ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΕΕ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΕΤΑΑ ΚΑΙ HELEXPO

Transcript

1 ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΕΕ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΕΤΑΑ ΚΑΙ HELEXPO «Αστικό ό περιβάλλον και ΕξΕ σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής» ΤΡΟΠΟΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Ο Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ Κων/νος Θεοφύλακτος Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός, MSc Δ/ντης ΤΥ ΣΥΝΟΤΑ ΑΔΑΕ Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος

2 Εισαγωγή Η Ενέργεια είναι από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν την παγκόσμια κοινότητα: - Κλιματική αλλαγή, - Εξάντληση φυσικών πόρων - Βελτίωση βιοτικού επιπέδου πληθυσμών με αποτέλεσμα την αύξηση της ενεργειακής ζήτησης 2

3 Έκθεσης Stern - 30 Οκτωβρίου ο C είναι μια "εύλογη" εκτίμηση κατά πόσο μπορεί να αυξηθεί η θερμοκρασία μέχρι το τέλος του αιώνα, εάν παραμείνουν ανεξέλεγκτες οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου. 40% των ειδών απειλούνται με εξαφάνιση, ενώ 200 εκ. άνθρωποι θα εγκαταλείψουν τις εστίες τους, λόγω πλημμυρών ή ξηρασιών μέχρι το 2050, εάν η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά 2 ο C. Άλλα 550 εκατομμύρια άνθρωποι θα βρεθούν αντιμέτωποι με την πείνα, εάν η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά 3 ο C. 4 δισ. άνθρωποι θα αντιμετωπίσουν προβλήματα έλλειψης πόσιμου νερού,, εάν η παγκόσμια θερμοκρασία ρ αυξηθεί κατά 2 ο C. Από 1 έως 4 δισ. άνθρωποι θα είναι αντιμέτωποι με πλημμύρες, ενώ πάνω από 100 εκατομμύρια θα είναι αντιμέτωποι κάθε έτος με παράκτιες πλημμύρες, εάν η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά 3 ο C. 4 εκ. τετραγωνικά χιλιόμετρα λό γης, όπου κατοικεί το 1/20 του πληθυσμού, απειλούνται από πλημμύρες από το λιώσιμο των παγετώνων Ευρωπαίοι πέθαναν στον καύσωνα του 2003, ένα γεγονός που αναμένεται να γίνει "συχνό φαινόμενο". Παγκόσμια Οικονομική Υφεση «καταστροφικής έκτασης» ύψους έως και 5,5 τρισ. Καταπολέμηση της ανόδου θερμοκρασίας = 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ! 3

4 Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Μετεωρολογίας (WMO) η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) μετρήθηκε στα 379,1 μέρη ανά εκατομμύριο (PPM), δηλαδή αυξημένο κατά 0,53% από τα 377,1 PPM το Η θερμοκρασία της Γης ανέβηκε στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων 12,000 ετών ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 30 ετών, που καταδεικνύει ότι η Γη είχε θερμανθεί κατά 0.2 οc, σε κάθε μια από τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Η ρύπανση που προκαλείται από ανθρώπινες δραστηριότητες ωθεί τον κόσμο προς επικίνδυνα επίπεδα αλλαγής του κλίματος. Γιατί 4

5 Γιατί Εξοικονόμηση Ενέργειας; Επομένως όπως προκύπτει από τον καταιγισμό των επιστημονικών ειδήσεων,, ο στόχος είναι σαφής: Η άμεση και μεγαλύτερη δυνατή μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, Εξοικονόμηση Πρωτογενούς Ενέργειας Χρήση ΑΠΕ, ΣΗΘ και Αποκεντρωμένης παραγωγής 5

6 Ενέργεια και ΕΕ 6

7 Εξοικονόμηση Ενέργειας στα Κτίρια Η Εξοικονόμηση Ενέργειας στα κτίρια έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ΕΕ καθώς εκεί δαπανάται σήμερα το 40% της πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΕ με σχετικά εύκολους τρόπους μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια κατά 20%. Αυτό έχει σαν συνέπεια αφ ενός τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από ενεργειακά προϊόντα, αφ ετέρου τη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Έχει αποδειχθεί ότι οι επενδύσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια αποσβένονται συνήθως σε σύντομο χρονικό διάστημα. 7

8 Οδηγία 2002/91/EC Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε την Οδηγία 2002/91/EC για την ενεργειακή επιθεώρηση των κτιρίων, με στόχο την προώθηση της εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. H Οδηγία απέκτησε ισχύ νόμου στη χώρα μας τον Νοέμβριο 2008, αλλά καθυστερεί η εφαρμογή της, ενώ η Οδηγία αυτή έχει εφαρμοστεί σε πολλές άλλες Ευρωπαϊκές Χώρες, με επιτυχία. Η σχετική αδιαφορία του Κράτους αλλά και των πολιτών για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια φαίνεται από το γεγονός ότι η ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανά τετραγωνικό μέτρο στη χώρα μας είναι η ίδια περίπου με τις χώρες της βόρειας Ευρώπης, αλλά αυτές με πολύ πιο ψυχρό κλίμα! Και κανείς δεν κάνει ΤΙΠΟΤΑ! 8

9 Ενέργεια & Ελληνικά Κτίρια Ετήσια κατανάλωση ενέργειας στα ελληνικά κτίρια ~ GWh ή 40% της συνολικής κατανάλωσης 15,6000 GWh στον οικιακό τομέα 11,400 GWh στον τριτογενή τομέα Πωλήσεις Η.Ε. στο Διασυνδεδεμένο Δίκτυο GWh BT ET OT Ετη Πηγή: ΔΕΗ9

10 Πρόγραμμα «Εξοικονομώ» ξ μ - ΣΥΝΟΤΑ - Δήμοι Η ΣΥΝΟΤΑ ΑΔΑΕ, στα πλαίσια της προκήρυξης του Προγράμματος ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ,, μελέτησε σε 5 Δήμους, από 5 Περιφέρεις της χώρας, πολλά σχολικά συγκροτήματα, για πιθανή ένταξη τους. Βασικότερα προβλήματα που παρατηρήθηκαν ήταν η ποιότητα εσωτερικού αέρα στις τάξεις, χαμηλές εσωτερικές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του χειμώνα και οι υψηλές κατά τη διάρκεια δάρ της άνοιξης. οι 10

11 Υπάρχουσα Κατάσταση Δήμος Δυτικής Αττικής Δυτικής Αττικής Δυτικής Ελλάδας Αριθμός Σχολείων Συνολική Έκταση m 2 Συνολική Κατανά- α λωση m 2 kwh /m 2 *yr tn. CO , , ,4 391, ,2 230,4 Ηπείρου ,5 Κεντρική Μακεδονία ,6 525 Η ευρωπαϊκή μέση ενεργειακή κατανάλωση σε σχολεία = 97 kwh/m 2 11

12 12

13 13

14 Κατάσταση μετά την ΕξΕ Δήμος Δυτικής Αττικής Δυτικής Αττικής Δυτικής Ελλάδας Αριθμός Σχολείων Συνολική Έκταση m 2 Συνολική Κατανά- λωση m 2 kwh /m 2 * yr tn. CO , , ,7 198, ,10 89,65 Ηπείρου ,9 23,5 Κεντρ. Μακεδ ,2 244,9 14

15 Χρήση Εξωτερικής Μόνωσης ΕξΕ έως 60% σε αμόνωτα κτίρια Θερμομόνωση χωρίς θερμογέφυρες Εξάλειψη μούχλας, ρωγμών, αποφλοιώσεων Αντοχή σε κρούσεις 15

16 Κτίριο του 1976 προκατασκευασμένο, χωρίς μόνωση 16

17 Χρήση Βελτιωμένων Υαλοπινάκων Τα παράθυρα των σχολικών κτιρίων συντελούν σε ένα μεγάλο ποσοστό στην ενεργειακή κατανάλωση για θέρμανση και ψύξη των χώρων, γιατί από αυτά μεταφέρεται μεγάλη ποσότητα ενέργειας. 17

18 Ειδικοί Υαλοπίνακες Κατηγορίες ειδικών υαλοπινάκων, οι οποίοι διαφοροποιούνται από τους κοινούς ως προς τα θερμικά και τα φωτομετρικά τους χαρακτηριστικά, είναι: Ανακλαστικοί υαλοπίνακες Έγχρωμοι υαλοπίνακες Απορροφητικοί υαλοπίνακες Επιλεκτικοί υαλοπίνακες χαμηλού συντελεστή εκπομπής (Low-e) Θερμομονωτικοί υαλοπίνακες Ηλεκτροχρωμικοί Φωτοχρωμικοί Θερμοχρωμικοί Υαλοπίνακες υγρών κρυστάλλων 18

19 19

20 Ηλιοπροστασία Η ηλιοπροστασία των ανοιγμάτων του κτιρίου είναι η βασικότερη τεχνική για τη μείωση των θερμικών φορτίων ενός κτιρίου τη θερινή περίοδο, καθώς η ηλιακή ακτινοβολία η οποία εισέρχεται μέσα από τα ανοίγματα αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή θερμότητας 20

21 Μόνιμα Εξωτερικά Σκίαστρα Ένας οριζόντιος πρόβολος πάνω από ένα νότια προσανατολισμένο παράθυρο επιτρέπει στο χειμερινό ήλιο, που βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα να περάσει στο εσωτερικό του κτιρίου, ενώ το καλοκαίρι τον εμποδίζει. Το μέγεθος του προβόλου αυτού εξαρτάται από το γεωγραφικό γρ πλάτος του τόπου στον οποίο βρίσκεται το κτίριο. 21

22 Κτίριο Γυμνασίου στη Κ. Μακεδονία, Νότιος προσανατολισμός, με εξωτ. σκιασμό και βλάστηση. 22

23 Κινητά Σκίαστρα Από ενεργειακής πλευράς, είναι καλύτερο να χρησιμοποιούνται τα εξωτερικά σκίαστρα, καθώς είναι πιο αποτελεσματική η εμπόδιση της ηλιακής ακτινοβολίας πριν περάσει το περίβλημα του κτιρίου. Εξωτερικά κινητά σκίαστρα μπορεί να είναι παντζούρια, περσίδες, τέντες, ρολά, κ.ά. 23

24 Δημοτικό Σχολείο στη Κ. Μακεδονία σε Νότιο προσανατολισμό, χωρίς ηλιοπροστασία. Οι δάδ διάδρομοι είναι σε διπλό κέλυφος μονών υαλοπινάκων. Δημιουργία συνθηκών «θερμοκηπίου» κατά τη διάρκεια της άνοιξης/αρχές καλοκαιριού. 24

25 Νηπιαγωγεία 25

26 Βλάστηση Ιδιαίτερα αποτελεσματική μέθοδος ηλιοπροστασίας του κτιρίου και των ανοιγμάτων του είναι και η χρήση βλάστησηςείτεμεκατάλληλα φυτεμένα φυλλοβόλα ή αειθαλή δέντρα, είτε με άλλα φυτά σε κατάλληλες θέσεις (πέργκολες, μπαλκόνια, κλπ) 26

27 Φυτεμένο Δώμα Οι φυτεμένες οροφές αποτελούνται από ένα στρώμα βλάστησης, το οποίο αναπτύσσεται σε ειδικά διαμορφωμένο επίπεδο (δώμα). Το φυτεμένο δώμα αποτελεί και τεχνική θερμικής προστασίας του κτιρίου, τόσο το χειμώνα, όσο και το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι το φυτεμένο δώμα εμποδίζει την ηλιακή ακτινοβολία να φθάσει στο κτιριακό κέλυφος, μέσω της σκιάς που δημιουργούν τα φυτά στην επιφάνειά του. Πρακτικά μηδενίζει την επίδραση της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας στην οροφή του κτιρίου, η οποία αποτελεί σημαντική πηγή θερμικής επιβάρυνσης του κτιρίου. 27

28 Δήμος Διαφορά Κατανάλωσης ΠΡΙΝ - ΜΕΤΑ kwh/m 2 *yr ΠΡΙΝ - ΜΕΤΑ tn. CO 2 ΠΡΙΝ-ΜΕΤΑ Δυτικής Αττικής Δυτικής Αττικής Δυτικής Ελλάδας , , , Ηπείρου ,1 240 Κεντρικής Μακεδονίας ,

29 Περιβαλλοντικά Κέρδη Συνολική μείωση CO 2 = 774 tn Θεωρώντας ότι ένας λιγνιτικός σταθμός για την παραγωγή 1 MWh εκπέμπει 1000 kg ή 1 tn CO 2 Η μείωση των εκπομπών μετά από τις εφαρμογές ΕξΕ σε όλα τα κτίρια αντιστοιχεί σε 30 hrs εκπομπών ενός λιγνιτικού σταθμού 45 ΜW (ΑΗΣ-ΛΚΠΑ)! ή -9,3 min από τις συνολικές ετήσιες εκπομπές της ΔΕΗ! 29

30 Οδηγίες για ΕξΕ σε Εγκαταστάσεις Θέρμανσης Για την εξοικονόμηση ενέργειας στη λειτουργία των συστημάτων θέρμανσης, θαπρέπει να γίνουν παρεμβάσεις: Λέβητας -Υπερδιαστασιολόγηση του οδηγεί σε σπατάλη καυσίμου. - Αν η απαιτούμενη ισχύς του ξεπερνά τα 350 kw, είναι απαραίτητη η εγκατάσταση δυο ή περισσότερων λεβήτων. - Οι απώλειες θερμότητας από λέβητα χωρίς μόνωση ξεπερνουν το 5%, ενώ σε ένα μονωμένο λέβητα είναι 1%. Καυστήρας - Απαιτείται η χρήση σύγχρονων καυστήρων με τέλεια ρύθμιση καύσης. Σωληνώσεις - Επιτυγχάνεται μείωση των απωλειών θερμότητας στο δίκτυο, μονώνοντας τις σωληνώσεις που περνούν από μη θερμαινόμενους μ χώρους. Θερμαντικά σώματα - Είναι λάθος να καλύπτονται τα θερμαντικά σώματα. - η χρήση θερμοστατικών διακοπτών βελτιστοποιεί τη λειτουργία του κάθε σώματος. 30

31 Οδηγίες για Εξοικονόμηση Ενέργειας σε εγκαταστάσεις ασ Κλιματισμού-Φωτισμό σ Για την εξοικονόμηση η ενέργειας στη λειτουργία των συστημάτων κλιματισμού θα πρέπει να γίνει: Εξέταση των δυνατοτήτων μείωσης των φορτίων (πχ ηλιοπροστασία χώρων, φύτευση δώματος, διαμπερής φυσικός αερισμός), πριν την επιλογή κλιματιστικού συστήματος. Χρήση ανεμιστήρων οροφής. Επιλογή κλιματιστικών συσκευών με υψηλό βαθμό απόδοσης. Σωστή εφαρμογή των διαδικασιών εγκατάστασης, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Νέος φωτισμός στις σχολικές αίθουσες, χαμηλής κατανάλωσης κ υψηλής απόδοσης. 31

32 Η ΕξΕ σημαντικός στόχος για τις Δημοτικές Αρχές Η Εξοικονόμηση Ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί στα σχολικά κτίρια χωρίς να μειωθεί η παρεχόμενη εκπαιδευτική ποιότητα. Η Εξοικονόμηση Ενέργειας στα Σχολεία λειτουργεί ως ένα εξαιρετικό παράδειγμα τόσο για τα νέα παιδιά, τους γονείς τους όσο και όλη την τοπική κοινωνία. 32

33 Τι πρέπει να γίνει? Νέος σχεδιασμός σχολικών κτιρίων από τον ΟΣΚ, με βάση την ορθολογική χρήση της ενέργειας. Κάθε κτίριο απαιτεί ξεχωριστό σχεδιασμό Όχι «καρμπόν» σχέδια! Εκπαίδευση όλων των υπαλλήλων ΤΥ των Δήμων σε θέματα ΕξΕ και ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων και των Δημάρχων! Ετήσιοι στόχοι για ΕξΕ σε κάθε Δήμο με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας! 33

34 Τι είναι η ΣΥΝΟΤΑ ΑΔΑΕ Ανώνυμη Διαδημοτική Ανώνυμη Εταιρεία Σύμπραξη 27 + Δήμων από 5 περιφέρειες της χώρας και 1 Νομαρχίας Στόχος της ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΤΕ ΣΥΝΟΤΑ είναι: -Εκπόνηση τεχνικών μελετών-έργων και προμηθειών των ΟΤΑ και την διαχείριση τους - Ωρίμανση ρμ ημ μελετών / έργων και Αδειοδοτήσεις - Διαδικασίες ένταξης έργων προς συγχρηματοδότηση - Επιβλέψεις έργων - Παρακολούθηση φυσικού & οικονομικού αντικειμένου - Εκπόνηση Τοπικών Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (Τ.Α.Π.) και σύνταξη Επιχειρησιακών Σχεδίων των ΟΤΑ, Υποστηρικτική λειτουργία για απόκτηση ικανότητας επάρκειας των ΟΤΑ και των Νομικών τους Προσώπων Έναρξη ΣΥΝΟΤΑ ΑΔΑΕ: Μάιος Μηχανικοί καθώς και άλλες ειδικότητες. 34

35 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ Ο ΣΑΣ! 35