«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού µε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες»

Transcript

1 «Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού µε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες» Στάσεις των παραγωγών σε εναλλακτικά σενάρια µείωσης των επιδοτήσεων της καλλιέργειας καπνού 1 Υπεύθυνος έργου: Φωτόπουλος Χρήστος Καθηγητής Marketing Management Τροφίµων του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Εισηγητής: Μαγλαράς Γιώργος Οικονοµολόγος, Υποψήφιος ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων

2 1. Σκοπός και Στόχοι Σκοπός: ιερεύνηση των αντιδράσεων των καπνοπαραγωγών στην πολιτική αποδέσµευσης της οικ. ενίσχυσης από την παραγωγή Στόχοι: ιερεύνηση της προθυµίας των παραγωγών καπνού να συνεχίσουν την καλλιέργεια µετά την εφαρµογή της αποδέσµευσης ιερεύνηση των παραγόντων που επιδρούν στην προθυµία αυτή Π.χ. κοινωνικοί, δηµογραφικοί, τεχνοοικονοµικοί και αντιλήψεων στάσεων απέναντι στην ΚΑΠ 2

3 2. Μεθοδολογία Ερωτηµατολόγιο που αναφέρεται στην προθυµία των παραγωγών να συνεχίσουν την καλλιέργεια του καπνού ίδιους νοµούς (Ροδόπη, Ξάνθη, Σέρρες, Πέλλα, Πιερία, Καρδίτσα, Φθιώτιδα και Αιτ/νία) ίδιους παραγωγούς µε την έρευνα των τεχνικοοικονοµικών στοιχείων ( µεγάλοι σε ηλικία, χαµηλού µορφωτικού επιπέδου, από αγροτική οικογένεια, δεν επιθυµούν την συνέχιση της καλλιέργειας από τα παιδιά τους) Μέθοδος: Υποθετική Αξιολόγηση (Contingent Valuation Method) Χρησιµοποιεί ερωτήσεις και σενάρια για να αναδείξει τις προτιµήσεις των παραγωγών σχετικά µε την προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας 3 Χρησιµοποιήθηκαν έξι (6) εναλλακτικά σενάρια Κλήθηκαν να δηλώσουν την προθυµία τους να αποδεχτούν καθένα από τα σενάρια απαντώντας ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην ερώτηση που τα αφορούσε

4 2. Μεθοδολογία Σενάρια Σενάριο 1: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν η τιµή πώλησης παραµείνει σταθερή (συµπεριλαµβάνεται η επιδότηση) Σενάριο 2: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί ηεπιδότηση Σενάριο 3: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού ανεξάρτητα αν εισπράττει ή όχι το 50% της επιδότησης της τελευταίας τριετίας Σενάριο 4: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί η επιδότηση και αυξηθεί η αγοραστική του τιµή κατά 10% Σενάριο 5: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί η επιδότηση και αυξηθεί η αγοραστική του τιµή κατά 30% 4 Σενάριο 6: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί η επιδότηση και αυξηθεί η αγοραστική του τιµή κατά 50%

5 2. Μεθοδολογία 5 Παράγοντες επίδρασης προθυµίας Για τη διερεύνηση των παραγόντων που επιδρούν στην προθυµία αποδοχής των σεναρίων λήφθηκαν υπόψη οι παρακάτω µεταβλητές: Έτη ενασχόλησης µε την καλλιέργεια του καπνού Αναλογία κόστους παραγωγής/ εισοδήµατος Εναλλακτικές επαγγελµατικές διέξοδοι αν σταµατήσουν την καλλιέργεια καπνού Προσδοκώµενο/ ιδεατό εισόδηµα νοικοκυριού Ηλικία αρχηγού Μέλος αγροτικού συνεταιρισµού Φύλο Επίπεδο εκπαίδευσης Ύψος ετήσιου εισοδήµατος Επάγγελµα βαθµός ενασχόλησης µε τηγεωργία

6 3. Αποτελέσµατα Έτη ενασχόλησης µε την καλλιέργεια καπνού Η πλειοψηφία (84,7%) ασχολείται µε την καλλιέργεια καπνού πάνω από 10 χρόνια Ποικιλίες καπνού που καλλιεργούνται περισσότερο Το 70,9% καλλιεργεί καπνό Ανατολικού τύπου Το 28% καλλιεργεί Virginia 6 Ποσοστό κόστους παραγωγής στο συνολικό εισόδηµα Στο 56,6% των ερωτηθέντων το κόστος παραγωγής καλύπτει από 50 80% του συνολικού εισοδήµατος Στο 21,8% των ερωτηθέντων καλύπτει < 50% του συνολικού εισοδήµατος Στο 19,7% των ερωτηθέντων καλύπτει από % του συνολικού εισοδήµατος

7 3. Αποτελέσµατα Εναλλακτικές επαγγελµατικές διέξοδοι αν σταµατήσουν την καλλιέργεια καπνού Η πλειοψηφία θα παρέµενε στη γεωργία αλλάζοντας καλλιέργεια (83,69%) Το 35% θα άλλαζε κλάδο παραγωγής Το 22,4% θα άλλαζε τοµέα Συνολικό εισόδηµα από τη γεωργία Το 72,2% των ερωτηθέντων έχει εισόδηµα µέχρι Μόνο το 5,3% δηλώνει εισόδηµα > Προσδοκώµενο/ Ιδεατό εισόδηµα Για την πλειοψηφία κυµαίνεται από

8 3. Αποτελέσµατα Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας του καπνού κάτω από διαφορετικά σενάρια ΝΑΙ ΟΧΙ Σενάριο 1: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν η τιµή πώλησής του παραµείνει σταθερή 741 (49.4%) 759 (50.6%) Σενάριο 2: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί ηεπιδότηση 101 (6.7%) 1399 (93.3%) Σενάριο 3: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού ανεξάρτητα αν εισπράττει ή όχι το 50% της επιδότησης της τελευταίας τριετίας 428 (28.6%) 1072 (71.4%) Σενάριο 4: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί η επιδότηση και αυξηθεί η αγοραστική του τιµή κατά10% 135 (9%) 1365 (91%) Σενάριο 5: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί ηεπιδότησηκαιαυξηθείηαγοραστικήτουτιµή κατά30% 200 (13.3%) 1300 (86.7%) 8 Σενάριο 6: Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί η επιδότηση και αυξηθεί η αγοραστική του τιµή κατά50% 683 (45.5%) 817 (54.5%)

9 3. Αποτελέσµατα 1o Πιθανό Σενάριο «Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας του καπνού αν η τιµή πώλησής του παραµείνει σταθερή» ιερεύνηση των παραγόντων που επιδρούν στην προθυµία αυτή 9 Οι παραγωγοί που αποδέχονται το συγκεκριµένοπιθανόσενάριο επηρεάζονται από: Τα έτη ενασχόλησης µε την καλλιέργεια καπνού Την προθυµία παραµονής στον αγροτικό τοµέα είτε αλλάζοντας καλλιέργεια είτε αλλάζοντας κλάδο παραγωγής Τη συµµετοχή σε αγροτικούς συνεταιρισµούς Το φύλο (Άνδρες αρχηγοί αγροτικών εκµεταλλεύσεων)

10 3. Αποτελέσµατα 2o Πιθανό Σενάριο «Προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί η επιδότηση και αυξηθεί η αγοραστική τιµή του κατά 50%» ιερεύνηση των παραγόντων που επιδρούν στην προθυµία αυτή Οι παραγωγοί που αποδέχονται το σενάριο αυτό επηρεάζονται από: Τα έτη ενασχόλησης µε την καλλιέργεια καπνού Τη συµµετοχή σε αγροτικό συνεταιρισµό Το προσδοκώµενο ιδεατό εισόδηµα 10

11 4. Συµπεράσµατα 11 Η πλειοψηφία των παραγωγών δεν είναι διατεθειµένη να συνεχίσει να ασχολείται µε την καλλιέργεια καπνού µετά την κατάργηση της επιδότησης Θεωρεί πιο πιθανό το να εισπράττει την ενίσχυση µε βάση την παραγωγή της τελευταίας τριετίας χωρίς να παράγει καπνό Αποδεκτά Σενάρια: η συνέχιση της καλλιέργειας καπνού αν η τιµή του προϊόντος παραµείνει σταθερή η συνέχιση της καλλιέργειας καπνού αν καταργηθεί η επιδότηση και αυξηθεί η αγοραστική τιµή του προϊόντος κατά 50% Παράγοντες που επιδρούν στην προθυµία συνέχισης της καλλιέργειας καπνού: Έτη ενασχόλησης µε την καλλιέργεια του καπνού Προθυµία συνέχισης ενασχόλησης µε τη γεωργία µετά την εφαρµογή του µέτρου της αποδέσµευσης Γεωργοί µέλη αγροτικών συνεταιρισµών Προσδοκώµενο εισόδηµα

12 4. Συµπεράσµατα 12 Αβέβαιο το µέλλον της καλλιέργειας καπνού στην Ελλάδα Ασύµφορη η συνέχιση της απασχόλησης στον καπνού µε λίγες επαγγελµατικές διεξόδους Μεγαλύτερης ηλικίας παραγωγοί: ιατεθειµένοι να εγκαταλείψουν τη γεωργία Μικρότερης ηλικίας παραγωγοί: Αναζήτηση άλλων επαγγελµατικών διεξόδων είτε µε την αντικατάσταση του καπνού µε άλλη καλλιέργεια είτε αλλάζοντας επαγγελµατική δραστηριότητα Η καλλιέργεια του καπνού στο µέλλον µπορείνασυνεχιστείαν: Μειωθεί το κόστος παραγωγής σε σχέση µε τοεισόδηµα Αυξηθεί σε ικανοποιητικό βαθµό ητιµή του προϊόντος στην αγορά Χάραξη πολιτικής Έµφαση στα επιθυµητά σενάρια Συνέχιση της καλλιέργειας καπνού στο µέλλον Απασχόληση Εισόδηµα Αγροτική οικονοµία

13 «Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού µε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες» Στάσεις των παραγωγών σε εναλλακτικά σενάρια µείωσης των επιδοτήσεων της καλλιέργειας καπνού 13 Υπεύθυνος έργου: Φωτόπουλος Χρήστος Καθηγητής Marketing Management Τροφίµων του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Εισηγητής: Μαγλαράς Γιώργος Οικονοµολόγος, Υποψήφιος ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων