ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΓΙΑ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΣΤΟΧΟΙ, ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ.

Transcript

1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ 3 Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ 5 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΓΙΑ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΣΤΟΧΟΙ, ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ.

2 ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Είναι η μετάδοση γνώσεων που αφορούν τις, γενικές και ειδικές για κάθε δόντι, βασικές αρχές διάνοιξης κοιλότητας για ενδοδοντική θεραπεία, τον τρόπο διάνοιξης καθώς και τις συνέπειες όταν δεν τηρούνται οι προαναφερθείσες βασικές αρχές (συμβάματα).

3 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Μετά το τέλος του σεμιναρίου ο φοιτητής θα πρέπει να είναι ικανός να: Απαριθμεί τους σκοπούς της διάνοιξης Αναφέρει τη σημασία της αφαίρεσης της τερηδόνας Καθορίζει τη θέση έναρξης της διάνοιξης σε κάθε ομάδα δοντιών Περιγράφει το σχήμα της διάνοιξης σε κάθε ομάδα δοντιών Περιγράφει την τεχνική διάνοιξης του μυλικού θαλάμου σε κάθε ομάδα δοντιών Απαριθμεί τα συμβάματα κατά τη διάνοιξη του μυλικού θαλάμου Γνωρίζει τους τρόπους πρόληψης των συμβαμάτων αυτών.

4 Στάδια της Ενδοδοντικής Θεραπείας Μετά την κλινική εξέταση και διάγνωση, τα επιμέρους στάδια της Ενδοδοντικής Θεραπείας είναι τα ακόλουθα:?προετοιμασία του δοντιού για Ε. Θ.?Διάνοιξη μυλικού θαλάμου?μέτρηση μήκους εργασίας?χημικομηχανική επεξεργασία και?έμφραξη των ριζικών σωλήνων

5 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΝΟΙΞΗΣ Η εύκολη εντόπιση όλων των στομίων των ρ.σ. Η απρόσκοπτη είσοδος των εργαλείων στους ρ.σ. με σκοπό την τέλεση σωστής ΧΜΕ και έμφραξης Η πρόληψη της απόχρωσης της μύλης των δοντιών Η δημιουργία χώρου για την έγκλειση φαρμάκων και τοποθέτηση προσωρινού εμφρακτικού υλικού Η εύκολη τοποθέτηση και αφαίρεση των εμφρακτικών υλικών των ρ.σ.

6 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Οι αρχές αυτές αφορούν: Την αφαίρεση της τερηδόνας και επισφαλών εμφράξεων Tη θέση και το σχήμα της κοιλότητας Την αφαίρεση του υπερπολφικού τοιχώματος και προσέγγιση των ριζικών σωλήνων Τον καθαρισμό του μυλικού θαλάμου Την παρασκευή της κοιλότητας με φειδώ

7 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Οι αρχές αυτές αφορούν: Την αφαίρεση της τερηδόνας και επισφαλών εμφράξεων Η τερηδόνα καταστρέφει τους οδοντικούς ιστούς και περιέχει πολλά μικρόβια. Είναι βασική αρχή στην Ενδοδοντία να αφαιρείται η τερηδόνα πριν την έναρξη της Ε.Θ. Αμέσως μετά την αφαίρεση της έμφραξης, της τερηδόνας και την απομόνωση του δοντιού. Μετά την αφαίρεση του υπερπολφικού τοιχώματος και την επεξεργασία των ρ.σ.

8 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Οι αρχές αυτές αφορούν: Τη θέση και το σχήμα της κοιλότητας Η θέση της διάνοιξης στα πρόσθια δόντια είναι στη γλωσσική επιφάνεια (πάνω από το γλωσσικό φύμα) ενώ στα οπίσθια στη μασητική επιφάνεια (κεντρικό μασητικό βοθρίο). ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ Το σχήμα της κοιλότητας εξαρτάται από το σχήμα και το μέγεθος του μυλικού θαλάμου καθώς και από τον αριθμό των ριζικών σωλήνων.

9 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Κεντρικός και πλάγιος άνω Κυνόδοντας άνω Σχήμα κοιλότητας διάνοιξης

10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. 1ος προγόμφιος άνω 2ος προγόμφιος άνω Σχήμα κοιλότητας διάνοιξης

11 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. 1ος και 2ος γομφίος άνω Σχήμα κοιλότητας διάνοιξης

12 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Κεντρικός και πλάγιος κάτω Κυνόδοντας κάτω Σχήμα κοιλότητας διάνοιξης

13 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. 1ος και 2ος προγόμφιος κάτω 1ος και 2ος γομφίος κάτω Σχήμα κοιλότητας διάνοιξης

14 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Οι αρχές αυτές αφορούν: Την αφαίρεση του υπερπολφικο ύ τοιχώματος και προσέγγιση των ριζικών σωλήνων Διάτρηση υπερπολφικού τοιχώματος με στρογγύλη φρέζα στο micromotor Αφαίρεση όλου του υπερπολφικού τοιχώματος και λείανση των τοιχωμάτων του μυλικού θαλάμου με αυλακωτή φρέζα χωρίς κοπτικό άκρο Εντόπιση των στομίων των ρ.σ. με τον ενδοδοντικό ανιχνευτήρα Ακολουθεί η αφαίρεση των προσεκβολών της οδοντίνης πάνω από τα στόμια των ρ.σ. έτσι ώστε αυτά να είναι στο έδαφος του υποπολφικού τοιχώματος και όχι μεταξύ εδάφους και τοιχώματος του μυλικού θαλάμου.

15 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ Οι αρχές αυτές αφορούν: ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Τον καθαρισμό του μυλικού θαλάμου Υπερπολφικό τοίχωμα Διάτρηση υπερπολφικού τοιχώματος Ακτ/κή εικόνα του 46 Αφαίρεση υπερπολφικού και λείανση των τοιχωμάτων του Μ. Θ. Μετά τη διάνοιξη και την επεξεργασία των ρ.σ., ο μυλικός θάλαμος είναι καθαρός

16 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Οι αρχές αυτές αφορούν: Τον καθαρισμό του μυλικού θαλάμου Διάνοιξη μέσω στεφάνης ή παρουσία αμαλγάματος παράγει ρινίσματα που πρέπει να απομακρύνονται πριν την είσοδο στους ρ.σ. Ρινίσματα αμαλγάματος εντός των ρ.σ. Η παραμονή ξένων σωμάτων, φυραμάτων, αίματος κ.α. εντός του μυλικού θαλάμου προκαλεί δυσχρωμία της μύλης του δοντιού

17 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ Ε. Θ. Οι αρχές αυτές αφορούν: Την παρασκευ ή της κοιλότητα ς με φειδώ Υπερβολική αφαίρεση των οδοντικών ιστών (υπερέκταση) οδηγεί στη θραύση της μύλης

18 ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗΣ Επιδιώκεται η αφαίρεση όλου του υπερπολφικού τοιχώματος προκειμένου να εξασφαλισθεί άμεση προσέγγιση του ρ.σ. όπως παρακάτω: 1- εντοπίζεται το σημείο της διάνοιξης (γλωσσικά στο μέσο τριτημόριο για τα πρόσθια και το κεντρικό μασητικό βοθρίο για τα οπίσθια δόντια). 2- αφαιρείται η αδαμαντίνη με στρογγυλή εγγλυφίδα μέχρι την οδοντίνη. 3- επεκτείνεται η κοιλότητα, στο πρέπον σχήμα, κατά το 1/3 του τελικού μεγέθους 4- γίνεται διάτρηση του υπερπολφικού τοιχώματος με στρογγυλή εγγλυφίδα στο μικρομότορ. Το μέγεθός της είναι λίγο μικρότερο του μεγέθους του μυλικού θαλάμου και η κατεύθυνσή της είναι παράλληλη προς τον επιμήκη άξονα του δοντιού. Ο επεμβαίνων αισθάνεται πτώση στο κενό όταν δεν παρατηρείται ενασβεστίωση του μυλικού θαλάμου 5- αφαιρείται το υπερπολφικό τοίχωμα με τη στρογγυλή με κινήσεις από μέσα προς τα έξω χωρίς να θιγεί το υποπολφικό τοίχωμα. Ακολούθως, επεκτείνεται η κοιλότητα στα όρια του μυλικού θαλάμου με αυλακωτή εγγλυφίδα χωρίς κοπτικό άκρο και 6- λειαίνονται τα τοιχώματα της κοιλότητας με την αυλακωτή. Τα χείλη έχουν απόκλιση προς τα πλάγια.

19 Φρέζες για την παρασκευή της αδαμαντίνης Στρογγύλη φρέζα Αυλακωτή φρέζα με κοπτικό άκρο Cohen & Hargreaves 2006

20 Φρέζες για την παρασκευή της οδοντίνης Στρογγύλες φρέζες για μικρομότορ. Για την αφαίρεση του υπερπολφικού τοιχώματος χρησιμοποιείται η μακριά των 28 χιλ. Αυλακωτή φρέζα χωρίς κοπτικό άκρο για αερότορ που χρησιμοποιείται για την αφαίρεση του υπερπολφικού τοιχώματος και την λείανση των τοιχωμάτων της διάνοιξης.

21 ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΙΞΗΣ Πρόσθια δόντια άνω και κάτω γνάθου Γομφίοι άνω Προγόμφιοι Γομφίοι κάτω

22 Τεχνική διάνοιξης στα πρόσθια δόντια Με στρογγυλή ή με αυλακωτή φρέζα που διαθέτει κοπτικό άκρο, αφαιρείται η αδαμαντίνη με κατεύθυνση κάθετα προς τη μύλη. Εντός της οδοντίνης η φρέζα έχει κατεύθυνση παράλληλη προς τον επιμήκη άξονα του δοντιού μέχρι τη διάτρηση του μυλικού θαλάμου Αφαίρεση του υπερπολφικού τοιχώματος με κινήσεις από μέσα προς τα έξω. Αφαίρεση του γλωσσικού επάρματος και λείανση των τοιχωμάτων. Με τον ανιχνευτήρα ελέγχεται η παρουσία εσοχών ή ανωμαλιών των τοιχωμάτων

23 Τεχνική διάνοιξης στα οπίσθια δόντια Κατά τη διάνοιξη των οπισθίων δοντιών επιβάλλεται η φρέζα να έχει κατεύθυνση παράλληλη προς τον επιμήκη άξονα του δοντιού από την αρχή είτε αφαιρώντας αδαμαντίνη είτε οδοντίνη. Η διάτρηση του υπερπολφικού τοιχώματος γίνεται στο σημείο που αντιστοιχεί με το ρ.σ. που έχει το μεγαλύτερο εύρος, άπω στους κάτω και υπερώϊα στους άνω γομφίους.

24 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΝΗΣ Κατά τη διάρκεια παρασκευής κοιλότητας διάνοιξης, ειδικά στο εργαστήριο, δεν ασκούνται πιέσεις επί των σκληρών οδοντικών ουσιών λόγω δημιουργίας ρωγμών που πολύ πιθανόν να εξελιχθούν σε κάταγμα της μύλης.

25 Εντόπιση στομίων των ριζικών σωλήνων Διπλός ανιχνευτήρας ή ανιχνευτήρας Ενδοδοντίας

26 Τεχνική διάνοιξης σε τερηδονισμένα δόντια Στα δόντια με τερηδόνα το τελικό σχήμα της διάνοιξης μπορεί να μην αντιστοιχεί με το κλασσικό. Το σημαντικό είναι να αποκαλυφθούν όλα τα τοιχώματα του μυλικού θαλάμου και όλα τα στόμια των ρ.σ.

27 ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ Τα συμβάματα προκαλούνται όταν: η διάνοιξη γίνει σε λανθασμένη θέση δοθεί λανθασμένο σχήμα το μέγεθος της διάνοιξης είναι μικρό ή μεγάλο υπάρχει λανθασμένη κλίση της φρέζας ή κλίση του δοντιού που δεν εντοπίσθηκε δεν υπολογίζεται σωστά η απόσταση του μυλικού θαλάμου από το κοπτικό χείλος ή τη μασητική επιφάνεια.

28 ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ Λανθασμένη θέση Τα συμβάματα προκαλούνται όταν: η διάνοιξη γίνει σε λανθασμένη θέση Σωστή θέση ΚΙΝΔΥΝΟΣ:? θραύση εργαλείου? ανωμαλίες στα τοιχώματα του ρ. σ.? ατελής ΧΜΕ & έμφραξη του ρ.σ.

29 ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ Τα συμβάματα προκαλούνται όταν: δοθεί λανθασμένο σχήμα Λανθασμένο σχήμα Κίνδυνος:? μη ανεύρεση στομίου ή στομίων ριζικών σωλήνων. Σωστό σχήμα

30 ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ Τα συμβάματα προκαλούνται όταν: το μέγεθος της διάνοιξης είναι μικρό ή μεγάλο Κίνδυνος: Μικρή διάνοιξη? Θραύση εργαλείων? Δημιουργία βάθρου? Κάταγμα μύλης Μεγάλη διάνοιξη

31 ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ Τα συμβάματα προκαλούνται όταν: υπάρχει λανθασμένη κλίση της φρέζας ή κλίση του δοντιού που δεν εντοπίσθηκε Κίνδυνος:? Πρόκληση διατρήσεων Η κατεύθυνση της εγγλυφίδας πρέπει να είναι παράλληλη προς τον επιμήκη άξονα του δοντιού

32 ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ Τα συμβάματα προκαλούνται όταν: δεν υπολογίζεται σωστά το μέγεθος του μυλικού θαλάμου και η απόσταση του από το κοπτικό χείλος ή τη μασητική επιφάνεια. Υπολογισμός της απόστασης του Μ.Θ από τη μασητική επιφάνεια Μυλικός θάλαμος με μεγάλο μέγεθος. η «πτώση στο κενό» γίνεται αντιληπτή Πολύ μικρό μέγεθος μυλικού θαλάμου. Η αφαίρεση της οδοντίνης γίνεται με προσοχή για να μη προκληθεί διάτρηση

33 ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ Τα συμβάματα προκαλούνται όταν: δεν υπολογίζεται σωστά το μέγεθος του μυλικού θαλάμου και η απόσταση του από το κοπτικό χείλος ή τη μασητική επιφάνεια. Κίνδυνος:? Πρόκληση διατρήσεων

34 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Beer R., Baumann M., Kielbassa A. Pocket atlas of endodontics. Thieme, Stuttgart 2006:86-99 Cohen S.& Hargreaves K. Pathways of the pulp. 9 th ed., Mosby, St. Louis, 2006: Μόρφης Α., Γεωργοπούλου Μ., Κερεζούδης Ν. σημειώσεις για την Ενδοδοντία Ι, Αθήνα 2006 Συκαράς Σ. Ενδοδοντία. 3 η έκδοση, ιατρικές εκδόσεις «Ζήτα». Αθήνα Τσάτσας Β. Σύγχρονη Ενδοδοντία, εκδόσεις Παρισιάνου. Αθήνα Τσάτσας Β., Νιαμονητός Κ., Εργαστηριακός Οδηγός Ενδοδοντίας, Αθήνα 1999

35 Για το Σεμινάριο αυτό συνεργάσθηκαν οι: Χαμπάζ Μ. Αναπλ. Καθηγητής & Αρβανίτη Ι. Μεταπτυχιακή φοιτήτρια.