ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ. Δρ. Γεώργιος Θερίου

Transcript

1 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ Δρ. Γεώργιος Θερίου

2 ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 6

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κληρονομήσαμε ένα πλανήτη εύθραυστο του οποίου οι φυσικές ισορροπίες είναι δυνατό να αλλάξουν εξ αιτίας κοινωνικών, επιχειρηματικών ή πολεμικών παρεμβάσεων, ιδίως λόγω των τεχνολογικών δυνατοτήτων που αποκτήσαμε τα τελευταία χρόνια. Διεθνή περιβαλλοντικά πλαίσια αποσκοπούν στη θεσμοθέτηση των κανόνων της ανθρώπινης και επιχειρηματικής συμπεριφοράς, που θα μας επιτρέψει να διατηρήσουμε την ποικιλία των ειδών και τον πλούτο της Γης μας.

4 ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ Καθημερινά μαθαίνουμε για πλήθος επεμβάσεων στο περιβάλλον όπως και για οργανισμούς που προσπαθούν να εμποδίσουν τις περιβαλλοντικά επιζήμιες ενέργειες. Βεβαίως, υπάρχει μια φυσική μεταβολή του περιβάλλοντος που ακολουθεί τους νόμους δισεκατομμυρίων ετών εξέλιξης. Όμως, οι άνθρωποι, με την τεχνολογία που αποκτήσαμε τα τελευταία 100 χρόνια, επεμβαίνουμε πολεμικά, κοινωνικά ή επιχειρηματικά με ενέργειες που επιταχύνουν αυτή τη μεταβολή με απρόσμενες συνέπειες.

5 ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ Για παράδειγμα, η καταναλωτική συμπεριφορά και η βιομηχανική εκμετάλλευση επιβαρύνουν το λεγόμενο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Από τα μέσα του 1800 μέχρι και πριν από το τέλος του αιώνα που πέρασε η μέση θερμοκρασία του πλανήτη ανέβηκε κατά μισό βαθμό Κελσίου ενώ από τότε μέχρι το 2040 η πρόβλεψη είναι ότι θα ανέλθει από 0,7 μέχρι 3 βαθμούς Κελσίου.

6 ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ Το 1989 ένα υπερτάνκερ της Exxon προσέκρουσε κάπου στην Αλάσκα χύνοντας 10 εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου προκαλώντας μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές. Όμως και ατομικές πράξεις η παραλείψεις προκαλούν εξίσου μεγάλες καταστροφές. Π.χ. Οι μηχανικοί αυτοκινήτων χύνουν 200 εκατομμύρια γαλόνια μεταχειρισμένου λαδιού στους υπονόμους όταν αλλάζουν τα λάδια των αυτοκίνητων, δηλαδή 20 φορές περισσότερα ετησίως από ότι η ζημία που προεκλίθη από το πλοίο.

7 ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ Το 1989 ένα υπερτάνκερ της Exxon προσέκρουσε κάπου στην Αλάσκα χύνοντας 10 εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου προκαλώντας μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές. Όμως και ατομικές πράξεις η παραλείψεις προκαλούν εξίσου μεγάλες καταστροφές. Π.χ. Οι μηχανικοί αυτοκινήτων χύνουν 200 εκατομμύρια γαλόνια μεταχειρισμένου λαδιού στους υπονόμους όταν αλλάζουν τα λάδια των αυτοκίνητων, δηλαδή 20 φορές περισσότερα ετησίως από ότι η ζημία που προεκλίθη από το πλοίο.

8 ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ Επιπλέον η επιστήμη δεν μας δίνει τη δυνατότητα να προβλέψουμε όλες τις μελλοντικές επιπτώσεις που θα υπάρξουν από την απόρριψη βιομηχανικών ή και καταναλωτικών αποβλήτων. Στην Σοβιετική ένωση είχαν γίνει πολλές τέτοιες παραβάσεις και μόλις τώρα βλέπουμε τις επιπτώσεις. Οκτώ παιδία από δύο γειτονικές περιοχές της Μόσχας γεννήθηκαν χωρίς το αριστερό τους χέρι ενώ σε άλλα μέρη έχουν διπλασιαστεί οι γεννήσεις με σωματικές ή πνευματικές ατέλειες και πολλά άλλα.

9 ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ Στις ΗΠΑ σε περιοχές όπου η χρήση φυτοφαρμάκων είναι υψηλή, όπως το McFarland της Καλιφόρνιας, παρουσιάζονται μορφές καρκίνου σε τριπλάσιο ποσοστό. Το ανθρώπινο επιχειρείν είναι η αιτία παρόμοιων προβλημάτων. Την ευθύνη όμως για το μέλλον του πλανήτη μας έχουμε όλοι και απαιτείται μια σαφής και αυστηρά ακολουθούμενη οικολογικά δεοντολογική διεθνής πολιτική.

10 ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μόλυνση των υδάτων: Γεωργικά φυτοφάρμακα, θειάφι από μεταλλεία, φωσφορικές ενώσεις βιομηχανικής χρήσης, χρησιμοποιημένα λάδια, κάδμιο, ψευδάργυρος, και τόσες άλλες βιομηχανικές και καταναλωτικές εφαρμογές, μολύνουν το νερό με εν πολλές άγνωστες και συχνά μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.

11 ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μόλυνση του αέρα: Η παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα επιταχύνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, με αποτελέσματα όπως αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, τήξη των παγόβουνων, πλημμύρες, εξαφάνιση πολλών ειδών και τόσα άλλα. Η παραγωγή χημικών όπως οι χλωροφθοράνθρακες μεγαλώνει την «τρύπα του όζοντος» επιτρέποντας υψηλότερα επίπεδα επιζήμιας ηλιακής ακτινοβολίας.

12 ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μόλυνση του εδάφους: Eπιπτώσεις στο έδαφος από χρησιμοποιούμενες τοξικές ύλες, απόβλητα κάθε είδους, ραδιενεργά προϊόντα και πολλά άλλα. Ως επιχείρηση οφείλουμε να αντιλαμβανόμεθα και να αξιολογούμε καθετί που χρησιμοποιούμε, είτε αυτό είναι κάποιο ραδιενεργό ισότοπο από ένα ιατρικό μηχάνημα, είτε είναι η ανακύκλωση του χαρτιού ενός πανεπιστημίου. Δεν είναι συνάρτηση κόστους-οφέλους. Είναι υποθήκη για τις μελλοντικές γενιές.

13 ΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΓΕΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Σταδιακά γίνεται συνείδηση των κρατών ότι πρέπει να νομοθετήσουν τα ελάχιστα επιτρεπτά όρια προσβολής του περιβάλλοντος από την ηχορύπανση μέχρι τα βιολογικά όπλα. Οι ρυθμίσεις αυτές ποικίλλουν τόσο όσον αφορά την ουσία τους, όσο και την αποτελεσματικότητα της επιβολής κυρώσεων. Ανάλογα με την ισχύ των διαφόρων κύκλων συμφερόντων (lobbies), ρυθμίσεις που σε μερικά κράτη θεωρούνται αναγκαίες, σε άλλα αγνοούνται παντελώς.

14 ΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΓΕΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Γενικά όμως μπορούμε να πούμε ότι η ύπαρξη διεθνών συνθηκών προστασίας του περιβάλλοντος, όπως και η διεθνής νομολογία, υποχρεώνει σε ενιαίες ρυθμίσεις όλα τα κράτη του πλανήτη, αν και ισχυρά κράτη όπως οι ΗΠΑ ακολουθούν μόνο κατά ιδίαν βούληση τις επιταγές της διεθνούς κοινότητας.

15 ΒΑΔΙΖΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Γεγονός είναι ότι αν και υπάρχει σημαντική πρόοδος στην οικολογική ευαισθησία, απέχουμε πολύ από την ύπαρξη μιας παγκόσμιας οικολογικής συνείδησης. Ο άνθρωπος ορίζει το χώρο επιβίωσης του με εγωιστικά και οικονομικά κριτήρια, δημιουργεί δυσαρμονία στην οικολογική ισορροπία και περιορίζει την εξέλιξη του «μη ανθρώπινου» μέρους τους πλανήτη Γη.

16 ΒΑΔΙΖΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Είναι λοιπόν υποχρέωση της επιχείρησης να αναπτύξει με οικολογικό σκεπτικό το επιχειρηματικό γίγνεσθαι, πέραν όσων ορίζονται δια νόμων και διεθνών συνθηκών. Ο βαθμός της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας πρέπει να οριστεί από τους ιδιοκτήτες και τους διευθυντές της κάθε επιχείρησης και να εκφραστεί αξιόπιστα στον κώδικα ηθικής και δεοντολογίας της.

17 ΑΙΤΙΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Οι οργανισμοί που προσπαθούν να προστατεύσουν ή να διατηρήσουν τους φυσικούς πόρους κερδίζουν μεγαλύτερη δέσμευση από πελάτες που έχουν οικολογική συνείδηση. Η ανάπτυξη μιας προσέγγισης προστασίας του περιβάλλοντος μπορεί να βοηθήσει στη μείωση σε δαπάνες ενέργειας ή σε κόστος παραγωγής. Οι επιχειρήσεις μπορεί να δημιουργήσουν προϊόντα που σέβονται το περιβάλλον και να προσελκύσουν επιπλέον καταναλωτές.

18 ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις ακολουθούν «πράσινες» στρατηγικές για να κερδίσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών. Οι καλύτερες «πράσινες» στρατηγικές είναι αυτές που προσθέτουν αξία στον πελάτη και βοηθούν την επιχείρηση να ανταγωνιστεί ακόμη και τις εταιρίες που ακολουθούν παρόμοιες στρατηγικές.

19 ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Παραδείγματα: Pedal to Properties Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μάρκετινγκ με προβολή της περιβαλλοντικής ευαισθησίας της επιχείρησης. Lays Sun Chips συσκευασία με δυνατότητα 100% αποσύνθεσης σε εβδομάδες Αντίδραση από τον ήχο της συσκευασίας απόσυρση του προϊόντος.

20 ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Προτάσεις για «πράσινες» στρατηγικές: Ενεργειακός έλεγχος: Μείωση κόστους από σπατάλη ενέργειας ή χρήση αναπαλαιωμένου εξοπλισμού. Συνεργασία με ενδιαφερόμενα μέλη: Οι προμηθευτές μπορεί να προμηθεύσουν έναν οργανισμό με φιλικότερα για το περιβάλλον υλικά. Οι πελάτες μπορούν να προσφέρουν ιδέες για επαναχρησιμοποίηση ενός προϊόντος. Προβολή των «πράσινων» στρατηγικών: Διαφήμιση των πράσινων δραστηριοτήτων ή προϊόντων του οργανισμού.