Διαχείριση νερού σε τουριστικές επιχειρήσεις και περιοχές Γιώργος Τελώνης, Πρόεδρος Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων Δυτικής Ελλάδος

Transcript

1 Διαχείριση νερού σε τουριστικές επιχειρήσεις και περιοχές Γιώργος Τελώνης, Πρόεδρος Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων Δυτικής Ελλάδος Η διαχείριση του νερού εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου σε μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση, για τον λόγο ότι το ίδιο το νερό έχει καταστεί πλέον από μόνο του κάτι παραπάνω από πολύτιμο. Μια υπόθεση που μας αφορά όλους. Που απαιτεί, άμεσα ή έμμεσα, ενεργό συμμετοχή από όλους μας, και σε επίπεδο δράσης και σε επίπεδο πρόληψης. Ο,τι κάνουμε, όμως, πρέπει να το κάνουμε σχεδιασμένα, στοχευμένα και έγκαιρα. Ηδη με τις πράξεις μας και με τις παραλείψεις μας έχουμε φτάσει σε οριακά, σε ορισμένες περιοχές, επίπεδα. Είναι καιρός, κατά συνέπεια, να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας για να αντιστρέψουμε την κατάσταση, για να στρέψουμε, κυριολεκτικά και μεταφορικά, τη ροή του νερού σε ασφαλή κατεύθυνση.(είναι το ίδιο που συμβαίνει με το τσιγάρο το κόβεις όταν πάθεις ή με τα χάπια της πίεσης δεν τα παίρνεις γιατί δεν έχεις πάθει ακόμα έμφραγμα ) Το νερό θεωρείται πλέον ένας ανανεώσιμος φυσικός πόρος στρατηγικής σημασίας και γι αυτό ακριβώς έχει την ανάγκη ιδιαίτερης και διαρκούς προστασίας. (Πραγματικά πόσο ακατάλληλο είναι να ονομάζεται ο πλανήτης ΓΗ όταν είναι βασικά Ωκεανός) Κι όμως, συμβαίνει το αντίθετο: αλόγιστη χρήση, συστηματική υποβάθμισή του, ενώ η διαχείρισή του γίνεται σε αρκετές περιπτώσεις χωρίς ορθολογικό σχεδιασμό, εμπεριστατωμένη πρόβλεψη και οργανωμένο συντονισμό, ούτως ώστε να καλύπτεται με επιτυχία η τεράστια τουριστική ζήτηση ιδίως την θερινή περίοδο που η ζήτηση είναι αυξημένη λόγω του μεγάλου αριθμού τουριστών και οι βροχοπτώσεις μηδαμινές ως ανύπαρκτες. Oι υδάτινοι πόροι, δυστυχώς για όλους μας, δεν είναι ανεξάντλητοι, ως εκ τούτου είναι επιτακτική η ανάγκη διαρκούς επαγρύπνησης και ορθής και μελετημένης διαχείρισης του νερού από την πλευρά μας η κατακόρυφη, χρόνο με τον χρόνο, αύξηση της τουριστικής κίνησης σε όλη την Ελλάδα έχει ως αποτέλεσμα την οικοδόμηση και νέων καταλυμάτων (σπιτιών, ξενοδοχείων), τη διατήρηση των ήδη υπαρχόντων και την αύξηση της επιθυμίας των επιχειρήσεων για έξτρα παροχές προς τους πελάτες, πράγμα που σημαίνει, σε πλείστες των περιπτώσεων, και αύξηση στην κατανάλωση νερού, ειδικά στις παραλιακές και νησιωτικές περιοχές. Όσο περισσότερο τουριστική θεωρείται μια περιοχή και όσο περισσότερο όγκο τουριστών δέχεται, τόσο πιο πολύ πιέζονται και τα υπάρχοντα αποθέματα νερού. Ειδικά στο κομμάτι της ξενοδοχειακής βιομηχανίας, το νερό είναι πραγματικά κινητήριος δύναμη.(o Leonardo Da Vinci είπε ότι το νερό είναι η κινητήριος δύναμη της φύσης) Να το πω όσο πιο απλά γίνεται: Κανένα ξενοδοχείο ΔΕΝ μπορεί να λειτουργήσει χωρίς νερό. Η κατανάλωση νερού σε ένα νορμάλ ξενοδοχείο κυμαίνεται, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά, σε λίτρα ανά άτομο ανά ημέρα. Στα resort, δε, η κατανάλωση ενδέχεται να φτάσει και τα λίτρα ανά άτομο ανά ημέρα ως άμεση χρήση (ανάγκες νερού για τα δωμάτια, τις πισίνες, τις κουζίνες, τους κήπους).

2 Οι τουριστικές επιχειρήσεις οφείλουν να σταθούν στην πρώτη γραμμή προάσπισης της βιώσιμης διαχείρισης του νερού, γιατί όταν δεν υπάρχει σωστός προγραμματισμός, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες την περίοδο αιχμής και αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη φήμη όχι μόνο μιας συγκεκριμένης επιχείρησης, αλλά και ολόκληρης περιοχής. Σε κάθε περίπτωση είναι επιβεβλημένη η εκπόνηση ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης για να αυξηθούν τα αποθέματα νερού και να υπάρχει ένα μόνιμο «μαξιλάρι ασφαλείας». Το νερό καθίσταται, πλέον, για τον τουρισμό ένα ξεχωριστό περιουσιακό στοιχείο! Και ως τέτοιο είμαστε υποχρεωμένοι, και εμείς στον τουριστικό κλάδο, να το αντιμετωπίσουμε: Να το φροντίσουμε, να το αξιοποιήσουμε, να το διατηρήσουμε, να το θωρακίσουμε. Δεν είναι απλώς υποχρέωσή μας να το κάνουμε. Είναι ευθύνη μας. Οι τρόποι υπάρχουν. Και οι φόρμουλες. Και οι πρακτικές. Αρκεί να τις γνωρίσουμε, να τις κατανοήσουμε, να τις εμπεδώσουμε και να τις εφαρμόσουμε. Εχουμε υποχρέωση να το κάνουμε. Η υπόθεση της ορθής διαχείρισης του νερού απαιτεί την σύμπραξη όλων μας: φορέων, πολιτών, επισκεπτών και επιχειρηματιών. Ναι μεν εμείς οι τουριστικοί φορείς έχουμε την υποχρέωση να συμβάλλουμε στη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης με έναν γόνιμο προσανατολισμό των επιχειρηματιών στη λογική της εξοικονόμησης και προστασίας του νερού, όμως το ζητούμενο εκτιμώ ότι έχει πιο πλατιά απήχηση: στις τουριστικές περιοχές και οι μόνιμοι κάτοικοι και οι επισκέπτες και οι επιχειρηματίες πρέπει να γαλουχηθούμε σε μια αντίληψη ορθολογικής διαχείρισης νερού. Είναι ζήτημα παιδείας, ζήτημα κουλτούρας, που πρέπει όλοι μας να αποκτήσουμε στο συγκεκριμένο θέμα, ώστε να πλησιάσουμε πολύ περισσότερο στον στόχο μας. Και προς επιβεβαίωση του παραπάνω, θα ήθελα να σας αναφέρω, κάτι που ενδεχομένως ήδη γνωρίζετε, και το οποίο ιδιαίτερα σημαντικό: η ελληνική νομοθεσία έχει αρχίσει πλέον να δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα οικολογικά χαρακτηριστικά ενός καταλύματος για την κατάταξή του σε αριθμό αστεριών, ενώ οι «πράσινες» πιστοποιήσεις παίζουν κι αυτές καθοριστικό ρόλο για την επισκεψιμότητα ενός ξενοδοχείου. Ολοένα και αυξάνεται ο αριθμός των πλήρως συνειδητοποιημένων επισκεπτών-τουριστών, οι οποίοι απαιτούν οι τουριστικές υπηρεσίες που τους προσφέρονται να είναι μεν υψηλές, αλλά ταυτόχρονα και προσαρμοσμένες σε φιλικές με το περιβάλλον πρακτικές. Τέτοιου είδους πρακτικές, στις οποίες είναι προφανές ότι εμπεριέχεται και η διαχείριση του νερού, ενισχύουν κατακόρυφα το προφίλ και το πρεστίζ της τουριστικής επιχείρησης. Η αγορά των τουριστών που στρέφονται σε ξενοδοχεία που υποστηρίζουν έμπρακτα την αειφορία μεγαλώνει διαρκώς.

3 Παραθέτω ορισμένες από τις πιο αντιπροσωπευτικές πρακτικές που επιβάλλεται να ακολουθηθούν από τουριστικές επιχειρήσεις προς την κατεύθυνση της βιώσιμης διαχείρισης νερού: -Υιοθέτηση συστημάτων εξοικονόμησης νερού, όπως τοποθέτηση φωτοκυττάρων ή συστημάτων ρύθμισης της ροής του νερού στις βρύσες των δωματίων και των κοινόχρηστων χώρων των ξενοδοχείων. -Υιοθέτηση τεχνολογιών μείωσης της κατανάλωσης νερού και βελτίωσης της διαχείρισης των υδάτινων αποβλήτων. Ένα σύγχρονο και φιλικό προς το περιβάλλον ξενοδοχείο οφείλει να ελέγχει συστηματικά τις ποσότητες νερού που καταναλώνονται, να φροντίζει για την ορθή συντήρηση των εγκαταστάσεων του, να παρέχει ενημέρωση στους επισκέπτες του για την ανάγκη εξοικονόμησης νερού και να χρησιμοποιεί κατάλληλες τεχνολογίες εξοικονόμησης νερού και διαχείρισης αποβλήτων. -Τοποθέτηση μετρητών νερού σε κουζίνες, spa, τμήματα δωματίων. -Αξιολόγηση των δυνατοτήτων αξιοποίησης επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων, τα οποία αποτελούν μια εξαιρετική πηγή νερού για τις τουριστικές επιχειρήσεις. Το σύνολο των συγκροτημάτων resort που διαθέτουν βιολογικούς καθαρισμούς θα μπορούσαν με τη χρήση της κατάλληλης τεχνολογίας να ποτίζουν έως 100% με ανακυκλωμένο νερό μειώνοντας έτσι δραστικά τις καταναλώσεις σε πόσιμο νερό αλλά και περιορίζοντας σημαντικά τα λειτουργικά τους κόστη. -Εκπαίδευση του προσωπικού των πάσης φύσεως ξενοδοχειακών συγκροτημάτων. Μέσω της εκπαίδευσης, το προσωπικό αποκτά δεξιότητες, γνώσεις, καλύτερη κρίση. Σημαντικό ρόλο στη χάραξη και εφαρμογή ορθής πολιτικής από τις τουριστικές επιχειρήσεις στο θέμα της διαχείρισης νερού μπορούν να διαδραματίσουν και οι εταιρίες υδροδότησης: -συμβουλεύοντας τις επιχειρήσεις για το πού και πώς μπορούν να εξοικονομήσουν νερό, -οργανώνοντας επιθεωρήσεις στα ξενοδοχειακά και άλλα τουριστικά συγκροτήματα για να εντοπίζουν πιθανές απώλειες. -ενημερώνοντας και εκπαιδεύοντας το προσωπικό των επιχειρήσεων. -παρέχοντας ακόμα και τιμολογιακά κίνητρα στις επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα καταφέρνουν να μειώσουν την κατανάλωση νερού. Τα τελευταία χρόνια, οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ανάπτυξης του τουρισμού είναι πλέον εμφανείς. Ο στόχος, λοιπόν, της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης καθίσταται με την πάροδο του χρόνου όλο και πιο προσιτός, γιατί συνεχώς αυξάνονται οι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι πολίτες, οι οποίοι εφαρμόζουν απλές πρακτικές εξοικονόμησης, στην

4 καθημερινότητά τους, και πρακτικές εξοικονόμησης νερού, και θέλουν όταν ταξιδεύουν να τους δίνεται η δυνατότητα εφαρμογής των πιστεύω τους. Με την ιδιότητά μου ως πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων Δυτικής Ελλάδας και πρώην πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τουριστικών και ταξιδιωτικών γραφείων, θα ήθελα να κλείσω την τοποθέτησή μου, προτείνοντας μία δέσμη προτάσεων που προτίθεμεθα να υποβάλουμε προς έγκριση και εφαρμογή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού: Άμεσα, οργανωμένα και μαζικά, να ξεκινήσουμε μια στοχευμένη εκστρατεία με αποδέκτες όσους εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στην τουριστική βιομηχανία, για να επικοινωνήσουμε με παραστατικό και πειστικό τρόπο το πόσο σημαντική είναι η ορθή και λελογισμένη χρήση του νερού: 1ον: Με ειδικές ετικέτες που θα τοποθετούνται στα αεροπορικά και ακτοπλοϊκά εισιτήρια και θα περιέχουν συγκεκριμένο μήνυμα-σλόγκαν για τη χρήση του νερού. 2ον: Με ειδικές σημάνσεις σε κομβικά σημεία των ξενοδοχείων, οι οποίες θα έχουν στόχο, μέσω συγκεκριμένου μηνύματος-σλόγκαν, την ευαισθητοποίηση του καταναλωτή για ορθολογική κατανάλωση νερού. 3ον: Με έξυπνες πινακίδες, σε εμβληματικά στέκια τουριστικών περιοχών υψηλής εμβέλειας, οι οποίες θα προτρέπουν τον κόσμο, με ευρηματικές ατάκες, να συμμετάσχει στην εκστρατεία για τη μείωση της κατανάλωσης του νερού. 4ον: Καθιέρωση από μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα ειδικών παροχών - μπόνους στους πιο συνεπείς και συνετούς πελάτες τους στο θέμα της κατανάλωσης νερού. Αυτό, βεβαίως, προϋποθέτει εγκατάσταση ειδικών μετρητών στα δωμάτια των συγκεκριμένων συγκροτημάτων, όμως επειδή όλα βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση, για αυτή τη διαδικασία θα μπορούσαν η Πολιτεία ή οι εταιρίες υδροδότησης να παράσχουν έξτρα κίνητρα. 5ον: Με διοργάνωση ημερίδων και ενημερωτικών επισκέψεων σε σχολεία κυρίως μεγάλων αστικών κέντρων, ώστε η γνώση και ευαισθητοποίηση για το πόσο μεγάλη σημασία έχει η ορθή κατανάλωση νερού να ξεκινούν από μικρή ηλικία. 6ον: Με αξιοποίηση στο έπακρο της δυνατότητας που παρέχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να περάσουν μηνύματα στους καταναλωτές-τουρίστες αναφορικά με τη σημαντικότητα της ορθής διαχείρισης νερού. Ειδικά στις περιόδους της υψηλής τουριστικής κίνησης, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να αποτελέσουν το υπ αριθμόν ένα όπλο για μια γενικευμένη επίθεση γνώσης στο πλαίσιο της εκστρατείας των τουριστικών φορέων για λελογισμένη χρήση νερού. Κυρίες και κύριοι: νομίζω πως δεν αρκούν πια τα λόγια και τα ευχολόγια. Δεν αρκούν οι διαπιστώσεις και οι επισημάνσεις. Πρέπει να αναλάβουμε δράση. Με πράξεις, με κινήσεις, με παρεμβάσεις. Μόνο έτσι έχουμε ελπίδα να ευαισθητοποιήσουμε τον απλό κόσμο και

5 στη συνέχεια να τον κινητοποιήσουμε, ώστε όλοι μαζί, με υψηλό αίσθημα ευθύνης, να προστατεύσουμε αυτό το πολύτιμο και μοναδικό περιουσιακό στοιχείο. Ο σύνδεσμός μας και εγώ προσωπικά θέτουμε τις δυνάμεις μας τις γνώσεις μας και τος γνωριμίες μας στην διάθεση σας για να διευκολύνουμε την εξαγωγή των χρήσιμων και απαραίτητων συμπερασμάτων πρπτάσεων και δράσεων όπως την έχετε προδιαγράψει στους στόχους του προγράμματος.