a central bank account for the National Strategic Reference Framework, matching of the funding limits with the actual funding, changes in the management of regional matters, decentralization of the structuring procedure of the Public Investment Program) and number of secondary changes, which affected the procedure we study, through a meticulous analysis of the changing institutional framework after the Financial Support Program's initiation. Furthermore, we will depict the material implications of these changes on the procedures. In the third chapter, we will spot changes of a practical and technical nature which derived from measures of the accompanied documents of the Financial Support Program through a comparison of internal directives. In addition, we will present the practical consequences of the institutional changes which will have previously identified.

7 7 In the conclusion, we will sum up our findings and we will proceed to a general evaluation by producing useful conclusions about their influence in the improvement of all the procedures which we studied and by advising further changes in the same direction.

8 8 Λέμεηο-θιεηδηά: Πξνυπνινγηζκφο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ, Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ, Πξφγξακκα Οηθνλνκηθήο ηήξημεο, Πξφγξακκα Γεκνζηνλνκηθήο Πξνζαξκνγήο, Γηαδηθαζία θαηάξηηζεο ηνπ ΠΓΔ, Γηαδηθαζία εθηέιεζεο ηνπ ΠΓΔ, Γηαδηθαζία παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ, ΜΠΓ (Διιάδα), ΔΠΑ (Διιάδα) Keywords: Public Investment Budget, Public Investment Program, Financial Support Program, Economic Adjustment Program, structuring procedure of the Public Investment Program, implementation procedure of the Public Investment Program, monitoring procedure of the Public Investment Program, MTFS (Greece), NSRF (Greece)

9 9 ΠΙΝΑΚΑ ΤΝΣΜΗΕΩΝ 1. ΑΔΠ Αθαζάξηζην Δγρψξην Δηζφδεκα 2. ΑΓΑ Αξηζκφ Γηαδηθηπαθήο Αλάξηεζεο 3. ΑΠ Αξηζκφο Πξσηνθφιινπ 4. άξζ. Άξζξν 5. Γ ΚΠ Σξίην Κνηλνηηθφ Πιαίζην ηήξημεο 6. ΓΛΚ Γεληθφ Λνγηζηήξην ηνπ Κξάηνπο 7. ΓΔΤΑ Γεκφζηα Δπηρείξεζε Όδξεπζεο-Άξδεπζεο 8. ΓΝΣ Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν 9. εδ. Δδάθην 10. ΔΔ Δπξσπατθή Έλσζε 11. εθάη. Δθαηνκκχξηα 12. ΔΠ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα 13. ΔΠΑ Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο 14. ΔΣΔπ Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ 15. ΔΤ Δηδηθή Τπεξεζία 16. ΔΦΓ Δηδηθφο Φνξέαο Γηαρείξηζεο 17. ΗΓΑΥ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ Ανξίζηνπ Υξφλνπ 18. ΚΤΑ Κνηλή Τπνπξγηθή Απφθαζε 19. ΜΓΠ Μεζνπξφζεζκνπ Γεκνζηνλνκηθνχ Πιαηζίνπ ηξαηεγηθήο 20. ΜΠΓ Μεζνπξφζεζκν Πιαίζην Γεκνζηνλνκηθήο ηξαηεγηθήο 21. ΜΟΓ Α.Δ Μνλάδα Οξγάλσζεο ηεο Γηαρείξηζεο

10 λ. Νφκνο 23. Ν.Γ. Ννκνζεηηθφ Γηάηαγκα 24. ΝΠΓΓ Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ Γηθαίνπ 25. ΝΠΗΓ Ννκηθά Πξφζσπα Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ 26. ΟΟΑ Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο Αλαπηχμεο 27. ΟΠ-ΔΠΑ Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα ΔΠΑ 28. ΟΠ-ΠΓΔ Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα ΠΓΔ 29. ΟΔ Οξγαληζκφο ηδεξνδξφκσλ Διιάδνο 30. ΟΣΑ Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο 31. παξ. παξάγξαθνο 32. ΠΓ Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα 33. ΠΓΔ Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ 34. ΠΝΠ Πξάμε Ννκνζεηηθνχ Πεξηερνκέλνπ 35. ΠΟ Πξφγξακκα Οηθνλνκηθήο ηήξημεο 36. Π..Τ.Π.Π.Ο.Γ.Δ. Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα Παξαθνινχζεζεο Πιεξσκψλ θαη Οθεηιψλ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ 37. Α πιινγηθέο Απνθάζεηο 38. ΑΔΠ πιινγηθή Απφθαζε Έξγσλ Πεξηθεξεηψλ 39. ΑΟ χκθσλν Απνδνρήο ξσλ 40. ηδ πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο 41. ΣΑΚΔ Σακείν Κνηλσληθήο πλνρήο Δπξψπεο ή απιψο Σακείν πλνρήο 42. ΣηΔ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο 43. ΤΑ Τπνπξγηθή Απφθαζε

11 ΤΠΑΑΝ Τπνπξγείν Αλάπηπμεο θαη Αληαγσληζηηθφηεηαο 45. ΤΠ.ΟΗΚ Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ 46. ΦΔΚ Φχιιν Δθεκεξίδνο ηεο Κπβεξλήζεσο 47. ΦΠΑ Φφξνο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο

12 12 Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά ηελ επηβιέπνπζα κνπ θπξία Φαλή Καξακήηζα πνπ ρσξίο ηηο πνιχηηκεο παξαηεξήζεηο ηεο δελ ζα ήηαλ δπλαηφλ λα νινθιεξσζεί επηηπρψο θαη εγθαίξσο ε παξνχζα εξγαζία. Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ θαη ηελ Γηεχζπλζε Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ γηα ηελ παξαρψξεζε πνιχηηκνπ πιηθνχ θαζψο θαη ζπλαδέιθνπο γηα ηηο πνιχηηκεο παξαηεξήζεηο ηνπο.

13 13 ΕΙΑΓΩΓΗ Ζ παξνχζα εξγαζία εθπνλείηαη σο κέξνο ησλ ππνρξεψζεσλ νινθιήξσζεο ηεο επηηπρνχο θνίηεζεο ζηελ Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απηνδηνίθεζεο. Ι) κοπόσ θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε παξνπζίαζε ησλ αιιαγψλ πνπ ζπληειέζηεθαλ ζηνλ ηξφπν θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ θαη θαη' επέθηαζε ζηελ ίδηα ηελ θαηάξηηζε, εθηέιεζε θαη παξαθνινχζεζε απηνχ δπλάκεη ηνπ Πξνγξάκκαηνο Οηθνλνκηθήο ηήξημεο ζην νπνίν έρεη ππαρζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα ε Διιάδα. Δπηζπκία καο είλαη ε παξνχζα έξεπλα λα απνηειέζεη έλα εηζαγσγηθφ νδεγφ γηα ζηειέρε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο πνπ εξγάδνληαη ή ζα εξγαζηνχλ ζηνλ ηνκέα ησλ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ πνπ ζα ηα θαηαηνπίζεη σο πξνο ηηο αιιαγέο πνπ έρνπλ επέιζεη ζηνλ θξίζηκν απηφ ηνκέα ζπγθεληξψλνληαο ην ζχλνιν απηψλ ζε έλα εληαίν θείκελν. ΙΙ) τόχοι Σν Πξφγξακκα Οηθνλνκηθήο ηήξημεο θαη ε ζπλαθφινπζε λνκνζεζία πνπ ζεζπίζηεθε γηα ηελ εθαξκνγή ησλ απαηηνχκελσλ κεηαξπζκίζεσλ επέθεξαλ ζεκαληηθέο κεηαβνιέο ζην ζχλνιν ηεο θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ. ηελ παξνχζα εξγαζία, ζα πξνζπαζήζνπκε λα πξνβνχκε ζε κηα παξνπζίαζε θαη θξηηηθή αλάιπζε ησλ αιιαγψλ πνπ επήιζαλ ζηνλ ΠΓΔ, δειαδή ην θνκκάηη ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ πνπ αζρνιείηαη κε ηηο επελδπηηθέο θαη ζπλαθφινπζα αλαπηπμηαθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη πνιηηηθέο ηνπ Κξάηνπο. ηφρνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη θπξίσο ε παξνπζίαζε ηφζν ζε ζεσξεηηθφ, ζεζκηθφ επίπεδν ησλ αιιαγψλ πνπ επέθεξε ε πηνζέηεζε ησλ κεηαξξπζκίζεσλ πνπ ζπλφδεπζαλ ην Πξφγξακκα Οηθνλνκηθήο ηήξημεο ζηα ζέκαηα ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ φζν θαη ηνπ πξαθηηθνχ αληίθηππνπ πνπ απηέο είραλ ζηελ θαηάξηηζε, εθηέιεζε θαη παξαθνινχζεζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ. Δπηπιένλ, κέζα απφ ηελ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία, ζα γίλεη πξνζπάζεηα λα παξνπζηαζζεί θαη ε πνζνηηθνπνίεζε απηψλ ησλ αιιαγψλ θαη λα θαηαδεηρηεί ε επηξξνή ηνπο ηφζν ζην κέγεζνο φζν θαη ζηελ θχζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ πεξηέρνληαη ζην ΠΓΔ. ε

14 14 έλα ηειεπηαίν ζηάδην, ζα πξνβνχκε ζε κηα ζπλνπηηθή αμηνιφγεζε απηψλ ησλ αιιαγψλ πξνζπαζψληαο λα παξνπζηάζνπκε ζπγθεληξσηηθά ηελ ζεκαζία ηνπο ζηελ δφκεζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ ΠΓΔ. ΙΙΙ) Πηγζσ - Μζςα - Βαςικά τοιχεία Μεθοδολογίασ Γηα λα επηηχρνπκε ηνπο ζηφρνπο καο, ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην πεξηερφκελν ηνπ Πξνγξάκκαηνο Οηθνλνκηθήο ηήξημεο φπσο απηφ εθθξάζηεθε κέζα απφ ηα Μεζνπξφζεζκα Πξνγξάκκαηα Γεκνζηνλνκηθήο ηξαηεγηθήο (ΜΠΓ), πξνγξάκκαηα ηα νπνία εηζήρζεζαλ ζην ειιεληθφ δεκφζην πξνγξακκαηηζκφ κε απηφ. Δπίζεο, ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε κηα πιεηάδα λφκσλ, θαλφλσλ δηθαίνπ θαη λνκνζεηηθψλ πξάμεσλ αιιά θαη εξγαιεία ραιαξήο λνκνζέηεζεο (εγθχθιηνη, νδεγίεο θαη άιια) πνπ ζεζπίζηεθαλ γηα λα πινπνηήζνπλ ηνπο πξναπαηηνχκελνπο θαλφλεο γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ΠΟ. Δπίζεο, ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ αηηηνινγηθέο εθζέζεηο λνκνζεηηθψλ ξπζκίζεσλ ζηελ πξνζπάζεηα απνθξπζηάιισζεο ηνπ πξαθηηθνχ αληίθηππνπ ησλ αιιαγψλ επί ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ κειεηνχληαη ζηελ παξνχζα εξγαζία Σέινο, ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη θάπνηα πνζνηηθά θαη πνηνηηθά ζηνηρεία απφ ηηο Δηζεγεηηθέο Δθζέζεηο ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ψζηε λα κπνξνχλ λα γίλνπλ δηαθξηηέο κεηαβνιέο νη νπνίεο δελ κπνξνχλ λα εληνπηζηνχλ ζε λνκνζεηηθά θείκελα αιιά είλαη απνηέιεζκα πξαθηηθψλ θαη πνιηηηθψλ πνπ έρνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ δηακφξθσζε θαη πινπνίεζε ηνπ ΠΓΔ. Δλλνείηε φηη νη παξαπάλσ θχξηεο πεγέο ηεο έξεπλαο καο φπνπ απαηηείηαη ζα ζπκπιεξψλνληαη απφ ηελ ειιεληθή θαη δηεζλή βηβιηνγξαθία. ζνλ αθνξά ηελ κεζνδνινγία πνπ ζα αθνινπζήζνπκε θαηά ηελ δηεμαγσγή απηήο ηεο έξεπλαο απηή πξνζδηνξίδεηαη απφ ηηο πεγέο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη ηελ ίδηα ηελ θχζε ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο εξγαζίαο καο. Δίλαη πξνθαλέο φηη ιφγσ ηεο ζεζκηθήο θχζεο πνιιψλ εθ ησλ αιιαγψλ πνπ ζέινπκε λα παξνπζηάζνπκε ζα αλαγθαζηνχκε λα θάλνπκε κηα αλαδξνκή ζην λνκνζεηηθφ πιαίζην ησλ δηαδηθαζηψλ ηεο θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ θαη ησλ ζηαδίσλ πνπ απηέο πεξηέρνπλ. Δπηπιένλ, γηα λα είλαη εκθαλείο φιεο νη δηαθνξνπνηήζεηο αθφκα θαη απηέο πνπ δελ πεξηγξάθνληαη ξεηψο ζηα λνκνζεηήκαηα πνπ ζεζπίζηεθαλ γηα ηελ εθαξκνγή ησλ φξσλ ηνπ ΠΟ, ζα πξνζπαζήζνπκε λα θάλνπκε κηα ζχγθξηζε πνζνηηθψλ θαη πνηνηηθψλ ζηνηρείσλ πξηλ θαη κεηά ηελ έληαμε ηεο ρψξαο ζην ΠΟ. πλεπψο, ε έξεπλα καο βαζίδεηαη ζε κία θαηαξρήλ ζεσξεηηθή ηεθκεξίσζε θαη παξνπζίαζε ησλ

15 15 αιιαγψλ πνπ επέθεξε ην ΠΟ. ε έλα δεχηεξν επίπεδν, ζα πξνρσξήζνπκε ζε κηα εκπεηξηθή δηεξεχλεζε ησλ αιιαγψλ πνπ κπνξνχλ λα πνζνηηθνπνηεζνχλ. Έηζη, κέζα απφ κία πξαθηηθή αλάιπζε ζηνηρείσλ (κεγεζψλ θαη εγθπθιίσλ) ζα πξνζπαζήζνπκε λα παξνπζηάζνπκε θαη αιιαγέο πην πξαθηηθήο θχζεο πνπ δελ είλαη δπλαηφλ λα πξνζδηνξηζηνχλ κφλν απφ ηελ αιιαγή ζην ζεζκηθφ πιαίζην. ε φιε απηή ηελ αλάιπζε ζα πξνζπαζήζνπκε λα πεξηγξάςνπκε ζπλνπηηθά θαη λα αμηνινγήζνπκε ηνλ αληίθηππν πνπ είραλ απηέο νη ηξνπνπνηήζεηο ζηελ δηαδηθαζία θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ θαη ζπλαθφινπζα ζηελ ίδηα ηελ πνηφηεηα, ην κέγεζνο θαη ην ραξαθηήξα απηνχ. IV) Διάρθρωςη Κεφαλαίων Αθνινχζσο, ζα παξνπζηάζνπκε ηελ βαζηθή δνκή ηεο παξνχζαο εξγαζίαο κε κηα ζπλνπηηθή αλαθνξά ζην πεξηερφκελν εθάζηνπ θεθαιαίνπ. Σν πξώην θεθάιαην πνπ ζα αθνινπζήζεη ακέζσο κεηά απφ απηή ηελ εηζαγσγή, ζα αλαθεξζεί ζηελ ζπλνπηηθή αλάιπζε θαη παξνπζίαζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ ΠΟ θαη ηνπ ΠΓΔ. ε απηά ηα πιαίζηα ζα πεξηγξαθνχλ ζπλνπηηθά νη δηαδηθαζίεο θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ πνπ ζα καο απαζρνιήζνπλ ζηελ παξνχζα εξγαζία. Σν πεξηερφκελν απηνχ ηνπ θεθαιαίνπ απνηειεί απαξαίηεηε πξνυπφζεζε θαηαλφεζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο εξγαζίαο γηα θάζε κε εμνηθεησκέλν κε ην αληηθείκελν αλαγλψζηε. Αθνινύζωο, ζα παξνπζηάζνπκε ηελ ζεσξεηηθή καο αλάιπζε πνπ ζα αθνξά ηηο αιιαγέο πνπ επέθεξε ην Πξφγξακκα Οηθνλνκηθήο ηήξημεο ζε ζεζκηθφ επίπεδν. ε απηφ ην θεθάιαην, ζα γίλεη ε παξνπζίαζε θαη ζηνηρεηνζέηεζε ησλ αιιαγψλ θπξίσο κέζα απφ λνκνζεηήκαηα θαη ζα ππάξμεη πξνζπάζεηα λα θαηαγξαθεί ν αληίθηππνο ηνπο ζηνλ αλαπηπμηαθφ ζρεδηαζκφ ηεο ρψξαο φπσο απηφο εθθξάδεηαη κέζα απφ ην ΠΓΔ. Δδψ, ζα ππάξρεη ηαμηλφκεζε ησλ αιιαγψλ αλάινγα κε ηελ ζεκαζία ηνπο ζηηο δηαδηθαζίεο ηνπ ΠΓΔ πνπ εμεηάδνπκε. ην επόκελν θεθάιαην κέζα απφ κηα ζπγθξηηηθή αλάιπζε εγθπθιίσλ πνπ αθνξνχλ ηελ θαηάξηηζε, εθηέιεζε θαη παξαθνινχζεζε ηνπ ΠΓΔ αιιά θαη κεγεζψλ ζα γίλεη πξνζπάζεηα λα εληνπηζηνχλ νη αιιαγέο πνπ ζπληειέζηεθαλ δπλάκεη ηνπ ΠΟ αιιά είλαη πην πξαθηηθήο θχζεο θαη δελ κπνξνχλ λα εληνπηζηνχλ απφ ηελ αλάιπζε ηνπ

16 16 ζεζκηθνχ πιαηζίνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζα επηρεηξεζεί ε ζχγθξηζε ησλ δηαδηθαζηψλ (θπξίσο εζσηεξηθψλ) ηνπ ΠΓΔ κε βάζε δχν έηε αλαθνξάο (έλα πξηλ ηελ έληαμε ζην Πξφγξακκα Οηθνλνκηθήο ηήξημεο θαη έλα κεηά απφ απηή). ε δεχηεξν ζηάδην, ζα επηρεηξεζεί ζε απηφ ην κέξνο ηεο εξγαζίαο λα πξαγκαηνπνηεζεί κία ζχγθξηζε πνπ ζα απνηππψλεη ηελ πνζνηηθή δηαθνξνπνίεζε ησλ κεγεζψλ κε ηνλ αληίθηππν απηήο ηεο δηαθνξνπνίεζεο επί ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ κειεηνχκε. ην ηειεπηαίν θεθάιαην, ζα πξνρσξήζνπκε ζε κηα ζχλνςε ησλ αιιαγψλ πνπ έρνπκε εληνπίζεη καδί κε ηνλ αληίθηππν απηψλ ζηελ θαηάξηηζε, εθηέιεζε θαη παξαθνινχζεζε ηνπ ΠΓΔ. Αθνινχζσο, ζα εμαρζνχλ ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα γηα ηηο θηλήζεηο πνπ έρνπλε γίλεη, γηα απηέο πνπ αλακέλεηαη λα γίλνπλ θαη γηα απηέο πνπ ζα έπξεπε λα γίλνπλ ζηα πιαίζηα ελαξκφληζεο ηνπ ΠΓΔ κε ηνπο ζηφρνπο πνπ ζέηεη ην ΠΟ. ην παξάξηεκα ηεο εξγαζίαο, ζα παξαηεζεί ππνζηεξηθηηθφ πιηθφ πνπ ζα βνεζήζεη ζηελ θαηαλφεζε θαη ηεθκεξίσζε ηεο παξνπζίαζεο ησλ αιιαγψλ.

17 17 ΒΑΙΚΕ ΕΝΝΟΙΕ - ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟ ΠΛΑΙΙΟΤ ΣΗ ΕΡΕΤΝΑ πσο πξναλαθέξακε, εδψ, ζα πξνζπαζήζνπκε λα πεξηγξάςνπκε ζπλνπηηθά πνην είλαη ην πεξηερφκελν ηνπ ΠΟ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ (ΠΓΔ) πνπ εμεηάδνπκε ψζηε λα κπνξεί ν αλαγλψζηεο λα αληηιεθζεί πην είλαη ην πεξηερφκελν ησλ αιιαγψλ πνπ πξαγκαηεπφκαζηε αθφκα θη αλ δελ είλαη εμνηθεησκέλνο κε ην αληηθείκελν καο. Ζ Διιάδα σο απνηέιεζκα ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο θξίζεο πνπ μεθίλεζε ηνλ Οθηψβξε ηνπ 2008 ζηηο ΖΠΑ θαη ηεο παξνπζηαδφκελεο κεησκέλεο ξεπζηφηεηαο ζηηο δηεζλείο αγνξέο ρξήκαηνο θαη θεθαιαίνπ άξρηζε λα εκθαλίδεη δπζθνιίεο ζηελ αλαρξεκαηνδφηεζε ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο. Απηή ε θαηάζηαζε επηδεηλψζεθε ζεκαληηθά ην Οη βαζχηεξεο αηηίεο απηνχ ηνπ πξνβιήκαηνο κπνξνχλ λα αλαδεηεζνχλ ζηηο καθξννηθνλνκηθέο αληζνξξνπίεο θαη ζηα δηαξζξσηηθά πξνβιήκαηα πνπ ε ειιεληθή νηθνλνκία παξνπζίαδε δηαρξνληθά θαη επηδεηλψζεθαλ απφ ηελ θξίζε φπσο ηα πνιχ πςειά επίπεδα δεκνζίνπ ρξένπο ηφζν ζε απφιπηνπο φζν θαη ζε ζρεηηθνχο αξηζκνχο (ζε ζρέζε κε ην ΑΔΠ ηεο ρψξαο), ε κηθξή απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ην κεγάιν θφζηνο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, ε απμαλφκελε χθεζε θαη ηα πνιχ κεγάια ειιείκκαηα ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (Greek Ministry of Finance, 2010). ληαο κέινο ηεο Δπξσδψλεο, ην πξφβιεκα πνπ αληηκεηψπηδε άξρηζε λα απνθηά παλεπξσπατθέο δηαζηάζεηο. Έηζη, κε ηε Γήισζε ησλ Αξρεγψλ Κξαηψλ θαη Κπβεξλήζεσλ ηεο Εψλεο ηνπ επξψ πνπ δεκνζηνπνηήζεθε ζηηο Βξπμέιιεο ηελ 25ε Μαξηίνπ 2010 απνθαζίζηεθε γηα ηελ νηθνλνκηθή θαη δεκνζηνλνκηθή ζηαζεξφηεηα ηεο επξσδψλεο, ε δεκηνπξγία κεραληζκνχ ζηήξημεο. ε έλα επφκελν ζηάδην, κε ηε Γήισζε γηα ηε ζηήξημε ηεο Διιάδαο απφ ηα θξάηε-κέιε ηεο Εψλεο ηνπ επξψ πνπ δεκνζηνπνηήζεθε ζηηο Βξπμέιιεο ηελ 11ε Απξηιίνπ 2010 απνθαζίζηεθε ε ελεξγνπνίεζε ηνπ κεραληζκνχ ζηήξημεο πνπ είρε δεκηνπξγεζεί θαη ε έληαμε ηεο Διιάδαο ζε απηφ κε ηελ θαηάξηηζε θνηλνχ πξνγξάκκαηνο απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή, ζε ζπλεξγαζία κε ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα, θαη απφ ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν θαη ηηο ειιεληθέο αξρέο. Απηφ κπνξεί λα ζεσξεζεί ε απαξρή ηνπ Πξνγξάκκαηνο Οηθνλνκηθήο ηήξημεο (ΠΟ) γηα ηελ Διιάδα. Σν ΠΟ πέξα απφ ηελ παξνρή ρξεκάησλ πξνο ηελ Διιάδα πξνέβιεπε κηα ζεηξά κεηαξξπζκίζεσλ πνπ ζα εμαιείςνπλ ηα δηαξζξσηηθά

18 18 πξνβιήκαηα ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θαη ζα επηηξέςνπλ μαλά ηελ κειινληηθή πξφζβαζε ηεο ζηηο δηεζλείο ρξεκαηνπηζησηηθέο αγνξέο. Δπνκέλσο, γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ κεραληζκνχ ζηήξημεο πνπ ζπγθξνηήζεθε ζχκθσλα κε ηηο αλσηέξσ Γειψζεηο, θαηαξηίζηεθε απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ κε ηε ζπκκεηνρή ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο θαη ηνπ Γηεζλνχο Ννκηζκαηηθνχ Σακείνπ ζρέδην πξνγξάκκαηνο (Μλεκφλην Οηθνλνκηθήο θαη Υξεκαηνπηζησηηθήο Πνιηηηθήο θαη Μλεκφλην πλελλφεζεο ζηηο πγθεθξηκέλεο Πξνυπνζέζεηο Οηθνλνκηθήο Πνιηηηθήο) θαη έγηλε απνδεθηφ απφ ην ζχλνιν ησλ εκπιεθνκέλσλ. ε απηφ πεξηέρνληαλ νη βαζηθνί ζηφρνη πνιηηηθήο πνπ ε ειιεληθή θπβέξλεζε δεζκεπφηαλ λα εθαξκφζεη θαη ρξνλνδηάγξακκα εθαξκνγήο απηψλ. Οη βαζηθνί ζηφρνη ηνπ ΠΟ πνπ αθνξνχλ ηελ παξνχζα εξγαζία κπνξνχλ λα ζπλνςηζηνχλ ζηα αθφινπζα (European Commission, 2013). 1. Ζ δηφξζσζε ησλ δεκνζηνλνκηθψλ θαη εμσηεξηθψλ αληζνξξνπηψλ θαη ε απνθαηάζηαζε ηεο δηεζλνχο εκπηζηνζχλεο ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία 2. Ζ αλσηέξσ δηφξζσζε λα γίλεη κε ρξήζε φισλ ησλ δηαζέζηκσλ δεκνζηνλνκηθψλ, ρξεκαηνπηζησηηθψλ θαη δηαξζξσηηθψλ πνιηηηθψλ 3. Ζ δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή ζα απνηειεί αθξνγσληαίν ιίζν ηνπ πξνγξάκκαηνο 4. Ζ εηζνδεκαηηθή πνιηηηθή πξέπεη λα ζηεξίμνπλ ηελ πξνζπάζεηα γηα δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή θαη ηελ επαλάθηεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο 5. Ζ κείσζε ησλ ειιεηκκάησλ κέζα απφ κείσζε ησλ δαπαλψλ θη αχμεζε ησλ θξαηηθψλ εζφδσλ 6. Ζ αιιαγή ηνπ ηξφπνπ δηαρείξηζεο ησλ δεκνζίσλ νηθνλνκηθψλ θαη ε εηζαγσγή δεκνζηνλνκηθνχ πιαηζίνπ 7. Ο εθζπγρξνληζκφο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο κέζα απφ ηελ απινπνίεζε, απηνκαηνπνίεζε θαη επηηάρπλζε δηαδηθαζηψλ 8. Ζ ελίζρπζε ηνπ αληαγσληζκνχ θαη ε βειηίσζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ε ηδησηηθνπνίεζε δεκνζίσλ επηρεηξήζεσλ

19 19 9. Ζ αχμεζε ηεο απνξξφθεζεο ησλ θνηλνηηθψλ θαη αλαπηπμηαθψλ θνλδπιίσλ Σν ΠΟ αλακελφηαλ λα δηαξθέζεη φζν θαη ε ζπκκεηνρή ηεο ρψξαο ζηνλ κεραληζκφ ζηήξημεο, αξρηθψο έσο ηνλ Ηνχλην ηνπ Ζ δηάξθεηα απηή επεθηάζεθε έσο ην ηέινο ηνπ 2015 θαη ην πεξηερφκελν ηνπ εκπινπηίζηεθε ρσξίο λα απνιέζεη φκσο απηή ηελ ζηφρεπζε πνπ έρνπκε αλαθέξεη παξαπάλσ. Γηα ηελ επίηεπμε απηψλ ησλ ζηφρσλ ηνπ ΠΟ εηζήρζεθαλ κηα ζεηξά λφκσλ, νη πεξηζζφηεξνη εθ ησλ νπνίσλ εθαξκνζηηθνί λφκνη ησλ ήδε ζπκθσλεκέλσλ αλαιπηηθψλ ζεκείσλ ζηα πιαίζηα ηνπ Μλεκνλίνπ πλελλφεζεο ζηηο πγθεθξηκέλεο Πξνυπνζέζεηο Οηθνλνκηθήο Πνιηηηθήο πνπ είρε ππνγξαθεί. Θα ήηαλ κάηαην λα πξνζπαζήζνπκε λα απαξηζκήζνπκε φινπο απηνχο ηνπο λφκνπο θαζψο είλαη δεθάδεο ιφγσ ησλ ζπλερψλ κεηαβνιψλ πνπ ππέζηε ην Πξφγξακκα. Ο αλαγλψζηεο ζα ηνπο εληνπίζεη κέζα απφ ηελ αλαιπηηθή παξάζεζε πνπ ζα θάλνπκε ζην ζεζκηθφ πιαίζην ζηελ εθάζηνηε αιιαγή πνπ ζα παξνπζηάδνπκε ζηα πιαίζηα ηεο εξγαζίαο καο. Απηνί νη λφκνη πέξα απφ ηηο λέεο ξπζκίζεηο πνπ πεξηείραλ ηξνπνπνίεζαλ θαη κηα πιεηάδα άιισλ λφκσλ πνπ είραλ εθαξκνγή ζην πεδίν ηνπ ΠΓΔ. Πέξα απφ ηα αλσηέξσ, ζηα πιαίζηα ηεο έξεπλαο καο ζα εμεηάζνπκε θαη θάζε άιιν θείκελν πνπ αθνξά πξνηάζεηο αιιαγψλ ζην πιαίζην ηνπ ΠΟ. Δλδεηθηηθά, ηέηνηα θείκελα είλαη ηα Μεζνπξφζεζκα Πξνγξάκκαηα Γεκνζηνλνκηθήο ηξαηεγηθήο ( , , ), κία αιιαγή πνπ εηζήρζε σο βαζηθή πξναπαηηνχκελε κεηαξξχζκηζε γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ΠΟ θαη έθεξε ην κεζνπξφζεζκν νηθνλνκηθφ πξνγξακκαηηζκφ ζηελ ειιεληθή έλλνκε ηάμε θαη ηηο επηθαηξνπνηήζεηο απηψλ, ηηο δχν εθζέζεηο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο κε ηίηιν "Economic Adjustment Programme for Greece" θαη "Second Economic Adjustment Programme for Greece" πνπ αλαθέξνληαη ζηηο δπν θάζεηο ηνπ ΠΟ θαη ηηο αλαζεσξήζεηο ηνπο (revisions) θαη ην Δζληθφ Πξφγξακκα Μεηαξξπζκίζεσλ πνπ έρεη ζηαιεί ζηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή. Θα κειεηήζνπκε αθφκα θαη εκπηζηεπηηθά ζεκεηψκαηα θαη αλαθνξέο ηεο παξερφκελεο ηερληθήο βνήζεηαο απφ ην ΓΝΣ ζηελ ειιεληθή δηνίθεζε γηα ηελ εθαξκνγή ησλ κεηαξξπζκίζεσλ ζηα πιαίζηα ηνπ ΠΟ. Δίλαη εκθαλέο φηη πνιχ ρξήζηκεο πεγέο γηα ηελ παξνχζα εξγαζία απνηεινχλ θαη νη δηάθνξνη εγθχθιηνη πνπ εθδίδνληαη θαηά ηηο δηαδηθαζίεο πνπ εμεηάδνπκε θαη θπξίσο ζην ζηάδην ηεο θαηάξηηζεο θαζψο δχλαηαη λα πεξηέρνπλ ζεκαληηθέο πξαθηηθέο αιιαγέο ζηελ εζσηεξηθή δνκή ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ

20 20 δελ ζα κπνξνχζαλ λα εληνπηζηνχλ αιινχ. Δπηπιένλ, ηα ζηνηρεία εθηέιεζεο ηνπ ίδηνπ ηνπ ΠΓΔ είλαη ρξήζηκα θαη γηα ζχγθξηζε βαζηθψλ κεγεζψλ πξηλ θαη κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ ΠΟ πνπ ζθνπεχνπκε λα πξαγκαηνπνηήζνπκε ζηελ έξεπλα καο. Απηά ηα ηειεπηαία ζηνηρεία ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο επί ην πιείζηνλ ζην δεχηεξν κέξνο ηεο αλάιπζεο καο πνπ αθνξά ην πξαθηηθφ θαη πνζνηηθφ θνκκάηη ησλ αιιαγψλ. Απφ ηελ ζηφρεπζε πνπ έρνπκε ήδε παξνπζηάζεη είλαη ινγηθφ λα ζπκπεξάλνπκε φηη θάζε αιιαγή ε νπνία έιαβε ρψξα κεηά ηελ έλαξμε εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε, κπνξεί κε βεβαηφηεηα λα ζεσξεζεί φηη είλαη κηα αιιαγή πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε δπλάκεη ηνπ ΠΟ θαη ζα πεξηιεθζεί ζηελ παξνχζα εξγαζία. Απηφ ζπλάγεηαη απφ ην γεγνλφο φηη ην ΠΟ δελ είλαη έλα εληαίν λνκηθό θείκελν αιιά έλα νινθιεξωκέλν παθέην κεηαξξπζκίζεωλ πνπ πεγάδνπλ από ζωξεία θεηκέλωλ πξνηάζεωλ, ζπκβνπιώλ θαη δεζκεύζεωλ πνπ πξνζπάζεζε λα εκθπζήζεη κία λέα θνπιηνύξα ζηα δεκόζηα νηθνλνκηθά ηεο ρώξαο. Πξηλ πξνρσξήζνπκε ζηελ θπξίσο αλάιπζε καο είλαη θαιφ λα αλαθεξζνχκε ζπλνπηηθά θαη ζηνλ άιιν βαζηθφ φξν ηεο έξεπλαο καο, ην ΠΓΔ ψζηε λα κπνξέζνπκε λα πεξηγξάςνπκε ην πιαίζην ηεο έξεπλαο θαη λα νξηνζεηήζνπκε επαθξηβψο ην αληηθείκελν ηεο. Σν ΠΓΔ απνηειεί ην ζεκαληηθφηεξν κέζν άζθεζεο αλαπηπμηαθήο πνιηηηθήο ηεο ρψξαο ρξεκαηνδνηψληαο έξγα πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ αλαλέσζε θαη αχμεζε ηνπ ηδησηηθνχ θαη δεκφζηνπ θεθαιαίνπ ηεο νηθνλνκίαο θαη ζηεξίδνπλ ηελ αλαπηπμηαθή δηαδηθαζία θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηεο ρψξαο ζε καθξνρξφληα βάζε. Σν ΠΓΔ θαιείηαη λα ζπκβάιιεη ζηελ πεξαηηέξσ ζχγθιηζε ησλ πεξηθεξεηψλ, ηελ ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο κε ζηνρεπφκελεο δξάζεηο θαη παξεκβάζεηο γηα ηελ ηφλσζε ηεο ελεξγνχ δήηεζεο, ηελ πξνψζεζε ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο, ηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο, ηελ ελίζρπζε ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο δηθαηνζχλεο θαη ηε ζηήξημε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο (Γεληθή Γξακκαηεία Δπελδχζεσλ, Αλ ζέιακε λα αλαιχζνπκε πεξαηηέξσ απηφ ην ζηξαηεγηθφ ζθνπφ ηνπ ΠΓΔ ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη ηα ζπζηαηηθά ηνπ κέξε είλαη Α) Ο θεληξηθφο αλαπηπμηαθφο ζρεδηαζκφο ζε εζληθφ επίπεδν. Β) Ζ ρξεκαηνδφηεζε ζηξαηεγηθψλ επελδπηηθψλ ζρεδίσλ πνπ βνεζνχλ ηελ ηνπηθή, πεξηθεξεηαθή θαη εζληθή εηθφλα ηεο ρψξαο

21 21 Γ) Ζ δηεθδίθεζε, νξζή θαηαλνκή θαη απνξξφθεζε θνηλνηηθψλ πφξσλ γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζε αληίζηνηρσλ επελδπηηθψλ ζρεδίσλ Γ) Ζ αμηνπνίεζε ρξεκαηνδνηηθψλ επελδπηηθψλ επθαηξηψλ απφ δηεζλείο νξγαληζκνχο (γηα παξάδεηγκα, ΔΣΔπ., ΣΑΚΔ) Ζ εηήζηα έθθαλζε ηνπ ΠΓΔ, φπσο έρνπκε αλαθέξεη θαη πξνεγνπκέλσο πεξηέρεηαη θαη είλαη δηαθξηηφ κέξνο ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ σο Πξνυπνινγηζκφο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ. Με άιια ιφγηα, ζην ΠΓΔ εγγξάθνληαη φια ηα εγθεθξηκέλα πξνο ρξεκαηνδφηεζε αλαπηπμηαθά έξγα ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο θαη παξνπζηάδεηαη ην ζχλνιν ησλ αλαπηπμηαθψλ πφξσλ πνπ ζα δηαηεζνχλ θαζψο θαη ε πεγή πξνέιεπζεο ηνπο (εζληθή ρξεκαηνδφηεζε, θνηλνηηθή ρξεκαηνδφηεζε). Έηζη, ζηελ νπζία ην ΠΓΔ ρσξίδεηαη ζε δχν κεγάια ηκήκαηα, έλα πνπ αθνξά έξγα πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κε κηα κίμε θνηλνηηθψλ θαη εζληθψλ πφξσλ (ζπγρξεκαηνδνηνχκελν ζθέινο ΠΓΔ) θαη έλα ηκήκα πνπ απνηειείηαη απφ έξγα πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη απνθιεηζηηθά απφ εζληθνχο πφξνπο (εζληθφ ζθέινο ΠΓΔ). Γηα ηελ παξνχζα εξγαζία δελ έρεη θακία ζεκαζία αλ εμεηάδνπκε κηα εηήζηα πεξίνδν ή κεγαιχηεξε πεξίνδν αθνχ ζθνπφο ηεο εξγαζίαο είλαη λα εληνπίζεη αιιαγέο ζηελ δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο, πινπνίεζεο θαη ειέγρνπ ηνπ Πξνγξάκκαηνο θαη ζπλαθφινπζα θαη ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ (πνπ ζηελ νπζία απνηππψλεη ην Δηήζην Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ). Αθνχ κηιήζακε γηα ην πεξηερφκελν θαη ηνπο ζηφρνπο ηνπ ΠΓΔ δίλνληαο κία ζπλνπηηθή εηθφλα ηεο έλλνηαο ηνπ θαιφ ζα ήηαλ λα πνχκε δχν ιφγηα γηα ηηο δηαδηθαζίεο θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ πνπ θπξίσο ζα καο απαζρνιήζνπλ ζηελ παξνχζα εξγαζία. Ζ αλαθνξά καο ζε απηέο ηηο δηαδηθαζίεο ζα είλαη εμφρσο ζπλνπηηθή ιφγσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο έθηαζεο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο αιιά ζα πξνζπαζήζνπκε λα είλαη ηέηνηα ψζηε ηα θχξηα ζεκεία ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ δηαδηθαζηψλ λα γίλνληαη αληηιεπηά απφ ηνλ αλαγλψζηε. Οη βαζηθέο δηαδηθαζίεο είλαη ηξείο: 1. Ζ θαηάξηηζε ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ 2. Ζ εθηέιεζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ πνπ πεξηιακβάλεη ηελ θαηάξηηζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ θαη ηελ ρξεκαηνδφηεζε ηνπ θαη

22 22 3. Ζ παξαθνινχζεζε ηεο εθηέιεζεο ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ/Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ. Αλαιπηηθφηεξα: Ζ θαηάξηηζε ηνπ Πξνππνινγηζκνύ Γεκνζίωλ Δπελδύζεωλ είλαη ε δηαδηθαζία πνπ πξνεγείηαη ηεο ςήθηζεο απηνχ απφ ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο σο ηκήκαηνο ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ. Ζ θαηάξηηζε ηνπ ζρεδίνπ Πξνππνινγηζκνχ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ έρεη ηα αθφινπζα ζηάδηα: 1. Απνζηνιή εγθπθιίνπ ηνπ ΤΠΑΑΝ ζηνπο θνξείο πνπ λνκηθά έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα ρξεκαηνδφηεζεο έξγσλ κέζσ ηνπ ΠΓΔ γηα ηελ δεκηνπξγία εθηηκήζεσλ δαπαλψλ ζε εηήζηα θαη κεζνπξφζεζκε βάζε (λ+3) 2. Απνζηνιή ησλ δηακνξθσκέλσλ εθηηκήζεσλ απφ ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο ζην αλσηέξσ αλαθεξφκελν ηκήκα ζε ειεθηξνληθή θαη έληππε (λνκηθά δεζκεπηηθή) κνξθή 3. πιινγή ησλ ζηνηρείσλ, ηαμηλφκεζε ησλ εθηηκήζεσλ, επεμεξγαζία θαη αμηνιφγεζε ηνπο 4. Γηαβνχιεπζε γηα ην ζπλνιηθφ χςνο ηνπ ΠΓΔ κεηαμχ ΤΠΑΑΝ θαη ΤΠΟΗΚ (Γεληθφ Λνγηζηήξην Κξάηνπο) 5. Καηαλνκή ηνπ χςνπο ηνπ ΠΓΔ (πιαθφλ) λα Φνξέα ΠΓΔ 6. Καηάξηηζε Πξνππνινγηζκνχ Γεκνζίσλ επελδχζεσλ θαη εηζεγεηηθήο απηνχ έθζεζεο θαη εηζήγεζε ηνπ απφ ηνλ ΤΠΑΑΝ ζηνλ Τπνπξγφ Οηθνλνκηθψλ (ΤΠΟΗΚ) ψζηε λα ηα πεξηιάβεη ζηελ εηζήγεζε/θαηάζεζε ζηελ Βνπιή πξνο ςήθηζε Γηα ηε δηαδηθαζία απηή ππεχζπλν είλαη ην Σκήκα Πξνυπνινγηζκνχ ηεο Γηεχζπλζεο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ ηνπ ΤΠΑΑΝ. Ζ δεχηεξε δηαδηθαζία πνπ ζα εμεηάζνπκε ζηελ παξνχζα εξγαζία είλαη ε εθηέιεζε ηνπ ΠΓΔ. Ωο εθηέιεζε ηνπ ΠΓΔ λνείηαη Α) Ζ δηαδηθαζία θαηάξηηζεο ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίωλ Δπελδύζεωλ δειαδή ε πνζνηηθνπνίεζε θαη απνηχπσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ ΠΓΔ κέζσ ηεο πξφηαζεο,

23 23 αμηνιφγεζεο θαη εγγξαθήο έξγσλ ζε απηφ. Αλαιπηηθφηεξα πεξηιακβάλεη ηα αθφινπζα ζηάδηα: 1. Απνζηνιή εγθπθιίνπ νδεγηψλ απφ ην ΤΠΑΑΝ ζηνπο θνξείο ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ ΠΓΔ (Τπνπξγεία, Πεξηθέξεηεο θ.ι.π.) κε νδεγίεο γηα ηελ ππνβνιή ησλ πξνγξακκάησλ θαη ηελ έληαμε ησλ έξγσλ ζην ΠΓΔ κε φια ηα νηθνλνκηθά ζηνηρεία ηνπ εηήζηνπ θαη κεζνπξφζεζκνπ πξνγξακκαηηζκνχ πινπνίεζήο ηνπο. 2. Απνζηνιή πξνηάζεσλ απφ ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο ζε ειεθηξνληθή θαη έληππε (λνκηθά δεζκεπηηθή) κνξθή 3. πιινγή ησλ ζηνηρείσλ, επεμεξγαζία θαη αμηνιφγεζε ηνπο 4. Έθδνζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο κε ηελ έθδνζε φισλ ησλ εγθξηηηθψλ απνθάζεσλ (έθδνζε πιινγηθψλ Απνθάζεσλ) 5. Δπαλάιεςε δηαδηθαζίαο γηα έθδνζε ηξνπνπνηεηηθψλ απνθάζεσλ θαζ' φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Δπηζεκαίλεηαη φηη ε θαηάξηηζε ηφζν ηνπ Πξνππνινγηζκνχ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ, φζν θαη ηνπ ίδηνπ ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ είλαη πνιπζρηδείο δηαδηθαζίεο κε κεγάιε πνιππινθφηεηα πνπ εκθαλίδνπλ ηα πνιιά ελδηάκεζα ζηάδηα θαη ζηελ νπνία εκπιέθεηαη θάζε θνξά ην ζχλνιν ησλ θνξέσλ ηεο θξαηηθήο κεραλήο. Οπζηαζηηθά, ε θαηάξηηζε ηνπ ΠΓΔ θάζε έηνο απνηειεί ηελ απνηχπσζε ηνπ αλαπηπμηαθνχ ζρεδηαζκνχ ηεο ρψξαο ζε εηήζην θαη κεζνπξφζεζκν δηάζηεκα. Δίλαη πξνθαλέο φηη ζηελ δηαδηθαζία ηεο θαηάξηηζεο εληάζζνληαη σο ππνζχλνια ε δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνχ ησλ αλσηάησλ νξίσλ ηνπ ΠΓΔ θαη ε δηαδηθαζία έληαμεο πξάμεσλ ζην ΠΓΔ πνπ έρνπλ επαλαθαζνξηζηεί ξηδηθά κέζα απφ ηηο κεηαξξπζκίζεηο ηνπ ΠΟ. Β) ε δηαδηθαζία ρξεκαηνδόηεζεο θαη ζηαδηαθήο πινπνίεζεο ησλ έξγσλ πνπ έρνπλ εγγξαθεί ζην ΠΓΔ θαηά ηελ δηαδηθαζία ηεο θαηάξηηζεο. Δδψ πεξηέρνληαη ηφζν ε εθηακίεπζε ησλ πνζψλ πνπ έρνπλ δηαηεζεί ζε θάζε έξγν έθαζηνπ θνξέα αιιά θαη φιεο νη απαξαίηεηεο ελέξγεηεο γηα ηελ εθηακίεπζε απηψλ ησλ πνζψλ θαη ηελ πινπνίεζε απηψλ ησλ έξγσλ εθ κέξνπο ησλ δηαθφξσλ θνξέσλ θαη ησλ αλαδφρσλ ηνπο. Αλαιπηηθφηεξα πεξηιακβάλεη ηα αθφινπζα ζηάδηα:

24 24 1. Απνζηνιή εγθπθιίνπ νδεγηψλ απφ ην ΤΠΑΑΝ ζηνπο θνξείο ρξεκαηνδφεζεο ηνπ ΠΓΔ (Τπνπξγεία, Πεξηθέξεηεο θ.ι.π.) κε νδεγίεο γηα ηελ ππνβνιή αηηεκάησλ ρξεκαηνδφηεζεο πξνο ην ΤΠΑΑΝ 2. Απνζηνιή ζε ηαθηά δηαζηήκαηα πξνηάζεσλ απφ ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο γηα ρξεκαηνδφηεζε ησλ Πξνγξακκάησλ ηνπο 3. ηαδηαθή έθδνζε απνθάζεσλ ρξεκαηνδφηεζεο θαη θαηαλνκήο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ έξγσλ ηνπ ΠΓΔ πξνο Σξάπεδα Διιάδνο 4. Έθδνζε ΚΤΑ κε νδεγίεο πξνο Φνξείο θαη Σξάπεδα ηεο ειιάδνο γηα νινθιήξσζε δηαδηθαζηψλ ρξεκαηνδφηεζεο έξγσλ ηξέρνληνο έηνπο θαη έλαξμε ρξεκαηνδφηεζεο επφκελνπ έηνπο, νξίδνληαο επηκέξνπο δηαδηθαζίεο γηα ηα ρξνληθά απη ά δηαζηήκαηα. Γηα ηε δηαδηθαζία απηή ππεχζπλν είλαη ην Σκήκα Δθηέιεζεο Πξνυπνινγηζκνχ, Υξεκαηνδφηεζεο θαη Οηθνλνκηθήο Παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ ηεο Γηεχζπλζεο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ ηνπ ΤΠΑΑΝ Σέινο, ε ηξίηε δηαδηθαζία πνπ ζα εμεηάζνπκε ηελ ελδερφκελε κεηαβνιή ηεο απφ ην ΠΟ είλαη απηή ηεο παξαθνινύζεζεο ηνπ ΠΓΔ. ε απηήλ πεξηιακβάλεηαη θάζε ελέξγεηα πνπ απνζθνπεί ζηελ παξαθνινχζεζε ηεο εθηέιεζεο ηνπ ΠΓΔ θαη θαηεπέθηαζε ηεο νξζήο πινπνίεζεο ησλ έξγσλ απφ νηθνλνκηθήο απφςεσο (παξαθνινχζεζε εθηακηεχζεσλ, έιεγρνο κε ππέξβαζεο ησλ δηαηηζέκελσλ πηζηψζεσλ, έιεγρνο χςνπο απνξξφθεζεο δηαηηζέκελσλ θνλδπιίσλ θ.ι.π.). Δπηπιένλ, εδψ, πεξηέρεηαη θαη ν έιεγρνο ηεο ηήξεζεο ησλ λνκηθψλ ηχπσλ θαη πξνυπνζέζεσλ θαη ρξνληθψλ πεξηνξηζκψλ γηα ηελ εθηέιεζε, θάηη πνπ είλαη ηδηαηηέξσο ζεκαληηθφ γηα ηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα θαζψο κηα παξαβίαζε ησλ φξσλ απηψλ ησλ πξνγξακκάησλ (έξγσλ) ζπλεπάγεηαη ηελ επηβάξπλζε ηνπ ειιεληθνχ Κξάηνπο κε ην πνζφ πνπ ζα απνηεινχζε θνηλνηηθή ζπκκεηνρή θαη ηελ επηζηξνθή ηεο φπνηαο θαηαβεβιεκέλεο θνηλνηηθήο ζπκκεηνρήο ζηελ ΔΔ. Γεδνκέλεο ηεο πνιππινθφηεηαο φισλ απηψλ ησλ δηαδηθαζηψλ ηνπ ΠΓΔ είλαη θαζνξηζηηθήο ζεκαζία ε ιεηηνπξγία ηνπ Οινθιεξσκέλνπ Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο ηνπ ΠΓΔ πνπ κέζσ ηεο κεραλνγξάθεζεο ησλ πεξηζζφηεξσλ δηαδηθαζηψλ ζπκβάιεη θαζνξηζηηθά ζηελ παξαθνινχζεζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο. ε απηή ηελ δηαδηθαζία πξσηαγσληζηηθφ ξφιν

25 25 έρνπλ φια ηα ηκήκαηα ηεο ΓΓΔ πνπ έρνπκε ήδε αλαθέξεη ζηηο δπν πξνγελέζηεξεο δηαδηθαζίεο καδί κε ην Σκήκα ηαηηζηηθήο θαη Σεθκεξίσζεο πνπ δηαρεηξίδεηαη ην Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα ηνπ ΠΓΔ. Με απηφ κπνξνχκε λα πνχκε φηη νινθιεξψζακε ηελ ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ηνπ ΠΓΔ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ ζα κειεηήζνπκε θαη ην αθνξνχλ ψζηε λα κπνξεί λα γίλεη αληηιεπηφ απφ ηνλ θαζέλα πνην είλαη ην αληηθείκελν θαη ν ζθνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. Οξηνζεηψληαο ηελ παξνχζα έξεπλα ζα πξέπεη λα επαλαιάβνπκε φηη ζθνπφο καο είλαη λα εληνπίζνπκε ηηο αιιαγέο πνπ ζπληειέζηεθαλ ζηελ δηαδηθαζία θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ΠΟ. πλεπψο, είλαη πξνθαλέο φηη δελ απνηεινχλ αληηθείκελν απηήο ηεο εξγαζίαο νη αιιαγέο πνπ ζπληειέζηεθαλ ή ζρεδηάδνληαη δπλάκεη ηεο λέαο δνκήο ηεο λέαο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ γηα ηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα, θάζε αιιαγή πνπ είλαη πξσζχζηεξε ηεο έλαξμεο εθαξκνγήο ηνπ ΠΟ θαζψο θαη θάζε αιιαγή πνπ δελ απνζθνπεί ζηελ επίηεπμε ηεο ζηφρεπζεο ηνπ ΠΟ ή δελ ζρεηίδεηαη κε ηηο δηαδηθαζίεο πνπ κειεηνχκε θαη έρνπκε ήδε αλαθέξεη. Θα πξέπεη λα επηζεκάλνπκε φηη ιφγσ ηεο κεγάιεο εμεηδίθεπζεο ηνπ ζέκαηνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο θαη ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο έθηαζεο ηεο, θαιφ ζα είλαη ν αλαγλψζηεο λα δηαζέηεη κηα ζηνηρεηψδε γλψζε δεκνζίσλ νηθνλνκηθψλ. πλνςίδνληαο, ζε απηφ ην ηκήκα ηεο εξγαζίαο, πξνζπαζήζακε λα απνηππψζνπκε ην πεξηερφκελν ησλ ελλνηψλ ΠΟ θαη ΠΓΔ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε απηά, πξνζδηνξίδνληαο ηαπηφρξνλα ηνλ ηξφπν πνπ ζα εξγαζηνχκε θαη ηηο πεγέο πνπ ζα αληιήζνπκε ηηο πιεξνθνξίεο καο γηα ηνλ εληνπηζκφ ησλ αιιαγψλ πνπ απνηειεί ην αληηθείκελν ηεο παξνχζαο εξγαζίαο.

26 26 ΜΕΡΟ ΠΡΩΣΟ - ΘΕΜΙΚΕ ΑΛΛΑΓΕ ΣΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΙΩΝ Δδψ, ζα πξνζπαζήζνπκε λα παξαζέζνπκε ηηο αιιαγέο πνπ ζπλέβεζαλ ζε ζεζκηθφ επίπεδν ιφγσ ηεο εθαξκνγήο ηνπ ΠΟ. Θα πξνζπαζήζνπκε λα ηαμηλνκήζνπκε απηέο ηηο αιιαγέο αλάινγα κε ηνλ αληίθηππν πνπ είραλ ζηηο δηαδηθαζίεο ηνπ ΠΓΔ. ε θάζε θαηεγνξία αιιαγψλ, επίζεο, ζα θάλνπκε πξνζπάζεηα λα εκθαλίζνπκε δηαθξηηά ηηο αιιαγέο πνπ αθνξνχλ κφλν ην ζπγρξεκαηνδνηνχκελν κέξνο ηνπ ΠΓΔ, ην ακηγψο εζληθφ κέξνο ηνπ ΠΓΔ ή θαη ηα δχν. Ι) ΘΕΜΙΚΕ ΑΛΛΑΓΕ ΚΟΜΒΙΚΗ ΗΜΑΙΑ Μέζα απφ ην πεξηερφκελν ησλ θεηκέλσλ πξνηάζεσλ (Δθζέζεηο ΟΟΑ, Δθζέζεηο ηεο νκάδαο εξγαζίαο γηα ηελ Διιάδα, εκπηζηεπηηθά ζεκεηψκαηα θαη αλαθνξέο ηεο ηερληθήο βνήζεηαο δηεζλψλ νξγαληζκψλ γηα ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ ηνπ ΠΟ) πνπ έρνπλ εθδνζεί θαηά ηελ πεξίνδν εθαξκνγήο ηνπ ΠΟ (2010 έσο ζήκεξα) πνπ ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη ζθηαγξαθνχλ ην πεξηερφκελν ηνπ ΠΟ κε ηελ επξεία έλλνηα αιιά θαη κέζα απφ θείκελα πνπ βξίζθνληαη ζηνλ ππξήλα ηεο εθαξκνγήο ηνπ ΠΟ ζηελ Διιάδα φπσο νη εθαξκνζηηθνί απηνχ λφκνη θαη νη Δθζέζεηο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα ην πεξηερφκελν ηνπ έρνπλ εηζαρζεί ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα κηα ζεηξά αιιαγψλ πνπ επεξεάδνπλ ηνλ αλαπηπμηαθφ ζρεδηαζκφ ηεο ρψξαο θαη θαη' επέθηαζε ην βαζηθφ εξγαιείν απηνχ, ην ΠΓΔ. Έηζη, ηα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ ηξνπνπνηεζεί νη δηαδηθαζίεο θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ θαζψο θαη ε ίδηα ε θχζε θαη ην πεξηερφκελν απηψλ. Κνηλέο ζπληζηψζεο απηψλ ησλ αιιαγψλ ήηαλ ε ελίζρπζε ηνπ καθξνρξφληνπ πξνγξακκαηηζκνχ θαη ε απινπνίεζε θαη επηηάρπλζε ησλ γξαθεηνθξαηηθψλ δηαδηθαζηψλ (Παξάξηεκα ΗΗΗ "Μλεκφλην Οηθνλνκηθήο θαη Υξεκαηνπηζησηηθήο Πνιηηηθήο", λ.3845/2010). Κάπνηεο απφ απηέο ηηο αιιαγέο είραλ κεγάιε ζεκαζία γηα ην πεξηερφκελν ησλ αλσηέξσ δηαδηθαζηψλ ηνπ ΠΓΔ, άιιεο είραλ κηθξφηεξε. ε απηφ ην ηκήκα ζα παξνπζηάζνπκε έμη αιιαγέο πνπ ιφγσ ηεο ζεκαζίαο ηνπο γηα ην ΠΓΔ, ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη απνηεινχλ ηελ θνξσλίδα ησλ κεηαξξπζκίζεσλ πνπ έιαβαλ ρψξα ζην ζπγθεθξηκέλν πεδίν πινπνίεζεο ηνπ ΠΓΔ. Οη αιιαγέο απηέο ζα παξνπζηαζηνχλ κε ηελ ζεηξά πνπ θαηά ηελ γλψκε ηνπ

27 27 γξάθνληνο αληηθαηνπηξίδεη ηελ ζεκαζία ηνπο ζην αληηθείκελν πνπ εμεηάδνπκε, ηελ δηαδηθαζία θαηάξηηζεο, εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ. Α) Μεςοπρόθεςμεσ εκτιμήςεισ ΠΔΕ Σν ΠΓΔ κέρξη ηελ εθαξκνγή ηνπ ΠΟ θαηαξηηδφηαλ απνθιεηζηηθά κε εθηηκήζεηο γηα ηελ επφκελε νηθνλνκηθή ρξήζε πνπ ζηελ πεξίπησζε ησλ Κξαηηθψλ Πξνυπνινγηζκψλ, κέξνο ησλ νπνίσλ είλαη ην εθάζηνηε ΠΓΔ, ζπκπίπηεη κε ην επφκελν εκεξνινγηαθφ έηνο. Έηζη, νη δηάθνξνη θνξείο ζην ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο θαηάξηηζεο ηνπ ΠΓΔ θαινχληαλ λα θάλνπλ ηηο εθηηκήζεηο-πξνηάζεηο ηνπο γηα ηηο δεζκεχζεηο θαη ηηο πηζηψζεηο πνπ ζα ρξεηαζηνχλ γηα ηελ πινπνίεζε αλαπηπμηαθψλ έξγσλ γηα ην επφκελν έηνο. Δίλαη πξνθαλέο πφζν θνληφθζαικε είλαη κηα ηέηνηα ινγηθή θαζψο δελ επηηξέπεη ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ζην κεζνπξφζεζκν θαη καθξνπξφζεζκν δηάζηεκα. Δίλαη γεληθά παξαδεθηφ φηη ν καθξνρξφληνο πξνγξακκαηηζκφο είλαη έλα αλαπφζπαζην θνκκάηη ηνπ αλαπηπμηαθνχ ζρεδηαζκνχ ελφο θξάηνπο θαζψο έξγα ππνδνκήο θαη κεγάιεο αλαπηπμηαθήο ζεκαζίαο πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφλ ζέινπλ έλα ζεβαζηφ ρξνληθφ δηάζηεκα γηα λα απνδψζνπλ θαη πξέπεη λα απνηεινχλ κέξνο ελφο νινθιεξσκέλνπ παθέηνπ πξνψζεζεο ησλ αλαπηπμηαθψλ πξσηνβνπιηψλ ηδησηηθνχ θαη δεκνζίνπ ηνκέα. Απηή ε δηάζηαζε ηνπ αλαπηπμηαθνχ ζρεδηαζκνχ πξηλ ηελ εθαξκνγή ηνπ ΠΟ ζηελ Διιάδα έιεηπε ζρεδφλ παληειψο. Με ηελ έλαξμε ηεο πινπνίεζεο ησλ κέηξσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζην Μλεκφλην Οηθνλνκηθήο πλελλφεζεο, κηα απφ ηηο πξψηεο αιιαγέο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ αθνξνχζε ηελ πηνζέηεζε κεζνπξφζεζκνπ πξνγξακκαηηζκνχ ζε επίπεδν Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ, ηφζν Σαθηηθνχ φζν θαη ΠΓΔ. Σν άξζξν 6Α ηνπ λφκνπ 2362/1995 φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ην άξζξν 9 Ν.3871/2010 (Α 141) εηζήγαγε ηελ έλλνηα ηνπ Μεζνπξφζεζκνπ Γεκνζηνλνκηθνχ Πιαηζίνπ ηξαηεγηθήο (ΜΓΠ). Σν ΜΓΠ απνηειεί ζηελ νπζία έλα ζρέδην Πξνυπνινγηζκνχ, φρη κφλν γηα ην επφκελν έηνο αιιά θαη γηα ηα επφκελα ηξία απηνχ (δειαδή γηα κηα πεξίνδν λ+3 φπνπ λ είλαη ην επφκελν έηνο). πνηε πιένλ παχεη λα ηζρχεη ε πξαθηηθή ησλ απνθιεηζηηθά εηήζησλ ζηφρσλ θαη Πξνυπνινγηζκψλ. Ζ έλαξμε ηζρχνο ηεο ζπγθεθξηκέλεο ξχζκηζεο ήηαλ ε Ζ ζπγθεθξηκέλε δηάηαμε έρεη εθαξκνγή θαη ζην ΠΓΔ (ππνπαξάγξαθνο αα θαη ββ, εδ.ε άξζξνπ 6Α λ.2362/1995). Έηζη πιένλ, φιε ε δηαδηθαζία ηεο θαηάξηηζεο ηνπ ΠΓΔ άιιαμε αθνχ απαηηήζεθε απφ ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο λα παξέρνπλ εθηηκήζεηο γηα

28 28 ηηο κειινληηθέο δεζκεχζεηο θαη πηζηψζεηο πνπ ζα ρξεηαζηνχλ, θάηη πνπ ππέβαιε ην ζχλνιν ζρεδφλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ηεο ρψξαο λα πξνβεί ζε έλαλ κεζνπξφζεζκν αλαπηπμηαθφ πξνγξακκαηηζκφ. Δπίζεο, ε αξκφδηα δηεχζπλζε γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ δηαδηθαζηψλ ηνπ ΠΓΔ ππνρξεψζεθε λα πξνβεί ζε εθηίκεζε ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ απηνχ θαη θαηαλνκή ησλ δηαηηζέκελσλ δεζκεχζεσλ ζε Α γηα κεζνπξφζεζκν δηάζηεκα. πλαθφινπζα, απηφ άιιαμε θαη ηηο δηαδηθαζίεο εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο θαζψο απηέο ηξνπνπνηήζεθαλ έηζη ψζηε λα επηηξέπνπλ ηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη ηελ παξαθνινχζεζε απηψλ κε ζπιινγή ζηνηρείσλ θαη παξνρή πιεξνθνξηψλ δεκφζηα ζε κεζνπξφζεζκν δηάζηεκα. Β) Αλλαγή διαδικαςίασ κατάρτιςησ ΠΔΕ (top-down budgeting) Ίζσο ε ζεκαληηθφηεξε αιιαγή πνπ επήιζε ζην ΠΓΔ είλαη ε αιιαγή ηνπ ηξφπνπ πινπνίεζεο ηεο δηαδηθαζίαο θαηάξηηζεο απηνχ. Δδψ, ππήξμε κηα αιιαγή ζηελ ίδηα ηελ θηινζνθία θαηάξηηζεο. Πξηλ ηελ εθαξκνγή ησλ κεηαξξπζκίζεσλ ηνπ ΠΟ αθνινπζείην κηα ινγηθή θαηάξηηζεο ηνπ ΠΓΔ απφ "θάησ πξνο ηα πάλσ" (bottom-up). χκθσλα κε ηελ ηζρχνπζα ηφηε δηαδηθαζία νη θνξείο απνζηέιιαλε ηηο εθηηκήζεηο γηα ηηο αλάγθεο ηνπο ζην ΤΠΑΑΝ. Απηέο νη εθηηκήζεηο αμηνινγνχληαλ απφ ηελ αξκφδηα Γηεχζπλζε θαη θαζνξίδνληαλ νη αλάγθεο αλαπηπμηαθψλ θνλδπιίσλ ηεο ρψξαο πνπ απνηππψλνληαλ απφ ην πξνηεηλφκελν χςνο ηνπ ΠΓΔ. Αθνινχζσο, κεηά απφ ζρεηηθή δηαβνχιεπζε κε ηηο Τπεξεζίεο ηνπ ΤΠΟΗΚ απηφ ην πξνηεηλφκελν χςνο φπσο είρε δηακνξθσζεί πεξηιακβαλφηαλ ζην ζρέδην ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ. Απηή ε δηαδηθαζία άιιαμε εθ βάζξσλ κε ηηο αιιαγέο πνπ επέθεξε ν λφκνο 3871/2010 κε ηελ εηζαγσγή ηνπ άξζξνπ 6Δ ζηνλ λφκν 2362/1995. Πιένλ ε δηαδηθαζία θαηάξηηζεο ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ θαη ζπλεπψο θαη ηνπ ΠΓΔ αθνχ απηφ απνηειεί ηκήκα ηνπ αθνινπζεί κηα πξνζέγγηζε απφ ηα "πάλσ πξνο ηα θάησ" (top-down). πσο αλαθέξεηαη ήδε ζηελ πξψηε γξακκή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άξζξνπ ε θαηάξηηζε ηνπ εηήζηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ γίλεηαη κε ηε κέζνδν ηνπ θαζνξηζκνχ εθ ησλ πξνηέξσλ αλψηαησλ δεζκεπηηθψλ νξίσλ δαπαλψλ αλά θνξέα ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο, εληφο ησλ νπνίσλ θαη κφλν θαηαλέκνληαη νη δαπάλεο ησλ επί κέξνπο ππνθείκελσλ θνξέσλ. Απηφ ζεκαίλεη φηη ηα αλψηαηα φξηα δαπαλψλ θαζνξίδνληαη εμσγελψο θαη απφ ην πςειφηεξν επίπεδν ηεο ηεξαξρίαο θαη νη θνξείο θαινχληαη λα δξάζνπλ εληφο απηψλ αλεμαξηήησο ηνπ πξαγκαηηθνχ επηπέδνπ ησλ αλαγθψλ ηνπο. Έηζη ζηελ δηαδηθαζία θαηάξηηζεο ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ αιιά θαη ηνπ ΠΓΔ πξνζηέζεθαλ ηα

29 29 αθφινπζα δχν ζηάδηα πνπ πξνεγνχληαη ρξνληθά ηεο απνζηνιήο ησλ εθηηκήζεσλ ησλ θνξέσλ. 1) Α ηάδην: Καζνξίδεηαη ε Γεληθή Κπβεξλεηηθή ηξαηεγηθή θαη ζπληάζζεηαη ην Μεζνπξφζεζκν Γεκνζηνλνκηθφ Πιαίζην ηξαηεγηθήο (ΜΓΠ). 2) Β ηάδην: Δγθξίλεηαη ην ΜΓΠ απφ ην ππνπξγηθφ ζπκβνχιην θαη εγθξίλεηαη/ςεθίδεηαη απφ ηε Βνπιή. Σν ΜΠΓ εκπεξηέρεη ηα αλψηαηα φξηα δαπαλψλ γηα θάζε ηκήκα ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ γηα ηα έηε πνπ αθνξά. Ζ εηζαγσγή απηψλ ησλ δχν ζηαδίσλ είλαη άκεζν απνηέιεζκα απηήο ηεο αιιαγήο θηινζνθίαο δφκεζεο ηνπ ΠΓΔ. Ζ ζπγθεθξηκέλε αιιαγή πνπ απνηειεί κλεκνληαθή ππνρξέσζε (Παξάξηεκα ΗΗΗ λ.3845/2010) έγηλε κε πξνθαλή ζηφρν λα ηεξεζνχλ νη δεκνζηνλνκηθνί πεξηνξηζκνί πνπ έρνπλ αλαιεθζεί απφ ηελ ρψξα ζηα πιαίζηα ηνπ ΠΟ. ίγνπξα είλαη κηα αιιαγή πνπ έρεη πξνζθέξεη δεκνζηνλνκηθή πεηζαξρία ζηελ δηαδηθαζία θαηάξηηζεο ηνπ ΠΓΔ αιιά ηαπηφρξνλα ηελ έρεη απνκαθξχλεη απφ ηνλ αληηθεηκεληθφ ζηφρν ηεο θάιπςεο ησλ πξαγκαηηθψλ αλαγθψλ ησλ θνξέσλ. Δίλαη πξνθαλέο φηη ιφγσ ηεο ζεκαζίαο ηεο ζπγθεθξηκέλεο αιιαγήο έρνπλ ζπλαθφινπζα επεξεαζηεί θαη νη δηαδηθαζίεο εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ΠΓΔ θαζψο απηέο βαζίδνληαη ζηελ δηαδηθαζία θαηάξηηζεο. Σερληθέο αιιαγέο ζεζκηθήο πθήο (φπσο ν θαζνξηζκφο ηνπ χςνπο ηνπ ΠΓΔ πνπ αθνξά ζπλερηδφκελα έξγα) πνπ πξνθχπηνπλ εκκέζσο απφ απηή ηελ αιιαγή ζα αλαιπζνχλ εθηελψο ζην δεχηεξν κέξνο ηεο εξγαζίαο καο. Γ) Δημιουργία Κεντρικοφ Λογαριαςμοφ ΕΠΑ χκθσλα κε ηηο πξνβιέςεηο ηνπ εδαθίνπ ηεο παξ. 22 ηνπ παξαξηήκαηνο ΗΗΗ ηνπ λ.3845/2010 (Α 65) θαη κε ηελ ΚΤΑ 2/51571/0020/ ζπζηάζεθε ζηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο ππφ ην ινγαξηαζκφ δηαζεζίκσλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ (28), «Λνγαξηαζκφο Σακεηαθήο Γηαρείξηζεο» κε ηίηιν Δ.Γ.-ΔΘΝΗΚΖ ΤΓΥΡΖΜΑΣΟΓΟΣΖΖ ΣΩΝ ΓΗΑΡΘΡΩΣΗΚΩΝ ΣΑΜΔΗΩΝ ΚΑΗ ΣΟΤ ΣΑΜΔΗΟΤ ΤΝΟΥΖ, θαη αξηζκφ 23/200850, πνπ θαιείηαη Κεληξηθφο Λνγαξηαζκφο ΔΠΑ. ηφρνο ηεο ιεηηνπξγίαο απηνχ ηνπ ινγαξηαζκνχ είλαη ε ζηνρεπκέλε θαη ηαρεία ρξεκαηνδφηεζε ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ ηνπ ΔΠΑ ζχκθσλα κε ηελ πξφνδν πινπνίεζήο ηνπο, ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη απξφζθνπηα θαη ρσξίο

30 30 θαζπζηεξήζεηο ε είζπξαμε ηεο αληίζηνηρεο θνηλνηηθήο ζπλδξνκήο. Έηζη, κε ηελ εηζαγσγή απηήο ηεο ξχζκηζεο παχεη λα ηζρχεη ην παιαηφ θαζεζηψο ηνπ θαηαθεξκαηηζκνχ ησλ πηζηψζεσλ ζε έλα πιήζνο ινγαξηαζκψλ ρξεκαηνδφηεζεο. Απηή ε αιιαγή αιιάδεη ξηδηθά ηελ δηαδηθαζία εθηέιεζεο ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ ηνπ ΠΓΔ αθνχ ε ρξεκαηνδφηεζε απηψλ πιένλ γίλεηαη απεπζείαο ηφζν ζε επίπεδν Α φζν θαη ζε επίπεδν έξγνπ κέζσ απηνχ ηνπ Δηδηθνχ Λνγαξηαζκνχ αληηθαζηζηψληαο θάζε άιιε δηαδηθαζία θαη ινγαξηαζκφ ρξεκαηνδφηεζεο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ έξγσλ επηηαρχλνληαο ζεκαληηθά ηελ δηαδηθαζία. Δπηπξφζζεηα, δηεπθνιχλεη θαη απινπνηεί ηελ δηαδηθαζία παξαθνινχζεζεο θαη ειέγρνπ ηνπ ΠΓΔ φζνλ αθνξά ηηο ρξεκαηνδνηήζεηο ησλ έξγσλ θαζψο κε ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ινγαξηαζκνχ η ρξεκαηνδφηεζε ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ Α ζα γίλεηαη ηαπηφρξνλα κε ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ έξγσλ. Δπνκέλσο, ηα φξηα πιεξσκψλ ησλ Α ζα ηαπηίδνληαη πιένλ κε ην ζχλνιν ησλ εηήζησλ πηζηψζεσλ ησλ έξγσλ ηεο αληίζηνηρεο Α. Άιιεο αιιαγέο ζηελ δηαδηθαζία ρξεκαηνδφηεζεο θαη ζπλεπψο εθηέιεζεο ησλ ελ ιφγσ έξγσλ ηνπ ΠΓΔ πνπ ζπλεπάγεηαη ε ιεηηνπξγία ηνπ Κεληξηθνχ Λνγαξηαζκνχ ΔΠΑ είλαη φηη 1) ε ρξεκαηνδφηεζε ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ έξγσλ, ζα πξαγκαηνπνηείηαη κεληαίσο κε εληνιή ηνπ ΤΠΑΑΝ πξνο ηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο (ΣηΔ) κε βάζε ηηο πξνηάζεηο ησλ αξκφδησλ αξρψλ, νη νπνίεο ζα θαηαρσξνχληαη ζην ΟΠ-ΔΠΑ (ην πξνεγνχκελν ζχζηεκα δελ πξνέβιεπε θαηαβνιέο ζε κεληαία βάζε) θαη 2) νη ινγαξηαζκνί ησλ έξγσλ πνπ ηεξνχληαη ζηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο ζα ρξεψλνληαη κε ηελ εμφθιεζε ησλ επηηαγψλ ησλ ππνιφγσλ δηαρεηξηζηψλ θπζηθψλ ή λνκηθψλ πξνζψπσλ (ε παιηά δηαδηθαζία πξνέβιεπε ηελ ρξέσζε ησλ ινγαξηαζκψλ γηα ηνπο ππνιφγνπο-λνκηθά πξφζσπα ζε πξφηεξε ζηηγκή, ηαπηφρξνλα κε ηελ εληνιή θαηαλνκήο ρξεκαηνδφηεζεο). Απηέο νη δπν αιιαγέο είλαη πξνθαλέο φηη ελνπνηνχλ ηελ δηαδηθαζία ρξεκαηνδφηεζεο γηα ηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα επηηαρχλνληαο ηελ. Πνιχ κεγάιε ζεκαζία πξέπεη λα δνζεί θαη ζην γεγνλφο φηη ν ζπγθεθξηκέλνο θεληξηθφο ινγαξηαζκφο δεκηνπξγήζεθε γηα λα εμαζθαιίζεη ηελ εηζξνή ηεο θνηλνηηθήο ζπκκεηνρήο ζχκθσλα κε ηηο επηηαγέο ηνπ Μλεκνλίνπ Οηθνλνκηθήο θαη Υξεκαηνπηζησηηθήο Πνιηηηθήο φπσο πξναλαθέξακε. Μάιηζηα, επηπξφζζεηε ζηφρεπζε ππήξμε ε δηαζθάιηζε ηεο θαηά ην δπλαηφλ ηαρχηεξεο θαη αζθαιέζηεξεο πξνψζεζεο απηψλ ησλ θνλδπιίσλ ζηα ππφ εθηέιεζε έξγα κε απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηεο απνξξνθεηηθφηεηαο ησλ θνηλνηηθψλ θνλδπιίσλ ψζηε λα επηηεπρζνχλ ηα πςειά κεγέζε απνξξφθεζεο πνπ έρνπλ απνηππσζεί ζην ίδην θείκελν. ε απηφ ην πιαίζην ζηελ νπζία

31 31 απνκφλσζε πιήξσο ην ζπγρξεκαηνδνηνχκελν θνκκάηη ηνπ ΠΓΔ κέζα απφ ηνλ πιήξε δηαρσξηζκφ ηνπ ζπγρξεκαηνδνηνχκελνπ κέξνπο ηνπ θάζε έξγνπ. Απηφ επέθεξε αθφκα ηξεηο ηερληθέο αιιαγέο ζηηο δηαδηθαζίεο θαηάξηηζεο θαη εθηέιεζεο ηνπ ΠΓΔ κε ηελ ζέζπηζε α) ηεο αλάγθεο εγγξαθήο ζε δχν δηαθνξεηηθά ελάξηζκα ηνπ ΠΓΔ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ έξγσλ πνπ έρνπλ ηκήκα κε επηιέμηκσλ δαπαλψλ, έλα γηα ην ζπγρξεκαηνδνηνχκελν ηκήκα θαη έλα γηα ην κε επηιέμηκν ηκήκα ησλ δαπαλψλ, β) ηελ ππνρξέσζε θάζε ελάξηζκν ηνπ ΠΓΔ λα ζπλδέεηαη κε έλαλ κφλν ηξαπεδηθφ ινγαξηαζκφ ηνπ δηθαηνχρνπ ζηελ ΣηΔ θαη γ) ηελ ππνρξέσζε ησλ εκπνξηθψλ ηξαπεδψλ λα απνζηέιινπλ άκεζα θαη ειεθηξνληθά ζηνηρεία ζπλαιιαγψλ ζην ΤΠΑΑΝ. γηα ηηο θηλήζεηο ινγαξηαζκψλ ηνπο πνπ ζπλδένληαη κε θνλδχιηα ηνπ Κεληξηθνχ Λνγαξηαζκνχ. ια ηα παξαπάλσ θάλνπλ εκθαλή ηελ ηεξάζηηα ζεκαζία ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ Κεληξηθνχ Λνγαξηαζκνχ ΔΠΑ γηα ηελ δηαδηθαζία εθηέιεζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ζπγρξεκαηνδνηνχκελνπ ζθέινπο ηνπ ΠΓΔ. Δ) Σαφτιςη των ορίων πληρωμών με τα όρια παρεχόμενων πιςτώςεων Μέζα απφ δηαηάμεηο πνπ πεγάδνπλ απφ ηελ πινπνίεζε ηνπ ΠΟ (άξζξν 21 παξ. 3 επ. ηνπ λ. 2362/1995, Α 247, φπσο αληηθαηαζηάζεθε απφ ην άξζ.21 ηνπ λ.3871/2010), θαζνξίζηεθε φηη θάζε απφθαζε δεκνζηνλνκηθήο δέζκεπζεο θαηά ηελ έλλνηα ηνπ άξζξνπ 21 ηνπ λ.2365/1995, θαζ ππέξβαζε ησλ εγγεγξακκέλσλ πηζηψζεσλ θαη ησλ πνζνζηψλ δηάζεζεο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ θνξέα, θαηά παξάβαζε ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ νξίδνληαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 8Α ηνπ ίδηνπ λφκνπ, είλαη απηνδίθαηα θαη απνιχησο άθπξε θαη ν δηαηάθηεο ηνπ θνξέα επζχλεηαη αηνκηθά γηα ηε δεκία. πλεπψο, ηέηνηεο ππεξβάζεηο δελ κπνξνχλ λα ππάξμνπλ παξά κφλν κε ηελ ςήθηζε ζπκπιεξσκαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ φπσο νξίδεηαη ζην άξζξν 8Α ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ λφκνπ (ππάξρνπλ ζπγθεθξηκέλεο ξεηέο εμαηξέζεηο φπνπ κπνξνχλ λα γίλνπλ ππεξβάζεηο κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Οηθνλνκηθψλ). Δπηπιένλ, ζεζπίζηεθε κε ηηο ίδηεο δηαηάμεηο ε ππνρξέσζε άκεζεο θαηαρψξηζεο ησλ απνθάζεσλ δεκνζηνλνκηθήο δέζκεπζεο ησλ θνξέσλ ζηα ινγηζηηθά βηβιία ηεο νηθνλνκηθήο ηνπο ππεξεζίαο θαη ε θνηλνπνίεζε απηψλ ζην ΓΛΚ θαη ζην Διεγθηηθφ πλέδξην. Μάιηζηα, ζεζκνζεηήζεθε φηη κε ηελ θαηαρψξηζή ηνπο ζηα ινγηζηηθά βηβιία δεζκεχεηαη ηζφπνζε πίζησζε ηνπ θνξέα κέρξη ηελ πξαγκαηνπνίεζε θαη εμφθιεζε ηεο ζρεηηθήο δαπάλεο. Δπηπιένλ, νξίζζεθε φηη θακία δηνηθεηηθή πξάμε πνπ πξνθαιεί δαπάλε ζε βάξνο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο δελ εθηειείηαη, εάλ δελ

32 32 βεβαηψλεηαη απφ ηελ αξκφδηα νηθνλνκηθή ππεξεζία ηνπ θνξέα ε δέζκεπζε ζηα νηθεία ινγηζηηθά βηβιία αληίζηνηρεο πίζησζεο. Οη ζπγθεθξηκέλεο ξπζκίζεηο έρνπλ εθαξκνγή ηφζν γηα ηελ αλάιεςε ππνρξεψζεσλ ζηα πιαίζηα ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ φζν θαη ηνπ ΠΓΔ. Έηζη, βιέπνπκε φηη κε απηή ηελ πξφβιεςε θαζνξίδεηαη κηα θαηλνχξγηα ξνή ηεο δηαδηθαζίαο αλάιεςεο ππνρξεψζεσλ θαη πξαγκαηνπνίεζεο δαπαλψλ απφ ηνπο θνξείο. Πιένλ, ππάξρεη ε πξάμε αλάιεςεο πνπ νδεγεί ζε άκεζε δέζκεπζε ηνπ πνζνχ πνπ αλαιακβάλεηαη θαη πξέπεη λα ππάξρεη δηαζέζηκν ζε πίζησζε ηνπ θνξέα γηα απηφ ην ζθνπφ θαη αθνινχζσο ππάξρεη απνδέζκεπζε απηνχ κε ηελ νινθιήξσζε ηεο δξάζεο θαη ηελ θαηαβνιή απηνχ ζηνπο δηθαηνχρνπο. Δπνκέλσο, εηζάγνληαη δπν λέα ζηνηρεία ζηηο αλσηέξσ δηαδηθαζίεο 1) φηη θακία δέζκεπζε δελ κπνξεί λα αλαιεθζεί θαζ' ππέξβαζε ησλ εγγεγξακκέλσλ πηζηψζεσλ θαη ησλ πνζνζηψλ δηάζεζεο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ θνξέα θαη 2) θάζε αλαιακβαλφκελε δέζκεπζε νδεγεί ζε άκεζε θαηαθξάηεζε ηνπ πνζνχ απηήο απφ ηηο δηαζέζηκεο πηζηψζεηο ηνπ θνξέα θαη ε χπαξμε ηέηνησλ δηαζέζηκσλ αρξεζηκνπνίεησλ πηζηψζεσλ είλαη πξναπαηηνχκελν γηα ηελ εγθπξφηεηα ηεο αλάιεςεο ηεο δεκνζηνλνκηθήο δέζκεπζεο. Δίλαη πξφδειν φηη ε ζπγθεθξηκέλε αιιαγή είλαη θνκβηθήο ζεκαζίαο γηα ηηο δηαδηθαζίεο θαηάξηηζεο θαη εθηέιεζεο ηνπ ΠΓΔ θαζψο πιένλ ε θαηαλνκή ησλ πηζηψζεσλ ζηνπο θνξείο πξέπεη λα είλαη απφιπηα ηαπηηζκέλε κε ηηο αλάγθεο ηνπο θαη ε δπλαηφηεηα πιεξσκψλ θαη εθηέιεζεο ησλ έξγσλ ησλ θνξέσλ θαζνξίδεηαη απνθιεηζηηθά απφ απηή ηελ θαηαλνκή θαη δελ ρσξεί ηξνπνπνίεζεο φζνλ αθνξά ηα αλψηαηα φξηα ηεο (ζπλνιηθνχ χςνπο ΠΓΔ). Δίλαη πξνθαλέο φηη ε ζπγθεθξηκέλε αιιαγή ζηνρεχεη ζηελ ελίζρπζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο πεηζαξρίαο ζηα πιαίζηα ηεο εθηέιεζεο ηνπ ΠΓΔ εμαθαλίδνληαο ηηο απζαηξεζίεο θαη ηηο ππεξβάζεηο πνπ γίλνληαλ θαηά ηελ αλάιεςε δαπαλψλ απφ ηνπο δηαηάθηεο πξηλ απφ ηελ πηνζέηεζε απηψλ ησλ κέηξσλ ζην ζχλνιν ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ. Δδψ, ζα πξέπεη λα επηζεκάλνπκε φηη γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθηέιεζε ησλ πξνγξακκάησλ ησλ θνξέσλ δφζεθε κε θαηνπηλή ηξνπνπνίεζε (άξζξν 21 παξ. 3 εδ. 5 επ. ηνπ λ. 2362/1995, Α 247, φπσο αληηθαηαζηάζεθε κε ην άξζξν 9 λ. 4205/2013 Α 242) ε δπλαηφηεηα ζηνλ Τπνπξγφ Αλάπηπμεο θαη Αληαγσληζηηθφηεηαο (θαη ζπλαθφινπζα ζηελ αξκφδηα γηα ηελ θαηάξηηζε ηνπ ΠΓΔ Γηεχζπλζε) λα δηαζέηεη γηα ην επφκελν έηνο, ειεγρφκελα θαη αηηηνινγεκέλα, πηζηψζεηο πέξαλ ηνπ εθάζηνηε εγθεθξηκέλνπ νξίνπ ηνπ ηξέρνληνο έηνπο (ππεξδέζκεπζε). Ωζηφζν πξνβιέπεηαη ξεηά φηη νη ζπλνιηθέο εηήζηεο δαπάλεο ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ δελ ζα κπνξνχλ λα ππεξβαίλνπλ ην ζπλνιηθφ φξην ησλ εθάζηνηε εγθεθξηκέλσλ εηήζησλ