ΜΑΘΑΙΝΕΙ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΑΝΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΑΝΤΗΣ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΠΑΡΕΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ, ΠΑΡΕΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΥΑΤΟ ΜΑΣ

Transcript

1 Ο ΜΙΚΡΟΣ ΑΝΤΗΣ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

2 ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΟΥΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΨΑΧΝΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2 3 ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΟΥΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΨΑΧΝΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Συντελεστές Κείμενα - Προσαρμογή: Μαρία Μόσχου, Τατιάνα Χατζηγεωργίου, Έλενα Φιλιππίδου, Γεωργία Λιασή Σκιτσογράφος: Ανθή Χρυσάνθου Σχεδιασμός: Γιάννος Χριστοφόρου Επιμέλεια: Γεωργία Λιασή ISBN: ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ OPINION &ACTION SERVICES LTD T info@opinionaction.com Ο κόσμος του μικρού Άντη Γεια σας, με λένε Άντη. Είμαι ένας μαθητής της Ε Τάξης ενός Δημοτικού Σχολείου της Λευκωσίας. Είμαι και εγώ ένα από όλα τα παιδιά που έχουμε απορίες για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας και ζητούμε απαντήσεις. Ελάτε μαζί μου σε αυτό το ταξίδι των αποριών μου να διερευνήσετε έναν διαφορετικό κόσμο

3 4 Έτσι ξεκίνησαν όλα Κυριακή μεσημέρι μιας ηλιόλουστης μέρας και ο μικρός Άντης βρίσκεται στο δωμάτιό του, φανερά προβληματισμένος και σκεφτικός... Ξάφνου μπαίνει στο δωμάτιο η μαμά - Άντη μου, πρέπει να κάνεις επανάληψη τα μαθήματά σου για αύριο! Μα γιατί είσαι σκεφτικός;τι σου συμβαίνει; 5

4 6 Ο Άντης γυρίζει το βλέμμα προς τη μαμά του και με ένα ύφος που κρύβει απορίες της λέει: - Μαμά, να σου διηγηθώ μια ιστορία; Η πρώτη επαφή με το διαφορετικό Την Παρασκευή ήρθε μια νέα μαθήτρια στο σχολείο μας. Η Σανά, από το Ιράκ. Φορούσε μαντίλα στα μαλλιά της! Είναι πρόσφυγας, μας είπε η δασκάλα μας. Οι δικοί της αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπίτι και την πατρίδα τους γιατί κινδύνευε η ζωή τους. Μέρες ταξίδευαν ώσπου να καταλήξουν τελικά στην Κύπρο. Το ταξίδι της, μια περιπέτεια! 7

5 8 Στο διάλειμμα δεν έπαιζε μαζί μας. Καθόταν σε μια γωνιά, σα να φοβόταν. Και δεν είχε άδικο! Όλοι την κοιτάζαμε περίεργα. Ο Δώρος μάλιστα έκανε πως έπεσε κατά λάθος πάνω της και προσπάθησε να της βγάλει τη μαντίλα. Ευτυχώς που τον πήρε είδηση η δασκάλα και τον μάλωσε. Μας είπε ότι θα πρέπει να δείχνουμε σεβασμό στους άλλους και να αποδεχόμαστε ε. τη διαφορετικότητά τους, ναι έτσι μας το είπε... τη διαφορετικότητα! Μόνο με τη Λουντμίλα από την ΣΤ τάξη έκανε η Σανά παρέα στο διάλειμμα. Η Λουντμίλα μας είπε πώς είναι φίλες με τη Σανά. Όταν, πριν από καιρό, η Σάνα και η οικογένειά της ήρθαν στη γειτονιά ψάχνοντας σπίτι να μείνουν, συνάντησαν πολλά προβλήματα. Δεν ήξεραν τη γλώσσα και δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν. Στο βλέμμα τους μπορούσες να διακρίνεις την αγωνία, το φόβο, την απογοήτευση Μας είπε η Λουντμίλα ότι δυσκολεύτηκαν να νοικιάσουν σπίτι επειδή ήταν πρόσφυγες, όπως συνέβη και μ αυτούς, που ήταν μετανάστες. Ήταν και μουσουλμάνοι! Με τα πολλά, νοίκιασαν ένα σπίτι απέναντι από το δικό τους. Η Λουντμίλα γνώριζε πως πρόβλημα των προσφύγων και των μεταναστών είναι ο αποκλεισμός, το αίσθημα της απομόνωσης και η απομάκρυνση από τους άλλους ανθρώπους. Τα ίδια συναισθήματα ένιωσε κι αυτή όταν οι δικοί της αποφάσισαν να μεταναστεύσουν στην Κύπρο για οικονομικούς λόγους και αναζήτηση καλύτερης τύχης. Η Λουντμίλα της έκανε παρέα και της έμαθε και λίγες ελληνικέςλέξεις για να συνεννοούνται. Ακόμη, της έμαθε παιχνίδια από τη χώρα της και η Σανά απ τη δική της. Ονειρεύονταν και νοσταλγούσαν τις πατρίδεςτους. 9

6 10 Όταν σχολάσαμε, ήρθε ο πατέρας της και την πήρε. Ένας ευγενέστατος κύριος. Μάθαμε πως ήταν καθηγητής στη Βαγδάτη. Τώρα αγωνίζεται να βρει οποιαδήποτε δουλειά για να ζήσει την οικογένειά του....καθηγητής στη Βαγδάτη Οι πρώτες απορίες που γεννιούνται - Είναι κακό να είσαι πρόσφυγας, μαμά; - Άντη μου, κακό δεν είναι και δε φταίει ο πρόσφυγας για την κατάσταση αυτή. Είναι, όμως, άσχημο και πολύ θλιβερό! Ο ξεριζωμός από την πατρίδα φέρνει πόνο στην καρδιά και πολλά προβλήματα. Παιδί προσφύγων δεν είναι και ο φίλος σου ο Κωστής και άλλα παιδιά στην τάξη; Τι σημασία έχει που δεν είναι από άλλη χώρα! Μικρό παιδί ήταν ο μπαμπάς του, όταν ο τουρκικός στρατός μπήκε στην Κύπρο. Χιλιάδες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα άσυλο σπίτια τους και να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς. Εγώ θυμάμαι! Να ξερες τι δυσκολίες συνάντησαν Τις ίδιες και χειρότερες, φαντάζομαι, δυσκολίες θα συνάντησε και η οικογένεια της Σανά. Ποιος ξέρει τι κίνδυνος απειλούσε τη ζωή τους και αναγκάστηκαν να φύγουν από τα σπίτια τους και πως κατάφεραν να φτάσουν μέχρι εδώ και να ζητήσουν άσυλο! 11

7 12 Έννοιες που πρώτη φορά συναντιούνται - Άσυλο, παιδί μου, σημαίνει προστασία. Και ο άνθρωπος που ζητά βοήθεια και προστασία από τη χώρα στην οποία καταφεύγει ονομάζεται αιτητής ασύλου. Η αρμόδια υπηρεσία του κράτους θα εξετάσει το αίτημά του: Είναι η ιστορία του αληθινή; Κινδυνεύει όντως στη χώρα του; Εάν ναι, τότε τον αναγνωρίζει ως πρόσφυγα και του επιτρέπει να μείνει στην Κύπρο, να έχει ίσα δικαιώματα με μας, υπό τον όρο ότι θα τηρεί τους νόμους μας. Όλοι έχουμε δικαιώματα, έχουμε και ευθύνες και υποχρεώσεις. - Τι είναι άσυλο, μαμά; προστασία αιτητής -Και γιατί τους αναγνωρίζουμε και τους επιτρέπουμε να μείνουν στην Κύπρο; - Γιατί η χώρα μας και η Ευρώπη ολόκληρη σεβόμαστε τα ανθρώπινα δικαιώματα και νοιαζόμαστε για τους ανθρώπους που διώκονται στην πατρίδα τους. Η Κύπρος έχει υπογράψει την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Ηνωμένων Εθνών. Έχει υπογράψει και τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951, που οι περισσότερες χώρες της γης έχουν συμφωνήσει για να προστατεύουν τουςανθρώπους που αναγκάζονται λόγω διωγμών και πολέμων να φύγουν από τηνπατρίδα τους. Επίσης, έχουμε συμφωνήσει όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχουμε τους ίδιους κανόνες, δικαιώματα και υποχρεώσεις απέναντι σε όσους ζητούν άσυλο και σε όσους δικαιούνται προστασία. Έτσι ξέρουμε με ποιο τρόπο θα τους δεχθούμε, πώς θα εξετάσουμε το αίτημά τους και πώς μπορούμε να τους βοηθήσουμε να σταθούν στα πόδια τους, να βρουν τους συγγενείς τους, να οργανώσουν ξανά τη ζωή τους και να ενταχθούν στην κοινωνία μας. Η έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Γενύη - Και τι λέει η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και η Σύμβαση της Γενεύης, μαμά; - Στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αναφέρεται ότι: «Κάθε άτομο που καταδιώκεται έχει το δικαίωμα να ζητά άσυλο και να του παρέχεται άσυλο σε άλλες χώρες». Η Σύμβαση της Γενεύης ορίζει ποιος είναι πρόσφυγας: «Πρόσφυγας είναι ένας άνθρωπος που βρίσκεται εκτός της χώρας καταγωγής του ή του τόπου κατοικίας του και έχει δικαιολογημένο φόβο δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα ή λόγω πολιτικών πεποιθήσεων. Εξαιτίας αυτού το φόβου δίωξης δεν μπορεί ή δεν θέλει να ζει ή να επιστρέψει στην πατρίδα του». 13

8 14 Και οι μετανάστες...? - Κι ο μετανάστης ζητάει άσυλο, μαμά; - Είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα εδώ. Όχι, δε ζητάει άσυλο. Μετανάστης είναι αυτός που φεύγει από την πατρίδα του για οικονομικούς λόγους (φτώχεια, ανεργία κλπ) και πηγαίνοντας σε μια άλλη χώρα επιδιώκει να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής του. Οι χώρες δέχονται μετανάστες και τους δίνουν άδεια να εργαστούν. Τους αξιοποιούν για να καλύψουν κενά σε διάφορεςδουλειές που δεν απασχολούνται ντόπιοι. Στην Κύπρο για παράδειγμα έχουμε μετανάστες για τη φροντίδα των σπιτιών και ηλικιωμένων και σε δουλειές στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Έτσι βοηθάμε και την οικονομία μας. Με τους πρόσφυγες είναι διαφορετικά. Ο πρόσφυγας εγκαταλείπει τον τόπο του γιατί δεν έχει άλλη επιλογή (πόλεμος, συγκρούσεις, καταπίεση κλπ). Πολλές φορές είναι μόνος του, μακριά από τους δικούς του. Η χώρα μας είναι κοντά τους Ο μετανάστης δε χρειάζεται προστασία, άσυλο. Δεν κινδυνεύει η ζωή του. Έχει και ο μετανάστης, όμως, δικαιώματα και εφόσον πάρει άδεια να παραμείνει ίδια δικαιώματα - Η Κύπρος προστατεύει τους πρόσφυγες, μαμά; - και να εργαστεί στην Κύπρο, προστατεύεται από τους νόμους που ισχύουν για όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους που ζουν στην Κύπρο. Ο πρόσφυγας έχει τα ίδια δικαιώματα με όλους τους Κύπριους πολίτες. Μπορεί να διακινείται ελεύθερα στην Κύπρο, να αποταθεί για δουλειά και να λάβει δημόσιο βοήθημα και άλλα κοινωνικά ωφελήματα, με τα ίδια κριτήρια και προϋποθέσεις που ισχύουν και για τους Κύπριους πολίτες. Επίσης, μπορεί να έχει πρόσβαση στα σχολεία και στα κρατικά νοσοκομεία. 15

9 Η ανακούφιση Η χαρά 16 - Αλήθεια μου λες, μαμά; Άρα η Σανά και η Λουντμίλα, και όλα τα παιδάκια του κόσμου δεν θα φοβούνται πια και θα μπορούν να παίζουν και να διαβάζουν μαζί μας; - Ναι, παιδί μου, θα μπορούν και να γνωρίζεις, αλλά και να θυμάσαι πάντα,ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί, μα όλοι είμαστε ίσοι! Μπορεί να διαφέρουμε εξωτερικά και να μην έχουμε την ίδια κουλτούρα, θρησκεία ή καταγωγή. Αλλά είμαστε όλοι ίσοι. - Αχ, είμαι τόσο χαρούμενος! Αύριο κιόλας θα πλησιάσω τη Σανά και τη Λουντμίλα και θα τους ζητήσω να παίξουμε στο διάλειμμα. Θέλω να μου μιλήσουν για τον κόσμο τους. Θέλω να γνωρίσουν το δικό μας πολιτισμό. Θέλω να γίνουν φίλες μου και να παίζουμε μαζί! 17

10 Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Α. Βάλε 4 στη στύλη: Έχοντας διαβάσει την ιστορία του μικρού Άντη, προσπάθησε να βρεις τις απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα. 1. Ποια συναισθήματα νομίζεις ότι ένιωσε η Σανά από τους συμμαθητές της; 2. Τι συναισθήματα, νομίζεις, νιώθει η Λουντμίλα για τη Σανά; 3. Τι συναισθήματα ένιωσες εσύ για τη Σανά; Μπορείς να εξηγήσεις γιατί ένιωσες έτσι για τη Σανά;? αποδοχή απόρριψη φιλία έχθρα συμπάθεια κατανόηση φόβο αντιπάθεια αγάπη εκτίμηση αλληλεγγύη 19

11 20 Β. Με όσα έχεις μάθει μέχρι τώρα και με τις δικές σου εμπειρίες, λύσε τα πιο κάτω ερωτήματα α. Οι πρόσφυγες εγκαταλείπουν το σπίτι τους και την πατρίδα τους γιατί: - κινδυνεύει η ζωή τους; - θέλουν να βρουν καλύτερη δουλειά;? β. Οι μετανάστες εγκαταλείπουν την πατρίδα τους: - για οικονομικούς λόγους (φτώχεια, ανεργία κλπ); - γιατί κινδυνεύουν στη χώρα τους; γ. Ο πρόσφυγας αισθάνεται: - ξένος στη νέα χώρα; - αισθάνεται όμορφα;? δ. Η κοινωνία μας: - αποδέχεται τους πρόσφυγες (τους προστατεύει, τους δίνει σπίτι, δουλειά κτλ); - απορρίπτει τους πρόσφυγες (τους κοροϊδεύει, τους θεωρεί εγκληματίες, θέλει να τους διώξει από την Κύπρο);??? ε. Τα παιδιά των προσφύγων και των μεταναστών: - μπορούν να γραφτούν στα σχολεία της Κύπρου; - δεν επιτρέπεται να πηγαίνουν σχολείο; στ. Τα παιδιά των προσφύγων και των μεταναστών: - κάνουν παρέαμε Κύπριους; - αισθάνονται μόνα;? 21

12 22 Γ. Διαβάζοντας την ιστορία του μικρού Άντη συνάντησες 14 λέξεις που είναι με έντονο χρώμα. Αυτές οι λέξεις κρύβονται παρακάτω... Είναι εύκολο να τις βρεις? Δ. Να περιγράψετε μια πραγματική ή φανταστική ιστορία, που έγινε στο σχολείο ή την τάξη σας και έχει παρόμοιο περιεχόμενο με την ιστορία του Άντη. Σ αυτή την ιστορία μπορείτε να πάρετε το ρόλο του Άντη, της Λουντμίλα ή κάποιου άλλου ατόμου. Στην συνέχεια μπορείτε να το δραματοποιήσετε (να φτιάξετε θεατράκι) με την υπόλοιπη τάξη, αναλαμβάνοντας ο καθένας από ένα ρόλο/ χαρακτήρα. ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΜΑΣ Βρίσκεστε στο μεγαλύτερο debate/δημόσια συζήτηση που έγινε ποτέ σε ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή. Παίρνοντας θέση υπέρ ή εναντίον των προσφύγων, και με μερικούς μαθητές σε ρόλο δημοσιογράφου/κριτή, να συζητήσετε αυτό το φλέγον ζήτημα για τους πρόσφυγες. Καθ όλη τη διάρκεια της συζήτησης να επιχειρηματολογείτε για τη γνώμη σας. 23

13 ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΟΣΜΟ ΟΠΟΥ ΟΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΜΑ ΟΛΟΙ ΙΣΟΙ! Ο τελικός προορισμός 24 Φανταστείτε ότι όλα τα παιδιά της τάξης σας σχεδιάζετε ένα ταξίδι. Προορισμός σας μια χώρα, όπου όλοι οι άνθρωποι θα είναι ίσοι. Διαφορετικοί, αλλά ίσοι! Το ταξίδι ξεκινά Σε αυτό το ταξίδι σας ο καθένας από εσάς θα πάρει από μια βαλίτσα. Πάρτε μαζί σας από 5 πράγματα που χαρακτηρίζουν τη χώρα σας και τον πολιτισμό σας. Μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας > Γεωγραφικό χάρτη, όπου να εντοπίζει ο καθένας σας τη χώρα από όπου προέρχεται > Τη σημαία της χώρας σας > Μουσική ήχους από τη χώρα σας > Εικόνες φωτογραφίες > Χαρακτηριστικά αντικείμενα της χώρας σας > Παιχνίδια και παραμύθια από τη χώρα σας Φτάσατε λοιπόν στον προορισμό σας. Αυτή είναι η δική σας χώρα! Η χώρα όπου όλοι είναι διαφορετικοί μα όλοι ίσοι! > Δώστε ένα όνομα στη χώρα αυτή > Ανταλλάξτε τα αντικείμενα και τις εικόνες που ο καθένας έφερε μαζί του > Ανταλλάξτε τις απόψεις και τα συναισθήματά σας > Ρωτήστε τους γύρω και μάθετε όσα μπορείτε για τη ζωή τους και το πώς αισθάνονται > Ζητήστε να παίξετε με τα παιχνίδια που ο καθένας έφερε μαζί του > Χορέψτε τις διαφορετικές μουσικές > Ζητήστε να μάθετε λέξεις από διάφορες γλώσσες. Αυτή η χώρα είναι δική σας και είστε όλοι ίσοι να μοιραστείτε τα πάντα! 25

14 Μην ξεχνάτε ότι σε αυτή τη χώρα Αλληλεγγύη Πρόοδος Ευημερία 26 ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΟΥΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΨΑΧΝΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Αποτελούμε μια ομάδα αρμονική, χωρίς διάκριση φυλετική δεν παίζει ρόλο ειλικρινά του καθενός μας η γενιά! Στη δική μας κοινωνία δεν υπάρχει ξενοφοβία είμαστε όλοι ανοιχτοί, ίσοι και διαφορετικοί. Είμαστε όλοι μια αγκαλιά με τους άλλους μια παρέα σε μια ομάδα με αρχές και αγάπη αμοιβαία Γνωρίζοντας δύσκολες λέξεις Ξενοφοβία: όταν ένας άνθρωπος φοβάται, είναι επιφυλακτικός ή αντιπαθεί κάποιο άνθρωπο που προέρχεται από διαφορετική χώρα, εθνικότητα, θρησκεία, κουλτούρα κτλ Δείχνουμε όλοι σεβασμό και καθόλου ρατσισμό, δεχόμαστε κάθε πολιτισμό, δεν διώκουμε το διαφορετικό! Ας ενωθούμε όλοι λοιπόν να κάνουμε μια κοινωνία όπου εκεί δεν θα υπάρχει φόβος και μισαλλοδοξία Μισαλλοδοξία: όταν ένας άνθρωπος μισεί όσους προέρχονται από διαφορετική χώρα, εθνικότητα, θρησκεία, κουλτούρα κτλ Solidarity Progress Prosperity ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΟΥΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΨΑΧΝΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

15 Προγράμματα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης του κυπριακού κοινού για θέματα που αφορούν τους Δικαιούχους Διεθνούς Προστασίας Αλληλεγγύη Πρόοδος Ευημερία Solidarity Progress Prosperity OPINION &ACTION SERVICES LTD Ζανέττου 26, Άγιος Ανδρέας, 1100 Λευκωσία Τηλέφωνο επικοινωνίας: ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ EUROPEAN UNION ΔΡΑΣΗ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ACTION CO-FUNDED BY THE EUROPEAN REFUGEE FUND AND THE REPUBLIC OF CYPRUS ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΙΝΙSTRY OF INTERIOR REPUBLIC OF CYPRUS