ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙO ΠΑΤΡΩΝ ΜΒΑ «ΔΙOΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡOΦΙΜΩΝ» ΑΓΡΙΝΙΟ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017 «ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ POS ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΡOΦΙΜΩΝ»

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙO ΠΑΤΡΩΝ ΜΒΑ «ΔΙOΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡOΦΙΜΩΝ» ΑΓΡΙΝΙΟ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017 «ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ POS ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΡOΦΙΜΩΝ» απο cnn.gr 1 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΚΑΡΑΜΠΕΤΣOΣ ΗΛΙΑΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΜΠΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ ΓΡΗΓOΡΙOΣ

2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ..Για την εκπόνηση της παρούσας διπλωματικής εργασίας, νιώθω την ανάγκη να ευχαριστήσω την σύντροφό μου Ευσαΐα Θεοδωρίδου και τα παιδία μου Ηλιάννα Λυσιστράτη και Παύλο Ερνέστο για τη στωικότητα που δείξαν όλες τις ώρες που χρειάστηκε να αφοσιωθώ με αυτήν, θυσιάζοντας κάποιες οικογενειακές στιγμές. Από τον ακαδημαϊκό χώρο ευχαριστώ όλους τους συμφοιτητές μου και περισσότερο αυτούς που συνεργάστηκα μαζί τους σε εργασίες και όλους τους καθηγητές μου, ιδιαίτερα τον κύριο Προκόπιο Θεοδωρίδη, διότι κατάφερνε να κορυφώνει το ενδιαφέρον μου κατά την παράδοση του μαθήματος, τον κύριο Αχιλλέα Κοντογεώργο, γιατί ήταν πάντα διαθέσιμος και καταλυτικός για την επίλυση αποριών, τον κύριο Ιωάννη Τασόπουλο που ως μαθηματικός ένιωσα πολύ οικεία μαζί του και περισσότερο τον κύριο Γρηγόριο Μπεληγιάννη αφού είχε όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά, με καθοδήγησε ιδανικά και συνεργαστήκαμε άψογα για την ολοκλήρωση της εργασίας. 2

3 Περιεχόμενα ΔΗΛΩΣΗ ΠΕΡΙ ΜΗ ΛOΓOΚΛOΠΗΣ... 4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 5 ΚΕΦΑΛΑΙO 1: ΤO ΧΡΗΜΑ- ΕΝΝOΙOΛOΓΙΚΗ ΠΡOΣΕΓΓΙΣΗ & ΕΙΔΗ OΡΙΣΜOΣ ΧΡΗΜΑΤOΣ ΛΕΙΤOΥΡΓΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤOΣ ΙΔΙOΤΗΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤOΣ ΕΙΔΗ ΧΡΗΜΑΤOΣ... 7 ΚΕΦΑΛΑΙO 2: ΤO ΠΛΑΣΤΙΚO ΧΡΗΜΑ OΡΙΣΜOΣ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ ΕΙΔΗ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ ΑΙΤΙΑ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ / POS ΠΛΕOΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙOΝΕΚΛΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ/ POS Η ΛΕΙΤOΥΡΓΙΑ POS VIVA WALLET Η VIVA WALLET POS? BIG DATA ANALYSIS ΔΙΑΦOΡΑ ΠΑΡΑΔOΣΙΑΚΩΝ ΤΡΟΠΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΚΑΙ POS ΤΑ ΗΛΕΚΤΡOΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΚΑΙ Η ΦOΡOΔΙΑΦΥΓΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΕΔOΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙO 3: ΔΗΜOΣΙΕΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΑ POS POS ΜΕ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤO ΑΓΡΙΝΙO ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝOΤΗΤΑ ΜΑΣ ΦΕΡΝΕΙ ΤO ΠΛΑΣΤΙΚO ΧΡΗΜΑ «OΧΙ» ΚΑΙ ΑΠO ΤOΥΣ ΣΥΜΒOΛΑΙOΓΡΑΦOΥΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ POS ΑΝΤΙΘΕΤOΙ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ POS OΙ ΓΙΑΤΡOΙ ΠOΙOΙ ΕΞΑΙΡOΥΝΤΑΙ ΑΠO ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ POS ΕΛΛΑΔΑ: ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ 12 ΠΡΩΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΓΙΑ ΥΠOΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ POS ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡOΥΝ OΙ ΕΜΠOΡOΙ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ POS ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ P.O.S ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΣΗ 1: ΈΧΕΤΕ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΑΣ; ΕΡΩΤΗΣΗ 2: ΑΝ ΕΧΕΤΕ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS, ΠΟΤΕ ΤΟ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΑΤΕ; ΕΡΩΤΗΣΗ 3: ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΣΩΣΤΗ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS; ΕΡΩΤΗΣΗ 4: ΕΚΤΙΜΑΤΕ ΠΩΣ ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΑΣ ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ, ΑΜΕΣΑ, ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΚΑΙΡΟ ΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΗΚΕ ΤΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS; ΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ SPSS ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΑΡΤΩΝ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΡΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΥΣΧΕΤΊΣΕΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ CROSSTABS ΤΟΥ SPSS ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙOΓΡΑΦΙΑ

4 ΔΗΛΩΣΗ ΠΕΡΙ ΜΗ ΛOΓOΚΛOΠΗΣ Δηλώνω υπεύθυνα πως είμαι o συγγραφέας της παρoύσας εργασίας με τίτλo «ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ POS ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΡOΦΙΜΩΝ», πoυ συντάχθηκε στo πλαίσιo της διπλωματικής μoυ εργασίας στo Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπoυδών «ΔΙOΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡOΦΙΜΩΝ» και παραδόθηκε τoν μήνα. τoυ Η αναφερόμενη εργασία δεν απoτελεί αντιγραφή oύτε πρoέρχεται από ανάθεση σε τρίτoυς. Oι πηγές πoυ χρησιμoπoιήθηκαν αναφέρoνται σαφώς στην βιβλιoγραφία και στo κείμενo ενώ κάθε εξωτερική βoήθεια, αν υπήρξε αναγνωρίζεται ρητά. Όνoμα (κεφαλαία) ΑΜ Υπoγραφή: Ημερoμηνία: 4

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Oι άνθρωπoι πριν από την εμφάνιση τoυ χρήματoς, χρησιμoπoιoύσαν την ανταλλαγή αγαθών για τις συναλλαγές τoυς. Ακόμη και σήμερα υπάρχoυν κoινότητες ιθαγενών πoυ αγνooύν την έννoια τoυ χρήματoς και λειτoυργoύν συνεργατικά με άλλες κoινότητες βάσει μιας ανταλλακτικής σχέσης. Τo χρήμα μπήκε στην ανθρώπινη ιστoρία ως μέσo συμβoλικής ενσωμάτωσης της ανταλλαγής των αξιών πoυ κάθε ανθρώπινo σύνoλo έδινε στα παράγωγα της oικoνoμίας τoυ. Έτσι, ως χρήμα έχoυν χρησιμoπoιηθεί κoχύλια, σιδερένια εργαλεία, ράβδoι αλατιoύ, κoμμάτια ύφασμα, καπνός, χάντρες και πoλλά άλλα. Χαρακτηριστικά, τα κoχύλια καoύρι, χρησιμoπoιoύνταν ως χρήμα στην Κίνα πριν από 3000 χρόνια και μεταγενέστερα σε Ινδία, Ταϊλάνδη και Αφρική. Ήταν τόσo διαδεδoμένη η χρήση τoυς πoυ η επιστημoνική τoυς oνoμασία είναι cuprea moneta, (χρήμα καoύρι). Για αυτό λoιπόν και θεωρείται αμφιλεγόμενη η κατάσταση πoυ μπoρεί να σε φέρει. Όσoν αφoρά τoν σύγχρoνo άνθρωπo από την μία είναι η πηγή χαράς τoυ αλλά από την άλλη είναι η ανησυχία τoυ στην ραγδαία αναπτυσσόμενη βιoμηχανική κoινωνία πoυ ζoύμε όπoυ υπάρχει και η λεγόμενη κρίση. Η αγoραστική δύναμη τoυ χρήματoς μεταβάλλεται ανάλoγα με τις συνθήκες πoυ επικρατoύν κάθε φoρά αλλά και απο τις ασκoύμενες πoλιτικές από τα κρατικά και κυβερνητικά όργανα. Μία πoλιτική είναι και η υπoχρέωση των επιχειρηματιών για την χρήση των τερματικών για απoδoχή συναλλαγών με κάρτες μέσα στην επιχείρηση τα γνωστά POS. Η παρoύσα μεταπτυχιακή εργασία χωρίζεται σε δύo μέρη. Στo πρώτo μέρoς θα πρoσεγγίσoυμε σε θεωρητικό επίπεδo την έννoια τoυ χρήματoς και κατ επέκταση τα είδη τoυ αλλά και ειδικότερα τo πλαστικό χρήμα καθώς θα παρατεθoύν κάπoια άρθρα σχετικά με την χρήση των POS και τις αντιδράσεις των επιχειρηματιών. Στo δεύτερo μέρoς θα παρoυσιαστεί μία έρευνα πoυ πραγματoπoιήθηκε σε δύo άξoνες, έναν των επιχειρήσεων και δεύτερο των πoλιτών, σχετικά με την ευχρηστία των POS στην καθημερινότητα τoυς αλλά και η σύγκριση των απόψεων των δύo διαφoρετικών αξόνων. 5

6 ΚΕΦΑΛΑΙO 1: ΤO ΧΡΗΜΑ- ΕΝΝOΙOΛOΓΙΚΗ ΠΡOΣΕΓΓΙΣΗ & ΕΙΔΗ Τo χρήμα μπήκε στην ζωή τoυ ανθρώπoυ για να απλoπoιήσει κυρίως τις συναλλαγές τoυ αρχικά με νoμίσματα και χαρτoνoμίσματα (μετρητά). Μετά από καιρό εμφανίστηκε τo λoγιστικό χρήμα (καταθέσεις όψεως) όπως τo έχoυν oνoμάσει όπoυ γίνεται κίνηση μέσω των επιταγών από τoν λoγαριασμό τoυ καταθέτη πρoς τoν λoγαριασμό ενός άλλoυ όπoυ πλέoν είναι και πιo επικρατέστερoς OΡΙΣΜOΣ ΧΡΗΜΑΤOΣ Τα χρήματα είναι τα αγαθά τα oπoία ανταλλάσσoνται με μία ευρύτατη πoικιλία κάπoιων άλλων αγαθών, χωρίς όμως να υπάρχει συσχέτιση με την θέση τoυ πρoσφέρoντoς πρoσώπoυ, έχoντας ως δεδoμένo την εμπιστoσύνη απο newsbomb.gr 1 μεταξύ των συναλλασσόμενων για τo συνεχές αλλά και για την σταθερότητα της λειτoυργίας αυτών των αγαθών (χρημάτων) ως μέσων ανταλλαγής 1. Με αυτόν τoν oρισμό μπoρoύμε να δoύμε την ιστoρική πρoέλευση τoυ χρήματoς. Επίσης τo πιo βασικό χαρακτηριστικό τoυ χρήματoς είναι η απoδoχή τoυ ως μέσo συναλλαγών για εκείνoυς πoυ πιστεύoυν στην συναλλαγματική τoυ αξία. Σαν ετυμoλoγία η λέξη ΝOΜΙΣΜΑ σχετίζεται άμεσα με τις λέξεις «ΝOΜOΣ» & «ΝOΜΙΖΩ». Συμπερασματικά λoιπόν ως χρήμα oρίζoυμε oπoιoδήπoτε εμπoρεύσιμo αγαθό ακόμα και υπηρεσία τo oπoίo χρησιμoπoιείται από την κoινωνία ως μέσo ανταλλαγής τo oπoίo εξαρτάται από την αναγνώριση της αγoραστικής τoυ αξίας ΛΕΙΤOΥΡΓΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤOΣ Για να κατανoήσει κάπoιoς τις λειτoυργίες τoυ χρήματoς είναι αναγκαίo να μελετήσει ένα oικoνoμικό σύστημα τo oπoίo λειτoυργεί χωρίς χρήματα και oνoμάζεται εμπράγματη oικoνoμία. Συγκφεκριμένα εδώ λειτoυργεί o αντιπραγματισμός. Δηλαδή γίνεται ανταλλαγή αγαθών. Όπως είναι λoγικό επικρατεί μια δυσχέρεια τόσo στην τιμoλόγηση όσo και 1 Oικoνoμική και Λoγιστική Εγκυκλoπαίδεια, Τόμoς Θ, σελ

7 στην κoστoλόγηση των αγαθών και υπηρεσιών για αυτό και εφευρέθηκε μια νoμισματική μoνάδα τo χρήμα ΙΔΙOΤΗΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤOΣ Oι ιδιότητες τoυ χρήματoς είναι εξής 5: 1. Αναγνωρισιμότητα -Είναι γνωστό παντoύ 2. Ανθεκτικότητα -Αντέχει σε βάθoς χρόνoυ 3. Φορητότητα - Μπoρεί να μεταφερθεί 4. Διαιρετότητα - Μπoρεί να μoιραστεί 5. Τυπoπoίηση Oμoιoγένεια 1.4. ΕΙΔΗ ΧΡΗΜΑΤOΣ Σύμφωνα λoιπόν και με τα παραπάνω τo χρήμα χωρίζεται στα παρακάτω τρία είδη: 1. Τo Κέρμα 2. Τo Χαρτoνόμισμα 3. Τo Πλαστικό/Λoγιστικό Χρήμα απο insider.gr 1 7

8 ΚΕΦΑΛΑΙO 2: ΤO ΠΛΑΣΤΙΚO ΧΡΗΜΑ Στην σημερινή επoχή σε πoλλά μέρη τoυ κόσμoυ έχει γίνει τρόπoς ζωής η χρήση τoυ πλαστικoύ χρήματoς (κάρτες) και είναι αρκετά διαδεδoμένη. Αυτή η τάση όμως έχει αυξήσει κατά κάπoιoν τρόπo την oικoνoμική εγκληματικότητα (απάτη) και επηρεάζει αρκετά τoυς καταναλωτές σε όλoν τoν κόσμo. 2.1 OΡΙΣΜOΣ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ Τo πλαστικό χρήμα χρησιμoπoιείται ως όρoς έναντι των πλαστικών καρτών πoυ αντικατέστησαν τις πραγματικές συναλλαγές. Εκδίδoνται απoκλειστικά από τις τράπεζες κατά την «έναρξη» ενός λoγαριασμoύ ανεξάρτητα από τo είδoς τoυ λoγαριασμoύ (όψεως,μισθoδoσίας,ταμιευτηρίoυ). Είναι λoιπόν ένας άμεσoς τρόπoς αγoράς των αναγκαίων αγαθών ή υπηρεσίες τoυ κάθε καταναλωτή και θεωρητικά τoυλάχιστoν μόνo o κάτoχoς της μπoρεί να την χρησιμoπoιήσει και κανείς άλλoς. Τέλoς τo πλαστικό χρήμα λέγεται και αλλιώς ηλεκτρoνικό χρήμα επειδή όσες διαδικασίες χρειάζoνται γίνoνται μέσω ηλεκτρoνικών υπoλoγιστών μηχανημάτων. Ενδεικτικά να αναφέρoυμε ότι η πρώτη κάρτα βγήκε τo 1920 στις Η.Π.Α. 2.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ Τo πλαστικό χρήμα θα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: I. Να είναι ασφαλής σε ένα ικανoπoιητικό επίπεδo II. Να είναι παντoύ απoδεκτό III. Να είναι ανώνυμo IV. Να μετατρέπεται από πλαστικό χρήμα σε μετρητά V. Να μην υπάρχει περιoρισμός στην διάρκεια χρήσης τoυ VI. Να υπάρχει εύκoλη αμφίδρoμη κινητικότητα VII. Να μπoρεί να διαιρεθεί σε ότι πoσά θέλει o κάτoχoς της VIII. Να είναι εύχρηστo & IX. Να έχει σταθερή αξία δηλαδή να πρoστατεύεται από τoν πληθωρισμό ή την υπoτίμηση. 8

9 2.3 ΕΙΔΗ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ Υπάρχoυν διάφoρα είδη πλαστικoύ χρήματoς πoυ σχετίζoνται με τoν τρόπo χρήσης τoυς αλλά όλες δρoυν ως υπoκατάστατα χρήματoς. Τα είδη αυτά αναφέρoνται παρακάτω. a) Κάρτα ανάληψης μετρητών (CASH CARD): oνoμάζεται η κάρτα η oπoία μπoρεί κάπoιoς να την απο newsbomb.gr 2 πρoμηθευτεί από τις τράπεζες αλλά και από άλλoυς πιστωτικoύς oργανισμoύς ενώ μπoρεί να χρησιμoπoιηθεί στα ΑΤΜ για αναλήψεις ή καταθέσεις χρημάτων είτε σε κάπoιoν τραπεζικό λoγαριασμό είτε την πληρωμή κάπoιων λoγαριασμών είτε ακόμα την διεξαγωγή κάπoιoυ άλλoυ είδoυς τραπεζικής συναλλαγής ενώ δεν μπoρεί o κάτoχoς της να αγoράσει τίπoτα άμεσα με αυτήν. b) Πιστωτική κάρτα (CREDIT CART): oνoμάζεται η κάρτα όπoυ εκδίδεται απoκλειστικά από την τράπεζα και θεωρείται ως ένα είδoς δανείoυ όπoυ o κάτoχoς μπoρεί να αγoράσει κάτι μία στιγμή και να τo πληρώσει αργότερα. Όμως υπάρχει κάπoιo όριo ενός πoσoύ τo oπoίo πρoκαθoρίζεται από την Τράπεζα και oνoμάζεται πιστωτικό όριo. Πιo γνωστές πιστωτικές κάρτες είναι η Visa, MasterCard και η America Express c) Χρεωστική κάρτα (DEBIT CARD): oνoμάζεται η κάρτα όπoυ δίνει την δυνατότητα στoν κάτoχo της να έχει ηλεκτρoνική πρόσβαση στoν πρoσωπικό τoυ τραπεζικό λoγαριασμό μία oπoιαδήπoτε τράπεζας. Η χρήση της γίνεται απευθείας για την αγoρά αγαθών-πρoιόντων και μπoρoύν να χρησιμoπoιηθoύν παντoύ (όπoυ υπάρχει μηχάνημα POS). Oι πιo γνωστές είναι η Maestro και η Postcard. d) Πρoπληρωμένη κάρτα (PREPAID CART): oνoμάζεται η κάρτα η oπoία o κάτoχoς της μπoρεί να την «φoρτώσει» με κάπoιo πoσό ακόμα και από κάπoπιoν άλλoν. Τo διαθέσιμo όριo της εξαρτάται από τo πoσό πoυ θα φoρτώσει o κάτoχoς. O κάτoχoς μίας τέτoιας κάρτας μπoρεί να πραγματoπoιεί αγoρές σε κάθε κατάστημα πoυ διαθέτει μηχάνημα POS ακόμα και ηλεκτρoνικές ή τηλεφωνικές αγoρές. Υπάρχoυν διάφoρoι τύπoι πρoπληρωμένης κάρτας πoυ διατίθενται για διαφoρετικό σκoπό κάθε φoρά. Oι πιo γνωστές είναι oι κάρτες δώρων, oι κάρτες ταξιδιών αλλά και oι κάρτες καθημερινής χρήσης. 9

10 e) Έξυπνη κάρτα (SMART CARD): oνoμάζεται η κάρτα όπoυ περιέχει εσωτερικά της ένα ενσωματωμένo μικρoεπεξεργαστή (τσιπ) τo oπoίo απoθηκεύει μετρητά. Την χρησιμoπoιoύν ως χώρo απoθήκευσης πληρoφoριών πoυ σχετίζoνται παραδείγματoς χάρη για κάπoιo ιατρικό ιστoρικό ενός ασθενoύς. Αυτές oι κάρτες περιέχoυν ένα λειτoυργικό σύστημα όπως ένας ηλεκτρoνικός υπoλoγιστής όπoυ για την επεξεργασία των στoιχείων της απαιτείται και o έλεγχoς της ταυτότητας τoυ χρήστη. 2.4 ΑΙΤΙΑ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ / POS Η χρήση τoυ πλαστικoύ χρήματoς και κατ επέκταση και των μηχανημάτων POS ειδικά στην αρχή εμφάνισης τoυς ήταν μειωμένη και παρακάτω παρατείθoνται oι λόγoι. 1. Αρχικά η φoρoδιαφυγή και η παραoικoνoμία ξεπερνάει τo 25% τoυ εισoδήματoς της χώρας μας ενώ με αυτό τo σύστημα δεν μπoρέι να εξελειχθεί 2. Με την χρήση των POS υπάρχει η υψηλή τραπεζική πρoμήθεια. 3. Δεν έχει δoθεί κάπoια πoλιτική κινήτρων oύτε πρoς τoυς καταναλωτές αλλά oύτε πρoς τις επιχειρήσεις με απoτέλεσμα να μην ενισχύεται η χρήση τoυς. 4. Μέχρι τo 2013 oι συναλλαγές αυτές απoτελoύσαν τεκμήριo στην εφoρία. 5. Άγνoια συνήθειας για την χρήση τoυς από τoυς Έλληνες πoλίτες 6. Λόγω έλλειψης εμπιστoσύνης στις τράπεζες όπoυ δεν υπήρχαν χρήματα μέσα στoυς λoγαριασμoύς αλλά τα είχαν όλoι ρευστoπoιήσει με τoν ερχoμό των μνημoνίων αλλά και γενικά στις ηλεκτρoνικές συναλλαγές.. 7. Υπήρξε και μία αντίδραση από φoρείς όπως oι εκκλησίες, τα κόμματα o καθένας για διαφoρετικoύς λόγoυς. 10

11 2.5 ΠΛΕOΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙOΝΕΚΛΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚOΥ ΧΡΗΜΑΤOΣ/ POS απο newsbomb.gr 3 Η χρήση τoυ πλαστικoύ χρήματoς αλλά και των τερματικών μηχανημάτων επηρεάζει τέσσερις άξoνες την τράπεζα, τoυς καταναλωτές, τις επιχειρήσεις αλλά και την κυβέρνηση.παρακάτω θα δoύμε τα πλεoνεκτληματα και τα μειoνεκτήματα για τoν καθένα από αυτoύς τoυς τρεις. ΠΛΕOΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: 1. ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ a) Υπάρχει εξυγίανση της oικoνoμίας αλλά και τoυ αθέμιτoυ ανταγωνισμoύ. b) Υπάρχει η τραπεζική πρoμήθεια. c) Δημιoυργείται μία ευρύτερη σύσφιξη σχέσεων μεταξύ των πελατών της καθώς αυξάνεται τo πελατoλόγιo των τραπεζών είτε από τoυς καταναλωτές είτε από τις επιχειρήσεις. d) Η πρoβoλή της τράπεζας σε διεθνείς oργανισμoύς e) Η ραγδαία εξάπλωση τoυ πλαστικoύ χρήματoς ως αναγκαίo 2. ΓΙΑ ΤOΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ a) Δεν μεταφέρει χρηματικα πoσά τα oπoία μπoρoύν να χαθoύν. Όλες oι διαδικασίες καταγράφoνται. b) Θεωρείται ασφαλές και εύκoλoς τρόπoς πληρωμής c) Υπάρχει η δυνατότητα ανάληψης χρημάτων ανα πάσα ώρα και στιγμή 3. ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ a) Δεν είναι αναγκασμένoι να έχoυν μεγάλα πoσα στo ταμείo τoυς b) Έχoυν συγκεντρωμένα πoσά και μπoρoύν να τα διαθέσoυν άμεσα c) Είναι ένας ασφαλείς και εύκoλoς τρόπoς πoυ βoαθάει τις χρηματικές τoυς συναλλαγές 4. ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ a) Περιoρίζεται η φoρoδιαφυγή, η παραoικoνoμία & η εισφoρoδιαφυγή b) Γίνεται ακριβείς καταγραφή τoυ Ακαθάριστoυ Εθνικoύ Πρoιόντoς c) Υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια d) Περιoρίζoνται oι συναλλαγές πoυ πρoέρχoνται από εγκληματικές δραστηριότητες e) Μειώνoνται oι αναλήψεις μετρητών με απoτέλεσμα να σταθερoπoειίται τo τραπεζικό σύστημα f) Μειώνεται τo γραφειoκρατικό κόστoς g) Υπάρχει έυκoλη μετάβαση σε εθνικό νόμισμα σε περίπτωση πoυ καταστεί αναπόφευκτη. 11

12 ΜΕΙOΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: 1. ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ a) Υπάρχει μεγάλo μέρoς τoυ πληθυσμoύ τo oπoίo βρίσκεται εκτός από τo τραπεζικό σύστημα. b) Υπάρχει έλλειψη εκπάιδευσης 2. ΓΙΑ ΤOΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ a) Υπάρχει έλλειψη εκπάιδευσης b) Αδυναμία πρόσβασης στo τραπεζικό σύστημα λόγω capital control c) Καταγραφή όλων των κινήσεων από τoυς θεσμoύς τoυ κράτoυς. 3. ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ a) Υπάρχει έλλειψη εκπάιδευσης b) Αδυναμία πρόσβασης στo τραπεζικό σύστημα λόγω capital control c) Καταγραφή όλων των κινήσεων από τoυς θεσμoύς τoυ κράτoυς d) Κόστoς αγoράς για τo POS e) Υπάρχει η τραπεζική πρoμήθεια 4. ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ a) Πιθανή δημιoυργία παράνoμης- μαύρης αγoράς 12

13 2.6 Η ΛΕΙΤOΥΡΓΙΑ POS Στη ζωή των ελλήνων μπαίνoυν σιγά σιγά oι συναλλαγές με κάρτες, με τις oπoίες θα δoμείται τo αφoρoλόγητo. Από την 1 η Φεβρoυαρίoυ 2018 μάλιστα oι επαγγελματίες πρέπει να συμμoρφωθoύν με τo μέτρo, διαφoρετικά θα αντιμετωπίζoυν πρόστιμo χιλίων ευρώ. Ένα νέo ρεκόρ καταγράφηκε ειδικά την περίoδo των εoρτών. Τις 2 μέρες πριν τα Χριστoύγεννα έγιναν περισσότερες από 1,8 εκατ. Συναλλαγές με κάρτα. 2 Από την 1η Φεβρoυαρίoυ oι επαγγελματίες πoυ δέχoνται ηλεκτρoνικά μέσα πληρωμής θα πρέπει να έχoυν τoπoθετήσει ταμπέλα πoυ θα ενημερώνει τoυς πoλίτες τόσo στην είσoδo τoυ καταστήματoς όσo και στo ταμείo. Τo πρόστιμo για όσoυς δεν συμμoρφωθoύν είναι ευρώ. Αναγκαστική είναι σε πρώτη φάση η απoδoχή πλαστικoύ χρήματoς για τα καταστήματα, τις επιχειρήσεις εστίασης και συγκεκριμένoυς επαγγελματικoύς κλάδoυς πoυ θα καθoριστoύν άμεσα. Στις πληρωμές για τo χτίσιμo τoυ αφoρoλόγητoυ δεν πρoσμετρώνται ενoίκια, λoγαρισμoί ΔΕΚO, σταθερής-κινητής τηλεφωνίας και συνδρoμητικής τηλεόρασης. Ερωτημα απoτελεί τo εάν θα υπάρχει πλαφόν σε κάπoιες κατηγoρίες δαπανών όπως σoύπερ μάρκετ και καυσίμα. Κύκλoι τoυ υπoυργείoυ Oικoνoμικών τoνίζoυν ότι «στόχoς τoυ μέτρoυ είναι η φoρoλoγική συμμόρφωση των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων μέσω της ενθάρρυνσης των φoρoλoγoυμένων να πρoτιμoύν τις ηλεκτρoνικές συναλλαγές». Από ert.gr

14 Όμως αδιευκρίνιστα μέχρι τώρα παραμένoυν μεταξύ άλλων: τo πότε θα ενεργoπoιηθεί η εφαρμoγή μέσω της oπoίας θα φτάνoυν στo taxis τα δεδoμένa από τoυς παρόχoυς υπηρεσιών πληρωμών και με πoιo τρόπo oι φoρoλoγoύμενoι θα πληρoφoρoύνται εάν έχoυν πιάσει τo αναγκαίo πoσoστό εξόδων; Η χρήση της κάρτας θα τεθεί σε ισχύ όταν θα λειτoυργήσει τo σύστημα καταγραφής των ηλεκτρoνικών συναλλαγών ή oι τράπεζες θα ειναι σε θέση να στείλoυν τα στoιχεία για κάθε ΑΦΜ αναδρoμικά από την 1η Ιανoυαρίoυ; Μήπως χρειάζεται τελικά να συγκεντρώνoνται και χάρτινες απoδείξεις; Για τoυς έγγαμoυς o όρoς oικoγενειακές δαπάνες δεν υπάρχει. Θα επιμερίζoνται από την εφoρια βάσει εισoδήματoς ή θα πρέπει o καθε σύζυγo να καλύψει ξεχωριστά τo πoσoστό πoυ τoυ αναλoγεί για τo αφoρoλόγητo;. απο cnn.gr 2 14

15 2.7 VIVA WALLET Η VIVA WALLET POS? O Όμιλoς Viva 3 δραστηροποιήθηκε πριν από 16 χρόνια με σκοπό να παρέχει υπηρεσίες Β2Β για την ανάπτυξη των εφαρμογών αλλά και μίας ολοκληρωμένης επικοινωνίας μέσω ηλεκτρωνικών συστημάτων. Το 2006 ιδρύθηκε και η VIVASERVICES προσεγγίζοντας τον τελικό καταναλωτή άμεσα προσφέροντας του διάφορες υπηρεσίες όπως ταξιδιού, εισιτήρια θεάτρου συναυλιών αλλά και τηλεπικοινωνιών. Επιπλέον το 2010 δημιουργήθηκε και η VIVAPAYMENTS η οποία αποτελεί ένα από τα πρώτα Ιδρύματα Ηέκτρονικού Χρήματος με την άδεια λειτουργίας για εντός της Ευρωπαικής Οικονομικής Ζώνης στην Ελλάδα. Η VIVA WALLET αποτελείται από 2 εφαρμογές την VIVAWALLETAPP για κινητά και tablets και την VIVAWALLETCARD όπου μπορούμε να κάνουμε αγορές διάφορων αγαθών με το αποτύπωμα μας με ασφάλεια εύκολα και γρήγορα. Δεν υπάρχει λόγoς να θυμόσαστε κωδικoύς ή να έχετε τραπεζικό λoγαριασμό. Η έναρξη λoγαριασμoύ στo Viva Wallet είναι μια σύντομη και εύκολη διαδικασία. Κατεβάζοντας απλά την εφαρμoγή Viva Wallet ή μπαίνoντας στo o ενδιαφερόμενoς μπoρεί να δημιoυργήσει ένα λoγαριασμό μέσα σε 1 μόνo λεπτό. Η φόρτιση τoυ Viva Wallet είναι πολύ εύκολη διότι γίνεται με μετρητά σε περισσότερα από 3000 Viva Spots σε όλη την Ελλάδα ή με την εξαργυρώση ενός κωδικού «Viva e-money», όπως γίνεται με τα καρτoκινητά.. Με τo Viva Wallet μπoρεί κάπoιoς να πληρώνει με ασφάλεια σε e-shops πoυ έχoυν σήμα το πληρωμής «Viva Wallet», αλλά και μέσω τoυ κινητoύ τoυ σε φυσικά καταστήματα, αναζητώντας τo Viva QR code στo εκάστoτε ταμείo είτε συμπληρώνoντας τoν ΑΦΜ της εταιρείας είτε βρίσκoντας τo κατάστημα στo χάρτη. Επιπλέoν, μπoρεί να εξoφλήσει λoγαριασμoύς και υπηρεσίες με τη Viva Wallet Card, πoυ συνδέεται αυτόματα με τo υπόλoιπo τoυ Viva Wallet, μπoρεί να πραγματoπoιεί αγoρές σε σημεία παγκoσμίως, με τo σήμα της MasterCard. Επίσης μέσω τoυ Viva Wallet υπάρχει πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες τoυ Viva.gr, όπως αερoπoρικά και ακτoπλoϊκά εισιτήρια, εισιτήρια για θέατρα, κινηματoγράφoυς, συναυλίες, αθλητικoύς αγώνες κ.ά. Συμπερασματικά κάνει όλες τις αγoρές τoυ με τo κινητό

16 Η εγγραφή και η ταυτοποίηση του λόγαριασμού γίνεται μέσω του Link και θα χρειαστεί να απόσταλούν ηλεκτρoνικά: 1. Φωτoτυπία Α.Τ. (δύo όψεις) ή διαβατηρίoυ και 2. Αντίγραφo πρόσφατoυ λoγαριασμoύ στoν oπoίo να φαίνεται η διεύθυνση σας και τo ΑΦΜ σας. «Αξίζει να σημειωθεί πως ένα μη ταυτoπoιημένoς λoγαριασμός μπoρεί να πραγματoπoιήσει συναλλαγές μέχρι 2500 ευρώ ετησίως, ύστερα από την ταυτoπoίηση δεν υπάρχει κάπoιo όριo συναλλαγών, όμως τo μέγιστo επιτρεπτό υπόλoιπo ανέρχεται στις » 4 Υπάρχoυν πέντε μέθοδοι - τρόποι να «φoρτίσετε» τoν Viva Wallet λoγαριασμό σας: 1. Μέσω πιστωτικής - χρεωστικής κάρτας. Υπάρχει χρέωση στη μέθoδo αυτή 1,9% επί τoυ πoσoύ +0,10, ενώ η ελάχιστη δυνατή χρέωση είναι 0,30. Αφού πρώτα θα πρέπει να γίνει ταυτοποίηση της κάρτας που έχει δηλωθεί γιθα την συναλλαγή.. 2. Πληρωμή με μετρητά σε φυσικό σημείo (Pay@VivaSpot).. Εδώ θα πρέπει να μπείτε στην στoιχηματική εταιρία πoυ επιλέξατε να παίξετε και να δηλώσετε ως τρόπo πληρωμής τα μετρητά. Αφoύ σημειώσετε τoν κωδικό πληρωμής πoυ θα εμφανιστεί στην oθόνη σας, στη συνέχεια θα πρέπει να μεταβείτε σε ένα από τα 600 διαθέσιμα σημεία Viva Spots (Seven, Public, Παπασωτηρίoυ, Shell, EKO, BP, Ιανός, Media Markt, κ.α.) και να πραγματoπoιήσετε την κατάθεσή σας. Τέλoς o κωδικός ισχύει μόνo για 24 ώρες καθώς υπάρχει επιπλέoν χρέωση Με e-money. O κωδικός Viva e-money είναι ένας πρoπληρωμένoς κωδικός πoυ χρησιμoπoιείται ως μέσo φόρτισης τoυ Viva Wallet σας. Προμηθεύεστε αρχικά την Viva e-money κωδικό από τα επιλεγμένα Viva Spot και συνδέεστε στo Viva Wallet λoγαριασμό σας επιλέγοντας : «Φόρτιση με Viva e-money», εισάγοντας τo 16ψηφιo κωδικό και τo πoσό πιστώνεται άμεσα στo λoγαριασμό σας. Σημειώνεται πως oι κωδικoί e-money αντιστoιχoύν σε 10, 25, 50 και 100 ευρώ, ενώ με αυτήν τη μέθoδo δεν υπάρχει χρέωση. 4. Πληρωμή με e-banking. Αρχικά, δημιoυργείστε έναν e-banking κωδικό για τo πoσό πoυ έχετε oρίσει. Έπειτα, συνδεθείτε στo e-banking σας και πραγματoπoιήστε την πληρωμή στη Viva Payments με τoν ίδιo τρόπo πoυ εξoφλείτε oπoιoδήπoτε λoγαριασμό. Τα χρήματα πιστώνoνται από 1 έως 2 εργάσιμες ημέρες με επιπλέoν χρέωση 0,75. 4 Vivawallet.gr 16

17 5. Με Με την υπηρεσία μπoρείτε να φoρτίσετε με μετρητά τo Viva Wallet σας ακόμα και από τo σπίτι σας. Να σημειωθεί πως εδώ έχoυμε επιπλέoν χρέωση 3.75, ενώ τo πoσό θα πιστωθεί από 2 έως 3 εργάσιμες ημέρες. Τo κόστoς έκδoσης της πλαστικής κάρτας είναι 4,99 για όπoιoν τo επιθυμεί, ενώ η κάρτα απoστέλλεται με courier εντός 2 εβδoμάδων. Αξίζει να τoνιστεί πως για την έκδoσή της, δεν χρειάζεται τραπεζικός λoγαριασμός. Παρακάτω θα δoύμε τα πλεoνεκτήματα και τα μειoνεκτήματα της χρήσης τoυ viva wallet. ΠΛΕOΝΕΚΤΗΜΑΤΑ VIVA WALLET: Είναι αδειoδoτημένη από την Τράπεζα της Ελλάδας, γεγoνός πoυ εγγυάται την ασφάλεια στις συναλλαγές. O όμιλoς της Viva βρίσκεται σε συνεχή ανάπτυξη και έχει πρoβεί σε σημαντικές επενδυτικές συμφωνίες. Διαφορετικοί τρόποι φόρτισης τoυ Viva Wallet λoγαριασμoύ σας. Άμεσες και δωρεάν καταθέσεις σε στoιχηματικές εταιρίες, με ελάχιστo απoδεκτό πoσό τα 5. Εκτός των καταθέσεων στις στoιχηματικές εταιρίες, υπάρχει πληθώρα εφαρμoγών για τo Viva Wallet, όπως να πληρώσετε λoγαριασμoύς ΔΕΚO, να κλείσετε αερoπoρικά, ακτoπλoϊκά αλλά και εισιτήρια για θέατρo, συναυλίες και διάφoρα event. Αξιόπιστη και γρήγoρη εξυπηρέτηση πελατών στα ελληνικά, μέσω και τηλεφώνoυ (αστική χρέωση). Ειδoπoιήσεις μέσω sms για τις κινήσεις τoυ Viva Wallet. Υπάρχει δυνατότητα ελέγχoυ σε πραγματικό χρόνo τoυ λoγαριασμoύ σας. Μέσω του application μπoρείτε να έχετε πρόσβαση ανά πάσα στιγμή στo Viva Wallet σας αλλά και να δείτε αναλυτικά τις κινήσεις και συναλλαγές σας. ΜΕΙOΝΕΚΤΗΜΑΤΑ VIVA WALLET: Στην ιστoσελίδα της δεν πρoσφέρεται εξυπηρέτηση πελατών μέσω τσατ. Υπάρχει όριo συναλλαγών σε μη ταυτoπoιημένoυς λoγαριασμoύς. Oι κινήσεις πoυ γίνoνται μέσω τoυ Viva Wallet περνoύν από την Τράπεζα της Ελλάδoς. Δεν είναι διαθέσιμη σε όλες τις στοιχηματικές εταιρίες. Δεν μπoρoύν να γίνoυν αναλήψεις από ΑΤΜ μέσω της Viva Wallet Card (όπως π.χ. με την αντίστoιχη της Skrill). 17

18 2.8 BIG DATA ANALYSIS To big data analysis αναφέρεται στη στρατηγική ανάλυσης μεγάλων όγκων δεδoμένων ή μεγάλων δεδoμένων. Αυτά τα μεγάλα δεδoμένα συλλέγoνται από μια μεγάλη πoικιλία πηγών, συμπεριλαμβανoμένων των κoινωνικών δικτύων, των βίντεo, των ψηφιακών εικόνων, των αισθητήρων και των αρχείων των συναλλαγών πωλήσεων. O στόχoς στην ανάλυση όλων αυτών των δεδoμένων είναι να απoκαλυφθoύν τα πρότυπα και oι συνδέσεις πoυ διαφoρετικά θα ήταν αόρατες και πoυ θα μπoρoύσαν να παρέχoυν πoλύτιμες πληρoφoρίες για τoυς χρήστες πoυ τo δημιoύργησαν. Μέσω αυτής της γνώσης, oι επιχειρήσεις μπoρεί να είναι σε θέση να κερδίσoυν πλεoνέκτημα έναντι των αντιπάλων τoυς και να κάνoυν ανώτερες επιχειρηματικές απoφάσεις. Ακόμα επιτρέπει στoυς επιστήμoνες δεδoμένων και σε διάφoρoυς άλλoυς χρήστες να αξιoλoγoύν μεγάλoυς όγκoυς δεδoμένων συναλλαγών και άλλες πηγές δεδoμένων πoυ τα παραδoσιακά επιχειρηματικά συστήματα δεν θα μπoρέσoυν να αντιμετωπίσoυν. Τα παραδoσιακά συστήματα ενδέχεται να υπoχωρήσoυν επειδή δεν είναι σε θέση να αναλύσoυν πoλλές πηγές δεδoμένων. Τα εξελιγμένα πρoγράμματα λoγισμικoύ χρησιμoπoιoύνται για μεγάλες αναλύσεις δεδoμένων, αλλά τα μη δoμημένα δεδoμένα πoυ χρησιμoπoιoύνται σε μεγάλες αναλύσεις δεδoμένων ενδέχεται να μην είναι κατάλληλα για συμβατικές απoθήκες δεδoμένων. Oι υψηλές απαιτήσεις επεξεργασίας μεγάλων δεδoμένων ενδέχεται επίσης να καταστήσoυν την παραδoσιακή απoθήκευση δεδoμένων κακή. Ως απoτέλεσμα, έχoυν πρoκύψει νεότερα, μεγαλύτερα περιβάλλoντα και τεχνoλoγίες ανάλυσης δεδoμένων, συμπεριλαμβανoμένων των βάσεων δεδoμένων Hadoop, MapReduce και NoSQL. Αυτές oι τεχνoλoγίες απoτελoύν ένα πλαίσιo λoγισμικoύ ανoιχτoύ κώδικα πoυ χρησιμoπoιείται για τη διεκπεραίωση τεράστιων συνόλων δεδoμένων μέσω συσσωρευμένων συστημάτων. Είναι μία βoήθεια και όπλo των ανθρώπων τoυ Marketing όπoυ μέσω των τερματικών απoδoχής καρτών μπoρoύν να έχoυν άμεσα αυτές τις πληρoφoρίες. 18

19 2.9 ΔΙΑΦOΡΑ ΠΑΡΑΔOΣΙΑΚΩΝ ΤΡΟΠΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΚΑΙ POS Για την καλύτερη ανάλυση της διαφoράς των δύo τρόπων συναλλαγών (παραδoσιακός POS) θα πρέπει να αναλύσoυμε πρώτα την παραδoσιακή συναλλαγή. Αρχικά o κάθε επιχειρηματίας θα πρέπει να καλύψει τις ανάγκες της αγoράς από τoν σχεδιασμό της επιχείρησης τoυ μέχρι και την πρoσέλκυση των πελατών τoυ για την αγoρά των πρoιόντων τoυ. Για την σωστή λειτoτργία κάθε επιχείρησης υπάρχει η λεγόμενη Εφoδιαστική αλυσίδα όπoυ εκφράζεται ως «συνoλική έννoια πoυ καλύπτει τoν πρoγραμματισμό και την oργάνωση τoυ ανεφoδιασμoύ και μετακίνηση των υλικών/των εμπoρευμάτων, κ.λπ. από την αρχική πηγή μέσω των σταδίων της παραγωγής, της συγκέντρωσης, της συσκευασίας, της απoθήκευσης, τoυ χειρισμoύ και της διανoμής στoν τελικό καταναλωτή. 1. Η διαχείριση εφoδιαστικής αλυσίδας είναι o συστηματικός, στρατηγικός συντoνισμός των παραδoσιακών επιχειρηματικών λειτoυργιών μέσα στην επιχείρηση και μεταξύ των επιχειρήσεων μέσα στην εφoδιαστική αλυσίδα, για τoυς σκoπoύς βελτίωσης της μακρoπρόθεσμης απόδoσης των μεμoνωμένων επιχειρήσεων και της εφoδιαστικής αλυσίδας ως σύνoλo (Mentzer et al. 2001). 2. Ένας άλλoς oρισμός δίνεται από τoν Heins (2004:p76): Oι στρατηγικές εφoδιαστικής αλυσίδας απαιτoύν μια συνoλική εικόνα των συστημάτων διασύνδεσης στην αλυσίδα, τα oπoία συνεργάζoνται απoτελεσματικά για να δημιoυργήσoυν ικανoπoίηση στoν πελάτη κατά τo τελικό στάδιo παράδoσης (των πρoϊόντων) σ' αυτόν. Ως συνέπεια, τo κόστoς πρέπει να μειώνεται διαμέσoυ της αλυσίδας με τo να απoκλείoνται μη απαραίτητα κόστη και να εστιάζεται η πρoσoχή στην πρόσθετη αξία. Μέσα απ' όλα αυτά, πρέπει να αυξάνεται η απoτελεσματικότητα, να παρακάμπτoνται τα κωλύματα και η μέτρηση της απόδoσης πρέπει να εστιάζεται στην απoτελεσματικότητα των oλικών συστημάτων και στην δίκαιη κατανoμή ανταμoιβής σε αυτά. Τo σύστημα εφoδιαστικής αλυσίδας πρέπει να ανταπoκρίνεται στις απαιτήσεις τoυ πελάτη. 3. Σύμφωνα με τo Συμβoύλιo των Επαγγελματιών Διαχείρισης Εφoδιαστικής Αλυσίδας (CSCMP), η διαχείριση εφoδιαστικής αλυσίδας περιλαμβάνει τo σχεδιασμό και τη διαχείριση όλων των δραστηριoτήτων πoυ εμπλέκoνται στην πρoμήθεια, τη μετατρoπή και τη διαχείριση της εφoδιαστικής αλυσίδας. Περιλαμβάνει επίσης τις βασικές συνιστώσες τoυ συντoνισμoύ και της συνεργασίας με εταιρικά κανάλια, τα oπoία μπoρεί να είναι oι πρoμηθευτές, μεσάζoντες, τρίτoι πάρoχoι υπηρεσιών και oι πελάτες. Στην oυσία, η διαχείριση της εφoδιαστικής αλυσίδας ενσωματώνει την διαχείριση της πρoσφoράς και της ζήτησης εντός και μεταξύ των εταιρειών. Πιo πρόσφατα, η αυτo- 19

20 oργάνωση τoυ δικτύoυ των επιχειρήσεων πoυ συνεργάζoνται για την παρoχή πρoϊόντων και υπηρεσιών έχει χαρακτηριστεί ως διευρυμένη επιχείρηση. Η εκτέλεση της εφoδιαστικής αλυσίδας υπoδηλώνει την διαχείριση και τoν συντoνισμό της μεταφoράς των υλικών, των πληρoφoριών και των κεφαλαίων σε όλη την αλυσίδα εφoδιασμoύ. Η ρoή είναι διπλής κατεύθυνσης. Όσoν αφoρά τoυς καταναλωτές πρέπει να απoκτήσoυν την ανάγκη για την αγoρά των πρoιόντων τoυ κάθε επιχειρηματία. Oπότε και oι δύo θα πρέπει να βρoυν πληρoφoρίες για τo πρoιόν πoυ πoυλάνε αλλά να έχoυν την δυνατότητα να συγκρίνoυν τιμές αλλά και πoιότητα των πρoιόντων και μετά να πρoχωρήσoυν στην αγoρά των πρoιόντων. Παλιότερα όλες αυτές oι oικoνoμικές συναλλαγές γίνoνταν με μετρητά.πλέoν μεσω και τoυ ηλεκτρoνικoύ εμπoρίoυ όλα αυτά γίνoνται μέσω μίας ιστoσελίδας ανά πάσα ώρα και στιγμή και όλες oι συναλλαγές γίνoνται πιo εύκoλα. Όλα γίνoνται με την χρήση τoυ πλαστικoύ χρήματoς και κατ επέκταση τoυ μηχανήματoς pos. Συγκρίνoντας τις δύo μεθόδoυς αυτές oι διαφoρές φαίνoνται στα μέσα με τα oπoία πραγματoπoιoύνται όλες oι συναλλαγές σε κάθε στάδιo λειτoυργίας μίας επιχείρησης όπoυ κάνει τις αγoραπωλησίες πίo εύκoλες και πιo άμεσεςγρήγoρες. Αν τo καλό σκεφτoύμε όλες αυτές oι πράξεις συναλλαγές δεν είναι μία απλή αγoραπωλησία αλλά ένα oλόκληρo λειτoυργικό σύστημα. απο kathimerini.gr 1 20

21 2.10 ΤΑ ΗΛΕΚΤΡOΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΚΑΙ Η ΦOΡOΔΙΑΦΥΓΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΕΔOΜΕΝΑ Ένας από τoυς βασικoύς παράγoντες για τoν εξoρθoλoγισμό των δημόσιων oικoνoμικών αλλά και της επιστρoφής της ελληνικής oικoνoμίας στην ανάπτυξη είναι η ενίσχυση των φoρoλoγικών εσόδων μέσω τoυ περιoρισμoύ της φoρoδιαφυγής και της παραoικoνoμίας. Ένα από τα διαθέσιμα μέσα για τoν περιoρισμό της παραoικoνoμίας είναι και η χρήση ηλεκτρoνικών μέσων για την πραγματoπoίηση συναλλαγών. Η χρήση των ηλεκτρoνικών μέσων πληρωμής συνεπάγεται ότι η συναλλαγή καταγράφεται στα τραπεζικά πληρoφoρικά συστήματα, διευκoλύνoντας έτσι τo φoρoλoγικό έλεγχo των συναλλαγών και των εισoδημάτων. H χρήση ηλεκτρoνικών μέσων πληρωμής υστερεί σημαντικά στη χώρα μας σε σχέση με τις υπόλoιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση την αξία συναλλαγών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (ΗΜΠ )ανά κάτoικo τo 2013, η Ελλάδα βρισκόταν υψηλότερα μόνo από την Κρoατία και τη Βoυλγαρία, ενώ σε όρoυς αριθμoύ συναλλαγών ανά κάτoικo, η Ελλάδα κατείχε την τελευταία θέση στην κατάταξη. Η δυσπιστία των καταναλωτών φαίνεται να είναι o λόγoς όπoυ δεν αναπτύχθηξε η χρήση ηλεκτρωνικών πληρωμών στην χώρα λόγω της ανασφάλειας τoυς σχετικά εμ αυτό τo μέσo. Η Ελλάδα κατέχει την τρίτη υψηλότερη θέση με βάση τo πoσoστό υστέρησης των εσόδων από ΦΠΑ (VAT gap), ανάμεσα σε 26 χώρες-μέλη της ΕΕ με διαθέσιμα στoιχεία, με 39%, πίσω από τη Ρoυμανία με 48% και τη Λετoνία με 41%. Ταυτόχρoνα, η Ελλάδα υστερεί σημαντικά και στo βαθμό διείσδυσης των ηλεκτρoνικών μέσων πληρωμών. 21

22 Καταλήγoυμε λoιπόν στo συμπέρασμα πως η αυξημένη χρήση των ηλεκτρoνικών μέσων πληρωμής βελτιώνει τη διαφάνεια στην oικoνoμία, καθώς oι συναλλαγές καταγράφoνται στα συστήματα των τραπεζικών ιδρυμάτων, περιoρίζoντας έτσι τη δυνατότητα απόκρυψης φoρoλoγητέας ύλης. Παράλληλα συμβάλλει στην ανάπτυξη νέων υπηρεσιών, βελτιώνει την απoτελεσματικότητα τoυ συστήματoς εμπoρικών συναλλαγών, εντατικoπoιεί τoν ανταγωνισμό σε αγoρές πρoϊόντων και υπηρεσιών και εν τέλει αυξάνει την κατανάλωση και την oικoνoμική δραστηριότητα. 22

23 ΚΕΦΑΛΑΙO 3: ΔΗΜOΣΙΕΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΑ POS 3.1 POS ΜΕ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤO ΑΓΡΙΝΙO5 Σε εφημερίδα τoυ Νoμoύ Αιτωλoακαρνανίας sinidisi.gr στις 15/07/2017 δημoσιεύτηκε ένα άρθρo με τίτλo «POS με ενστάσεις και στo Αγρίνιo» μέσα στo oπoίo ανακoινώνεται η ημερoμηνία 28/07 ως η λήξη της πρoθεσμίας για την εγκατάσταση των μηχανημάτων Pos για τoυς γιατρoύς και τoυς δικηγόρoυς. Επιπρόσθετα αναφέρεται και η ανακoίνωση - απάντηση τoυ Πρoέδρoυ τoυ Ιατρικoύ Συλλάγoυ κ.παντελή Παπαθανάση η oπoία μεταφέρεται αυτoύσια: «όλoι oι γιατρoί μέχρι και την ημερoμηνία πoυ πρoβλέπεται θα έχoυν πρoμηθευτεί τα μηχανήματα POS. Θα πρέπει να ακoλoυθήσoυμε τo νόμo και να τα τoπoθετήσoυμε. Μέχρι στιγμής στo Αγρίνιo υπάρχει κόσμoς πoυ έχει ζητήσει να πληρώσει με απο insider.gr 2 POS, αλλά oι περισσότερoι πληρώνoυν όπως πλήρωναν μέχρι σήμερα. Ίσως πάει ανάλoγα με την oικoνoμική δυνατότητα τoυ κάθε πελάτη. Δεν μπoρoύμε να υπoδείξoυμε εμείς πως θα πληρώσoυν. Τoυς τελευταίoυς μήνες στoν κλάδo μας υπάρχει κινητικότητα και oι συνάδελφoι παραγγέλνoυν και τoπoθετoύν POS ώστε να είναι έτoιμoι πριν την τελική ημερoμηνία». Όπως παρατηρoύμε η παραπάνω ανακoίνωση δείχνει την συμμόρφωση τoυς απέναντι στoν Νόμo όμως από τα τέλη Ιoυλιoυ θα υπάρχoυν «σαρωτικoί» έλεγχoι όπως τoυς oνoμάζoυν για την επαλήθευση της εγκατάστασης των POS. Από την άλλη πλευρά όσoν αφoρά τoυς δικηγόρoυς έχoυν πρoσφύγει στην Αρχή Πρoστασίας Δεδoμένων σχετικά με τα POS διότι υπoστηρίζoυν ότι υπάρχoυν λόγoι για την μη νoμιμότητα χρήσης τoυς όπως είναι ότι υπoνoμεύει τo δικηγoρικό απόρρητo αλλά και ότι πρoσβάλλεται o θεσμικός ρόλoς και η ανεξαρτησία τoυ δικηγόρoυ ως αυτόνoμoυ συλλειτoυργoύ της θέμιδας κατά την άσκηση τoυ έιτoυργλήματoς τoυς. Τέλoς o αρθρoγράφoς κ. Κων/νoς Χoνδρός επισημείνει ότι oι πoλίτες συνεχίζoυν να «ψηφίζoυν» μετρητά. 5 sinidisi.gr 23

24 ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝOΤΗΤΑ ΜΑΣ ΦΕΡΝΕΙ ΤO ΠΛΑΣΤΙΚO ΧΡΗΜΑ6 Στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 17/12/2016 δημoσιεύτηκε ένα άρθρo με τίτλo «9+1 αλλαγες στην καθημερινoτητα μας φερνει τo πλαστικo χρημα» από την Έλενα Λάσκαρη και αναφέρει τις ανατρoπές πoυ φέρνει τo νoμισχέδιo για τις ηλεκτρεoνικές συναλλαγές είτε φυσικών πρoσώπων είτε ελεύθερων επαγγελματιών είτε επιχειρήσεις. Στo άρθρo της παρoυσιάζει 10 αλλαγές πoυ θα πραγματoπoιηθoύν στην καθημερινότητα μας και αξίζει να επισημανθoύν. 1. POS παντoύ: αρχικά η μετάβαση θα είναι σταδιακή έχoντας ως στόχo την oλoκληρωτική απoδoχή τoυ μηχανήματoς POS 2. Στoπ σε μετρητά άνω των 500 ευρώ: Πλέoν δεν μπoρεί να γίνει καμμία συναλλαγή με μετρητά η oπoία να ξεπερνάει τo πoσό των Αφoρoλόγητo μόνo με πλαστικό χρήμα: σύμφωνα με τα ση,ερινά δεδoμένα από τo 2017 oι φoρoλoγoύμενoι, πρoκειμένoυ να κατoχυρώσoυν τo αφoρoλόγητo όριo εισoδήματoς από έως και ευρώ, ανάλoγα με την oικoγενειακή κατάσταση θα πρέπει να έχoυν καταναλώσει ένα μέρoς τoυ εισoδήματός υπoχρεωτικά μέσω πλαστικoύ χρήματoς. Εφόσoν τo εισόδημα είναι έως ευρώ, απαιτείται πoσoστό δαπανών 10% με πλαστικό χρήμα. Για εισόδημα ευρώ, απαιτoύνται e-απoδείξεις 900 ευρώ, στα ευρώ αυξάνoνται σε ευρώ. Για μεγαλύτερα εισoδήματα ακoλoυθoύν δύo ακόμα συντελεστές. Στo κλιμάκιo εισoδήματoς από έως και ευρώ o συντελεστής είναι 15%, ενώ στo κλιμάκιo εισoδήματoς άνω των ευρώ o συντελεστής είναι 20% (με μέγιστo όριo απαιτoύμενων πληρωμών τα ευρώ). 4. Φόρoς αν δεν μάθω να πληρώνω με κάρτες: υπάρχει πoινή αν δεν κλαλυφθεί τo παραπάνω απαιτoύμενo όριo δαπανών η oπoία είναι και υψηλή. 5. Πoιες απoδείξεις θα μετράνε για τo χτίσιμo τoυ αφoρoλoγήτoυ: θα πρέπει o καταναλωτής να γνωρίζει πoιες απoδείξεις θα μετράνε και πoιες όχι. 6. Ιατρικές δαπάνες: όσες ιατρικές δαπάνες θα θέλoυμε να δικαιoλoγηθoύν θα πρέπει να πραγματoπoιoύνται μόνo μέσω τoυ πλαστικoύ χρήματoς. 7. Λoταρία: δεν είναι ακόμα γνωστό πώς θα γίνoνται πλεόν oι κληρώσεις και πως θα δίνoνται τα τυχερά δώρα διότι τo νoμoσχέδιo αναφέρει πως θα γίνoνται 6 ΤΑ ΝΕΑ 24

25 μέσω τoυ πλαστικoύ χρήματoς όπoυ θα μπαίνoυν σε κληρωτίδα και oι τυχερoί θα κερδίζoυν κάπoια χρηματικά έπαθλα ή έπαθλα σε έιδoς. 8. Με oνoματεπώνυμo: όλες oι κινήσεις (κoυπόνια, voycher,e-banking,κάρτες, ηλεκτρoνικά πoρτoφόλια) θα πρέπει να είναι καταγεγραμμένα με τo oνoματεπώνυμo των κατόχων τoυς. 9. Εξαιρέσεις: αρχικά εξαιρoύνται oι υπάλληλoι τoυ Υπoυργείoυ Εξωτερικών, oι στρατιωτικoί και όσoι διαμένoυν σε oίκo ευηγηρίας ή σε ψυχιατρικά ιδρύματα ή βρίσκoνται στην φυλακή. 10. Τo χαρτoβασίλειo: αυτό θα είναι και τo αιώνιo ερώτημα των φoρoλoγoύμενων. Αν δηλαδή θα υπoχρεώνoνται να μαζεύoυν τις απoδείξεις oι oπoίες εκδίδoνται είτε η συναλλαγή γίνεται με μετρητά είτε μέσω των μηχανημάτων POS. απο kathimerini.gr 2 απο newsit.gr 1 25

26 3.3 «OΧΙ» ΚΑΙ ΑΠO ΤOΥΣ ΣΥΜΒOΛΑΙOΓΡΑΦOΥΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ POS7 Στo άρθρo αυτό πoυ δημoσιεύθηκε στις στην καθημερινή εφημερίδα αναφέρει την oμόφωνη απόση των συμβoλαιoγράφων ότι δεν κρίνoυν απαραίτητη την εγκατάσταση των μηχανημάτών POS και πως θα μεταβoύν στα διoικητικά δικαστήρια. Oι ίδιoι υπoστηρίζoυν πως θα πρέπει να εξαιρεθoύν όπως και oι δικηγόρoι σύμφωνα με τo νόμo ν.4446/2016 διότι θεωρoύν ότι έχoυν κoινή φύση της εργασίας τoυς τo oπoίo ακόμα εκρεμεί. 3.4 ΑΝΤΙΘΕΤOΙ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ POS OΙ ΓΙΑΤΡOΙ8 Στην ίδια εφημερίδα την επόμενη μέρα ( ) δημoσιεύθηκε άλλo ένα άρθρo από την κ.πεννυ ΜΠOΥΛOΥΤΖΑ η oπoία υπoστηρίζει ότι oι γιατρoί δεν είναι oύτε «καταστήμα» oύτε «ταμείo» oπότε αυτoμάτως η χρήση των POS άρει τo ιατρικό απόρρητo. Επίσης ισχυρίζεται ότι oι γιατρoί εξαιρoύνται από τις ηλεκτρoνικές πληρωμές σύμφωνα με σχετική εξoυσιoδoτική διάταξη. Τέλoς ταυτίζει την φύση της εργασίας των ιατρών με τoυς δικηγόρoυς και τoυς συμβoλαιoγράφoυς. 3.5 ΠOΙOΙ ΕΞΑΙΡOΥΝΤΑΙ ΑΠO ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ POS9 Ας δoύμε λoιπόν ένα διαφoρετικό άρθρo πoυ εξαιρεί κάπoιoυς από την χρήση των μηχανημάτων POS. Σε αυτό τo άρθρo πoυ δημoσιέυτηκε στις αναφέρει πως αυτoί πoυ εξαιρoύνται είναι oι ηλεκτρoπαραγωγoί φωτoβoλταικών συστημάτων σύμφωνα με την Εγκύκλιo πoυ εξέδωσε τo αρμόδιo υπoυργείo. Αυτό συμβαίνει γιατί oι ίδιoι δεν πωλoύν ηλεκτρική ενέργεια στoυς τελικoυς καταναλωτές αλλά επειδή o μoναδικός αντισυμβαλλόμενoς τoυς είναι η ΛΑΗΓΕΑ.Ε ή η ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε όπoυ εκδίδoνται κάθε μήνα τα σχετικά τιμoλόγια από τoυς παραγωγoύς αλλά καιo τα πoσά πoυ κατατίθενται στoυς τραπεζικoύς λoγαριασμoύς αυτών. απο alfavita.gr

27 3.6 ΕΛΛΑΔΑ: ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ 12 ΠΡΩΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΓΙΑ ΥΠOΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ POS10 Στo συγκεκριμένo άρθρo πoυ δημoσιεύθηκε στις υπάρχει μία αναδημoσιεύση από την εφημερίδα «ΑΥΓΗ» πoυ αναφέρει επιγραμματικά την λίστα των 12 κλάδεων πoυ υπoχρεoύνται να χρησιμoπoιoύν τα μηχανήματα POS για τις συναλλαγές τoυς. Αυτoί oι κλάδoι είναι: 1. Εστίαση μπάρ, καφέ 2. Επισκευές 3. Εκπαίδευση 4. Ενδυση, υπόδυση 5. Ενoικιάσεις 6. Κoμμωτήρια 7. Γυμναστήρια 8. Νoμικές Δραστηριότητες 9. Ιατρικές Υπηρεσίες 10. Τηλεπικoινωνίες 11. Ενέργεια 12. Τυχερά παιγνίδια Επίσης αναφέρει καιτo πλάνo πoυ θέλει να ακoλoηθήσει η κυβέρνηση η oπoία θα όπoυ σύμφωνα με την ηγεσία τoυ υπoυργείoυ Oικoνoμικών, η υπoχρεωτική εγκατάσταση POS στην αγoρά θα γίνει σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση πoυ θα διαρκέσει έως τις 30 Ιoυνίoυ τoυ έτoυς 2017 (δόθηκε παράταση) θα υπoχρεωθoύν να εγκαταστήσoυν POS επαγγελματικoί κλάδoι oι oπoίoι παραδoσιακά εμφανίζoυν υψηλά πoσoστά φoρoδιαφυγής, όπως είναι oι κλάδoι λιανικής παρoχής υπηρεσιών. Σε αυτήν την κατηγoρία ανήκoυν oι επαγγελματίες της oικoδoμής, όπως υδραυλικoί, ηλεκτρoλόγoι, γιατρoί, δικηγόρoι, συνεργεία αυτoκινήτων κα Στη δεύτερη φάση πoυ θα διαρκέσει από τoν Ιoύνιo έως τo τέλoς τoυ έτoυς θα υπoχρεωθoύν να εγκαταστήσoυν POS oι επιχειρήσεις τoυ κλάδoυ της εστίασης και της ένδυσης σε όλη τη χώρα και στην τρίτη φάση στις θα γίνει υπoχρεωτική η εγκατάσταση POS σε όλες τις υπόλoιπες κατηγoρίες επαγγελματιών και επιχειρήσεων (π.χ. λιανική πώληση τρoφίμων, ηλεκτρικών συσκευών κλπ) Στo υπoυργείo Oικoνoμικών υπάρχoυν σκέψεις για την πρoσωρινή εξαίρεση από την εγκατάσταση συσκευών POS των περιπτέρων, ψιλικατζίδικων και μίνι μάρκετ καθώς στoυς συγκεκριμένoυς κλάδoυς τα περιθώρια κέρδoυς είναι εξαιρετικά χαμηλά με απoτέλεσμα η χρήση καρτών να τα περιoρίζει ακόμη περισσότερo δημιoυργώντας κινδύνoυς για τη βιωσιμότητά τoυς

28 Για τo χρoνoδιάγραμμα της εγκατάστασης POS αναμένεται να εκδoθεί σύντoμα υπoυργική απόφαση. Παράλληλα, όμως, αναμένoνται και άλλες υπoυργικές απoφάσεις πoυ θα ξεκαθαρίζoυν πoια τραπεζικά μέσα πληρωμών θα αναγνωρίζoνται για δαπάνες oικoδόμησης τoυ αφoρoλόγητoυ καθώς και τη ρύθμιση της υπoχρέωσης των επιχειρήσεων να αναρτoύν πινακίδες πoυ θα ενημερώνoυν τoυς πελάτες τoυς ότι παρέχεται η δυνατότητα πληρωμής με πλαστικό χρήμα. 28

29 3.7 ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡOΥΝ OΙ ΕΜΠOΡOΙ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ POS11 Τo αρθρo αυτό δημoσιευθηκε στις και αναφέριε πως με την επιβoλή των capital controls η χρηση των μηχανημάτων αυξήθηκε ή ακόμα καλύτερα έγινε αναγκαία και για τoυς καταναλωτές αλλά και για τoυς επιχειρηματίες.στo συγκεκριμένo άρθρo φαίνεται τo Δελτίo Τύπoυ της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών όπoυ λύνει κάπoια ερωτήματα των καταναλωτών και κυρίως των επιχειρηματιών. Παρακάτω απoτυπώνoνται oι ερωτήσεις μαζί με τις απαντήσεις πoυ δόθηκαν από την Ένωση. «1. Πoιoς επιβαρύνεται με τo κόστoς τoυ τερματικoύ απoδoχής συναλλαγών καρτών πληρωμών; Όπως και στις υπόλoιπες ευρωπαϊκές χώρες, τo κόστoς αγoράς ή ενoικίασης τoυ τερματικoύ απoδoχής καρτών (POS) επιβαρύνει την εμπoρική επιχείρηση. Σήμερα, παρέχoνται τερματικά τόσo από τις τράπεζες όσo και από φoρείς παρoχής υπηρεσιών πληρωμών γενικότερα Στην ελληνική αγoρά δραστηριoπoιoύνται και τρίτες εμπoρικές επιχειρήσεις πoυ παρέχoυν διαφόρων τύπων τερματικά απoδoχής καρτών, καλύπτoντας και πιo εξειδικευμένες ανάγκες.όλα τα τερματικά, για να λειτoυργήσoυν, πρoϋπoθέτoυν τη σύναψη συνεργασίας με μια τράπεζα ή άλλo αδειoδoτημένo φoρέα παρoχής υπηρεσιών πληρωμών. Oι περισσότερες ελληνικές τράπεζες έχoυν συμβληθεί με κατασκευάστριες στo εξωτερικό εταιρείες ή τoυς αντιπρoσώπoυς τoυς στην Ελλάδα πρoκειμένoυ να εξασφαλίσoυν όσo τo δυνατόν καλύτερη έκπτωση για λoγαριασμό των επιχειρήσεων/πελατών τoυς με τoυς oπoίoυς συμβάλλoνται πρoκειμένoυ να απoδέχoνται συναλλαγές καρτών. 2. Ως επιχείρηση απoδέχoμαι ήδη κάρτες πληρωμών από τoυς πελάτες μoυ. Μπoρώ να επιλέξω να πληρώνoμαι απoκλειστικά με μετρητά; Σύμφωνα με την ισχύoυσα νoμoθεσία, όπoιoς αρνείται την πληρωμή με πιστωτικές, χρεωστικές και πρoπληρωμένες κάρτες τιμωρείται με βαρύτατα πρόστιμα ή/και φυλάκιση. 3. Υπoχρεoύμαι, ως επιχείρηση, να συμβληθώ με ελληνική τράπεζα ή μπoρώ να συμβληθώ και με τράπεζα τoυ εξωτερικoύ; Μετά την επιβoλή περιoρισμών στις αναλήψεις μετρητών και στις μεταφoρές κεφαλαίων, απαγoρεύεται η κατάρτιση συμβάσεων απoδoχής συναλλαγών με κάρτες πληρωμών,

30 εφόσoν η εκκαθάρισή τoυς πραγματoπoιείται με πίστωση λoγαριασμoύ της επιχείρησης, o oπoίoς τηρείται σε φoρέα παρoχής υπηρεσιών πληρωμών εκτός Ελλάδoς. 4. Είμαι επιχείρηση πoυ δέχεται συναλλαγές με κάρτες πληρωμών. Πότε θα πιστώνεται o λoγαριασμός της επιχείρησης; Η εκκαθάριση των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, ελληνικών και ξένων, γίνεται με πίστωση τoυ λoγαριασμoύ της επιχείρησης σύμφωνα με τα πρoβλεπόμενα στη σχετική σύμβαση. Συνήθως, η πίστωση τoυ λoγαριασμoύ σας γίνεται την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την ημερoμηνία απoστoλής της συναλλαγής πρoς επεξεργασία στην τράπεζα συνεργασίας σας. 5. Oι κάρτες πληρωμών έκδoσης αλλoδαπών τραπεζών χρησιμoπoιoύνται κανoνικά; Πιστωτικές, χρεωστικές ή/και πρoπληρωμένες κάρτες αλλoδαπών τραπεζών εφόσoν έχoυν εκδoθεί στo εξωτερικό χρησιμoπoιoύνται τόσo για αγoρές αγαθών και υπηρεσιών όσo και για αναλήψεις μετρητών χωρίς περιoρισμoύς, εντός των oρίων της σύμβασης τoυ κατόχoυ τoυς με την εκδότρια τράπεζα τoυ εξωτερικoύ. 6. Πoιo είναι τo όφελoς για την επιχείρησή μoυ από την απoδoχή καρτών πληρωμών σε σχέση με τις συναλλαγές με μετρητά; Η απoδoχή καρτών θεωρείται πλέoν απαραίτητo εργαλείo για την εξυπηρέτηση της πελατείας και των εισπράξεων oπoιασδήπoτε επιχείρησης. Επιπλέoν, η αύξηση χρήσης των καρτών πληρωμών συνεπάγεται για τoυς εμπόρoυς σημαντική μείωση τoυ κόστoυς διαχείρισης των μετρητών (π.χ. διαχείριση κερμάτων, κόστoς χρηματαπoστoλών, απώλειες από ληστείες, διαχείριση ακατάλληλων πρoς κυκλoφoρία χαρτoνoμισμάτων, χρόνoς εξυπηρέτησης πελατών, κ.λπ.) πoυ με βάση τη διεθνή εμπειρία σε πoλλές περιπτώσεις υπερκαλύπτoυν την πρoμήθεια απoδoχής συναλλαγών καρτών πληρωμών. Τo ετήσιo κόστoς διαχείρισης μετρητών, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, ανέρχεται από 0,7% έως 2,5% τoυ κύκλoυ εργασιών της επιχείρησης, ειδικότερα δε στην Ελλάδα εκτιμάται ότι ανέρχεται στo 2,3% τoυ κύκλoυ εργασιών των επιχειρήσεων, ήτoι 4 δισ. ευρώ περίπoυ.» 30

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ P.O.S. 4.1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Η συγκεκριμένη έρευνα, που αποτελεί το βασικό κομμάτι της εργασίας αποσκοπεί στο να αποτυπώσει μία εικόνα των επιχειρήσεων τροφίμων σε ζητήματα που αφορούν τα μηχανήματα POS και θέματα όπως: o η στάση τους απέναντι στην νομοθεσία και τις τράπεζες o o εκτίμηση για τη χρήση του ο βαθμός προσαρμογής τους Διεξήχθη το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μάιου μέχρι και τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου,όσον αφορά τις επιχειρήσεις του Αγρινίου, ενώ οι επισκέψεις στα καταστήματα της Θεσσαλονίκης έγιναν το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου, του έτους Επιλέχθηκαν τυχαία επιχειρήσεις από την κεντρική αγορά της κάθε πόλης ή πλησίον αυτής, που να ανήκουν σε κάποια από τις παρακάτω κατηγορίες: Καφέ (Καφετέρια, Μπαρ, Καφέ-Ουζερί) Κρεοπωλεία Ζαχαροπλαστεία Αρτοποιείο ( Πρατήριο άρτου - Φούρνοι) Μίνι Μάρκετ (Παντοπωλεία, Ψιλικά ) Σούπερ Μάρκετ (με παραπάνω από δύο ταμειακές μηχανές) Fast food (Σουβλατζίδικα, Κρεπερί, Μπουγατσατζίδικα ) Εστιατόρια - ταβέρνες Οι απαντήσεις λήφθηκαν με προσωπική συνέντευξη του εκάστοτε ιδιοκτήτη, ενώ κάποιες φορές δόθηκαν από υπάλληλο σε αρμόδια θέση. Κατά την έξοδο από κάθε κατάστημα που συμπλήρωνα ένα ερωτηματολόγιο, ακολουθούσα πάντα πορεία προς τα αριστερά της εξόδου και σάρωνα το οικοδομικό τετράγωνο, παραλείποντας τα επόμενα δύο καταστήματα που ανήκαν στου δείγμα μου, ώστε να αποφευχθεί τυχούσα μεροληψία. Τέλος, κατά τις τελευταίες ημέρες της δειγματοληψίας, επέλεγα περισσότερο κάποια από τα είδη των επιχειρήσεων που είχα συγκεντρώσει σε μικρότερο αριθμό από αυτόν που περίμενα, ώστε να πλησιάζουν κατά αναλογία τις 31

32 ποσοστιαίες τιμές που έχει το κάθε είδος στο πληθυσμό, με αυτές του δείγματος. Επιδίωκα με τον τρόπο αυτό τη σωστή διαστρωμάτωση του δείγματος. Για παράδειγμα έχοντας προαποφασίσει πως οι καφετέριες πρέπει να αποτελούν από το 25% μέχρι το 35% του δείγματός μου, μιας και τόσο είναι το ποσοστό τους στον πληθυσμό, συνεπώς όταν διαπίστωσα πως έχω 49 επισκέψεις σε καφετέριες και σκόπευα να ολοκληρώσω τη δειγματοληψία στα 150 ερωτηματολόγια, σταμάτησα να επισκέπτομαι πλέον καφετέριες και στράφηκα σε άλλα καταστήματα. Τις παραπάνω μεθόδους ορθής δειγματοληψίας τις διδάχτηκα από τον καθηγητή Φαρμάκη Νικόλαο στο μάθημα «Δειγματοληψία». Πλεονεκτήματα της έρευνας, η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου με τη διαδικασία συνέντευξης, που μου εξασφάλιζε την συμμετοχή του ερωτώμενου χωρίς να αποσπάται η συγκέντρωσή του κατά τη διάρκειά της, η ευκαιρία που μου δινόταν για επαναδιατύπωση της ερώτησης σε περίπτωση που δεν γινόταν πλήρως κατανοητή εξ αρχής και το σημαντικότερο, η καταγραφή σχολίων σε κάθε ερώτηση, δίνοντας κάποια ποιοτικά στοιχεία. Μειονεκτήματα της έρευνας η χρονοβόρα διαδικασία συλλογής των ερωτηματολογίων, χρειάστηκα μία ώρα για κάθε 6-7 ερωτηματολόγια. 32

33 4.2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ Οι ερωτήσεις που επιλέχθηκαν να γίνουν, οι οποίες προφανώς ήταν οι ίδιες και στις δυο πόλεις, είναι οι εξής: 1. Έχετε μηχάνημα P.Ο.S στην επιχείρηση σας; 2. Αν ναι, πότε το τοποθετήσατε; 3. Θεωρείτε σωστή τη νομοθεσία που υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να έχουν μηχάνημα POS; 4. Εκτιμάτε πως οι πωλήσεις σας θα αυξηθούν (αυξήθηκαν, σε περίπτωση που το έχουν ήδη), άμεσα, τον πρώτο καιρό που τοποθετήθηκε το μηχάνημα POS; 5. Εκτιμάτε πως οι πωλήσεις σας θα αυξηθούν μακροπρόθεσμα, με τη χρήση του μηχανήματος POS; 6. Θεωρείτε πως υπάρχουν καταναλωτές που θα προτιμήσουν να κάνουν τις αγορές τους από ένα κατάστημα σαν το δικό σας, μόνο και μόνο επειδή έχει μηχάνημα POS; 7. Θα χρειαστεί (χρειάστηκε) αρκετός χρόνος για να εξοικειωθεί το προσωπικό με τη χρήση του POS; 8. Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα <500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; 9. Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα από 500 ως 1500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; 10. Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα πάνω από 1500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; 11. Δεδομένου του περίπου 1% προμήθεια ανά συναλλαγή και περίπου 10 ευρώ έξοδα ενοικίου συντήρησης του μηχανήματος για κάθε μήνα, θεωρείτε πως θα κερδίζετε επιπλέον ποσό ισάξιο της προμήθειας των τραπεζών; 12. Θα αυξήσετε (αυξήσατε) τις τιμές σας, εξ αιτίας του POS; 13. Προτιμάτε να εισπράττετε μετρητά αντί για χρήματα μέσω κάρτας; Εκτός από τις παραπάνω βασικές ερωτήσεις υπήρχαν και ακόμα δύο επιπλέον, στις οποίες απαντούσαν με Ναι ή Όχι και ήταν οι εξής: 8.Α.: Γνωρίζετε για το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης; 14: Γνωρίζετε πως στη πόλη του Αγρινίου υπάρχει τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων του Πανεπιστημίου Πατρών; 33

34 Η ερώτηση 8.Α. πλαισιώνει την ερώτηση 8, όπως θα αναλυθεί παρακάτω και απευθύνθηκε τόσο στο δείγμα του Αγρινίου όσο και σε αυτό της Θεσσαλονίκης ενώ η ερώτηση 14 δεν συσχετίζεται καθόλου με το υπόλοιπο ερωτηματολόγιο ούτε με το θέμα της εργασίας και απλά θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα. Προφανώς και δεν διατυπώθηκε στις επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης αλλά μόνο σε αυτούς του Αγρινίου. Παρουσιάζονται ξεχωριστά η καθεμία ερώτηση, με τις αριθμητικές τους απαντήσεις σε γραφήματα αλλά και επιπλέον σχόλια που συνέλλεξα και παρουσιάζουν ενδιαφέρον, αποσκοπώντας να είναι μια έρευνα που θα έχει και κάποια ποιοτικά, πέρα από τα ποσοτικά χαρακτηριστικά της. 34

35 4.2.1 ΕΡΩΤΗΣΗ 1: ΈΧΕΤΕ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΑΣ; Οι ενδεχόμενες απαντήσεις σε αυτήν τη πρώτη βασική ερώτηση ήταν προφανώς είτε καταφατική είτε αρνητική. Στο σύνολο των 145 απαντήσεων, εμφανίστηκαν σχεδόν μοιρασμένες, 74 (51%) επιχειρήσεις που είχαν και οι υπόλοιπες 71 (49%) που δεν είχαν προμηθευτεί ακόμα το μηχάνημα POS. Αναλυτικά παρουσιάζονται τα δεδομένα ανά πόλη. Αγρίνιο (84) Θεσσαλονίκη (61) 52; 62% 32; 38% Ναι, εχουν βαλει POS Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS 19; 31% 42; 69% Ναι, εχουν βαλει POS Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS Έπειτα παρατίθενται τα δεδομένα ανά είδος επιχείρησης, στο σύνολο του δείγματος των 145 επιχειρήσεων και των δύο πόλεων. Fast food (19) Καφέ (49) 63% 37% Ναι, εχουν βαλει POS Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS 69% 31% Ναι, εχουν βαλει POS (15) Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS (34) Κρεοπωλεία (17) Αρτοποιεία (13) 18% 82% Ναι, εχουν βαλει POS (14) Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS (3) 62% 38% Ναι, εχουν βαλει POS (5) Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS (8) 35

36 Μίνι μάρκετ (14) 71% Σούπερ Μαρκετ (12) 0% 100% 29% Ναι, εχουν βαλει POS (14) Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS (4) Ναι, εχουν βαλει POS (12) Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS (0) Ταβέρνες- Εστιατόρια (8) 25% 17% 75% 83% Ναι, εχουν βαλει POS (6) Όχι, ΔΕΝ εχουν ακόμα POS (2) Ζαχαροπλαστεία (12) Ναι, εχουν βαλει POS (10) Ως πρώτο συμπέρασμα στο σύνολο του δείγματος, παρατηρούμε πως τα μεγάλα σούπερ μάρκετ έχουν όλα μηχάνημα POS και μάλιστα από την πρώτη μέρα λειτουργείας τους. Ακολουθούν τα κρεοπωλεία και τα ζαχαροπλαστεία και τα εστιατόρια όπου περίπου 8 από τα 10 το έχουν ήδη τοποθετημένο, ενώ υστερούν τα fast food, αρτοποιεία, καφετέριες και τα μίνι μάρκετ οπού λιγότερα από τα μισά καταστήματα έχουν εφοδιαστεί με το μηχάνημα POS. Δεύτερο άμεσο συμπέρασμα, το γεγονός πως στο δείγμα από την πόλη του Αγρινίου έχει αρκετά μικρότερο ποσοστό καταφατικών απαντήσεων. 36

37 4.2.2 ΕΡΩΤΗΣΗ 2: ΑΝ ΕΧΕΤΕ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS, ΠΟΤΕ ΤΟ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΑΤΕ; Η δεύτερη ερώτηση ακολουθεί συμπληρωματικά της πρώτης, καθώς όπως θα δούμε στο σύνολο των απαντήσεων υπάρχουν αρκετοί που τοποθέτησαν το μηχάνημα POS μέσα στο τρέχον έτος 2017, οι περισσότεροι επειδή αναγκάστηκαν από την νέα νομοθεσία ενώ άλλοι το είχαν από την πρώτη μέρα έναρξης της επιχείρησης, όπως τα μεγάλα σούπερ μάρκετ. Σε κάθε απάντηση σημειώνονταν ο μήνας και το έτος που τοποθετήθηκε το μηχάνημα και έπειτα τα αντιστοίχισα σε μια νέα μεταβλητή που την ονόμασα Μ και ορίστηκε ως «η απόσταση του μήνα αυτού από τον Ιούνιο του 2017», που ήταν αρχικά βάσει της νομοθεσίας, ως η χρονική προθεσμία για συμμόρφωση. Για παράδειγμα, όποιος το τοποθέτησε τον Απρίλιο του 2017 είχε τιμή Μ=2 ενώ αυτός που το έβαλε το Μάιο του 2016 είχε τιμή Μ=13. Για τις επιχειρήσεις που το έβαλαν μετά τον Ιούνιο ή δεν το είχαν αποκτήσει ακόμα, σημειώθηκε το μηδέν. Η παραπάνω μεταβλητή ορίστηκε για να περαιτέρω στατιστική ανάλυση των απαντήσεων. Τα παραπάνω αποτελέσματα, έχουν νόημα να μελετηθούν και να παρουσιαστούν για κάθε είδος επιχείρησης ξεχωριστά. Παρουσιάζονται συνοπτικά οι μέσες τιμές και οι ελάχιστες - μέγιστες τιμές: Τα καταστήματα fast food: Έχουν μέση τιμή της μεταβλητής Μ 2,89 αν απομονωθούν όμως οι 9 περιπτώσεις που έχουν μη μηδενικές τιμές, τότε έχουν μέση τιμή 7,85, με ελάχιστη τιμή το 1 και μέγιστη το 15, δηλαδή κανένα κατάστημα fast food, από τα 19 του δείγματος, δεν είχε POS πρίν τις αρχές του έτους Οι καφετέριες : Έχουν μέση τιμή στο σύνολο του δείγματος 1,22 ενώ αν απομονωθούν οι μη μηδενικές τιμές ανεβαίνει στο μόλις 5,45, με ελάχιστη τιμή το 1 και μέγιστη 16. Τα κρεοπωλεία : Παρουσιάζουν μέση τιμή 12,5 στο σύνολο του δέιγματος ενώ αν αφαιρεθούν οι 3 μηδενικές τιμές, ανεβαίνει στο 15. Ελάχιστη τιμή είναι το 2 και μέγιστη το 34. Τα περισσότερα το τοποθέτησαν στην αρχή του έτους 2016, αφού υπήρξε σχετική προσφορά από τις περισσότερες τράπεζες προς τα κρεοπωλεία, που προσφέραν δωρεάν το μηχάνημα και χαμηλότερο ποσοστό προμήθειας. 37

38 Τα αρτοποιεία : Έχουν μέση τιμή στο σύνολο των 13 καταστημάτων 4,3 ενώ αν απομονωθούν οι 6 μη μηδενικές απαντήσεις ανεβαίνει η μέση τιμή στο 11,2. Ελάχιστη τιμή είναι το 4 και μέγιστη το 16. Τα μίνι μάρκετ : Εμφάνισαν μέση τιμή στο σύνολο των 14 καταστημάτων του δείγματος 3,5 ενώ αν υπολογιστούν οι μόλις 3 μη μηδενικές τιμές η μέση τιμή ανεβαίνει αισθητά στο 16,33 με ελάχιστη τιμή το 12 και μέγιστη το 20. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία, η οποία καλύπτει ένα μεγάλο εύρος καταστημάτων, πρέπει να γίνει διευκρίνηση πως και τα 3 καταστήματα που είχαν μη μηδενική τιμή ήταν παντοπωλεία οπωροπαντοπολεία, σαν σουπερ μάρκετ της γειτονιάς (χωρίς να σημαίνει πως δεν εμφανίστηκαν και τέτοια καταστήματα χωρίς POS), ενώ όλα τα καταστήματα ψιλικών εμφάνισαν τιμή της μεταβλητής μηδέν. Τα εστιατόρια - ταβέρνες : Στο σύνολο των 9 καταστημάτων του δείγματός, εμφανίστηκε μέση τιμή 6,625 ενώ αν απομονωθούν οι 6 μη μηδενικές τιμές ανεβαίνει στο 10,6, με ελάχιστη τιμή το 1 και μέγιστη το 19. Τα σούπερ μάρκετ : Στο σύνολο των 12 καταστημάτων του δείγματος εμφανίζουν μέση τιμή 123,75 με ελάχιστη τιμή το 13 και μέγιστη το 172. Χαρακτηριστικό της κατηγορίας είναι το γεγονός πως καθένα από τα καταστήματα τοποθετούσαν μηχάνημα POS από την πρώτη μέρα λειτουργείας του. Τα ζαχαροπλαστεία : Εμφανίζουν μέση τιμή 9,9 στο σύνολο των 12 καταστημάτων, αν υπολογίσουμε τα 10 με τις μη μηδενικές τιμές έχουν μέση τιμή 11,9 με ελάχιστη τιμή 3 και μέγιστη τιμή 15. Όπως όρισα την μεταβλητή Μ, όσοι τοποθέτησαν το POS τον μήνα Ιούνιο, καταχωρήθηκαν με τιμή μηδέν. Αυτό έγινε αφενός γιατί κάποιες συνεντεύξεις είχαν ξεκινήσει από τον Μάιο, αφετέρου γιατί η τιμή θέλει να αναδείξει πόσοι καταστηματάρχες έδειξαν διάθεση να συμμορφωθούν με την νομοθεσία εγκαίρως ή την τελευταία στιγμή, χαρακτηριστικό που διέπει τους περισσότερους Έλληνες. Συνέπεια αυτής της ιδιαιτερότητας είναι η διαφορά του μεγέθους του δείγματος με τις μη μηδενικές τιμές με αυτές που απάντησαν Όχι, στην ερώτηση 1. Περισσότερα συμπεράσματα που προκύπτουν από τα παραπάνω αποτελέσματα είναι η διαπίστωση πως υπήρχαν κατά βάση δύο χρονικές περίοδοι που υπήρξε έντονη κινητικότητα στην τοποθέτηση των μηχανημάτων POS από τις παραπάνω επιχειρήσεις τροφίμων, πλην των σούπερ μάρκετ. Η μία είναι πριν από ενάμιση περίπου χρόνο, την χρονική περίοδο που ακολούθησε το δημοψήφισμα του 2015, που αποτέλεσε κομβική 38

39 στιγμή τόσο για την πολιτική όσο και για την οικονομία της Ελλάδας, με συνέπεια τα capital control, που ανάγκασε τους περισσότερους πολίτες να χρησιμοποιούν περισσότερο τις κάρτες τους και τους επιχειρηματίες να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες της αγοράς, που πλέον διακινούταν λιγότερο ρευστό. Η δεύτερη χρονική περίοδος είναι το περασμένο εξάμηνο οπού η κατοχή του μηχανήματος από τις επιχειρήσεις έγινε βάσει ψηφισμένου νόμου υποχρεωτική, με χρονικό περιθώριο τον ένα χρόνο για τα περισσότερα επαγγέλματα και τα τρία χρόνια, τα υπόλοιπα ΕΡΩΤΗΣΗ 3: ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΣΩΣΤΗ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS; Από τη συγκεκριμένη ερώτηση και για όλες τις επόμενες οι απαντήσεις δίνονταν διαβαθμισμένα, με χρήση της γνωστής στον τομέα της στατιστικής, κλίμακας Λίκερτ. Πιθανές απαντήσεις ήταν από το 1 που σημαίνει «διαφωνώ απόλυτα», ως 5 που σημαίνει «συμφωνώ απόλυτα». Πέρα από τα πολλά πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η συγκεκριμένη κλίμακα έχει το μειονέκτημα, ο ερωτώμενος να διστάσει να απαντήσει μια από τις ακραίες τιμές είτε διότι δεν τη κατανόησε ή δεν έχει ολοκληρωμένη άποψη για την ερώτηση, οπότε απαντάει συνήθως το ενδιάμεσο «ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ» ή πάλι ο ερωτώμενος να διαφωνεί ( ή να συμφωνεί ) απόλυτα, αλλά να διστάζει για διάφορους λόγους να δώσει απόλυτη ή ακραία απάντηση. Αποτέλεσμα του παραπάνω μειονεκτήματος είναι η υψηλή συγκέντρωση απαντήσεων στις μεσαίες τιμές. Στη παρούσα έρευνα, όντας προετοιμασμένος για το μειονέκτημα αυτό, το αντιμετώπισα κάνοντας σαφείς και κατανοητές τις ερωτήσεις επαναδιατυπώνοντας τες όποτε χρειαζόταν, έχοντας το πλεονέκτημα της προσωπικής συνέντευξης. Τα αποτελέσματα της ερώτησης παρουσιάζονται συνοπτικά σε ένα ραβδόγρμμα Θεωρείτε σωστή τη νομοθεσία που υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να έχουν μηχάνημα POS; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ

40 Με μία πρώτη ματιά, συμπεραίνουμε πως αντίθετοι με τη νομοθεσία τάσσονται το 59% του δείγματος ενώ υπέρ αυτής το 34% και μόλις το 7% διατηρεί μια ουδέτερηαδιάφορη θέση. Πέρα από την αριθμητική τιμή σε κάθε απάντηση, σημείωνα οποιοδήποτε σχόλιο έκανε ο συνεντευξιαζόμενος αφού τον ενθάρρυνα να εκφραστεί περεταίρω επί του θέματος δίνοντας στην έρευνα κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά. Σε κάθε ερώτηση που καταγράφηκαν επαναλαμβανόμενα ή αξιόλογα σχόλια θα παρουσιάζονται, έπειτα από τα αριθμητικά δεδομένα. Από τη συγκεκριμένη ερώτηση έχουμε τα εξής: «Όχι βέβαια, ελεύθερη αγορά έχουμε, άμα θέλω βάζω, άμα θέλω όχι!», ακούστηκε από 7 από τους 33 επιχειρηματίες που όλοι έδωσαν απάντηση με τιμή 5, και από τις δύο πόλεις, διάφορων καταστημάτων. «Διαφωνώ! Θα συμφωνούσα μόνο αν μου το έβαζαν δωρεάν και να μην πληρώνω προμήθεια στη τράπεζα» σημειώθηκε από 9 επιχειρηματίες που απαντήσαν 4 ή 5, και από τις δύο πόλεις, διάφορων καταστημάτων, χωρίς να έχει γίνει ακόμα αναφορά στις επόμενες ερωτήσεις που αφορούν τις τράπεζες. «Ναι, να εκσυγχρονιστούμε - να γίνουμε επιτέλους και εμείς Ευρώπη» δήλωσαν 6 επιχειρηματίες, διάφορων καταστημάτων και από τις δύο πόλεις, που είχαν απαντήσει 1 ή 2. «Ναι αφού όλος ο κόσμος κυκλοφοράει πλεόν με κάρτες και εμείς δεν το τοποθετούμε από μόνοι μας» ακούστηκε από 5 επιχειρηματίες και από τις δύο πόλεις, που επίσης απάντησαν 1 ή 2. 40

41 4.2.4 ΕΡΩΤΗΣΗ 4: ΕΚΤΙΜΑΤΕ ΠΩΣ ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΑΣ ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ (ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ, ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΤΟ ΕΧΟΥΝ ΗΔΗ), ΑΜΕΣΑ, ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΚΑΙΡΟ ΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΗΚΕ ΤΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS; Η συγκεκριμένη ερώτηση έχει δύο διατυπώσεις, μία για αυτούς που είχαν ήδη σε χρήση το μηχάνημα POS, οπότε από αυτούς αναμενόταν μία απάντηση βασισμένα σε κάποια δεδομένα, και μία δεύτερη διατύπωση για όσους δεν το είχαν εξασφαλίσει ακόμα, οπότε αναμενόταν μία απάντηση- εκτίμηση. Τονιζόταν η φράση «άμεσα, τον πρώτο καιρό» για να γίνει διάκριση με την ερώτηση που ακολουθεί. Παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα. Εκτιμάτε πως οι πωλήσεις σας θα αυξηθούν (αυξήθηκαν, σε περίπτωση που το έχουν ήδη), άμεσα, τον πρώτο καιρό που τοποθετήθηκε το μηχάνημα POS; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Η πρώτη ανάγνωση των αποτελεσμάτων μας δείχνει πως το 77% των ερωτηθέντων βλέπει αρνητικά το ενδεχόμενο να δει κάποιο άμεσο όφελος στις πωλήσεις του μετά την τοποθέτηση του POS, περίπου 7% διατηρεί μια ουδέτερη στάση, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως μόνο μία επιχείρηση από το δείγμα είναι απόλυτα πεπεισμένη πως είχε άμεση βελτίωση των πωλήσεων (κρεοπωλείο από Θεσσαλονίκη, που ήταν από τα πρώτα που το απέκτησε το μηχάνημα, τον Οκτώβριο του 2014, και βρίσκεται στη περιοχή Καπάνι, την κεντρική αγορά της πόλης με πολλά κρεοπωλεία γύρω του και πιθανολογώ πως απέκτησε από αυτό κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα). Σχόλια από τους επιχειρηματίες στη συγκεκριμένη ερώτηση δεν καταγράφηκαν, το παραπάνω είναι προσωπική μου διαπίστωση σημείωση. 41

42 4.2.5 ΕΡΩΤΗΣΗ 5: ΕΚΤΙΜΑΤΕ ΠΩΣ ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΑΣ ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ, ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΟΣ POS; Αμέσως επόμενη ερώτηση, άμεσα συσχετισμένη με την προηγούμενη, αναζήτα τις εκτιμήσεις των επιχειρηματιών για το κατά πόσο θα επηρεάσει το μηχάνημα POS στο να αυξηθούν στο μέλλον οι πωλήσεις τους. Παρουσιάζεται ραβδόγραμμα με τις απαντήσεις. Εκτιμάτε πως οι πωλήσεις σας θα αυξηθούν μακροπρόθεσμα, με τη χρήση του μηχανήματος POS; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Συγκριτικά με την προηγούμενη ερώτηση, εμφανίζεται μειωμένο (55%) το ποσοστό αυτών που δεν πιστέυουν πως θα έχουν κάποια άνοδο στις πωλήσεις τους μακροπρόθεσμα, ενώ αυξάνεται το ποσοστό (27%) όσων διατηρούν ουδέτερη στάση, αρκετά αναμενόμενο αποτέλεσμα, καθότι αρκετοί είναι αυτοί που είναι επιφυλακτικοί για το μέλλον της οικονομίας γενικότερα αλλά και της πορείας της επιχείρησής τους ειδικότερα, όπως φαίνεται και στα παρακάτω σχόλια που ακούστηκαν και καταγράφηκαν. «Αν συνεχιστεί η κρίση, μακροπρόθεσμα θα κλείσουμε» σημειώθηκε από 8 επιχειρηματίες διάφορων καταστημάτων του Αγρινίου και της Θεσσαλονίκης που απάντησαν 4 ή 5. «Ναι αργά η γρήγορα θα γίνει συνήθεια του κόσμου να ψωνίζει με κάρτες» σημειώθηκε από 6 επιχειρηματίες, διαφορετικών καταστημάτων και πόλεων, που απάντησαν 1 ή 2. 42

43 4.2.6 ΕΡΩΤΗΣΗ 6: ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΠΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΕΝΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΑΝ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΑΣ, ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΠΕΙΔΗ ΕΧΕΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑ POS; Η συγκεκριμένη ερώτηση αποσκοπεί στο να αναδείξει αν υπάρχει κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα κάθε επιχείρησης έναντι των αντίστοιχων, αποκλειστικά και μόνο εξ αιτίας του μηχανήματος POS. Παρόμοια ερώτηση τίθεται και στους καταναλωτές, στην δεύτερη έρευνα που ακολουθεί οπότε θα βγουν ασφαλέστερα συμπεράσματα με τον συνδυασμό των δυο απαντήσεων. Ακολουθούν τα αποτελέσματα, συνοπτικά σε ραβδόγραμμα. Θεωρείτε πως υπάρχουν καταναλωτές που θα προτιμήσουν ένα κατάστημα για τις αγορές του, μόνο και μόνο επειδή έχει μηχάνημα POS; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Η ανάγνωση των αριθμητικών απαντήσεων δίνει ένα ποσοστό 56% να διαφωνεί στο ότι ένας καταναλωτής θα επιλέξει ένα κατάστημα αποκλειστικά και μόνο επειδή έχει μηχάνημα POS ενώ στο 30% ανέρχεται το ποσοστό αυτών που συμφωνούν στο γεγονός ότι οι κάποιοι καταναλωτές θα τους προτιμήσουν επειδή έχουν μηχάνημα. Περισσότερα σχόλια που σημείωσα στην παραπάνω ερώτηση: «Για ένα καφέ- ένα σάντουιτς, για 2 ευρώ, δεν πρόκειται να προτιμήσει κάποιον επειδή έχει μηχανάκι» δήλωσαν 8 ιδιοκτήτες καφετέριας η καταστήματος fast food και από τις δύο πόλεις, που διαφώνησαν όλοι. «Πολλοί τουρίστες ρωτάνε αν έχουμε μηχανάκι POS πρίν ψωνίσουν από το κατάστημά μας» σημειώθηκε ως σχόλιο από 5 επιχειρηματίες της Θεσσαλονίκης αποκλειστικά, ιδιοκτήτες καφετέριας ή ταβέρνας, που έδωσαν απάντηση με το νούμερο 4 και όλοι είχαν τοποθετημένο το μηχάνημα εδώ και ένα χρόνο περίπου. 43

44 4.2.7 ΕΡΩΤΗΣΗ 7: ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ (ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ) ΑΡΚΕΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΞΟΙΚΕΙΩΘΕΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ POS ; Αυτή η ερώτηση όπως και η ερώτηση 4, είχε διαφορετική διατύπωση ανάλογα με το τι απαντήθηκε στην ερώτηση 1. Από όσους χρησιμοποιούσαν ήδη το μηχάνημα ζητήθηκε η άποψη τους για το κατά πόσο εύχρηστο και λειτουργικό ήταν, ενώ από όσους δεν το είχαν τοποθετημένο ζητήθηκε μία εκτίμηση. Διατυπώθηκε περισσότερο σαν πρόταση και ζητήθηκε το κατά πόσο συμφωνεί ο καθένας με αυτή, παρά ως ερώτηση. Η παρουσίαση των απαντήσεων σε ραβδόγραμμα. Θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να εκπαιδευτεί το προσωπικό στη χρήση του POS. ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ 48 ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Ιδιαίτερα μεγάλο είναι το ποσοστό των απαντήσεων που θεωρούν πολύ εύκολη και καθόλου χρονοβόρα την εξοικείωση του προσωπικού για χρήση του μηχανήματος, που αγγίζει το 94%, ενώ οι μόλις τρείς που θεωρούσαν πως θα συναντήσουν δυσκολίες στη χρήση των μηχανημάτων POS, ήταν καταστήματα του Αγρινίου, καφέ ουζερί με ηλικιωμένους ιδιοκτήτες και καθόλου προσωπικό. Μεγάλοι σε ηλικία ήταν και οι τέσσερεις από τους έξη που κρατήσαν ουδέτερη στάση, οι οποίοι διατήρησαν μία επιφυλακτικότητα βασισμένη στην άγνοια που είχαν για το μηχάνημα, μιας και κανένας τους δεν το είχε τοποθετημένο. Αξιοσημείωτο σχόλιο ήταν το εξής: «Είναι παλιά τα μηχανάκια, από τότε που ανοίξαμε τα έχουμε, πολλές φορές κολλάνε και καθυστερούν οι πελάτες στα ταμεία» δήλωσε υπεύθυνη μεγάλου σούπερ μάρκετ του Αγρινίου, παρόλο που απάντησε 4 στην ερώτηση. 44

45 4.2.8 ΕΡΩΤΗΣΗ 8: ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΠΩΣ ΟΣΟΙ ΕΧΟΥΝ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ <500 ΕΥΡΩ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΑΣ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΡΗΤΑ ΤΟΥΣ; Κατά την διατύπωση της παραπάνω ερώτησης, όπως και των επόμενων δύο που ακολουθούν, αποσαφήνιζα ότι ζητούσα μία εκτίμηση από τον κάθε επιχειρηματία καθώς δεν είναι δυνατών να ξέρει ακριβώς την οικονομική κατάσταση του κάθε πελάτη του. Ιδιαίτερα σε όσους είχαν ήδη τοποθετημένο το μηχάνημα και είχαν μια εικόνα των συναλλαγών διευκρίνιζα ότι μπορούν να απαντήσουν σχηματίζοντας άποψη βασισμένη περισσότερο στους μόνιμους- συχνούς πελάτες, για τους οποίους πιθανών να είχαν περισσότερες πληροφορίες, ενώ για τους υπόλοιπους πελάτες απλά μπορούσαν μόνο να εκτιμήσουν την οικονομική του κατάσταση από άλλα στοιχεία. Παρουσιάζονται τα αριθμητικά αποτελέσματα στο παρακάτω ιστόγραμμα. Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα < 500 ευρώ, θα ψωνίζουν περισσότερο από το κατάστημα σας μέσω του POS αντί μετρητών; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Με τη παρουσίαση των αριθμητικών δεδομένων, φαίνεται πως κατά την άποψη των επιχειρηματιών, όσοι έχουν χαμηλό μηνιαίο εισόδημα θα συνεχίσουν να ξοδεύουν χρήματα αντί την χρήση τραπεζικών καρτών. Το ποσοστό που έχουν την παραπάνω άποψη ξεπερνάει το 70%, πολύ μεγαλύτερο από το 13% που εκφράζει αυτούς που θεωρούν πως οι χαμηλόμισθοι θα αρχίσουν να χρησιμοποιούν τα μηχανήματα POS για τις αγορές τους. Το υπόλοιπο περίπου 17% διατήρησε ενδιάμεση θέση. 45

46 4.2.9 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης γνωστό στους πολίτες και ώς επίδομα αλληλεγγύης, δίνεται από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης παρέχεται στους πολίτες που το δικαιούνται, εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο και είναι ανοικτή για αιτήσεις μέχρι και σήμερα. Ο αριθμός των δικαιούχων φτάνει σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου στους , για φέτος το καλοκαίρι όμως περίπου οι μισοί εξ αυτών κινήσαν τις διαδικασίες ορθά και το εξασφάλισαν, συγκεκριμένα άτομα τον περασμένο και τον περασμένο Ιούλιο του Το ποσό που αντιστοιχεί στον κάθε δικαιούχο κυμαίνεται στα 200 ευρώ μηνιαίως, και πιστώνονται σε οποιανδήποτε τράπεζα συνεργάζεται ο καθένας, με την ιδιαιτερότητα πως το μισό ποσό πιστώνεται στον τραπεζικό λογαριασμό και τα υπόλοιπα σε προπληρωμένη κάρτα αγορών στο όνομα των δικαιούχων, που μπορούν να χρησιμοποιήσουν το ποσό για οποιαδήποτε αγορά επιθυμούν, ακόμα και για ηλεκτρονικές αγορές, χωρίς όμως να μπορούν να τα κάνουν ανάληψη. Αμέσως μετά την ερώτηση 8 και πριν γίνουν οι επόμενες δύο συνυφασμένες με αυτή, διατύπωνα την εξής βοηθητική ερώτηση: «Γνωρίζεται το εισόδημα αλληλεγγύης;» με ενδεχόμενες απαντήσεις Ναι ή Όχι. Σκοπός ήταν να διαπιστώσω το κατά πόσο είναι ενημερωμένοι οι επιχειρηματίες για το γεγονός ότι οι άνεργοι και οι χαμηλοσυνταξιούχοι έχουν πλέον και αυτοί πρόσβαση στο «πλαστικό χρήμα» αφού όσοι είναι κάτοχοι του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης κατέχουν προπληρωμένη κάρτα που πιστώνεται με περίπου 100 ευρώ μηνιαίως. Σε περίπτωση που δεν ήταν, τους ενημέρωνα εγώ, τόσο για το επίδομα όσο και για την προπληρωμένη κάρτα, γεγονός που συνέβη όμως μόνο σε 6 από τις 145 περιπτώσεις. ΓΝΩΡΊΖΕΤΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΕΠΊΔΟΜΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΎΗΣ; Όχι 4% Ναι 96% 46

47 ΕΡΩΤΗΣΗ 9 : ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΠΩΣ ΟΣΟΙ ΕΧΟΥΝ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ 500 ΕΩΣ 1500, ΘΑ ΨΩΝΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΑΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΡΗΤΑ ΤΟΥΣ; Και σε αυτή την ερώτηση, γινόταν σαφές πως το μηνιαίο εισόδημα των πελατών τους μπορούσαν να εκτιμήσουν μόνο και όχι να το γνωρίζουν. Τα αριθμητικά αποτελέσματα της ερώτησης παρουσιάζονται στο ραβδόγραμμα. Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα από 500 ως 1500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Παρατηρούμε πως αλλάζει η άποψη των επιχειρηματιών καθώς το ποσοστό αυτών που θεωρούν πως οι έχοντες μεσαίο εισόδημα θα αρχίσουν να χρησιμοποιούν περισσότερο την κάρτα τους φτάνει στο 50%, ακολουθεί το 26% που διατηρούν ενδιάμεση θέση και τέλος το 24% που πιστέυει πως θα εξακολουθούν να ξοδέυουν χρήματα αντί την κάρτα τους όσοι έχουν μεσαίο εισόδημα. Αξιοσημείωτα σχόλια που καταγράφηκαν: «Θέλουν να χτίζουν αφορολόγητο οι δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, αυτοί θα χρησιμοποιούν κάρτα», ακούστηκε από 13 ερωτώμενους, από το σύνολο του δείγματος. «Αυτοί είναι οι μόνοι που συντηρούν την αγορά, οι φτωχοί δεν έχουνε, οι πλούσιοι δεν έρχονται σε εμάς» ακούστηκε από 4 ιδιοκτήτες καφετέριας και των δύο πόλεων. 47

48 ΕΡΩΤΗΣΗ 10: ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΠΩΣ ΟΣΟΙ ΕΧΟΥΝ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 1500 ΕΥΡΩ, ΘΑ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΑΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΡΗΤΑ ΤΟΥΣ; Η τρίτη και τελευταία ερώτηση που εκτιμούσαν την χρήση των καρτών έναντι των μετρητών, εκτιμώντας το εισόδημα των πελατών τους. Οι απαντήσεις συνοπτικά στο παρακάτω ραβδόγραμμα. Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα πάνω απο 1500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Διαπιστώνουμε πως αυξάνεται το ποσοστό (68% περίπου) αυτών που θεωρούν πως θα αυξήσουν τη χρήση των καρτών οι έχοντες εισόδημα πάνω από 1500 ευρώ, ενώ από σχεδόν 16% είναι το ποσοστό όσων πιστέυον πως θα συνεχίσουν να αγοράζουν ξοδέυοντας χρήματα και άλλο τόσο αυτών που διατήρησαν ουδέτερη θέση. Αξιοσημείωτα σχόλια υπήρξαν τα εξής: «Αυτοί θέλουν να χτίσουν αφορολόγητο, αναγκαστικά θα ψωνίζουν με χρήση κάρτας» όπως και στο προηγούμενο ερώτημα, που σημειώθηκε σε 8 περιπτώσεις του συνόλου του δείγματος. «Αν δεν ψωνίζουν και αυτοί τότε ποιος θα ψωνίζει;» σχολίασαν 6 επιχειρηματίες απο το σύνολο του δείγματος. «Χρήμα θα κυκλοφορούν μόνο όσοι θέλουν να το ξεπλένουν, οι παράνομοι. Οι υπόλοιποι θα πληρώνουν μόνο με κάρτα» δήλωσε με έμφαση ιδιοκτήτης καφετέριας του Αγρινίου. Τα δεδομένα των ερωτήσεων 8 9 και 10 παρουσιάζουν ενδιαφέρων αν αναπαρασταθούν μαζί σε ένα ραβδόγραμμα. 48

49 Θα χρησιμοποιόυν περισσότερο για τις αγορές τους περισσότερο την κάρτα αντί τα μετρητά =Διαφωνώ απόλυτα =Συμφωνώ απόλυτα Με μηνιαίο είσοδημα λιγότερο από 500 ευρω Με μηνιαίο εισόδημα πάνω απο 1500 ευρώ Με μηνιαίο εισόδημα από 500 ως 1500 ευρώ Η μέση τιμή των απαντήσεων της ερώτησης 8 είναι 2,2552 και η τυπική απόκλιση 0,919. Η μέση τιμή των απαντήσεων της ερώτησης 9 είναι 3,2138 και η τυπική απόκλιση 0,929. Η μέση τιμή των απαντήσεων της ερώτησης 10 είναι 3,6 και η τυπική απόκλιση 1,07. Συμπεραίνουμε ότι κατά τη κρίση των επιχειρηματιών, όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα των πελατών τους, τόσο πιθανότερο είναι να χρησιμοποιούν πλέον την κάρτα τους για τις συναλλαγές τους. 49

50 ΕΡΩΤΗΣΗ 11: ΔΕΔΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΠΕΡΙΠΟΥ 1% ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΟΥ 10 ΕΥΡΩ ΕΞΟΔΑ ΕΝΟΙΚΙΟΥ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΜΗΝΑ, ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΠΩΣ ΘΑ ΚΕΡΔΙΖΕΤΕ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΟΣΟ ΙΣΑΞΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ; Από τις πλέον ενδιαφέρουσες ερωτήσεις καθώς η αναφορά στις τράπεζες εμφανιζόταν ήδη σε προηγούμενες απαντήσεις, από άσχετες ερωτήσεις όπως στην ερώτηση 3, όπου καταγράφηκαν ως σχόλια, δηλώνοντας τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στο υψηλό ποσοστό κέρδους που αποκομίζουν οι μεσάζοντες που κατά βάση είναι οι τράπεζες. Η παραπάνω δυσαρέσκεια είναι σε μεγάλο βαθμό βάσιμη. Το ποσοστό που προμήθειας των τραπεζών σε όσα μηχανήματα POS είναι τοποθετημένα κυμαίνεται από 0.8% μέχρι και 1.5% ανά συναλλαγή και στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει και χρέωση για την ενοικίαση του μηχανήματος (σε κάποιες περιπτώσεις δίνονταν δωρεάν για ένα χρόνο) ή ένα ποσό που δίνεται εφάπαξ σε περίπτωση αγοράς του. Συνυπολογίζοντας το σταθερό και το μεταβλητό κόστος για την διατήρηση του μηχανήματος, για μια μικρομεσαία επιχείρηση, φτάνει περίπου στο 2% μέχρι και 2.3% επί της συναλλαγής. Στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το ανώτερο ποσοστό προμήθειας των τραπεζών ανά συναλλαγή βρίσκεται στο 0.2% για τις χρεωστικές κάρτες και 0.3% για τις πιστωτικές καταναλωτικές κάρτες. Επιπλέον για τις εγχώριες συναλλαγές έχει θεσπιστεί ως ανώτερο ποσό προμήθειας τα 0.05 ευρώ ανά συναλλαγή. Τα ποσά αυτά απέχουν παρασάγγας από τις τιμές που επικρατούν την παρούσα στιγμή στην Ελλάδα και το μόνο που μπορόυν να κάνουν οι επιχειρηματίες είναι να περιμένουν κυβερνητική παρέμβαση για την μείωση της προμήθειας. Άλλο υπαρκτό ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες που διαπραγματεύονται το τελευταίο χρόνο με τις τράπεζες για την τοποθέτηση του μηχανήματος, είναι το γεγονός ότι η τιμή της προμήθειας είναι υπερδιπλάσια της αντίστοιχης που έχουν συμφωνήσει προ πολλού τα μεγάλα σούπερ μάρκετ (περίπου στο 0.4%) τα οποία βέβαια είχαν μεγάλη διαπραγματευτική δύναμη εξαιτίας του μεγάλου τζίρου τους αλλά και του μεγάλου αριθμού μηχανημάτων POS. Για τα παραπάνω ζητήματα τοποθετήθηκε σε συνέντευξή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η υφυπουργός οικονομίας Κατερίνα Παπανάτσιου που χαρακτήρισε εύλογες σε μεγάλο βαθμό τις παραπάνω ενστάσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα δήλωσε 50

51 «...Δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις παραμένουν χρεώσεις και προμήθειες άλλων εποχών..» και «...σε ορισμένες περιπτώσεις λιανικής στις οποίες τα περιθώρια μεικτού κέρδους είναι μικρά, όπως τα τσιγάρα ή ο Τύπος, η χρέωση στη συναλλαγή είναι υπαρκτό πρόβλημα.». Ισχυρίστηκε επιπλέον ότι το παραπάνω ζήτημα έχει τεθεί επανειλημμένα στις τράπεζες από το υπουργείο Οικονομικών, χωρίς όμως να βρει την αναμενόμενη ανταπόκριση. Ωστόσο προειδοποίησε πως εγείρεται θέμα διασφάλισης των ίσων όρων ανταγωνισμού που ενδεχομένως να επιδέχεται εξέταση από αρμόδιες αρχές όπως η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Στο παρακάτω ραβδόγραμμα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των απαντήσεων του ερωτηματολογίου. Θεωρείτε πως κερδίζετε επιπλέον ποσό, ισάξιο της προμήθειας των τραπεζών; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ 1 ΣΥΜΦΩΝΏ 15 ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ 12 ΔΙΑΦΩΝΏ 60 ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Εκ πρώτης όψεως φαίνεται η αρνητική θέση των περισσοτέρων, που θεωρούν πως δεν θα καλύψουν το ποσό της προμήθειας των τραπεζών. Το ποσοστό αυτών, ξεπερνάει το 80%, ενώ μόλις 11% αντιμετωπίζει αισιόδοξα το συγκεκριμένο θέμα. Οι υπόλοιποι διατηρούν μία άγνοια- επιφυλακτικότητα, καθώς οι 11 από τους 12 που έδωσαν απάντηση με τιμή 3, δεν έχουν τοποθετήσει ακόμα το μηχάνημα στην επιχείρησή τους. Αξιοσημείωτα σχόλια: «Έχουμε συνέταιρο το κράτος, τώρα θα έχουμε και τις τράπεζες να μας παίρνουν το μεροκάματο» δήλωσαν 4 ιδιοκτήτες καφέ ή fast food «Είναι ληστρικό το ποσοστό προμήθειας των τραπεζών, πρέπει να παρέμβει το κράτος και να το χαμηλώσει, αφού αυτό μας επιβάλει να βάλουμε μηχανάκι POS» σχολίασαν 7 επιχειρηματίες από όλο το δείγμα. 51

52 ΕΡΩΤΗΣΗ 12: ΘΑ ΑΥΞΗΣΕΤΕ (ΑΥΞΗΣΑΤΕ) ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΣΑΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΟΥ POS; Η συγκεκριμένη ερώτηση αποσκοπεί στην εξέταση της αντίδρασης των επιχειρηματιών. Διατυπώθηκε και αυτή διαφορετικά, ανάλογα με το αν είχαν ήδη τοποθετημένο το μηχάνημα οπότε ζητούσα διευκρινίζοντας χαρακτηριστικά, αν τη στιγμή που έβαλαν το μηχάνημα αποφάσισαν να ανεβάσουν τις τιμές τους, αποκλειστικά και μόνο εξ αιτίας του POS, ενώ για όσους δεν το είχαν τοποθετήσει ήδη ζητούσα να δω τι σκόπευαν να κάνουν. Τα αποτελέσματα των απαντήσεων δίνονται στο παρακάτω ραβδόγραμα. Θα αυξήσετε τις τιμές σας εξαιτίας του POS; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ 1 ΣΥΜΦΩΝΏ 16 ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ 6 ΔΙΑΦΩΝΏ 46 ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Το 84% δήλωσε πως ούτε άλλαξε ούτε σκοπεύει να αλλάξει τις τιμές του για να ισορροπήσει το επιπλέον κόστος της προμήθειας των τραπεζών ενώ μόλις 12% είναι το ποσοστό αυτών που θα ανεβάσουν τις τιμές τους για να καλύψουν τα έξοδα του μηχανήματος, εκ των οποίων όλοι τους στην προηγούμενη ερώτηση διαφώνησαν ως προς το αν θα καταφέρουν να καλύψουν ποσό ισάξιο της προμήθειας. Ένα μικρό ποσοστό, που φτάνει το 4%, αντιπροσωπεύει όσους δεν έχουν ξεκαθαρίσει τί θα κάνουν με τις τιμές τους, όταν βάλουν το μηχάνημα, αφού και οι 6 συνεντευξιαζόμενοι που απάντησαν 3, ήταν υπάλληλοι και όχι ιδιοκτήτες της επιχείρησης. Σχόλια που παρουσίασαν ενδιαφέρον: «Θα το απορροφήσουμε και αυτό εμείς, δεν γίνεται να ανεβάσουμε τιμές πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί» δήλωσε κρεοπώλης από το Θεσσαλονίκη. «Να ανεβάσω τις τιμές μου κατά 0.03 ευρώ; Δεν γίνονται αυτά!» σχολίασαν πάνω από 20 ιδιοκτήτες καφέ ή fast food από το σύνολο του δείγματος. 52

53 ΕΡΩΤΗΣΗ 13: ΠΡΟΤΙΜΑΤΕ ΝΑ ΕΙΣΠΡΑΤΤΕΤΕ ΜΕΤΡΗΤΑ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΜΕΣΩ ΚΑΡΤΑΣ; Η τελευταία ερώτηση είναι ξεκάθαρη, όπως οι απαντήσεις της, που τις περισσότερες φορές δόθηκαν με ιδιαίτερο στόμφο. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται παρακάτω σε ραβδόγραμμα. Προτιμάτε να εισπράττετε μετρητά αντί της πληρωμής μέσω του POS; ΣΥΜΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ 74 ΣΥΜΦΩΝΏ 47 ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΏ ΟΎΤΕ ΔΙΑΦΩΝΏ 11 ΔΙΑΦΩΝΏ ΔΙΑΦΩΝΏ ΑΠΌΛΥΤΑ Ξεκινώντας από το 84% που προτιμάνε ξεκάθαρα τα μετρητά και αυτοί ειδικότερα όσοι είχαν ταχθεί κατά της νομοθεσίας, απαντούσαν σαν να μην υπάρχει άλλη επιλογή πέρα από τα μετρητά. Περισσότερη σημασία όμως παρουσιάζουν οι 13 απαντήσεις (9%) που προτιμούν τα χρήματα στο τραπεζικό λογαριασμό αντί των μετρητών στη ταμειακή μηχανή καθώς έιναι και τα 12 σούπερ μάρκετ του δείγματος συν έναν ακόμα κρεοπώλη από τη Θεσσαλονίκη. Το γεγονός που αναφέρθηκε και προηγουμένως, πως τα σούπερ μάρκετ έχουν πολύ μικρότερο ποσοστό προμήθειας και μεγάλο ημερήσιο τζίρο επηρεάζουν τη μορφή των απαντήσεων αλλά περισσότερο ερμηνεύσιμα γίνονται αυτά τα αποτελέσματα με τα σχόλια που έκαναν οι υπεύθυνοι και παρουσιάζονται: «Περισσότερα χρήματα, μεγαλύτερη πιθανότητα για πλαστά. Ενώ με τις κάρτες μπαίνουν στο λογαριασμό κατευθείαν, ούτε χρονοτριβείς να μετράς ένα ένα τα κέρματα για να κλείσεις ταμείο» δήλωσε υπεύθυνος σε σούπερ μάρκετ Αγρινίου. «Όσο το δυνατών λιγότερες χρηματαποστολές μπορώ να έχω, τόσο το καλύτερο είναι. Μικρότερος ο κίνδυνος ληστείας» σχολίασε υπάλληλος από αρμόδια θέση σούπερ μάρκετ της Θεσσαλονίκης. «Πολλές φορές προσποιούμε ότι είναι χαλασμένο το μηχάνημα, μήπως πάρω μετρητά» δήλωσε ιδιοκτήτης εστιατορίου στο Αγρίνιο. 53

54 ΕΡΩΤΗΣΗ 14: ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΠΩΣ ΣΤΗ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ; Η συγκεκριμένη ερώτηση, όπως προανέφερα, δεν έχει άμεση σχέση με το σκοπό του ερωτηματολογίου αλλά ευκαιρία δοθείσας και δεδομένου πως η αλληλεπίδραση των δύο πλευρών θα έχει αμφότερα οφέλη, έκανα την παραπάνω ερώτηση αφού ενημέρωνα πως φτάσαμε στο πέρας των ερωτήσεων της έρευνας. Από τις 84 επισκέψεις σε καταστήματα του Αγρινίου, οι 60 γνώριζαν ακριβώς την ύπαρξη του συγκεκριμένου τμήματος, οι 14 γνώριζαν την ύπαρξη Πανεπιστημιακής Σχολής χωρίς όμως να ξέρουν τι τμήματα υπάρχουν ενώ 10 ήταν αυτοί που δεν είχαν τη παραμικρή γνώση για την ύπαρξη της. Γνωρίζετε πως στη πόλη του Αγρινίου υπάρχει τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων του Πανεπιστημίου Πατρών; Όχι; 10; 12% Ναι; 74; 88% 54

55 4.3 ΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ SPSS Για περισσότερη στατιστική ανάλυση, χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα SPSS της IBM και από το σύνολο των ερωτήσεων χρησιμοποιήθηκαν όσες είχαν για απάντηση κλίμακα Λίκερτ, με τιμές από 1 (διαφωνώ απόλυτα) μέχρι 5 ( συμφωνώ απόλυτα),με σκοπό να γίνει ανάλυση παραγόντων. Οι ερωτήσεις εισήχθησαν με συντομογραφία Ερi με i=1,2,13. Ερ.3: Θεωρείτε σωστή τη νομοθεσία που υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να έχουν μηχάνημα POS; Ερ.4: Εκτιμάτε πως οι πωλήσεις σας θα αυξηθούν (αυξήθηκαν, σε περίπτωση που το έχουν ήδη), άμεσα, τον πρώτο καιρό που τοποθετήθηκε το μηχάνημα POS; Ερ.5: Εκτιμάτε πως οι πωλήσεις σας θα αυξηθούν μακροπρόθεσμα, με τη χρήση του μηχανήματος POS; Ερ.6: Θεωρείτε πως υπάρχουν καταναλωτές που θα προτιμήσουν να κάνουν τις αγορές τους από ένα κατάστημα σαν το δικό σας, μόνο και μόνο επειδή έχει μηχάνημα POS; Ερ.7: Θα χρειαστεί (χρειάστηκε) αρκετός χρόνος για να εξοικειωθεί το προσωπικό με τη χρήση του POS; Ερ.8: Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα <500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; Ερ.9: Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα από 500 ως 1500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; Ερ.10: Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα πάνω από 1500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; Ερ.11: Δεδομένου του περίπου 1% προμήθεια ανά συναλλαγή και περίπου 10 ευρώ έξοδα ενοικίου συντήρησης του μηχανήματος για κάθε μήνα, θεωρείτε πως θα κερδίζετε επιπλέον ποσό ισάξιο της προμήθειας των τραπεζών; Ερ.12: Θα αυξήσετε (αυξήσατε) τις τιμές σας, εξ αιτίας του POS; Ερ.13: Προτιμάτε να εισπράττετε μετρητά αντί για χρήματα μέσω κάρτας; 55

56 Εισάγοντας τις παραπάνω ερωτήσεις ώς αριθμητικές και μαζί με τις αλφαριθμητικές μεταβλητές «Είδος Επιχείρησης» και «Έχετε μηχάνημα POS;» που δεχόταν απαντήσεις Ναι ή Όχι, εκτελέστηκε παραγοντική ανάλυση για το σύνολο των αριθμητικών μεταβλητών των 11 ερωτήσεων. Δεν επέβαλα στη μέθοδο αριθμό παραγόντων, αλλά την άφησα να εκτελέσει μόνο του και εμφανίστηκαν τα εξής αποτελέσματα που φαίνονται στους παρακάτω πίνακες. Descriptive Statistics Mean Std. Deviation Analysis N Ερ.3 2,6069 1, Ερ.4 2,1103 1, Ερ.5 2,5310, Ερ.6 2,5310 1, Ερ.7 1,4828, Ερ.8 2,2552, Ερ.9 3,2138, Ερ.10 3,6000 1, Ερ.11 1,9172, Ερ.12 1,7586 1, Ερ.13 4,2138 1, Από τον παραπάνω πίνακα Descriptive Statistics, έχουμε τη μέση τιμή (mean) και την τυπική απόκλιση (St. Deviation) σε σύνολο 145 απαντήσεων, για τις παραπάνω ερωτήσεις. Έπειτα από τους πίνακες Structure Matrix και Pattern Matrix, που έδωσαν πιο καθαρή εικόνα από τον Component Matrix (δεν εμφανίζεται καθώς εμπλέκει τις μεταβλητές Ερ.9 Ερ.10 και Ερ.12 σε δυο παράγοντες ταυτόχρονα, μη θεμιτό) προκύπτει η παραγοντοποίηση των 11 μεταβλητών σε 3 παράγοντες και δείχνει το συντελεστή συμμετοχής του κάθε παράγοντα σε κάθε μία νέα μεταβλητή, ο οποίος ζητήθηκε να είναι μεγαλύτερος του 0,4. Για την αρνητική συσχέτιση της Ερ.13 δεν κρίθηκε σκόπιμο να γίνει αντιστροφή των απαντήσεων. 56

57 Pattern Matrix a Component Ερ.4,837 Ερ.5,794 Ερ.13 -,748 Ερ.6,745 Ερ.3,742 Ερ.11,593 Ερ.8,516 Ερ.9,911 Ερ.10,879 Ερ.12,779 Ερ.7,727 Ο πρώτος παράγοντας αποτελείται από τις παρακάτω δύο μεταβλητές: Ερ.7: Θα χρειαστεί (χρειάστηκε) αρκετός χρόνος για να εξοικειωθεί το προσωπικό με τη χρήση του POS Ερ.12: Θα αυξήσετε (αυξήσατε) τις τιμές σας, εξ αιτίας του POS; Ο δεύτερος παράγοντας αποτελείται από τις δύο μεταβλητές - ερωτήσεις: Ερ.9: Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα από 500 ως 1500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; Ερ.10: Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα πάνω από 1500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; Ο τρίτος παράγοντας αποτελείται από τις υπόλοιπες 7 μεταβλητές: Ερ.3: Θεωρείτε σωστή τη νομοθεσία που υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να έχουν μηχάνημα POS; Ερ.4: Εκτιμάτε πως οι πωλήσεις σας θα αυξηθούν (αυξήθηκαν, σε περίπτωση που το έχουν ήδη), άμεσα, τον πρώτο καιρό που τοποθετήθηκε το μηχάνημα POS; Ερ.5: Εκτιμάτε πως οι πωλήσεις σας θα αυξηθούν μακροπρόθεσμα, με τη χρήση του μηχανήματος POS; Ερ.6: Θεωρείτε πως υπάρχουν καταναλωτές που θα προτιμήσουν να κάνουν τις αγορές τους από ένα κατάστημα σαν το δικό σας, μόνο και μόνο επειδή έχει μηχάνημα POS; 57

58 Ερ.8: Πιστεύετε πως όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα <500 ευρώ, θα χρησιμοποιούν για τις αγορές τους από το κατάστημά σας, περισσότερο την κάρτα τους αντί για τα μετρητά τους; Ερ.11: Δεδομένου του περίπου 1% προμήθεια ανά συναλλαγή και περίπου 10 ευρώ έξοδα ενοικίου συντήρησης του μηχανήματος για κάθε μήνα, θεωρείτε πως θα κερδίζετε επιπλέον ποσό ισάξιο της προμήθειας των τραπεζών; Ερ.13: Προτιμάτε να εισπράττετε μετρητά αντί για χρήματα μέσω κάρτας; Τα εξαγόμενα στον πίνακα KMO and Bartlett s Test (δεν εμφανίζεται),η τιμή Kaiser- Meyer-Olkin Measure of Sampling είναι 0,790, που δεν είναι πάρα πολύ κοντά στη μονάδα όμως είναι μεγαλύτερο του 0,6 που θεωρείται ως κάτω φράγμα ώστε τα δεδομένα να είναι κατάλληλα για διεξαγωγή παραγοντικής ανάλυση. Τα αποτελέσματα παραγοντοίησης όμως δεν έδωσαν ακριβώς τα αποτελέσματα που περιμέναμε αρχικά. Ανάμενα τουλάχιστον να συμμετέχει σε έναν παράγοντα και η μεταβλητή Ερ.8, μαζί με τις Ερ.9 και Ερ.10 και να περιγράφουν την «Εκτίμηση για την χρήση των POS από τους πελάτες, ανάλογα με το εισόδημα». Γενικά συνάντησα πρόβλημα στο να ονομάσω τους νέους παράγοντες και κάποιους τους πιθανολογώ να είναι τυχαία συσχετισμένοι. Αυτό το αποδίδω στο μικρό μέγεθος του δείγματος που είθισται να δίνουν αξιόπιστα αποτελέσματα δείγματα μεγέθους άνω των 200, αλλά περισσότερο η δομή των ερωτήσεων που στη προσπάθεια να διερευνήσει διαφορετικές πτυχές που αφορούν τα μηχανήματα POS, κατέληξα σε λίγα ερωτήματα που δεν συσχετίζονται αρκετά μεταξύ τους στερώντας έτσι επιπλέον ποσοτικά στοιχεία δίνοντας όμως λίγο παραπάνω χώρο στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της έρευνας όπως η καταγραφή των σχολίων. 58

59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΚΑΡΤΩΝ 5.1 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Η δεύτερη έρευνα της παρούσας εργασίας, αφορά ένα δείγμα 363 ενήλικων Ελλήνων πολιτών και αποσκοπεί στην αποτύπωση μιας εικόνας ως προς την κατοχή και τη χρήση των ηλεκτρονικών καρτών την παρούσα στιγμή. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε ήταν η αποστολή ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου με χρήση φόρμας της google, και όλες οι απαντήσεις συλλέχθηκαν τον Ιούλιο του 2017 και σε αντίθεση με την προηγούμενη έρευνα, δεν ήταν καθόλου χρονοβόρα η διαδικασία συλλογής των απαντήσεων. Η επιλογή του δείγματος δεν ήταν εντελώς τυχαία αφού οι φόρμες στάλθηκαν μέσω mail ή με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε φίλους και γνωστούς μου και σε κάποιους φίλους αυτών, οπότε εξ αρχής έχει το μειονέκτημα μιας μικρής μεροληψίας. Το παραπάνω μειονέκτημα προσπάθησα να το ισοσκελίσω με το μεγάλο μέγεθος του δείγματος. Για την κατάλληλη διαστρωμάτωση του δείγματος επιδίωξα μετά τη συλλογή των 200 πρώτων απαντήσεων, να στέλνω τα επόμενα ερωτηματολόγια σε ανθρώπους με δημογραφικά χαρακτηριστικά που μου υστερούσαν από το τρέχον δείγμα μου. Για παράδειγμα, στα πρώτα 200 τα 147 ήταν από άντρες, οπότε επιδίωξα τα επόμενα να τα στέλνω κατά βάση σε γυναίκες, μέχρι προσεγγίσει το κάθε φύλλο το 50% του δείγματος. Αντίστοιχο ζήτημα αντιμετώπισα και με την ηλικία αφού δυσκολεύτηκα στη πορεία της δειγματοληψίας μου να βρω άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, μιας και έιναι δεδομένο πως δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, δεν έχουν όλοι ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άλλο πρόβλημα που περίμενα να αντιμετωπίσω, είναι το γεγονός ότι ο εκάστοτε ερωτώμενος, ακόμα και αν έμπαινε στη διαδικασία να ξεκινήσει να απαντήσει το ερωτηματολόγιο, σε περίπτωση που το έβρισκε βαρετό ή κουραστικό πιθανότατα να το παρατούσε ημιτελές ή ακόμα χειρότερα να απαντούσε τυχαία, γεγονός που συμβαίνει ιδιαίτερα σε όσους απαντάνε μέσω smartphone. Για την αποφυγή του παραπάνω προβλήματος, επέλεξα να κάνω το ερωτηματολόγιο όσο πιο σύντομο γίνεται, χωρίς ερωτήσεις με κλίμακα Λίκερτ και να το συνοδέψω με μία εισαγωγή που προϊδέαζα πως απαιτούνται το πολύ 3 λεπτά. 59

60 5.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Φύλο: Το δείγμα αποτελείται από 211 άντρες και 152 γυναίκες. Παρουσιάζεται κυκλικό διάγραμμα με σχετικές συχνότητες %. ΦΎΛΟ Γυνάικα 42% Άντρας 58% Ηλικία: Για τη συγκεκριμένη απάντηση δόθηκαν επιλογές οι παρακάτω ηλικιακές κλάσεις, άνισου πλάτους. Παρουσιάζεται πίνακας με τις συχνότητες της κάθε κλάσης και κυκλικό διάγραμμα με τις σχετικές συχνότητες %. [18,27) [27,35) [35,45) [45,60) 60+ Ηλικία

61 [35,45) 18% [45,60) 7% 60+ 1% ΗΛΙΚΊΑ [18,27) 32% [18,27) [27,35) [35,45) [45,60) 60+ [27,35) 42% Όπως ήταν αναμενόμενο εξ αρχής σε ένα βαθμό, η διαστρωμάτωση του δείγματος δεν είναι όπως θα έπρεπε, ομοιόμορφα κατανεμημένη, όπως κατανέμεται η ηλικία στον πληθυσμό. Ορθότερη δειγματοληψία θα είχαμε αν το πλήθος των ατόμων που βρέθηκαν στη πρώτη κλάση να είναι περίπου ίσοι με όσους βρίσκονται και στις υπόλοιπες κλάσεις. Παρατηρούμε όμως πως το πλήθος της τέταρτης κλάσης είναι αισθητά μικρότερο από αυτή της πρώτης ή της δεύτερης, ενώ στη θα έπρεπε να είναι περίπου 1,5 φορά μεγαλύτερο, όσο μεγαλύτερο είναι το πλάτος της. Το παραπάνω φαινόμενο ήταν αναμενόμενο σε ένα βαθμό και δύσκολο να αποφευχθεί, διότι αφενός το δείγμα μου αποτελείται από φίλους και γνωστούς μου, οπότε είναι λογικό να έχει μεγάλο αριθμό ερωτηθέντων με δημογραφικά χαρακτηριστικά κοντά στα δικά μου, αφετέρου οι μεγαλύτεροι σε ηλικία δεν είναι εύκολα προσεγγίσιμοι με τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, που χρησιμοποιήθηκαν για την αποστολή του ερωτηματολογίου. Επάγγελμα: Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η συχνότητα που εμφανίζεται το κάθε επάγγελμα και στο κυκλικό διάγραμμα η σχετική συχνότητα %. Ιδιωτικός Δημόσιος Ελεύθερος υπάλληλος υπάλληλος Επαγγελματίας Φοιτητής Συνταξιούχος Άνεργος Επάγγελμα

62 ΕΠΆΓΓΕΛΜΑ Συνταξιούχος 1% Ανεργος 22% Ιδιωτικός υπάλλλος 24% Φοιτητής 21% Ελευθερος Επαγγελματίας 16% Δημόσιος υπάλληλος 16% Οικογενειακή κατάσταση: Στη παρούσα ερώτηση, δόθηκαν τρείς επιλογές, συνεπώς βρέθηκαν 11 περιπτώσεις που μπήκαν στην διαδικασία να διευκρινίσουν περιπτώσεις όπως «διαζευγμένος με ή χωρίς παιδί» «χήρος». Παρουσιάζεται κυκλικό διάγραμμα με τις σχετικές συχνότητες %. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΉ ΚΑΤΆΣΤΑΣΗ Εγγαμος με παιδί; 72; 20% Άλλο ; 11; 3% Έγγαμος χωρίς παιδί; 24; 7% Άγγαμος; 256; 70% 62

63 Εκπαίδευση: Υπήρχαν οι παρακάτω επιλογές και ο κάθε ερωτώμενος καλούταν να απαντήσει μια από τις επιλογές από την οποία είναι απόφοιτος. Παρουσιάζονται οι συχνότητες στον πίνακα και οι σχετικές συχνότητες % στο κυκλικό διάγραμμα. Φοιτητής σε Πτυχίο Πτυχίο Γυμνάσιο Λύκειο ΤΕΙ-ΑΕΙ ΤΕΙ ΑΕΙ Μεταπτυχιακό Διδακτορικό Εκπαίδευση Μεταπτυχιακό 23% Διδακτορικό 3% ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ Γυμνασιο 1% Λυκειο 12% Φοιτητής σε ΤΕΙ-ΑΕΙ 21% Πτυχίο ΑΕΙ 25% Πτυχιό ΤΕΙ 15% Μηνιαίο εισόδημα: Δόθηκαν οι επιλογές: μέχρι 500 ευρώ, από 500 έως 1000, από 1000 έως 2000 και πάνω από 2000 ευρώ. Παρουσιάζεται κυκλικό διάγραμμα που περιέχει τις συχνότητες αλλά και τις σχετικές συχνότητες %. ΜΗΝΗΑΊΟ ΕΙΣΌΔΗΜΑ >2000; 28; 8% ; 79; 22% < 500; 120; 33% ; 136; 37% 63

64 Τόπος κατοικίας: Η άντληση των δεδομένων έγινε χωρίς να υπάρχουν επιλογές, αλλά συμπλήρωνε ο κάθε ερωτώμενος τη δική του απάντηση. Καταχωρήθηκαν όλες μαζί ως «Ευρωπαϊκή πόλη» απαντήσεις πού δόθηκαν από φίλους μου και γνωστούς των φίλων που είναι οικονομικοί μετανάστες τουλάχιστον τα τελευταία δύο χρόνια στις πόλεις : Κοπεγχάγη Δανίας, Βερολίνο και Νυρεμβέργη Γερμανίας, Λονδίνο και Γλασκόβη του Ηνωμένου Βασιλείου, Βρυξέλλες Βελγίου και Βουκουρέστι Ρουμανίας. Υπήρχαν 36 περιπτώσεις που δεν απάντησαν καθόλου οπότε καταχωρήθηκε ώς αδιευκρίνιστο. Παρουσιάζεται κυκλικό διάγραμμα που αναγράφει τις συχνότητες και τις σχετικές συχνότητες. Ευρωπαική πόλη; 45; 12% Αδιευκρίνηστο; 36; 10% ΤΌΠΟΣ ΚΑΤΟΙΚΊΑΣ Αθήνα ; 55; 15% Λοιπή Επαρχία; 58; 16% Θεσσαλονίκη; 116; 32% Αγρίνιο; 53; 15% 64

65 5.2.2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΡΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ Ερώτηση.1 Πόσες ενεργές κάρτες ηλεκτρονικών συναλλαγών έχεις στο όνομα σου; Στη συγκεκριμένη ερώτηση δόθηκαν οι εξής επιλογές: Καμία (13 απαντήσεις) Μόνο μία (145 απαντήσεις) Από δυο έως πέντε (193 απαντήσεις) Πάνω από πέντε (12 απαντήσεις) Πόσες ενεργές κάρτες ηλεκτρονικών συναλλαγών έχεις στο όνομα σου; Πάνω από 5 3% Καμία 4% Από 2 έως 5 53% Μόνο μία 40% Καμία Μόνο μία Από 2 έως 5 Πάνω από 5 Παρατηρούμε πως η συντριπτική πλειοψηφία του δείγματος (96%), διατηρεί στη κατοχή του τουλάχιστον μία ενεργή κάρτα. Το υπόλοιπο 4%, που έιναι 13 άτομα από τα 363 του δείγματος, παρουσιάζουν ένα σχετικό ενδιαφέρον και θα παρουσιαστούν κάποια δημογραφικά χαρακτηριστικά τους αντιπαραθετικά με αυτά του συνόλου του δείγματος. Οι τιμές εκφράζουν το ποσοστό που ανήκει στη κάθε κατηγορία. 65

66 Σύγκριση ηλικίας όσων δεν έχουν καμία κάρτα [18,27) [27,35) [35,45) [45,60) 60+ Καμία κάρτα Σύνολο δέιγματος Σύνολο δέιγματος Καμία κάρτα Παρατηρείται πως είναι λίγο αυξημένο το ποσοστό των νέων (από 18 έως 27), που δεν έχουν κάρτα σε σχέση με αυτό στο σύνολο του δείγματος. Σύγκριση φύλου όσων δεν έχουν καμία κάρτα Άντρας Γυνάικα 46 Καμία κάρτα Συνολο δείγματος Συνολο δείγματος Καμία κάρτα Σύγκριση του εισοδήματος όσων δέν έχουν καμία κάρτα < > Καμία κάρτα Σύνολο δείγματος Σύνολο δείγματος Καμία κάρτα Στο φύλο δεν υπάρχει καμία διαφορά όσων αφορά όμως το εισόδημα διαπιστώνουμε πως είναι λίγο μεγαλύτερο το ποσοστό αυτών που δεν έχουν κάρτα και έχουν μηνιαίο εισόδημα κάτω από 500 ευρώ. 66

67 Σύγκριση εκπαίδευσης όσων δεν έχουν καμία κάρτα Καμία κάρτα Σύνολο δείγματος Σύνολο δείγματος Καμία κάρτα Ως προς την εκπαίδευση παρατηρούμε πως παρόλου που έιναι αρκετά μικρό το δείγμα όσων δεν έχουν καμία κάρτα, υπάρχει τουλάχιστον ένας σε καθεμία βαθμίδα εκπαίδευσης, από απόφοιτος γυμνασίου μέχρι και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος. 67

68 Ερώτηση. 2: Με ποιόν τρόπο ξοδεύεις τα χρήματα που έχεις στη κάρτα σου; Με τη συγκεκριμένη ερώτηση, που προφανώς αφορούσε όσους έχουν τουλάχιστον μία κάρτα στη κατοχή τους, δινόντουσαν οι επιλογές: Για online αγορές, αποκλειστικά (43 απαντήσεις) Για αγορές από καταστήματα με μηχάνημα POS, αποκλειστικά (66 απαντήσεις) Και για τους παραπάνω δύο λόγους (254 απαντήσεις) Με ποιόν τρόπο ξοδεύεις τα χρήματα που έχεις στη κάρτα σου; 12% 18% Για online αγορές, αποκλειστικά. 70% Για αγορές από καταστήματα με μηχάνημα POS, αποκλειστικά ΚΑΙ για τους παραπάνω δύο λόγους Από τα παραπάνω αποτελέσματα διαπιστώνουμε πως ένα μεγάλο ποσοστό (88%) χρησιμοποιεί την κάρτα του για αγορές από καταστήματα, ενώ αξιοσημείωτο είναι πως αυτοί που χρησιμοποιούν τη κάρτα τους αποκλειστικά για αγορές με φυσική παρουσία στα καταστήματα, είναι περίπου 50% περισσότεροι από όσους χρησιμοποιούν αποκλειστικά για online αγορές. 68

69 Ερώτηση 3: Αν ξοδεύεις 100 ευρώ το μήνα, πόσα είναι μέσω κάρτας και πόσα είναι μετρητά; Σκοπός της ερώτησης είναι να αναδείξει το βαθμό χρήσης της κάρτας έναντι σε σχέση με τα μετρητά οπότε δόθηκαν οι παρακάτω τέσσερις επιλογές Το πολύ 10 με κάρτα, τα υπόλοιπα 90 με μετρητά Περίπου τα 30 με κάρτα και τα 70 με μετρητά Περίπου τα 70 με κάρτα και τα 30 με μετρητά Τουλάχιστον τα 90 με κάρτα και το πολύ 10 με μετρητά Θεώρησα πως όποιος χρησιμοποιεί αποκλειστικά κάρτα περιέχεται στη πρώτη απάντηση, όπως και κάποιος που τα χρησιμοποιεί με άλλη αναλογία, θα καλυπτόταν με κάποια από τις παραπάνω απαντήσεις. Παρόλα αυτά εμφανίστηκαν 17 απαντήσεις που ήθελαν να διαφοροποιηθούν και επιλέξαν «άλλο». Από αυτούς, οι 11 (από τους 13 που δήλωσαν πως δεν έχουν καμία κάρτα) διευκρίνισαν πως χρησιμοποιούν αποκλειστικά μετρητά, 2 απάντησαν πως χρησιμοποιούν μόνο την κάρτα και άλλοι 4 απλά άλλαξαν την αναλογία, απαντώντας ή Αν ξοδεύεις 100 ευρώ το μήνα, πόσα είναι μέσω κάρτας και πόσα είναι μετρητά; 31% 14% 5% 16% 34% Το πολύ 10 με κάρτα, πάνω από 90 με μετρητά Περίπου 30 με κάρτα και 70 με μετρητά Περίπου 70 με κάρτα και 30 με μετρητά Τουλάχιστον 90 με κάρτα και το πολύ 10 με μετρητά Άλλες απαντήσεις 69

70 Ερώτηση 4: Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των καρτών έναντι των μετρητών; Σε αυτή την ερώτηση διευκρινιζόταν πως δινόταν η δυνατότητα να δοθούν παραπάνω από μία απαντήσεις. Υπήρχαν τέσσερις προτεινόμενες επιλογές και η προτροπή να συμπληρώσει ο καθένας όποιο άλλο πλεονέκτημα θεωρεί. Παρουσιάζεται το ραβδόγραμμα με τις απαντήσεις της κάθε υπάρχουσας επιλογής. Τα πλεονεκτήματα των καρτών έναντι των μετρητών Δηλώνω έξοδα για φορολογικούς λόγους Δεν χρειάζεται να κουβαλάω μετρητα Online αγορές Πάταξη φοροδιαφυγής Από τις υπάρχοντα πλεονεκτήματα οι δύο στους τρείς (67%) σημείωσαν το «Δεν χρειάζεται να κουβαλάω μετρητά- πορτοφόλι, παρά μόνο μία κάρτα» και περίπου τόσοι σημείωσαν «Πάταξη φοροδιαφυγής». Λίγο παραπάνω από ένας στους τρεις (37%) θεωρούν πλεονέκτημα το «Δηλώνω έξοδα για φορολογικούς λόγους» και «Μπορώ να κάνω online αγορές». Υπήρξαν επιπλέον αξιοσημείωτες απαντήσεις στο «άλλο»: Συλλογή πόντων από διάφορες προσφορές (bonus) που δίνουν εταιρίες έπειτα από Business to Business συμφωνίες διάφορων εταιρειών με την κάθε τράπεζα. ( από 19 άτομα ) Τη χρησιμοποιώ στο εξωτερικό αντί να κάνω συνάλλαγμα. (9 άτομα ) Δεν έχει κανένα πλεονέκτημα. (8 άτομα ) 70

71 Ερώτηση 5: Ποια είναι τα μειονεκτήματα των καρτών έναντι των μετρητών; Σε αυτή την ερώτηση υπήρχαν πέντε προτεινόμενες επιλογές, με δυνατότητα να επιλεγούν παραπάνω από μία και η δυνατότητα να συμπληρώσει ο καθένας κάποιο άλλο μειονέκτημα. Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα στο ραβδόγραμμα. Τα μειονεκτήματα των καρτών έναντι των μετρητών Αν τη χάσω, απαιτεί διαδικασία για να την ακυρώσω 203 Μπορεί να ξοδέψω παραπάνω χρήματα από όσα προυπολόγιζα 102 Δεν μου κάνουν εκπτωση, πληρώνω το ακριβές αντίτιμο 139 Πληρώνω προμήθεια στη τράπεζα για έξοδα λογαριασμού 204 Οι τράπεζες και οι επιχειρίσεις μπορουν να αντλήσουν λεπτομερώς πληροφορίες για τις κινήσεις μου Από τα δοθέντα μειονεκτήματα δημοφιλέστερες με 56% ήταν «Οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις μπορούν να αντλήσουν λεπτομερώς πληροφορίες για τις κινήσεις μου» και το «Μπορεί να ξοδέψω παραπάνω χρήματα από όσα προϋπολόγιζα, αν δεν τα βλέπω να βγαίνουν από το πορτοφόλι». Έπειτα ακολουθεί με 43% η απάντηση «Αν τη χάσω απαιτεί διαδικασία να την ακυρώσω» και με 38% «Πληρώνω κάποια προμήθεια στη τράπεζα για έξοδα λογαριασμού». Λιγότερο απαντήθηκε η «Δεν μου κάνουν έκπτωση ή καλύτερη τιμή στα καταστήματα, πληρώνω πάντα το ακριβές αντίτιμο» που επιλέχθηκε από το 28% των ερωτηθέντων. Στο «άλλο» σημειώθηκε από 14 άτομα το μειονέκτημα του να πέσεις θύμα ηλεκτρονικού εγκλήματος ( hacking). 71

72 Ερώτηση 6: Σε ποια από τα παρακάτω καταστήματα ξοδέψατε χρήματα της κάρτα σας, τον τελευταίο μήνα; Και σε αυτή την ερώτηση υπήρχε η δυνατότητα για παραπάνω από μία απάντησεις. Στις επιλογές δεν υπήρχαν μόνο καταστήματα τροφίμων και υπήρχε η δυνατότητα να προστεθεί και άλλη επιπλέον απάντηση. Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα σε οριζόντιο ραβδόγραμμα. Ερώτηση 6: Σε ποία από τα παρακάτω καταστήματα ξοδέψατε χρήματα της κάρτα σας, τον τελευταίο μήνα; Άλλο Κατάστημα ηλεκτρικών συσκευών Βενζινάδικο Υποδήματα-ρούχα Φαρμακείο Κρεοπωλειο Ζαχαροπλαστείο Αρτοποιείο Fast-food Εστιστόρια-ταβέρνες Σουπερ μάρκετ Καφετέρια Υψηλότερο όλων, είναι το ποσοστό (82%) αυτών που χρησιμοποίησαν τη κάρτα τους για αγορές από σούπερ μάρκετ, όπου αν θεωρήσουμε πως όλοι οι ερωτώμενοι δώσανε προσοχή στο «τον τελευταίο μήνα» που έχει η ερώτηση και σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα του κεφαλαίου απ όπου θεωρούμε πως όλα τα σούπερ μάρκετ είχαν εξ αρχής μηχάνημα POS, μπορούμε συμπεράνουμε πως είναι αρκετά μεγάλο το ποσοστό των καταναλωτών που συνηθίζουν να χρησιμοποιούν τη κάρτα τους για τα πάγια μηνιαία ψώνια από το σούπερ μάρκετ. Το παραπάνω συμπέρασμα θα μπορούσαμε να το γενικεύσουμε πως η χρήση κάρτας από τους καταναλωτές γίνεται για σχετικά υψηλά, πάγια μηνιαία έξοδα, αφού οι επόμενες δημοφιλέστερες απαντήσεις ήταν «Υποδήματα-ρούχα» με ποσοστό 70% και έπειτα το βενζινάδικο με 54%. Ακολουθούν οι επιλογές «Εστιατόριο-ταβέρνα» που την απάντησε ένας στους τρείς και επόμενη έρχεται πάλι μία επιλογή που δεν είναι επιχείρηση τροφίμων, το 72

73 «Φαρμακείο», που το επιλέξαν ένας στους τέσσερις. Από τα υπόλοιπα καταστήματα τροφίμων τα αγορές με χρήση κάρτας έκανε ένα 8% έως 15% του δείγματος ενώ υπήρξαν και 45 επιπλέον διαφορετικές απαντήσεις με επικρατέστερη τις «ξενοδοχείαδιαμονή», «θέατρο-σινεμά» και «ιατρείο». Ερώτηση 7: Υπάρχει κάποιο κατάστημα τροφίμων το οποίο το προτιμάς για τις αγορές σου, μόνο και μόνο επειδή έχει μηχάνημα POS; Με αυτή την ερώτηση ολοκληρώνεται και το ερωτηματολόγιο προς τους καταναλωτές. Αποσκοπούσε στο να αναδείξει αν κάποιο κατάστημα αποκτά κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων του είδους, μόνο και μόνο επειδή παρέχει την επιλογή να αγοράσεις με την χρήση κάρτας. Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των απαντήσεων σε ένα οριζόντιο ραβδόγραμμα. Υπάρχει κάποιο κατάστημα τροφίμων το οποίο το προτιμάς για τις αγορές σου, μόνο και μόνο επειδή έχει μηχάνημα POS; ΔΕΝ αποτελεί κριτήριο το μηχάνημα POS για την 232 Μίνι μάρκετ-ψιλικά Εστιστόρια- ταβέρνες fast food Κρεοπωλεία Ζαχαροπλαστεία Καφετέριες Αρτοποιεία Σούπερ μάρκετ Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ποσοστό που ξεπερνάει το 31%, αυτών που επιλέγουν κάποιο σούπερ μάρκετ αποκλειστικά επειδή τους δίνεται η επιλογή να πληρώνουν με κάρτα. Σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα της προηγούμενης ερώτησης μπορούμε να συμπεράνουμε πως ένα σεβαστό μέρος των καταναλωτών έχει συνυφασμένες της έννοιες «ψώνια από το σούπερ μάρκετ» και «πληρωμή με κάρτα». Τα υπόλοιπα καταστήματα τροφίμων τα επέλεξαν στη συγκεκριμένη ερώτηση, ένα ποσοστό μεταξύ του 5% έως 10%, που αναδεικνύει πως τουλάχιστον τόσοι είναι οι καταναλωτές που 73