ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ... ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΝΟΥ ÔÑÉÌÇÍÉÁÉÁ ÐÅÑÉÏÄÉÊÇ ÅÊÄÏÓÇ ÔÇÓ ÁÄÅËÖÏÔÇÔÁÓ ÔÙÍ ÔÇÍÉÙÍ ÅÍ ÁÈÇÍÁÉÓ

Transcript

1 ÔÑÉÌÇÍÉÁÉÁ ÐÅÑÉÏÄÉÊÇ ÅÊÄÏÓÇ ÔÇÓ ÁÄÅËÖÏÔÇÔÁÓ ÔÙÍ ÔÇÍÉÙÍ ÅÍ ÁÈÇÍÁÉÓ ÅÔÏÓ 1ï - AÑ. Ö. 4ï - ÉÏÕËÉÏÓ - ÁÕÃÏÕÓÔÏÓ - ÓÅÐÔÅÌÂÑÉÏÓ 2010 ÁÓÇÌ. ÖÙÔÇËÁ 40 ÊÁÉ ËÅÙÖ. ÁËÅÎÁÍÄÑÁÓ ÁÈÇÍÁ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΝΟΥ Ôï ðüóï óçìáíôéêü ãéá ôçí éóôïñßá åíüò ôüðïõ åßíáé ç ýðáñîç áñ åßùí åßíáé êüôé áõôïíüçôï, êüôé ðïõ äå ñåéüæåôáé õðïóôþñéîç. ÐáñÜ ôáýôá, óå áõôü ôï áõôïíüçôï æþôçìá äå äüèçêå ðïôý ôï åðéâáëëüìåíï åíäéáöýñïí ìå áðïôýëåóìá ðüñá ðïëëýò áñ- åéáêýò åíüôçôåò íá Ý ïõí êáôáóôñáöåß, åóêåììýíá Þ áðü áâåëôçñßá, Þ Üëëåò íá âñßóêïíôáé óå êáôüóôáóç á- ðüëõôçò áðáîßùóçò êáé äéüëõóçò. Äå ñåéüæåôáé ðüëé íá ôïíéóôåß ðïéï ìýëëïí åðéöõëüóóåôáé óå áíèñþðïõò ðïõ óôïé åéùäþò äå óýâïíôáé ôï é- óôïñéêü ðáñåëèüí ôïõò. Ìéá ôýôïéá, ßóùò êáé åéñüôåñç êáôüóôáóç, õðüñ åé óôï þñï ôçò ôïðéêþò áõôïäéïßêçóçò ôïõ íçóéïý ìáò. Áí åîáéñýóïõìå ôïí ÐÜíïñìï ðïõ åõôõ þò äéáóþæåé êüðïéá óçìáíôéêü ôåêìþñéá ôïõ ðñþéìïõ 19ïõ áéþíá, ôüôå ðïõ, ìå ôñüðï üíôùò åðþäõíï, ïñãáíþèçêáí ïé ðñþôïé ÄÞìïé (1835), ôá áñ åßá ôùí Üëëùí ïíôïôþôùí ôïðéêþò áõôïäéïßêçóçò âñßóêïíôáé óå ðïëý êáêþ êáôüóôáóç. Ð.. ëáíèüíåé ôï óýíïëï ôïõ áñ åßïõ ôïõ ÄÞìïõ Ðåñáßáò, åíþ áðü åêåßíï ôïõ ÄÞìïõ Óùóèåíßïõ óþæïíôáé êüðïéá óðáñüãìáôá ìüíïí. ÌåôÜ ôçí åöáñìïãþ ôïõ Íüìïõ ãéá ôï ó Ýäéï «Êáðïäßóôñéáò», ïé Ãñáììáôåßò ôùí ÊïéíïôÞôùí ðïõ óõã ùíåýèçêáí óôïõò ÄÞìïõò Åîùìâïýñãïõ êáé ÔÞíïõ ìåôýöåñáí óôïõò íýïõò ÄÞìïõò ôìþìá ìüíïí ôïõ åíåñãïý áñ åßïõ ôïõò, åíþ ôï õðüëïéðï ðáñýìåéíå óôá ãñáöåßá ôùí ðñþçí ÊïéíïôÞôùí óå Üèëéá êáôüóôáóç. ùñßò áìöéâïëßá õðüñ ïõí åõèýíåò, á- öåíüò ãéáôß ïé Ãñáììáôåßò ôùí ôåëåõôáßùí 30 åôþí äåí Þóáí ïé çìéìáèåßò ùñéêïß ôùí ñüíùí ðñéí ôç Ìåôáðïëßôåõóç êáé áöåôýñïõ ãéáôß Ýãêáéñá åß- å ôåèåß õðüøç ôùí ê.ê. ÄçìÜñ ùí ôï ðñüâëçìá. Áò áöþóïõìå, üìùò, ü,ôé Ýãéíå Ýùò ôþñá óôï êáêü ðáñåëèüí, ãéá ôï ï- ðïßï ðüíôá öôáßåé êüðïéïò Üëëïò (øü íïíôáò ìðïñïýìå íá öôüóïõìå êáé óå åîùãþéíïõò!), êáé áò óôáèïýìå óôï óþìåñá. Êáôáíïïýìå üôé ìå ôçí ß- äñõóç ôïõ íýïõ, åíéáßïõ ðëýïí, ÄÞìïõ ÔÞíïõ, ôá áñ åßá äå èá åßíáé ç ðñþôç öñïíôßäá êáé ðñïôåñáéüôçôá. ¼ìùò äå èá èýëáìå ç êáôüóôáóç áõôþ íá óõíå éóôåß. Ðáëáéüôåñá äýï óõíôïðßôåò ìáò å- ñåõíçôýò åß áí õðïâüëëåé ôçí áêüëïõèç ðñüôáóç, ç ïðïßá, üðùò Þôáí öõóéêü åðáêüëïõèï, áãíïþèçêå. Åß- áí ðñïôåßíåé ôçí ßäñõóç ùò ÍÐÄÄ å- íüò ÊÝíôñï Ôåêìçñßùóçò Éóôïñßáò êáé Ðïëéôéóìïý, ôï ïðïßï èá åß å ùò óêïðü: (á) Ôç óõãêýíôñùóç, äéüóùóç, ôáîéíüìçóç êëð äçìïôéêþí áñ åßùí, (â) Ôç óõãêýíôñùóç, äéüóùóç, ôáîéíüìçóç ëïéðþí áñ åßùí (äçìüóéùí, åêêëçóéáóôéêþí êáé éäéùôéêþí), êáèþò êáé ìåìïíùìýíùí ôåêìçñßùí é- óôïñéêïý êáé ðïëéôéóôéêïý åíäéáöýñïíôïò, (ã) Ôçí Ýñåõíá, ìåëýôç êáé ðñïâïëþ ôçò ðáñüäïóçò, ôçò éóôïñßáò êáé ôïõ ðïëéôéóìïý ôïõ íçóéïý, (ä) Ôçí êáëëéýñãåéá ôçò éóôïñéêþò êáé ðïëéôéóôéêþò óõíåßäçóçò êáé åíäéáöåñüíôùí ôùí êáôïßêùí ôïõ íçóéïý êáé ôùí áðáíôá ïý Ôçíéáêþí, êáé (å) Ôçí áíüðôõîç äéêôýùí óõíåñãáóßáò ìå ï- ìüëïãïõò öïñåßò ôïõ êõêëáäéêïý óõìðëýãìáôïò êáé éäéþôåò åñåõíçôýò ôçò êõêëáäßôéêçò ðáñüäïóçò, éóôïñßáò êáé ðïëéôéóìïý. Ùò ìýóá ãéá ôçí åðßôåõîç ôùí ü- íôùò öéëüäïîùí áõôþí óôü ùí åß áí ðñïôåßíåé: (á) Ôç óõãêñüôçóç Äçìïôéêïý Éóôïñéêïý Áñ åßïõ, (â) Ôç äéïñãüíùóç óõíåäñßùí êáé åéäéêïý åíäéáöýñïíôïò åðéóôçìïíéêþí óõíáíôþóåùí, (ã) Ôïí ðñïãñáììáôéóìü åñåõíçôéêþí ðñïãñáììüôùí êáé ìåëåôþí, (ä) Ôçí åíèüññõíóç ìåìïíùìýíùí å- ñåõíþí êáé ìåëåôþí, (å) Ôçí Ýêäïóç åðéóôçìïíéêïý ðåñéïäéêïý, áõôïôåëþí ìåëåôþí êáé ðåñéïäéêïý åíôýðïõ åêëáúêåõôéêïý áñáêôþñá, (ò) Ôçí ïñãüíùóç äéáëýîåùí êáé óõæçôþóåùí, (æ) Ôï ó åäéáóìü êáé õëïðïßçóç ðñïãñáììüôùí ãéá ôçí ôïðéêþ éóôïñßá êáé ðïëéôéóìü ìåôáîý ôùí ìáèçôþí ôçò Á èìéáò êáé  èìéáò Åêðáßäåõóçò óå óõíåñãáóßá ìå ôéò áñìüäéåò Õðçñåóßåò ôïõ Õðïõñãåßïõ ÅèíéêÞò Ðáéäåßáò êáé ÈñçóêåõìÜôùí, (ç) Ôç óõíåñãáóßá ìå ïìüëïãïõò ôïðéêïýò öïñåßò, Ìïõóåßá, Áñ åßá êáé ÂéâëéïèÞêåò, êáé (è) Ôçí áíüðôõîç äéêôýùí åðéêïéíùíßáò ìå ïìüëïãá Í.Ð. ôùí ÄÞìùí, ôùí Ìïõóåßùí, ôùí Áñ åßùí, ôùí Âéâëéïèçêþí êáé éäéùôþí åñåõíçôþí ôçò éóôïñßáò êáé ôïõ ðïëéôéóìïý ôùí ÊõêëÜäùí ãéá ôçí áìïéâáßá åíçìýñùóç, áíôáëëáãþ åêäüóåùí ãéá ôïí å- ìðëïõôéóìü ôùí âéâëéïèçêþí êáé, êõñßùò, ãéá ôç äéåõêüëõíóç ôùí åñåõíçôþí. Êáôáíïïýìå üôé ìéá ôýôïéá ðñüôáóç åßíáé éäéáéôýñùò öéëüäïîç êáé ïðùóäþðïôå åßíáé áäýíáôï, áêüìç êáé áí õéïèåôçèåß üðùò áêñéâþò äéáôõðþèçêå, íá õëïðïéçèåß áðü ôï áíèñþðéíï äõíáìéêü åíüò ÄÞìïõ. Áðáéôåßôáé ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ... Ôá óùìáôåßá ôïðéêïß åêðïëéôéóôéêïß óýëëïãïé, óýëëïãïé óõíï- Þò áèçíáúêþí ðáñïéêéþí, åðáããåëìáôéêïß áðïôåëïýí ìáæéêïýò öïñåßò ðïõ åêöñüæïõí, Þ èá Ýðñåðå íá åêöñüæïõí, ìéá ðëáôéü ìüæá óõíôïðéôþí ìáò. ÁíåîÜñôçôá áðü ôïõò êáôáóôéêïýò ðåñéïñéóìïýò óõíþèùò åêöñüæïõí áéôþìáôá åõñýôåñá, æùôéêü ãéá ôéò ìéêñýò ôïðéêýò êïéíùíßåò. Ï ñüëïò ôïõò Ý åé åðáéíåèåß Þ êáé áìöéóâçôçèåß êáôü ôï ðáñåëèüí. ÓÞìåñá, üìùò, åßíáé êïéíüò ôüðïò üôé åíüøåé ôçò ìåãüëçò äéïéêçôéêþò ìåôáññýèìéóçò ðïõ åðýöåñå ôï ó Ýäéï/íüìïò «ÊáëëéêñÜôçò» ï ñüëïò ôïõ áíáâáèìßæåôáé êáé êáèßóôáôáé æùôéêüôáôïò. Ïé óýëëïãïé, ôïðéêïß êáé åðáããåëìáôéêïß, èá á- ðïôåëýóïõí ôá ðëýïí ðñïêå ùñçìýíá öõëüêéá ôçò êïéíùíßáò áðýíáíôé óôéò áñ Ýò ôïõ ôüðïõ. Ï íýïò, üìùò, áõôüò ñüëïò ôïõò èýôåé ìðñïóôü óå äýï ðñïêëþóåéò: (á) Ðñþôïí èá ðñýðåé íá äéåõñõíèåß ç âüóç ôïõò, þóôå íá ðåñéëáìâüíåé êáé áíôéðñïóùðåýåé íôüðéïõò êáé áðüäçìïõò. Åäþ èá ðñýðåé íá åðéóçìáíèåß üôé ðüñá ðïëëïß áðüäçìïé, ðáñüëï ðïõ åíäéáöýñïíôáé ãéá ôéò ãåíýôåéñýò ôïõò, Ý ïõí ôá åêëïãéêü ôïõò äéêáéþìáôá, êáé ïñèþò, óôïõò ôüðïõò ìüíéìçò äéáìïíþò ôïõò. (â) Äåýôåñïí èá ðñýðåé íá åîåõñåèåß ôñüðïò óõíïëéêþò åêðñïóþðçóþò ôïõò áðýíáíôé óôéò äéïéêçôéêýò Þ Üëëåò áñ Ýò, ãéáôß Ýôóé åðéôõã Üíåôáé ç ìýãéóôç äõíáôþ áðïôåëåóìáôéêüôçôü ôïõò. ëëï ç öùíþ 50 ìéêñþí ôïðéêþí óõëëüãùí êáé Üëëï ìéá åíéáßá éó õñþ öùíþ. Ôï ôåëåõôáßï æþôçìá Ý åé óõæçôçèåß êáôü êáéñïýò ùñßò åðéôõ ßá. Ôþñá, üìùò, ðïõ ôá ðñïâëþìáôá ðéýæïõí äñáìáôéêü, ç êïéíþ åêðñïóþðçóç ôùí Ôçíéáêþí ãßíåôáé üóï ðïôý åðéâåâëçìýíç. Áíáìößâïëá ôßðïôá äåí åßíáé åýêïëï. Ôßðïôá äåí êåñäßæåôáé Üêïðá. Ôßðïôá äå ãßíåôáé áí äåí áñ ßóåé! Ç Áäåëöüôçôá ôùí Ôçíßùí åí ÁèÞíáéò åßíáé ðñüèõìç íá áíïßîåé Ýíáí êáëüðéóôï äéüëïãï ìå ôïõò ôïðéêïýò åí ÁèÞíáéò óõëëüãïõò ôïõ íçóéïý ìáò. åé íá êáôáèýóåé ðñïôüóåéò ãéá óõæþôçóç. Áðåõèýíåé, ëïéðüí, óå üëïõò ôïõò ôïðéêïýò öïñåßò áíïé ôþ ðñüóêëçóç ãéá äéüëïãï êáé ðåñéìýíåé ôçí áíôáðüêñéóþ ôïõò. Äå ãíùñßæïõìå ðïéá èá åßíáé áõôþ. Ôï âýâáéï, üìùò, åßíáé üôé ïé êáéñïß äåí ðåñéìýíïõí! êáé ç âïþèåéá ôñßôùí, åñåõíçôþí, óõããñáöýùí êáé, êõñßùò, ïñçãþí. Êáôáíïïýìå åðßóçò üôé äåí åßíáé äõíáôü ôçí 1ç Éáíïõáñßïõ 2011 ï íýïò ÄÞìáñ ïò íá áó ïëçèåß ìå êüôé ôýôïéï. Èá Þôáí áêñáßá áöýëåéá. Èá èýëáìå, üìùò, êüôé ðïëý áðëü: Êáô' áñ Üò ïé äýï (Ýùò óþìåñá) õðïøþöéïé íá ôïðïèåôçèïýí ðüíù óå áõôü, ôï óçìáíôéêü ãéá ìáò, æþôçìá å- íüøç ôùí äçìïôéêþí åêëïãþí ôçò 7çò Íïåìâñßïõ êáé íá ìáò õðïó åèïýí ü é âýâáéá ðëþñç õëïðïßçóç, áëëü üôé èá äéáôåèåß Ýíáò äçìïôéêüò õðüëëçëïò óôï Ýñãï ôçò êáô' áñ Üò óõãêýíôñùóçò ôùí äéåóðáñìýíùí å- äþ êé åêåß äçìïôéêþí áñ åßùí êáé ðñïïäåõôéêü ôáîéíüìçóþò ôïõò, þóôå íá åßíáé ðñïóéôü óôçí Ýñåõíá. þñïò õðüñ åé! Ôá ãñáöåßá ôçò Êïéíüôçôáò Ðáíüñìïõ. Áöïý ï Ðýñãïò ïñßóôçêå ùò éóôïñéêþ Ýäñá ôïõ ÄÞìïõ ÔÞíïõ, áò ãßíåé êáé èåìáôïöýëáêáò ôçò éóôïñßáò ôçò ôïðéêþò áõôïäéïßêçóçò ôïõ íçóéïý! Ç Áäåëöüôçôá ôùí Ôçíßùí åí ÁèÞíáéò åßíáé ðñüèõìç íá åíéó ýóåé, óôá ìýôñá ôùí äõíáôïôþôùí ôçò, çèéêü êáé õëéêü, ôï üëï åã åßñçìá. Ôáõôü- ñïíá ðéóôåýïõìå ðùò êáé Üíèñùðïé áðü ôï þñï ôçò ôïðéêþò äéáíüçóçò èá óõíäñüìïõí ôéò ó åôéêýò ðñïóðüèåéåò, áí ðïôý áíáëçöèïýí. Ôï éóôïñéêü ðáñåëèüí ôïõ ôüðïõ ìáò åßíáé Üîéï ìéáò ðïëý êáëýôåñçò ôý çò áðü åêåßíç ðïõ ôïõ åðéöõëü- ôçêå Ýùò ôþñá. ÐåñéìÝíïõìå, ëïéðüí, ôçí ôïðïèýôçóç ôùí õðïøçößùí ÄçìÜñ ùí ôïõ ôüðïõ ìáò. Èá äéêáéþóïõí ôéò ðñïóäïêßåò ìáò;

2 2- ÐÅÑÉ ÔÇÍÏÕ Éïýëéïò - Áýãïõóôïò - ÓåðôÝìâñéïò 2010 ΤΗΝΙΑΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΣΤΗΝ ΤΗΝΟ ΤΟΥ 1901 Το κείμενο που ακολουθεί μας το έστειλε ο καθ όλα σεβαστός μας φίλος, ρ Υποστράτηγος Υγειονομικού ε.α. κ. Αντώνιος Ιωάννου Μοσχωνάς, και α- ναφέρεται στον παππού του γιατρό Αντώνιο Μεσσηνέζη και στον καθολικό ιερέα, εφημέριο τότε του ΙΝ Αγίου Νικολάου υτικών στην Πόλη της Τήνου ον Γεώργιο Φυρίγο, ευφυέστατο κληρικό για τον οποίο κυκλοφορούν πάρα πολλά ανέκδοτα (πολλά από αυτά δημοσιεύθηκαν κατά καιρούς στο περιοδικό «Τηνιακά Μηνύματα»). Ο Ντον Γιώργης ήταν κοντόχοντρος, γι αυτό και παρομοίαζε τον εαυτό του με κουρούπι, σημειώνοντας όμως με νόημα «Μην κοιτάτε το κουρούπι, αλλά το σκέπασμά του». Ευχαριστούμε το σεβαστό μας φίλο κ. Μοσχωνά και περιμένουμε και πάλι τη συνεργασία του. «Το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα, στην Πόλη της Τήνου, ιερέας του Καθολικού Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου ήταν ο Ντον - Γιώργης. Άνδρας μεσήλιξ, κοντόχονδρος, που φορούσε χειμώνα-καλοκαίρι ένα φαρδύ μαύρο ράσο και πλατύγυρο μαύρο καπέλο. Ο ίδιος, ευφυολόγος, παρομοίαζε τον εαυτό του με τηνιακό «κουρούπι» 1 με σκέπασμα (ως το σχέδιο). ιέμενε σε ένα μικρό απέριττο δωματιάκι εν επαφή με τον Ναό και πάνω από το ξυλουργείο του μπάρμπα Σταμάτη Σανταμούρη, ο οποίος είχε κι ένα μύλο, όπου σήμερα το ναϋδριο Ά- γιος Ιωάννης στο Πασακρωτήρι που οικοδόμησε και δώρισε στον Πανάγιο Τάφο ο εν Αθήναις Τήνιος δικηγόρος και επίλεκτο μέλος της Αδελφότητος Τηνίων Ιωάννης Λέκκας 2. Απέναντι από το δωματιάκι του Ντον-Γιώργη, και πάνω από το καφενείο του Γιαμπάνη με τις λεύκες, ήταν το σπίτι του Αρ. Κοντογιώργη, στο ο- ποίο, στα γεράματά του, κατοικούσε με τη γυναίκα του τη Θάλεια ο λόγιος ευπατρίδης ιατρός, διδάκτωρ Παθολογίας του Παν. Αθηνών και Μαιευτικής και χειρουργικής Γυναικολογίας του Παν. Παρισίων Αντώνιος Γεω. Ιερέως Μεσσηνέζης 3, φίλτατος φίλος του Ντον-Γιώργη, γι αυτό κι αυτός κάθε πρωί, μόλις έβγαινε από το δωματιάκι του, πήγαινε να πει καλημέρα στο γιατρό φίλο του. Μια μέρα ο Ντον-Γιώργης κτύπησε πιο πρωί του συνήθους το κουδούνι του γιατρού. Bonjour mon docteur. Καλημέρα φίλτατε, πώς τόσο πρωί; Μήπως δείπνησες υπερμέτρως (ο Ντον-Γιώργης ήταν γνωστός φαγάς) και ήλθες να σου δώσω κανένα Remedio για να χωνέψεις; Όχι, mon amis, γιατρέ μου, αλλά χθες το βράδυ δεν κοιμήθηκα καθόλου, γιατί μόλις κατακλίθηκα στα αριστερά άρχισε ο «Κούκος» 4 να μου λέει: ÐÅÑÉ ÔÇÍÏÕ «Μπού - Μπας - Μπού - Μπας» (δηλ. πού πας). Γύρισα στα δεξιά μήπως πάψει, αλλά αυτός άρχισε πιο δυνατά να μου λέει: «Πας - Μπίτισες - Πας - Μπίτισες» (δηλ. πας, τελείωσες [πεθαίνεις]) και από την ώρα εκείνη έχω ένα καρδιοκτύπι! Και ο γέρων θυμόσοφος γιατρός ή- ρεμος του λέει: «Και ο Άγιος Νικόλαος δεν διαμαρτυρήθηκε στον Κούκο σου;» Μετά τιμής Ένας αιωνόβιος Τηνιακός της Αθήνας». 1 Κουρούπι (ή κιούπι): Πήλινο πιθαράκι με δύο χερούλια που φυλάγουν οι χωρικοί της Τήνου τα σίγλινα (τεμάχια χοιρινού κρέατος). 2 Αντωνίου Ιω. Μοσχωνά, Η εκατονταετής Ιστορία της Αδελφότητος των Τηνίων εν Αθήναις, «Αδελφότητα των Τηνίων εν Αθήναις», Αθήνα Ομοίως ως άνω. 4 Κούκος: Εκκρεμές ρολόι. Σημ. συγγρ.: Περισσότερα βλέπε στα έργα του Γεωργίου ώριζα. Σημείωση σύνταξης: Θα πρέπει να ενημερώσουμε τους αναγνώστες μας ότι ο «Κούκος» για τον οποίο η διήγηση του κ. Μοσχωνά υπάρχει ακόμη και κοσμεί το Πρεσβυτέριο του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου υτικών της Πόλης Τήνου. Ôñéìçíéáßá ðåñéïäéêþ Ýêäïóç ôçò Áäåëöüôçôáò ôùí Ôçíßùí åí ÁèÞíáéò (Áóçì. ÖùôÞëá 40 & Ë. ÁëåîÜíäñáò, ÁèÞíá, Ôçë/Fax: ). peritinou@gmail.com Óôïí ôßôëï ï ðñþôïò åëëçíéêüò Üñôçò ôçò ÔÞíïõ áðü ôç Üñôá ôïõ ÑÞãá. Åêäüôçò: ÉùÜííçò Ðáðáäçìçôñßïõ, Ðñüåäñïò. ÅðéôñïðÞ óýíôáîçò: Êþóôáò Äáíïýóçò, Êþóôáò ÊáñáÀóêïò êáé Êáôåñßíá Ôæáâåëïðïýëïõ. ÅðéìÝëåéá ýëçò - ó åäßáóç: Êþóôáò Äáíïýóçò. Åêôýðùóç: «ÄÅÊÁËÏÃÏÓ» ÅÐÅ (Áãáèßïõ 3 & áñ. Ôñéêïýðç, ÁèÞíá, ôçë ). Óõíåñãáóßåò åßíáé äåêôýò ìüíïí óå çëåêôñïíéêþ ìïñöþ. ÄÉÁÍÅÌÅÔÁÉ ÄÙÑÅÁÍ Μια μεγάλη προσωπικότητα της Χριστιανοσύνης στην Τήνο! Μάλιστα, ο Πενταπόλεως Νεκτάριος, ο πολυπαθής επίσκοπος και μετέπειτα άγιος, ε- πισκέπτεται την Τήνο, ιερουργεί και διδάσκει το λόγο του Ιησού με αφορμή το «Υμείς εστέ το φως το κόσμου». Α- λιεύσαμε την είδηση από τον τοπικό τύπο και σας την παρουσιάζουμε. Μήπως το αρχείο της ΙΜ της Κυρίας των Αγγέλων στο Κεχροβούνι είναι περισσότερο διαφωτιστικό; «Ανεχώρησε την παρελθ(ούσαν) Τρίτην, επιστρέφων εις Αθήνας, ο Σ(εβασμιώτατος) Μητροπολίτης Πενταπόλεως και διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής Κ(ύρι)ος Νεκτάριος Κεφαλάς, συνοδευθείς μέχρι του ατμοπλοίου υπό του κλήρου του Ι(ερού) Ιδρύματος και της πόλεώς μας και υπό της Επιτροπής του Ι(ερού) Ναού της Ευαγγελιστρίας. Κατά το δεκαήμερον διάστημα της ε- νταύθα διαμονής του επεσκέφθη την εν Κεχροβουνίω Γυναικείαν Μονήν, επί διήμερον παραμείνας εν αυτή. Ωμίλησε δε εν τη θεία λειτουργία περί της κατά Θεόν πολιτείας των μοναζουσών και εν γένει περί του βίου, τον οποίον πρέπει να διάγωσιν οι μοναχοί, ίνα της Ουρανίου αξιοθώσιν βασιλείας. Εξεφράζετο δε ευμενέστατα κατά την εκ της Μονής επιστροφήν του περί των α- γαθών εκείνων πλασμάτων των εν αρετή όντως χριστιανική πολιτευομένων. Επίσης εν συρροή μεγίστη, προκληθείση εξ ειδοποιήσεως της Επιτροπής του Ι(ερού) Ιδρύματος ωμίλησεν ο Ά- γιος Πενταπόλεως εν τω Ι(ερώ) Ναώ της Ευαγγελιστρίας την παρελθούσαν Κυριακήν κατά την θείαν λειτουργίαν. Ως θέμα του λόγου έλαβε περικοπήν τινά του Ευαγγελίου της ημέρας εκείνης: «Υμείς εστέ το φως του κόσμου», όπερ ο Χριστός προς τους μαθητάς αυτού είπεν εν τινι διδασκαλία του γενομένη εις όρος τι του οποίου το όνομα δεν αναφέρουσιν οι Ευαγγελισταί». (Εφημ. Πρόοδος [Τήνου], αρ. 175/ 1901). Η «Α ΕΛΦΟΤΗΤΑ» ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ç Áäåëöüôçôá ôùí Ôçíßùí åí ÁèÞíáéò óõìðáñßóôáôáé åíåñãü óå üëåò ôéò ðñïóðüèåéåò ãéá ôçí ðñïóôáóßá êáé ôçí áíáâüèìéóç ôïõ ðåñéâüëëïíôïò ôïõ íçóéïý ìáò. ôóé óôï ðëáßóéï ôïõ åíäéáöýñïíôüò ôçò áõôïý åíßó õóå ôï Óýëëïãï Ðñáóßíïõ ÔÞíïõ óôçí åãêáôüóôáóç ôïõ ðñïóùñéíïý óõóôþìáôïò Üñäåõóçò ðéêñïäáöþí. ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΑΣ... Ç «Ðåñß ÔÞíïõ» åõåëðéóôåß óôéò óõíåñãáóßåò óáò... ÐåñéìÝíïõìå ôç äéêþ óáò óõìâïëþ óå ìéá ðñïóðüèåéá ðïõ ìüëéò Üñ éóå. Êåßìåíá ðñïâëçìáôéóìïý, êåßìåíá äçìéïõñãéêþò Ýêöñáóçò åßíáé åõðñüóäåêôá. Ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò áðåõèõíèåßôå óôçí ÅðéôñïðÞ Óýíôáîçò (Ê. Äáíïýóçò: , Ê, ÊáñáÀóêïò: & Ê. Ôæáâåëïðïýëïõ: ).

3 Éïýëéïò - Áýãïõóôïò - ÓåðôÝìâñéïò 2010 ÐEÑI THNOY - 3 Ç ÊÁÔÁÓÔÑÏÖÇ ÔÇÓ ÓÌÕÑÍÇÓ Ôé óþìáéíå ãéá ôïõò Ôçíéáêïýò ç íýìöç ôçò Éùíßáò «Αυτά, λοιπόν, τα αισθήματα, τα ιερά, τα πατροπαράδοτα, αυτόν τον σύνδεσμον ελευθέρων και δούλων Ελλήνων, ο Ελευθέριος Βενιζέλος η- γωνίσθη να καταστρέψη, εκείνος ούτινος αγνοείται και η καταγωγή (Εάν πιστεύση δε τις τα εν τω Γαλλικώ Λεξικώ Λαρούς, εν τη εκδόσει του 1910 αναγραφόμενα εν τη λέξει Βενιζέλος ούτος δεν είνε καν ούτε Έλλην) ενσείρας ζιζάνια κατά την πολιτείαν αυτού μεταξύ ελευθέρων και δούλων Ελλήνων». (Κων/νος Βιδάλης, εφημ. Πρόοδος [Τήνου], αρ της ) Äõï êåßìåíá ãñáììýíá áðü äýï åðéöáíþ óôåëý ç ôçò Áäåëöüôçôáò ôùí Ôçíßùí åí ÁèÞíáéò, ôïõò äéêçãüñïõò Êùí/íï ÂéäÜëç êáé Íéêüëáï Áñìáêüëá, ôéò êñßóéìåò ìýñåò ôùí áñ þí ôïõ Óåðôåìâñßïõ ôïõ 1922, áðïäåéêíýïõí ôï âáèý äé áóìü ôçò åëëçíéêþò êïéíùíßáò ôçí ôñáãéêþ åêåßíç ãéá ôïí Åëëçíéóìü ðåñßïäï. Ðáñ üëï ðïõ ôï êåßìåíï ôïõ äåýôåñïõ êáôáëþãåé óå åíùôéêü å- ðßëïãï, åíôïýôïéò âëýðåé êáíåßò êáèáñü äõï êüóìïõò âáèéü äé áóìýíïõò. Êáé áôõ þò ï Äé áóìüò áõôüò, ìå Üëëåò âýâáéá ìïñöýò, Ýöôáóå Ýùò ôéò ìýñåò ìáò. Ôï ôé äéáêõâåýôçêå åêåß óôéò áêôýò ôçò Éùíßáò åßíáé ãíùóôü: Ï áð' áéþíùí Åëëçíéóìüò! Ôï ãéáôß öôüóáìå Ýùò åêåß åßíáé êüôé ðïõ ôï óõæçôïýìå áêüìç êáé óþìåñá ùñßò íá Ý ïõìå äþóåé ïñéóôéêþ áðüíôçóç. Ãéáôß ï ÂåíéæÝëïò áðüíôçóå «Íáé, åßìáóôå Ýôïéìïé», üôáí óôç ÄéÜóêåøç ôùí Ðáñéóßùí ôïõ æçôþèçêå áðü ôïí ããëï ðñùèõðïõñãü Ëüéíô Ôæüñôæ, ôï ÃÜëëï Ðñüåäñï Êëåìáíóü êáé ôïí Áìåñéêáíü Ðñüåäñï Ãïõßëóïí íá áíáëüâåé ôçí åõèýíç ôïõ ôïìýá ôçò Óìýñíçò; Ï ããëïò éóôïñéêüò íôñéïõ ÍÜëìðé, óôï ðñüóöáôï âéâëßïõ Makers of the modern world: The peace conferences of and their aftermath, õðïóôçñßæåé üôé óôç óõãêåêñéìýíç óôéãìþ ç áðüöáóç áõôþ Þôáí ìïíüäñïìïò («Ôï ÂÞìá», , ó. 21). «Τυφλούνται επί διετίαν οι μοιραίοι άνθρωποι από το πάθος της εκδικήσεως, έχονται στερρώς της εξουσίας και απεκδέχονται τον όλεθρον της πατρίδος με ασυνείδητον κυνισμόν. Τους αρκεί ότι εκδικούνται Έτσι η Μεγάλη Ελλάς, ως άλλος Προμηθεύς διέρχεται τραγικήν διετή νύκτα, πτοσφέρουσα τα σπλάχνα της βοράν των μαύρων ορνέων της 1ης Νοεμβρίου, των νεκροθαπτών της, των φωτοσβεστών της μεγαλειώδους λάμψεώς της». (Νικ. Αρμακόλας, εφημ. Αστήρ της Τήνου, αρ της ) Ôï ðëýïí âýâáéï Þôáí üôé ïé ëëçíåò ôçò ÌéêñÜò Áóßáò åß áí ôüôå Üìåóç áíüãêç ðñïóôáóßáò áðü ôï ìýíïò ôïõ ôïõñêéêïý åèíéêéóìïý. ëëï ôüóï, ü- ìùò, âýâáéï Þôáí üôé ìýóá óôï êëßìá ôùí äýï ðñþôùí äåêáåôéþí ôïõ 20ïý áéþíá ôï ìýëëïí ôïõ ìéêñáóéáôéêïý Þ- ôáí ðñïäéáãåãñáììýíï. Åßôå ìå ôç ìéêñáóéáôéêþ åìðëïêþ åßôå ùñßò áõôþí èá áíáãêáæüôáí íá ðüñåé ôï äñüìï ôçò öõãþò. Áí ï ÂåíéæÝëïò äåí Ý áíå ôéò åêëïãýò ôçò 1çò Íïåìâñßïõ ôïõ 1920, ßóùò èá åß å åðéôý åé ìéá ðåñéóóüôåñï Þðéá áðåìðëïêþ. Ç áíüäåéîç, üìùò, óôçí åîïõóßá áíèñþðùí ìå á- íôéóõììá éêü ðáñåëèüí êáé ç ãáéïðïëéôéêþ èýóç ôçò Ôïõñêßáò (ôåß ïò Ýíáíôé ôïõ êñüôïõò ôùí Ìðïëóåâßêùí êáé óçìåßï åëýã ïõ ðëïõôïðáñáãùãéêþí ðçãþí ôçò ÌÝóçò ÁíáôïëÞò) åðýôñåøå óôïõò ÓõììÜ ïõò íá áöþóïõí ôçí ÅëëÜäá áâïþèçôç. Êáé ôï áðïôýëåóìá öáßíåôáé óôá äçìïóéåýìáôá ôïõ ôïðéêïý ôýðïõ ðïõ ðáñáèýôïõìå ðáñáðëåýñùò. Ïé óêçíýò öñßêçò ðïõ åêôõëß èçêáí óôç Óìýñíç óå âüñïò ôùí ñéóôéáíþí êáôïßêùí ôçò, ü é ìüíïí ÅëëÞíùí (èõìçèåßôå ôçí Ü ñé èáíüôïõ êáêïðïßçóç ôïõ ÄéåõèõíôÞ ôçò ÁìåñéêáíéêÞò Ó ïëþò ÌáêëÜ ëáí), îåðýñáóáí êüèå íïóçñþ öáíôáóßá. «Ïé åí ôù áõëïãýñù ôïõ íáïý ôçò Áãßáò ÖùôåéíÞò äéáìýíïíôåò éëéüäåò ðñüóöõãåò», ãñüöåé ï Ìçôñïðïëßôçò ÅöÝóïõ ñõóüóôïìïò, «êáôåëþöèçóáí õðü ôñüìïõ êáé ïé èñþíïé êáé ïé ïäõñìïß ôùí ãõíáéêïðáßäùí óõíýôñéâïí ôçí êáñäßáí ìïõ Å- ãýíïíôï óöáãáß, äéáñðáãáß êáé áôéìþóåéò ìåô' áíçêïýóôïõ óêëçñüôçôïò ôïí áñ éìáíäñßôçò ÂïõôæÜ ÁèáíÜóéïí ÍéêïëÜïðïõëïí åðåôüëùóáí æþíôá åéò ôïõò ðüäáò». Ïé Ôçíéáêïß, ðåñéóóüôåñï óôçí Ðüëç ôçò ÔÞíï êáé ëéãüôåñï óôïí ÐÜíïñìï, Ýæçóáí ôï äñüìá ôùí ðñïóöýãùí ðïõ Ýöôáóáí óôá ôçíéáêü áêñïãéüëéá ìå ëïãþò - ëïãþò ìåôáöïñéêü ìýóá. Ç ôïðéêþ êïéíùíßá, ðñïåîüñ ïíôïò ôïõ Éåñïý Éäñýìáôïò, ôïõò ðåñéýèáëøå ü- óï ìðïñïýóå. ¼ìùò, ôåëéêü, ç ÔÞíïò õðþñîå äéáìåôáêïìéóôéêü êýíôñï ðñïóöýãùí, ïé ïðïßïé áðü ôï íçóß ìåôáöýñïíôáí óå Üëëá ìýñç ôçò çðåéñùôéêþò ÅëëÜäáò Þ ôïõ åîùôåñéêïý (ð.. ïé ÃÜëëïé ôçò Óìýñíçò óôç Ìáóóáëßá). Ïé äýï ôçíéáêýò åöçìåñßäåò, ç ìéá âåíéæåëéêþ êáé ç Üëëç áíôéâåíéæåëéêþ, ìáò ðáñý ïõí ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí Ü- öéîç ðñïóöýãùí óôçí ÔÞíï, ç êüèå ìéá áðü ôç äéêþ ôçò óêïðéü. Ç âåíéæåëéêþ åöçìåñßäá, ï «ÁóôÞñ ôçò ÔÞíïõ», ñß íåé ôï âüñïò ôçò óôï äñüìá êáé ôïíßæåé ôéò åõèýíåò ôùí áíèñþðùí ðïõ Ýöåñáí óôçí åîïõóßá ïé åêëïãýò ôçò , åíþ ç Üëëç, ç «Ðñüïäïò» åðéêåíôñþíåé ôï åíäéáöýñïí ôçò óôçí ðåñßèáëøþ ôïõò áðü ôçí ôïðéêþ êïéíùíßá. Áôõ þò, üìùò, êáìéü äå ìáò äßíåé ðëçñïöïñßåò ãéá ôïõò Ôçíéáêïýò ôçò Óìýñíçò. Äåí õðþñ áí; ùñßò áìöéâïëßá õðþñ áí êáé ìüëéóôá ðïëëïß, ðëçí üìùò ìýóá óôï êëßìá ôùí ôñáãéêþí åêåßíùí çìåñþí äåí áðïôýëåóáí áíôéêåßìåíï éäéáßôåñïõ äçìïóéïãñáöéêïý åíäéáöýñïíôïò. Ç á- ðáîßùóç ôùí áñ åßùí áðü ôçí ôïðéêþ ìáò êïéíùíßá ìüò óôýñçóå áðü ðïëýôéìåò ðëçñïöïñßåò. Ï êáôüëïãïò ôùí Õóôåñíéùôþí ðñïóöýãùí ôçò Óìýñíçò ðïõ åíôüðéóå ï ê. Êþóôáò Äáíïýóçò êáé äçìïóßåõóå óôá «ÔçíéáêÜ Óýììåéêôá» ìáò åðéâåâáéþíåé ôç óçìáíôéêþ ðáñïõóßá Ôçíéáêþí óôçí Óìýñíç. Ìå ìéá áðëþ áíáëïãéóôéêþ ìåëýôç èá ìðïñïýóáìå íá ìéëþóïõìå ãéá ôïõëü éóôïí 500 áíèñþðïõò, ïé ïðïßïé Ý- ìåíáí ìüíéìá óôçí ðñùôåýïõóá ôçò Éùíßáò êáé óôçí åõñýôåñç æùôéêþ ôçò ðåñéï Þ. Óå áõôïýò èá ðñýðåé íá ðñïóôåèïýí êáé åêåßíïé ðïõ ðåñéïäéêü (ð.. ïé Ðáíïñìßôåò ôå íßôåò, ïé ðáñáìüíåò êáé ïé õðçñýôñéåò) Ýìåíáí óôçí ðüëç êáé ïé ïðïßïé äåí Þóáí ëßãïé. Ðéèáíüôáôá, üìùò, ïé ôåëåõôáßïé åß áí á- ðïìáêñõíèåß Ýãêáéñá, üôáí ïé öþìåò ãéá ôçí áñíçôéêþ åîýëéîç ôùí óôñáôéùôéêþí åðé åéñþóåùí åß áí åíôáèåß. Ð.. óôïí êáôüëïãï Äáíïýóç äåí áíáöýñåôáé ï Õóôåñíéþôçò Íéêüëáïò ÐåññÜêçò, ï ïðïßïò äéáôçñïýóå åõçìåñïýóá åðé åßñçóç ìáñìáñïãëõðôéêþò óôç Óìýñíç. Ç ôçíéáêþ ðáñïéêßá óôç Óìýñíç ðñýðåé íá éäñýèçêå Þäç áðü ôï ðñþôï ìéóü ôïõ 18ïõ áéþíá, üôáí ç Ýíôáîç ôçò ÔÞíïõ óôï þñï ôçò ÏèùìáíéêÞò áõôïêñáôïñßáò (1715) Üíïéîå íýïõò äñüìïõò ðñïò ôçí ÁíáôïëÞ. Åßíáé, ü- ìùò, âýâáéï ðùò óôá ôýëç ôïõ ßäéïõ áéþíá êáôáãñüöåôáé åêåß óçìáíôéêþ ðáñïõóßá Ôçíéáêþí. Óôï «ÈñÞíï» (ÓõíÝ åéá óôç óåëßäá 4) ημοσιεύματα των αρχών του Σεπτεμβρίου 1922 της εφημερίδας «Αστήρ της Τήνου», τα οποία διεκτραγωδούν τη μεγάλη συμφορά. Η Τήνος υπήρξε από τις πρώτες μέρες διαμετακομιστικός σταθμός προσφύγων της Σμύρνης, τους οποίους περιέθαλψε τόσον το Ιερό Ί- δρυμα όσον και η τοπική κοινωνία. Η Σμύρνη υπήρξε για τους Τηνιακούς η δεύτερη μάνα - γη και οι πρόσφυγες αδέλφια τους.

4 4- ÐÅÑÉ ÔÇÍÏÕ Éïýëéïò - Áýãïõóôïò - ÓåðôÝìâñéïò 2010 (ÓõíÝ åéá áðü ôç óåëßäá 3) ôïõ «Ñåìðåëéïý ôçò Óìýñíçò» (1797) óçìåéþíåôáé: «Ù! êáçìýíïé Íôçíéáêïß, êáçìýíá ôæáãêáñüêéá». Ç ôçíéáêþ ðáñïéêßá ôçò Óìýñíçò åíéó ýèçêå óôéò áñ Ýò ôïõ 19ïõ áéþíá. Áõôü áðïäåéêíýåôáé áðü áíáöïñýò ôùí Ôçíéáêþí ôüóï óôïí ÊõâåñíÞôç Êáðïäßóôñéá (1830) üóï êáé óôï âáóéëéü ¼èùíá (1833), üðïõ ðåñéãñüöåôáé ç æùôéêüôçôá ôçò ðüëçò êáé ãåíéêü ôùí áóôéêþí êýíôñùí ôçò ÏèùìáíéêÞò áõôïêñáôïñßáò ãéá ôçí ôçíéáêþ ïéêïíïìßá. Äå èá ðñýðåé ìüëéóôá íá îå íüìå ü- ôé ïé Ôçíéáêïß ôïõ 1830 õðïëüãéæáí ôïí ðëçèõóìü ôïõ íçóéïý óå 28 ìå áíèñþðïõò, êáôïßêïõò êáé ðåñß ôéò ðüñïéêïõò. Ç åêìçäýíéóç ôïõ åìðïñßïõ ôçò ðüëçò ôçò ÔÞíïõ ìå ôçí ßäñõóç êáé áíüðôõîç ôçò Åñìïýðïëçò, êüôé ðïõ Ýãéíå ïñáôü Þäç áðü ôç äåêáåôßá ôïõ 1820, êáé áñêåôü áñãüôåñá (ðåñß ôï 1870) ç êáôüññåõóç ôçò óçñïôñïößáò êáé ôçò êáëëéýñãåéáò ôïõ ìïíåìâáóßôç ïßíïõ, åíßó õóáí Ýôé ðåñáéôýñù ôç óçìáóßá ôçò Óìýñíçò ãéá ôçí ôçíéáêþ ïéêïíïìßá. Áõôü öáßíåôáé êáé áðü ôïí ðßíáêá åîáãùãþí ìáñìüñùí êáé ðëáêþí ôïõ 1840 ðïõ äçìïóéåýåé ï ê. Êþóôáò Äáíïýóçò óôá «ÔåôñÜäéá ôçò ÅîùìåñéÜò - É». ¼ìùò èá Þôáí ëüèïò íá ðåñéïñßóïõìå ôç óçìáóßá ôçò Óìýñíçò óôçí ïéêïíïìéêþ ôçò ëåéôïõñãßá. Ç Óìýñíç, üðùò åîüëëïõ êáé ç Êùíóôáíôéíïýðïëç, ìå ôïí ðïëõðïëéôéóìéêü ôçò áñáêôþñá, Þôáí Ýíá ìåãüëï ó ïëåßï ðïëéôéóìïý. ÉäÝåò êáé óõñìïß äéáêéíïýíôáí ìýóù ôçò íýìöçò ôçò Éùíßáò óå üëï ôïí áéãáéïðåëáãßôéêï þñï. Äåí åßíáé, ëïéðüí, ôõ áßá ç ðáñïõóßá ñéæïóðáóôéêïý ðïëéôéêïý ðíåýìáôïò óôïí ÐÜíïñìï, áðü üðïõ áðïäçìïýóáí ðéüôåñï ïé Üíäñåò, êáé õøçëïý ïéêéáêïý ðïëéôéóìïý óôï óðßôé ôçò ôåëåõôáßáò á- ãñïôéêþò ïéêïãýíåéáò, üðïõ áðïäçìïýóáí ðåñéóóüôåñï ïé ãõíáßêåò ùò ôñïöïß Þ õðçñýôñéåò. Áõôüò ï ïìöüëéïò ëþñïò ðïõ óõíýäåå ôçí ÔÞíï ìå ôçí êïóìïðïëßôéêç á- íôßëçøç êüðçêå ãéá ðüíôá ìå ôçí êáôáóôñïöþ ôïõ ôóé, ìïéñáßá, ç áðïäçìßá ôùí Ôçíéáêþí èá óôñáöåß ðñïò ôçí ðñùôåýïõóá ôïõ åëëçíéêïý êñüôïõò, ç ïðïßá Þôáí ìåí ìéá ìåãüëç ðüëç, áëëü ôçò Ýëëåéðå ç üóìùóç ôùí éäåþí êáé ðïëéôéóìþí. Êé áò ìçí êñõâüìáóôå! Ìüíï åêåß, óå ôýôïéá ðåñéâüëëïíôá, Üíèçóå ï Åëëçíéóìüò. ÌáêñéÜ áðü îåíïöïâéêýò êáé åèíéêéóôéêýò êïñüíåò, Ýíáò íçöüëéïò íïõò èá áíáêáëýøåé ôçí ðñþéìç Üíèçóç ôïõ Åëëçíéóìïý óôç âåíåôïêñáôïýìåíç ÊñÞôç êáé óôá íçóéü ôïõ Éïíßïõ, óôç Óìýñíç, óôçí Ðüëç êáé óôéò ðáñïéêßåò ôçò Ìáýñçò ÈÜëáóóáò. Ãéáôß åêåß õðþñ å ðíåýìá êïóìïðïëßôéêï êáé ü é ôïðéêéóôéêþ ìéæýñéá. Áõôü, ëïéðüí, óþìáéíå ç Óìýñíç ãéá ôçí ÔÞíï. Áõôü Üèçêå ôéò ôñáãéêýò å- êåßíåò ìýñåò ôïõ Áõãïýóôïõ êáé Óåðôåìâñßïõ ôïõ 1922! Ôï êåßìåíï áõôü áò äéáâáóôåß óáí Ýíá ìéêñü ìíçìüóõíï óôïí ðáððïý ìïõ, ÉùÜííç Óô. Ðáðáäçìçôñßïõ ( Óìýñíç, ÓåðôÝìâñéïò 1922). ÉùÜííçò Ðáðáäçìçôñßïõ σάτυρος έρως ή o κατά Φιλιππότη & Χωρεάνθη Χαλεπάς íáò ðåñßåñãïò åðéóêýðôçò èá áêïõìðþóåé óôïí ðüãêï ôïõ Ýíá äýìá ìå «ðáëéü áñôá». ¾óôåñá èá áêïëïõèþóåé ç êëþóç, Ýíá áêïýìðçìá óôï ìýôùðï êáé óôç óõíý åéá ìéá åðþäõíç ðïñåßá, ãéá äåêáåôßåò, óôá âþìáôá ôïõ ìåãüëïõ åñçìßôç ôïõ Ðýñãïõ. Êáé óôï ôýëïò Ýíáò ìáêñüò ìïíüëïãïò ôïõ åêäüôç ðñïò ôç óõããñáöýá ðïõ äéáêüðôåôáé áðü ôç óõ íþ ðáñïõóßá - ðáñýìâáóç ôïõ Ãéáííïýëç. Ôï áðïôýëåóìá Ýíá êáéíïýñãéï ðïñôñýôï ôïõ ìåãüëïõ ãëýðôç. íá ðïñôñýôï ðïõ åíþ åßíáé ç óõíéóôáìýíç üëùí üóùí Ýùò ôá óþìåñá Ý ïõí ãñáöåß ãéá ôï áëåðü, åíôïýôïéò äåí áðåõèýíåôáé óôïõò ðïëëïýò. Åßíáé ðåñéóóüôåñï ìéá äéáäéêáóßá ìýçóçò, Ýíáò ëüãïò åñìçôéêüò ðïõ ðåñéìýíåé ôïí ðñïóêõíçôþ êáé ü é óôïí åðéóêýðôç. Ãé áõôü êáé äå óáò ðñïôåßíïõìå ôï «óüôõñïò Ýñùò» ôçò ê. ÅëÝíçò ùñåüíèç («Öéëéððüôçò», 21 14, ó. 159), áí áíáæçôüôå êüôé ôï åëáöñü, ãéá íá ðåñüóåé ç þñá. Åìåßò ôé Üëëï íá ðïýìå; ¼ôé åßíáé ü,ôé êáëýôåñï äéáâüóáìå ùò ôþñá ãéá ôï áëåðü ìåôü ôï «óçìáôùñü» «Âßï åíüò áãßïõ» ôïõ ÓôñáôÞ Äïýêá; Μουσείο Μαρμαροτεχνίας Πανόρμου Êõêëïöüñçóå åðéôýëïõò áðü ôï Ðïëéôéóôéêü ºäñõìá Ïìßëïõ Ðåéñáéþò ï ïäçãüò ôïõ Ìïõóåßïõ Ìáñìáñïõ ÌáñìÜñïõ óôïí Ðýñãï ôçò ÔÞíïõ ðïõ Þäç ëåéôïõñãßá åðß ôñßá ñüíéá ìå ìåãüëç åðéôõ ßá. Ôï âéâëßï, Ýñãï êé áõôü ôïõ åñåõíçôþ ôçò ôçíéáêþò ëéèïãëõðôéêþò êáé ìáñìáñïôå íßáò ãåíéêüôåñá, äñ Ëáïãñáößáò êáé Åèíïëïãßáò ê. ÁëÝêïõ Å. ÖëùñÜêç, äå ìáò îåíáãåß ìüíïí óôïí ôüóï ðëïýóéï êáé åíäéáöýñïíôá êüóìï ôïõ Ìïõóåßïõ, áëëü ìáò êáèéóôü êïéíùíïýò ìéáò ìáêñáßùíçò ðáñüäïóçò êáé ìïíáäéêþò åõáéóèçóßáò ðïõ êõïöïñþèçêå óôç ÂÄ ãùíßá ôïõ íçóéïý ìáò. ÊáëïãñáììÝíï, üðùò üëá åîüëëïõ ôá Ýñãá ôïõ ê. ÖëùñÜêç, ìõåß ôïí å- ðéóêýðôç óå Ýíá óõíáñðáóôéêü þñï ðïõ åëü éóôïé õðïðôåýïíôáé. ôóé ï åðéóêýðôçò Ý åé ðëýïí óôá Ýñéá ôïõ Ýíá ðïëýôéìï ïäçãü óôï ôáîßäé ôïõ óå Ýíá åëü éóôá ãíùóôü êüóìï. Μαρμάρινες κρήνες της Τήνου To âéâëßï ðáñïõóéüóôçêå óôï Ðíåõìáôéêü ÊÝíôñï ôçò Êïéíüôçôáò Ðáíüñìïõ áðü ôï óõããñáöýá ôïõ óôéò Ðñüêåéôáé ãéá ìéá áêüìç åðéóôçìïíéêü óõìâïëþ ôïõ ÁëÝêïõ Å. ÖëùñÜêç óôï þñï ôçò ÔÞíïõ êáé ôçò ôý íçò ôïõ ìáñìüñïõ. Ìå åðéóôçìïíéêþ áñôéüôçôá ï óõããñáöýáò êáôáãñüöåé êáé ðáñïõóéüæåé üëåò ôéò ìáñìüñéíåò êñþíåò ôïõ íçóéïý, áðü ôéò ðëýïí ôáðåéíýò Ýùò ôéò ðëýïí öéëüäïîåò. ¼ìùò äåí ðñüêåéôáé ãéá Ýíá óõíþèç êáôüëïãï, üðùò åíäå ïìýíùí èá íüìéæå êüðïéïò. Ï ê. ÖëùñÜêçò äå ó ïëéüæåé ìüíïí ôå íéêýò ïýôå ðáñáèýôåé îçñýò ðåñéãñáöýò, áëëü ìáò ðáñïõ- óéüæåé áéóèçôéêýò áðïôéìþóåéò. É íçëáôåß êáëëéôå íéêïýò äñüìïõò, ìïíïðüôéá êáëëéôå íéêþò Ýêöñáóçò ðïõ óõìðëýêïíôáé ìåôáîý ôïõò äçìéïõñãéêü. Äßêáéá, ëïéðüí, ïé åêäüóåéò «Åñßííç» ìðïñïýí íá ðåñçöáíåýïíôáé ãéá ôï íýï ôïõò âéâëßï. Äõï áêüìç åíäéáöýñïõóåò åêäüóåéò åßäáí ôï öùò ôçò äçìïóéüôçôáò: Ç «Óýã ñïíç åëëçíéêþ æùãñáöéêþ» áðü ôç ÓõëëïãÞ ËåöÜêç, ðïõ åîýäùóå ôï Åêèåóéáêü ÊÝíôñï ÁñíÜäïõ ôïõ ÄÞìïõ ÔÞíïõ, êáé ïé «ÅùèéíÝò ðñïóåããßóåéò» ôïõ öéëüëïãïõ ê. Ãéþñãïõ ÁìéñáëÞ, ðïõ ï óõããñáöýáò ðñüóöåñå óôïõò êáôü êáéñïýò ìáèçôýò ôïõ. ÈåñìÜ óõã áñçôþñéá! ΙΑΚΟΝΟΥΝ ΜΕ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑ ΟΣΗ Ç åíáó üëçóç ôçò ïéêïãýíåéáò Öéëéððüôç ìå ôï ìüñìáñï êáé ôç ëáúêþ áñ éôåêôïíéêþ Üíåôáé ôïõëü éóôïí ðßóù áðü ôá ìýóá ôïõ 18ïõ áéþíá! êôïôå, Ýíáò åðéöáíþ ãëýðôçò, ï ÄçìÞôñéïò, åê ôùí èåìåëéùôþí ôçò íåïåëëçíéêþò ðëáóôéêþò, Üëëïé ãëýðôåò êáé ðïëëïß äéáêåêñéìýíïé ìáñìáñïãëýðôåò êïóìïýí ôï äýíôñï ôçò ïéêïãýíåéáò. Êáé áð' áõôïýò Ýíáò êëüäïò, ï ÉùÜííçò Åõóôñáôßïõ Öéëéððüôçò, ôá ðáéäéü ôïõ ÓôñáôÞò êáé Èåïëüãïò êáé ôá åããüíéá, ÉùÜííçò êáé ÉùÜííçò, óõíå ßæïõí íá äéáêïíïýí ìå óõíýðåéá ôçí ðáñüäïóç ôçò ëüãéáò ðëáóôéêþò êáé åêêëçóéáóôéêþò êáé êïóìéêþò ìáñìáñïôå íßáò. Ôï åñãáóôþñé ôùí áäåëöþí ÓôñáôÞ êáé Èåïëüãïõ Öéëéððüôç óôï áëüíäñé Ýêëåéóå Þäç 50 ñüíéá äçìéïõñãéêþò äñüóçò êáé ôáîéäåýåé ðëçóßóôéá óôï áýñéï. ÐÜíôá ìå åõáéóèçóßá êáé óåâáóìü óôçí ðáñüäïóç äçìéïýñãçóå êáé óõíå ßæåé ôç äéêþ ôïõ «ðáñüäïóç». Íá ôá åêáôïóôþóåé!

5 Éïýëéïò - Áýãïõóôïò - ÓåðôÝìâñéïò 2010 ÐEÑI THNOY - 5 Ι ΑΣΚΕΙ ΗΘΟΣ «ΤΑΧΥ ΡΟΜΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ...» ΣΤΗΝ ΚΑΡΥΑ Óôéò ôï Ìïõóåßï ÌðåíÜêç ôßìçóå ãéá ôï åðéóôçìïíéêü ôïõ Ýñãï, êáé ü é ìüíïí, ôï óõìðáôñéþôç ìáò Ïìüôéìï êáèçãçôþ ôïõ ÁÐÈ, áñ áéïëüãï ê.ãéþñãï Äåóðßíç. Ìßëçóáí ïé ìáèçôýò êáé óõíåñãüôåò ôïõ, Ýãêñéôïé óþìåñá áñ áéïëüãïé, ê.ê. ÉóìÞíç ÔñéÜíôç, ÁëÝîáíäñïò ÌÜíôçò, Íéêüëáïò ÊáëôóÜò, Íéêüëáïò ñ. Óôáìðïëßäçò êáé Èåïäïóßá Óôåöáíßäïõ - Ôéâåñßïõ. Ïé åéóçãþóåéò ôïõò óõãêñüôçóáí Ýíá êïìøü ôåý ïò ìå ôïí ôßôëï «Ãéá ôïí Ãéþñãï Äåóðßíç» ðïõ åêäüèçêå ó åôéêü ðñüóöáôá áðü ôç «ÂéâëéïèÞêç ôïõ Ìïõóåßïõ ÌðåíÜêç» óôç óåéñü «ÔéìÞò Ýíåêåí - 3» (21 13, óó. 147). Óôï ßäéï ôåý ïò óõìðåñéëþöèçêå ç ïìéëßá - áíôßäùñï ôïõ ôéìçèýíôïò («Ôï áíüãëõöï ôïõ êüóôñïõ ôçò Ëáìßáò») êáé ç åñãïãñáößá ôïõ. Ç ïéêïíïìßá ôïõ þñïõ äå ìáò å- ðéôñýðåé åêôåíþ áíáöïñü óôï âéâëßï. Èá Þôáí, üìùò, áðñýðåéá áí äå ìåôáöýñáìå óôéò óôþëåò ôçò «Ðåñß ÔÞíïõ» ëßãåò ãñáììýò áðü üóá ãñüöåé ï ÄéåõèõíôÞò ôïõ Ìïõóåßïõ ÌðåíÜêç, êáèçãçôþò ê. ããåëïò ÄåëçâïñéÜò, óôçí åéóáãùãþ ôïõ êáé ï ÁëÝîáíäñïò ÌÜíôçò. «ï Äåóðßíçò», óçìåéþíåé ï ê. ÄåëçâïñéÜò, «ðñïôåßíåé ùò áíáãêáßï êáé éêáíü üñï ôçò ìåëåôçôéêþò äéáäéêáóßáò Ýíá óðüíéï õðüäåéãìá Þ- èïõò. Ôï Þèïò áõôü áñáêôçñßæåé Üëëùóôå êáé ãåíéêüôåñá ôç óõíýðåéá ç ïðïßá, ìáæß ìå ôçí éäéïóõãêñáóßá ôïõ êáé ôç óõìðåñéöïñü ôïõ, ïñèþíåé üëç ôçí áíýëéîç ôçò óôáäéïäñïìßáò ôïõ. Ïé åðéóôçìïíéêýò ôïõ ìüëéóôá åêöüíóåéò áéóèçôïðïéïýíôáé á- ìýóùò áðü ôçí åíäåëå Þ, ôçí ü é áö' õøçëïý óðïõäþ üóùí ðñïóðáèåéþí Ý ïõí Þäç êáôáâëçèåß óå ðñïãåíýóôåñåò áíáæçôçôéêýò áðüðåéñåò, ðñïêåéìýíïõ íá åðéëõèïýí ðïëëü áðü ôá êáõôü åðéóôçìïíéêü ðñïâëþìáôá ðïõ êáôáâáóáíßæïõí ôïõò ìåëåôçôýò. Ðñüêåéôáé ãéá Ýíáí é- äéáßôåñï, äçìïêñáôéêü èá ôïí áðïêáëïýóá, ôñüðï íá áíôéìåôùðßæïíôáé ìå óõìðüèåéá ïé Ýóôù êáé áôõ- åßò ðñïôüóåéò ôçò Ýñåõíáò, óáí óõóôáôéêü ôïõ åíéáßïõ åíôýëåé ëüãïõ ôçò ÊëáóéêÞò Áñ áéïëïãßáò. ÊÜôé ðïõ üóï åýêïëá ìðïñåß íá äéáðéóôùèåß Üñç óôïí åíôõðùóéáêü ìåãüëï áñéèìü êåéìýíùí ôïõ, ôüóï äýóêïëá ðáñáêüìðôåôáé áðü êüèå á- ðïöáóéóìýíï íá áíáìåôñçèåß óïâáñü ìå ôá ìõóôþñéá ôçò áñ áßáò åëëçíéêþò ôý íçò. Èá åðéìåßíù óôç óçìáóßá ôïõ Þ- èïõò, ðéóôåýïíôáò üôé áíôéðñïóùðåýåé ìßá áîßá ðïõ Ý åé íá êüíåé êáé ìå ôçí êáèüëïõ óõíçèéóìýíç éäéïóõóôáóßá ôçò ðñïóùðéêüôçôüò ôïõ. ùñßò âåâáßùò íá äéåêäéêþ ôéò äüöíåò ôùí øõ áíáëõôéêþí äéåéóäýóåùí, èýëù íá ðù üôé èá ìïõ Þôáí á- äéáíüçôï íá ìç äéáêñßíù óôï Þèïò áõôü ôçí õðüóôáóç åíüò ðïëßôç ï ï- ðïßïò, áêñéâþò åðåéäþ óýâåôáé ôïí êïéíùíéêü ôïõ ðåñßãõñï, êáôüñèùóå íá áðåëåõèåñùèåß Ýãêáéñá áðü êüèå äéüèåóç áõôïðñïâïëþò. Êáé á- êüìá íá áðïöýãåé ôéò ìáããáíåßåò ôçò êïóìéêüôçôáò, ôá óõãêïéíùíïýíôá äï åßá ôùí åí ÅëëÜäé óêïðéìïôþôùí êáé ôï äýëåáñ ôçò ðñïóöõãþò óôéò õðïó Ýóåéò ôçò ðïëéôéêþò ãéá ôçí éêáíïðïßçóç ðñïóùðéêþí öéëïäïîéþí». Ï ê. ÁëÝîáíäñïò ÌÜíôçò, ðáñïõóéüæïíôáò ôéò «ÌåëÝôåò ôïõ Ã. Äåóðßíç ãéá ôç ãëõðôéêþ ôïõ 5ïõ áé. ð..», ôïíßæåé óôçí åéóáãùãþ ôïõ: «üóïé áðü óáò ãíùñßæåôå áñêåôü ôïí êáèçãçôþ Ã. Äåóðßíç, èá áíôéëáìâüíåóôå, öáíôüæïìáé, üôé êüèå Üëëï ðáñü âïëéêü áéóèüíåôáé ó' áõôþ ôçí åêäþëùóç. Áñêåß ìüíïí íá õ- ðåíèõìßóù üôé ìïëïíüôé ôïõ ðñïôüèçêå ðñéí áðü ìåñéêü ñüíéá áðü ôïí êáèçãçôþ êáé áêáäçìáúêü ê. Óðýñï Éáêùâßäç íá ãßíåé ìýëïò ôçò Áêáäçìßáò ôùí Áèçíþí, åíôïýôïéò áðïðïéþèçêå áõôþ ôçí ýøéóôç ôéìþ, ìüíï êáé ìüíï åðåéäþ èåùñïýóå äõóâüóôáêôç ôçí õðï ñýùóç íá åðéóêåöèåß ãéá ðñïóùðéêþ ãíùñéìßá ôïõò åêëýêôïñåò ôçò Áêáäçìßáò». Áõôü, ëïéðüí, äéäüóêåé ðýíôå êáé ðëýïí äåêáåôßåò ï Ãéþñãïò Äåóðßíçò, «Þèïò», êüôé ðïõ óôïõò áëåðïýò êáéñïýò ðïõ æïýìå ôï Ý ïõìå ôüóï áíüãêç. ÔÏ ÌÅÔÁËËÉÏ ÔÙÍ «ÔÇÍÉÙÍ 2010» Ç Á üøç ôïõ ìåôáëëßïõ ôùí «Ôçíßùí 2010». Åîßóïõ éóôïñéêþ åßíáé êáé ç  üøç, óôçí ïðïßá åéêïíßæïíôáé ïé óöñáãßäåò ÏÔÁ ðïõ óõã ùíåýïíôáé óôïí åíéáßï ÄÞìï ÔÞíïõ. Ôï ìåôüëëéï ôùí åðïìýíùí «Ôçíßùí» èá åßíáé ïðùóäþðïôå êüðùò äéáöïñåôéêü! Ç ÊáñõÜ, ùò óõíþèùò, ðñùôïðïñåß êáé åêðëþóóåé! ôóé êáé öýôïò ìå ôçí åêäþëùóç «Ôá õäñïìéêýò áíáìíþóåéò» ðïõ Ýëáâå þñá ôçí Ìå óõíôïíéóôþ ôï ËõêåéÜñ ç ê. ÓÜââá ÁðÝñãç ìßëçóáí ï Óýìâïõëïò Öéëïôåëéóìïý ôùí ÅË.ÔÁ. ê. ÌùõóÞò Êùíóôáíôßíçò ìå èýìá «Ôá Ôá õäñïìåßá óôçí ÅëëÜäá» êáé ï Ðñüåäñïò ôùí áðáíôá ïý Ìïõíôáäéáíþí ÔÞíïõ, äéêçãüñïò ê. ÓùôÞñçò ÐåñéâïëáñÜêçò, ìå èýìá ôç äéáêßíçóç ôçò áëëçëïãñáößáò óôçí ÔÞíï. Êåßìåíá äéüâáóå ï çèïðïéüò ê. ÊáëéâïêÜò. Êáé ôéò äýï ïìéëßåò ðëáéóßùóå ó åôéêü öùôïãñáöéêü õëéêü, ôï ïðïßï üðùò áíáìåíüôáí óõãêßíçóå ôï áêñïáôþñéï. Óôï ôýëïò ôçò åêäþëùóçò ï Óýëëïãïò áíáêþñõîå åðßôéìï ìýëïò ôïõ ôïí ê. ÓôÝöáíï Äåëáôüëá, óõããñáöýá ôïõ âéâëßïõ ãéá ôçí ÊáñõÜ, êáé, ìáæß ìå ôçí åöçìåñßäá «Ç öùíþ ôçò ÊáñõÜò», ôßìçóå ôá á- äýëöéá Öñáãêßóêï êáé Ìáñßá ÐëõôÜ ãéá ôçí ðñïóöïñü ôïõò óôïõò ôñåéò åíïñéáêïýò íáïýò ôçò ðåñéï Þò êáé ôïõò ð. ÌÜñêï Öþóêïëï êáé ê. Êþóôá Äáíïýóç ãéá ôç óõìâïëþ ôïõò óôçí éóôïñéêþ Ýñåõíá ôçò ÔÞíïõ. ÏìïëïãïõìÝíùò ïöåßëïíôáé èåñìü óõã áñçôþñéá óôïí Ðñüåäñï ôïõ Óõëëüãïõ ê. ÌÜíèï ÐïôÞñç êáé óôï ÄÓ ðïõ ôïí ðëáéóéþíåé, êáèþò êáé óôç íåáñü ößëç ìáò ÆÝöç ÐïôÞñç, åêäüôñéá ôçò åöçìåñßäáò «Ç öùíþ ôçò ÊáñõÜò». Åßìáóôå âýâáéïé üôé èá ìáò åêðëþîïõí åõ Üñéóôá êáé ôï ÓÕÍÅ ÉÆÅÉ ÄÇÌÉÏÕÑÃÉÊÁ ÔÇÍ ÐÁÑÁÄÏÓÇ VII Ç êëåéäáñéü ôçò ÊáôáðïëéáíÞò. íá ðñáãìáôéêü Ýñãï ôý íçò áðü ôïí ôå íßôç ôïõ óéäþñïõ ê. ÄçìÞôñç áôæþ (Ðýñãïò), ï ïðïßïò óõíå ßæåé äçìéïõñãéêü ôçí ðáñüäïóç ðïõ ðáñýëáâå äéá åéñþí Êþóôá Áëåîüðïõëïõ. ÔÝôïéá êïìøïôå íþìáôá ìáò êüíïõí íá íéþèïõìå õðåñþáöáíïé ãéá ôïí ôüðï ðïõ æïýìå! Åýãå! Μοσκοβολούν τα γιασεμιά και τ αγιοκλήματα, φώσφορο λουλουδιών στο χείλος της στέρνας, κοβάλτιο παραδομένο στο σύννεφο πάνω από το Εξώμβουργο και αμέσως μετά Τριπόταμος, Τζάδος, Περάστρα, Κτικάδος κι άλλα χωριά, πολλά χωριά με όμορφες ονομασίες: Φαλατάδος, Μπερδεμιάρος, Κρόκος, Μουντάδος, Τριαντάρος, Καθλικάρος, Αρνάδος, Χατζηράδος, Σμπιράδος, καταβολές Φράγκων, σταυροφόρων, πειρατών, Κακιά Σκάλα, Κολυμπήθρα, Βρέκαστρο, κάστρο σπηλαίων κρυμμένων θησαυρών, δρόμος μακρύς προς τα πίσω, δρόμος πήλινος με χρώματα γήινα, στάμνες, πανέρια, θυμιατά, περασμένα με μυστικές διακυμάνσεις: επανέρχεσαι κι εξανεμίζεσαι στα ισχυρά μελτέμια του Αιγαίου (Ντίνος Σιώτης, Τήνος. Ποιητική περίληψη, Έκδοση εκτός εμπορίου. Νέα Υόρκη 1997)

6 6- «Ðåñß ÔÞíïõ» Éïýëéïò - Áýãïõóôïò - ÓåðôÝìâñéïò 2010 «ΣΚΕΥΗ ΙΕΡΑ ΤΩ ΘΕΩ ΑΝΑΤΕΘΕΙΜΕΝΑ» Ðñùôüôõðç, ôåêìçñéùìýíç êáé ðñï ðüíôùí åíôõðùóéáêþ ç Ýêèåóç ëåéôïõñãéêþí óêåõþí áðü íáïýò ôçò ÔÞíïõ ðïõ öéëïîýíçóå ôï êáëïêáßñé ðïõ ìáò ðýñáóå ôï ºäñõìá Ôçíéáêïý Ðïëéôéóìïý. ÊåéìÞëéá áðü ôïõò ïñèüäïîïõò íáïýò ôçò ÔÞíïõ, ôï óêåõïöõëüêéï ôïõ Ðáíåëëçíßïõ Éåñïý Éäñýìáôïò ôçò Åõáããåëßóôñéáò êáé ôç ÓõëëïãÞ ôçò ÊáèïëéêÞò Áñ éåðéóêïðþò ÍÜîïõ - ÔÞíïõ ðïõ ç öéëïôý íçóþ ôïõò ôïðïèåôåßôáé áðü ôï 16ï Ýùò êáé ôï 19ï áéþíá åêôýèçêáí êáôü ôñüðï Üøïãï ðïõ åðýôñåðå óôïí åðéóêýðôç ü é ìüíï íá èáõìüóåé Ýíá óðüíéï áéóèçôéêü óýíïëï, áëëü êáé íá ðñïâëçìáôéóôåß ãåíéêü ðüíù óôïõò èçóáõñïýò ðïõ öéëïîåíåß ç ãç ôçò ÔÞíïõ êáé åéäéêüôåñá ðüíù óôçí êïéíùíßá ðïõ êáëëéýñãçóå ôýôïéåò å- êëåðôõóìýíåò ðñïôéìþóåéò. Ôçí åðéìýëåéá ôçò Ýêèåóçò åß å ï óõíôçñçôþò Ýñãùí ôý- íçò - ìïõóåéïëüãïò êáé êáèçãçôþò ôùí ÔÅÉ ÁèÞíáò ê. ÉùÜííçò ÃêåñÝêïò. Èá ðñýðåé, üìùò, êáíåßò íá óôáèåß óôïí Üøïãï êáôüëïãï ôçò Ýêèåóçò, óôéò Ýîï åò öùôïãñáößáò ôçò ê. ñýóáò ÐáñáóêåõÜ êáé óôçí åîáéñýôùò åðéìåëçìýíç åêäïôéêþ åñãáóßá ôùí á- äåëöþí ÔïõöåêëÞ. Óõã áñçôþñéá óå üëïõò ôïõò óõíôåëåóôýò ôçò ðñùôüôõðçò áõôþò Ýêèåóçò. Èá Þôáí, üìùò, ðáñüëåéøç, áí äåí åðéóçìáßíáìå üôé ç Ýêèåóç áõôþ óôçñß- èçêå óå éäýá ôïõ ÐñïÝäñïõ ôïõ ÐÉÉÅÔ êáé åðé ùñßïõ åðéóêüðïõ ê.ê. ÄùñïèÝïõ Â. ÌÍÇÌÇ ÎÅÍÏÖÙÍÔÁ ÓÙ ÏÕ Óôéò , óôï ðåñéèþñéï ôùí åêäçëþóåùí «ÔÞíéá 2010», ï Óýëëïãïò Õ- óôåñíéùôþí ôßìçóå ôïí åìðíåõóôþ ôùí «Ôçíßùí» ôïõ 1895, åîùìåñßôç äéáíïïýìåíï, Îåíïöþíôá Óþ ï ( ) ìå ôéìçôéêþ óôþëç. ¹ôáí ìéá áðü äåêáåôßåò ï- öåéëüìåíç ôéìþ óôïí Üíèñùðï ðïõ ãéá ìéóü áéþíá âñýèçêå ðßóù áðü êüèå Ýñãï áãáèü óôï íçóß ìáò. Åßôå ìýóá áðü ôéò ôüîåéò ôçò ÁäåëöüôçôÜò ìáò, ôçò ïðïßáò õ- ðþñîå óçìáíôéêü óôýëå ïò, åßôå ìüíïò åßôå óå óõíåñãáóßá ìå Üëëïõò äéáíïïýìåíïõò, Ýêáíå ü,ôé Þôáí äõíáôüí ãéá ôçí á- íüäåéîç ôçò ÔÞíïõ, ôïõ ðáíåëëçíßïõ ðñïóêõíþìáôïò ôçò Ìåãáëü áñçò êáé, êõñßùò, ôçò ìáêñüò êáëëéôå íéêþò ôçò ðáñüäïóçò, ãéá íá ëüâåé äéêáßùò ôïí ôßôëï ôïõ «Ôõñôáßïõ ôçò ÔÞíïõ». ÊáôÜ ôç ó åôéêþ ôåëåôþ ï Ðñüåäñïò ôçò ÁäåëöüôçôÜò ìáò ôüíéóå äéá âñá Ýùí ôï ñüëï ôïõ Óþ ïõ ùò ìýëïõò ôïõ óùìáôåßïõ ìáò, áëëü êáé ùò äéáíïïýìåíïõ êáé ðáôñéþôç. ÌåôÜ ôïõò áéñåôéóìïýò ãéá ôç æùþ êáé ôï Ýñãï ôïõ Îåíïöþíôá Óþ ïõ ìßëçóå ï óõíåñãüôçò êáé ìýëïò ôçò ÁäåëöüôçôÜò ìáò ê. Êþóôáò Äáíïýóçò. ÔÇÍÉÁÊÏÓ ÐÁÑÁÄÏÓÉÁÊÏÓ ÃÁÌÏÓ ÓÔÏ ÌÁÑËÁ åé ãßíåé ðëýïí ðáñüäïóç óôï íçóß ìáò íá ìáò åêðëþóóïõí åõ Üñéóôá óýëëïãïé ìéêñþí ùñéþí. Êáé óôï ïñü áõôü ìðñïóôüñçò áíáäåéêíýåôáé ï óýëëïãïò ôùí «Åó Üôùí» ôçò ÔÞíïõ, ï Ðñïïäåõôéêüò Óýëëïãïò ÌáñëÜ - ÌáìÜäïõ. ÐñÜãìáôé óôéò , óôçí ðëáôåßá ôïõ ÌáñëÜ, åíþðéïí ðïëõðëçèïýò áêñïáôçñßïõ, ðáñïõóéüóôçêå ôï âéâëßï ôïõ ê. Êþóôá Äáíïýóç «Ôá ó áôá ôçò ÅîùìåñéÜò. ÌáñëÜò, ÌáìÜäïò êáé ç ðýñáí áõôþí ÔÞíïò», ðïõ åîýäùóå ï Óýëëïãïò. Ôï âéâëßï ðáñïõóßáóáí ïé ê.ê. ÅéñÞíç ñéóôüêç, öéëüëïãïò, ç Ìáñßá Óéê, íïìéêüò, êáé ï óõããñáöýáò. Áêïëïýèùò ðáñïõóéüóôçêå íôïêéìáíôýñ ôïõ ê. Ãéþñãïõ Áëåîüðïõëïõ ãéá ôïí ðáñáäïóéáêü ãüìï óôçí ÅîùìåñéÜ ôçò ÔÞíïõ. Ï ê. Áëåîüðïõëïò êáé ç êüñç ôïõ Ìáñãáñßôá ìáò ðñüóöåñáí ìéá ðáíäáéóßá åéêüíáò êáé Þ- ïõ. Ôçí åêäþëùóç Ýêëåéóå ç äñáóôþñéá ïñåõôéêþ ïìüäá ôïõ Óõëëüãïõ, ç ïðïßá ôüóåò öïñýò Ý åé ìå åðéôõ ßá åêðñïóùðþóåé ôï íçóß ìáò. Íá, ëïéðüí, ðïõ óýëëïãïé ìéêñþí ùñéþí, üðùò åêåßíïé ôçò ÊáñõÜò êáé ôïõ ÌáñëÜ - ÌáìÜäïõ, ìðïñïýí íá ðñùôïôõðïýí, íá ìáò îáöíéüæïõí! Óõã áñçôþñéá óå üëïõò ôïõò óõíôåëåóôýò: óôï Óýëëïãï, óôç ïñåõôéêþ ïìüäá êáé óôï Ãéþñãï êáé Ìáñãáñßôá Áëåîïðïýëïõ. ÌÏÕÓÅÉÏ ÉÙÁÍÍÇ ÂÏÕËÃÁÑÇ Ï Ðýñãïò áðüêôçóå Ýíáí áêüìç þñï ðïëéôéóìïý, ôï óðßôé ôïõ ãëýðôç ÉùÜííç Âïýëãáñç ðïõ ç ïéêïãýíåéü ôïõ äþñéóå óôçí ÉóôïñéêÞ Êïéíüôçôá Ðáíüñìïõ. Ôá å- ãêáßíéá ôïõ Ìïõóåßïõ Âïýëãáñç Ýãéíáí óôéò , ðáñïõóßá ôïõ ÐñïÝäñïõ ôçò Êïéíüôçôáò ê. Çëßá Ôæáâåëüðïõëïõ. ÁìÝóùò ìåôü ôá åãêáßíéá ôïõ Ìïõóåßïõ, ðáñáðëåýñùò, óôçí ðëáôåßá ôïõ Óôáõñïý, ðñáãìáôïðïéþèçêå Çìåñßäá ìå èýìá ôçí êáëëéôå íéêþ ðáñüäïóç ôçò ÅîùìåñéÜò ÔÞíïõ. Ôçí Çìåñßäá óõíäéïñãüíù- óáí ç ÉóôïñéêÞ Êïéíüôçôá Ðáíüñìïõ êáé ôï ðåñéïäéêü «ÔçíéáêÜ Óýììåéêôá». Ìßëçóáí ïé ä. Ìáñãáñßôá Áëåîïðïýëïõ (Ï ãëýðôçò ÉùÜííçò Âïýëãáñçò), ç óõíåñãüôéäü ìáò ä. Ïýñóïõëá Öþóêïëïõ (Ï Èåüäùñïò Êïëïêïôñþíçò êáé ï ãëýðôçò ôïõ ËÜæáñïò Óþ ïò), ç ê. Ìáñßá Ðñùôüðáðá (Ï Ãéáííïýëçò áëåðüò ìå ôá ìüôéá ôùí ðáéäéþí) êáé ï åêäüôçò ôïõ ðåñéïäéêïý ê. Êþóôáò Äáíïýóçò (Ãéáííïýëçò áëåðüò : Ç óõìðåñéöïñü ôùí óõíôïðéôþí ôïõ áðýíáíôß ôïõ). ÁÉÈÏÕÓÁ ÍÉÊÏÕ ÃÁÚÔÇ Óå ìéá óåìíþ ôåëåôþ, üðùò èá Üîéæå óôïí ôéìçèýíôá, óôéò , ç ÉóôïñéêÞ Êïéíüôçôá Ðáíüñìïõ Ýäùóå ôï üíïìá ôïõ Åîùìåñßôç æùãñüöïõ, áãéïãñüöïõ êáé äéáíïïýìåíïõ Íßêïõ ÃáÀôç óôï þñï ðïëéôéóìïý ðïõ óôåãüæåôáé óôçí áßèïõóá ôïõ ðñþçí Ôá õäñïìåßïõ Ðýñãïõ. Ãéá ôï ÃáÀôç êáé ôï Ýñãï ôïõ ìßëçóáí ï Ðñüåäñïò ôçò Êïéíüôçôáò, ï Ðñüåäñïò ôïõ Óõëëüãïõ Âåíáñäéáíþí êáé ï ãéïò ôïõ ÖÜíçò. ¹ôáí ðñüãìáôé ìéá ôéìþ ïöåéëüìåíç êáé ï ÐÜíïñìïò áðýäåéîå ðùò äåí îå íü åêåßíïõò ðïõ ðñüóöåñáí ÁÃÉÁ ÔÑÉÁÄÁ ÊÁÌÐÏÕ Ìå ìßá åíäéáöýñïõóá Ýêèåóç êåéìçëßùí ãéüñôáóå ôá 250 ñüíéá ôïõ ï åíïñéáêüò íáüò ôïõ ÊÜìðïõ ðïõ ôéìüôáé åð' ï- íüìáôé ôçò Áãßáò ÔñéÜäáò. ÅêêëçóéáóôéêÜ óêåýç, Üìöéá êáé Üëëá ôåêìþñéá áðü åíïñéáêþ æùþ 250 ñüíùí åêôýèçêáí áðü ôéò 30 ÌáÀïõ Ýùò ôéò 5 Óåðôåìâñßïõ Åõ üìáóôå óôçí åíïñßá ôïõ ÊÜìðïõ ðëïýóéá ðíåõìáôéêþ æùþ. ÐÁÑÁÄÏÓÉÁÊÇ ÊÔÇÍÏÔÑÏÖÉÁ ÊÁÉ ÌÅËÉÓÓÏÊÏÌÉÁ Ãéá ôñßôç ñïíéü, óôá ðëáßóéá ôïõ ÖåóôéâÜë Åîùìâïýñãïõ, ðïõ äéïñãáíþíåé ç ÁíáðôõîéáêÞ Åðé åßñçóç ôïõ ïéêåßïõ ÄÞìïõ, Ýãéíå áíáöïñü óôá åðáããýëìáôá ðïõ öèßíïõí. ÖÝôïò ç åêäþëùóç, ðïõ ðñáãìáôïðïéþèçêå óå Ýíá èáõìüóéï þñï Ýîù áðü ôï Ó ïëåßï ôçò ÁãÜðçò ôï âñüäõ ôçò 17çò Óåðôåìâñßïõ, Þôáí áöéåñùìýíç óôçí ðáñáäïóéáêþ êôçíïôñïößá êáé ìåëéóóïêïìßá ôçò ÔÞíïõ. Ãéá ôï èýìá ìßëçóáí ïé ê.ê. ÁëÝêïò Å. ÖëùñÜêçò, äñ Åèíïëüãïò - ËáïãñÜöïò, (ÐáñáäïóéáêÞ êôçíïôñïößá êáé ìåëéóóïêïìßá óôçí ÔÞíï), Öþôçò Âëáóôáñßäçò, êôçíßáôñïò (Ôï æùéêü êåöüëáéï ôïõ íçóéïý ôá ôåëåõôáßá 40 ñüíéá), ÌÜíèïò Âßëëáò, ãåùðüíïò (Ç ìåëéóóïêïìßá óôçí ÔÞíï), êáé ï Êþóôáò Äáíïýóçò (Ç áãåëüäá ôçò ÔÞíïõ). Ôçí åêäþëùóç Ýêëåéóå ôï ìïõóéêü óýíïëï «ÁÌÁÍ-ÍÁÉ» ðïõ ðñüóöåñå óôï á- êñïáôþñéü ôïõ ìéá ðáíäáéóßá ðïéïôéêþò ìïõóéêþò. Óõã áñçôþñéá óå üëïõò ôïõò óõíôåëåóôýò ôçò åêäþëùóçò êáé ìéá ðñüôáóç: ÌÞðùò ç ÁíáðôõîéáêÞ åðé åßñçóç ôïõ ÄÞìïõ Åîùìâïýñãïõ èá ìðïñïýóå íá åêäþóåé óå ôåý ïò ôéò åéóçãþóåéò ôùí ïìéëçôþí; Ôï êüóôïò åßíáé ìéêñü êáé ç óðïõäáéüôçôá ðáóßäçëç! öõãå ðñüóöáôá Ýíáò áðü ôïõò ìåãüëïõò äáóêüëïõò ôùí íåïåëëçíéêþí óðïõäþí, ï êáèçãçôþò Ðáíáãéþôçò ÌïõëëÜò, óå çëéêßá 75 åôþí. ÃåííÞèçêå óôï Êéëêßò, áðïöïßôçóå áðü ôç ÖéëïóïöéêÞ Ó ïëþ ôïõ ÁÐÈ, ìáèþôåøå êïíôü óôïõò Ëßíï Ðïëßôç êáé Ê.È. ÄçìáñÜ, ôï 1976 áíáãïñåýôçêå áñéóôïý ïò äéäüêôùñ ìå äéáôñéâþ ãéá ôïõò áèçíáúêïýò ðïéçôéêïýò äéáãùíéóìïýò ôïõ 19ïõ áéþíá êáé ôï 1980 åêëý ôçêå ôáêôéêüò êáèçãçôþò óôï ÁÐÈ. Ï ÌïõëëÜò óýíôïìá á- íáäåß èçêå ìå ôï Ýñãï ôïõ «Ýíáò áðü ôïõò ðëýïí éó õñïýò óôõëïâüôåò ôçò íåïåëëçíéêþò ãñáììáôåßáò...». ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ ΜΑΣ Áñ éåñáôéêü ìíçìüóõíï ãéá ôçí áíüðáõóç ôùí øõ þí ôùí êåêïéìçìýíùí ðñïýäñùí êáé ìåëþí ôçò ÁäåëöüôçôÜò ìáò ôåëýóôçêå óôïí É.Í. ôçò Åõáããåëéóôñßáò ÔÞíïõ ïñïóôáôïýíôïò ôïõ Ìçôñïðïëßôç ÍÝáò Óìýñíçò ê. ÄáíéÞë ôçí ÊõñéáêÞ, ÐáñÝóôçóáí ï ÄÞìáñ ïò ÔÞíïõ ê. Óßìïò Ïñöáíüò, äçìïôéêïß êáé íïìáñ éáêïß óýìâïõëïé, ôá ìýëç ôçò ÄÅ ôïõ ÐÉÉÅÔ ìå åðéêåöáëþò ôïí Áíôéðñüåäñï ê. ÅõÜããåëï Ãêßæç êáé Üëëïé åðßóçìïé. ÌåôÜ ôï ðýñáò ôïõ ìíçìïóýíïõ ðñïóöýñèçêå êýñáóìá óôçí Áßèïõóá Õðïäï Þò ôïõ ÐÉÉÅÔ. Ç ÁäåëöüôçôÜ ìáò åõ áñéóôåß èåñìü ôï óåâáóìéüôáôï ê. ÄáíéÞë êáé ôç ÄÅ ôïõ ÐÉÉÅÔ.

7 Éïýëéïò - Áýãïõóôïò - ÓåðôÝìâñéïò 2010 «ÐEÑI THNOY» - 7 ΕΚΘΕΣΕΙΣ «Ï ÃÝñïò ôçò èüëáóóáò». êèåóç æùãñáöéêþò ôùí Êáôåñßíáò êáé ÄçìÞôñç ñçóôßäç (Äçìïôéêü Ó ïëåßï ÁñíÜäïõ, ). «ÉóìáÞë». êèåóç æùãñáöéêþò ôçò ê. ííáò Ãñçãïñßïõ (Ðíåõìáôéêü ÊÝíôñï Êïéíüôçôáò Ðáíüñìïõ, ). «Ç ÔÞíïò ìå áêïõáñýëåò». êèåóç æùãñáöéêþò ôïõ ê. ÉùÜííç ÐáñÜó ïõ (Ðýñãïò, áßèïõóá Íßêïò ÃáÀôçò, ). êèåóç æùãñáöéêþò êáé áãéïãñáößáò ÅéñÞíçò Öþóêïëïõ - ÑïõâÜ (Äçìáñ åßï ÔÞíïõ, ). Åñáóéôå íéêþ åéêáóôéêþ Ýêèåóç Êùí. Êïõêïõâßíç (Ðüëç ÔÞíïõ, éóüãåéï «Ìïó ïýëáò», ). êèåóç æùãñáöéêþò ÑïÀëáò ÌðïõæÝá (Ðíåõìáôéêü ÊÝíôñï Êïéíüôçôáò Ðáíüñìïõ, ). «ëëçíåò åéêáóôéêïß äçìéïõñãïß óôçí ÔÞíï». êèåóç æùãñáöéêþò (Äçìïôéêü Ó ïëåßï ÁñíÜäïõ, ). «Ôáîßäé óôï óýìðáí». êèåóç æùãñáöéêþò ôçò ê. ÍÜíáò Óôåñãéïðïýëïõ (Ðñïóêýíçìá Åîùìâïýñãïõ, ). ÁíáäñïìéêÞ Ýêèåóç Áñãýñç ÂéäÜëç (ÖáëáôÜäïò, Ðñþçí Êïéíüôçôá, ). «Ôçíéáêïß åóðåñéíïß». êèåóç æùãñáöéêþò Ãéþñãïõ ÐáóôÜêá (Äçìáñ åßï ÔÞíïõ, ). êèåóç æùãñáöéêþò - êåñáìéêþò ÃéÜííç ñõóïõëüêç - ÂéïëÝôôáò ÖáñÜêëá (Êáëëéôå íéêü åñãáóôþñé, Ëõ- íáöôéü, ). «Óöáãåßï 2010». êèåóç æùãñáöéêþò ôïõ ÃéÜííç Ãêßæç (ÔÞíïò, ÓðéôÜëéá, ). «Ìéêñïß åìåßò». ÏìáäéêÞ Ýêèåóç æùãñáöéêþò (Äçìïôéêü Ó ïëåßï ÖáëáôÜäïõ, ). êèåóç æùãñáöéêþò ÃéÜííç Êïýôñéêá (Ðýñãïò, þñïò ôý íçò «Öïýñíïò», ). «Ôïõ êüóìïõ üëï ôï öùò». êèåóç ôçò ê. ÌáñéÝëáò Êùíóôáíôéíßäïõ (Ðýñãïò, áßèïõóá Íßêïò ÃáÀôçò, ). «Êáôüøåéò». êèåóç öùôïãñáößáò ôïõ ê. Áñéóôåßäç Êïíôïãåþñãç (ÁãÜðç, áßèïõóá Ãñßæá, ). «ÌéêñÜ æùãñáöéêü ôáîßäéá». êèåóç æùãñáöéêþò ôïõ ê. Êùí. ÄåìåñôæÞ (ÅíïñéáêÞ áßèïõóá ÊÜìðïõ, ). «êèåóç óõëëåêôéêþí áõôïäéäüêôùí» [Ðáíáãéþôç ÊñïíôçñÜ êáé ÌÜñêïõ Ä. Öþóêïëïõ]. Ðáñïõóßáóç ôçò ðïéçôéêþò óõëëïãþò ôïõ ÌÜñêïõ Ä. Öþóêïëïõ «Ðñéí öýãù». «ÐñïóùðéêÝò ìáôéýò». êèåóç æùãñáöéêþò ôçò ê. Áéêáôåñßíçò ÐåôñïðïõëÝá (Ðýñãïò, áßèïõóá Íßêïò Ãá- Àôçò, ). «ÐáëéÜ ìïõ ôý íç êüóêéíï». êèåóç æùãñáöéêþò (decoupage) Êáôåñßíáò ÂïãéáôæÞ - ñçóôßäç (ÖáëáôÜäïò, Ðñþçí Êïéíüôçôá, ). «Ôáîßäé óôï üíåéñï». êèåóç æùãñáöéêþò ÃéÜííç ÊáñáâÜ (Äçìáñ- åßï ÔÞíïõ, ). «ÄéáäñïìÝò». êèåóç æùãñáöéêþò ôïõ ê. Êùí. ÄåìåñôæÞ (Ðýñãïò, áßèïõóá Íßêïò ÃáÀôçò, ). êèåóç óêåõþí êáé åñãáëåßùí ëáúêþò ôý íçò ôïõ ê. ÅõáããÝëïõ áôæþ (Ðíåõìáôéêü ÊÝíôñï Êïéíüôçôáò Ðáíüñìïõ, ). ΥΟ ΒΡΑ ΙΕΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ Åß áìå öýôïò ôç áñü íá æþóïõìå äõï âñáäéýò ãåìüôåò ðïßçóç! Ç ìéá Þôáí âýâáéá ìíçìüóõíï ãéá ôç Ìáñßá Ðáôñéíïý ðïõ Ýöõãå ôüóï íùñßò áðü êïíôü ìáò. ¹ôáí ôï âñüäõ ôçò 27 Éïõëßïõ 2010, óôï ºäñõìá Ôçíéáêïý Ðïëéôéóìïý. Ôçí åêäþëùóç, ðïõ ðñáãìáôïðïéþèçêå õðü ôçí áéãßäá ôïõ ÄÞìïõ ÔÞíïõ, åðéìåëþèçêå ï ê. Ãéþñãïò ÁëâÝñôçò, ðáñïõóßáóå ç ê. ÌáñéÜííá Êñçôéêïý êáé áðþããåéëáí ðïéþìáôá ôçò Ìáñßáò áðü ôéò ôñåéò ðïéçôéêýò ôçò óõëëïãýò ïé ê.ê. ÁããåëéêÞ ÃõöôïãéÜííç, ÌáñéÜííá Êñçôéêïý, ÄçìÞôñçò ÁñôÝìçò êáé ÉùóÞö ËéæÜñäçò. ΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟ 1903 ΚΩΜΗ: Οδοιπορικό σε μονοπάτια αναμνήσεων Ç óçìáóßá ôçò åéêüíáò åßíáé ðñïöáíþò. Áêéíçôïðïéåß ôï ñüíï. ÐñïóöÝñåé óôç ìíþìç ôï áíáãêáßï åñýèéóìá íá áíáêáëýóåé óôéãìýò ðïõ ðýñáóáí. Ôï êõñéüôåñï üìùò åßíáé üôé óçìáäåýåé áíåîßôçëá ìéáí åðï Þ. ÁõôÜ áêñéâþò, êáé ðïëëü ðåñéóóüôåñá áêüìç, ðñïóöýñåé ç Ýêäïóç ôïõ Ëåõêþìáôïò ôïõ Åíùôéêïý Óõëëüãïõ Êþìçò - ÐåñÜóôñáò - Ìïíáóôçñßùí ìå ôïí ôßôëï «Ïäïéðïñéêü óå ìïíïðüôéá áíáìíþóåùí» (Êþìç, Áýãïõóôïò 2010). Ôï ëåýêùìá ìéá Üøïãç åêäïôéêþ äïõëåéü ðñïëïãßæåé ï éóôïñéêüò êáé èåïëüãïò ð. ÌÜñêïò Öþóêïëïò, ï ïðïßïò ôïðïèåôåß ôï óýíïëï ôùí ôåêìçñßùí óôï ïéêåßï ùñï ñïíéêü ôïõ ðëáßóéï. Óõã áñçôþñéá! Ç åðüìåíç åêäþëùóç ðñáãìáôïðïéþèçêå óôçí ðëáôåßá ôçò ÊéïõñÜò óôçí ÊáñäéáíÞ õðü ôçí áéãßäá ôçò Á- äåëöüôçôáò Ôçíßùí Êáñäéáíéùôþí óôéò 22 Áõãïýóôïõ 2010 êáé Þôáí á- öéåñùìýíç óôçí ðïéçôéêþ óõëëïãþ ôïõ ÄçìÞôñç ÁñôÝìç «Áëçèéíü ðáñáìýèé». «...êáé åßðåí Ýíáò êáëüò Èåüò, / ãåííçèþôù Ýíá éåñü íçóß åê öùôüò. / Êé ïìüñöçíå ôçò èüëáóóáò, / ôï ðýëáãïò ôïõ Áéãáßá», ãñüöåé ï ÄçìÞôñçò ÁñôÝìçò, óõìðõêþíïíôáò óå ìåóôïýò óôß ïõò ôçí éóôïñßá ôïõ ôüðïõ ôïõ. ¹ôáí ìéá õðýñï ç âñáäéü ðïõ Üñçêáí üëïé üóïé ðáñáâñýèçêáí. Êáé ðüëé ôçí åðéìýëåéá/óêçíïèåóßá åß å ç êáëþ ìáò ößëç, ç åîáéñåôéêü åõáßóèçôç êáé äçìéïõñãéêþ ÌáñéÜííá Êñçôéêïý. Ôçí åõèýíç ôçò ìïõóéêþò åðéìýëåéáò åß å ç ê. ÃéÜííá Áêñéâïðïýëïõ. Óôéò ìïõóéêýò äéáäñïìýò áêïëïõèþóáìå ôïõò äñüìïõò ôïõ ÈïäùñÞ ßïõ êáé ôïõ ÄçìÞôñç ÐáñÜó ïõ, åíþ ðïéþìáôá ôïõ ê. ÁñôÝìç áðþããåéëáí ïé ê.ê. ÃéÜííçò Óéþôçò, Ãéþñãïò ÁëâÝñôçò, Ìáßñç ÄçìïõëÜ, ÉùóÞö ËéæÜñäçò, ÁããåëéêÞ ÃõöôïãéÜííç, Ãéþñãïò Âåëáëüðïõëïò, Ìáñïõëéþ Ãêßæç, ííá Öéëéððïýóç êáé ÅéñÞíç ÃåùñãéÜäïõ. ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΗ ΚΕΡΑΜΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΕΤΟΦΩΛΙΑ ÌáèÞìáôá ðáñáäïóéáêþò êåñáìéêþò ïñãüíùóå (12-14 Áõãïýóôïõ 2010) ôï Ìïõóåßï ÐáñáäïóéáêÞò ÊåñáìéêÞò ÔÞíïõ óôçí ÁåôïöùëéÜ ìå ôç ïñçãßá ôïõ ÄÞìïõ Åîùìâïýñãïõ. Ôï Ìïõóåßï ôçò ÁåôïöùëéÜò ëåéôïõñãåß ìå åðéôõ ßá Üñç óôéò Üïêíåò ðñïóðüèåéåò ôïõ Óõëëüãïõ Áåôïöùëéáíþí ÔÞíïõ. Äåí Ý ïõìå ðáñü íá óõã- áñïýìå ôï Óýëëïãï ãéá ôçí ôüóï äçìéïõñãéêþ äñüóç ôïõ. ΤΕΤΡΑ ΙΑ ΤΗΣ ΕΞΩΜΕΡΙΑΣ - ΙΙ Êõêëïöüñçóå, ìå åðéìýëåéá ôïõ ê. Êþóôá Äáíïýóç, ôï äåýôåñï ôåý ïò ôçò Ýêäïóçò «ÔåôñÜäéá ôçò ÅîùìåñéÜò», ôï ï- ðïßï ðåñéý åé åéóçãþóåéò áðü Çìåñßäåò ðïõ óõíäéïñãüíùóå ìå Üëëïõò öïñåßò ôï ðåñéïäéêü «ÔçíéáêÜ Óýììåéêôá» ôï 2009 óôçí ÅîùìåñéÜ. Óôçí ýëç ôïõ óõãêáôáëýãïíôáé ôá Üñèñá ôùí ê.ê. Êþóôá Áëåîüðïõëïõ, ÅíèõìÞìáôá áðü Ýíá äñáóôþñéï ðáðü ôïõ 18ïõ áéþíá óôïí Ðýñãï, Ãéþñãïõ Âßäïõ, Ïé äñüìïé ôïõ ïøéáíïý óôçí ÔÞíï, Êþóôá Äáíïýóç, Ç êñßóç(;) ôçò êáëëéôå- íéêþò ðáñüäïóçò óôçí ÔÞíï ôïõ ÌåóïðïëÝìïõ, Ìáñßáò Ó. Äåëáôüëá - ÐáãáíÝëç, Ç ÊáñäéáíÞ ôùí 50êáé, Êáôåñßíáò Ôæáâåëïðïýëïõ, ËïõêÜò Äïýêáò: Ï åéóçãçôþò ôçò ãáëëéêþò ðñùôïðïñßáò óôçí ÅëëÜäá, ÁëÝêïõ ÖëùñÜêç, þñá ôïõ Ðýñãïõ. Ç ôáõôüôçôá ìýó' áðü ôçí å- ôåñüôçôá, êáé Êþóôá Äáíïýóç, Ï ÐÜíïñìïò óôçí êáìðþ ôïõ 19ïõ ðñïò ôïí 20ü áéþíá. ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ Êõêëïöüñçóáí, ìå åðéìýëåéá ôïõ ê. Êþóôá Äáíïýóç, ôá ÐñáêôéêÜ ôçò Çìåñßäáò «Ãõíáßêåò ôçò ÔÞíïõ» ðïõ óõíäéïñãüíùóå óôéò ôï ðåñéïäéêü «ÔçíéáêÜ Óýììåéêôá» ìå ôï ºäñõìá Ôçíéáêïý Ðïëéôéóìïý êáé ôï Óýëëïãï Ãõíáéêþí ÔÞíïõ. Óôçí Ýêäïóç êáôá ùñïýíôáé ïé åéóçãþóåéò ôùí ê.ê.: Êþóôá Äáíïýóç, Ãõíáßêåò ôçò ÔÞíïõ, ÌÜ çò ÊáñáëÞ, Ãõíáßêåò êáé äçìüóéïò þñïò. Ç ðëáôåßá ôïõ Ðýñãïõ, ÆÝöçò ÐïôÞñç, Ãõíáßêåò ôçò ÔÞíïõ êáôü ôïõò ðåñéçãçôýò, Ìáñßáò Ðñùôüðáðá, Ãõíáßêåò ôçò ÔÞíïõ óôçí ôý íç, êáé ôïõ ð. ÌÜñêïõ Öþóêïëïõ, ÌÜãéóóåò óôçí ÔÞíï ôïõ 1700; Åðßóçò óõìðåñéëáìâüíïíôáé ôá êåßìåíá ôïõ Êþóôá Äáíïýóç, Ôï ãõíáéêåßï æþôçìá óôçí ÅëëÜäá ôïõ ÌåóïðïëÝìïõ. ÓêÝøåéò äõï åðéöáíþí Ôçíéáêþí, êáé ôïõ ÍéêïëÜïõ Óáêåëëßùíïò, Áé ùñáßáé ôçò ÔÞíïõ. ÖõóéêÜ ôï öáéíüìåíï á- íþêåé óôï ðáñåëèüí! ¼- ìùò äåí ðáýåé íá áðïôåëåß Ýíá äåßãìá áðü ôçí ðïëéôéêþ ìáò êïõëôïýñá. Ôá ðñüãìáôá, âýâáéá, Ý- ïõí åîåëé èåß êáé äåí Ý- ïõìå ðëýïí áíüãêç ôçí «áíüóôáóç» íåêñþí. Õ- ðüñ ïõí ìç áíéóìïß ðéï êïìøïß êáé ôåëåóöüñïé... Äéêáéïýôáé Ýíáò êïéíüò èíçôüò íá âüæåé ôç öùôïãñáößá ôïõ óå Ýíá Ý- íôõðï, ôçí Ýêäïóç ôïõ ïðïßïõ åðéìåëåßôáé; ùñßò áìöéâïëßá Ï É! Õ- ðüñ ïõí, üìùò êáé åîáéñýóåéò. ¼- ôáí Ý åé ôç óðüíéá ôý ç íá ðïæüñåé ìåôáîý ÐñïÝäñùí. Ôñåéò Ðñüåäñïé, ëïéðüí, óþæïõí êáé ôïí åëü éóôï å- ðéìåëçôþ Ýêäïóçò! Ãéá íá âñåèåß óôá áðïêáëõðôþñéá ôçò ôéìçôéêþò óôþëçò ãéá ôïí Îåíïöþíôá Óþ ï á- ðïèáíáôßóôçêå áðü ôïí «Õóôåñíéþôç» ãéáôñü ê. ÉÜóïíá ÌáñÜôï.

8 8- «Ðåñß ÔÞíïõ» Éïýëéïò - Áýãïõóôïò - ÓåðôÝìâñéïò ο ΙΕΘΝΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΝΟΥ «Óôçí ÔÞíï, ðïõ ôá áñ áßá ñüíéá åõíüçóáí ïé èåïß íá åßíáé áðýíáíôé á- ðü ôçí éåñü íþóï ÄÞëï êáé óþìåñá ôçí åõëüãçóå ï Èåüò íá åßíáé ôï ßäéï éåñü vþóïò, ó' Ýíá íçóß ðïõ ôï êáôïßêçóå ï Áßïëïò êáé ùò åê ôïýôïõ ôï äýñíïõí ïé Üíåìïé ôçò éóôïñßáò ôïõ Áéãáßïõ, âñéóêüìáóôå óþìåñá íá õðåíèõìßóïõìå óôïí åáõôü ðùò ïé ôý íåò êáé ç ëïãïôå íßá åßíáé ìéá áðüíôçóç óôç âáñâáñüôçôá êáé óôçí êáôþöåéá ms æùþò. Ôçí åðï Þ ôùí éó íþí áãåëüäùí èýëïõìå íá äåßîïõìå üôé õðüñ åé Ýíáò êüóìïò, ìéá ÅëëÜäá, ðïõ ìýóù ôçò ëïãïôå íßáò áíôéóôýêåôáé êáé ðïõ ìáò ëýåé ðùò ôßðïôå äåí åßíáé ðéï áíáãêáßï áðü ôçí áíüêôçóç ôçò óõëëïãéêþò áîéïðñýðåéáò. Æïýìå óå ìéá åðï Þ ðáñüäïîç, ó' Ýíáí êüóìï ðåñßåñãï, üðïõ ëáôñåýïíôáé ðåñéóóüôåñï ïé ðïéçôýò êáé ëéãüôåñï ç ðïßçóç. Aò èõìçèïýìå üôé ç ðïßçóç åßíáé ìéá Ïäýóóåéá ðïõ ìáò áñßæåé ôï ùñáßï ôáîßäé ôçò «ÉèÜêçò ôïõ ÊáâÜöç», Ýíá ôáîßäé ãïçôåõôéêü, ãåìüôï ðíåõìáôéêýò ðåñéðýôåéåò êáé áíáôüóåéò. Óôï 1ï ÄéåèíÝò Ëïãïôå íéêü ÖåóôéâÜë ôçò ÔÞíïõ èá Ý ïõìå ôçí åõêáéñßá ãéá ôñåéò ìýñåò íá ãíùñßóïõìå áðü êïíôü ðåæïãñüöïõò êáé ðïéçôýò, õðïãñáöýò êáé ìåãüëá ïíüìáôá, ìáæß ìå ü é êáé ôüóï ãíùóôïýò áëëü åîßóïõ óçìáíôéêïýò äçìéïõñãïýò ðïõ ìáò îåíáãïýí óôïí êüóìï ôçò ãñáöþò ôïõò. ïõí Ýñèåé áðü 19 äéáöïñåôéêýò þñåò êáé óå ôñåéò ìýñåò óôç þñá, ôï ÂùëÜî êáé ôïí Ðýñãï è áêïõóôïýí 14 äéáöïñåôéêýò ãëþóóåò...». Íôßíïò Óéþôçò Êáëëéôå íéêüò ÄéåõèõíôÞò Ç ãëþóóá ðïõ ñçóéìïðïéþ äåí åßíáé ïýôå Þôáí ðïôý ðáôñßäá ìïõ. Êáìßá ðñïäüôñá ãëþóóá äåí åßíáé ðáôñßäá. Ledo Ivo (ãåí. 1924, Âñáæéëßá) (ÌåôÜöñáóç: ÃÉÙÑÃÏÓ ÑÏÕÂÁËÇÓ) ÔñïìÜæåé ðüíôá ôï âáñý ìáò ðáñåëèüí ôñïìüæåé ç áöþãçóç üóùí Ý ïõí óõìâåß, / êáèþò ôç áñüæåé ç ãñáöþ óôï õ- ðýñèõñï / ôçò ðýëçò ðïõ êáèçìåñéíü äéáâáßíïõìå. Ôßôïò Ðáôñßêéïò (ãåí. 1928, ÅëëÜäá) ¹ôáí Ýíáò áóôýñáò Á ìåãýèïõò óôá ðïëéôéóôéêü äñþìåíá ôïõ Áéãáßïõ êáé ç ÔÞíïò ôõ åñþ ðïõ ôïí åãêïëðþèçêå! Åßêïóé ïêôþ ðïéçôýò êáé ðåæïãñüöïé á- ðü 19 þñåò êáôýèåóáí ôá ìý éá ôçò øõ Þò ôïõò ôñåéò ìýñåò, óôçí Ðüëç ôçò ÔÞíïõ, óôï ÂùëÜî êáé ôïí Ðýñãï. Ôï ôñéþìåñï, ëïéðüí, Éïõëßïõ 2010 ç ÔÞíïò åß å ôç ìåãüëç ôý ç íá öéëïîåíþóåé ôï Á ÄéåèíÝò Ëïãïôå íéêü ÖåóôéâÜë, ìéá åêäþëùóç åíôáãìýíç óôï Åõñùðáúêü Ðñüãñáììá Ðïëéôéóìïý ( ) ðïõ äéïñãüíùóáí ç «Êïéíùíßá ôùí (äå)êüôùí», ç Atlantis Productions, ôï éäåüãñáììá, ôï ÐáíåëëÞíéï Éåñü º- äñõìá Åõáããåëéóôñßáò ÔÞíïõ, ïé ÄÞìïé ÔÞíïõ êáé Åîùìâïýñãïõ êáé ôï ºäñõìá Ôçíéáêïý Ðïëéôéóìïý. Øõ Þ ôçò äéïñãüíùóçò êáé êáëëéôå íéêüò äéåõèõíôþò ôïõ ÖåóôéâÜë ï Ôçíéáêüò ðïéçôþò ê. Íôßíïò Óéþôçò. Ç Áäåëöüôçôá ôùí Ôçíßùí åí ÁèÞíáéò, ðïõ óôï ìýôñï ôùí äõíüìåþí ôçò óôþñéîå ôç äéïñãüíùóç, ïöåßëåé íá óõã- áñåß ôïí åìðíåõóôþ ôçò êáé üëïõò ü- óïõò óõíýâáëáí óôçí åðéôõ ßá ôçò. Ç ÔÞíïò åß å óôç óðüíéá ôý ç íá ãßíåé ãéá 3 ìýñåò êýíôñï ôïõ ðáãêüóìéïõ ëïãïôå íéêïý åíäéáöýñïíôïò êáé åìåßò ïé Ôçíéáêïß íá äïýìå áðü êïíôü êáé íá áêïýóïõìå óçìáíôéêïýò åêðñüóùðïõò ôçò ëïãïôå íßáò ôïõ êüóìïõ. Êáé, Ýôóé êüðùò áõèáßñåôá, åðéëýîáìå íá óáò õ- ðåíèõìßóïõìå êåßìåíá ôñéþí äçìéïõñãþí áðü ôïõò 28 ðïõ óõììåôåß áí: ôùí Ivo Ledo (Âñáæéëßá),Ôßôïõ Ðáôñßêéïõ (ÅëëÜäá), êáé Moma Radic (Óåñâßá). Ç ðáôñßäá ìïõ Ç ðáôñßäá ìïõ äåí åßíáé ç ðïñôïãáëéêþ ãëþóóá. Êáìßá ãëþóóá äåí áðïôåëåß ðáôñßäá. Ç ðáôñßäá ìïõ åßíáé ç ôñõöåñþ ìáëáêþ ãëïéþäçò ãç üðïõ ãåííþèçêá êé ï áýñáò ðïõ öõóüåé óôï Ìáóéü Åßíáé ôá êáâïýñéá ðïõ ôñý ïõí ìåò óôç ëüóðç ôùí âüëôùí êé ï ùêåáíüò ðïõ ôá êýìáôá ôïõ âñý- ïõí óõíý åéá ôá ðüäéá ìïõ üôáí ïíåéñåýïìáé. Ðáôñßäá ìïõ åßíáé ïé íõ ôåñßäåò ðïõ êñýìïíôáé áðü ôá äïêüñéá óôéò óêïñïöáãùìýíåò åêêëçóßåò, Ïé ôñåëïß ðïõ ïñåýïõí ôï óïýñïõðï óôï ßäñõìá êïíôü óôç èüëáóóá, êé o ïõñáíüò âáñõöïñôùìýíïò ìå ôïõò áóôåñéóìïýò. Ðáôñßäá ìïõ åßíáé ïé óåéñþíåò ôùí ðëïßùí Êé ï öüñïò óôï ëüöï øçëü. Ðáôñßäá ìïõ åßíáé ôï Ýñé ôïõ æçôéüíïõ óôï öùôåéíü ðñùéíü. Åßíáé ôá óáðéóìýíá íáõðçãåßá êáé ôá íáõôéêü íåêñïôáöåßá üðïõ ïé öõìáôéêïß êáé ìå åëïíïóßá ðñïãïíïß ìïõ äåí óôáìáôüí íá âþ ïõí êáé íá ôïõñôïõñßæïõí ôéò êñýåò íý ôåò êáé ç ìõñùäéü ôçò æü áñçò óôéò áðïèþêåò ôïõ ëéìáíéïý êáé ïé ôßãêåò ðïõ ëõóóïìáíïýí óôá äß- ôõá ôùí øáñüäùí êáé ïé áñìáèéýò ôá êñåììýäéá êïõëïõñéáóìýíåò óôï óêïôüäé êáé ç âñï Þ ðïõ ðýöôåé ðüíù óôá é- èõïôñïöåßá. Ç Ðýëç ôùí Ëåüíôùí Ôá ëéïíôüñéá åß áí áèåß áðü ñüíéá ïýôå Ýíá äåí âñéóêüôáí ó üëç ôçí ÅëëÜäá Þ ìüëëïí Ýíá ìïíá éêü óôçí Ðåëïðüííçóï ùñßò í áðåéëåß ðéá êáíýíáí þóðïõ ôï óêüôùóå êé áõôü ï ÇñáêëÞò. Ùóôüóï ç èýìçóç ôùí ëéïíôáñéþí ðüôå äåí Ýðáøå íá ôñïìüæåé ôñüìáæå ç åéêüíá ôïõò óå èõñåïýò êáé áóðßäåò ôñüìáæå ô ïìïßùìá ôïõò óôá ìíçìåßá ôùí ìá þí ôñüìáæå ç áíüãëõöç ìïñöþ ôïõò óôï ðýôñéíï õðýñèõñï ôçò ðýëçò. ºóá Ðüóï ãñþãïñá ìáò ðþñå ï ýðíïò ºóá ðïõ ãåëüóáìå ìå ôï íïýäé óôï ìüãïõëï Èõóßá ØçëÜ óôçí êïñõöþ ôïõ Ý åé ðüíôá éüíé ôóé ìïõ åßðáí ïé êùðçëüôåò ùñßò êáéñü ãéá åéñïíïìßåò. Êáé óõíý éóáí íá ëüìíïõí áêïýãïíôáò ôï íåñü. Moma Radic (ãåí. 1969, Óåñâßá) ΝΤΙΝΟΣ ΣΙΩΤΗΣ, ο ποιητής των περιοδικών... ÃåííÞèçêå óôçí ÔÞíï ôï 1944 êáé óðïýäáóå ÍïìéêÜ óôçí ÁèÞíá êáé ÓõãêñéôéêÞ Ëïãïôå íßá óôï Óáí Öñáíóßóêï üðïõ Ýæçóå áðü ôï 1971 Ýùò ôï ÅñãÜóôçêå ùò Óýìâïõëïò Ôýðïõ óôçí Ðñåóâåßá ôçò ÅëëÜäáò óôïí ÊáíáäÜ êáé óôá ÃåíéêÜ Ðñïîåíåßá ôçò ÅëëÜäáò óôç ÍÝáò Õüñêç êáé ôç Âïóôþíç. Åìöáíßóôçêå óôá ãñüììáôá ìå ôç óõëëïãþ «Áðüðåéñá» (Éùëêü, 1969). åé åêäþóåé äåêáåðôü âéâëßá ðïßçóçò, åê ôùí ïðïßùí ôñßá óôá áããëéêü êáé Ýíá óôá ãáëëéêü, äýï ìõèéóôïñþìáôá, ìßá íïõâýëá êáé ìßá óõëëïãþ ìå áöçãþìáôá. ÐïéÞìáôÜ ôïõ Ý ïõí ìåôáöñáóôåß óôá ãáëëéêü, áããëéêü, ãåñìáíéêü, éôáëéêü, éóðáíéêü, ñïõìáíéêü êáé êéíåæéêü. Á- ðü ôï 1971 Ý åé åêäþóåé äýêá ðïëéôéêü êáé ëïãïôå íéêü ðåñéïäéêü óôï Óáí Öñáíóßóêï, ôçí ÏôÜâá, ôç ÍÝá Õüñêç, ôçí ÁèÞíá êáé ôç Âïóôþíç. ÓÞìåñá åêäßäåé ôá «(äý)êáôá» óôçí ÁèÞíá êáé ôï «MondoGreco» óôç Âïóôþíç. ÔéìÞèçêå ôï Á Êñáôéêü Âñáâåßï Ðïßçóçò ãéá ôç óõëëïãþ Áõôïâéïãñáößá åíüò óôü ïõ, «ÊÝäñïò» (ÁèÞíá 2007). Áðü ôá ôåëåõôáßá Ýñãá ôïõ: Ç ðïéçôéêþ óõëëïãþ Îåöëïõäßæïíôáò ôï ðïßçìá. ÐïéÞìáôá ãéá ôï ðïßçìá, ôçí ðïßçóç, ôïí ðïéçôþ, «Áðüðåéñá» (ÁèÞíá 2010), ç ÐïéçôéêÞ ÖùôïãñáöéêÞ ðåñßëçøç, óå óõíåñãáóßá ìå ôïí Áñéóôåßäç Êïíôïãéþñãç, «ÄÞìïò Åîùìâïýñãïõ ÔÞíïõ», (ÁèÞíá 2010) êáé ç ìåôüöñáóç (ìáæß ìå ôïí ÓôñáôÞ áâéáñü) ôïõ âéâëßïõ ðïéçìüôùí ôïõ Charles Simic, Ç ìïõóéêþ ôùí Üóôñùí, «Êïéíùíßá ôùí (äå)êüôùí» (Éïýíéïò 2010).