9640/16 ΔΑ/νικ 1 DGE 1C

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Ιουνίου 2016 (OR. en) 9640/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 30 Μαΐου 2016 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες JEUN 41 EDUC 217 SPORT 24 CULT 51 EMPL 252 JAI 499 FREMP 94 αριθ. προηγ. εγγρ.: 9041/16 JEUN 35 EDUC 145 SPORT 20 CULT 43 EMPL 161 JAI 393 FREMP 84 Θέμα: O ρόλος του τομέα της νεολαίας σε μια ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης των νέων - Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου (30 Μαΐου 2016) Διαβιβάζονται συνημμένα τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με τον ρόλο του τομέα της νεολαίας σε μια ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης των νέων, που ενέκρινε το Συμβούλιο κατά την 3471η σύνοδό του στις 30 και 31 Μαΐου /16 ΔΑ/νικ 1 DGE 1C EL

2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με τον ρόλο του τομέα της νεολαίας σε μια ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης των νέων ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ: 1. Το πολιτικό υπόβαθρο του ζητήματος όπως εκτίθεται στο παράρτημα των παρόντων συμπερασμάτων. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ: 2. Οι νέοι, οι αξίες και οι στάσεις ζωής τους, καθώς και οι δεξιότητες και οι ικανότητές τους, συνιστούν εξαιρετικό δυναμικό για τις κοινωνίες μας. Οι διαρκείς αλλαγές και οι κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις προσδίδουν ακόμα μεγαλύτερη σημασία στη διάδοση των δημοκρατικών αξιών, την κοινωνική ένταξη των νέων και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά. 3. Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Βέλγιο, τη Γαλλία και τη Δανία και οι παρόμοιες θηριωδίες στην Ευρώπη στο παρελθόν, καθώς και η αύξηση των περιστατικών τόσο ρητορικής μίσους και εγκλημάτων μίσους 1 όσο και προπαγάνδας και βίαιης ξενοφοβίας στην Ευρώπη, αναδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη συμβολής όλων των τομέων της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της νεολαίας, στην καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης 2, τη διατήρηση της κοινωνικής σταθερότητας αλλά και ενός θετικού και ασφαλούς περιβάλλοντος για την ανατροφή των νέων. 1 2 Ειδικό Ευρωβαρόμετρο 437 (2015) Διακρίσεις στην ΕΕ το Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (2012): Προβολή των εγκλημάτων μίσους στην Ευρωπαϊκή Ένωση Η βίαιη ριζοσπαστικοποίηση αποτελεί πολυσύνθετο πρόβλημα που δεν έχει ακόμη ενιαίο ορισμό. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, ως βίαιη ριζοσπαστικοποίηση νοείται διαδικασία κατά την οποία ένα πρόσωπο αποδέχεται τη χρήση βίας για την επίτευξη πολιτικών, ιδεολογικών ή θρησκευτικών στόχων, όπως ο βίαιος εξτρεμισμός και η τρομοκρατία. Σημειωτέον ότι η ριζοσπαστικοποίηση δεν οδηγεί κατ ανάγκην στον βίαιο εξτρεμισμό ή την τρομοκρατία και οι ριζοσπαστικές συμπεριφορές δεν είναι αφ εαυτών προβληματικές. 9640/16 ΔΑ/νικ 2

3 4. Ενώ η βίαιη ριζοσπαστικοποίηση πρέπει να αντιμετωπισθεί και να παταχθεί σε διάφορα μέτωπα, είναι εξαιρετικά σημαντικό η απειλή και οι κίνδυνοι που εγκυμονεί για τους νέους να αναγνωρισθούν, να προληφθούν και να υπάρξουν οι επακόλουθες ενέργειες με μέτρα έγκαιρης και αποτελεσματικής παρέμβασης, πάντα με σεβασμό της πολιτισμικής πολυμορφίας των νέων. 5. Η διαδικασία διαμόρφωσης της ταυτότητας μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες, όπως το πολλαπλώς προβληματικό οικογενειακό υπόβαθρο, οι συνομήλικοι, το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το πολιτικό περιβάλλον, καθώς και η θέση στην κοινωνία των ομάδων νέων οι οποίοι έρχονται συχνά αντιμέτωποι με διακρίσεις, ταπεινώσεις, αποκλεισμούς, αδικίες, έλλειψη προοπτικών, αισθήματα απογοήτευσης, με ενδεχόμενο αποτέλεσμα τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση. 6. Οι γονείς, τα αδέλφια, οι συνομήλικοι και οι λοιποί σχετικοί παράγοντες 3 διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη της θετικής διαμόρφωσης της ταυτότητας. Η διαδικασία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει τη διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση και τον σεβασμό των άλλων, την ενεργό συμμετοχή στην κοινωνία, αλλά επίσης ζητήματα πνευματικότητας, θρησκείας ή πίστης, και συνεπάγεται την ενίσχυση της αίσθησης του ανήκειν, η οποία είναι απαραίτητη για να αντισταθμιστούν οι πληροφορίες και εξτρεμιστικές ιδέες στις οποίες ενδέχεται να εκτίθενται οι νέοι. 7. Οι νέοι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αναπτύξουν τον προσωπικό στοχασμό, την κατανόηση των άλλων και την κριτική σκέψη τους, να μάθουν να ζουν με τις προκλήσεις και τις αβεβαιότητες της ζωής, καθώς και πώς να αντιμετωπίζουν καταστάσεις και συναισθήματα που τους ενοχλούν, ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικοί και να διατηρούν εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. 8. Οι νέοι πρέπει να έχουν επίγνωση και κατανόηση της δημοκρατίας, της ισότητας, του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της πολυφωνίας και της πολυμορφίας και να διαθέτουν ικανότητες και εξοικείωση όσον αφορά τον χώρο των μέσων επικοινωνίας και των πληροφοριών. Τούτο συμβάλλει στην κριτική σκέψη, στην επίγνωση και γνώση του πώς οι βίαιες εξτρεμιστικές ομάδες μπορούν να παρουσιάζουν πληροφορίες με μεροληπτικό τρόπο και να τις εκμεταλλεύονται για να ασκούν προπαγάνδα. 3 Όπως εκπαιδευτικοί, διδακτικό προσωπικό πανεπιστημίων, κοινωνικοί λειτουργοί, διοργανωτές δραστηριοτήτων για νέους, πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης, εθελοντές, γείτονες, προπονητές αθλημάτων, θρησκευτικοί και άτυποι ηγέτες, υπάλληλοι της τοπικής αστυνομίας. 9640/16 ΔΑ/νικ 3

4 9. Τα μέτρα για την πρόληψη της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης δεν πρέπει να συνεπάγονται στιγματισμό, διακρίσεις και ξενοφοβία έναντι ορισμένων ομάδων νέων. ΤΟΝΙΖΟΥΝ ΟΤΙ: 10. Οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους (youth work) είναι μια προσιτή υπηρεσία, μέθοδος και εργαλείο προσέγγισης που στοχεύει στη διαμόρφωση θετικής ταυτότητας από όλους τους νέους, παρέχοντας ένα μη τυπικό και άτυπο περιβάλλον για την ανάπτυξη αξιών, δεξιοτήτων, ικανοτήτων, ταλέντων και ανοικτών στάσεων, που τους παρέχει επίσης τη δυνατότητα να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τους κινδύνους με τους οποίους έρχονται ενδεχομένως αντιμέτωποι, όπως η βίαιη ριζοσπαστικοποίηση. 11. Οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους χρησιμοποιούν ευρεία και ολιστική προσέγγιση, επιτυγχάνουν την ενεργό συμμετοχή των νέων και βασίζονται στη συνεργασία με τους νέους σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο για την εξεύρεση λύσεων στις ερωτήσεις και τα προβλήματά τους. Με αυτόν τον τρόπο οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες αφενός προσφέρουν ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο μπορεί κανείς να αναπτυχθεί, να διαμορφώσει την ταυτότητά του, να αισθάνεται ότι ανήκει σε ένα σύνολο και να εκτίθεται σε θετικές επιδράσεις από τον περίγυρό του και αφετέρου θα μπορούσαν να αποτρέψουν τις αρνητικές πιέσεις από συνομηλίκους που οδηγούν στη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση. 12. Σε συνεργασία με τον τομέα της εκπαίδευσης και άλλους σχετικούς τομείς και φορείς, ο τομέας της νεολαίας μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε μια ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση για την αντιμετώπιση της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, ιδίως στα πρώιμα στάδιά της, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη και τις δραστηριότητες των νέων, προάγοντας τις αρχές της δημοκρατίας και της πολυφωνίας, την ένταξη και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και εστιάζοντας στους αρνητικούς παράγοντες, όπως οι διακρίσεις και η έλλειψη προοπτικών που επηρεάζουν τη ζωή τους. ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ: 13. Τα διάφορα στοιχεία που υπεισέρχονται στην κατάσταση, η πολυπλοκότητα της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης και ο σοβαρός αντίκτυπός της στην κοινωνία απαιτούν ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί τη συμμετοχή διαφόρων τομέων και φορέων, όπως οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους, οι οργανώσεις υπό την ηγεσία των νέων και η εκπαίδευση. 9640/16 ΔΑ/νικ 4

5 14. Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης και διατομεακής προσέγγισης, οι πολιτικές και οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τη νεολαία που εστιάζουν στο ασφαλές και χωρίς αποκλεισμούς περιβάλλον, την άτυπη και μη τυπική εκπαίδευση καθώς και την πρόληψη, πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις πολιτικές, τα εργαλεία και τις δράσεις άλλων συναφών τομέων όπως η έγκαιρη επισήμανση, η αποτελεσματική παρέμβαση και η καταπολέμηση της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί συνεπής, δομημένη προσέγγιση με αμοιβαία ενημέρωση και υποστήριξη από τους νέους, τον περίγυρό τους, τις οικογένειες και τα κοινωνικά τους δίκτυα. 15. Μια τέτοια προσέγγιση θα πρέπει να συνεπάγεται την ανάπτυξη διαφόρων στρατηγικών ανάλογα με τον βαθμό ριζοσπαστικοποίησης: από στρατηγικές γενικής πρόληψης 4 στα πρώιμα στάδια της ριζοσπαστικοποίησης έως μια πιο στοχευμένη προσέγγιση για συγκεκριμένες ομάδες ή άτομα, όταν όντως διαπιστώνεται βίαιη ριζοσπαστικοποίηση. Η προσέγγιση αυτή συμπληρώνει τον κεντρικό ρόλο των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τη νεολαία ως μέρος διατομεακών προσπαθειών που βοηθούν τους νέους να βρουν τον δρόμο τους στην κοινωνία και τους προστατεύουν από τους κινδύνους του βίαιου εξτρεμισμού. ΚΑΛΟΥΝ ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑΣ: 16. Να διαμορφώσουν ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προκειμένου να βοηθήσουν όλους τους νέους που διατρέχουν κίνδυνο βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, με τους εξής τρόπους: α) προώθηση αποτελεσματικής και εύρυθμης συνεργασίας μεταξύ των τομέων της νεολαίας και της εκπαίδευσης και άλλων συναφών τομέων και ανάπτυξη κοινών εργαλείων, μέτρων και της ανταλλαγής ορθών πρακτικών 5 για την αντιμετώπιση περιπτώσεων βίαιης ριζοσπαστικοποίησης 4 5 Οι στρατηγικές γενικής πρόληψης έχουν σχεδιασθεί ούτως ώστε να καλύπτουν το σύνολο του πληθυσμού, ανεξάρτητα από τους επιμέρους παράγοντες κινδύνου. Μπορούν να έχουν ως στόχο, για παράδειγμα, όλους τους νέους εντός ορισμένης ηλικιακής ομάδας. Στόχος είναι η εξασφάλιση ενός στοιχειώδους επιπέδου ανθεκτικότητας των νέων. Λόγου χάριν, ορθές πρακτικές του δικτύου της ΕΕ για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη ριζοσπαστικοποίηση (RAN), το Youth WIKI tool, βάση δεδομένων ορθών πρακτικών του ΕΚΓΠΝ. 9640/16 ΔΑ/νικ 5

6 β) διερεύνηση και προώθηση του ρόλου που μπορούν να διαδραματίσουν οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους στο πλαίσιο συμπράξεων και δικτύων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για τη δημιουργία μιας ισχυρής βάσης υποστήριξης για την ανάπτυξη των νέων, συμπεριλαμβανομένης της ανθεκτικότητάς τους και της ενίσχυσης των παραγόντων προστασίας. 17. Κατά περίπτωση, να αναγνωρίσουν και να ενισχύσουν τον τομέα της νεολαίας ως προς: α) τον ρόλο που διαδραματίζει για την υποστήριξη των νέων που αναζητούν τον δρόμο τους προς την ενηλικίωση και μια θέση στην κοινωνία και για τη δημιουργία ασφαλούς και χωρίς αποκλεισμούς περιβάλλοντος εντός του οποίου οι νέοι μπορούν να διαμορφώσουν την ταυτότητά τους, λαμβάνοντας υπόψη, κατά περίπτωση, την ανάπτυξη της πνευματικής ή πολιτιστικής και θρησκευτικής ταυτότητας β) τον ρόλο που διαδραματίζει για την προώθηση των δημοκρατικών αξιών και της ενεργού συμμετοχής στα κοινά μέσω διαφόρων μορφών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους υπέρ της προώθησης του σεβασμού της πολιτιστικής πολυμορφίας μέσω διαλόγου διαπολιτισμικού, διαθρησκευτικού και μεταξύ των γενεών, και την αμφισβήτηση κάθε μορφής διακρίσεων γ) το γεγονός ότι προσεγγίζει νέους και ομάδες νέων που διατρέχουν κίνδυνο βίαιης ριζοσπαστικοποίησης και αποκλεισμού από την κοινωνία και ότι υποστηρίζει τους νέους μέσω της συμμετοχής τους σε δραστηριότητες μεταξύ συνομηλίκων δ) την προσέγγιση των νέων επιδιώκοντας να υπονομεύσει και να αμφισβητήσει τις υπάρχουσες βίαιες εξτρεμιστικές ιδεολογίες και να τις αντισταθμίσει με ελκυστικές μη βίαιες εναλλακτικές μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης6 ε) την προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των διοργανωτών δραστηριοτήτων για νέους (youth workers) και τη διεύρυνση των ικανοτήτων τους ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν ζητήματα που αφορούν τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση, καθώς και να είναι σε θέση να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν προπαγάνδα, ρητορικές και συμπεριφορές που ενδέχεται να συνδέονται με τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση 6 Παραδείγματα: No Hate Speech Campaign, Youth Information, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Κάρτας Νέων (EYCA) και Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής προς τους νέους (ERYICA). 9640/16 ΔΑ/νικ 6

7 στ) την υποστήριξη των νέων για την ενίσχυση της εξοικείωσής τους με τα μέσα επικοινωνίας και πληροφοριών και της κριτικής σκέψης υιοθετώντας διατομεακή προσέγγιση στο πλαίσιο της οποίας, για παράδειγμα, ο τομέας της νεολαίας συνεργάζεται με το σχολείο η τοπικά κέντρα, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη στρατολόγησης των νέων αυτών για βίαιες δραστηριότητες μέσω της επιρροής των συνομηλίκων τους και μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ζ) προαγωγή της συμμετοχής της κοινωνίας πολιτών η) την ικανότητά του να εκπληρώνει τον ρόλο του βελτιώνοντας την ενημέρωση, τις γνώσεις και τα εργαλεία, καθώς και την καλή συνεργασία με τους σχετικούς τομείς και τα άτομα, συντελώντας έτσι στην αναγνώριση και πρόληψη της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης μεταξύ των νέων σε αρχικό στάδιο θ) ενθάρρυνση και υποστήριξη των νέων για συμμετοχή στον εθελοντισμό, δεδομένου ότι μπορεί να έχει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση θετικής ταυτότητας, στην προαγωγή της κατανόησης των άλλων και υπεύθυνου πνεύματος. 18. Να διατηρήσουν τα ισχύοντα βιώσιμα μέτρα και πρακτικές που έχουν αποδειχθεί επιτυχή και να εφαρμόσουν, κατά περίπτωση, καινοτόμα και βιώσιμα μέτρα και πρακτικές, ειδικά σχεδιασμένα για τους νέους, σε τοπικές δράσεις, στη δημοκρατική συμμετοχή, στη διαπολιτισμική μάθηση και τον διάλογο, στην ενεργό συμμετοχή του πολίτη στα κοινά και στη θετική εκπαίδευση μεταξύ των συνομηλίκων. 9640/16 ΔΑ/νικ 7

8 ΚΑΛΟΥΝ ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥΣ: 19. Να ενισχύσουν τη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως προς την ανταλλαγή γνώσεων και πρακτικών δουλεύοντας από κοινού στο πλαίσιο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ομάδας εμπειρογνωμόνων για την ενεργό άσκηση της ιδιότητας του πολίτη, την πρόληψη της περιθωριοποίησης και της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, της Ομάδας εμπειρογνωμόνων για την ψηφιοποίηση, και του Δικτύου ευαισθητοποίησης για τη ριζοσπαστικοποίηση, και με τις σχετικές τρίτες χώρες και το Συμβούλιο της Ευρώπης 7 με σκοπό την ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την πρόληψη της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, μεταξύ άλλων με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αντεπιχειρήματα 8 και ψηφιακές κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους. 20. Να ανταλλάσσουν πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές και να αναπτύξουν κατευθυντήριες αρχές, κατά περίπτωση, για τη δημιουργία συνασπισμών ή δικτύων για μια ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση, μαθαίνοντας τρόπους συνεργασίας με αποτελεσματικότητα, ευρυθμία και συνοχή, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές πολιτιστικές συνθήκες στην ΕΕ. 21. Να προάγουν την ανάπτυξη διαλόγου και αποτελεσματικής αντεπιχειρηματολογίας για την υποστήριξη των γονέων, των αδελφών, των άλλων νέων και λοιπών οι οποίοι έχουν επαφές με τους νέους που διατρέχουν κίνδυνο βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, και να στηρίξουν την παροχή πληροφοριών σχετικά με τα υφιστάμενα συστήματα στήριξης και των δυνατοτήτων παροχής συμβουλών. 22. Ανάλογα με την περίπτωση, να αναπτύξουν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης διοργανωτών δραστηριοτήτων για νέους ως βάση για το εκπαιδευτικό υλικό που πρέπει να χρησιμοποιείται σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι οι δραστηριότητες για τους νέους αποκτούν επαρκή και ενήμερη πληροφόρηση, ευαισθητοποίηση, εργαλεία και δεξιότητες όσον αφορά: α. το φαινόμενο της κάθε είδους βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, την κατανόηση των μορφών υποκουλτούρας, καθώς και τις ειδικές μεθόδους παρέμβασης για την αποτροπή της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης σε πρώιμο στάδιο 7 8 Π.χ. στο πλαίσιο του κινήματος κατά της ρητορικής του μίσους («No Hate Speech»). Η αντεπιχειρηματολογία αποτελεί επικοινωνιακή δραστηριότητα που αμφισβητεί άμεσα ή έμμεσα την εξτρεμιστική ρητορική, ηλεκτρονικά και μη, περιλαμβάνοντας και ανταποδεικτικά στοιχεία, βασιζόμενη περισσότερο επί τεκμηρίων. 9640/16 ΔΑ/νικ 8

9 β. τους παράγοντες που οδηγούν στη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση γ. τον ψηφιακό κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δ. την αντιμετώπιση των εξτρεμιστικών επιρροών στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αμφισβήτηση των βίαιων εξτρεμιστικών απόψεων ε. τη στήριξη προς τους νέους για να αναπτύξουν κριτική σκέψη και τις συναφείς γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για να κατανοούν τις διάφορες πηγές και τις κρυφές βλέψεις πίσω από τις πληροφορίες, μεταξύ των οποίων η προπαγάνδα και η ρητορική του μίσους στ. τη στήριξη των συνομηλίκων τους που θα βοηθήσουν τους νέους να αποφύγουν τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση προσφέροντας θετικές επιρροές από τις εμπειρίες τους ζ. τη συνεργασία σε διατομεακές συμπράξεις η. την υποστήριξη της ανάπτυξης της ταυτότητας των νέων, των διαπολιτισμικών ικανοτήτων και της κατανόησης των αξιών της δημοκρατίας και της πολυφωνίας και της ενεργού συμμετοχής στα κοινά. 23. Την προώθηση και υποστήριξη σεμιναρίων μεταξύ συνομηλίκων για διοργανωτές δραστηριοτήτων για νέους, εμπειρογνώμονες, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και ερευνητές, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και πληροφοριών σχετικά με την καλύτερη δυνατή προσέγγιση του ζητήματος της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης. 24. Να προωθήσουν, να δρομολογήσουν, να συντονίζουν, να υποστηρίζουν και να καθιστούν διαθέσιμα τα αποτελέσματα της περαιτέρω έρευνας σχετικά με τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση με στόχο την ενίσχυση των σχετικών γνώσεων για ζητήματα όπως η εμβέλεια, η προέλευση, οι προστατευτικοί παράγοντες, τα αίτια και η γνωστική όσο και η συναισθηματική δυναμική της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, προκειμένου να είναι σε θέση τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Ένωση να αναπτύξουν τεκμηριωμένες πολιτικές και πρακτικές. 9640/16 ΔΑ/νικ 9

10 ΚΑΛΟΥΝ ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: 25. Να διασφαλίσει τη βέλτιστη διάδοση των αποτελεσμάτων της Ομάδας εμπειρογνωμόνων για την ενεργό άσκηση της ιδιότητας του πολίτη, την πρόληψη της περιθωριοποίησης και της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, τα οποία θα προσφέρουν καθοδήγηση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους διοργανωτές δραστηριοτήτων για νέους, τις οργανώσεις κοινωνικής μέριμνας και τους επαγγελματίες, σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο συνεργασίας σχετικά με το πώς να προσεγγίζουν και να συνεργάζονται με τους νέους που διατρέχουν κίνδυνο βίαιης ριζοσπαστικοποίησης 26. Να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο τα υφιστάμενα προγράμματα της ΕΕ όπως το Erasmus +, «Δημιουργική Ευρώπη» και «Η Ευρώπη για τους πολίτες» θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο τρόπο για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης των νέων με διαφορετικό υπόβαθρο, συμβάλλοντας κατ αυτόν τον τρόπο στην πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και εξασφαλίζοντας ενισχυμένη ικανότητα για τις κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους, συνεργασία με την παιδεία και με άλλους σχετικούς τομείς για το θέμα αυτό καθώς και τη χειραφέτηση των ίδιων των νέων. 9640/16 ΔΑ/νικ 10

11 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Εγκρίνοντας τα παρόντα συμπεράσματα, το Συμβούλιο ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ιδιαιτέρως τα ακόλουθα: 1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 12ης Φεβρουαρίου 2015, κατά το οποίο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ζήτησαν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, που να περιλαμβάνει πρωτοβουλίες σχετικά με την κοινωνική ένταξη μεταξύ άλλων, οι οποίες έχουν μεγάλη σημασία για την πρόληψη της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης. 2. Τη δήλωση που υιοθετήθηκε από τους υπουργούς Παιδείας της ΕΕ κατά την άτυπη σύνοδό τους στο Παρίσι στις 17 Μαρτίου 2015, με την οποία παρέχουν οδηγίες σχετικά με τον τρόπο συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τονίστηκε η σημασία των προσπαθειών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της περιθωριοποίησης, της μισαλλοδοξίας, του ρατσισμού και της ριζοσπαστικοποίησης, για την προώθηση της συμμετοχής των νέων στα κοινά καθώς και για τη διατήρηση ενός πλαισίου ίσων ευκαιριών για όλους. 3. Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ανανεωμένη στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας της 17ης Ιουνίου 2015, η οποία ιεραρχεί τα συγκεκριμένα ζητήματα της απεμπλοκής, της αποκατάστασης, και απορριζοσπαστικοποίησης και καταπολέμησής της, ως προτεραιότητα για δράση κατά τα επόμενα έτη. 4. Το τρέχον πρόγραμμα εργασιών της ΕΕ για τη Νεολαία κατά τα έτη , το οποίο εστιάζεται στην ενίσχυση της κοινωνικής ενσωμάτωσης ΟΛΩΝ των νέων, λαμβάνοντας υπόψη τις βασικές ευρωπαϊκές αξίες και το ρόλο των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, τόσο στον μη ψηφιακό όσο και στον ψηφιακό κόσμο. 5. Την κοινή έκθεση της ΕΕ του 2015 για τη νεολαία του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με «την εφαρμογή του ανανεωμένου πλαισίου ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας ( )», η οποία υπογραμμίζει ότι οι νέοι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να μεγαλώνουν σε πλουραλιστικές κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς με βάση τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες. Στην κοινή έκθεση της ΕΕ για τη Νεολαία προβάλλεται επίσης η ανάγκη να ενδυναμωθούν διαφορετικοί νέοι ακόμα περισσότερο, ιδίως εκείνοι που διατρέχουν κίνδυνο αποκλεισμού. 6. Συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου της Ευρώπης στο πλαίσιο της συμφωνίας εταιρικής σχέσης. 9640/16 ΔΑ/νικ 11

12 7. Το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια, της 28ης Απριλίου 2015, για το οποίο η Επιτροπή θεωρεί ότι η συμμετοχή των νέων αποτελεί βασικό παράγοντα πρόληψης της ριζοσπαστικοποίησης μέσω της προώθησης των ευρωπαϊκών αξιών και της ενίσχυσης της κοινωνικής ένταξης, αναφέροντας επίσης το δίκτυο ευαισθητοποίησης σχετικά με τη ριζοσπαστικοποίηση (RAN), μια πανενωσιακή ασπίδα προστασίας που επιτρέπει την ανταλλαγή εμπειριών και πρακτικών διευκολύνοντας τον έγκαιρο εντοπισμό της ριζοσπαστικοποίησης και τον σχεδιασμό προληπτικών στρατηγικών και στρατηγικών αποδέσμευσης σε τοπικό επίπεδο. 8. Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και τη στρατολόγηση ευρωπαίων πολιτών από τρομοκρατικές οργανώσεις. 9. Την απόφαση 2250 (2015) που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών κατά την 7573η σύνοδό του, στις 9 Δεκεμβρίου 2015, επισημαίνοντας τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει περαιτέρω η νεολαία ως θετικό πρότυπο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του βίαιου εξτρεμισμού 10. Το σχέδιο δράσης της Επιτροπής Υπουργών (Βρυξέλλες, 19 Μαΐου 2015), CM(2015)74 final, σχετικά με την καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού και της ριζοσπαστικοποίησης που οδηγούν στην τρομοκρατία, και με το πρόγραμμα δράσης των Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη του βίαιου εξτρεμισμού. 9640/16 ΔΑ/νικ 12