Αθήνα, 17 Οκτωβρίου 2017 Α.Π

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑΤΑ Γ & Δ Ταχ. Διεύθυνση: Λ. Αλεξάνδρας 11 Τ.Κ.: Πληροφορίες: Α. Κουλίδης Τηλέφωνο: Fax: ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ: Αθήνα, 17 Οκτωβρίου 2017 Α.Π Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων Α.Ε. (συν. φάκελος) Πίνακας Θέμα : Εισήγηση αποδοχής Περιβαλλοντικού Σχεδίου Δράσης για την Χερσαία Σεισμική Έρευνα στην περιοχή υδρογονανθράκων «Ιωάννινα» της Περιφέρειας Ηπείρου Σχετ.: 1. Το με α.π. 698/ έγγραφο της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Α.Ε. (α.π. ΔΙΠΑ 30192/ ). 2. Ο ν. 4300/2014 (Α 222) με τον οποίο κυρώθηκε η σύμβαση μίσθωσης του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην περιοχή «Ιωάννινα» της Περιφέρειας Ηπείρου. 3. Η με α.π. οικ / απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με την οποία εγκρίθηκε η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το πρόγραμμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην περιοχή «Ιωάννινα» της Περιφέρειας Ηπείρου (ΑΔΑ: ΒΛ0Ζ0-ΤΦΗ). 4. Το με α.π. οικ / έγγραφο μας. 5. Το με α.π. 442/ έγγραφο του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας (α.π. ΔΙΠΑ 35083/ ). 6. Το με α.π. 724/ έγγραφο του Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου (α.π. ΔΙΠΑ 37673/ ). 7. Το από έγγραφο της Energean Oil & Gas, στο οποίο αναφέρεται ότι το μήκος των γραμμών σεισμικής έρευνας έχει περιοριστεί (α.π. ΔΙΠΑ 39040/ ). 8. Το με α.π. 493/ έγγραφο του Φορέα Διαχείρισης Καλαμά (ΑΔΑ: ΩΘΞ846Ψ8Β1-6Ο5, α.π. ΔΙΠΑ 40222/ ). 9. Το με α.π. ΥΠΕΝ/ΔΠΒΕΔΑ/12583/798/ έγγραφο του Τμήματος Βιοποικιλότητας και Προστατευόμενων Περιοχών της Διεύθυνσης Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (α.π. ΔΙΠΑ 40404/ ). Με το 1 ο σχετικό έγγραφο υποβλήθηκε στην Υπηρεσία μας το Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης για την Χερσαία Σεισμική Έρευνα (ΠΣΔ-ΧΣΕ) στην περιοχή υδρογονανθράκων «Ιωάννινα» της Σελίδα 1 από 7

2 Περιφέρειας Ηπείρου, η οποία θα διεξαχθεί στο πλαίσιο της σύμβασης που κυρώθηκε με τον 2 ο σχετικό νόμο. Η χερσαία σεισμική έρευνα δεν ανήκει στα έργα και δραστηριότητες για τα οποία απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση κατά το ν. 4014/2011 και την ισχύουσα κατάταξη. Η υποβολή Περιβαλλοντικού Σχεδίου Δράσης, καθώς και οι απαιτήσεις που πρέπει αυτό να πληροί, προδιαγράφονται στην παρ του άρθρου 12 της σύμβασης που κυρώθηκε με τον 2 ο σχετικό νόμο, καθώς και στους όρους 3 και 4 του μέρους B.II της 3 ης σχετικής απόφασης. Το ΠΣΔ-ΧΣΕ διαβιβάστηκε με το 4 ο σχετικό έγγραφό μας προς διατύπωση απόψεων στο Τμήμα Βιοποικιλότητας και Προστατευόμενων Περιοχών της Διεύθυνσης Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και στους Φορείς Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου Αώου και Πίνδου, Λίμνης Παμβώτιδας και Στενών και Εκβολών Ποταμών Αχέροντα και Καλαμά. Οι Φορείς Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας, Εθνικών Δρυμών Βίκου Αώου και Πίνδου, και Στενών και Εκβολών Ποταμών Αχέροντα και Καλαμά, με το 5 ο, 6 ο και 8 ο σχετικό αντίστοιχα, δεν εξέφρασαν αντιρρήσεις για το ΠΣΔ-ΧΣΕ, εφόσον τηρηθούν τα προτεινόμενα στη μελέτη μέτρα για το περιβάλλον, καθώς και ορισμένοι πρόσθετοι όροι προστασίας της βιοποικιλότητας. Με το 7 ο σχετικό, περιορίζεται το μήκος των γραμμών σεισμικής έρευνας σε 400 km από τον αρχικό σχεδιασμό των 575,5 km με πρώτη προτεραιότητα 436 km. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται το μήκος των γραμμών έρευνας εντός των περιοχών ευθύνης των Φορέων Διαχείρισης, αλλά και εκτός αυτών. Το Τμήμα Βιοποικιλότητας και Προστατευόμενων Περιοχών της Διεύθυνσης Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με το 9 ο σχετικό, δεν εξέφρασε αντιρρήσεις για το ΠΣΔ-ΧΣΕ και πρότεινε συμπληρωματικά μέτρα. Με βάση το περιεχόμενο του ΠΣΔ-ΧΣΕ και όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, προκύπτει ότι: Το ΠΣΔ-ΧΣΕ έχει προσανατολιστεί στην επίτευξη των στόχων που τίθενται στην παρ. 4 του μέρους B.II της 3 ης σχετικής απόφασης, με την επιλογή της βέλτιστης μεταξύ τεχνικά εφικτών μεθόδων πρόκλησης δόνησης, την εξασφάλιση αποφυγής πρόκλησης ζημιών σε μνημεία και σε κτίρια, τη διευθέτηση των λεπτομερειών ως προς τις θέσεις και τους χρόνους των εκρήξεων ώστε να προκαλείται η ελάχιστη δυνατή διατάραξη των οικολογικών λειτουργιών σε περιοχές με προστατευόμενο φυσικό περιβάλλον, καθώς και των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων σε αστικές και αγροτικές περιοχές, τήρηση των κανόνων ασφάλειας ώστε να αποτρέπονται ατυχήματα με επίπτωση στο περιβάλλον και ελαχιστοποίηση μόνιμων αλλοιώσεων της επιφάνειας του εδάφους. Το ΠΣΔ-ΧΣΕ περιέχει λεπτομερή περιγραφή των δραστηριοτήτων του προγράμματος χερσαίας σεισμικής έρευνας, καθώς και επαρκή ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης του περιβάλλοντος της επηρεαζόμενης περιοχής. Με βάση τα στοιχεία αυτά, προβαίνει σε αναλυτικό προσδιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, για την αντιμετώπιση των οποίων προτείνει εκτεταμένα μέτρα αντιμετώπισης των δυνητικών επιπτώσεων, σε συνδυασμό με προτάσεις σχεδίου περιβαλλοντικής διαχείρισης και προγράμματος περιβαλλοντικής παρακολούθησης. Σελίδα 2 από 7

3 Από τις γνωμοδοτήσεις των Φορέων Διαχείρισης και της Διεύθυνσης Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας συνάγεται ότι το ΠΣΔ-ΧΣΕ μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς να θιγεί η ακεραιότητα και οι στόχοι διατήρησης των προστατευόμενων περιοχών ευθύνης τους, εφόσον τηρηθούν τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος που εμπεριέχει καθώς και ορισμένα συμπληρωματικά μέτρα που αναφέρονται ακολούθως, ενώ τα αποτελέσματα της ερευνών πεδίου που θα διεξαχθούν στο πλαίσιο του προγράμματος παρακολούθησης ενδέχεται να χρησιμεύσουν στον εμπλουτισμό του γνωσιακού αποθέματος σχετικά με την οικολογία των εν λόγω περιοχών. Κατόπιν αυτών, εισηγούμαστε την αποδοχή του ΠΣΔ-ΧΣΕ, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 1. Η χερσαία σεισμική έρευνα στην περιοχή «Ιωάννινα» θα διεξαχθεί με τον τρόπο που περιγράφεται στο κεφάλαιο 5 του ΠΣΔ-ΧΣΕ και στο 7 ο σχετικό έγγραφο. 2. Σε όλη τη διάρκεια διεξαγωγής της εν λόγω έρευνας, τηρούνται τα μέτρα αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προσδιορίζονται στο κεφάλαιο 8 του του ΠΣΔ-ΧΣΕ, ενώ εφαρμόζεται η περιβαλλοντική διαχείριση και παρακολούθηση που περιγράφονται στο κεφάλαιο 9 του του ΠΣΔ-ΧΣΕ. 3. Επιπλέον, σε όλες τις εργασίες που πραγματοποιούνται εντός προστατευόμενων για το φυσικό τους περιβάλλον περιοχών, εφαρμόζονται τα ακόλουθα συμπληρωματικά μέτρα: 3.1. Στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την προστασία της ορνιθοπανίδας GR και GR του δικτύου Natura 2000, λόγω της διέλευσης μικτών τμημάτων των γραμμών Η4, Η5 και Η6 από περιοχές κρίσιμων ενδιαιτημάτων ειδών της ορνιθοπανίδας (κοκκινοκαλιακούδα, ασπροπάρης, κιρκινέζι) θεωρείται σκόπιμη η αποφυγή διενέργειας εργασιών κατά την αναπαραγωγική περίοδο των ειδών αυτών Θα πρέπει να τηρείται χωρικός αποκλεισμός 250 m από θέσεις φωλεασμού Στη περίπτωση που χώροι προσωρινής στάθμευσης ελικοπτέρων βρίσκονται εντός περιοχής που αποτελεί μεταναστευτικό διάδρομο, θα πρέπει να αποφευχθούν οι πτήσεις κατά τη μεταναστευτική περίοδο Θα πρέπει να εξασφαλιστεί ο αποκλεισμός διέλευσης κοινού (εκτός προσωπικού ή εκπροσώπων εμπλεκομένων φορέων) στην περιοχή διενέργειας σεισμικών ερευνών σε όλες τις φάσεις του προγράμματος, τόσο για την ασφάλεια τους, όσο και για την αποφυγή έμμεσων επιπτώσεων, όπως η διευκόλυνση πρόσβασης και η αλλαγή δομής αδιατάρακτων (ή μέχρι πρότινος απομονωμένων) οικοσυστημάτων. Θα πρέπει επίσης να διασφαλιστεί ότι το εξουσιοδοτημένο προσωπικό θα κινείται αυστηρά εντός της περιοχής άμεσης επέμβασης Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποφυγή κατολισθήσεων, η γεωτεχνική μελέτη που αναφέρεται ότι θα εκπονηθεί για τις πλαγιές που διασχίζονται από σεισμικές γραμμές, θα πρέπει να εγκριθεί από εμπειρογνώμονες (ανεξάρτητους από την ομάδα εκπόνησης της μελέτης) ή από αρμόδιο Φορέα ή Υπηρεσία Για την αποφυγή πιθανής μεταφοράς μη ενδημικών σπόρων, εντόμων ή ζώων μέσω των οχημάτων και μηχανημάτων θα πρέπει να διασφαλιστεί ο σχολαστικός καθαρισμός τους πριν τη χρήση. Σελίδα 3 από 7

4 3.7. Σε περίπτωση που κάποιο ενδιαίτημα/οικότοπος δεν μπορεί να αποκατασταθεί, θα πρέπει να ληφθούν αντισταθμιστικά μέτρα, μέσω συνεργασίας με τη Διεύθυνση Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και με τον οικείο των Φορέα Διαχείρισης Η Διεύθυνση Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα πρέπει να ενημερώνεται για τις εργασίες της σεισμικής έρευνας ως εξής: Λεπτομερή αρχική αναφορά του οριστικού χρονοδιαγράμματος εργασιών του προγράμματος της χερσαίας σεισμικής έρευνας, πριν την έναρξη των εργασιών Μηνιαία αναφορά των προβλεπόμενων εργασιών η οποία θα επικαιροποιείται ανά εβδομάδα (ή ανά μέρα αν προκύψει κάποια αλλαγή) Τελική αναφορά των αποτελεσμάτων του προγράμματος Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης, με έμφαση στα τμήματα της έρευνας όπου εντοπίστηκαν σημαντικά είδη χλωρίδας, πανίδας και ορνιθοπανίδας. Οι αναφορές θα συνοδεύονται από χάρτες με τη θέση και το χρόνο επέμβασης, φωτογραφική τεκμηρίωση και αποτελέσματα επιστημονικής παρακολούθησης. Η ως άνω ενημέρωση κοινοποιείται στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ Ο εντοπισμός σημαντικών ειδών χλωρίδας, πανίδας ή ορνιθοπανίδας, θα πρέπει να γνωστοποιείται αυθημερόν με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο από την ομάδα φυσικού περιβάλλοντος στο Τμήμα Βιοποικιλότητας και Προστατευόμενων Περιοχών της Διεύθυνσης Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στις εμπλεκόμενες αρχές ελέγχου Στις περιοχές ευθύνης των Φορέων Διαχείρισης, είναι απαραίτητη η συνεργασία του επιστημονικού τους προσωπικού με την ομάδα εργασίας των ερευνητών στην επιστημονική παρακολούθηση. Προς τούτο, είναι απαραίτητη η έγκαιρη ενημέρωση κάθε Φορέα και η παροχή κάθε δυνατής διευκόλυνσης στο επιστημονικό προσωπικό του που θα μετάσχει στις εργασίες πεδίου της επιστημονικής παρακολούθησης. Για την επόπτευση των εργασιών στις προστατευόμενες περιοχές εκτός ευθύνης των Φορέων Διαχείρισης, είναι σκόπιμη η διενέργεια αυτοψιών από αρμόδια στελέχη της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωροταξικού Σχεδιασμού Ηπείρου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας, καθώς και από στελέχη του Τμήματος Βιοποικιλότητας και Προστατευόμενων Περιοχών της Διεύθυνσης Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η ένταξη των εξόδων μετακίνησης όλου του ως άνω προσωπικού στις δαπάνες του έργου της χερσαίας σεισμικής έρευνας καθώς και η υποστήριξη της πρόσβασής τους στο πεδίο Σελίδα 4 από 7

5 εργασιών με μεταφορικά μέσα του φορέα υλοποίησης της έρευνας είναι απαραίτητες πρωτοβουλίες προκείμενου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη συνεργασία Για να αποτραπεί η πιθανότητα αύξησης της λαθροθηρίας λόγω της διάνοιξης διαδρόμων στις δασικές εκτάσεις, θα πρέπει να επιδιωχθεί η συνεργασία με τις τοπικές αρχές στην παρακολούθηση του κυνηγιού στην περιοχή άμεσης επέμβασης έως την ολοκλήρωση της φάσης αποκατάστασης Κατά την εκτέλεση όλων των εργασιών, αλλά ιδίως εκείνων που αφορούν στη διάνοιξη προσβάσεων, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα πλατάνια (σύμφωνα με τις οδηγίες της αρμόδιας Δασικής Υπηρεσίας), καθώς με την κοπή ή τον τραυματισμό τους ελλοχεύει ο κίνδυνος διασποράς του μύκητα Ceratocystis platani που προκαλεί νέκρωσή τους Στο τμήμα της γραμμής Η3 που διέρχεται εντός της Περιφερειακής Ζώνης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, οι εργασίες είναι προτιμότερο να εκτελεστούν κατά την περίοδο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, ώστε να έχουν την μικρότερη δυνατή επίπτωση στα σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας Σε περίπτωση που απαιτείται οποιαδήποτε μετακίνηση των γραμμών της σεισμικής έρευνας για λόγους που σχετίζονται με την αποφυγή ευαίσθητων στοιχείων του φυσικού ή/και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, εντός του διαδρόμου των 250 m εκατέρωθεν των γραμμών της σεισμικής έρευνας, εντός του οποίου έχει γίνει καταγραφή των χρήσεων γης, θα πρέπει να ακολουθείται η ακόλουθη διαδικασία: Οποιαδήποτε μετακίνηση μιας ή περισσοτέρων ρηχών γεωτρήσεων έρευνας εντός απόστασης 250 m 90 m = 160 m από την υφιστάμενη γραμμή, με την προϋπόθεση ότι η απόσταση ασφαλείας είναι 90 m καθώς και ότι η μετακίνηση αυτή δεν θα επηρεάσει οποιοδήποτε άλλο ευαίσθητο στοιχείο του φυσικού ή/και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, θα συμπεριλαμβάνεται σε εβδομαδιαία έκθεση, η οποία θα προετοιμάζεται από τον κύριο του έργου και θα διαβιβάζεται προς ενημέρωση στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ. Εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000, η μετακίνηση συμπεριλαμβάνεται στην αναφορά της παραγράφου παραπάνω Σε περίπτωση οποιασδήποτε μετακίνησης μιας ή περισσοτέρων ρηχών γεωτρήσεων έρευνας στο τμήμα απόστασης από 160 m έως 250 m από την υφιστάμενη γραμμή, η ομάδα παρακολούθησης του έργου θα πρέπει να αποτυπώσει τις χρήσεις γης στην περιοχή εκτός του διαδρόμου των 250 m και σε μία περιοχή που καλύπτεται από μία ακτίνα ίση με την απόσταση ασφαλείας από τη νέα θέση της γεώτρησης, προκειμένου να επιβεβαιώσει ότι δεν υφίστανται σε αυτή την περιοχή ευαίσθητα στοιχεία του περιβάλλοντος καθώς και ότι η μετακίνηση αυτή δεν θα επηρεάσει οποιοδήποτε άλλο ευαίσθητο στοιχείο του φυσικού ή/και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Η μετακίνηση αυτή θα συμπεριλαμβάνεται σε εβδομαδιαία έκθεση, η οποία θα προετοιμάζεται από τον κύριο του έργου και θα διαβιβάζεται προς ενημέρωση Σελίδα 5 από 7

6 στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ. Εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000, η μετακίνηση συμπεριλαμβάνεται στην αναφορά της παραγράφου παραπάνω. Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΠΑ Γ. ΛΑΖΟΠΟΥΛΟΣ Πίνακας κοινοποίησης 1. Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας α) Γραφείο Γενικής Γραμματέως ΥΠΕΝ κ. Χ. Μπαριτάκη β) Γραφείο Γενικού Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Μ. Βερροιόπουλου γ) Διεύθυνση Βιοποικιλότητας, Εδάφους και Διαχείρισης Αποβλήτων Τμήμα Βιοποικιλότητας και Προστατευόμενων Περιοχών Πατησίων 147, Αθήνα δ) Διεύθυνση Υδρογονανθράκων 2. Φορέας Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου Ασπράγγελοι, Δήμος Ζαγορίου ΤΚ Φορέας Διαχείρισης Στενών και Εκβολών Ποταμών Αχέροντα και Καλαμά 5 ο χλμ Εθν. Οδού Ηγουμενίτσας Σαγιαδας, ΤΚ Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας Μαρίκας Κοτοπούλη 66-68, Ριζάρειος Πολιτεία, Μονάδα Β', Ιωάννινα 5. Energean Oil & Gas Λεωφ. Κηφισίας 32, Atrina Center, 17 ος όροφος, Μαρούσι Εσωτερική Διανομή 1. ΔΙΠΑ 2. Χρον. Αρχείο 3. Τμήμα Γ 4. Τμήμα Δ 5. Α. Κουλίδης Σελίδα 6 από 7

7 6. Χ. Καραθανάσης Σελίδα 7 από 7