Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη Σεπτεμβρίου ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Η ανακοίνωση των στοιχείων για το Ισοζύγιο των εξωτερικών πληρωμών της χώρας και των στοιχείων για τις βιομηχανικές παραγγελίες και τον κύκλο εργασιών στη βιομηχανία για τον Ιούλ., επιβεβαιώνουν τη σημαντική βελτίωση της οικονομικής δραστηριότητας σε βασικούς και κρίσιμους τομείς του ιδιωτικού τομέα στη χώρα (τουρισμός, εξαγωγές αγαθών, βιομηχανία, γεωργία) στο 3 ο 3μηνο.. Ειδικότερα σημειώνεται: α) Η αύξηση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό ανήλθε στο 6,7% τον Ιούλ., μετά την αύξησή της κατά,7% τον Ιούν., ενώ η αύξηση στο 7μηνο. ανήλθε στο 4,%. Η εξέλιξη αυτή συνδυάζεται με την αύξηση των αεροπορικών αφίξεων ξένων τουριστών κατά,% στο μηνο., ενώ η αύξηση του συνόλου των ξένων τουριστών (με όλα τα μέσα) αναμένεται να υπερβεί το % το ως σύνολο. β) Η αύξηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία κατά 5,6% στο 7μηνο., ενώ η αύξηση του συνόλου των εξαγωγών, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ισοζυγίου Πληρωμών, ανήλθε στο,5% σε ετήσια βάση στο 7μηνο., μετά την αύξησή τους κατά 6,4% σε ετήσια βάση στο 7μηνο.. γ) Η πτώση των εισαγωγών χωρίς καύσιμα και πλοία κατά -7,3% σε ετήσια βάση στο 7μηνο., μετά την πτώση τους κατά -,% σε ετήσια βάση στο 7μηνο. και κατά -5,5% στο 7μηνο.. δ) Η αύξηση του Δείκτη Κύκλου Εργασιών στη βιομηχανία κατά,% σε ετήσια βάση τον Ιούλ. και κατά,% στο 7μηνο., μετά την άνοδό του κατά 4,3% και στο 7μηνο.. Είναι αξιοσημείωτο ότι σταθεροποιείται και ο κύκλος εργασιών της βιομηχανίας στην εγχώρια αγορά, αφού η πτώση του στο 7μηνο. περιορίστηκε στο -,4% σε ετήσια βάση, από πτώση του κατά -,3% στο 7μηνο.. ε) Η αύξηση του Δείκτη Νέων Παραγγελιών στη βιομηχανία (σύνολο αγοράς) κατά,7% σε ετήσια βάση τον Ιούλ. και κατά 4,5% σε ετήσια βάση στο 7μηνο., από αύξησή του κατά 3,3% και στο 7μηνο.. Ειδικότερα, συνεχίζεται η εντυπωσιακή αύξηση των παραγγελιών από το εξωτερικό κατά,4% στο 7μηνο. (ΖτΕ: +3,7%, τρίτες χώρες:,%), μετά την αύξησή τους κατά 5% σε ετήσια βάση και στο 7μηνο.. Παρά τις θετικές αυτές εξελίξεις, οι αλλεπάλληλες επιθετικές υποβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από τις αρχές του, οι συνεχείς συζητήσεις περί επικείμενης χρεοκοπίας της Ελλάδος, και το εξαιρετικά αρνητικό σκηνικό που διαμορφώνεται κάθε φορά που η Ελλάδα πρόκειται κα λάβει μια επιπλέον δόση από το δάνειο των δις έχουν οδηγήσει σε πτώση των εισροών κεφαλαίων και εισοδημάτων στη χώρα από τις διεθνείς μεταφορές (δηλαδή από τη ποντοπόρο ναυτιλία) κατά -,% στο 7μηνο.. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί μια από τις αιτίες που οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σε σταθερές τιμές παρουσιάζονται ελαφρά μειωμένες στα στοιχεία του ΑΕΠ παρά τη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών αγαθών και λοιπών υπηρεσιών και των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό. Η μείωση των εσόδων από τη ναυτιλία, η οποία συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ κατά -, ποσοστιαίες μονάδες στο ο 6μηνο., δεν σχετίζεται με την εγχώρια δημοσιονομική προσαρμογή αλλά με τη δραματική επιδείνωση του οικονομικού κλίματος για τη χώρα από το 4 ο 3μηνο. και έως σήμερα. Οι ανωτέρω εξελίξεις δείχνουν ότι η Ελληνική οικονομία μπορεί να έχει μεγάλα προβλήματα, κυρίως στο δημόσιο τομέα, τα οποία προσπαθεί τώρα να διορθώσει υπό την ασφυκτική πίεση του κινδύνου της χρεοκοπίας, αλλά διαθέτει επίσης και σημαντικά και μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα σε τομείς όπως ο τουρισμός, η γεωργία, η ενέργεια και ακόμη και η βιομηχανία) που έχουν τη δυνατότητα να οδηγήσουν την οικονομία στην ανάκαμψη και στην έξοδο από την κρίση. Βέβαια, η επίπτωση στο ΑΕΠ της χώρας της ανωτέρω εξαιρετικά θετικής πορείας του ανταγωνιστικού τομέα της ελληνικής οικονομίας αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις αρνητικές εξελίξεις στην οικονομική δραστηριότητα και ιδιαίτερα στις επενδύσεις που εξαρτώνται από το κράτος και επίσης από αρνητικές εξελίξεις σε τομείς που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το οικονομικό κλίμα και τις προσδοκίες για την εξέλιξη της Ελληνικής οικονομίας. Όπως δείχνουν τα στοιχεία, οι εισροές πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο 7μηνο. δεν ξεπέρασαν τα,63 δις (7μηνο. :, δις, 7μηνο. :,3 δις), από 3, δις που έχει προγραμματιστεί να εισπραχθούν το ως σύνολο. Εάν συνεχισθεί η κατάσταση αυτή και την περίοδο -4 τότε είναι αμφίβολο αν η Ελλάδα θα καταφέρει να εισπράξει τα 4 δις των επενδυτικών πόρων από την Ε.Ε. Και, βεβαίως, αν συνεχισθεί και η περικοπή του ΠΔΕ και το, που θα οδηγήσει σε πλήρη απαξίωση του κατασκευαστικού κλάδου, τότε είναι σίγουρο πως θα πραγματοποιηθούν οι μίζερες προβλέψεις του ΔΝΤ για νέα πτώση των επενδύσεων και συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά -,% το. Η εκτίμηση αυτή ενισχύεται και από τις τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδος θα ανέλθει στο,% του ΑΕΠ το (πρώτη είδηση στην Καθημερινή της..). Η εκτίμηση αυτή αποτελεί ουσιαστικό μηχανισμό για την περαιτέρω καταστροφή του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα και για τη συνεπαγόμενη περαιτέρω μείωση των εσόδων από τη ναυτιλία καθώς και για την περαιτέρω πτώση των ιδιωτικών επενδύσεων (οικοδομές και επιχειρήσεις) στην εγχώρια οικονομία, παρά τις προσπάθειες που γίνονται για τη σταθεροποίηση και τη μείωσή του δημοσίου χρέους. Η πρόβλεψη του ΔΝΤ για το ύψος του ελληνικού δημοσίου χρέους το είναι αυξημένη τον

2 Σεπτέμβριο του κατά 7, ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ (δηλαδή κατά 36 δις περίπου) έναντι του Ιουλίου (όπου η εκτίμησή του για το χρέος του ήταν 7% του ΑΕΠ). Επίσης, σύμφωνα με το ΔΝΤ (Σεπτέμβριος ), το χρέος της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδος θα είναι το αυξημένο κατά δις έναντι του. Τα στοιχεία αυτά, όταν δημοσιεύονται από διεθνείς οργανισμούς όπως το ΔΝΤ χωρίς καμιά εξήγηση για την προέλευσή τους, συνεπάγονται αναπόφευκτα εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία και θέτουν αξεπέραστα εμπόδια στην προσπάθεια εξόδου από την κρίση. Προς το παρόν γνωρίζουμε ότι το ΔΝΤ διόγκωσε το χρέος της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδος στο 7% του ΑΕΠ τον Ιούλ. διότι συμπεριέλαβε σε αυτό το χρέος και τα 3 δις τα οποία προβλέπονται για την αναχρηματοδότηση των τραπεζών εάν κάτι τέτοιο καταστεί αναγκαίο, καθώς και καταπτώσεις εγγυήσεων ύψους,7 δις το. Προς το παρόν, όμως, καμία ελληνική τράπεζα δεν έχει χρησιμοποιήσει τα χρήματα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και κανείς δεν ξέρει τι μέρος από αυτά τα χρήματα θα χρησιμοποιηθεί τελικά. Αλλά και αυτό που θα χρησιμοποιηθεί μπορεί να χρειαστεί για ένα ή δύο έτη και στη συνέχεια να επανέλθει στο κράτος με την πώληση των σχετικών μετοχών στον ιδιωτικό τομέα, ενδεχομένως με σημαντικό κέρδος, όπως έχει γίνει σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου. Ούτε είναι δυνατόν να πιθανολογήσει κανείς ότι θα καταπέσουν οι προαναφερθείσες εγγυήσεις. Παγκόσμια Οικονομία ΔΝΤ: Οι προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας, στην τακτική 6μηνιαία Έκθεση (Σεπτέμβριος,) είναι τώρα αναθεωρημένες σημαντικά προς τα κάτω σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις τον Ιούνιο. Ειδικότερα, αναμένεται τώρα ότι η σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης των αναπτυγμένων οικονομιών που καταγράφηκε στο ο 3μηνο. θα συνεχιστεί και στα επόμενα 3μηνα. Η επιβράδυνση οφείλεται στην εντατικοποίηση της προσπάθειας για δημοσιονομική προσαρμογή σε πολλές χώρες, αλλά και στην ουσιαστική αδυναμία τόνωσης της ζήτησης των νοικοκυριών που σε πολλές μεγάλες χώρες είναι επίσης υπερχρεωμένα. Επιπλέον των ανωτέρω, σημειώνεται και η εντεινόμενη αβεβαιότητα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα πολλών Ευρωπαϊκών χωρών, ενώ παρατηρείται ότι η οποιαδήποτε συζήτηση για διάσπαση του Ευρώ θα πρέπει να θεωρείται ως εκτός πραγματικότητας. Οι ανωτέρω εξελίξεις έχουν οδηγήσει σε πτώση των διεθνών χρηματιστηριακών δεικτών. Οι ανησυχίες που προκάλεσε η κρίση χρέους αρχικά στις οικονομίες της περιφέρειας της ΖτΕ εξαπλώθηκε τελικά σε όλη την Ευρώπη, τις ΗΠΑ αλλά και την Ιαπωνία. Επιπλέον, οι διογκωμένες ανάγκες χρηματοδότησης του δημόσιου τομέα εξακολουθούν να περιορίζουν τη διαθεσιμότητα πιστώσεων. Η άρνηση των τραπεζών να δανείζουν στην διατραπεζική αγορά αλλά και η ανάγκη για αύξηση της κεφαλαιακής τους επάρκειας, δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερη αβεβαιότητα, εμποδίζουν την εξομάλυνση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και δυσχεραίνουν την ανάκαμψη των οικονομιών. Τα ανωτέρω εμφανίζονται σε πιο έντονο βαθμό στην Ευρώπη, καθώς παρουσιάζεται και αδυναμία εφαρμογής των πολιτικών που συζητήθηκαν στις.7.. Συνεπώς επισημαίνεται η ανάγκη η ΕΚΤ να παρέμβει δραστικά, να συνεχίσει την πολιτική αγοράς ομολόγων από τα χρεωμένα κράτη-μέλη, και να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων, εφόσον ο κίνδυνος πληθωριστικών πιέσεων έχει σαφώς εξασθενίσει. Για τους ανωτέρω λόγους, επισημαίνεται από το ΔΝΤ ότι ο κίνδυνος επανάκαμψης σημαντικής υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας των ανεπτυγμένων οικονομιών έχει ενταθεί, ενώ οι αναπτυσσόμενες οικονομίες βρίσκονται σε επιταχυνόμενη πορεία ανάπτυξης, η οποία ωστόσο ενδέχεται να αντιστραφεί, εξαιτίας της άρνησης των επενδυτών για ανάληψη κινδύνου, την επιβράδυνση της ζήτησης από τις αναπτυγμένες οικονομίες και τον φόβο υπερθέρμανσης ορισμένων οικονομιών, κυρίως της Τουρκίας και Βραζιλίας. Επιπλέον, μικρή μόνο πρόοδος έχει σημειωθεί στον τομέα των παγκόσμιων μακροοικονομικών ανισορροπιών, καθώς ο περιορισμός των ελλειμμάτων στο εμπορικό ισοζύγιο των ελλειμματικών χωρών οφείλεται κυρίως στην πτώση της ζήτησης από αυτές τις χώρες, παρά στην αυξημένη ζήτηση των πλεονασματικών χωρών. Τέλος, το ΔΝΤ επισημαίνει την ανάγκη περιορισμού των δημοσιονομικών ελλειμμάτων κυρίως των αναπτυγμένων οικονομιών. Ωστόσο τονίζει ότι χώρες όπως η Γερμανία και το Ην. Βασίλειο όπου οι αγορές εμφανίζονται καθησυχαστικές και οι αποδόσεις ομολόγων βρίσκονται σε χαμηλό επίπεδο, θα πρέπει να χαλαρώσουν την δημοσιονομική πολιτική για να ενισχυθεί η οικονομική ανάπτυξη τόσο στην εγχώρια οικονομία τους όσο και παγκοσμίως. Η επιβράδυνση της ανάπτυξης που σημειώθηκε στις αναπτυγμένες οικονομίες το ο 3μηνο. οφείλεται στην επιβράδυνση της βιομηχανικής παραγωγής, εξέλιξη αναμενόμενη που επηρεάσθηκε εν μέρει από τον καταστροφικό σεισμό της Ιαπωνίας, αλλά και την άνοδο των τιμών του πετρελαίου κατά 5% έναντι του Ιαν.. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τους δύο μήνες μετά τον σεισμό και το τσουνάμι, η παραγωγή του κλάδου της αυτοκινητοβιομηχανίας μειώθηκε κατά 3%. Επιπλέον, δεν αναμένεται τόνωση της εγχώριας ζήτησης και κυρίως της κατανάλωσης, καθώς οι δείκτες καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης έχουν υποχωρήσει σημαντικά, η ανεργία παραμένει σε υψηλό επίπεδο, οι μισθολογικές αμοιβές έχουν μειωθεί ενώ υπάρχει και αβεβαιότητα για το μελλοντικό επίπεδο εισοδήματος,

3 κυρίως στις ΗΠΑ, όπου παρατηρείται αύξηση (αντί για περαιτέρω μείωση) του αριθμού των νέων αιτήσεων για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας. Τέλος, και η αγορά κατοικίας εμφανίζει προβλήματα, καθώς οι τιμές κατοικιών κυρίως στις ΗΠΑ και την Ισπανία δεν έχουν σταθεροποιηθεί, αντίθετα με την αύξηση των τιμών των ακινήτων που παρατηρείται στην Γερμανία, τη Γαλλία και τον Καναδά. Με αυτά τα δεδομένα, το ΔΝΤ προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ: α) Για τις ανεπτυγμένες χώρες κατά,6% το (από,% που προέβλεπε τον Ιούν. ) και κατά,% το (από,6%). β) Για τις αναδυόμενες οικονομίες κατά 6,4% το και κατά 6,% το (από 6,6% και 6,4% που προέβλεπε αντίστοιχα τον Ιούν. ). γ) Για την παγκόσμια οικονομία κατά 4,% το (από 4,3% τον Ιούν. ) και κατά 4,% το. Μικρότερη αύξηση του ΑΕΠ θα σημειωθεί σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες, κυρίως στις ΗΠΑ όπου η αύξηση εκτιμάται τώρα στο,5% το (από,5% που προέβλεπαν τον Ιούν. ), αλλά και τη ΖτΕ με επιβράδυνση της ανάπτυξης στο,6% το και στο,% το και ιδιαίτερα στη Γερμανία το, όπως φαίνεται στον πίνακα. Η Ελλάδα και η Πορτογαλία θα βρίσκονται σε ύφεση τόσο το όσο και το, ενώ η Ιρλανδία θα έχει πολύ περιορισμένη ανάπτυξη. Επίσης, το ΔΝΤ προβλέπει μικρότερη αύξηση του όγκου του παγκόσμιου εμπορίου κατά 7,5% το και 5,% το, από,% το, λόγω κυρίως της επιβράδυνσης της αύξησης των εξαγωγών των ανεπτυγμένων οικονομιών στο 6,% το και 5,% το (:,%) αλλά και των αναδυόμενων οικονομιών στο 7,5% και 5,% αντίστοιχα το και. Προβλέψεις ΔΝΤ, Σεπτέμβριος ΑΕΠ Πληθωρισμός Παγκόσμια 5, 4, 4,,6*,6*,4* ΗΠΑ 3,,5,,6 3,, ΖτΕ,,6,,6,5,5 Γερμανία 3,6,7,3,,,3 Γαλλία,4,7,4,7,,4 Ιταλία,3,6,3,6,6,6 Ισπανία,,,,,,5 Ιρλανδία,4,5 3,3 -,6,,6 Πορτογαλία,3 -, -,,4 3,4, Ελλάδα -4,4-5, -, 4,7,, Ην. Βασίλειο,4,,6 3,3 4,5,4 Ιαπωνία 4, -,5,3 -,7 -,4 -,5 Κίνα,3,5, 3,3 5,5 3,3 Ινδία, 7, 7,5,,6,6 Βραζιλία 7,5 3, 3,6 5, 6,6 5, Ρωσία 4, 4,3 4, 6,, 7,3 * αναπτυγμένες οικονομίες Το ενδιαφέρον των επενδυτών την τρέχουσα εβδομάδα επικεντρώνεται στη Fed και κατά πόσο θα προβεί σε μέτρα ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας. Αρκετά μέλη της ομοσπονδιακής τράπεζας είναι υπέρ της προσπάθειας μείωσης των μακροχρόνιων επιτοκίων μέσω αύξησης της μέσης διάρκειας των ομολόγων που διαθέτει στο χαρτοφυλάκιο της η Fed και η αποφυγή εφαρμογής μιας νέας πολιτικής ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας (QE3). Η νέα διαδικασία γνωστή ως operation twist θα έχει ως στόχο τη δημιουργία μιας επίπεδης καμπύλης αποδόσεων μέσω πώλησης βραχυχρόνιων ομολόγων και την αγορά μακροπρόθεσμων ομολόγων. Ήδη η απόδοση των ετών ομολόγων στις.. διαμορφώνεται στο,6% και των ετών ομολόγων στο,6%. Η ΕΚΤ, από την πλευρά της, περιόρισε τις αγορές ομολόγων. Η αξία αγορών κρατικών ομολόγων την εβδομάδα που έληξε την 6.. ανήλθε στα,7 δις έναντι 3,6 δις το αμέσως προηγούμενο πενθήμερο με αποτέλεσμα το σύνολο των αγορών από τις.5. να ανέλθει σε 5,5 δις. Ο οίκος αξιολόγησης S&P αιφνιδίασε τις αγορές και μετά την αναθεώρηση του περασμένου Μαΐου της οικονομικής προοπτικής της Ιταλίας από σταθερή σε αρνητική, προέβη στις.. σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας κατά μια βαθμίδα από A+ (Οκτ. 6) σε A, διατηρώντας αρνητικές τις προοπτικές. Ιδιαίτερα έντονες ήταν οι πιέσεις που δέχθηκαν τα ιταλικά ομόλογα, μετά την υποβάθμιση αυτή, με την απόδοση του ετούς ομολόγου να διαμορφώνεται στις.. στο 5,% (το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 3 ημερών) έναντι 5,6% στις 4... Οι αγορές φαίνεται να κινούνται ταχύτερα από τους οίκους αξιολόγησης, καθώς τα 5ετή CDS του Βελγίου μιας χώρας με αξιολόγηση από την S&P με ΑΑ+, δηλαδή 4 βαθμίδες υψηλότερα από την Ιταλία, κυμαίνονταν στα 73 bps, ενώ της Ιταλίας στα 55 bps. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ παρουσίασε ένα νέο σχέδιο για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κατά περίπου $3,6 τρις σε διάστημα μεγαλύτερο των ετών, εκ των οποίων σχεδόν το 5% θα προέρχεται από αύξηση της φορολογίας σε υψηλά εισοδήματα. Στην πραγματική οικονομία στις ΗΠΑ, ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ ανήλθε στο 3,% τον Αύγ. (3,6% τον Ιούλ. ), ενώ ο δομικός αυξήθηκε στο,% τον Αύγ. από,% τον Ιούλ.. Στον τομέα των εξωτερικών συναλλαγών, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ περιορίσθηκε στα $, δις το ο 3μηνο από $,6 δις το ο 3μηνο κα, $,3 δις το ο 3μηνο. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 6,3% σε ετήσια βάση το ο 3μηνο, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,% αντίστοιχα. Στη ΖτΕ, η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά +,% σε μηνιαία βάση τον Ιούλ., έναντι πτώσης -,% τον Ιουν. δεν σηματοδοτεί ανάκαμψη του κλάδου, εφόσον ο δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση μειώθηκε στο 4,7 τον Αύγ.`. Σημειώνεται η πολύ υψηλή αύξηση της παραγωγής στη Γερμανία, κατά,4% σε ετήσια βάση τον Ιούλ., εξέλιξη που αν συνεχισθεί ενδεχομένως να αποτρέψει τη μεγάλη επιβράδυνση της οικονομίας που αναμένεται το ο 6μηνο.. Ωστόσο, ο δείκτης επενδυτικού κλίματος ZEW μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκ., στο -43,3 τον Σεπτ., από -37,6 τον Αύγ. και -5, τον Ιούλ.. 3

4 Τέλος, στην αγορά συναλλάγματος το δολάριο εμφανίζεται να επωφελείται της αβεβαιότητας που επικρατεί στην ΖτΕ λόγω της κρίσης χρέους. Το ελβετικό φράγκο διατηρείται άνω του ορίου των, CHF/EUR επιβραβεύοντας προς το παρόν την πολιτική της ΤτΕλβετίας. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Ισοζύγιο Πληρωμών: Το έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ), συμπεριλαμβανομένων και των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων, μειώθηκε στα 3,6 δις στο 7μηνο, σημειώνοντας μικρή πτώση κατά -7,% σε ετήσια βάση, μετά την αύξησή του κατά.6% σε ετήσια βάση στο 7μηνο. Πολύ μεγαλύτερη ήταν η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων και πλοίων στο 7μηνο κατά, δις, ή κατά -,5% σε ετήσια βάση, μετά τη μείωσή του κατά -3,% και στο 7μηνο. Η μείωση αυτή οφείλεται στη συνεχιζόμενη σημαντική πτώση των εισαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά -7,3% σε ετήσια βάση (7μηνο. : -,%) και επίσης στη μεγάλη αύξηση κατά 5,6% των εξαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων, έναντι της πτώσης τους κατά -4,% στο 7μηνο.. Σημειώνεται ότι οι πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων συνεχίζουν να είναι σημαντικά αυξημένες στο 7μηνο κατά 6,4% σε ετήσια βάση, μετά την επίσης πολύ μεγάλη αύξησή τους κατά 34,5% στο 7μηνο. Η σημαντική αυτή αύξηση των εισαγωγών καυσίμων δικαιολογείται μόνο εν μέρει από την αύξηση και των εξαγωγών καυσίμων κατά 35,7% στο 7μηνο, ύστερα από την αύξησή τους κατά 54,4% στο 7μηνο. Κατά το λοιπό μέρος της μπορεί να εξηγηθεί από την αύξηση των τιμών των καυσίμων και από την πιθανή αυξημένη αποθεματοποίηση καυσίμων, δεδομένου ότι η εγχώρια κατανάλωση καυσίμων ήταν μειωμένη στο 7μηνο, λόγω των ευμενών καιρικών συνθηκών που περιόρισαν σημαντικά την κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης. Γενικά, η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών καυσίμων συνέβαλε στην αύξηση των συνολικών εξαγωγών αγαθών κατά,5% στο 7μηνο. Αύξηση κατά 7,% σε ετήσια βάση σημειώνεται στο πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών στο 7μηνο (από μικρότερη αύξησή του κατά,% στο 7μηνο ). Στον τομέα αυτό σημειώνονται: Α. Η αξιοσημείωτη αύξηση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό κατά 6,7% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο του και κατά 4,% σε ετήσια βάση στο 7μηνο ( ο 6μηνο. : +,7%), έναντι πτώσης τους κατά -,% σε ετήσια βάση στο 7μηνο. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση των πληρωμών εγχώριων κατοίκων για τουρισμό στο εξωτερικό το 7μηνο ήταν μικρή, στο,5%, μετά την πτώση κατά -6,% το 7μηνο. Επομένως, το πλεόνασμα του τουριστικού ισοζυγίου αυξήθηκε στο 7μηνο. κατά 66 εκατ. ή κατά,%. Στους επόμενους μήνες τα έσοδα από τον τουρισμό αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά τον Αύγουστο, με αποτέλεσμα η αύξηση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό να εκτιμάται τώρα ότι μπορεί να υπερβεί το 4,% συνολικά το, με ανάλογη αύξηση και των αφίξεων. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (Ιανουάριος - Ιούλιος) σε εκατ. Απόλυτη Διαφορά Έλλειμμα Ισοζυγίου Καυσίμων , ,4.7, Έλλειμμα Ισοζυγίου Πλοίων -.75,4 -.76,7 -,3 Έλλ. Εμπορικού Ισοζ. εκτός Καυσ. & Πλοίων -.,4 -.6,6 -.7, Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου -6.77, -7.6,7 -.,7 Έλλειμμα Ισοζυγίου Εισοδημάτων -5.,7-5.53,4 73,3 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Υπηρεσιών 7.33,4 6.4, -4,6 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Μεταβιβάσεων.6,3.44,7 4,4 Ελλειμμα Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών -3.6, -4.4,6 -.75,6 Πλεόνασμα Λογαριασμού Κεφαλαίων 4.43,4 5.54,6 -.5, Άμεσες Επενδύσεις -656, 67, ,6 Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου -.43, -6.7,7-3.5,3 Λοιπά (τραπεζικά) κεφάλαια 4.54,5.6, 3.4,7 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Β. Οι εισπράξεις από τη ναυτιλία μειώθηκαν στο 7μηνο κατά -,% σε ετήσια βάση, μετά τη σημαντική αύξησή τους κατά 4,7% στο 7μηνο. Επίσης, οι πληρωμές για δαπάνες των ναυτιλιακών επιχειρήσεων ή για μεταφορές στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά -,%, με αποτέλεσμα τη μείωση κατά -4,6% και του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταφορών (κυρίως της ναυτιλίας). Η εξέλιξη αυτή επηρεάζει αρνητικά την αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών και του ΑΕΠ κατά το. Επιπλέον των ανωτέρω αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών κατά 4,% στο 7μηνο, έναντι της αύξησής τους κατά,% και στο 7μηνο. Ισοζύγιο Εισοδημάτων: Σημειώθηκε αύξηση του ελλείμματος κατά 4,%, έναντι οριακής μείωσής του κατά -,7% στο 7μηνο. Η εξέλιξη αυτή ήταν συνδυασμός της οριακής μείωσης των πληρωμών τόκων, μερισμάτων και κερδών κατά -,% σε ετήσια βάση (έπειτα από πτώση τους κατά -6,% στο 7μηνο ) και της μεγάλης μείωσης των εισπράξεων τόκων, μερισμάτων και κερδών κατά -,% σε ετήσια βάση, έπειτα από πτώση τους κατά -5,5% σε ετήσια βάση στο 7μηνο. Στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων οι εισπράξεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο 7μηνο ήταν μειωμένες κατά, εκατ. (ή κατά -,3%), έναντι του αντίστοιχου 7μηνου. Στις εισπράξεις αυτές περιλαμβάνονται οι καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Στο ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων οι εισπράξεις από διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ-7 εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μειωμένες κατά -6,% ή κατά 37, εκατ. έναντι του 7μήνου. Η πρόοδος που λέγεται ότι έχει επιτευχθεί στην απορρόφηση των διαθεσίμων πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 7-3 δεν είναι εμφανής από τα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών. 4

5 Με βάση τα ανωτέρω, το ΙΤΣ μειώθηκε στο 7μηνο, λόγω της σημαντικής μείωσης του εμπορικού ισοζυγίου χωρίς καύσιμα και πλοία. Ωστόσο, επιβαρύνθηκε κατά επιπλέον, δις περίπου από τις υπέρογκες εισαγωγές καυσίμων και την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των καυσίμων. Γενικότερα, η μείωση του ελλείμματος του ΙΤΣ αναμένεται να συνεχισθεί το και να διαμορφωθεί περίπου στο,5% του ΑΕΠ, έναντι,5% του ΑΕΠ το. Επιπλέον, εφόσον πραγματοποιηθεί η δημοσιονομική προσαρμογή που προβλέπεται από το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής -5, με σκοπό τη σημαντική μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο,5% του ΑΕΠ το 5, τότε το έλλειμμα του ΙΤΣ θα μειωθεί περαιτέρω και στα επόμενα έτη και μπορεί να μετατραπεί σε πλεονασματικό από το 5 και μετά. Στον Λογαριασμό Κεφαλαίων (ΛΚ), το πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 4,4 δισ. στο 7μηνο, έναντι 5,54 δισ. στο 7μηνο, με τις ακόλουθες εξελίξεις ανά κατηγορία: (α) Στον τομέα των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ), σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 656, εκατ. στο 7μηνο, έναντι καθαρής εισροής 67,5 εκατ. στο 7μηνο. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων από ξένες εταιρίες για ΞΑΕ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα 633, εκατ. έναντι καθαρής εισροής, δισ. στο 7μηνο, ενώ η εκροή κεφαλαίων από εγχώριους κατοίκους για ΞΑΕ στο εξωτερικό διαμορφώθηκε στα, δισ. έναντι εκροής 5,4 εκατ. στο 7μηνο. (β) Στον τομέα των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, στο 7μηνο σημειώθηκε καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους,4 δισ., έναντι καθαρών εκροών ύψους 6, δισ. στο 7μηνο. Ειδικότερα, σημειώθηκαν εκροές κεφαλαίων από ρευστοποιήσεις επενδύσεων ξένων επενδυτών στην Ελλάδα ύψους 4,7 δισ. κυρίως λόγω των αλλεπάλληλων υποβαθμίσεων της Ελλάδος από την Moody s και την S&P s, έναντι εκροών ύψους 5,45 δισ. στο 7μηνο. Από την άλλη πλευρά, οι ρευστοποιήσεις απαιτήσεων εγχώριων επενδυτών στο εξωτερικό και η εισροή τους στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα 5,3 δισ. στο 7μηνο, από εισροές,5 δισ. στο 7μηνο. (γ) Στον τομέα των «λοιπών επενδύσεων» σημειώθηκε καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους 4,54 δις στο 7μηνο, έναντι καθαρής εισροής,6 δις στο 7μηνο. Ειδικότερα, σημειώθηκε καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους 3,35 δισ. από εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα για τοποθέτηση σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Από την άλλη πλευρά, η εισροή κεφαλαίων από τον χρηματοδοτικό μηχανισμό του ΔΝΤ και της Ζώνης του Ευρώ ανήλθε στα 3, δις, ενώ υπήρξαν ρευστοποιήσεις καταθέσεων ξένων πιστωτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα ύψους 4,4 δις. Αγορά Εργασίας: Σύμφωνα με την 3μηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός των απασχολουμένων (5 ετών και άνω) διαμορφώθηκε σε χιλ. στο ο 3μηνο από 4.47, στο ο 3μηνο, παρουσιάζοντας έτσι μείωση κατά -6,% (-7,7 χιλ.). Κατά συνέπεια ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε, χιλ. στο ο 3μηνο, έναντι 54, χιλ. στο ο 3μηνο και το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 6,3% του εργατικού δυναμικού στο ο 3μηνο από,% στο ο 3μηνο. Η αύξηση του αριθμού των ανέργων κατά 6, χιλ. οφείλεται στην πτώση της απασχόλησης κατά 7,7 χιλ. και τη μείωση του εργατικού δυναμικού κατά 53, χιλ. Σημειώνεται ότι στην περίοδο - το ποσοστό ανεργίας της χώρας είχε διαμορφωθεί σε,% κατά μέσο όρο. Εξέλιξη της απασχόλησης κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας Α' τρίμηνο & (σε χιλ.) Β' Β' % Αριθμητική ΚΛΑΔΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ τρίμηνο τρίμηνο μεταβολή διαφορά ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ 4.56,3 4.47, -6,% -7,7 Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία 5, 55,7-7,6% -4, Ορυχεία και λατομεία,4 3,4 -,4% -3, Μεταποίηση 47, 43, -3,7% -66, Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού,7 7,6-7,% -4, Παροχή νερού, επεξ. λυμάτων, διαχ. αποβλήτων, 3,3-3,% -4, Κατασκευές 6, 33, -,5% -67, Χονδρικό & λιανικό εμπόριο, επισκευή οχημάτων 77,, -3,5% -, Μεταφορά και αποθήκευση 5,5 4,,3%,7 Δραστ. υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης 33, 3,,5%,6 Ενημέρωση και επικοινωνία 7,5 7,6 -,% -, Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, 5, -,% -3, Διαχείριση ακίνητης περιουσίας 4,5 6,5-3,% -, Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές,4 5, -,3% -, Διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες,7 74,,3% 7,6 Δημόσια διοίκηση και άμυνα. Κοινωνική ασφάλιση 365, 374,4 -,3% -,5 Εκπαίδευση 33, 33, -5,5% -, Δραστ. ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής μέριμνας 3,7 47, -3,7% -, Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία 4,4 4, -,% -,6 Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών 7,6 7,,6%,5 Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών 7,6,3-3,% -,7 Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών & φορέων,,5 33,3%,5 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 5, 55,7-7,6% -4, ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 74,4 6,4-6,5% -46, ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ.6,4., -,% -,4 Πηγή: Ελ. Στατ. Αναφορικά με την απασχόληση κατά τομέα οικονομικής δραστηριότητας (βλ. Πίνακα) στο ο 3μηνο σημειώθηκε πτώση της απασχόλησης σε ετήσια βάση, στον δευτερογενή τομέα (46, χιλ.), προερχόμενη κυρίως από τον κλάδο των κατασκευών (-67, χιλ.) και της μεταποίησης (-66, χιλ.), όπως και στον πρωτογενή τομέα (-4, χιλ). Μεγαλύτερη ήταν η μείωση της απασχόλησης στον τριτογενή τομέα (-,4 χιλ.). Η μείωση της απασχόλησης στη «Δημόσια διοίκηση και άμυνα» ανήλθε στις -,5 χιλ και η μείωση των απασχολούμενων στην Εκπαίδευση στις -, χιλ. Επομένως, η μείωση της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα ανήλθε -6,6 χιλ. Επισημαίνεται ότι το σύνολο των απασχολούμενων με μισθωτή εργασία στον δημόσιο τομέα υποχώρησε στο ο 3μηνο σε 55,3 χιλ. (εκ των οποίων με μόνιμη εργασία 7, χιλ.) από,3 χιλ. (εκ των οποίων με μόνιμη εργασία,,χιλ.) στο ο 3μηνο (βλέπε διαγράμματα). Γενικότερα από το σύνολο των απασχολουμένων στην οικονομία στο ο 3μηνο, το,3% ανήκε στον πρωτογενή τομέα (σύνολο : 7,%), το 7,% στον δευτερογενή (:,%) και το 6,% στον τριτογενή (: 6,%). Το ποσοστό ανεργίας των νέων μεταξύ των ετών 5- αυξήθηκε σε 3,% στο ο 3μηνο από,% στο ο 3μηνο. Επίσης στο ηλικιακό κλιμάκιο 3-44 έτη το ποσοστό ανεργίας διευρύνθηκε σε 4,% ( ο 3μηνο :,%). Το ποσοστό των «νέων ανέργων», δηλαδή των ατόμων που δεν έχουν εργασθεί ακόμη αλλά 5

6 αναζητούν εργασία, αυξήθηκε στο 4,6% στο ο 3μηνο ( ο 3μηνο : 3,%) και το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων ( μήνες και άνω) έφθασε το 5,% του συνόλου των ανέργων από 47,7% στο ο 3μηνο. Το ποσοστό ανεργίας των ατόμων με ξένη υπηκοότητα αυξήθηκε στο σημαντικά στο ο 3μηνο. στο,% του εργατικού δυναμικού τους ( ο 3μηνο ; 4,4%) (βλ. Πίνακα). Κατάσταση Απασχόλησης κατά Yπηκοότητα (5 ετών και άνω) Απασχολούμενοι Άνεργοι σε χιλ. ο 3μηνο' ο 3μηνο' ο 3μηνο' ο 3μηνο' Ελληνική 3.75, 4.7,4 7,3 55,6 Ξένη Υπ/τα 37, 4,6,5 6,4 Σύνολο 4.56,3 4.47,, 54, Πηγή: ΕΛΛ.ΣΤΑΤ Ετήσιες Μεταβολές (στοιχεία β τριμήνου) Μισθωτοί Ιδιωτικού Τομέα Η μέση ηλικία των εργαζομένων αυξήθηκε στα 4, έτη (ελληνική υπηκοότητα 4,3 έτη, ξένη υπηκοότητα 3,3 έτη) στο ο 3μηνο από 4,5 έτη στο ο 3μηνο και 4 έτη συνολικά το. Παράλληλα, η μέση ηλικία των ανέργων παραμένει στα 35,5 έτη. Η χαμηλή ηλικία των ανέργων αντικατοπτρίζει το υψηλό ποσοστό ανεργίας των νέων και την ανελαστικότητα της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα. Το ποσοστό της μερικής απασχόλησης υποχώρησε στο 6,4% των απασχολούμενων στο ο 3μηνο, έναντι 6,% στο ο 3μηνο και 6,4% στο ο 3μηνο. Από πλευράς θέσεως των απασχολουμένων, το μεγαλύτερο μέρος τους είναι μισθωτοί ( ο 3μηνο : 63,7%, ο 3μηνο : 63,5%), έναντι % του μέσου όρου της ΕΕ-7 (βλ. Διάγραμμα). Ο αριθμός αυτών που επιθυμούν να εργασθούν περισσότερες ώρες αυξήθηκε στο 7,% του συνόλου των απασχολούμενων του ου 3μηνου από 4,6% στο ο 3μηνο. Από πλευράς επιπέδου εκπαίδευσης, η ανεργία τροφοδοτήθηκε από τους έχοντες απολυτήριο τριτάξιας εκπαίδευσης ( ο 3μηνο : 7,%, ο 3μηνο ; 3,6%) και μέσης εκπαίδευσης ( ο 3μηνο : 7,7%, ο 3μηνο :,%), αλλά και από τους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ( ο 3μηνο :,6%, ο 3μηνο ;,%. Τέλος συνεχίζεται η αύξηση του ποσοστού ανεργίας των εχόντων διδακτορικό ή μεταπτυχιακό γενικά τίτλο σπουδών ( ο 3μηνο :,7%, ο 3μηνο ; 7,4%). Ποσοστιαία κατανομή των απασχολουμένων κατά θέση στο επάγγελμα, ο 3μηνο. Βοηθός στην οικογενειακή επιχείρηση Μισθωτός Αυτοαπασχολούμενος με προσωπικό Απασχολούμενος χωρίς προσωπικό Μισθωτοί Δημόσιου Τομέα Αυτο-απασχολούμενοι Άνεργοι Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 6

7 Μισθωτοί Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. Μισθωτοί στον Δημόσιο Τομέα Μισθωτοί στον Δημόσιο Τομέα Εργατικό Δυναμικό Ιδιωτικός Τομέας Δημόσιος Τομέας Κληρικοί Λοιπές Επιχειρήσεις Τράπεζες ΔΕΚΟ ΟΤΑ Δημόσιοι Οργανισμοί Δημόσια Υπηρεσία Μόνιμοι Προσωρινοί Άνεργοι Αυτόαπασχολούμενοι Μισθωτοί Ιδιωτικού Τομέα Μισθωτοί Δημόσιου Τομέα Δείκτες Νέων Παραγγελιών (ΔΝΠ) και Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) στη Βιομηχανία: Ο ΔΝΠ αυξήθηκε κατά +4,5% (σε τρέχουσες τιμές) στο 7μηνο, έναντι αύξησής του κατά +3,3% στο αντίστοιχο 7μηνο του. Η άνοδος του ΔΝΠ στο 7μηνο προήλθε αποκλειστικά από την εντυπωσιακή αύξηση των παραγγελιών του εξωτερικού κατά +,4%, (ΖτΕ: +3,5%, τρίτες χώρες: +,%), αφού οι παραγγελίες από την εγχώρια αγορά μειώθηκαν κατά -3,7% στο 7μηνο, από μείωση κατά -,% στο 7μηνο. Ως προς τη μηνιαία εξέλιξη, τον Ιούλ. ο ΔΝΠ στη μεταποιητική βιομηχανία αυξήθηκε κατά +,7%, έναντι μείωσής του κατά -3,% τον Ιούλ.. Επίσης, οι παραγγελίες από την εξωτερική αγορά αυξήθηκαν κατά +4,% τον Ιούλ. σε ετήσια βάση, μετά την αύξησή τους κατά +6,% τον Ιούλ.. Ο ΔΝΠ στην εγχώρια αγορά της μεταποιητικής βιομηχανίας δεν αναμένεται ανάκαμψη σε σταθερή βάση αν δεν αναταχθεί η δραστηριότητα στον κλάδο των κατοικιών και γενικά των κατασκευών στην εγχώρια οικονομία που σήμερα βρίσκεται στο ναδίρ. Σε επίπεδο κλάδων, στο σύνολο της αγοράς (εγχώριας και εξωτερικού), αύξηση των παραγγελιών σε ετήσια βάση τον Ιούλ. παρουσίασε ο κλάδος, των βασικών μετάλλων (+,%), των χημικών προϊόντων (+,3%), των βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων (+,%) και των μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού (+7,4%). Όσον αφορά στις παραγγελίες από το εξωτερικό σημαντική αύξηση σημειώθηκε στους εξής κλάδους: βασικά μέταλλα (+5,7%), μηχανήματα και είδη εξοπλισμού (+36,4%), βασικά φαρμακευτικά προϊόντα και σκευάσματα (+,4%), χημικά προϊόντα (+5,7%) και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός (+,4%). Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ότι η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών που καταγράφεται τους τελευταίους -μήνες θα συνεχιστούν και στους επόμενους μήνες. Ο ΔΚΕ στη Βιομηχανία στο σύνολο της αγοράς αυξήθηκε σημαντικά κατά +,% στο 7μηνο (+,% τον Ιούλ. σε ετήσια βάση), έναντι αύξησής του κατά +4,3% στο 7μηνο. Η αύξηση του ΔΚΕ προήλθε από τη σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών της εξωτερικής αγοράς κατά +33,3% στο 7μηνο, έναντι αύξησής της κατά +,6% στο 7μηνο. Σημαντική αύξηση σημείωσε ο ΔΚΕ και στην εγχώρια αγορά κατά 5,% τον Ιούλ., περιορίζοντας σημαντικά την πτώση του στο 7μηνο. στο -,4%, μετά την μικρή επίσης πτώση του κατά -,3% στο 7μηνο. Σε επίπεδο κλάδων παραγωγής σημαντική αύξηση σε ετήσια βάση του ΔΚΕ για το σύνολο της αγοράς τον Ιούλ. σημειώθηκε στους εξής κλάδους: είδη ένδυσης (+5,4%), παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα (+,6%), κατασκευή μεταλλικών προϊόντων (+3,%), χημικά προϊόντα 7

8 (+3,6%) βασικά μέταλλα (+,%), μηχανοκίνητα οχήματα (+7,%) και λοιπός εξοπλισμός (+,7%) όπως και τρόφιμα (+,6%). Τιμές Εισροών και Εκροών και Εμπορία Αγροτικών Προϊόντων: Οι όροι εμπορίου για τους αγρότες επιδεινώθηκαν στο 7μηνο, αφού οι τιμές των εκροών (τιμές πώλησης στο χωράφι των γεωργικών αγαθών χωρίς ΦΠΑ) αυξήθηκαν κατά +,% σε ετήσια βάση, ενώ οι τιμές των εισροών (καταβαλλόμενες τιμές) αυξήθηκαν σημαντικά κατά +,7% στο 7μηνο.. Επίσης, τον Ιούλ. οι τιμές των εκροών αυξήθηκαν κατά +,6% σε ετήσια βάση, έναντι σημαντικής αύξησης των τιμών των εισροών κατά +,%. Οι εξελίξεις αυτές στις τιμές των αγροτικών προϊόντων προοιωνίζονται περαιτέρω μείωση του κατά κεφαλήν αγροτικού εισοδήματος το. Σημειώνεται ότι το το πραγματικό κατά κεφαλήν αγροτικό εισόδημα μειώθηκε κατά -4,3% (σύμφωνα με τη Eurostat), λόγω κυρίως της μείωσης των επιδοτήσεων στην παραγωγή. Η αύξηση των τιμών των εισροών στο 7μηνο προήλθε κυρίως από σημαντικές αυξήσεις των καυσίμων (+,%), των ζωοτροφών (+,7%) και των κτηνιατρικών φαρμάκων και λιπασμάτων (+4,%), ενώ η άνοδος των εκροών προήλθε από την αύξηση κυρίως των απολαμβανόμενων τιμών στα νωπά φρούτα και εσπεριδοειδή (+3,5%) και στα είδη ζωικής παραγωγής (+,%). Αντίθετα, σημαντική μείωση σημείωσαν οι τιμές των βιομηχανικών φυτών (-,%) και μικρότερη οι τιμές των ελαιοκομικών προϊόντων (-3,3%) και των νωπών λαχανικών (-,%). Αναφορικά με το εμπόριο αγροτικών προϊόντων σημειώνεται ότι οι εξαγωγές τους αυξήθηκαν στο ο 6μηνο σημαντικά κατά +,4% ( ο 6μηνο :.76 εκατ., ο 6μηνο :.47), έναντι αύξησης κατά +,% των εισαγωγών τους ( ο 6μηνο : 4,34 εκατ. ο 6μηνο : 3,675 εκατ.). Παράλληλα, οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων αποτελούσαν στο ο 6μηνο το 5,% των συνολικών εξαγωγών (χωρίς καύσιμα), έναντι 7,3% στο ο 6μηνο. Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ότι ο αγροτικός τομέας παρά τα σοβαρά διαρθρωτικά του προβλήματα συμβάλλει θετικά στο εξωτερικό ισοζύγιο, ενώ έχει την παραγωγική δυνατότητα, λόγω των ευμενών εδαφοκλιματικών συνθηκών να σημειώσει περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών στα προσεχή έτη. Γενικότερα η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του πρωτογενούς τομέα (Ελ. Στατ.) ενισχύεται ελαφρώς το, καθώς στο ο 3μηνο αντιπροσώπευε το 3,3% του συνόλου της προστιθέμενης αξίας της οικονομίας από 3,% το ο 3μηνο, έναντι από 3,3% συνολικά το και 6,6% το. Εμπορική Ναυτιλία: H χωρητικότητα των εμπορικών πλοίων (άνω των κοχ), υπό ελληνική σημαία αυξήθηκε σε 43.5, χιλ. τον Ιούλ. από 43.5,6 χιλ. τον Ιούν., έναντι 4.,5 χιλ. τον Ιούλ. και 7.3 χιλ. κοχ τον Δεκέμβριο του. Ωστόσο, ο αριθμός των πλοίων με ελληνική σημαία μειώθηκε σε.4 πλοία τον Ιούλ. από.46 πλοία τον Ιούν., έναντι.3 πλοία τον Ιούλ. και.67 τον Δεκέμβριο του. Η μείωση του αριθμού των πλοίων, σε μηνιαία βάση, προήλθε από την υποχώρηση του αριθμού των φορτηγών (Ιούλ.: 565, Ιούν. : 567), των δεξαμενόπλοιων (Ιούλ. : 543, Ιούν. : 544) και των επιβατηγών-λοιπών (Ιούλ. : 33, Ιούν. : 35). Επομένως, η μέση χωρητικότητα των πλοίων αυξήθηκε σημαντικά σε.43 χιλ. κοχ. τον Ιούλ. από.5 χιλ. κοχ. τον Ιούν., έναντι. χιλ. κοχ τον Ιούλ.. Η μείωση του αριθμού των πλοίων οφείλεται πρωτίστως στην απόσυρση παλαιότερων σκαφών και στην ενσωμάτωση νεότερων και μεγαλύτερων. Σημειώνεται στο ο 6μηνο, το 33% των πλοίων με ελληνική σημαία είναι ηλικίας κάτω των ετών. Γενικότερα, σύμφωνα με το Ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, ο αριθμός του ελληνόκτητου στόλου (με ελληνική ή άλλη σημαία, άνω των 5 dwt) διαμορφώθηκε στις 5.3. σε 3.4 πλοία μεταφορικής ικανότητας 6,7 εκατ. dwt από 3.6 πλοία στις Φεβρ. (5, εκατ.dwt) και 3.55 πλοία τον Μάρτιο του (5 εκατ. dwt). Παρά την υποχώρηση του αριθμού των πλοίων ο υπό ελληνική διαχείριση στόλος εξακολουθεί να κατέχει την πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης τόσο σε αριθμό πλοίων (% του παγκόσμιου στόλου) όσο και σε μεταφορική ικανότητα. Σύμφωνα με τον οίκο Clarkson οι έλληνες εφοπλιστές ελέγχουν το 5% της παγκοσμίου μεταφορικής ικανότητας. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι σύμφωνα με την Allied Ship-broking, οι έλληνες εφοπλιστές ανεδείχθησαν πρωταγωνιστές στις αγοραπωλησίες πλοίων στο ο 6μηνο.. Οι ναύλοι ξηρού φορτίου εξακολουθούν να υποχωρούν με αυξανόμενο ρυθμό στους πρώτους μήνες του, όπως καταγράφεται από τον δείκτη της ναυλαγοράς ξηρού φορτίου (Baltic Dry Index), ενώ πίεση στις τιμές παρατηρείται και στους ναύλους υγρού φορτίου, λόγω της μειωμένης ζήτησης από την Ιαπωνία. 7μηνο' 7μηνο' Εισπράξεις 7.35,.3,3 4.3,.6,6 7.63,6 Πληρωμές 3.67, 3.45, 5.4, 4.7,7 6.44,6 Καθαρές Εισροές 4.,6 4.5,5.,3 7.47,.3, % ΑΕΠ 3,5 3, 4,7 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Πίνακας: Θαλάσσιες Μεταφορές ( εκατ.) Η πίεση στους ναύλους ως το 7μηνο. αντικατοπτρίζεται στη μείωση των εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές (βλ. Πίνακα) Τέλος, σύμφωνα με στοιχεία της Ελ. Στατ., η συμβολή ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας και ελληνικού νηολογίου στη συνολική προστιθέμενη αξία της ελληνικής οικονομίας αυξήθηκε από,4% το σε 4,% το και 4,3% το.

9 Παγκόσμια Οικονομία ΗΠΑ: Ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ ανήλθε στο 3,% τον Αύγ. (μηνιαία βάση:,4%) από 3,6% τον Ιούλ. και τους δυο προηγούμενους μήνες, και 3,% τον Απρ.. Η τιμή της ενέργειας αυξήθηκε κατά,% σε μηνιαία βάση τον Αύγ., ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά,4%. Η τιμή των τροφίμων αυξήθηκε οριακά, κατά,5% σε μηνιαία βάση, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ανήλθε στο 4,6%. Με αυτά τα δεδομένα, ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε στο,% τον Αύγ. από,% τον Ιούλ.,,6% τον Ιούν.,,5% τον Μάϊο και,3% τον Απρ.. Όσον αφορά τους βασικούς επιμέρους κλάδους, μηνιαίες αυξήσεις τιμών σημειώθηκαν στις μεταφορές (,7%), στα ενδύματα (,%) και στη βενζίνη (,%). Σε ετήσια βάση η βενζίνη αυξήθηκε κατά 3,4%. Οριακές αυξήσεις σημειώθηκαν στους κλάδους της υγείας (,%), των φαρμάκων (,%), της εκπαίδευσης (,%) και των εμπορευμάτων (,6%). Επίσης, στον τομέα του πληθωρισμού, ο δείκτης τιμών παραγωγού διατηρήθηκε αμετάβλητος τον Αύγ. από,% σε μηνιαία βάση τον Ιούλ. και έναντι μείωσής του κατά -,4% τον Ιούν., ενώ σε ετήσια βάση μειώθηκε στο 6,5% από 7,% τον Ιούλ.. Επιπλέον, ο δομικός πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΠ παρέμεινε στο,5% τον Αύγ., όπως και τον Ιούλ. και,4% τον Ιούν.. Η μείωση του ΔΤΠ οφείλεται στην υποχώρηση των τιμών των ενεργειακών αγαθών. Στον τομέα της παραγωγής, ο δείκτης βιομηχανικής δραστηριότητας Philly Fed, βελτιώθηκε στο -7,5 τον Σεπτ. από -3,7 τον Αύγ.. Επιπλέον, καταγράφηκε μικρότερη υποχώρηση των παραγγελιών των επιχειρήσεων. Οριακή ήταν η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά,% σε μηνιαία βάση τον Αύγ. από,% τον Ιούλ., ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση διαμορφώθηκε στο 3,4%. Η αύξηση της μεταποιητικής βιομηχανίας διαμορφώθηκε στο,5% σε μηνιαία βάση και στο 3,% σε ετήσια βάση. Στον τομέα της κατανάλωσης, οι λιανικές πωλήσεις παρέμειναν αμετάβλητες σε μηνιαία βάση τον Αύγ. από,3% τον Ιούλ., ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκαν κατά 7,%. Ο προσωρινός δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Reuters/ University of Michigan, αυξήθηκε ελαφρώς στο 57, τον Σεπτ. από 55,7 τον Αυγ. και 63,7 τον Ιουλ.. Παρά τη μικρή αύξησή του, ο δείκτης παραμένει σε πολύ χαμηλό επίπεδο, εξαιτίας των απαισιόδοξων μηνυμάτων από την αγορά εργασίας. Στον τομέα των εξωτερικών συναλλαγών, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ περιορίσθηκε στα $, δις το ο 3μηνο από $,6 δις το ο 3μηνο και, $,3 δις το ο 3μηνο. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 6,3% σε ετήσια βάση το ο 3μηνο, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,% αντίστοιχα. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αντιστοιχεί στο 3,% του ΑΕΠ στο ο 3μηνο από 3,% στο ο 3μηνο. Στον Λογαριασμό Κεφαλαίων των ΗΠΑ, μειώθηκαν τον Ιούλ. οι τοποθετήσεις σε αμερικανικά χρεόγραφα από αλλοδαπούς επενδυτές κατά 5, δις, έναντι $,4 δις τον Ιούν. και $ 5,3 δις τον Μάϊο. Στην αγορά εργασίας απογοητευτικά ήταν τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν, καθώς οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά χιλ. άτομα την εβδομάδα που έκλεισε την.., σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα, φθάνοντας τις 4 χιλ. Επιπλέον, ο μέσος 4 εβδομάδων διαμορφώθηκε πάνω από το κρίσιμο όριο των 4 χιλ. και συγκεκριμένα στις 4,5 χιλ. Δημοσιονομική προσαρμογή: Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ παρουσίασε ένα νέο σχέδιο για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κατά περίπου $3,6 τρις σε διάστημα μεγαλύτερο των ετών, εκ των οποίων σχεδόν το 5% θα προέρχεται από αύξηση της φορολογίας σε υψηλά εισοδήματα η οποία θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 3. Το σχέδιο προβλέπει σε επίπεδο δαπανών: μείωση των παροχών σε πολιτικό και στρατιωτικό προσωπικό, περικοπή των γεωργικών επιδοτήσεων, επιβολή τέλους $ ανά πτήση εταιρικού αεροπλάνου και τέλος την κατάργηση της παράδοσης ταχυδρομείου το Σάββατο. Ταυτόχρονα επιδιώκεται η εξοικονόμηση $4 δις στο πρόγραμμα Medicare (μειώσεις στις πληρωμές προς τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης) και $7 δις από το πρόγραμμα Medicaid (πρόγραμμα υγείας για απόρους). Τέλος την εξοικονόμηση $. τρις από τη σταδιακή κατάργηση των πολεμικών επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Είναι σίγουρο ότι κάποιες προτάσεις θα γίνουν αποδεκτές από τους πολιτικούς αντιπάλους του Αμερικάνου προέδρου, το τμήμα όμως που αφορά την αύξηση της φορολογίας θα τύχει μεγάλων αντιδράσεων. Το σχέδιο θα μελετηθεί από μια ομάδα γερουσιαστών (6 Ρεπουμπλικάνοι, 6 Δημοκρατικοί) η οποία και θα πρέπει να έχει καταλήξει στο τελικό σχέδιο το αργότερο μέχρι τις 3... Στη συνέχεια το σχέδιο θα αποσταλεί προς έγκριση από το Κογκρέσο στις 3... Ζώνη του Ευρώ: Αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά +,% σε μηνιαία βάση τον Ιούλ., έναντι πτώσης -,% τον Ιουν. στη ΖτΕ, ενώ η αύξηση σε ετήσια βάση ανέρχεται στο 4,% (Ιούν. : +,6%). Η βελτίωση της παραγωγής δεν σηματοδοτεί ωστόσο ανάκαμψη του κλάδου, εφόσον ο δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση μειώθηκε στο 4,7 τον Αύγ.`, επίπεδο που συμβαδίζει με ύφεση του κλάδου. Ειδικότερα, σημειώνεται η πολύ υψηλή αύξηση της παραγωγής στη Γερμανία, κατά,4% σε ετήσια βάση τον Ιούλ., εξέλιξη που αν συνεχισθεί ενδεχομένως να αποτρέψει την μεγάλη επιβράδυνση της οικονομίας που αναμένεται το ο 6μηνο.. Ωστόσο, οι επενδυτές ανησυχούν έντονα για τις οικονομικές συνθήκες και την ένταση της κρίσης χρέους, γεγονός που οδήγησε σε ραγδαία πτώση του δείκτη επενδυτικού κλίματος ZEW στο

10 χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκ., στο -43,3 τον Σεπτ., από -37,6 τον Αύγ. και -5, τον Ιούλ.. Αύξηση της παραγωγής σημειώθηκε και στη Γαλλία (Ιούλ. : +3,3%, Ιούν. : +,%), ενώ η βιομηχανική παραγωγή συνεχίζει να μειώνεται στην Ισπανία (Ιουλ. : -,%), την Πορτογαλία (-4,4%) και την Ιρλανδία (Ιούλ. : -4,%, Ιούν. : -3,3%). Τέλος, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε στην Ιταλία κατά -,6% σε ετήσια βάση τον Ιούλ., έναντι αύξησης +,% τον Ιούν., εξέλιξη που επιβεβαιώνει την επιβράδυνση της οικονομίας. Βελτίωση σημειώθηκε στην αγορά εργασίας, καθώς η απασχόληση στη ΖτΕ αυξήθηκε κατά,3% σε 3μηνιαία βάση το ο 3μηνο. (μεγαλύτερη αύξηση από το ο 3μηνο. ), από,% το ο 3μηνο., ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν,4% ( ο 3μηνο. : +,3%). Συνεχίζεται η μείωση της απασχόλησης στις κατασκευές (-3,% σε ετήσια βάση στο ο 3μηνο., από -3,3% το ο 3μηνο ), ενώ στον κλάδο της βιομηχανίας η απασχόληση αυξήθηκε ελάχιστα κατά,% σε ετήσια βάση, από +,3% το ο 3μηνο.. Πάντως, το ποσοστό ανεργίας εξακολουθεί να διαμορφώνεται υψηλά, στο % τον Ιούλ. και άρα δεν μπορεί να υποθέσει κανείς αύξηση καταναλωτικής δαπάνης στα επόμενα 3μηνα, μετά την πτώση κατά -,% σε 3μηνιαία βάση το ο 3μηνο.. Επιπλέον, τα δημοσιονομικά μέτρα που υιοθετούν οι χώρες της ΖτΕ και κυρίως η μείωση των μισθολογικών αμοιβών αλλά και ο περιορισμός των δημοσίων υπαλλήλων πιθανότατα θα μειώσουν την απασχόληση τα επόμενα 3μηνα. Στη Γερμανία συνεχίζεται η αύξηση της απασχόλησης κατά,4% σε ετήσια βάση στο ο 3μηνο., όπως και το ο 3μηνο., ενώ ικανοποιητική είναι η αύξηση της απασχόλησης στην Ισπανία, κατά,4% σε 3μηνιαία βάση το ο 3μηνο., μετά από μείωσής της κατά -,3% το ο 3μηνο.. Απασχόληση στην ΖτΕ και σε επιλεγμένες οικονομίες % 3μηνιαία μεταβολή % ετήσια μεταβολή ο ο 4ο ο ο 4ο 3μηνο. 3μηνο. 3μηνο. 3μηνο. 3μηνο. 3μηνο. ΖτΕ,3,,,4,3, Γερμανία,4,4,3,4,4, Γαλλία,3,3,,,,7 Ιταλία,3,,5,5,3,3 Ισπανία,4 -,3 -,3 -, -,4 -,3 Πορτογαλία,, -,5 -, -,6 -, Ην Βασίλειο,,4 -,,,4,7 Πηγή:Eurostat Από την άλλη πλευρά, ενδυνάμωση των πληθωριστικών πιέσεων προκαλεί η νέα άνοδος του ονομαστικού κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος κατά 3,6% σε ετήσια βάση το ο 3μηνο., από,7% το ο 3μηνο. και,7% το 4 ο 3μηνο.. Ειδικότερα, μεγάλη αύξηση σημειώθηκε σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας: βιομηχανία ( ο 3μηνο. :,5%, ο 3μηνο. :,3%), κατασκευής ( ο 3μηνο. :,%, ο 3μηνο. :,5%), αλλά και υπηρεσιών ( ο 3μηνο. :,%, ο 3μηνο. :,%). Όσον αφορά τις επιμέρους οικονομίες της ΖτΕ, σημαντική ήταν η αύξηση του κόστους εργασίας στη Γερμανία, την Ισπανία και την Ιταλία, ενώ μείωση του κόστους σημειώθηκε στην Ελλάδα και την Ιρλανδία. Κόστος Εργασίας ανά μονάδα προιόντος στην ΖτΕ και σε επιλεγμένες οικονομίες (% ετήσια μεταβολή) ο 3μηνο. ο 3μηνο. 4ο 3μηνο. 3ο 3μηνο. ΖτΕ 3,6,7,7, Γερμανία 4,,7,,4 Γαλλία 3,4 3,7 3,, Ιταλία 3,,4,,3 Ελλάδα -3,7-6, -6,5-6,6 Ισπανία,6,,7 -,7 Ην Βασίλειο,6 -,4,,4 Πηγή:Eurostat,4,,,,6,4,,, Labour Cost Index Italy Greece Spain Euro area (7 countries) Ο πληθωρισμός παρέμεινε σταθερός στο,5% τον Αύγ., όπως και τον Ιούλ., από,7% τον Ιούν., ενώ η τιμή της ενέργειας αυξήθηκε κατά,% σε ετήσια βάση τον Αύγ., όπως και τον Ιούλ.. Ο δομικός πληθωρισμός επίσης παρέμεινε σταθερός στο,% τον Αύγ., από,6% τον Ιούν. και,5% τον Μάϊο.. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο πληθωρισμός θα διατηρηθεί σε υψηλό επίπεδο και το 3 ο 3μηνο., στο,5%, έναντι ωστόσο,% το ο 3μηνο., ενώ θα υποχωρήσει στο,% στο τέλος του έτους. Η διαφαινόμενη οικονομική επιβράδυνση αλλά και η αδυναμία που παρατηρείται στην αγορά εργασίας θα διατηρήσουν τον πληθωρισμό σε χαμηλό επίπεδο. Οι εξελίξεις αυτές ενδεχομένως να οδηγήσουν και σε μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ μέχρι το τέλος του έτους, από το ισχύον,5%. Στη Γερμανία, ο πληθωρισμός υποχώρησε ελαφρά στο,5% τον Αύγ. (Ιούλ. :,5%) και στην Ισπανία υποχώρησε στο,7% τον Αύγ., από 3,% τον Ιούλ.. Αντίθετα, άνοδος του πληθωρισμού σημειώνεται στη Γαλλία (Αύγ. :,4%, Ιούλ. :,%), αλλά και την Ιταλία (Αύγ. :,3%, Ιούλ. :,%). Τέλος, στην Ιρλανδία ο πληθωρισμός παρέμεινε στο,% τον Αύγ.. Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ ήταν πλεονασματικό τον Ιούλ. στα 4,3 δις, έναντι σχεδόν μηδενικού πλεονάσματος, δις τον Ιούν. και 4,7 δις τον Ιούλ.. Οι εξαγωγές συνεχίζουν να αυξάνουν κατά 5% σε ετήσια βάση τον Ιούλ., από 3% τον Ιούν., εξέλιξη ικανοποιητική παρά την περιορισμένη ζήτηση της παγκόσμιας οικονομίας. Η αύξηση των εξαγωγών είναι θετική και αν συνεχισθεί, ενδεχομένως ο εξωτερικός τομέας να στηρίξει την ανάπτυξη και το 3 ο 3μηνο., από +, π.μ. το ο 3μηνο.. Οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 6%, από 3% τον Ιούν..

11 Το 7μηνο Ιαν.-Ιούλ. το εμπορικό ισοζύγιο ήταν ελλειμματικό στα,3 δις, από έλλειμμα,6 δις την αντίστοιχη περίοδο, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5% σε ετήσια βάση και οι εισαγωγές κατά 6% αντίστοιχα. Περιορίσθηκε ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ κατά 3% το ο 6μηνο., οι εξαγωγές προς την Ρωσία αυξήθηκαν κατά 36% σε ετήσια βάση την ίδια περίοδο, ενώ οι εξαγωγές προς την Κίνα και Τουρκία αυξήθηκαν κατά 3% και 35% αντίστοιχα. Ωστόσο, αν αφαιρεθούν τα σημαντικά πλεονάσματα της Γερμανίας και της Ολλανδίας, που αν και έχουν υποχωρήσει συνεχίζουν να διαμορφώνονται σε υψηλό επίπεδο στα 5,4 δις το 7μηνο Ιαν.- Ιούλ., οι υπόλοιπες χώρες της ΖτΕ θα είχαν ακόμα μεγαλύτερο έλλειμμα, ύψους 7,6 δις τον Ιαν-Ιούλ Εμπορικό Ισοζύγιο ( δις) -4 Γερμανία & Ολλανδία Yπόλοιπη ΖτΕ -5 Ιαν-6Ιουλ-6 Ιαν-7Ιουλ-7 Ιαν-Ιουλ- Ιαν-Ιουλ- Ιαν-Ιουλ- Ιαν- Εμπορικό Ιοσζύγιο στη ΖτΕ (σε δις) Γερμανία και Ολλανδία Υπόλοιπες Χώρες στη ΖτΕ, -6,3 7μηνο., -,6 7μηνο. 5,4-7,6, Ιταλία: Ο οίκος αξιολόγησης S&P s αιφνιδίασε τις αγορές και μετά την αναθεώρηση της οικονομικής προοπτικής της Ιταλίας από σταθερή σε αρνητική τοn περασμένο Μάιο, προέβη στις.. σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας κατά μια βαθμίδα από A+ (Οκτ. 6) σε A, διατηρώντας αρνητικές τις προοπτικές. Η κίνηση της S&P s σημαίνει ότι αξιολογεί την Ιταλία 3 βαθμίδες χαμηλότερα από τη Moody s (Αa) και βαθμίδες χαμηλότερα από τη Fitch (AA-). Η κίνηση της S&P s αποδίδεται στον περιορισμό της οικονομικής ανάπτυξης εξαιτίας της επιδείνωσης του διεθνούς περιβάλλοντος και των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση της Ιταλίας. Η S&P s προβλέπει ύφεση το και ισχνή ανάκαμψη το 3 και το 4. Η υποβάθμιση της Ιταλίας πραγματοποιείται λίγες ημέρες μετά την υιοθέτηση από το ιταλικό κοινοβούλιο πακέτου μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής ύψους 54, δις. Ο οίκος προβληματίζεται για το εύθραυστο πολιτικό περιβάλλον και τη δυνατότητα αντίδρασης του σε ένα δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον. Ο αιφνιδιασμός της κίνησης της S&P s αποδίδεται στο γεγονός ότι όλοι περίμεναν μια υποβάθμιση της Ιταλίας από τη Moody s, καθώς η τελευταία έχει θέσει από τον Ιούνιο την χώρα σε καθεστώς αναθεώρησης για υποβάθμιση. Ωστόσο, σε πρόσφατη ανακοίνωση της η Moody s ανέφερε ότι θα ολοκληρώσει την επανεξέταση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της μέσα στον επόμενο μήνα. 6,5 6, 5,5 5, Πηγή: Reuters Διακύμανση απόδοσης ετούς ομολόγου Ιταλίας Τιμή κλεισίματος 4,5 Ιουλ- Αυγ- Σεπ- Ελβετία: Σύμφωνα με τη Γραμματεία Οικονομικού Σχεδιασμού (SECO) της Ελβετίας οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την οικονομία της χώρας είναι η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και η αναταραχή στις χρηματαγορές. Η ελβετική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με χαμηλότερους ρυθμούς από ότι αρχικώς είχε εκτιμηθεί και ενδεχομένως να συρρικνωθεί στα επόμενα τρίμηνα, καθώς η ενίσχυση του ελβετικού φράγκου και η ασθενής παγκόσμια ζήτηση θα επιδράσουν αρνητικά. Η Κυβέρνηση εκτιμά ότι το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί κατά,% το και,% το έναντι αρχικών προβλέψεων για αύξηση κατά,% και,5% αντιστοίχως. Όσον αφορά την ανεργία οι εκτιμήσεις είναι ότι θα σημειώσει μια οριακή άνοδο αλλά σε γενικές γραμμές θα κινείται σε επίπεδα χαμηλότερα από εκείνα πολλών χωρών της ΖτΕ. Ευρώ: Το ευρώ εμφανίζει πτωτικές τάσεις έναντι του δολαρίου εν μέσω σεναρίων χρεοκοπίας της Ελλάδας και της πιστοληπτικής υποβάθμισης της Ιταλίας από την S&P s. Στην αύξηση της μεταβλητότητας συνέβαλε και η απόφαση δύο κρατικών κινεζικών τραπεζών να σταματήσουν τις συναλλαγές swaps επί νομισμάτων, με ορισμένες ευρωπαϊκές τράπεζες. Τα ανωτέρω, οδήγησαν το Ευρώ στο,36 USD/EUR στις.., από,336 USD/EUR στις 6... Η βραχυχρόνια πορεία του ευρώ θα καθορισθεί σε σημαντικό βαθμό και από τη πολιτική που θα ακολουθήσει η FED, η οποία θα γνωστοποιηθεί στις.., προκειμένου να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη. Παρόμοια ήταν και η συμπεριφορά του ευρώ έναντι του γιεν. Η ισοτιμία του γιεν έναντι του ευρώ διαμορφώθηκε σε 4,73 JPY/EUR στις.. από 6, JPY/EUR στις 4... Η προσπάθεια της ΤτΕλβετίας να περιορίσει την ενίσχυση του ελβετικού φράγκου προς το παρόν κρίνεται ως επιτυχημένη. Η ισοτιμία του ευρώ με το φράγκο έχει διαμορφωθεί από την ημέρα εφαρμογής του μέτρου (6..) πάνω από το ελάχιστο επιτρεπτό επίπεδο των, CHF/EUR και συγκεκριμένα μεταξύ,5-,7. Ωστόσο, η

12 επιτυχία της κίνησης της ΤτΕλβετίας θα κριθεί από τη διάρκεια της κρίσης χρέους στη ΖτΕ. Βέβαια τα τελευταία 4ωρα το ελβετικό φράγκο εμφανίζεται εξασθενημένο έναντι του ευρώ, καθώς εντείνονται οι φήμες περί επικείμενης αλλαγής του ελάχιστου επιτρεπτού ορίου διακύμανσης της ισοτιμίας από την ΤτΕλβετίας από το, σε,5 CHF/EUR. Βέβαια μια τέτοια κίνηση ίσως είναι λίγο πρόωρη, καθώς δεν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από την εφαρμογή του μέτρου.