ΘΕΜΑ Τα προϊόντα της µέλισσας, τρόφιµα ή φάρµακα;

Transcript

1 ΘΕΜΑ Τα προϊόντα της µέλισσας, τρόφιµα ή φάρµακα; Σχολ. Έτος Β Τετράµηνο 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 1

2 Προϊόντα µέλισσας Μέλι Γύρη Βασιλικός πολτός Πρόπολη Κερί ηλητήριο 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 2

3 Γνωρίζετε ότι Το µέλι καταπολεµά τα σπυράκια; µια κουταλιά µαλακώνει το βήχα; µια κουταλιά σας επαναφέρει από ένα δυνατό µεθύσι; Το κερί το κερί των απολεπισµάτων θεραπεύει τις στοµατικές αρρώστιες; Ο βασιλικός πολτός βοηθάει στην κατάθλιψη; επιβραδύνει το ρυθµό γήρανσης του δέρµατος; αυξάνει τη σεξουαλική απόδοση; Το εκχύλισµα από πρόπολη είναι αποτελεσµατικό κατά των µολύνσεων από ιούς και καταπολεµά τη γρίπη και τον έρπη; 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 3

4 Το Μέλι Το µέλι είναι η αρχαιότερη γλυκαντική ουσία. Είναι µια φυσική, βιολογική τροφή, µε ανυπολόγιστη διατροφική αξία. Το παράγουν οι µέλισσες από το νέκταρ των ανθέων ή από µελιτοεκκρίσεις. εν επιδέχεται καµιά επεξεργασία και αποτελείται από πολλά συστατικά που στο σύνολό τους ξεπερνούν τα 180. Καλύπτει τις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισµού για γλυκό καθώς τα σάκχαρά του είναι απλά και απορροφώνται γρήγορα από αυτόν. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 4

5 Ένας θησαυρός υγείας µε ιστορία Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν το µέλι αλλά και τα άλλα προϊόντα της µέλισσας όχι µόνο σαν εκλεκτά προϊόντα διατροφής, αλλά και ως θεραπευτικά αγαθά. Ο Πυθαγόρας διαπίστωσε ότι εξαφανίζει την κόπωση ειδικά µετά από χειρωνακτική ή πνευµατική εργασία. Ο Ιπποκράτης έλεγε ότι ζωηρεύει το χρώµα του προσώπου και είναι ωφέλιµο σε υγιείς και αρρώστους. Ο Αριστοτέλης και ο ηµόκριτος πίστευαν ότι παρατείνει τη ζωή. Οι Σπαρτιάτες παιδαγωγοί αποσύρονταν στον Ταΰγετο µε τους εφήβους στρατιώτες για ένα µήνα και τρέφονταν αποκλειστικά µε µέλι (µήνας του µέλιτος) 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 5

6 Ένας θησαυρός υγείας µε ιστορία Mέχρι τα µέσα του 16ου αιώνα ήταν βασική γλυκαντική τροφή αλλά και ως βασική τροφή στο διαιτολόγιο τους σε πολλά µέρη του κόσµου Από τα µέσα του 16ου αιώνα εισήχθη για πρώτη φορά η ζάχαρη στην Ευρώπη, η οποία επικράτησε από τα τέλη του 18ου αιώνα ως νέο προϊόν µε µεγάλες δυνατότητες παραγωγής και φθηνό κόστος. Έτσι για τρεις αιώνες το µέλι έγινε τροφή εκλεκτή για λίγους που γνώριζαν και απολάµβαναν τις ιδιότητές του. Στις αρχές του αιώνα µας όµως ο κόσµος στράφηκε πάλι στο µέλι επειδή η παραγωγή του αυξήθηκε, έγινε πιο αποδοτική και το µέλι πιο προσιτό και συνεχώς µε έρευνες επιβεβαιώνονται οι βιολογικές ιδιότητές του. Έτσι σήµερα το µέλι κερδίζει συνεχώς νέους καταναλωτές. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 6

7 Τα συστατικά του µελιού Υδατάνθρακες Νερό Οργανικά οξέα Ένζυµα Πρωτεΐνες Μεταλλικά και άλλα στοιχεία Λιπίδια Βιταµίνες Πτητικά συστατικά Συστατικά που επηρεάζουν το χρώµα Υδρόξυ-µέθυλο-φουρφουράλη Άλλα συστατικά (σπόρια µυκήτων, κοµµατάκια κεριού) 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 7

8 Είδη ελληνικού µελιού Υπάρχουν τόσες ποικιλίες µελιού όσα είναι και τα φυτά της γης. Η ίδια κυψέλη ποτέ δεν βγάζει ακριβώς ίδια ποιότητα µελιού. Το χρώµα τους κυµαίνεται από σχεδόν άχρωµο έως καφέ σκούρο. Η γεύση τους κυµαίνεται από ήπια έως χαρακτηριστικά έντονη, ανάλογα µε το πού βοσκούν οι µέλισσες. Ωστόσο µπορούµε να διαχωρίσουµε το µέλι σε δύο µεγάλες κατηγορίες ανάλογα µε το τι τρώνε οι µέλισσες για να το παράξουν. Αυτές είναι τα : Ανθόµελα ασόµελα 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 8

9 Είδη ελληνικού µελιού Ανθόµελα τα οποία παράγονται από το νέκταρ των ανθέων, έχουν συγκεκριµένα χαρακτηριστικά και λαµβάνουν την ονοµασία από το φυτό στο οποίο έχουν βοσκήσει οι µέλισσες. Έτσι έχουµε µέλι: ανθέων θυµάρι βαµβάκι ερείκης πορτοκαλιάς ηλίανθου ακακίας καστανιάς κ.ά. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 9

10 ασόµελα τα οποία παράγονται από µελιτοεκκρίσεις εντόµων που βρίσκονται κυρίως σε δασικά δέντρα και λαµβάνουν και αυτά την ονοµασία από το δέντρο στο οποίο έχουν βοσκήσει οι µέλισσες. Έτσι έχουµε µέλι: ελάτης πεύκου βελανιδιάς Είδη ελληνικού µελιού 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 10

11 Είδη ελληνικού µελιού Το χρώµα του µελιού δεν έχει σχέση µε την ποιότητά του αλλά µε την φυτική του προέλευση 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 11

12 Κρυστάλλωση του µελιού Ένα κρυσταλλωµένο µέλι δεν είναι ούτε νοθευµένο ούτε και χαλασµένο. Η κρυστάλλωση του µελιού είναι ένα φυσικό φαινόµενο και δεν σχετίζεται ούτε µε την ποιότητά του ούτε µε την διατροφική του αξία. Μέλια που κρυσταλλώνουν γρήγορα είναι τα αµιγή βαµβακιού, ερείκης, πορτοκαλιάς, ηλίανθου και κάποια ανθόµελα. Το θυµαρίσιο και το µέλι καστανιάς κρυσταλλώνουν ενδιάµεσα Μέλια µελιτωµάτων όπως του πεύκου και του ελάτου αλλά το αµιγές µέλι της ακακίας δεν κρυσταλλώνουν ποτέ. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 12

13 Κρυστάλλωση του µελιού Το κρυσταλλωµένο µέλι ρευστοποιείται µε την µέθοδο του µπαίν µαρί. Η θερµοκρασία του νερού δεν πρέπει να ξεπεράσει τους C αλλιώς χάνει τις βιολογικές και θρεπτικές του ιδιότητες. Το κρυώνουµε βάζοντας το βάζο σε ένα δοχείο µε κρύο νερό Η νοµοθεσία θέτει ως όριο για τη λήξη του µελιού τα 3 χρόνια. Ωστόσο, αν ένα µέλι διατηρηθεί σε σωστές συνθήκες (ξηρό και δροσερό µέρος, χωρίς φως και έντονες οσµές) δεν λήγει ποτέ. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 13

14 Νοθεία και µέλι Οι πιθανοί τρόποι νοθείας του µελιού είναι: Η ανάµειξη ενός µελιού µε άλλες βιοµηχανικές γλυκαντικές ουσίες (π.χ. γλυκόζη) Η πώληση ενός σκευάσµατος βιοµηχανικών γλυκαντικών ουσιών (γλυκόζη) µε χηµικά αρώµατα και χρώµατα, ως δήθεν αγνό µέλι. Το µέλι (βυτιόµελο) που παράγεται µε τροφοδοσία σιροπιού ζάχαρης στο µελίσσι. Η πώληση εισαγόµενου µελιού ως αγνού «ελληνικού» µελιού Η πώληση αναµεµειγµένου ελληνικού µελιού µε µέλι από άλλες χώρες ως αγνού «ελληνικού» µελιού Η πώληση µελιού διαφορετικής φυτικής ή γεωγραφικής προέλευσης από αυτή που αναγράφεται στην ετικέτα Η πώληση µελιού που δε συµµορφώνεται µε τις προδιαγραφές της νοµοθεσίας. Μέλι το οποίο έχει παραχθεί κανονικά, αλλά έχει υποστεί αλλοιώσεις λόγω κακής αποθήκευσης ή επεξεργασίας. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 14

15 Υγιεινότερο το µέλι από τη ζάχαρη Το µέλι είναι ένα φυσικό προϊόν χωρίς καµιά επεξεργασία ενώ η ζάχαρη είναι ένα βιοµηχανικό προϊόν µε χηµικές ουσίες Θεωρείται από τα πιο υγιεινά τρόφιµα, σε αντίθεση µε τη ζάχαρη που ανήκει στην τριάδα των «λευκών δηλητηρίων» (µαζί µε το αλάτι και το αλεύρι) Είναι πιο γλυκό από τη ζάχαρη (1-1,5 επί ξηρού) και επειδή περιέχει λιγότερους υδατάνθρακες έχει λιγότερες θερµίδες από αυτή. Έχει χαµηλότερο υπογλυκαιµικό δείκτη από τη ζάχαρη Περιέχει ποικιλία υδατανθράκων, βιταµινών, αµινοξέων, µεταλλικών στοιχείων τα οποία ευεργετούν τον ανθρώπινο οργανισµό και τα οποία δεν τα βρίσκουµε στη ζάχαρη 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 15

16 Γιατί πρέπει να τρώµε ελληνικό µέλι; Καταναλώνουµε ένα προϊόν µε υψηλή διατροφική αξία Το ελληνικό µέλι έχει καλύτερη γεύση και άρωµα λόγω της πλούσιας χλωρίδας της χώρας µας Είναι λιγότερο επεξεργασµένο και τυποποιηµένο από το εισαγόµενο Η ποιότητα του ελληνικού µελιού ελέγχεται κάθε χρόνο Στηρίζουµε τον Έλληνα µελισσοκόµο και την οικογένειά του. Ενθαρρύνουµε την ενασχόληση των νέων ανθρώπων µε την µελισσοκοµία και την παραµονή αγροτών στην ύπαιθρο Ενισχύουµε την Ελληνική οικονοµία Συµβάλλουµε στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος λόγω της επικονίασης 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 16

17 Ευεργετικές ιδιότητες µελιού Το µέλι έχει ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες στην υγεία του ανθρώπου, εντασσόµενο µέσα στα πλαίσια µίας λογικής, ισορροπηµένης και υγιεινής διατροφής. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 17

18 Ευεργετικές ιδιότητες µελιού Καταπολεµά την δυσκοιλιότητα Βοηθά τη λειτουργία της καρδιάς Έχει βακτηριοστατική και αντισηπτική δράση Συµβάλλει στη γρήγορη αποκατάσταση της υγείας ατόµων που πάσχουν από λοιµώξεις. Βοηθά στην επούλωση πληγών και χειρουργικών τραυµάτων. Βοηθά σε περιπτώσεις αναιµίας 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 18

19 Ευεργετικές ιδιότητες µελιού Βοηθάει σε κατάσταση µέθης λόγω του ταχύτερου µεταβολισµού του οινοπνεύµατος Είναι τονωτικό Αυξάνει το ρυθµό λειτουργίας της καρδιάς Συµβάλλει στην καταπολέµηση του έλκους στο στοµάχι Ανακουφίζει από την αϋπνία Ανακουφίζει από τον πονόλαιµο Τελευταία γίνονται µελέτες και για την καταπολέµηση του καρκίνου. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 19

20 Είναι το µέλι φάρµακο; Η νοµοθεσία το ορίζει ως τρόφιµο και όχι φάρµακο παρόλο που έχει αρκετές θεραπευτικές ιδιότητες. Όταν κάποιος ασθενήσει θα πρέπει να επισκεφθεί το γιατρό και να ακολουθήσει τις συµβουλές του. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 20

21 Η Γύρη Η γύρη είναι η «ανθόσκονη» που βγαίνει από τους στήµονες των λουλουδιών, τη συγκεντρώνουν οι µέλισσες, την ανακατεύουν µε νέκταρ και τη φέρνουν στην κυψέλη σε σχήµα σφαιρικό, ακανόνιστο. Είναι απαραίτητη πρωτεϊνική τροφή για τα µελίσσια και κυρίως του γόνου. Η µελισσογύρη είναι πολύχρωµη και παχύρρευστη, ανάλογα µε τα λουλούδια από τα οποία έχει µαζευτεί. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 21

22 Συλλογή γύρης Αποτελεί την πλουσιότερη φυσική τροφή σε πρωτεΐνες, απαραίτητα αµινοξέα, ορµόνες, ένζυµα κ.ά. διατροφικά συστατικά. Η Ελληνική γύρη είναι εξαιρετικής ποιότητας, γιατί έχουµε πάρα πολύ καλές ανθοφορίες από αρωµατικά φυτά. Συλλέγεται από µελισσοκόµους, κυρίως την άνοιξη που την στεγνώνουν, την αποθηκεύουν στα ψυγεία και από κει την προσφέρουν στην αγορά. Πωλείται µε το κιλό. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 22

23 Κατανάλωση γύρης Τριάντα πέντε γραµµάρια γύρης (µια κουταλιά της σούπας) την ηµέρα, καλύπτουν τις ηµερήσιες ανάγκες µας σε πρωτεΐνες, βιταµίνες και ιχνοστοιχεία. Η κατανάλωση γύρης πρέπει να ξεκινήσει µε µικρή ποσότητα µέχρι να συνηθίσει το στοµάχι και σταδιακή αύξηση σε µια κουταλιά της σούπας. Η γύρη καταναλώνεται αυτούσια όπως έχει ή διαλυµένη σε χυµό ή γάλα. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 23

24 Ευεργετικές ιδιότητες της γύρης Προφυλάσσει τον οργανισµό από εγκεφαλικές αιµορραγίες λόγω της ρουτίνης (βιταµίνη R), η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων. Βοηθά στη διανοητική λειτουργία Ενισχύει τη συστολή της καρδιάς Έχει διουρητική δράση Βελτιώνει την όρεξη Βοηθά άτοµα µε ήπιες αλλεργικές εκδηλώσεις να αποκτήσουν ανοσοποίηση Βελτιώνει την φλεγµονή του προστάτη 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 24

25 Ευεργετικές ιδιότητες της γύρης Επηρεάζει θετικά την τριχοφυΐα και το χρώµα των µαλλιών Μετριάζει και περιορίζει σηµαντικά τα προβλήµατα της εµµηνόπαυσης ίνει ευεξία και αυτοπεποίθηση Βελτιώνει την σεξουαλική ζωή Επηρεάζει θετικά το µεταβολισµό Συµβάλλει σε παθήσεις, όπως κολίτιδα, αναιµία, διαβήτη, ηπατίτιδα, διάρροια, εντερίτιδα. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 25

26 Ευεργετικές ιδιότητες της γύρης Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η γύρη αποτελεί µια ανεξάντλητη πηγή θρεπτικών συστατικών και γενικότερα ένα προϊόν µε πολύτιµες διαιτητικές και θεραπευτικές ιδιότητες. Η ένταξη της στη καθηµερινή ζωή του ανθρώπου επιφέρει απίστευτα αποτελέσµατα. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 26

27 Βασιλικός πολτός Ο βασιλικός πολτός είναι µια κρεµώδης ουσία που εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των εργατριών µελισσών. Προορίζεται για τη διατροφή όλων των ατελών σταδίων της µέλισσας, γι αυτό και ονοµάζεται «γάλα των µελισσών». Είναι ο παράγοντας που καθορίζει την µετατροπή µιας προνύµφης σε εργάτρια ή βασίλισσα. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 27

28 Φυσικές ιδιότητες Β.Π. Ο φρέσκος πολτός έχει λαµπερό ασπρουδερό χρώµα ως ανοικτό κίτρινο. Η υφή του είναι ζελατινώδη παχύρρευστη αλλά µε την πάροδο του χρόνου µεταβάλλεται σε συµπαγή. Χαρακτηρίζεται από ελαφρύ άρωµα και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ χαµηλό pη που έχει (3,5-4,5). Αλλοιώνεται από την υψηλή θερµοκρασία, το φως και την επαφή µε µεταλλικά αντικείµενα. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 28

29 Ευεργετικές ιδιότητες Β.Π. Βοηθά στην αντιµετώπιση ρευµατικών αρθρίτιδων Οξυγονώνει τα κύτταρα και δίνει µακροζωία Βοηθά στη ρύθµιση της πίεσης Βελτιώνει τη γενική διάθεση, την ικανότητα για εργασία και γενικά προσφέρει αίσθηµα ευφορίας Έχει αντισηπτικές και αντιµικροβιακές ιδιότητες Βοηθά σε γενική εξάντληση, ζαλάδες, κακοκεφιά Ρυθµίζει τη λειτουργία όλων των αδένων και αυξάνει τη φυσική αντίσταση στις αρρώστιες. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 29

30 Ευεργετικές ιδιότητες Β.Π. Επίσης βοηθά σε: ερµατικές, οφθαλµολογικές παθήσεις Στοµαχικές διαταραχές, σάκχαρο, διαβήτη, κλιµακτήριος. Αϋπνίες, δυσκοιλιότητα, ουρολοιµώξεις, αιµορροΐδες. Σεξουαλικά προβλήµατα, καθυστέρηση ανάπτυξης, υπερκόπωση. Αρτηριοσκλήρωση και καρδιαγγειακές παθήσεις Νευρασθένειες Στην παιδιατρική 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 30

31 Το Κερί Το κερί παράγεται από τις ίδιες τις µέλισσες από τους κηρογόνους αδένες που βρίσκονται στην κοιλιακή χώρα. Το χρησιµοποιούν για να χτίσουν τις κερήθρες. Για να το παράγουν πρέπει να καταναλώσουν νέκταρ ή µέλι. παραγωγή 1 κιλό κερί κατανάλωση 8 κιλά µέλι 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 31

32 Θεραπευτικές ιδιότητες κεριού Το κερί χρησιµοποιήθηκε ως φαρµακευτική ουσία για να αντιµετωπιστούν: η χρόνια µαστίτιδα το έκζεµα τα εγκαύµατα διάφορες πληγές η δερµατίτιδα τα αποστήµατα ή τα σπυριά του δέρµατος επίσης χρησιµοποιείται στην οδοντιατρική το κερί των απολεπισµάτων παρουσιάζει αξιόλογη θεραπευτική δράση για στοµατικές αρρώστιες, φαρυγγοαµυγδαλίτιδες και προβλήµατα του άνω αναπνευστικού συστήµατος. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 32

33 Άλλες χρήσεις κεριού Χρησιµοποιείται επίσης : για την βελτίωση πολλών φαρµακευτικών σκευασµάτων στην βιοµηχανία καλλυντικών και ειδών καλλωπισµού (αποτριχωτικά, αντιιδρωτικά, κρέµες οµορφιάς, κρέµες ξυρίσµατος, οδοντόπαστες, οδοντικό νήµα, αποσµητικά χώρου) από καπνοβιοµηχανίες στα φίλτρα των τσιγάρων στην βιοµηχανία βερνικιών Τέλος αξιοποιείται από την βιοµηχανία κεριών για την παραγωγή λαµπάδων και κεριών 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 33

34 Η Πρόπολη Η πρόπολη είναι µια ρητινώδης κολλητική ουσία που συλλέγουν οι µέλισσες από διάφορα φυτά, την εµπλουτίζουν µε κερί, γύρη, ένζυµα και άλλες ουσίες και τη χρησιµοποιούν για να στεγανοποιήσουν και να απολυµάνουν το εσωτερικό της φωλιάς τους. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 34

35 Χηµική σύσταση πρόπολης Η πρόπολη περιέχει: Ρητίνη κατά 55% Κερί κατά 30% Αιθέρια έλαια κατά 10% Γύρη κατά 5% Τα υπόλοιπα συστατικά της είναι αρωµατικές ουσίες, ζάχαρα, βάλσαµα, ανόργανες ουσίες, βιταµίνες, ιχνοστοιχεία και άλλα γνωστά και άγνωστα συστατικά. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 35

36 Φυσικές ιδιότητες Το χρώµα της πρόπολης εξαρτάται από τη φυσική της σύσταση. Συνήθως είναι καφέ-πράσινη, καστανή, σκούρο καφέ. Σε θερµοκρασίες πάνω από 25 ο είναι µαλακή, εύκαµπτη και κολλά στα χέρια, ενώ σε θερµοκρασίες κάτω από 15 ο γίνεται σκληρή και εύθραυστη. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 36

37 Επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισµό Λόγω των φλαβόνων και των φλαβανόλων που περιέχει: Έχει αντιφλεγµονώδη δράση στις αρθρώσεις στο δέρµα και στους βλεννώδεις ιστούς. Αναστέλλει τη συνάθροιση ερυθροκυτάρρων. Βελτιώνει την κυκλοφορία αίµατος στα τριχοειδή αγγεία. Έχει αντιβακτηριδιακή και αντισηπτική δράση 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 37

38 Επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισµό Χρησιµοποιείται κατά του χρόνιου κνησµού, για τη θεραπεία της τοπικής κοκκινίλας, της φαρυγγίτιδας και για προβλήµατα ωτορινολαρυγγολογίας. Βοηθά στην αντιµετώπιση προβληµάτων ρευµατικής αρθρίτιδας και σπονδυλικής αγκύλωσης Χρησιµοποιείται για την αντιµετώπιση του έλκους και τη θεραπεία του προστάτη Βοηθά στη θεραπεία προβληµάτων της στοµατικής κοιλότητας 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 38

39 Άλλες χρήσεις της πρόπολης Χρησιµοποιείται επίσης σε: Καλλυντικά Λοσιόν Κρέµες προσώπου Σαπούνια Σαµπουάν Οδοντόπαστες Κύριο συστατικό των βερνικιών των βιολιών 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 39

40 ηλητήριο µέλισσας Το δηλητήριο της µέλισσας είναι µια χηµική ουσία που παράγεται από ειδικούς αδένες των εργατριών και αποθηκεύεται σε ειδικό σάκο στην ουρά της. Ο σάκος αυτός αδειάζει µέσω ενός πριονωτού κεντριού. Για την παραγωγή δηλητηρίου οι µέλισσες χρειάζονται γύρη. Το κέντρισµα της µέλισσας και το εγχεόµενο δηλητήριο αποτελεί το κύριο αµυντικό της όπλο. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 40

41 Σύσταση δηλητηρίου Είναι ένα πολύτιµο µείγµα χηµικών ουσιών που εξασκεί φαρµακευτική δράση και επηρεάζει την φυσιολογία ενός οργανισµού. Περιέχει ένζυµα, πρωτεΐνες, πεπτίδια, µεταλλικές ουσίες, οργανικά οξέα, φορµικό οξύ, αντιβιοτικές ουσίες, µελιτίνη, απαµίνη, υαλουρονιδάση, φωσφολιπάση, ισταµίνη, κητίνη και άλλα. Ο σάκος µπορεί να περιέχει µέχρι 0,3-0,4 χιλιοστά του γραµµαρίου δηλητήριο. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 41

42 Θεραπευτική δράση του δηλητηρίου Χρησιµοποιείται εναντίον της ρευµατοειδούς πολυαρθρίτιδας Έχει εξαιρετικά ισχυρή αντιφλεγµονώδη, ενώ παράλληλα ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό και το ρυθµίζει Έχει αντιοξειδωτική, αντιγηραντική, ισχυρά αναλγητική και αντιβακτηριδιακή δράση Θεραπεύει τα εκζέµατα, τα τοπικά έλκη. Είναι πολύ ωφέλιµο στην ψωρίαση Είναι πασίγνωστα τα αποτελέσµατα του δηλητηρίου στον ερυθηµατώδη λύκο και στην σκλήρυνση κατά πλάκας. Βοηθά πολύ σε χρόνιους νευροµυικους πόνους, Περιορίζει ισχιακούς πόνους, την νευραλγία, την νευροµυαλγία, το γαστρικό έλκος, τη φυµατίωση Ακόµα ερευνητές διαπίστωσαν ότι θανατώνει και καρκινικά κύτταρα χάρη στην µελιτίνη 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 42

43 Παρενέργειες του δηλητηρίου Φυσιολογικές αντιδράσεις στο τσίµπηµα της µέλισσας είναι ο πόνος, η ερυθρότητα, το οίδηµα, η φαγούρα και κάποια λεµφατικά ιδιοπαθή προβλήµατα. Σε µερικούς ανθρώπους όµως επιφέρει µια υπερευαισθησία αναφυλακτικής φύσης. Η εφαρµογή του χρειάζεται προσοχή. Σε άτοµα µε καρδιοπάθειες, αρρώστιες του κυκλοφοριακού, των νεφρών και φυσικά αλλεργικά, ένα κέντρισµα µπορεί να αποβεί µοιραίο. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 43

44 Συµπεράσµατα Από όλα τα παραπάνω καταλήγουµε στο ότι τα προϊόντα της µέλισσας είναι υψηλής διατροφικής αξίας και θα πρέπει να τα έχουµε ενταγµένα στο καθηµερινό µας διαιτολόγιο. Επίσης συµβάλλουν σηµαντικά στην πρόληψη και θεραπεία πολλών ασθενειών 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 44

45 Συµπεράσµατα Εποµένως τα προϊόντα της µέλισσας είναι και τρόφιµα αλλά και φάρµακα. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 45

46 Παροιµίες µε µέλι Να σε κάψω Γιάννη, να σ αλείψω µέλι. Όποιος γίνεται µέλι τον τρώνε οι µύγες. Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου µέλι. Ποιός έχει το δάχτυλο στο µέλι και δεν το γλύφει? Όλα έγιναν µέλι-γάλα Και το πολύ το µέλι φέρνει κοψίµατα. Το κάστανο θέλει κρασί και το καρύδι µέλι και το κορίτσι φίληµα πρωί και µεσηµέρι. O άνθρωπος είναι γλυκός σαν µέλι και βαρύς σαν αλάτι. Αν ο φίλος σου είναι (σαν) µέλι, µην το γλείψεις όλο. Στην ξένη γυναίκα ο διάβολος βάζει ένα κουταλάκι µέλι. Στόµα από µέλι, καρδιά από χολή. Μια σταγόνα µέλι, µαζεύει πιο πολλές µύγες, παρά ένα βαρέλι ξύδι. Αν δεν έχεις µέλι στο πιάτο, ας έχεις στο στόµα 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 46

47 Έρευνα στους µαθητές του σχολείου µας Σε 75 µαθητές του σχολείου µας δόθηκε και συµπληρώθηκε ερωτηµατολόγιο που αφορούσε την κατανάλωση µελισσοκοµικών προϊόντων. Το δείγµα δεν είναι πολύ µεγάλο για να βγάλουµε ασφαλή συµπεράσµατα, ωστόσο όµως υπάρχει ενδιαφέρον στις απαντήσεις. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 47

48 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 48

49 Ποιά µελισσοκοµικά προϊόντα γνωρίζετε; µέλι γύρη βασιλικός πολτός πρόπολη κερί δηλητήριο 0 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 49

50 Ποια προϊόντα χρησιµοποιείτε στη διατροφή σας; 0,0% 12,0% 2,7% 25,3% 5,3% 85,3% µέλι γύρη βασιλικός πολτός πρόπολη κερί δηλητήριο 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 50

51 µέλι γύρη Βασιλικός πολτός πρόπολη κερί δηλητήριο Προϊόντα Γενικά Για βήχα Για εγκαύµατα Για ενέργεια Γενικά Γενικά Για ενέργεια Γενικά Γενικά Γενικά Πίνακας 3 Ποια από αυτά χρησιµοποιείτε για φαρµακευτικούς σκοπούς; Για µάσκα οµορφιάς Αριθµός Απαντήσεων ,7% 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας Ποσοστό 13,3% 2,7% 1,3% 1,3% 1,3% 2,7% 14,7% 1,3% 14,7% 12,0%

52 Ποιά προϊόντα χρησιµοποιείτε για φαρµακευτικούς σκοπούς; ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 52 Γενικά Για µάσκα οµορφιάς Για βήχα Για εγκαύµατα Για ενέργεια Γενικά Γενικά Για ενέργεια Γενικά Γενικά Γενικά µέλι γύρη βασιλικός πολτός πρόπολη κερί δηλητήριο

54 Πόσο συχνά καταναλώνετε το µέλι; 21,3% 30,7% Πολύ Συχνά Συχνά Σπάνια 49,3% 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 54

55 Απο πού προµηθεύεστε το µέλι; 4,0% 34,7% Από παραγωγό Από super market Από πλανώδιους 81,3% 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 55

56 Πιστεύετε ότι το κρυσταλλωµένο µέλι είναι νοθευµένο; 25,3% Ναι Όχι 60,0% 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 56

57 Ποιό είδος µελιού καταναλώνετε; 9,3% 5,3% 2,7% 1,3% 20,0% 46,7% ανθόµελο πευκόµελο καστανιά έλατο θυµάρι δεν γνωρίζω 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 57

58 Ποιά άλλα είδη µελιού γνωρίζετε; 1,3% 6,7% 1,3% 20,0% 13,3% 1,3% 25,3% 29,3% ανθόµελο πευκόµελο καστανιά έλατο θυµάρι πορτοκαλιάς ρείκι βαµβάκι τριφύλλι 8,0% 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 58

59 Συµπεράσµατα Από την ανάλυση του ερωτηµατολογίου προκύπτει ότι από τα προϊόντα της µέλισσας όλοι γνωρίζουν το µέλι, σχεδόν όλοι το βασιλικό πολτό και το κερί, ένας µεγάλος αριθµός γνωρίζει τη γύρη, λιγότεροι το δηλητήριο και την πρόπολη. Για φαρµακευτικούς σκοπούς ελάχιστα χρησιµοποιούν όλα τα προϊόντα της µέλισσας Ενταγµένο στη διατροφή έχουν το µέλι και λίγο το βασιλικό πολτό. Σχεδόν τα µισά άτοµα καταναλώνουν το µέλι πολύ συχνά, ένα ποσοστό 31% συχνά και οι υπόλοιποι σπάνια. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 59

60 Συµπεράσµατα Οι περισσότεροι (80%) προµηθεύονται το µέλι από παραγωγούς, ένα µικρό ποσοστό από το σούπερ µάρκετ και ελάχιστοι από πλανόδιους Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι το κρυσταλλωµένο µέλι δεν είναι νοθευµένο αλλά ένας σηµαντικός αριθµός µαθητών το 25% πιστεύει το αντίθετο. Όσο αφορά το είδος κατανάλωσης του µελιού οι περισσότεροι καταναλώνουν ανθόµελο (46,7%), ακολουθεί το πευκόµελο (20%),το θυµάρι (9,3%), άλλα είδη 4% και ένα ποσοστό 5.3% δεν γνωρίζει. Αυτά είναι άλλωστε και τα είδη µελιού που γνωρίζουν οι περισσότεροι. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 60

61 Συµπεράσµατα Το µέλι είναι από τα ελάχιστα τρόφιµα που δεν νοθεύεται και αν γίνει αυτό ανιχνεύεται εύκολα. Επειδή πρέπει να µας µέλει τι µέλι θα φάµε καλό είναι να προµηθευόµαστε το µέλι αλλά και τα άλλα προϊόντα από παραγωγούς που γνωρίζουµε και εµπιστευόµαστε. Να κοιτάζουµε τις ετικέτες για το είδος του και την περιοχή 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 61

62 Βάλτε το µέλι και τα άλλα προϊόντα κυψέλης στη ζωή σας, κάνουν µόνο καλό. 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 62

63 Βιβλιογραφία 1. Σύγχρονη Μελισσοκοµία (Henri Clement, Εκδόσεις Ψύχαλου) 2. Μελισσοκοµία (Pierre Jean - Post, Εκδόσεις Ψύχαλου) 3. Μελισσοκοµία Σύγχρονες Μέθοδοι Εντατικής Εκµετάλλευσης (Νικ. Ι. Νικολαϊδη) 4. Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονη Μελισσοκοµία 5. Περιοδικό «Μελισσοκοµικό Βήµα», Τεύχος 30, Η Μέλισσα και τα Προϊόντα της, έκδοση της Μελισσοκοµικής Επιθεώρησης 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 63

64 ικτυογραφία /ksenikoudaki2009.pdf ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 64

65 Μαθητές Α τάξης Ανδρέου Αθανασία Γκανάτσας ηµήτριος Γκουντάρας Χαράλαµπος ηµητρίου ήµητρα Καούνας Θεόδωρος Καραµήτσιος Ευάγγελος Κονταξή Γεωργία Κουρκουβάτη Θωµαή Μαλούση Ελένη Νικολόπουλος Νικόλαος Ντάβανος Σωτήριος Προσµίτης Βασίλειος Επιβλέπουσες καθηγήτριες Γκουντούρα Ανθή (ΠΕ19) Καλοµοίρη Αναστασία (ΠΕ18.03) 3ο Εσπερινό ΕΠΑ.Λ Λάρισας 65