ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

Transcript

1 1 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ Στη ζωή τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως τα φανταζόμαστε ή όπως εμείς νομίζουμε ότι θα έπρεπε να είναι. Με την πάροδο των χρόνων και την εξέλιξη της τεχνολογίας και της γνώσης ο κόσμος γίνεται όλο και πιο έξυπνος και ίσως με μεγαλύτερη αντίληψη. Αυτό θα έπρεπε να απαλύνει τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων οι οποίοι θα όφειλαν να ζουν όλοι μαζί με ομόνοια, δεκτικότητα και ανεκτικότητα θα έλεγα. Ωστόσο, φαίνεται ότι πολλές φορές συμβαίνει το αντίθετο. Οι διαμάχες αυξάνουν, οι πόλεμοι καλά κρατούν, οι αντιθέσεις γιγαντώνονται. Και εντάξει μεταξύ των κρατών. Εκεί συνήθως υπάρχουν ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Μεταξύ των απλών πολιτών όμως; Γιατί συμβαίνουν τα ίδια; Η απάντηση είναι δύσκολη. Ίσως όμως μπορεί να αναζητηθεί στο γεγονός ότι αυτό που δεν μπορεί να επιτύχει η βασική, η ακατέργαστη θα λέγαμε νοημοσύνη, το επιτυγχάνει η σοφία. Και η έννοια αυτή εμπεριέχει σημαντικά την ικανότητα να λαμβάνει κανείς υπόψη τις προοπτικές των άλλων και να επιδιώκει συμβιβασμούς. Η σοφία αυτή δεν αποκτάται συνήθως με πτυχία, με σπουδές, με την κλασικά εννοούμενη μόρφωση. Έρχεται στη διαδρομή του χρόνου, στη διαχρονική πορεία του ανθρώπου μέσα στο πανεπιστήμιο της ζωής. Σ αυτό ακριβώς το πανεπιστήμιο πλάθεται η αληθής γενική γνώση (και όχι η εξειδικευμένη), η αληθής αντίληψη και η αληθής σοφία. Πάμπολλοι είναι οι πραγματικοί άνθρωποι, με καλοσύνη, ανθρωπιά, λόγια μεστά νοημάτων, άνθρωποι που βοηθούν και δίνουν λύσεις, καταδεκτικοί και ας μην έχουν πολυσήμαντους τίτλους από μεγαλόσχημα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Άνθρωποι με σοφία. Πόσες φορές δεν είπαμε τη φράση: «σοφή γυναίκα η γιαγιά μου κι ας ήταν και αγράμματη». Αυτά μπορεί να είναι πρακτικά συμπεράσματα ετών αλλά έχουν αποδειχθεί και από πρόσφατες μελέτες ψυχολογίας, όπου βρέθηκε ότι οι χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις, οι άνθρωποι της βιοπάλης, έχουν μεγαλύτερη βαθμολογία σοφίας από ό,τι οι υψηλότερες κοινωνικές τάξεις. Αυτό αποδίδεται στο ότι οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε περιβάλλον εργατικής τάξης και που είναι πιο φτωχοί και λιγότερο μορφωμένοι, πρέπει να βασίζονται σε κοινόχρηστους πόρους και επομένως να εφαρμόζουν κοινωνικές τεχνικές που λειαίνουν τυχόν συγκρούσεις με τους συνανθρώπους τους. Η μεσαία και υψηλή τάξη αντίθετα, επικεντρώνονται στην εκπαίδευση, η οποία βελτιώνει τις βαθμολογίες IQ, αλλά δεν καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για δεξιότητες επί-

2 2 Λ ο ί μ ω ξ η λυσης συγκρούσεων και θεωρούν ότι μπορούν να ανταπεξέρχονται μόνοι τους στη ζωή. Ενδιαφέροντα θα είναι τα συμπεράσματα αν στις μελέτες περιληφθούν πολύ φτωχοί άνθρωποι και εξαιρετικά πλούσιοι. Νομίζω πως δεν θα αλλάξουν πολύ τα πράγματα. Το πανεπιστήμιο της ζωής πάντα θα προηγείται των κλασικών τυπικών πανεπιστημίων σε πολλά θέματα που έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο και την ανθρωπιά. ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ Η ΠΡΟΣΩΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΤΕΩΡΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΩΝ Δεκαετίες ολόκληρες την ιατρική καθοδηγούσαν (ή ίσως ταλαιπωρούσαν) οι λεγόμενες γενικευμένες κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines). Οδηγίες βγαλμένες από επιτροπές ιατρών και απευθυνόμενες στο σύνολο του πληθυσμού. Οποιουδήποτε πληθυσμού, ανεξαρτήτως συνθηκών διαβίωσης, κριτηρίων, καταστάσεων υγείας κλπ. Τόνοι φαρμάκων έχουν δοθεί και δίνονται σε άτομα που δεν τα χρειάζονται, απλά γιατί είναι κάποιας ηλικίας και πρέπει να προφυλαχθούν από κάποια νοσήματα που ΠΙΘΑΝΟΝ να πάθουν. Αυτές οι κατευθυντήριες οδηγίες αλλάζουν κατά διαστήματα και ανατρέπουν τις προηγούμενες με συνέπεια να έχει πάει χαμένη η κατανάλωση φαρμάκων ή να έχει δημιουργήσει και κάμποσες ανεπιθύμητες ενέργειες. Φαίνεται όμως πως τα πράγματα επιτέλους αλλάζουν. Η μεγάλη αύξηση της μικροβιακής αντοχής, η ανατροπή γνώσεων που θεωρούσαμε δεδομένες και αδιαμφισβήτητες, οι αποτυχίες φαρμακευτικών πρωτοκόλλων, η αύξηση των κακοηθειών και των αυτοανόσων νοσημάτων, οι νέες λοιμώξεις που συνεχώς αναδύονται, η αντιεμβολιαστική κίνηση, η όλο και συχνότερη αναγνώριση ανεπιθυμήτων ενεργειών των εμβολίων, ο κορεσμός των εμβολίων, η αποτυχία ορισμένων εμβολίων, η μεγάλη πλέον αύξηση των χρονίων νοσημάτων, όλα αυτά οδηγούν σε ανατροπές. Οδηγούν στο τέλος των γενικευμένων κατευθυντηρίων οδηγιών και ίσως στο τέλος των μαζικών εμβολιασμών. Η Φαρμακοβιομηχανία στερείται θάρρους και επαρκών καινοτόμων ιδεών και επιμένει ακόμη σε παρωχημένα, «κλασικά» σχήματα. Απόψεις διαφορετικές, ειδικά όταν διαφέρουν από την άποψη της πλειοψηφίας, αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό. Από την επιστημονική συζήτηση, όμως, μαθαίνουμε και μεγαλώνουμε, κάτι που βοηθά σε πιο «έξυπνη προσέγγισn» των προβλημάτων. Και αυτή η επιστημονική αναζήτηση είναι που οδηγεί πλέον στην προσωποποιημένη ή εξατομικευμένη ιατρική. Αυτό σημαίνει: το σωστό φάρμακο, στον σωστό ασθενή για σωστή χρονική διάρκεια. Είναι γνωστό ότι κάθε άρρωστος αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα με ιδιαίτερη πολλές φορές κλινική έκφραση ενός νοσήματος. Η αναγνώριση της ιδιαιτερότητας του κάθε ατόμου άρχισε με την κατανόηση ότι όλοι οι άνθρωποι δεν μπορούν να λάβουν μετάγγιση οποιουδήποτε αίματος. Χρειάζεται συγκεκριμένη ομάδα αίματος

3 Λ ο ί μ ω ξ η 3 σε συγκεκριμένο άτομο. Από τη γνώση του απλού αυτού δεδομένου έχουμε καταφέρει σήμερα να ελέγχουμε γονιδιακά τους ανθρώπους με κακοήθεια και να αντιμετωπίζουμε τον συγκεκριμένο καρκίνο με βάση τον γενετικό κώδικα του συγκεκριμένου ασθενούς. Όχι όλα για όλους. Ήδη έχει δημιουργηθεί ένας γονιδιακός άτλαντας που αφορά 33 είδη καρκίνου. Ήδη εφαρμόζεται σε πολλές περιπτώσεις η εξατομικευμένη θεραπευτική στον καρκίνο. Η πλατφόρμα αυτή άρχισε να δοκιμάζεται και στον τομέα των εμβολίων. Δεν είναι μακριά η μέρα που θα έχουμε εξατομικευμένα εμβόλια (κουστούμι κατά παραγγελία). Η γνώση της παιδιατρικής, τα επιστημονικά τεκμηριωμένα στοιχεία, η γενετική και η επιγενετική σκιαγραφούνται τόσο συγκεκριμένα σήμερα ώστε το θεραπευτικό πλάνο να μπορεί να σχεδιάζεται για ένα και μοναδικό άτομο. Τα ειδικά αντιγόνα του ατόμου καθορίζουν αν αυτό θα παρουσιάσει παρενέργειες, αν θα απαντήσει στο εμβόλιο με προστατευτικό ανοσιακό τρόπο καθώς και πόση ποσότητα ή πόσες δόσεις απαιτούνται. Η επιστήμη πιστεύει ότι ο καθορισμός των δόσεων θα είναι αύριο τόσο εύκολος όσο η θερμομέτρηση σήμερα. Αυτή η εξατομίκευση θα οδηγεί σε μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας και ελαχιστοποίηση των ανεπιθυμήτων ενεργειών. Είναι ήδη γνωστό ότι ορισμένες σοβαρές παρενέργειες των εμβολίων παρατηρούνται σε γενετικά καθορισμένα άτομα. Αυτό θα αποφευχθεί μελλοντικά. Δεν μπορεί να έχουμε ένα εμβόλιο με τον ίδιο αριθμό δόσεων για όλο τον πλανήτη. Ούτε το δοσολογικό σχήμα θα καθορίζεται με βάση τις οικονομικές ανάγκες των εταιρειών ή με βάση τις μελέτες σε πειραματόζωα. Θα λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές ανάγκες των ληπτών. Πέραν του τομέα αυτού, μία άλλη εξέλιξη αναμένεται στον κόσμο των εμβολίων. Φαίνεται πως η ζήτηση για μελλοντικά εμβόλια δεν θα καθοδηγείται κυρίως από την παιδιατρική αλλά μάλλον από την γηριατρική. Πλήθος δημογραφικών στοιχείων δείχνουν ότι οδεύουμε σε έναν κόσμο παχύσαρκων, ανοσοκατασταλμένων και ηλικιωμένων ατόμων. Οι σημερινές προτεραιότητες για τα εμβόλια δεν κατάφεραν να αποδεχθούν και να αντιμετωπίσουν αυτή τη σημαντική αλήθεια. Σήμερα ο κόσμος των ενηλίκων ταλανίζεται από από μεγάλα, άμεσα και έμμεσα, κόστη λόγω τεσσάρων σχετικά απλών λοιμώξεων: γρίπη, πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, κοκκύτης και (σε μικρότερο βαθμό) έρπητας ζωστήρας. Τα υπάρχοντα εμβόλια για τις λοιμώξεις αυτές είναι ανεπαρκέστατα (πλην ενός νέου υποσχόμενου κατά του ζωστήρος) και απαιτείται άμεση παρασκευή νέων αποτελεσματικών σκευασμάτων. Τέλος, σε εμβολιαστική στροφή θα οδηγήσει και η κατανόηση πλέον ότι υπάρχουν εκατομμύρια θάνατοι από λοιμώξεις άλλες αυτών που σήμερα καλύπτονται με κλασικά εμβόλια (ελονοσία, χολέρα, δάγκειος, HIV, TB, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, Εbola, SARS). Επίσης, το δεδομένο της κυριαρχίας χρονίων νοσημάτων (πχ. ν. Alzheimer, αθηροσκλήρωση, κακοήθειες, αυτοάνοσα, αυτισμός, καρδιοπάθειες, κατάθλιψη, διαβήτης, κλπ) τόσο στον δυτικό όσο και στον υπό ανάπτυξη κόσμο. H προσπάθεια παρασκευής εμβολίων για τέτοια

4 4 Λ ο ί μ ω ξ η νοσήματα σε συνδυασμό με την προσωποποιημένη ιατρική θα δώσει αύριον μια σίγουρα νέα μορφή στην πρόληψη. Πέρα από όλα όμως είναι πλέον δεδομένο ότι τον οργανισμό μας ελέγχει και ρυθμίζει το μικροβίωμα. Αυτό καθορίζει ποιος θα προσβληθεί από νοσήματα και ποιος θα παραμείνει υγιής. Κάθε, εξωγενής ιδίως, παρέμβαση και εκτροπή του μικροβιώματος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές διαταραχές και βλάβες. Το μικροβίωμα συσχετίζεται με τις πλείστες των παθήσεων του ανθρώπου. Η πλήρης κατανόηση του μικροβιώματος και η σωστή διαχείριση του μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει στη θεραπεία ή την πρόληψη νοσημάτων χωρίς φάρμακα και εμβόλια. Ο κόσμος της ιατρικής και των εμβολίων αύριο δεν θα έχει καμία σχέση με το σήμερα. ΜΜΕ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Λέλα Κεσίδου Δημοσιογράφος ΕΡΤ3 Το κείμενο αφορά ομιλία που έκανε η δημοσιογράφος στο 8ο συνέδριο HPV στις 25 Φεβρουαρίου 2018, Θεσσαλονίκη Από πού διακινούνται σήμερα οι πληροφορίες; Από τα ΜΜΕ θα πει εύκολα κανείς. Ποια είναι όμως τα ΜΜΕ; Εφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ιστοσελίδες. Σ αυτά δουλεύουν δημοσιογράφοι. Σύμφωνα με τον κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας ο δημοσιογράφος έχει πρώτιστο καθήκον προς την κοινωνία και τον εαυτό του τη δημοσιοποίηση όλης της αλήθειας. Για την πληροφόρηση των πολιτών την ευθύνη την έχει ο δημοσιογράφος. Για την παραπληροφόρηση την ευθύνη την έχει και πάλι ο δημοσιογράφος. Είναι οι λεγόμενοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης, μόνον που τους αποδίδεται πολύ μεγαλύτερη δύναμη απ αυτήν που πραγματικά έχουν. Κι αυτό γιατί οι πληροφορίες σήμερα δεν διακινούνται αποκλειστικά από τα ΜΜΕ. Tο επάγγελμα του δημοσιογράφου έχει ανοίξει. Και παρά το ότι στη χώρα μας περισσότεροι από τους μισούς δημοσιογράφους είναι άνεργοι, ο κάθε ένας μπορεί να έχει δημόσιο λόγο για θέματα σοβαρά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς να τηρείται η βασική αρχή της δημοσιογραφίας, που είναι η διασταύρωση της πληροφορίας, προκειμένου αυτή να δει το φως της δημοσιότητας. Στο face book, στο instagram, στο twitter όλοι διακινούν πληροφορίες από σοβαρές μέχρι ανόητες, οι γράφοντες δεν ελέγχονται από κανένα κώδικα δεοντολογίας, δεν τους απειλεί καμία απόλυση αν πουν ανακρίβειες και επί πλέον έχουν πολύ μεγαλύτερο κοινό από τους επαγγελματίες δημοσιογράφους. Οι δημοσιογράφοι ελέγχονται όταν παραπληροφορούν και σε καμία περίπτωση δεν τους συμφέρει να το πράττουν. Γράφουν επώνυμα τις περισσότερες φορές και είναι υποχρεωμένοι να απολογηθούν τόσο στη διεύθυνση του μέσου στο οποίο εργάζονται, όταν καταγγελθούν, όσο και στον πολίτη που τους καταγγέλλει επειδή θίγεται. Έχει δε την υποχρέωση το μέσο να κάνει διόρθωση. Με λίγα λόγια δεν μπορεί κανείς να κάνει ό,τι θέλει γιατί κινδυνεύει να χάσει τη δουλειά του ή να βρεθεί στο πειθαρχικό της ένωσης των δημοσιογράφων και να εισπράξει ποινές, αν παραβεί την δεοντολογία. Ωστόσο η παραπληροφόρηση συμβαίνει.

5 Λ ο ί μ ω ξ η Πότε και γιατί συμβαίνει η παραπληροφόρηση; 1. Όταν ο δημοσιογράφος μιλάει για θέματα που δεν είναι του αντικειμένου του και οπότε μπορεί να διολισθήσει σε ανακρίβειες όντας εθισμένος στην άνεση να διατυπώνει δημόσια τον λόγο του. Οι ανακρίβειες στον ευαίσθητο χώρο της υγείας έχουν βαρύνουσα σημασία. Για παράδειγμα άκουγα πριν λίγες ημέρες από το πρώτο σε ακροαματικότητα ραδιόφωνο στη χώρα, γνωστό και έμπειρο δημοσιογράφο (όχι δημοσιογράφος υγείας), να λέει στον συμπαρουσιαστή του στον ραδιοφωνικό αέρα: «μου έλεγε ένας φίλος μου γιατρός ότι οι μισές έφηβες στην Ελλάδα έχουν τον ιό HPV και πρέπει να εμβολιαστούν. Αν δεν έχουν εμβολιαστεί, όσες έχουν τον ιό κάνουν μία μικρή απόξεση για να μην πάθουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας». Τα έλεγε με βεβαιότητα, πως κατάλαβε ακριβώς τι του είπε ο φίλος του ο γιατρός και το μετέφερε κιόλας στο ακροατήριό του. Το έκανε σκόπιμα; Όχι. Αυτά συμβαίνουν, από κεκτημένη ταχύτητα, όταν νομίζουμε ότι όλοι μπορούμε να μιλάμε για όλα και έχουμε δημοσιογραφικό οίστρο. Τι κατάλαβαν όμως οι μητέρες ακροάτριες; Ότι τα ανεμβολίαστα κοριτσάκια πρέπει να κάνουν μία απόξεση για να μην πάθουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. 2. Όταν οι πηγές του, δίνουν λάθος πληροφόρηση ή του κρύβουν μέρος της αλήθειας. Ο δημοσιογράφος είναι ο ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στον επιστήμονα και τον πολίτη. Ποιες είναι όμως οι πηγές του δημοσιογράφου υγείας; Είναι η επίσημη πολιτεία, δηλ. το Υπουργείο Υγείας, είναι ο γιατρός και είναι και οι ασθενείς. Υπάρχουν όμως 5 πηγές που κινούνται σε εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις για το ίδιο θέμα. Τι γίνεται για παράδειγμα όταν οι γιατροί, που είναι η κύρια πηγή τους, ερίζουν μεταξύ τους; Τα εμβόλια είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το 2009 με την γρίπη των πτηνών, τότε που η πολιτεία αγόρασε 16 εκατομμύρια δόσεις αντιγριπικού εμβολίου με πληθυσμό 10 εκατομμυρίων κατοίκων, ο παθολόγος Στρατής Πλωμαρίτης σημερινός διοικητής της 4ης ΥΠΕ δήλωνε: «Θεωρώ ανήθικο και αντιδεοντολογικό να συστήνω στον κόσμο να κάνει το εμβόλιο, τη στιγμή που δεν θα το κάνω εγώ Η νέα γρίπη είναι μία ήπια γρίπη, πιο ήπια από την κοινή γρίπη. Έχουμε το παράδειγμα του νοτίου ημισφαιρίου όπου η γρίπη διέδραμε χωρίς να έχουν γίνει ανάλογα εμβόλια, και χωρίς να επαληθευτεί κανένα από τα τρομολάγνα σενάρια που κυκλοφορούν Υπάρχει μία διαδικασία μαζικού εμβολιασμού των πολιτών οι οποίοι όμως μπορεί να νοσήσουν από τη νέα γρίπη χωρίς να το γνωρίζουν, να αποκτήσουν ανοσία και συνεπώς να ήταν άσκοπο να εμβολιαστούν Η ασφάλεια του εμβολίου δεν έχει αξιολογηθεί επαρκώς». Ο κ. Πλωμαρίτης τότε ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Λοιμώξεων του νοσοκομείου «Άγιος Παύλος» και αυτές ήταν οι δηλώσεις του για τους λόγους της παραίτησης του από την συγκεκριμένη επιτροπή. Το δημοσίευμα είναι από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Την ίδια στιγμή μπροστά σε τηλεοπτικές κάμερες εμβολιαζόνταν η Πρόεδρος του Εθνικού Επιστημονικού και Επιχειρησιακού Συμβουλίου για την Πανδημία Γρίπης Καθηγήτρια Παθολογίας η κ. Γιαμαρέλλου. Τι

6 6 Λ ο ί μ ω ξ η έπρεπε να πουν οι δημοσιογράφοι όταν η ίδια η ιατρική κοινότητα ήταν χωρισμένη στα δύο; Τι να πουν στο αναγνωστικό, τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό τους κοινό; Να βγάλουν σε εκπομπές ή να φιλοξενήσουν σε άρθρα όποιον συμπαθούσαν περισσότερο; Να προτιμήσουν εκείνον ή εκείνην που τους έπειθε περισσότερο; Να καταγράψουν και τις δύο απόψεις χωρίς κανένα σχόλιο, για να είναι ασφαλείς και να πετάξουν το μπαλάκι στον πολίτη; Ο πολίτης όμως, έχει το κριτήριο να αποφασίσει ή καθησυχάζει την αγωνία του πηγαίνοντας με τους πολλούς; Ταυτόχρονα, είναι πάντα καχύποπτος έναντι των φαρμακευτικών εταιριών που στοχεύουν κατά τη γνώμη του μόνο στο κέρδος. Εκ των υστέρων τα πράγματα μπήκαν στη θέση τους. Τα θύματα της πανδημίας δεν ήταν παραπάνω απ όσα έχουμε κάθε χρόνο από τη γρίπη. Όταν όμως είσαι μέσα στο πρόβλημα που βρίσκεται σε εξέλιξη τι κάνεις; Φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά αντιμετωπίσαμε αυτό το αντιεμβολιαστικό κίνημα, με αφορμή τα κρούσματα της γρίπης και της ιλαράς. Θέλω να σας μεταφέρω αυτά που γράφει ο κ. Ιωάννης Καβαλιώτης, λοιμωξιολόγος - παιδίατρος, στο βιβλίο του «Εμβόλια, δεδομένα, θέσεις και αντιθέσεις», στο κεφάλαιο που αναφέρεται στους γιατρούς και το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Γράφει λοιπόν, μεταξύ άλλων ο κ. Καβαλιώτης: «Το αντιεμβολιαστικό κίνημα ξεκινά από τους γιατρούς και δυστυχώς συντηρείται από τους γιατρούς. Γιατροί είναι αυτοί που με τις ομιλίες τους σήμερα αντί να υπερασπίζονται τα εμβόλια ωθούν περισσότερο το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Ποτέ δεν κατάλαβαν ότι η αλήθεια δεν πρόδωσε κανέναν. Η απόκρυψη όμως της αλήθειας δεν ωφελεί τελικά ούτε τον γιατρό ούτε το προϊόν για το οποίο ομιλεί και γράφει. Ωφελεί μόνον τους αντιεμβολιαστές. Και τους δίνει επιχειρήματα. Αποκρύπτονται ανεπιθύμητες ενέργειες ή αγνοείται η σημασία τους. Πιο ορθό είναι να αποδομούνται με επιστημονικό τρόπο. Η εσκεμμένη διαφήμιση γίνεται αντιληπτή από τους γιατρούς και από τον κόσμο. Πώς είναι δυνατόν να γράφουν και να λένε γιατροί ότι με το χ εμβόλιο και μία μόνο δόση προφυλάσσεσαι ισοβίως από την ψ νόσο, όταν ούτε η ίδια η εταιρία δεν το ισχυρίζεται;» Οι συντάκτες υγείας μπορούν να υπερασπιστούν την αλήθεια για την κοινωνία και τον εαυτό τους μέσα από τη δουλειά τους; Μπορούν, όταν η αλήθεια είναι μία και τους κατατίθεται ολόκληρη. Αν η πηγή του δημοσιογράφου του πει τη μισή αλήθεια αυτήν θα μεταφέρει ο δημοσιογράφος. Επομένως το θέμα της παραπληροφόρησης δεν είναι θέμα μόνο του δημοσιογράφου, αλλά και της πηγής του. 3. Όταν οι τίτλοι είναι τρομολάγνοι. Υπάρχουν ειδήσεις, οι οποίες έχουν τίτλους που εντυπωσιάζουν επειδή θέλουν να τραβήξουν την προσοχή του αναγνώστη. Στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, υπάρχουν τρεις κατηγορίες δημοσιογράφων: Είναι οι ρεπόρτερ, αυτοί που βρίσκουν τις ειδήσεις, είναι οι σχολιαστές ή αναλυτές, αυτοί δηλαδή που τις ερμηνεύουν και είναι και οι συντάκτες ύλης που τις διορθώνουν και δίνουν τίτλους. Αν κανείς δεν μείνει στον τρομολάγνο τίτλο και διαβάσει το ρεπορτάζ, τις περισσότερες φορές το περιεχόμενο του ρεπορτάζ δεν έχει καμία σχέση με τον τίτλο. Τους τίτλους στα άρθρα ή τα ρεπορτάζ τα βάζει ο συντάκτης ύλης, ο οποίος προκειμένου να προκαλέσει το ενδιαφέρον υπερθεματίζει κυρίως σε τρόμο, προσπαθεί

7 Λ ο ί μ ω ξ η να κάνει είδηση κάτι που δεν είναι απαραιτήτως είδηση, γιατί όπως γνωρίζετε ουσιαστικές ειδήσεις στον χώρο της υγείας που να αλλάζουν τον ρου δεν υπάρχουν κάθε μέρα, ενώ κάθε μέρα ο δημοσιογράφος καλείται να τις φέρει στο μέσο που εργάζεται. 4. Όταν αναδημοσιεύει και επαναλαμβάνει τα fake news. Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία αρκετά χρόνια οι πληροφορίες διακινούνται χωρίς κανένα φίλτρο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία έχουν ασύλληπτη δύναμη και αυτές οι πληροφορίες έχουν τη δύναμη να ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις. Υπενθυμίζω ότι η εκλογή Τραμπ, η οποία κυρίως βασίστηκε στα fake news μέσα από το διαδίκτυο, τον ανέδειξε πρόεδρο κόντρα σε όσα προέβλεπαν οι δημοσκόποι. Επειδή λοιπόν το θέμα των ψευδών ειδήσεων έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις και βρίσκεται κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα, είδαμε στην αρχή της χρονιάς τον Γάλλο πρόεδρο να αποκαλύπτει στους δημοσιογράφους την πρόθεσή του να αντιμετωπίσει το φαινόμενο των ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο. «Θα βελτιώσουμε τα ένδικα μέσα που διαθέτουμε για να προστατεύσουμε τη δημοκρατία μας από τις ψευδείς ειδήσεις και την προπαγάνδα που στήνεται από εκατοντάδες λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα. Το θέμα μας δεν είναι να ορίσουμε τι είναι ψευδής είδηση, το θέμα είναι τα κανάλια διασποράς αυτών των ειδήσεων», ανέφερε ο πρόεδρος Μακρόν και έκανε λόγο για ένα νέο σχέδιο νόμου που θα κατατεθεί και θα έχει σκοπό να βάλει τέλος στα fake news που επηρεάζουν την κοινή γνώμη, ιδίως σε προεκλογική περίοδο. Στην παγίδα των fake news πέφτουν πολλές φορές εκτός από τους αναγνώστες και οι 7 δημοσιογράφοι. Τα καλά νέα είναι ότι δικοί μας, φοιτητές από το ΠΑΜΑΚ δημιούργησαν μια εφαρμογή που αναγνωρίζει τα «fake news». Πρόκειται για μία πλατφόρμα ανάλυσης ειδήσεων που αναγνωρίζει τις ψευδείς ειδήσεις. Το FightΗoax έχει τη δυνατότητα να «σκανάρει» ένα άρθρο και μέσα σε πολύ λίγα δευτερόλεπτα να παρουσιάσει πληροφορίες κι αναλύσεις που επαγγελματίες δημοσιογράφοι χρειάζονται ώρες. Η ιδέα προέκυψε μετά τα αποτελέσματα των αμερικάνικων εκλογών. «To σημειώθηκε ρεκόρ ψευδών ειδήσεων και παραπληροφόρησης» αναφέρουν τα μέλη της ομάδας του FightHoax. Παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή μετράει περίπου 16 μήνες ζωής έχει καταφέρει να χτίσει επαφές με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με το τμήμα Δημοσιογραφίας του Χάρβαρντ, ενώ βρίσκονται σε επαφή με αρκετά newsroom σε Ελλάδα και Εξωτερικό έτσι ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν το δημοσιογραφικό κοινό, στην πράξη». Είναι ένα εργαλείο που θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο και στην δημοσιογραφία της υγείας, ενός πολύ ευαίσθητου κομματιού της ενημέρωσης, για το οποίο οι δημοσιογράφοι κατηγορούνται επί δικαίω και αδίκω. Τα πληρωμένα άρθρα, οι πληρωμένες και κατευθυνόμενες εκπομπές και ειδήσεις δεν αντέχουν στο χρόνο, όπως κάθε τι στο δημόσιο λόγο που κρίνεται. Δημοσιογραφία είναι να ερευνάς και να ερμηνεύεις, να ελέγχεις και να αποκαλύπτεις, να είσαι με τον πολίτη απέναντι σε κάθε εξουσία η οποία πρέπει πάντα να ελέγχεται.

8 8 Λοίμωξη Επιμέλεια - CtP - Eκτύπωση Εκδόσεις ΓΙΑΧΟΥΔΗ Κ.Μελενίκου 15 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - Τηλ. & Fax