«ΑΝΑ ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΜΕ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ (ΑΦΦ)»

Transcript

1 «Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού : Επιχειρηµατική Καθοδήγηση για την Βιωσιµότητα των Αγροτικών Επιχειρήσεων & Προοπτικές Αρωµατικών-Φαρµακευτικών και Ενεργειακών φυτών» «ΑΝΑ ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΜΕ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ (ΑΦΦ)» ΧρήστοςΒ. Φωτόπουλος Καθηγητής Marketing Management Του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων

2 1. Ορισµοί Ο όρος «αρωµατικά φυτά» αναφέρεται σε µια µεγάλη οµάδα ειδών του φυτικού βασιλείου µε κοινό χαρακτηριστικό το ότι περιέχουν στα διάφορα µέρη τους (φύλλα, άνθη, κλπ) αιθέρια έλαια, ουσίες δηλαδή που όταν ελευθερωθούν αφήνουν οσµή. Ο όρος «φαρµακευτικά φυτά» αναφέρεται σε κάθε φυτό που περιέχει ένα ή περισσότερα δραστικά συστατικά, τα οποία έχουν την ικανότητα να προλάβουν, να ανακουφίσουν ή να θεραπεύσουν ασθένειες. 2

3 2. ΧρησιµότηταΑΦΦ Η χρησιµοποίηση του όρου ΑΦΦ αναφέρεται τόσο σε φυτά που έχουν αρωµατικές όσο και σε φυτά που έχουν φαρµακευτικές ιδιότητες. Άλλωστε δεν είναι δυνατή η σαφής διάκριση µεταξύ των δυο κατηγοριών αφού υπάρχουν φυτά που έχουν και τις δυο ιδιότητες. Για παράδειγµα η Ρίγανη που είναι κατά βάση αρωµατικό φυτό, µε χρήσεις γνωστές σε όλους, περιέχει δραστικές ουσίες (Κραµβακρόλη) που µπορούν να λειτουργήσουν ως φυσικά αντιβιοτικά και που χρησιµοποιούνται για την παραγωγή φαρµακευτικών σκευασµάτων. Γενικά, η χώρα µας λόγω εδαφολογικών και κλιµατολογικών συνθηκών, ευνοεί µοναδικά την καλλιέργεια ΑΦΦ, από τα οποία µπορούν να παραχθούν σπάνια προϊόντα αποκλειστικής ποιότητας και αποτελεσµατικότητας. 3

4 3. ΤαΕλληνικάΑΦΦ Επισηµαίνεται ότι, δεν είναι δυνατή η άµεση σύγκριση των ελληνικών ΑΦΦ µε τα ΑΦΦ που καλλιεργούνται σε άλλες χώρες, δεδοµένου του γεγονότος ότι σε κάθε χώρα καλλιεργούνται διαφορετικές ποικιλίες του ίδιου φυτού, οι οποίες και παρουσιάζουν διαφορετικά ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά στην σύνθεση των αιθέριων ελαίων τους. Μπορούµε όµως κατά κανόνα να πούµε πως τα ελληνικά ΑΦΦ παράγουν φυτά µε υψηλό ποσοστό αιθέριων ελαίων και µε πληθώρα αξιοποιήσιµων δραστικών συστατικών. Τα τελικά προϊόντα των ΑΦΦ αναφέρονται σε χλωρή µάζα, ξερή µάζα (δρόγες) και αιθέρια έλαια. Τα τελικά προϊόντα που αποδίδουν τα µέγιστααπόπλευράςεισοδήµατοςκαιζήτησηςείναιτααιθέριαέλαια, καθώς µε το κατάλληλο marketing, µπορούν να εγγυηθούν ικανοποιητικά στοιχεία για το παρόν και το µέλλον της καλλιέργειας των ΑΦΦ. 4

5 4. ΗΕπιλογήτωνΑΦΦ Η επιλογή των τελικών ΑΦΦ που αναλύθηκαν στη συγκεκριµένη έρευνα προέκυψαν λαµβάνοντας υπόψη τα εξής : 1. Το εισόδηµα που λαµβάνουν οι παραγωγοί από την καλλιέργειατωνενλόγωφυτών. 2. Την διαχρονικά όλο και αυξανόµενη ζήτηση των τελικών προϊόντωναυτών. 3. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους γνωρίσµατα που ελκύουν τους καταναλωτές. 5

6 4. ΗΕπιλογήτωνΑΦΦ 4. Τιςδυνατότητεςµέσωτουµάρκετινγκτης προστιθέµενηςαξίας, πουαναπτύχθηκανσεάλλεςχώρεςπολύεπιτυχηµένα. 5. Την ιδιαίτερη ανάπτυξη κάποιων από τα ανωτέρω στη χώρα µας µέσω των συνεταιρισµών. 6. Την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγµή στη χώρα µας όσον αφορά το εµπόριο, την οργάνωση και την έλλειψη τεχνογνωσίας παρότι προέκυψαν αναµφισβήτητα σηµαντικές προοπτικές για αυτά και από τη δική µας έρευνα αλλά και από άλλες έρευνες που έχουν πραγµατοποιηθεί σε Ελλάδα και εξωτερικό. 6

7 5. Τακίνητρα Η τελευταία αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), επέφερε ανακατατάξεις σχεδόν στο σύνολο της παραγωγής του καπνού στον ελλαδικό χώρο. Ιδιαίτερα σηµειώνεται ότι για την καλλιέργεια του καπνού αµερικάνικου τύπου (Virginia, Barley), η παραγωγή έχει σχεδόν εκµηδενιστεί, ενώηκαλλιέργειατουκαπνούανατολικούτύπου (Μπασµάς, Κατερίνης) έχει µειωθεί στο µισό. Ωστόσο, προηγούµενη έρευνα για την «Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού µε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες», έδειξε ότι : η καλλιέργεια του καπνού ανατολικού τύπου είναι αναντικατάστατη και µπορεί και πρέπει να παραµείνει στο σχέδιο παραγωγής καθώς οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική καλλιέργεια που προτάθηκε ήταν οικονοµικά ασύµφορη χωρίς οικονοµική ενίσχυση για τον παραγωγό. 7

8 6. Σκοπόςκαιστόχοιέρευνας Το ερώτηµα στην παρούσα µελέτη είναι το κατά πόσο νέες υπάρχουσες καλλιέργειες οι οποίες διαφεύγον της ιδιαίτερης προσοχής µας όπως είναι τα ΑΦΦ, δύνανται να εισέλθουν στο σχέδιο παραγωγής του αγρότη µαζί ή αντί των καπνών ανατολικού τύπου, ώστε αυτό να αποδίδει ένα µέγιστο αγροτικό εισόδηµα στον παραγωγό, αποφέροντας κέρδος. Η παρούσα έρευνα προσπαθεί να συγκρίνει τα στοιχεία του κόστους παραγωγής και εισοδήµατος του παραγωγού που καλλιεργεί καπνό µε το αντίστοιχο κόστος και εισόδηµα των ΑΦΦ. Κατά πόσο δηλαδή, οι καλλιέργειες αυτές µπορούν να ανταγωνιστούν τον καπνό και κατά πόσο θεωρούνται βιώσιµες στον Ελλαδικό χώρο, παρέχοντας στις αγροτικές επιχειρήσεις αντίστοιχα οφέλη µε αυτά της καλλιέργειας του καπνού ανατολικού τύπου. 8

9 7. ΟρόλοςτωνΣυνεταιρισµών Παρά την προβληµατική κατάσταση που γενικά εµφανίζουν οι αγροτικοί συνεταιρισµοί στη χώρα µας, υπάρχουν συνεταιρισµοί, δυστυχώς λίγοι, που ανταγωνίζονται επάξια τους αντίστοιχους των Βορείων Ευρωπαϊκών χωρών. Οι συγκεκριµένοι συνεταιρισµοί αξιοποιούν τη σύγχρονη τεχνολογία, καταρτίζουν επιχειρηµατικά σχέδια προωθούν µε σύγχρονες µεθόδους τα προϊόντα τους στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές, εξάγοντας την πλειονότητα της παραγωγής τους, αλλά και προχωρούν σε τυποποίηση, πιστοποίηση και µεταποίηση των προϊόντων στην εγχώρια αγορά προσδίδοντας τους προστιθέµενη αξία και όνοµα. Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου (ΕΜΧ), στα δέκα καταστήµατα Mastiha Shop που λειτουργούν στις µεγάλες ελληνικές πόλεις, αλλά και σε µια ευρεία γκάµα εκατοντάδων βρώσιµων και πόσιµων ή φαρµακευτικών προϊόντων και καλλυντικών που διακινούνται σε όλο τον κόσµο, η Μαστίχα Χίου κατάφερε να κατακτήσει και την ελληνική αγορά. Η ΕΜΧ περιλαµβάνει 5000 µαστιχοπαραγωγούς (παραγωγή τόνους) έχειπιστοποιηθείµετο ISO και το βασικό της προϊόν έχει αναγνωρισθεί από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ως ΠΟΠ (Προστατευόµενης Ονοµασίας Προέλευσης). 9

10 7. ΟρόλοςτωνΣυνεταιρισµών Αναγκαστικός Συνεταιρισµός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης καλλιεργεί το προϊόν κρόκο (σαφράν) το οποίο ως συσκευασµένο πια έχει κατακτήσει την εγχώρια αγορά, αλλά και τα ράφια επώνυµων καταστηµάτων υψηλής γαστριµαργίαςστηνευρώπη, στιςηπα, στονκαναδάαλλάκαιστηνμ. Ανατολή. Έχει αναγνωρισθεί από την Κοινότητα ως ΠΟΠ και ο συνεταιρισµός έχει πιστοποιηθεί µε ISΟ Επιπλέον, βρίσκεται στην παγκόσµια πρωτοτυπία µε περίπου 300 στρέµµατα βιολογικής καλλιέργειας κρόκου. Σήµερα οι κροκοπαραγωγοί ανέρχονται σε 800 και καλλιεργούν 4500 στρ. Αγροτικός Συνεταιρισµός Βρύναινας στον οποίο συµµετέχουν 60 ντόπιοι παραγωγοί, παράγουν το 80% της ελληνικής παραγωγής Τσαγιού (περισσότεροι από 100 τόνους ετησίως) σε έκταση 700 στρεµµάτων. Το 20% της ετήσιας παραγωγής εξάγεται σε Ευρώπη (κυρίως Γερµανία), στις ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, κλπ. Ο εν λόγω συνεταιρισµός δεν είναι στα επίπεδα των δυο προηγούµενων αλλά οι προσπάθειες για περαιτέρω 10 ανάπτυξη και εκσυγχρονισµό έχουν µπει σε καλό δρόµο.

11 8. Μεθοδολογία Τα στοιχειά επί των οποίων βασίστηκε η προσέγγιση του κόστους παραγωγής και των εισοδηµάτων προέρχονται από πρωτογενή έρευνα που διεξήχθη από την ερευνητική οµάδα (από αγρούς συστηµατικής καλλιέργειας και πιλοτικούς) σε συνδυασµό µε δευτερογενή στοιχείαάλλωνερευνών. 11

12 8. Μεθοδολογία Συγκεκριµένα, µέσω χαρτογράφησης που πραγµατοποιήθηκε στο σύνολο του αγροτικού πληθυσµού της χώρας, κατεγράφησαν οι καλλιέργειες εκείνες των ΑΦΦ όπως είναι η ρίγανη, το τσάι, το φασκόµηλο, ο βασιλικός και πολλά άλλα, που καλλιεργούνται συστηµατικά και πιλοτικά. Στη συνέχεια µέσω επιτόπιας έρευνας στις περιοχές αυτές, συγκεντρώθηκαν στοιχεία που συνθέτουν το κόστος παραγωγής και το εισόδηµα του παραγωγού από την καλλιέργεια των ΑΦΦ. Παράλληλα συγκεντρώθηκαν και στοιχεία από καπνοπαραγωγούς που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται ενεργά µε την καλλιέργεια του καπνού Ανατολικού τύπου, όπως ο Μπασµάς στην Ξάνθη και την Κοµοτηνή και η Σ-53 ή Κατερίνης στην Αιτωλοακαρνανία. Τα στοιχεία αυτά επεξεργάστηκαν µε στατιστικά πακέτα και δηµιουργήθηκαν οι Πίνακες Κόστους Παραγωγής και Εισοδήµατος του παραγωγού, από τους οποίους προέκυψαν και τα αποτελέσµατα µέσω της σύγκρισης αυτών. 12

13 Πίνακας 1: Κόστος Παραγωγής και Εισόδηµα ΑΦΦ για την καλλιεργητική περίοδο 2007 (από πρωτογενή στοιχεία) ΚΑΠΝΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΜΑΣΤΙΧΑ ΚΡΟΚΟΣ ΙΚΤΑΜΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΡΟΓΗ ΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ ΡΟΓΗ ΥΟΣΜΟΣ ΡΟΓΗ ΕΧΙΝΑΤΣΕΑ (ΣΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΦΥΛΛΑ) Α. ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ ΑΙΤΩΛ/ΝΙΑ ΡΟ ΟΠΗ ΚΑΙ ΞΑΝΘΗ 1 Απόδοση προϊόντος (κιλά/στρέµµα) ,20 8,00 0, Τιµή προϊόντος (ευρώ/κιλό) 3,80 3,80 71,00 3 Αξία προϊόντος (ευρώ/στρέµµα) 912,00 487,15 568,00 4 Επιστροφη τιµης (ευρώ/στρέµµα) 61,45 605,00 484,00 15, ,00 4,00 4, ΣΥΝΟΛΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗΣ ΠΡΟΣΟ ΟΥ 912,00 487,15 629,45 Β. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 484, Β1. ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ α.ξένη εργασία (σκάλισµα, ζιζανιοκτονία, συλλογή) 12,00 45,00 β.ξένη µηχανική εργασία 56,14 γ. Αναλώσιµα 94,31 85,52 31,47 δ.ετήσιες δαπάνες µηχανηµάτων (βελτίωσησυντήρηση) 16,64 7,49 34,75 ε.ετήσιες δαπάνες µόνιµου κεφ (βελτίωσησυντήρηση) ζ.τόκοι κυκλοφοριακού κεφαλαίου 2,81 2,30 1,91 η. Λοιπές δαπάνες (αρδευτικά τέλη κλπ) 29,81 12,95 85,69 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Β2. ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ 155,57 209,40 153,82 α. Οικογενειακή εργασία ,67 260,40 β.ενοίκιο εδάφους 7 55,00 γ. Ετήσιες δαπάνες µηχανηµάτων (αποσβέσειςασφάλιστρα) 33,49 17,03 84,61 ε.ετήσιες δαπάνες λοιπού µόνιµου κεφαλαίου 1,00 στ. Τόκοι παγίου κεφαλαίου 9,71 4,37 20,27 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ 633,20 888,07 365,28 Γ. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑ ΣΤΡΕΜΜΑ 788, ,47 519,10. ΚΕΡ ΟΣ Η ΖΗΜΙΑ (ευρώ/στρέµµα) 123,23-610,32 110,35 Ε. ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΕΙΣΟ ΗΜΑ 725,75 262,02 392,93 ΣΤ. ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΕΙΣΟ ΗΜΑ (ευρώ/στρέµµα) 737,75 363,16 392,93 Ζ. ΚΟΣΤΟΣ (ευρώ/κιλό) 3,29 8,56 64,89 92,69 25,97 8,72 5,71 0,87 205, ,90 25,00 25,00 44,00 34,50 22,00 133,96 127,20 36,56 3,90 60,90 27,14 255,70 389,66 94,34 286,11 404,77 487, , , , ,72 105,00 63,60 1,64 1,50 105,00 142,00 1,64 4,26 5,87 0,86 165,28 537, ,49 752,83 672,93 777,93 113,00 5, ,64 3,00 196,74 296,90 257,14 48,00 74,00 5,87 127,87 324,61 875,39 998, , ,56 462,18 181,50 25,00 5,87 212,37 469, , ,99 0,81 1,85 1, ,00 151,00 1,64 4,53 284,17 16, ,87 30,22 0,91 163,00 447,17 884,27 989,27 3,73

14 Πίνακας 2: (συνέχεια) Κόστος Παραγωγής και Εισόδηµα ΑΦΦ για την καλλιεργητική περίοδο 2007 (από πρωτογενή στοιχεία) ΚΑΠΝΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΘΥΜΑΡΙ ΡΟΓΗ ΛΕΒΑΝΤΑ ΓΙΑ ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ ΛΕΒΑΝΤΑ ΡΟΓΗ MENTA ΡΟΓΗ ΜΕΛΙΣΟΧΟΡΤΟ ΡΟΓΗ Α. ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ ΑΙΤΩΛ/ΝΙΑ ΡΟ ΟΠΗ ΚΑΙ ΞΑΝΘΗ 1 Απόδοση προϊόντος (κιλά/στρέµµα) ,20 2 Τιµή προϊόντος (ευρώ/κιλό) 3,80 3,80 3 Αξία προϊόντος (ευρώ/στρέµµα) 912,00 487,15 4 Επιστροφη τιµης (ευρώ/στρέµµα) ΣΥΝΟΛΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗΣ ΠΡΟΣΟ ΟΥ 912,00 487,15 Β. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Β1. ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ α.ξένη εργασία (σκάλισµα, ζιζανιοκτονία, συλλογή) 12,00 45,00 β.ξένη µηχανική εργασία 56,14 γ. Αναλώσιµα 94,31 85,52 δ.ετήσιες δαπάνες µηχανηµάτων (βελτίωσησυντήρηση) ε.ετήσιες δαπάνες µόνιµου κεφ (βελτίωσησυντήρηση) 16,64 7,49 ζ.τόκοι κυκλοφοριακού κεφαλαίου 2,81 2,30 η. Λοιπές δαπάνες (αρδευτικά τέλη κλπ) 29,81 12,95 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ 155,57 209, ,10 4, , , ,00 64,00 19,00 39,00 3,00 1,64 1,64 0,87 0,09 2 5,00 109,51 92, ,00 4,00 4, ,00 164,00 105,00 19,00 7,50 3,00 438,60 103,20 1,64 1,64 1,64 0,09 12,41 3,10 5,00 18,80 22,00 73,73 642,95 234,94 Β2. ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ α. Οικογενειακή εργασία ,67 β.ενοίκιο εδάφους γ. Ετήσιες δαπάνες µηχανηµάτων (αποσβέσειςασφάλιστρα) 7 55,00 33,49 17,03 ε.ετήσιες δαπάνες λοιπού µόνιµου κεφαλαίου 1,00 στ. Τόκοι παγίου κεφαλαίου 9,71 4,37 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ 633,20 888,07 Γ. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑ ΣΤΡΕΜΜΑ 788, ,47. ΚΕΡ ΟΣ Η ΖΗΜΙΑ (ευρώ/στρέµµα) 123,23-610,32 Ε. ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΕΙΣΟ ΗΜΑ 725,75 262,02 ΣΤ. ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΕΙΣΟ ΗΜΑ (ευρώ/στρέµµα) 737,75 363, , ,87 5,87 497,75 14,93 95,87 591,55 205,38 684,28 346,62 335,72 437,49 423,74 485,49 506,74 24,00 5,00 11, , ,87 5,87 5,87 497,75 24,36 14,93 0,73 572,55 84,87 141,96 646,28 727,82 376,89 353,72 872,18 823,11 422,74 963,59 937,93 Ζ. ΚΟΣΤΟΣ (ευρώ/κιλό) 3,29 8,56 1,71 134,17 3,23 1,82 1, , , ,93

15 Πίνακας 3: (συνέχεια) Κόστος Παραγωγής και Εισόδηµα ΑΦΦ για την καλλιεργητική περίοδο 2007 (από πρωτογενή στοιχεία) Α. ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ ΑΙΤΩΛ/ΝΙΑ ΚΑΠΝΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΡΟ ΟΠΗ ΚΑΙ ΞΑΝΘΗ ΡΙΓΑΝΗ ΡΟΓΗ ΡΙΓΑΝΗ ΓΙΑ ΡΙΓΑΝΕΛΑΙΟ - ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ ΤΣΑΙ ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ ΡΟΓΗ ΧΑΜΟΜΗΛΙ (ΑΝΘΟΣ ) 1 Απόδοση προϊόντος (κιλά/στρέµµα) , Τιµή προϊόντος (ευρώ/κιλό) 3,80 3,80 5,00 1,20 7,50 6,00 3 Αξία προϊόντος (ευρώ/στρέµµα) 912,00 487, Επιστροφη τιµης (ευρώ/στρέµµα) ΣΥΝΟΛΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗΣ ΠΡΟΣΟ ΟΥ 912,00 487, Β. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Β1. ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ 35,00 5,00 175,00 175,00 α.ξένη εργασία (σκάλισµα, ζιζανιοκτονία, συλλογή) 12,00 45,00 268,50 11,94 165,30 105,00 β.ξένη µηχανική εργασία 56,14 18,06 γ. Αναλώσιµα 94,31 85,52 69,06 42,60 31,85 181,00 δ.ετήσιες δαπάνες µηχανηµάτων (βελτίωσησυντήρηση) 16,64 7,49 7,99 1,64 7,99 1,64 ε.ετήσιες δαπάνες µόνιµου κεφ (βελτίωσησυντήρηση) ζ.τόκοι κυκλοφοριακού κεφαλαίου 2,81 2,30 2,03 1,16 1,12 5,43 η. Λοιπές δαπάνες (αρδευτικά τέλη κλπ) 29,81 12,95 49,08 13,50 49,84 22,00 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Β2. ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ 155,57 209,40 396,66 88,91 256,10 315,07 α. Οικογενειακή εργασία ,67 232,50 2,26 194,00 1 β.ενοίκιο εδάφους 7 55, ,33 55,00 12 γ. Ετήσιες δαπάνες µηχανηµάτων (αποσβέσειςασφάλιστρα) 33,49 17,03 23,34 5,87 23,34 5,87 ε.ετήσιες δαπάνες λοιπού µόνιµου κεφαλαίου 1,00 46,50 38,44 65,00 32,89 στ. Τόκοι παγίου κεφαλαίου 9,71 4,37 6,06 7,47 6,61 0,99 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ 633,20 888,07 368,40 77,38 343,95 169,75 Γ. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑ ΣΤΡΕΜΜΑ 788, ,47 765,06 166,29 600,05 484,82. ΚΕΡ ΟΣ Η ΖΗΜΙΑ (ευρώ/στρέµµα) 123,23-610,32 34,94 253,71 299, ,18 Ε. ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΕΙΣΟ ΗΜΑ 725,75 262,02 335,53 287,94 556, ,60 ΣΤ. ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΕΙΣΟ ΗΜΑ (ευρώ/στρέµµα) 737,75 363,16 604,03 317,94 721, ,60 Ζ. ΚΟΣΤΟΣ (ευρώ/κιλό) 3,29 8,56 4,78 0,48 5,00 1,94 4, ,25 15,25 1,64 0,46 11,00 54,60 5,00 95,00 5,87 5,17 0,16 111,19 165,79 9,21 109,82 136,07

16 9. ΣύγκρισηΑποτελεσµάτων Η σύγκριση της καλλιέργειας του καπνού ανατολικού τύπου µε τις καλλιέργειες των ΑΦΦ έδειξε τα ακόλουθα: 1. Το µεταβλητό κόστος στα περισσότερα ΑΦΦ υπερβαίνει το αντίστοιχο κόστος του καπνού. Αυτό παρατηρείται λόγω τουαυξηµένουκόστουςξένηςεργασίας (εποχιακή) στααφφ, απόρροια των σκαλισµάτων και της ζιζανιοκτονίας που γίνεται χειρονακτικά. Οι ψεκασµοί αποφεύγονται καθώς αφήνουν υπολείµµατα στα αιθέρια έλαια και γενικά επηρεάζουν τις ευεργετικές ιδιότητές τους. 16

17 9. ΣύγκρισηΑποτελεσµάτων 2. Στο σταθερό κόστος, είναι φανερή η υπεροχή της καλλιέργειας του καπνού καθώς η εργασία στα καπνά ανατολικού τύπου πραγµατοποιείται ως επί το πλείστον από την οικογένεια. Ωστόσο, κάποια ΑΦΦ (δίκταµος, λεβάντα) εµφανίζουν υψηλό σταθερό κόστος λόγω του κόστους εγκατάστασης. 3. Στις περισσότερες των περιπτώσεων το κέρδος των ΑΦΦ ξεπερνά τα 300 /στρ. 4. Τα εισοδήµατα (γεωργικό οικογενειακό εισόδηµα και γεωργικό εισόδηµα) εµφανίζονται σε όλα τα ΑΦΦ θετικά και σε πολλές των περιπτώσεων ξεπερνούν τα 1000 /στρ. 17

18 10. Συµπεράσµατα Γενικά συγκρίνοντας τις καλλιέργειες των ΑΦΦ µε αυτή του καπνού ανατολικού τύπου συµπεραίνουµε ότι: Η αντικατάσταση της καλλιέργειας του καπνού ανατολικού τύπου µεκάποιεςεκτωνεξεταζοµένωναφφ (πχ.λεβάντα, εχινάτσεας, δεντρολίβανου, βασιλικού, θυµαριού, δυόσµο κλπ) κρίνεται πιθανήκάτωαπόπροϋποθέσεις: την εξασφάλιση της ποιότητας της παραγωγής, την εξασφάλιση µεταποίησης και την δυνατότατα απορρόφησης της σε αγορές του εξωτερικούκαιτουεσωτερικού. Αναµφισβήτητα τα ΑΦΦ µπορούν και πρέπει να ενταχθούν στα σχέδια παραγωγής των αγροτικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα σε ορεινές και µειονεκτικές περιοχές, καθόσον µπορούν να ενισχύσουνκερδοφόρατοεισόδηµατωνπαραγωγών. 18

19 11.Προσδοκίες ΤαΑΦΦαποτελούντοµέλλονκαιτηνελπίδα του αγροτικού τοµέα µε την προϋπόθεση όµως της αντίστοιχης οργάνωσης που πέτυχαν οι µαστιχοπαραγωγοί Χίου και κροκοπαραγωγοί Κοζάνης. Χαρακτηριστικό παράδειγµα οργάνωσης και ανάπτυξης αυτού του κλάδου έχουµε στην Κύπρο και µάλιστα µε λιγότερα πλεονεκτήµατα εδαφοκλιµατικών συνθηκών σε σχέση µε την Ελλάδα. 19