ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΑΜΥΝΑΣ

Transcript

1 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΑΜΥΝΑΣ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: επιλέξτε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή συνέχεια της πρότασης. 1. Δυσμενές χημικό περιβάλλον στην επιδερμίδα προκαλείται από: α. το υδροχλωρικό οξύ. β. τους μη παθογόνους μικροοργανισμούς που φιλοξενεί. γ. την κεράτινη στιβάδα. δ. τις ουσίες που παράγονται από τους ιδρωτοποιούς και τους σμηγματογόνους αδένες. 2. Τα μακροφάγα προκύπτουν από τη διαφοροποίηση των: α. ουδετερόφιλων. β. μονοκύτταρων. γ. λεμφοκυττάρων. δ. αιμοπεταλίων. 3. Το οίδημα στην περιοχή της φλεγμονής οφείλεται: α. στην αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων. β. στη διάχυση του πλάσματος. γ. στον σχηματισμό του ινώδους. δ. στην ενεργοποίηση των φαγοκυττάρων. 4. Τα φαγοκύτταρα ενεργοποιούνται στην περιοχή της φλεγμονής από ουσίες: α. του πλάσματος. β. που εκκρίνουν τα τραυματισμένα κύτταρα. γ. που παράγουν οι μικροοργανισμοί. δ. ισχύουν όλα τα προηγούμενα. 5. Από τους παρακάτω μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας δεν έχει βακτηριοκτόνο δράση: α. η λυσοζύμη. β. ο πυρετός. γ. οι αντιμικροβιακές ουσίες του πλάσματος. δ. οι ιντερφερόνες. 6. Ο βλεννογόνος της αναπνευστικής οδού: α. εκκρίνει υδροχλωρικό οξύ. β. εκκρίνει βλέννα και υδροχλωρικό οξύ. γ. εκκρίνει βλέννα και λυσοζύμη. δ. εκκρίνει βλέννα και διαθέτει βλεφαριδοφόρο επιθήλιο. 7. Ποιο από τα παρακάτω κύτταρα δεν προκύπτουν από τη διαφοροποίηση των πολυδύναμων αιμοποιητικών κυττάρων του μυελού των οστών; α. τα ερυθρά αιμοσφαίρια. β. τα μονοκύτταρα. γ. τα κύτταρα του νωτιαίου μυελού. δ. τα ουδετερόφιλα. Σελίδα 1

2 8. Κατά την ανοσοβιολογική απόκριση τα μακροφάγα ενεργοποιούν: α. τα Β-λεμφοκύτταρα. β. τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα. γ. τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα. δ. άλλες κατηγορίες φαγοκυττάρων. 9. Στον μυελό των οστών παράγονται, διαφοροποιούνται και ωριμάζουν: α. τα μακροφάγα. β. όλα τα λευκά αιμοσφαίρια. γ. τα Τ- λεμφοκύτταρα. δ. τα Β-λεμφοκύτταρα. 10. Στη μόλυνση από το μικρόβιο της χολέρας δεν ενεργοποιούνται τα: α. μακροφάγα. β. κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα. γ. βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα. δ. κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα. 11. Από το ανοσοβιολογικό σύστημα ενός ατόμου δεν αναγνωρίζονται ως αντιγόνα: α. οι τοξίνες των βακτηρίων. β. τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας που φέρει στην επιφάνεια των κυττάρων του. γ. τα συστατικά των εμβολίων. δ. ο ορός από άλλα άτομα ή ζώα. 12. Η σύνδεση του αντισώματος με ένα αντιγόνο: α. ενεργοποιεί τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα. β. προκαλεί την κυτταρική ανοσία. γ. προκαλεί την ενεργοποίηση του συμπληρώματος. δ. προκαλεί την παραγωγή ιντερφερονών. 13. Το άτομο Χ έχει μολυνθεί από κάποιο αντιγόνο, ενώ το άτομο Ψ κινδυνεύει να μολυνθεί. Σε μία τέτοια περίπτωση θα μπορούσαμε: α. να εμβολιάσουμε το Χ και να χορηγήσουμε ορό στο Ψ. β. να χορηγήσουμε ορό στο Χ και να εμβολιάσουμε το Ψ. γ. να εμβολιάσουμε και τα δύο άτομα. δ. να χορηγήσουμε ορό αντισωμάτων και στα δύο άτομα. Ασκήσεις προς λύση 1. Για κάθε έναν από τους μηχανισμούς άμυνας που αναγράφονται στον πίνακα να συμπληρώσετε με (+) τις στήλες ανάλογα με τη δράση τους στην ειδική ή τη μη ειδική άμυνα. Για ορισμένους μηχανισμούς είναι δυνατό να συμπληρώσετε με (+) και τις δύο στήλες, δεδομένου ότι κάποιοι δρουν και στους δύο τύπους άμυνας. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗ ΑΜΥΝΑ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗ ΑΜΥΝΑ Γαλακτικό οξύ Συμπλήρωμα Σελίδα 2

3 Ανοσοσφαιρίνες Μακροφάγα Βλεφαριδοφόρο επιθήλιο Ιντερφερόνες Πλασματοκύτταρα Λεμφοκύτταρα μνήμης Δευτερογενή λεμφικά όργανα Κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα Ερυθρός μυελός των οστών Προπερδίνη Λυσοζύμη Τοπική αύξηση θερμοκρασίας 2. Να αριθμήσετε τις παρακάτω προτάσεις σύμφωνα με τη χρονική σειρά που αυτές περιγράφουν την ανοσοβιολογική απόκριση. Ενεργοποίηση μακροφάγων κυττάρων Ενεργοποίηση Β-λεμφοκυττάρων Έκκριση μεγάλων ποσοτήτων αντισωμάτων από τα πλασματοκύτταρα Έκκριση ουσιών από τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα Ενεργοποίηση βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων Εμφάνιση παθογόνου μικροοργανισμού στον οργανισμό Αντίδραση αντισωμάτων με τα αντιγόνα και εξουδετέρωση των αντιγόνων Έκθεση τμήματος του μικροβίου στην επιφάνεια των μακροφάγων Τερματισμός της ανοσοβιολογικής απόκρισης με τη βοήθεια των κατασταλτικών Τ-λεμφοκυττάρων Πολλαπλασιασμός και διαφοροποίηση των Β-λεμφοκυττάρων σε πλασματοκύτταρα και κύτταρα μνήμης 3. Το ακόλουθο διάγραμμα αναπαριστά τη συγκέντρωση των αντισωμάτων συναρτήσει του χρόνου σε ορισμένα άτομα, τα οποία τη χρονική στιγμή 0 έρχονται σε επαφή με ένα αντιγόνο. Σελίδα 3

4 Α. Ποια καμπύλη αντιστοιχεί σε άτομο που έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με αυτό το αντιγόνο; Β. Ποια καμπύλη αντιστοιχεί σε άτομο που έρχεται για δεύτερη φορά σε επαφή με αυτό το αντιγόνο; Γ. Ποια καμπύλη αντιστοιχεί σε άτομο που του χορηγείται ορός αμέσως μετά τη μόλυνση; Δ. Τι είναι το εμβόλιο και τι είδους ανοσία προκαλεί; Ποια καμπύλη του σχήματος αντιστοιχεί σε άτομο που πιθανόν έχει εμβολιαστεί στο παρελθόν έναντι αυτού του αντιγόνου; Ε. Ποια ή ποιες καμπύλες αναφέρονται σε άτομα που ασθένησαν και ποια ή ποιες σε άτομα που δεν ασθένησαν, παρά το ότι μολύνθηκαν; ΣΤ. Ποια καμπύλη μπορεί να αντιστοιχεί σε άτομο που τη στιγμή 0 δεν μολύνεται αλλά εμβολιάζεται; 4. Στο διάγραμμα που ακολουθεί απεικονίζεται η μεταβολή του αριθμού των αντιγόνων που εισήλθαν στον οργανισμό ενός ανθρώπου και των αντισωμάτων που παρήχθησαν κατά του αντιγόνου αυτού. Α. Να εξηγήσετε ποια καμπύλη αντιστοιχεί στη συγκέντρωση των αντιγόνων και ποια στη συγκέντρωση των αντισωμάτων. Β. Το αντιγόνο που εισήλθε στον οργανισμό είναι ένα φυσικό αντιγόνο που υπάρχει στο περιβάλλον ή είναι αντιγόνο εμβολίου; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Γ. Για το χρονικό διάστημα που μελετάται η συγκέντρωση των ουσιών, ο οργανισμός του ατόμου πραγματοποιεί πρωτογενή ή δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση; Δ. Στην περίπτωση που μερικούς μήνες μετά μολυνθεί από το ίδιο αντιγόνο, θα πραγματοποιηθεί πρωτογενής ή δευτερογενής ανοσοβιολογική απόκριση στον οργανισμό του; 5. Ένας άνθρωπος τραυματίζεται από σκουριασμένο σίδερο που πάτησε σε ένα χωράφι και μολύνεται για πρώτη φορά από βακτήρια που προκαλούν τη νόσο του τετάνου. α. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζονται με καμπύλες οι μεταβολές της συγκέντρωσης των βακτηρίων του τετάνου και των αντισωμάτων στο αίμα του ανθρώπου κατά τις ημέρες που ακολουθούν μετά την πρώτη μόλυνση (χρονική στιγμή t1). Αντλώντας πληροφορίες από το παρακάτω διάγραμμα να βρείτε ποια καμπύλη Σελίδα 4

5 αντιστοιχεί στα βακτήρια και ποια στα αντισώματα και να εξηγήσετε τον τύπο της ανοσίας που θα εκδηλωθεί στον οργανισμό του ανθρώπου. β. Ο ίδιος άνθρωπος μολύνεται για δεύτερη φορά από το βακτήριο του τετάνου κατά τη χρονική στιγμή t5. Να εξηγήσετε αν ο οργανισμός του θα εκδηλώσει πρωτογενή ή δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση. 6. Ένας άνθρωπος μολύνεται από ιό. Το παρακάτω διάγραμμα απεικονίζει τις συγκεντρώσεις των αντιγόνων και των αντισωμάτων σε συνάρτηση με το χρόνο. Α. Ποια καμπύλη αντιστοιχεί στα αντιγόνα και ποια καμπύλη στα αντισώματα; Β. Να προσδιορίσετε το είδος της ανοσοβιολογικής απόκρισης. Να περιγράψετε και να ερμηνεύσετε τη μεταβολή των καμπυλών. Γ. Να αναφέρετε τις κατηγορίες των Τ-λεμφοκυττάρων που ενεργοποιούνται και που παράγονται κατά την παραπάνω ανοσοβιολογική απόκριση. Δ. Στην περίπτωση των ιών δρα ένας επιπλέον μηχανισμός μη ειδικής άμυνας. Να ονομάσετε τον μηχανισμό αυτό και να περιγράψετε τον τρόπο δράσης του. Σελίδα 5