... چکیده واژگان.FAHP FTOPSIS

Transcript

1 زمستان 37 شماره دهم سال فناوری و علم پارکهای عملکرد ارزیابی منطقه در پارک حضور پیامدهای بعد در منطقه عبدالحميد آقاجاني حسنعلي رمضاني فاطمه 44 92/03/17 دريافت: تاريخ 92/07/15 پذيرش: تاريخ رمضاني* فاطمه ايران مازندران دانشگاه آقاجاني حسنعلي مازندران دانشگاه )دانشيار( صنعتي مديريت گروه قاديکاليي صفايي عبدالحميد مازندران دانشگاه )دانشيار( صنعتي مديريت گروه چکیده فرهنگ ترویج آنها هدف و میشوند صنعت و دانشگاه میان ارتباط ایجاد باعث که هستند سازمانهایی فناوری و علم پارکهای حال در و صنعتی کشورهای در علمي پارکهاي تعداد افزایش به توجه با است. دانشبنیان مؤسسات و وابسته شرکتهای در نوآوری هب پژوهش این در است. گرفته قرار دانشگاهیان و دستاندرکاران کاری اولویت در علم پارکهای عملکرد اندازهگیری موضوع توسعه مورد عملکردی معیارهای میپردازیم. منطقه در پارک حضور پیامدهای معیار اساس بر IASP عضو ایرانی پارکهای عملکرد ارزیابی فرایندهای و محصوالت ناحیه شرکتهای و پارک آزمایشگاههای بین شده منعقد همکاریهای و قراردادها شبکهسازی شامل استفاده پارک با همکاری طریق از شده ایجاد شرکتهای تعداد شدهاند ایجاد پارک طریق از که ناحیه شرکتهای در شده کارگرفته به جدید همکاری طریق از شده ایجاد شرکتهای در شده استخدام کارکنان تعداد متروک صنعتی نواحی مجدد صنعتیسازی برنامههای در به توجه با معیارها این پژوهش این در میباشد. پارک آزمایشگاههای با همکاری طریق از شده انجام محیطی بهبودهای پارک با تاپسیس و ارزیابی معیارهای نسبی وزن تعیین برای فازی مراتبی سلسله تحلیل فرایند میشوند. بومیسازی ایرانی پارکهای شرایط ملع پارک آمد: دست به زیر شکل به گانه 13 فناوری و علم پارکهای عملکرد رتبه میشود. استفاده پارکها رتبهبندی برای فازی کرمان< گیالن< یزد< شرقی< آذربایجان پردیس< فارس< خلیج اراک< تهران< دانشگاه خراسان< فارس< اصفهان< فناوری و <کرمانشاه. همدان كليدي واژگان.FAHP FTOPSIS عملکرد ارزیابی فناوری و علم پارک مقدمه از شبکهای فناوری و علم پارکهای سازمانهای و شرکتها برای را مهم منابع شرکتهای میکند فراهم 1 نوین مدار فناوري افزایش در کلیدی نقش نوین فناوريمدار این و ]5[ دارند اقتصادی رشد و کارآفرینی افزایش و شغل ایجاد مهم منابع شرکتها پارکهای دیگر مزایای از هستند. بهرهوری به منحصر محیط ایجاد فناوری و علم پرورش فناورانه نوآوری تسهیل برای فردی جذب و تأسیس تازه شرکتهای تغذیه و واقع در است. اقتصادی رشد ایجاد و سرمایه مسئول نويسنده * رشددهی "محیط کردن فراهم پارکها نقش برای که است کننده(" )تحریک کاتالیزوری سمت به دانشگاهها از بنیادی دانش انتقال ]6[ است. تجاری عملی نوآوریهای شناسايي جهت سازمانها عملكرد ارزيابي بهينه استفاده منظور به ضعف و قوت نقاط برخوردار خاصي جايگاه از امكانات و منابع از در تالش ميباشد. زيادي توجه شايان و بوده ميزان از آگاهي بدون عملكرد بهبود جهت كند. برطرف را مشكالت نميتواند پيشرفت باعث ميتواند عملكرد ارزيابي راستا اين در عملكرد بهبود در پيشرفت ميزان از آگاهي در که مختلفی تحقیقات وجود با ]1[ گردد. گرفته صورت فناوری و علم پارکهای زمینه به همچنان پارکها این عملکرد ارزیابی است ]7[ است مطرح پیچیده بسیار موضوعی عنوان چندگانه اهداف با سازمانهایی پارکها چون دولت )دانشگاه چندگانه مؤسسان با و سه( این از ترکیبی یا و خصوصی سازمانهای میشود. تشکیل ناهمگنی بسیار پدیدههای از زمان هر در جهان سر سرتا در واقع در پارکها اقتصادهای اکثر در دارند.] 8 [ مختلفی اشکال توسعه راهبرد از قسمتی پارکها گذار حال در به مقاله در بنابراین ]9[ هستند. اقتصادی 1. New Technology-Based Firms (NTBFs)

2 زمستان 37 شماره دهم سال در پارکها عملکرد در مؤثر عوامل بررسی میشود. پرداخته منطقه پارکهای تعریف به ابتدا در پژوهش این در منطقه توسعه در آنها نقش و فناوری و علم چارچوب معرفی از پس ادامه در میپردازیم. و یافتهها تحقیق روش و پژوهش مفهومی میشوند. تشریح پژوهش انجام از حاصل نتایج مدیران برای کاربردی پیشنهادهای نهایت در این تأسیس متولیان و فناوری و علم پارکهای میشود. مطرح علوم وزارت خصوصا پارکها پژوهش ادبیات فناوری و علم پارک تعریف فناوری و علم پارک از واحدی تعریف چون ندارد تعجب جای این و ندارد وجود دارند. مختلفی ویژگیهای و شکلها پارکها ایجاد موجب تعریف درباره رأی اتفاق نبود ]10[ است. شده مقالهها در مفهومی آشفتگی تشریح برای مشابه بیش و کم اصطالحاتی شامل که میشود استفاده پارک اشکال فناوری پارک علم پارک تحقیقاتی پارک شهر و رشد مراکز تکنوپلیس نوآوری مرکز الگوها اختالف عمده دالیل از یکی است. علم تفاوت دنیا در رشد مراکز و پارکها مدل و ضعفهای دیگر عبارت به و ویژگیها در کشورهاست آن در ملی نوآوری سیستم برای رشد مراکز و پارکها آن متعاقب که و واقعیتها اساس بر بیشتر هرچه موفقیت ضعفها جبران جهت در و کشورها آن شرایط این قدر هر و میشوند احداث و برنامهریزی بیشتر کشور آن نوآوری سیستم در نقایص نیز رشد مرکز و پارکها عملکرد حوزه باشد میشود پیچیدهتر وظایفشان و شده گستردهتر بالعکس] 2 [. و پارک 1 علمي پارکهای بینالمللی انجمن پارک میکند: تعریف صورت این به را علم اداره متخصص افراد وسیله به که است سازمانی جامعه ثروت افزایش آن اصلی هدف و میشود نوآوری فرهنگ تقویت و ترویج طریق از خود و تجاری سازمانهای میان در رقابت ایجاد و تأمین برای است. خود به وابسته دانشبنیان در را فناوري و دانش جریان پارکها هدف این توسعه و تحقیق سازمانهای دانشگاهها میان میکند. اداره و تحریک بازارها و شرکتها مدار نوآوری شرکتهای رشد و ایجاد پارکها 2 زایشی فرایندهای و رشد مراکز طریق از را ارزش خدمات همچنین آنها میکنند. تسهیل کیفیت با امکانات و فضا چون دیگری افزوده علمپارک اصطالح میکنند. فراهم هم باال فناوريپارک اصطالحات با میتواند جایگزین تحقیقاتیپارک و»تکنوپارک«]11[ شود. را علم پارک 3 انگلیس علم پارکهای انجمن تجاری پشتیبانی و فناوري انتقال راهبرد یک که: میکند تعریف و دانشبنیان باال رشد با نوپا شرکتهای - میکند. پشتیبانی و تشویق را نوآور و بزرگ شرکتهای برای را محیطی - تعامالت بتوانند تا میکند فراهم بینالمللی به خاص دانش خلق مرکز یک با نزدیکی باشند. داشته متقابل منافع کسب منظور دانش خلق مراکز با عملیاتی و رسمی روابط - و عالی آموزش مؤسسات دانشگاهها مانند باشند. داشته تحقیقاتی سازمانهای دارای ضرورتا علم پارک یک تعریف این طبق هر بنابراین و است دانشبنیان کارهای و کسب منطقه عبدالحميد آقاجاني حسنعلي رمضاني فاطمه بخشد تحقق را تعریف این که علمی پارک دیده صنعتی پارک یک عنوان به میتواند اصطالحات وجود دیگر مشکل عالوه به شود. نوآوری مراکز تحقیقاتی پارک مانند دیگری گفته اوقات گاهی که است تجاری مراکز و اشاره موضوع یک به اینها همه که میشود ]12[ دارند. سرتاسر در علم پارکهای در اصلی بعد چند است سازمانی پارک کل در دارد. وجود جهان که: زیر دارای و نوآور محیط کننده ایجاد - فعالیتهای برای ضروری ساختهای ارتباطات ساختمان )زمین تحقیقاتی است. پشتیبان( خدمات و پیشرفته کوچک نوآور سازمانهای رشد کننده تسهیل - کمکهای و خدمات کننده فراهم بزرگ و برای رشد مراکز )همانند آنها برای مختلف نوپا( شرکتهای و عالی آموزش سازمانهای کردن درگیر - تحقیق فرایند در علمی سازمانهای سایر نوآوریهای از بهرهبرداری و اجرا توسعه و بنیادی. علوم از حاصل منطقهای نقشپارکعلموفناوریدرتوسعه کردن یکپارچه پارک ایجاد از اصلی هدف در موجود اقتصادی و فکری سرمایههای تا شده واقع آن در پارک که است منطقهای موجود شرکتهای تجاری شرایط طریق این از دانش و ببخشند بهبود و تسهیل را پارک در هدف چندین کنند. متمرکز مکان یک در را که دارد وجود پارکها ایجاد برای هم دیگر تأسیس آن در پارک که کشوری و منطقه به از] 13 [: عبارتند اهداف این دارد. بستگی شده 1. International Association of Science Park (IASP) 2. Spin - off 3. United Kingdom Science Parks Association (UKSPA)

3 فناوري فصلنامه تخصصي پارکها و مراکز رشد سال دهم شماره 37 زمستان همکاری با شرکتها در زمینه فناوری اطالعات و ارتباطات )ICT( به منظور تحقق و انجام پروژههای بزرگی که شرکتها به تنهایی قادر به انجام آن نیستند - ایجاد زیر ساختهای ارتباطات از راه دور ضروری برای آسانتر کردن عملیات شرکتها - جذب شرکتهای خارجی بزرگ فعال در زمینه علوم فناورانه در منطقهای که پارک در آن واقع شده است - استفاده از تواناییهای فنی دانشگاهها در منطقه - استخدام تعداد زیادی از متخصصان جوان براي برانگیخته شدن و ماندن در منطقه - تشویق نوآوری و ایجاد محیط اقتصادی مطلوب - تشویق به ایجاد و تأمین مالی شرکتهای جدید - ایجاد اقتصاد مبتنی بر دانش و نوآوری. ویال و پیجس )2008( 1 معتقدند که پارک دو هدف اصلی دارد: اول پارک باید به عنوان کاتالیزوری برای توسعه اقتصادی منطقهای عمل کند. دوم پارک ایجاد و توسعه شرکتهای فناوريمدار جدید و انتقال فناوري از دانشگاه به شرکتها و سازمانها را تسهیل میکند. به عقیده برخی از نویسندگان یک پارک علم به عنوان ابزاری تعریف میشود که هدف آن افزایش رشد صنعتی از طریق استخدام و تولید است با وجود این نباید این واقعیت را نادیده گرفت که یک پارک یک ناحیه تجاری با فناوري پیشرفته است که عمدتا به وسیله دولت یا دانشگاه بنا 46 میشود. اما میتوان گفت که هدف اولیه یک پارک تسهیل توسعه تجاری و هدف نهایی آن افزایش و ارتقاء توسعه منطقهای است. بدیهی است که یک پارک نباید فقط یک بازیگر در راهبرد نوآوری منطقهای باشد. دیدگاه دیگر بیانگر این است که یک پارک به سه دلیل به رشد یک منطقه کمک میکند. اول یک 2 منطقه شاید به دنبال صنعتیسازی مجدد باشد و تالش کنند تا مشاغل در صنایع سنتی رو به زوال را با مشاغل در بخشهای با فناوري پیشرفته جایگزین کنند. دوم خود منطقه به این صنایع در حال رشد سریع و جدید نیازمند است مانند ICT و بیوتکنولوژی که ابزاری برای بهبود موقعیت اقتصادی یک منطقه است. نهایتا شاید یک منطقه بخواهد از پارک علم به عنوان یک راهبرد برای ایجاد سینرژی در میان بازیگران مختلف استفاده کند] 14 [. سیگل و همکاران 3 معتقدند که پارکها برحسب تأثیر روی شرکت و منطقه دارای ارزیابی عملکرد پارکهای علم و فناوری در بعد پيامدهاي حضور پارک در منطقه فاطمه رمضاني حسنعلي آقاجاني عبدالحميد صفايي شکل 1- چارچوب مفهومي پژوهش اهداف متفاوتی هستند. اهداف مرتبط با شرکتها شامل تسهیل انتقال فناوري ترویج شکل گیری NTBFها تشویق شرکتهای با فناوري پیشرفته موجود جذب شرکتهاي درگیر در فناوريهاي برجسته و پرورش شبکهها/ اتحادهای راهبردي است. اهداف مرتبط با آثار منطقهای شامل توسعه منطقه ایجاد شغل افزایش اعتبار منطقه است] 5 [. بیگلیاردی و همکاران )2006( هم معتقدند که طرح پارکهای علم و فناوری اغلب به خاطر نیاز به تجدید صنعتیسازی یک منطقه نیاز به ایجاد شرکتهای با سطح فناوري باالی جدید و یا با هدف تقویت شرکتهای محلی موجود از طریق انتقال فناوري به اجرا در میآید. توسعه اقتصادی میتواند از طریق به کار بردن فناوريهاي جدید )فناوري اطالعات مواد جدید بیوتکنولوژی و غیره( در فرایند تولید قدیمی افزایش پیدا کند] 7 [. 1. Vila and Pages 2. Reindustrialization 3. Siegel et.al.

4 فناوري فصلنامه تخصصي پارکها و مراکز رشد سال دهم شماره 37 زمستان چارچوب مفهومی پژوهش با توجه به جامعیت عناصر ارائه شده توسط بیگلیاردی و همکاران )2006( برای ارزیابی پارکهای علم و فناوری در توسعه منطقهای معیارهای ارائه شده در مطالعه آنان برای شکلدهی ساختار اولیه چارچوب مفهومی این پژوهش به کار رفته است. همانطور که در روش FAHP مرسوم است این چارچوب مفهومی به صورت سلسله مراتبی تدوین شده است )شکل 1(. روش شناسی در این پژوهش 13 پارک علم و فناوری ایرانی که عضو انجمن بینالمللی پارکهای علم )IASP( 1 هستند به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. ابتدا معیارهای ارزیابی ارائه شده در چارچوب مفهومی به تأیید کارشناسان واحد ارزیابی عملکرد داخل پارکها رسیده است. برای این کار پرسشنامهای طراحی شد که در آن میزان مربوط بودن هر عامل با موضوع بر اساس طیف 1 تا 10 تعیین میشد. این پرسشنامه بین خبرههای مورد نظر توزیع شد و از آنها درخواست شد تا میزان مرتبط بودن عوامل ارائه شده را با موضوع ارزیابی عملکرد پارکهای علم و فناوری در توسعه منطقهای بر اساس طیف ارائه شده تعیین نمایند. در نهایت عواملی که میانگین آنها باالتر از هفت بود انتخاب شدند. سپس دادههای الزم برای محاسبه وزن معیارها از طریق پرسشنامه مقایسه زوجی استاندارد روش FAHP جمعآوری شد. پاسخدهنگان این پرسشنامه کارشناسان ارزیابی عملکرد پارکها بودهاند. برخی از ویژگیهای اصلی برای انتخاب 1- پارکهای ایرانی عضو IASP عبارت است از: پارک علم و فناوری اراک آذربایجان شرقی فارس گیالن اصفهان کرمان کرمانشاه خراسان پردیس خلیج فارس دانشگاه تهران یزد همدان خبرگان بدین شرح بوده است: با مسأله مورد بحث درگیر باشند اطالعات مداوم از مسأله را برای همکاری داشته باشند دارای انگیزه برای شرکت در این فرایند باشند و احساس کنند اطالعات حاصل از یک توافق گروهی برای خود آنها نیز ارزشمند خواهد بود ]3[. به منظور مقایسه اهمیت معیارها پنج متغیر زبانی تعریف شد. این متغیرها و عدد فازی مثلثی )TFN( معادل آنها در جدول 1 آمده است. برای تعیین خبرگان مرحله FTOPSIS )یعنی مرحله ارزیابی و رتبهبندی پارکها بر اساس معیارهای این مطالعه( از کارشناسان مرحله قبل نظرخواهی شد و کارشناسان وزارت علوم که متولیان تأسیس پارک هستند به عنوان خبره این حیطه تعیین ارزیابی عملکرد پارکهای علم و فناوری در بعد پيامدهاي حضور پارک در منطقه فاطمه رمضاني حسنعلي آقاجاني عبدالحميد صفايي جدول 1- متغیرهای زبانی و اعداد فازی معادل آنها ]15[ جدول 2- متغیرهای زبانی و اعداد فازی معادل آنها ]16[ شدند. پرسشنامههای این پژوهش به صورت الکترونیکی و از طریق ایمیل در اختیار کارشناسان قرار گرفت. برای ارزیابی عملکرد پارکهای علم و فناوری از روش FTOPSIS استفاده شده است. در این روش به منظور ارزیابی پنج متغیر زبانی تعریف شد که این متغیرها و عدد فازی مثلثی )TFN( معادل آنها در جدول 2 آمده است. در این روش از خبرهها خواسته شد تا عملکرد پارکها را بر اساس این پنج متغیر ارزیابی کنند. روش انجام محاسبات در این پژوهش برای تعیین میزان اهمیت و اولویتبندی عوامل از روش تحليل توسعهاي چانگ استفاده شده است. برای پیادهسازی این

5 زمستان 37 شماره دهم سال از مختلف خبرههای نظرات باید ابتدا روش اما شود. تلفیق هم با هندسی میانگین طریق منتج میتواند ناسازگار ماتریس یک که آنجا از سازگاری نمودن چک شود اشتباه نتایج به تلفیق از بعد است. ضروری مسأله حل از قبل خبرگان فازی زوجی مقایسات ماتریسهای ماتریس هر سازگاری میزان باید مختلف استفاده با کار این پژوهش این در شود. تعیین در بوچر و گاگوس توسط شده ارائه روش از است. شده 1998 انجام سال 48 منطقه عبدالحميد آقاجاني حسنعلي رمضاني فاطمه ]4[ بوچر و گاگوس تصادفی شاخصهای 3- جدول )6( )7( )8( ) 2( )3( ویژه مقدار بزرگترین است. ماتریس بعد n روابط از ماتریسها از کدام هر برای )λmax( میشود: محاسبه ذیل )4( )5( 2 سازگاری شاخص ساعتی روش طبق نشان را کامل سازگاری از انحراف که )CI( میگردد: محاسبه ذیل ترتیب به میدهد مقایسات ماتریسهای سازگاری محاسبهی فازی زوجی برای را روشی )1998( بوچر و گاگوس ماتریسهای سازگاری درجه محاسبه این در نمودهاند. ارائه فازی زوجی مقایسات از است الزم سازگاری بررسی منظور به روش ماتریس دو زوجی مقایسه ماتریس هر A m ماتریس.A g و A m شود: تشکیل مجزا )مقادیر خبره هر ترجیحات میانی مقادیر از میگردد حاصل مثلثی( فازی اعداد میانی از )A g ( نیز دوم ماتریس.]A m = a ijm [ اعداد پایین حد و باال حد هندسی میانگین میشود: ایجاد مثلثی فازی )1( هر وزن بردار سازگاری نرخ یافتن برای از شود. محاسبه باید ماتریس دو این از یک 1 عددی دادههای شامل ماتریسها این که آنجا برای ساعتی روش از میتوان فازی(اند )غیر بردارهای لذا نمود. استفاده وزن بردار محاسبه میآید: دست به ذیل روابط از w g و w m اوزان 3 سازگاری نرخ محاسبه برای و گاگوس توسط R g و R m تصادفی شاخصهای )جدول است شده ارائه 1998 سال در بوچر هر )CR g و CR m ( سازگاری نرخ دو هر اگر 3(. باشد 0.1 از بزرگتر زوجی مقایسه ماتریس در تا شود درخواست نظر مورد خبره از باید 0.1 از فقط اگر نماید. نظر تجدید ترجیحاتش مورد طیف در دیگری درحالیکه باشد بزرگتر برای تصمیمگیرنده است بهتر باشد قبول حدها( )مقادیر میانی مقادیر مجدد ارزیابی میانی( )مقادیر حدها مقادیر و شوند ترغیب در اینکه به توجه با اما بمانند. تغییر بدون 1. Crisp 2. Consistency Index 3. Consistency Ratio

6 فناوري فصلنامه تخصصي پارکها و مراکز رشد سال دهم شماره 37 زمستان این مطالعه از اعداد فازی مثلثی استاندارد چانگ استفاده میشود که بین حد پایین مقدار میانی و حد باالی هر عدد رابطه خاصی حاکم است لذا با عدم سازگاری هر یک از این دو ماتریس باید در کل ترجیحات ماتریس مربوطه تجدید نظر شود ]4[. روشFAHP در روش AHP فازی چانگ )EA( برای محاسبه میزان اهمیت عوامل هر سطح ضرایب هر یک از ماتریسها محاسبه میشود. به این ترتیب که برای هر یک از سطرهای ماتریس S k کهخودیکعددفازی مقایساتزوجی ارزش مثلثی است از رابطه )9( محاسبه میگردد و برای محاسبه هر یک از بخشهای این رابطه از روابط )10( )11( و )14( استفاده میشود: )9( برای محاسبه هر یک از بخشهای رابطه فوق به صورت زیر عمل میکنیم. )10( )11( )12( S ها k در این مرحله پس از محاسبه تمامی باید طبق رابطه زیر درجه بزرگی هر از عناصر سطوح را بر سایر عناصر آن سطح به صورت جداگانه محاسبه نماییم. )13( در مرحله بعد درجه بزرگی هر عنصر را به صورت یکجا بر سایر عناصر محاسبه نماییم. S 2 بر سایر عناصر را برای مثال درجه بزرگی اینگونه محاسبه مینماییم: )14( بنابراین وزن غیر نرمال عناصر هر سطر به دست میآید. )15( سپس با استفاده از روش نرمالسازی ساعتی- با تقسیم هر یک از عناصر ماتریس وزنی غیر نرمال بر حاصل جمع عناصر همین ماتریس- میتوانیم وزن هر یک از عناصر سطح مربوطه را به دست آوریم. روش FTOPSIS در ابتدا باید وزن معیارها را تعیین کرد که در این پژوهش از روش FAHP برای تعیین وزن معیارها استفاده میشود. در مرحله بعد باید ماتریس تصمیم فازی تشکیل شود. ارزیابی عملکرد پارکهای علم و فناوری در بعد پيامدهاي حضور پارک در منطقه فاطمه رمضاني حسنعلي آقاجاني عبدالحميد صفايي )16( که در فرمول باال درجهبندی عملکرد C j است که توسط A i با توجه به معیار گزینه خبره k ام تعیین میگردد. سپس ماتریس تصمیم فازی باید نرمالسازی شود. فرمول نرمالسازی به شرح زیر است: )17( برای تشکیل ماتریس نرمالیز فازی وزنی به طریق زیر عمل میکنیم: )18( در مرحله بعدی راه حل ایده آل مثبت فازی )FPIS( و راه حل ایدهآل منفی فازی )FNIS( باید محاسبه شود. عناصر ماتریس اعداد مثلثی نرمال شدهای هستند که دامنه آنها در فاصله بسته ]0,1[ است. ما میتوانیم برای راه حل ایدهآل مثبت فازی )سطح انتظار= + A( و برای راه حل ایدهآل منفی فازی )بدترین سطح = - A( را به صورت زیر تعریف کنیم: )19( )20(

7 زمستان 37 شماره دهم سال و FPIS از گزینه هر فاصله محاسبه برای :FNIS )21( )22( هر برای نزدیکی ضریب بعد مرحله در میشود: محاسبه زیر فرمول از استفاده با گزینه )23( 50 باید مختلف خبرگان فازی زوجی مقایسات از شود. تعیین ماتریس هر سازگاری میزان کار این برای )1998( بوچر و گاگوس روش هندسی میانگین ماتریس CR که شد استفاده به معیارها این میانی اعداد ماتریس CR و 0.1 از کمتر که بود و ترتیب خبرهها ترجیحات سازگاری نشاندهنده و است منطقه عبدالحميد آقاجاني حسنعلي رمضاني فاطمه پرسشنامههای )FAHP( بعد مرحله در است. ارسال خبرگان از نفر 14 برای زوجی مقایسات و بازگشت پرسشنامه 7 نهایت در که شد 7 این دادههای براساس مربوطه محاسبات است. گرفته صورت پرسشنامه حضور پیامدهای معیار به مربوط S k ارزش است: شده محاسبه زیر ترتیب به منطقه در پارک ميشود: محاسبه زير صورت به فرعي معيارهاي از يک هر بزرگي درجه مقادیر اساس بر را گزینهها تمامی میتوان که است بدیهی نمود. مرتب بزرگتر A + از A i فاصله 1 به شدن نزدیک با اساس بر سپس شود. می بیشتر A - از و کمتر را گزینهها رتبه ترتیب میتوان نزدیکی ضرایب که است گزینهای مرجح گزینه نمود. تعیین از استفاده با باشد. بزرگتر آن نزدیکی ضریب مطلوب سطح از شکاف میزان میتوان برای را برد برد- راهبردهاي و تعیین را عملکرد روش در کرد. تعیین مطلوب سطح به رسیدن مساوی عملکرد مطلوب سطح فازی تاپسیس است. یک دادهها تحلیل و تجزیه که معیارهایی پژوهش انجام اول مرحله در پارکهای عملکرد ارزیابی برای ادبیات مرور با تأیید مورد شدند شناسایی فناوری و علم دلفی(. )روش گرفت قرار حیطه این خبرههای شاخصها وزن تعیین برای الزم دادههای سپس FAHP روش استاندارد پرسشنامه طریق از ماتریسهای تلفیق از پس شد. جمعآوری است: شده محاسبه زير صورت به ديگر معيارهاي از معيار هر بزرگي ميزان

8 زمستان 37 شماره دهم سال صورت به معیارها وزن بردار ترتیب این به غیر ضرایب بردار همان که بود خواهد زیر است: فازی AHP بهنجار W'= ( ) معیارهای بهنجار وزن بردار نتیجه در ترتیب به منطقه در پارک حضور پیامدهای بود: خواهد ذیل W = ( ) حضور پیامدهای ارزیابی معیارهای وزن است. 4 جدول مطابق منطقه در پارک یافتهها برای پرسشنامهها )FTOPSIS( مرحله در تا شد خواسته آنها از و شد ارسال کارشناس 6 متغیرهای از استفاده با را نظر مورد پارکهای ضریب کنند. ارزیابی شده مشخص زبانی از حاصل ایدهآل سطح به نزدیکی رتبهبندی امکان FTOPSIS روش محاسبات که ترتیب این به میآورد فراهم را پارکها برای ایدهآل سطح به نزدیکی ضریب چه هر بعد در پارک آن عملکرد باشد بیشتر پارکی نهایی یافتههای است. بوده بهتر مطالعه مورد است. آمده 5 جدول در پارکها رتبهبندی و نتیجهگیری ابعاد در که است این بیانگر پژوهش این نتایج ترتیب به خراسان و فارس اصفهان پارک اصلی در و عملکرد سطح با عملکردی شکاف میگیرند. قرار سوم تا اول رتبه و ترتیب به پارکها این در پارکها متولیان و پارکها مدیران که است به رسیدن برای فناوري و تحقيقات علوم وزارت الزم اقدامات باید عملکرد بهبود و ایدهآل سطح عملکرد سطح با همدان پارک دهند. انجام را ترتیب به با کرمانشاه پارک و میگیرند. قرار سیزدهم و دوازدهم رتبههای در مورد باید پارکها این باالی عملکردی شکاف نقاط شناسایی با تا گیرد قرار تحلیل و تجزیه منطقه عبدالحميد آقاجاني حسنعلي رمضاني فاطمه معيارها وزن 4- جدول ]15[ آنها معادل فازی اعداد و زبانی متغیرهای 5- جدول به بتوانند پارکها این آنها بهبود و ضعف دست خود شده تعیین اهداف و مأموریتها 5 جدول در پارکها کلیه )رتبهبندی یابند بیانگر FAHP روش نتایج است(. شده ارائه جدید فرایندهای یا و محصوالت که است آن از که منطقه شرکتهای در شده کارگرفته به بیشتری وزن دارای شدهاند ایجاد پارک طریق

9 فناوري فصلنامه تخصصي پارکها و مراکز رشد سال دهم شماره 37 زمستان نسبت به سایر عوامل در این بعد هستند بنابراین توجه به این معیارها میتواند سبب بهبود عملکرد پارکها شود. پارکها صرف نظر از ایجاد و انتقال فناوري ایجاد شغل افزایش ارزش داراییها درآمدهای مالیاتی ابزاری برای توسعه اقتصاد منطقهای هستند. در واقع موفقیت اقتصادی هدف اصلی پارک علم است. برای دستیابی به موفقیت اقتصادی مدیران پارکها باید بازارهای خوبی برای فناوري و دانش پارک پیدا کنند.در راهبردهاي بازاریابی پارکهای علم و فناوری باید به نیازهای بخش خصوصی نیازهای بخش دولتی نقش دولت منابع خارجی و محلی تغییرات اقتصادی جهانی نگرشهای کارکنان و... توجه شود. برای استفاده از راهبردهاي بازاریابی همکاری بین سازمانها و دانشگاهها ضروری است. منابع 1- همتی محمد. و آسیان سبحان. ارائه یک رویکرد نوین از کارت امتیازی متوازن با استفاده از تاپسیس فازی فصلنامه مدیریت صنعتی سال سوم 5 صفحه سلطانی بهزاد و بیرنگ علی مرتضی. پارکها و مراکز رشد در نظام ملی نوآوری ایران. فصلنامه رشد فناوری شماره 3 صفحه اصغرپور محمد جواد. تصمیمگیری گروهی و نظریه بازیها با نگرش تحقیق در عملیات. دانشگاه تهران مؤسسه انتشارات و چاپ علی اکبری فهیمه. اولویتبندی عوامل مؤثر بر اثر بخشی انتقال فناوری در شرکت ایران خودرو. )پایان نامه کارشناسی ارشد( دانشگاه مازندران Siegel, D., Westhead, P. & Wright, M. Science Parks and the Performance of New Technology-Based Firms: A Review of Recent U.K. Evidence and an Agenda for Future Research. Small Business Economics, vol. 20, pp , Hansson, F., Husted, K. & Vestergaard, J. Second Generation Science Parks: from Structural Holes Jockeys to Social Capital Catalysts of the Knowledge Society. Technovation, vol. 25, pp , ارزیابی عملکرد پارکهای علم و فناوری در بعد پيامدهاي حضور پارک در منطقه فاطمه رمضاني حسنعلي آقاجاني عبدالحميد صفايي 7. Bigliardi et al,. Assessing Science Parks Performance: Directions from Selected Italian Case Studies, Technovation, vol. 26, pp , Squicciarini, M,. Science parks: seedbeds of Innovation? A duration Analysis of firms Patenting Activity, Small Bus Econ, vol. 32, pp Doi: /s , Sanni, M., Egbetokun, A.A. & Siyanbola, w.o,. A Model for the Design and Development of a Science and Technology Park in Developing Countries. International journal and enterprise development, vol.8, No.1, pp 62-81, Amirahmadi, Hooshang,. Science Parks: A Critical Assessment. Journal of planning Literature, vol. 8, No.2, pp , IASP/ International Association of Science Parks: Report of International Board on 6 February, available at: Saublens, et al,. Regional Research Intensive clusters and science parks, Available from: comm/research/rtdinfo/index_en.html, Stankovic, I. & Gocic,Milan. trajkovic., Forming of Science and Technology Park as an Aspect of Civil Engineering. Architecture and Civil Engineering, vol. 7, No.1, pp , Vila, P.C. & Pages, J.L,. Science and Technology Parks: Creating New Environments Favourable to Innovation. paradigmes. issue no. 0.may Available from: diue/doc/doc_ _3.pdf, Kilic, Huseyn, Cevikan, Emre,. Job Selection Based on Fuzzy AHP: An Investigation Including the Students of Istanbul Technical University Management Faculty, International Journal of Business and Management Studies, vol. 3, No.1, pp , Chi Sun, Chia,. A Performance Evaluation Model by Integration Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS Methods. Expert Systems With Applications, vol. 37, pp , 2010.