«Προσέγγιση της κλιματικής αλλαγής με έμφαση στις απαιτήσεις ορθής διαχείρισης των υδατικών πόρων και της ενέργειας στη γεωργία»

Transcript

1 «Προσέγγιση της κλιματικής αλλαγής με έμφαση στις απαιτήσεις ορθής διαχείρισης των υδατικών πόρων και της ενέργειας στη γεωργία» Εισηγητής: Δρ Δημήτριος Καλφούντζος, ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 1

2 «Το νερό είναι η αρχική ύλη Και κατά συνέπεια Το υλικό αίτιο Των επί τη γης Πραγμάτων» Θαλής ο Μιλήσιος 2

3 Tα σημαντικότερα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα στα επόμενα 50 χρόνια είναι: 1. η ενέργεια 2. το νερό 3. τα τρόφιμα 4. το περιβάλλον 5. η φτώχεια 6. η τρομοκρατία 7. οι ασθένειες 8. η εκπαίδευση 9. το δημογραφικό και 10. ο διπλασιασμός του πληθυσμού 3

4 Μέσα από το έργο, η ΕΕ αναγνωρίζει την αδυναμία που θα παρατηρηθεί στο εγγύς μέλλον στον πρωτογενή τομέα του Μεσογειακού χώρου αλλά και την αμεσότητα λήψης αποφάσεων που απαιτείται για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις στην Ελλάδα έχουν σημασία όχι μόνο περιβαλλοντική αλλά οικονομική και κοινωνική, κατά συνέπεια πολιτική. Αποσταθεροποίηση του κλίματος σημαίνει ακραία, ανεξέλεγκτα φαινόμενα σε μια μη γραμμικά προβλέψιμη υπερθέρμανση. 4

5 Η φύση έχει προνοήσει για την σχεδόν τέλεια διατήρηση της ισορροπίας εκπεμπόμενου CO 2 και της αντίστοιχης ποσότητας που απορροφάται. Ακόμα, όμως, και μικρές αλλαγές οφειλόμενες σε ανθρώπινες δραστηριότητες είναι δυνατό να επηρεάσουν αυτή την εύθραυστη ισορροπία. Η κλιματική αλλαγή είναι κοινωνικά άδικη διότι πλήττονται περισσότερο οι φτωχότερες χώρες και ιδιαίτερα εκείνοι που δεν έχουν ίχνος ευθύνης. 5

6 Μελέτη του ΟΗΕ δείχνει πως η Ελλάδα, όπως και ολόκληρη η Μεσόγειος συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 18 «καυτά» σημεία του πλανήτη, τα οποία θα αντιμετωπίσουν τα μεγαλύτερα προβλήματα εξαιτίας της εντεινόμενης αλλαγής του κλίματος. Οι δέκα μεγαλύτεροι αγροτικοί νομοί της χώρας θα δεχθούν επίσης μεγάλη πίεση από την κλιματική αλλαγή, με αποτέλεσμα: να αυξηθούν οι μέρες καύσωνα, να αυξηθούν οι συνεχόμενες ημέρες χωρίς βροχή, να μειωθούν οι χειμερινές βροχοπτώσεις και συνεπώς να αυξηθεί κατά πολύ ο κίνδυνος πυρκαγιάς. 6

7 Η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της στο σύνολο της οικονομίας και στο φυσικό περιβάλλον είναι πλέον επιστημονικά ακλόνητες αλλά και πρόσφατα πραγματοποιούμενες στη Θεσσαλία: με τις τελευταίες πλημμύρες και την καταστροφή που υπέστη το λιμάνι της Σκοπέλου, τη καταστροφή της γέφυρας του Ληθαίου ποταμού στη Καλαμπάκα, την ανομβρία του περασμένου Δεκεμβρίου (3,5 mm ύψους βροχής στη Λάρισα), το θερμότερο μήνα του περασμένου Φεβρουαρίου του. 7

8 Κύρια Προβλήματα Αγροτικής Παραγωγής Αυξημένες τιμές πρώτων υλών (λιπάσματα, φυτοφάρμακα, κτλ) Έλλειψη νερού Απώλεια καλής γεωργικής γης σε άλλες δραστηριότητες (οικιστική, τουριστική ανάπτυξη) Αυξημένη τιμή ενέργειας (πετρέλαιο, ηλεκτρισμός) Αυξημένες ανάγκες Αγοράς σε ποιότητα προϊόντων. Αυξημένος ανταγωνισμός Αγοράς 8

9 Ο γενικός στόχος του έργου adapt2change είναι να δείξει την προσαρμογή της αγροτικής παραγωγής στην κλιματική αλλαγή εισάγοντας μια μέθοδο ανακύκλωσης του νερού μέσα από ένα κλειστό, πλήρως αυτοματοποιημένο, υδροπονικό σύστημα θερμοκηπίου περιορίζοντας την παροχή νερού με τη χρήση του αποθηκευμένου νερού της βροχής. Ειδικότερα, στοχεύει στην εξοικονόμηση ενέργειας με τη χρήση της γεωθερμίας η οποία μπορεί να θεωρηθεί πρακτικά ανεξάντλητη μορφή ενέργειας για τα ανθρώπινα μέτρα. 9

10 Η συνεχής χρήση του εδάφους, η αλόγιστη χρήση του νερού στις καλλιέργειες, το μεγάλο οικονομικό κόστος παραγωγής (σε ζιζανιοκτόνα, λιπάνσεις, κ.α.) καθώς και οι απαιτήσεις της αγοράς σε ποιοτικά και ελεγχόμενα προϊόντα, οδήγησαν σε άλλες μεθόδους παραγωγής, μια από αυτές είναι η υδροπονική μέθοδος παραγωγής στα θερμοκήπια. 10

11 Η συνεχής οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια μέσα στις τόσο αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή μας έφερε τη μείωση των εισαγωγών και την αύξηση των εξαγωγών στα κηπευτικά. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής; 11

12 Έτος Εισαγωγές εξαγωγές αγγουριού θερμοκηπίου (τόνοι) Εισαγωγές Τιμή ( /kg) Συνολική αξία (Μ ) (τόνοι) Μερίδιο παρ. (%) Εξαγωγές Τιμή /kg Συνολική αξία (Μ ) ,42 0, ,23 0,99 14, ,54 0, ,13 0,98 28, ,42 0, ,73 1,24 28, ,47 2, ,79 1,19 28, ,45 2, ,89 0,84 19, ,71 2, ,85 1,25 25, ,68 1, ,83 1,02 25, ,71 1, ,49 0,93 20, ,75 1, ,42 0,87 18, ,85 1, ,96 1,21 21, ,69 0, ,07 0,97 28, ,62 0, ,76 0,74 19, ,59 0, ,80 0,95 29, ,66 0, ,72 0,94 32, ,64 0, ,98 0,78 29, M.O.* 2,083 0,61 1, ,44 0,99 24,575

13 Year Εισαγωγές εξαγωγές τομάτας Εισαγωγές (tons) Τιμή ( /kg) Αξία (Μ ) (tons) Μερίδιο παρ. (%) Εξαγωγές price /kg Αξία Μ ,88 3, ,39 0,54 1, ,74 6, ,62 0,52 2, ,82 12, ,98 0,31 2, ,03 20, ,33 1, ,86 17, ,43 0,41 1, ,77 13, ,43 0,39 1, ,70 14, ,52 0,35 1, ,96 21, ,52 0,49 2, ,01 17, ,61 0,47 2, ,92 14, ,42 0,46 1, ,97 16, ,90 0,50 4, ,75 11, ,49 0,44 6, ,78 12, ,60 0,48 7, ,57 4, ,92 0,58 11, ,55 6, ,10 0,43 16,850 Mean ,82 14, ,50 0, ,312

14 Βασικά Συστήματα Πιλοτικού Θερμοκηπίου & Προτεινόμενες Λύσεις μέσα από το Adapt2change Συστήματα Σύστημα Δροσισμού και Εξαερισμού (φυσικού & δυναμικού) Σύστημα Γεωθερμικής Αντλίας (θερμού/ ψυχρού νερού) Σύστημα Αφύγρανσης Αέρα Πιλοτικού Θερμοκηπίου Σύστημα Υδροπονίας Κεντρικό Σύστημα προγραμματισμού και απομακρυσμένου ελέγχου των θερμοκηπίων 14

15 Βασικά Συστήματα Πιλοτικού Θερμοκηπίου & Προτεινόμενες Λύσεις μέσα από το Adapt2change Λύσεις Καλλιέργεια σε Θερμοκήπια με χρήση Νέας Τεχνολογίας και Καινοτόμων Πρακτικών (μείωση κόστους, αύξηση ποιότητας προϊόντων, βελτίωση συνθηκών εργασίας, κίνητρο για νέους) Εξοικονόμηση Ενέργειας με εφαρμογή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπως η αβαθής γεωθερμία. Εξοικονόμηση νερού άρδευσης με συλλογή όμβριων υδάτων, εφαρμογή κλειστού υδροπονικού συστήματος και συμπύκνωση υγρασίας του αέρα. Εξοικονόμηση λιπασμάτων Βελτιστοποίηση των συνθηκών περιβάλλοντος στα Θερμοκήπια με έξυπνο αυτοματισμό. 15

16 Αναμενόμενα Αποτελέσματα Πρακτικός οδηγός για τα θερμοκήπια Οδηγός εφαρμογής της αβαθούς γεωθερμίας στην γεωργία με θερμοκήπια Οδηγός για τη σχεδίαση και τον έλεγχο του συστήματος αυτοματισμού. Οδηγός για την απομακρυσμένη υποστήριξη της γεωργικής παραγωγής. 16

17 Συστήματα που προβλέφθηκαν με την τροποποίηση της Πρότασης Νέα Συστήματα Συλλογή και αποθήκευση των όμβριων υδάτων (νερά της βροχής) Σύστημα Θερμοκουρτίνων στα Πρωτότυπα Θερμοκήπια Σύστημα Παραγωγής CO 2 17

18 Σχηματικό διάγραμμα ανοικτού υδροπονικού συστήματος Leachate Tank Fertilizer Mixer TANK A B ACID Fresh Water Supply 18

19 Σχηματικό διάγραμμα κλειστού υδροπονικού συστήματος UV Leachate Tank Fertilizer Mixer TANK A B ACID Fresh Water Supply 19

20 Σύστημα Υδροπονίας Άρδευση θερμοκηπίων Χρήση αυτόματου υδροπονικού συστήματος Επίτευξη τέλειας άρδευσης φυτών με συγκεκριμένα θρεπτικά διαλύματα για μέγιστες αποδόσεις παραγωγής και με σημαντική εξοικονόμηση νερού. 20

21 Λειτουργίες συστήματος αυτοματισμού Δωμάτιο Ελέγχου Έλεγχος κλίματος των δύο Θερμοκηπίων. Αποθήκευση δεδομένων από όλους τους αισθητήρες σε αρχείο Δυνατότητα μετεπεξεργασίας με Excel, Access, κλπ. Σύνδεση με άλλα τοπικά υπο-συστήματα αυτοματισμού (γεωθερμική μονάδα). Απομακρυσμένη λειτουργία web. Μεταφόρτωση δεδομένων σε απομακρυσμένη βάση δεδομένων. Λειτουργία SCADA με γραφικά. 21

22 Αξιολόγηση Συστήματος (1) Ενεργειακές ροές και σύγκριση κατανάλωσης ενέργειας στα 2 Θερμοκήπια (Ηλεκτρισμός, πετρέλαιο, ανάκτηση θερμότητας από το έδαφος, κτλ) Ισοζύγιο νερού & λιπασμάτων (σύγκριση ανοικτού και κλειστού Υδροπονικού Συστήματος, ανάκτηση νερού από συμπύκνωση υδρατμών) Καλλιεργητικές φροντίδες (ανάπτυξη φυτών, φυτοπροστασία, κτλ) Απόδοση φυτών (ποσότητα & ποιότητα παραγωγής) Οικονομική Αξιολόγηση & Τεχνο-οικονομική μελέτη 22

23 Ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά της παραγωγής 23

24 1 η Καλλιεργητική Περιόδος Βομβίνος σε δράση σε άνθος μελιτζάνας Κυψέλες βομβίνων στα Θερμοκήπια 14/01/ /01/

25 Αναθεωρημένο Σχέδιο Καλλιεργειών Καλλιεργη τική Περίοδος 1 η Χειμώνας 2 η Καλοκαίρι 3 η Χειμώνας 4 η Καλοκαίρι 5 η Χειμώνας 6η Εποχή Περίοδος Προΐόντα Καλοκαίρι Νοέμβριος 2013 Απρίλιος 2014 Απρίλιος 2014 Σεπτέμβριος 2014 Οκτώβριος 2014 Μάρτιος 2015 Φεβρουάριος 2015 Σεπτέμβριος 2015 Οκτώβριος 2015 Μάρτιος 2016 Μάρτιος 2016 Αύγουστος 2016 Αριθμός πειραμάτων σε Ελλάδα και Κύπρο Τομάτα, Μελιτζάνα 4 Τομάτα, Αγγουράκι, Πιπεριά, Μελιτζάνα Τομάτα, Αγγουράκι, Πιπεριά, Μελιτζάνα Τομάτα, Αγγουράκι, Πιπεριά, Μελιτζάνα Τομάτα, Αγγουράκι, Πιπεριά, Μελιτζάνα Τομάτα, Αγγουράκι, Πιπεριά, Μελιτζάνα Συνολικός αριθμός πειραμάτων 44 25

26 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ Σχήμα 1. Μέση τιμή ύψους, αριθμού φύλλων, αριθμού ταξιανθιών και του πάχους των φυτών τομάτας κατά την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.

27 καλλιεργητική Περίοδος στη Λάρισα (Γεωθερμικό) Τομάτες από τα Πρωτότυπα Θερμοκήπια στη Λάρισα Ποικιλία: Merilia Μέση παραγωγή: 25,2 τον./στρέμμα Μελιτζάνες από τα Πρωτότυπα Θερμοκήπια στη Λάρισα Ποικιλία: Nilo Μέση παραγωγή: 9,2 τον./στρέμμα 27

28 καλλιεργητική Περίοδος στη Λάρισα (Γεωθερμικό) Πιπεριά από τα Πρωτότυπα Θερμοκήπια στη Λάρισα Ποικιλία: Shelby Μέση παραγωγή: 10,4 τον./στρέμμα Αγγούρια από τα Πρωτότυπα Θερμοκήπια στη Λάρισα Ποικιλία: Tritonas Μέση παραγωγή: τεμ./στρέμμα 28

29 καλλιεργητική Περίοδος στη Λάρισα (Συμβατικό) Τομάτες από τα Πρωτότυπα Θερμοκήπια στη Λάρισα Ποικιλία: Merilia Μέση παραγωγή: 22,2 τον./στρέμμα Μελιτζάνες από τα Πρωτότυπα Θερμοκήπια στη Λάρισα Ποικιλία: Nilo Μέση παραγωγή: 8,9 τον./στρέμμα 29

30 καλλιεργητική Περίοδος στη Λάρισα (Συμβατικό) Πιπεριά από τα Πρωτότυπα Θερμοκήπια στη Λάρισα Ποικιλία: Shelby Μέση παραγωγή: 9,96 τον./στρέμμα Αγγούρια από τα Πρωτότυπα Θερμοκήπια στη Λάρισα Ποικιλία: Tritonas Μέση παραγωγή: τεμ./στρέμμα 30

31 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α - Αρχείο Καλλιέργειας Νο. 3 ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ 3 η καλ/κή περίοδος Γεωθερμικό Αριθμών Είδος Σπόρου : 21 /10 /14 Καλλιεργούμενος σπόρος καλλιεργηθέντων Ολοκλήρωση καλλιεργητικής περιόδου: 21 /1 /15 σπόρων Σπόρος Σπορόφυτο Αγγούρι 1*3*12 36 Μελιτζάνα 1*3*12 36 Πιπεριά 2*3*12 72 Τομάτα 8*3* Αποτέλεσμα Α/Α Περιγραφή μετρούμενου στοιχείου Ταξιανθία/Μ.Β./Φυτό/kg/m² Παρατηρήσεις 1 Μέγεθος παραγωγής (αγγούρι) TRITONAS 36*1250=45000 (τεμαχ.) 2 Μέγεθος παραγωγής (μελιτζάνα)nilo 17*0,185*2642=8,309 Προσβολή 3 Μέγεθος παραγωγής (πιπεριά)shelby 41*0,095*2642=10,290 4 Μέγεθος παραγωγής (τομάτα)merilia 8*5*0,235*2642=24,834 5 Συνολική Κατανάλωση ενέργειας 6 Ισοδύναμο καύσης πετρελαίου & Φυσικού αερίου 7 Συνολική Κατανάλωση ύδατος 145 (m 3 ) 8 Επαναχρησιμοποίηση νερού από σύστημα ανακύκλωσης 61 (m 3 ) 9 Κατανάλωση λιπασμάτων 165 (Kg) 10 Έναρξη καλλιεργητικής περιόδου Adapt2change Project Brief Description Cofunded by EC-LIFE+ (50%) Project budget: Project duration: 1/09/ /08/

32 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α - Αρχείο Καλλιέργειας Νο. 3 ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ 3 η καλ/κή περίοδος Συμβατικό Αριθμών Είδος Σπόρου Έναρξη καλλιεργητικής περιόδου: 21 /10 /14 Καλλιεργούμενος σπόρος καλλιεργηθέντων σπόρων Σπόρος Σπορόφυτο Ολοκλήρωση καλλιεργητικής περιόδου: 21 /1 /15 Αγγούρι 1*3*12 36 Μελιτζάνα 1*3*12 36 Πιπεριά 2*3*12 72 Τομάτα 8*3* Α/Α Περιγραφή μετρούμενου στοιχείου Αποτέλεσμα Ταξιανθία/Μ.Β./Φυτό/kg/m² 1 Μέγεθος παραγωγής (αγγούρι) TRITONAS 33*1250=41250 (τεμαχ.) Παρατηρήσεις 2 Μέγεθος παραγωγής (μελιτζάνα)nilo 17*0,185*2642=8,309 Προσβολή 3 Μέγεθος παραγωγής (πιπεριά)shelby 40*0,094*2642=9,933 4 Μέγεθος παραγωγής (τομάτα)merilia 8*5*0,28*2642=24,09 5 Συνολική Κατανάλωση ενέργειας 6 Ισοδύναμο καύσης πετρελαίου & Φυσικού αερίου 7 Συνολική Κατανάλωση ύδατος 145 (m 3 ) 8 Επαναχρησιμοποίηση νερού από σύστημα ανακύκλωσης 61 (m 3 ) 9 Κατανάλωση λιπασμάτων 165 (Kg) 10 Adapt2change Project Brief Description Cofunded by EC-LIFE+ (50%) Project budget: Project duration: 1/09/ /08/2014

33 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α - Αρχείο Καλλιέργειας Νο. 6 η ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ Έναρξη καλλιεργητικής περιόδου: 4../ 02 /16 Ολοκλήρωση καλλιεργητικής περιόδου: 28 /06 /16 Καλλιεργούμενος σπόρος Αριθμών Είδος Σπόρου καλλιεργηθέντω ν σπόρων Σπόρος Σπορόφυτο Αγγούρι 1*3*12 36 Μελιτζάνα 1*3*12 36 Πιπεριά 2*3*12 72 Τομάτα 8*3* Α/Α Περιγραφή μετρούμενου στοιχείου Μέγεθος παραγωγής (αγγούρι)tritonas Μέγεθος παραγωγής (μελιτζάνα)nilo Μέγεθος παραγωγής (πιπεριά)shelby Μέγεθος παραγωγής (τομάτα)merilia Συνολική Κατανάλωση ενέργειας Ισοδύναμο καύσης πετρελαίου & Φυσικού αερίου Συνολική Κατανάλωση ύδατος Επαναχρησιμοποίηση νερού από σύστημα ανακύκλωσης Αποτέλεσμα Ταξιανθίες/Μ.Β./Φυτά/kg/m² 16*1250=20000 (τεμ.) Παρατηρήσεις Προσβολή από τετράνυχο 16*0,168*2642=7,101 Προσβολή 41*0,105*2642=11,373 9*5*0,222*2642=26, kwh 26,0% 104 (m 3 ) 87,0 (m 3 ) Οικονομία νερού σε σχέση με του ανοιχτού τύπου 20% 9 Κατανάλωση λιπασμάτων 164 (kg) 45% 33

34 34

35 ΤΟΜΑΤΑ (Merilia)ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ -ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ Καλλιεργητική Περίοδος Γεωθερμίας Συμβατικό Ύψος φυτών τομάτας (cm) Πάχος κορμού (mm) Αριθμός φύλλων Ταξιανθίες Μέσο Βάρος Καρπών (gr) Παραγωγή (kg/m 2 ) Οικονομία νερού (%) Οικονομία Ενέργειας (%) Οικονομία Λιπασμάτων (%) 1η έως ΥΒΡΙΔΙΟ:Melisanthi 2η έως η έως η έως η έως η έως Γεωθερμίας 211,75 11, ,295 Συμβατικό 192,3 11, ,326 Γεωθερμίας 154,3 11, , Συμβατικό 151,1 10, ,778 Γεωθερμίας 168,4 13, , Συμβατικό 160,5 13, ,09 Γεωθερμίας 168,1 13, , Συμβατικό , ,981 Γεωθερμίας , , Συμβατικό 132,5 15, ,007 Γεωθερμίας , , Συμβατικό , ,750 35

36 ΠΙΠΕΡΙΑ (Shelby) ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ -ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ Καλλιεργητική Περίοδος Γεωθερμίας Συμβατικό Ύψος φυτών τομάτας (cm) Πάχος κορμού (mm) Αριθμός φύλλων Ταξιανθίες Μέσο Βάρος Καρπών (gr) Παραγωγή (kg/m 2 ) Οικονομία νερού (%) Οικονομία Ενέργειας (%) Οικονομία Λιπασμάτων (%) 1η έως η έως η έως η έως η έως Γεωθερμίας 211,75 11, Συμβατικό 192,3 11, Γεωθερμίας 140,25 11, , Συμβατικό 137,25 13, ,171 Γεωθερμίας , , Συμβατικό 139,25 13, ,933 Γεωθερμίας 185, , Συμβατικό 161,5 18, ,56 Γεωθερμίας 135, , Συμβατικό 135,25 15, ,247 6η έως Γεωθερμίας , Συμβατικό ,318 36

37 ΜΕΛΙΤΖΑΝΑ (Nilo)ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ -ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ Καλλιεργητική Περίοδος Γεωθερμίας Συμβατικό Ύψος φυτών τομάτας (cm) Πάχος κορμού (mm) Αριθμός φύλλων Ταξιανθίες Μέσο Βάρος Καρπών (gr) Παραγωγή (kg/m 2 ) Οικονομία νερού (%) Οικονομία Ενέργειας (%) Οικονομία Λιπασμάτων (%) 1η έως η έως Γεωθερμίας 211,75 11, ,986 Συμβατικό 192,3 11, ,323 Γεωθερμίας , , Συμβατικό 144,5 15, ,46 3η έως Γεωθερμίας 157,25 17, Συμβατικό 155,25 13, , ,309 4η έως Γεωθερμίας 192,3 22, Συμβατικό 188,8 21, , ,26 5η έως η έως Γεωθερμίας 129,75 21, , Συμβατικό 137, ,18 Γεωθερμίας 126, , , Συμβατικό 137, ,410 37

38 ΑΓΓΟΥΡΙΑ( Tritonas) ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ -ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ Καλλιεργητική Περίοδος Γεωθερμίας Συμβατικό Υψος φυτών τομάτας (cm) Πάχος κορμού (mm) Αριθμός φύλλων Ταξιανθίες Μέσο Βάρος Καρπών (gr) Παραγωγή (kg/m 2 ) Οικονομία νερού (%) Οικονομία Ενέργειας (%) Οικονομία Λιπασμάτων (%) 1η έως η έως η έως η έως η έως η έως Γεωθερμίας 211,75 11, Συμβατικό 192,3 11, Γεωθερμίας 402,5 13, (τεμ) Συμβατικό 383,5 13, (τεμ) Γεωθερμίας 417,375 13, (τεμ) Συμβατικό 417,625 13, (τεμ) Γεωθερμίας 458,125 14, (τεμ) Συμβατικό 430, τεμ) Γεωθερμίας , (τεμ) Συμβατικό 245,25 15, (τεμ) Γεωθερμίας (τεμ) Συμβατικό (τεμ) 38

39 Ποιοτικά χαρακτηριστικά τομάτας και πιπεριάς Θερμοκήπια ΤΕΙ, Λάρισα (όρια ) 0 39

40 Αντιοξειδωτική ικανότητα (όρια 5-14) 40

41 Ολική οξύτητα χυμού 41

42 Ολικά διαλυτά στερεά 42

43 Ολικά διαλυτά στερεά 43

44 Συμπεράσματα Η υδροπονία εκμηδενίζει τα προβλήματα των συμβατικών καλλιεργειών, καθώς δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη εδάφους, ενώ υπάρχει έλεγχος της θρέψης και της άρδευσης της καλλιέργειας, με μείωση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Στο κλειστό υδροπονικό σύστημα η οικονομία νερού που πραγματοποιήθηκε ανέρχεται σε ποσοστό 75% σε σχέση με καλλιέργεια αγρού. Η υδροπονία συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος καθώς μέρος της καταναλισκόμενης ενέργειας για θέρμανση και ψύξη βασίζεται στην γεωθερμική ενέργεια, της οποίας η οικονομία ανέρχεται 44

45 Συμπεράσματα Υψηλότερη απόδοση και καλύτερη ποιότητα των προϊόντων. Επίτευξη καλύτερης παραγωγής στο γεωθερμικό θερμοκήπιο της Λάρισας. Παρόμοια αποτελέσματα παραγωγής στα θερμοκήπια της Κύπρου. Περιορισμένη χειρωνακτική εργασία. Πολλοί και χρήσιμοι αυτοματισμοί. 45

46 Αναμενόμενα αποτελέσματα Τα θερμοκήπια που κατασκευάστηκαν θα αποτελέσουν το καλύτερο εργαλείο για την εκπαίδευση και την έρευνα της υδροπονίας στη χώρα μας. Τα νησιά της χώρας μας που περιμένουν κάθε ημέρα το καράβι να φέρει τα κηπευτικά για την διατροφή των μόνιμων κατοίκων και των τουριστών το καλοκαίρι, μπορούν με τα αυτόνομα υδροπονικά θερμοκήπια από πλευράς νερού, με τη συλλογή και αποθήκευση του νερού της βροχής και σε συνδυασμό με τη γεωθερμία και τα φωτοβολταἳκά για θέρμανση και ψύξη, να παράγουν τις ποσότητες που απαιτούνται. 46

47 Αναμενόμενα αποτελέσματα Οι νέοι επιστήμονες στα χρόνια της κρίσης μπορούν να γίνουν αυτοαπασχολούμενοι παραγωγοί κηπευτικών με τη βοήθεια της πολιτείας (σχέδια βελτίωσης, ομάδες παραγωγών) επενδύοντας σε σύγχρονα νέας τεχνολογίας υδροπονικά θερμοκήπια. Τέλος ευελπιστούμε από την επόμενη χρονιά να λειτουργήσουν τα Summer Shoole, διότι δίπλα στα θερμοκήπια υπάρχουν οι εστίες που μπορούν να φιλοξενήσουν τους εκπαιδευόμενους. 47

48 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας 48